Zichtbaar voor elkaar en met elkaar

Transcriptie

1 Zichtbaar voor elkaar en met elkaar JAARVERANTWOORDING 2014 Windesheim zet kennis in werking

2 JAARVERANTWOORDING 2014 Zichtbaar voor elkaar en met elkaar DEEL 1 - JAARVERSLAG 1. Het profiel van Windesheim Kerngegevens Prestatieafspraken Onderwijs Onderzoek Personeel Financieel Corporate governance Verslag Raad van Toezicht 48 Bijlagen 52 Bijlage 1: Studentenaantallen 52 Bijlage 2: Overzicht nevenfuncties College van Bestuur 58 Bijlage 3: Overzicht hoofd- en nevenfuncties leden Raad van Toezicht 59 DEEL 2 - JAARREKENING 60

3 Voorwoord was voor Windesheim in veel opzichten een succesvol jaar. Deze jaarverantwoording laat zien dat Windesheim extern zichtbaar was door onderwijs, kennis, expertise en onderzoeksresultaten te delen met anderen vanuit de campussen Windesheim Zwolle en Windesheim Flevoland. Ook intern hebben we verhalen, ervaringen en opvattingen over waarde(n)volle professionaliteit uitgewisseld. Wij kijken hier met genoegen op terug. BLIK OP DE TOEKOMST Met 2025 in het vizier zijn vier toekomstscenario s voor Windesheim opgesteld; wij hebben vooruit gekeken om tijdig te kunnen anticiperen op toekomstige veranderingen. De eerste ontwikkelingsstappen voor de komende jaren zijn in het nieuwe onderwijsconcept vastgelegd. Het eindpunt van de in het instellingsplan geformuleerde ambities komt in zicht. Windesheim heeft zijn positie als kennisinstelling verder versterkt en de doorlopende lijn van integratie van onderwijs, onderzoek en ondernemen voortgezet. FOCUS OP KWALITEIT Windesheim biedt kwalitatief hoogwaardig onderwijs en heeft een sterke kwaliteitscultuur. Dit wordt bevestigd door het oordeel van peers, visitatieresultaten en toenemend studiesucces. De kwaliteit is op verschillende manieren zichtbaar. Zo staat 67% van onze opleidingen in de top drie van de Elseviergids. De studenttevredenheid is significant gestegen van 67% in 2012 naar 73% in Eind 2014 heeft 76,6% van de docenten een mastergraad, ten opzichte van 73,9% eind Voor de verhoging van het bachelorrendement zijn vele interventies ingezet, hetgeen zich uitbetaalt in stijgende rendementscijfers. Waarde(n)volle professionaliteit is intrinsiek verweven met de kwaliteit van het onderwijs. ONDERWIJS, ONDERZOEK EN ONDERNEMEN De verbinding tussen onderzoek en onderwijs is in 2014 verder verstevigd. De samenwerking met het bedrijfsleven is zowel in omvang als in intensiteit versterkt, waardoor kennis sneller wordt gevaloriseerd. De Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek (VKO) heeft de kwaliteitszorg van het onderzoek op Windesheim gevalideerd. Het aantal bij onderzoek betrokken docenten is toegenomen. Het praktijkgerichte onderzoek leidt door actuele afstemming op de praktijk en het beroepenveld ook tot beter onderwijs. De toename van gesubsidieerde projecten komt met name tot uiting in een forse stijging van het aantal toegekende RAAK-subsidies. Docenten, studenten en onderzoekers doen in en met het bedrijfsleven waardevolle ervaringen op. Het resultaat over 2014 heeft de financiële positie van Windesheim verder versterkt. De combinatie met de verwachtingen over toekomstige baten maakt het voor Windesheim mogelijk om de komende jaren nog meer te investeren in onderwijs en onderzoek. SAMENWERKING Door consequent van buiten naar binnen te denken, dus vanuit de denk- en leefwereld van de mensen en groepen die Windesheim wil bereiken, wordt echte samenwerking geboren was een jaar met mooie resultaten, die we in samenwerking met elkaar tot stand hebben gebracht voor ons onderwijs, ons onderzoek en voor bedrijven en instellingen in onze regio. Zwolle, mei 2015 Prof. dr. Albert Cornelissen en drs. Jan Willem Meinsma, College van Bestuur

4 HOOFDSTUK 1 Het profiel van Windesheim Windesheim is als innovatieve kennisinstelling stevig in de regio verankerd. Kwaliteit en samenwerking met de omgeving staan voorop. Aan de basis van de ambities van Windesheim staat een aanbod van bachelor- en masteropleidingen die alle van hoog niveau zijn. De maatschappij wordt steeds mondialer en Windesheim vindt het belangrijk dat iedere student internationale ervaring opdoet. Centraal staat steeds het opleiden tot waarde(n)volle professionals, verantwoordelijk en integer. KC Technologie Industrieel Product Ontwerpen, Technische Bedrijfskunde, Werktuigbouwkunde, Business IT en Management Innovatie KC Media Journalistiek KC Ondernemerschap SBRM, Accountancy, MBA, Windesheim Honours College Waarde(n)vol KC Gezondheid en Welzijn Pedagogiek, Toegepaste Gerontologie Mkb Jong & Oud Educatie KC Educatie Master SEN, Pabo, Theologie en Levensbeschouwing Brede basis van hoog niveau Figuur 1 - Profielkenmerken Windesheim, kenniscentra en topopleidingen Theologie en Levensbeschouwing: dit betreft de opleidingen Godsdienst-Pastoraal Werk, Lerarenopleiding Godsdienst en Levensbeschouwing en Master Leraar Godsdienst (eerstegraads)

5 03 Naast deze brede basis van hoog niveau heeft Windesheim in aansluiting op ontwikkelingen in de regio vier profielkenmerken benoemd: Mkb, Innovatie, Jong & Oud en Educatie. Onderwijs, onderzoek en ondernemen worden in deze thema s sterk met elkaar in verbinding gebracht. De profielkenmerken van Windesheim zijn vertaald naar het onderzoek in de kenniscentra en het onderwijs in de topopleidingen. Topopleidingen onderscheiden zich ten opzichte van het landelijke opleidingenaanbod en geven inkleuring aan het profiel van Windesheim. Windesheim participeert in vier Centres of Expertise die aansluiten bij de economische topsectoren in Nederland. Binnen deze Centres of Expertise werken onderwijs, overheid en bedrijfsleven gezamenlijk aan innovatie, kenniscreatie en kennisdeling. Figuur 1 toont het profiel van Windesheim met de kenniscentra (KC) waarbinnen het onderzoek georganiseerd is en de topopleidingen waarmee Windesheim zich landelijk wil onderscheiden. In 2014 heeft Windesheim verder gewerkt aan het versterken van dit profiel. Een samenvatting van de activiteiten en bereikte resultaten per profielkenmerk geeft een impressie van de voortgang. 1.1 MKB Windesheim creëert waarde voor het regionale midden- en kleinbedrijf door in te spelen op kennis-, onderzoeks- en ontwikkelingsvragen uit het regionale mkb en de regionale overheid. Topmanagers uit de regio zijn als Entrepreneurs in Residence betrokken bij onderwijs en onderzoek. Zo is één van de Entrepreneurs in Residence in College Tour - setting door studenten bevraagd op zijn drive, het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen en de sleutel tot succes. Lab21: innovatiecentrum voor ICT in didactiek en begeleiding Het primair en secundair onderwijs is in beweging. De overheid stimuleert het gebruik van ICT in het onderwijs en dit leidt onder meer tot implementatie van 21e eeuwse vaardigheden, blended learning, flip the classroom en ipad-scholen. In het domein Bewegen en Educatie van Windesheim zien we dat scholen worstelen met de vraag hoe ze aan de veranderingen vorm en inhoud kunnen geven. Om hier goede ondersteuning in te bieden, is op 1 oktober 2014 het digitale innovatiecentrum Lab21 gestart.

6 Veel samenwerkingsverbanden tussen het mkb en Windesheim zijn gewaardeerd met het ontvangen van subsidies: het lectoraat Familiebedrijven doet onderzoek naar nieuwe modellen van Good Governance in het mkb in samenwerking met twaalf midden- en kleinbedrijven het lectoraat Supply Chain Collaboration doet onderzoek naar het instrumentarium inkoopproces en hoe dit als strategisch instrument is in te zetten het lectoraat International Business onderzoekt hoe handels missies beter vormgegeven kunnen worden. Het lectoraat heeft subsidie van de provincie ontvangen voor een handelsreis naar Turkije Studenten kunnen participeren in onderzoek van een lectoraat, als afstudeerder of als deelnemer aan een minor die in relatie staat met onderzoek binnen het lectoraat. 1.2 INNOVATIE Bedrijven in de regio zijn op het gebied van innovatie steeds actiever betrokken bij Windesheim. Dit uit zich in financiële bijdragen en betrokkenheid bij innovatieprojecten. De lectoraten ICT-innovaties in de Zorg, Robotica, Kunststoftechnologie en Area Development zijn gekoppeld aan de Centres of Expertise en de opleidingen. In deze samenwerking tussen verschillende disciplines vertaalt kennis zich naar de praktijk. Bij het lectoraat Robotica werken opleidingen op het gebied van techniek en verpleegkunde samen om te onderzoeken hoe zorgrobots nuttig ingezet kunnen worden in de praktijk. Zo wordt de ontwikkelde techniek van robots vertaald naar de vraag en behoefte vanuit de praktijk. Green PAC is de kenniskatalysator en vraagbaak voor bedrijven in de chemische en kunststofindustrie en kennisinstellingen in Noordoost-Nederland. Het Green PAC ilab en de Kamer van Koophandel organiseerden voor het eerst een MKB meets future talent bijeenkomst. Op het ilab in Zwolle gingen ondernemers en studenten met elkaar in gesprek. Doel van de bijeenkomst was jong talent te koppelen aan ondernemers om elkaar te helpen bij het verder innoveren van kunststofproducten en het verkennen van de mogelijkheden van kunststof ter vervanging van conventionele materialen.

7 zij in hun professie een bijdrage kunnen leveren aan het verhelpen van een groot maatschappelijk probleem. Het onderwijscluster Onderwijs Windesheim en Opvoeding Lustrumfestival van Windesheim Flevoland besteedt aandacht aan de jonge bevolking in de regio door actieve deelname in de lokale onderwijsagenda. 05 Vanuit het lectoraat Area Development is het onderzoeksrapport Vechtdalwaarden gepresenteerd. Het programma Ruimte voor de Vecht is gebruikt als onderzoekscasus. Met dit waardengeoriënteerde onderzoek wil het lectoraat inzicht bieden in de variëteit aan opvattingen die een rol spelen in de eigentijdse praktijk van gebiedsontwikkeling en de manier waarop hiermee omgegaan kan worden. Dit is belangrijk voor de besluitvorming van gemeenten, waterschappen en provincie over projecten in het gebied in de komende jaren. Een voorbeeld van het ontwikkelen, circuleren en toepassen van kennis in de praktijk is Zwolle Gezonde Stad. Door samenwerking tussen Windesheim, de gemeente en welzijnsorganisaties leren de professionals die Windesheim opleidt steeds beter hoe zij kunnen samenwerken aan een gezondere omgeving en gezonder gedrag van bewoners en cliënten. In november 2014 heeft het Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht Zwolle (OPOZ) van Windesheim en de Vrije Universiteit met het lectoraat De Gezonde Stad laten zien dat de aanpak werkt: het aantal kinderen met overgewicht is gedaald, gezond gedrag komt meer voor en de omgeving is inderdaad gezonder. In 2014 is het expertisecentrum Jeugdzorg IJsselland opgericht. Het lectoraat Sturing in de Jeugdzorg voert in samenwerking met drie jeugdzorgaanbieders onderzoek uit naar kwaliteit en sturing in de jeugdzorg. Het lectoraat verricht ook onderzoek in de zware jeugdzorg met de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Ontwikkelde kennis vloeit terug naar de opleiding en op basis van deze kennis wordt een training op dit onderwerp in de markt gezet. 1.3 JONG & OUD Windesheim richt zich met dit profielkenmerk op kennisvragen die met de leeftijdsgroepen jong en oud samenhangen. Jong krijgt bijvoorbeeld aandacht in de lectoraten Verslavingspreventie, Sturing in de Jeugdzorg en De Gezonde Stad en in de opleidingen Pedagogiek, Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. De samenwerking met educatieve opleidingen resulteert erin dat jonge docenten attent worden gemaakt op verslavingsproblematiek bij leerlingen, zodat Oud is het centrale thema in het lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg en - vanuit het technische domein - in het lectoraat ICT-innovaties in de Zorg (kenniscentrum Techniek). Binnen het domein Gezondheid en Welzijn is het project Jong & Oud gestart, een samenwerking tussen de opleidingen Pedagogiek en Toegepaste Gerontologie. Doel van het project is een internationale multidisciplinaire minor te ontwikkelen die ingaat op samenlevingsvraagstukken op het intergenerationele gebied. Daarnaast is het Honoursprogramma Intergenerational Collaboration van start gegaan.

8 1.4 EDUCATIE Windesheim is in het educatieveld een belangrijke speler en continu op zoek naar samenwerkingsverbanden om de kwaliteit van onderwijs te verhogen. In de lerarenopleidingen heeft Windesheim landelijk een voortrekkersrol op het thema passend onderwijs. Het lectoraat Onderwijszorg en Samenwerking binnen de Keten is hier nauw bij betrokken. Het expertisecentrum Positive Behavior Support dat aan dit lectoraat verbonden is, voert veel onderzoeksprojecten en ontwikkelingstrajecten uit in het scholenveld, waarvan de resultaten terugkomen in het onderwijs. In 2014 is het lectoraat Sportpedagogiek van start gegaan. Een samenwerking van Windesheim met NOC*NSF, de academies voor lichamelijke opvoeding (mbo en hbo) en een aantal grote steden. Het lectoraat richt zich op een pedagogische benadering van sportbeoefening, zowel in verenigingsverband als in het onderwijs. Doel van het lectoraat is een veilig en stimulerend sportklimaat te bevorderen, dat bijdraagt aan een gezonde ontwikkeling van kinderen. Windesheim Flevoland geeft met het lectoraat Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding een impuls aan de kwaliteit van basisscholen en opvoedingsondersteuning in Flevoland. Het lectoraat doet onderzoek naar de inrichting van basisscholen: hoe functioneert het team, hoe wordt er leiding gegeven en is er een goede pedagogische visie op onderwijs? Het lectoraat Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding onderzoekt de mogelijkheden om het opleidingsniveau van de beroepsbevolking binnen de regio beter te laten aansluiten op de arbeidsmarkt. Het didactisch concept Comakership ontwikkelt zich in Windesheim Flevoland steeds verder door. In het voorjaar heeft een interne thema-audit buitenschools leren plaatsgevonden. In Windesheim Flevoland bestaat dit buitenschools leren uit Comakerships, stages en projecten die alle zijn verankerd in de praktijkleerlijn. De interne auditcommissie concludeerde dat Windesheim Flevoland het buitenschools leren goed op orde heeft en een belangrijke speler in de regio is. Met de groei van het aantal studenten, groeit ook de hoeveelheid Comakerships in de regio. In totaal zijn er in 2014 zo n stages en Comakerships in de regio uitgevoerd. 1.5 TOPOPLEIDINGEN OP WINDESHEIM Windesheim heeft zestien topopleidingen benoemd die direct aansluiten bij de profielkenmerken. Deze opleidingen geven kleur aan het profiel van Windesheim en staan als het ware in de etalage van de hogeschool. Het predicaat topleiding bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft de individuele profilering van de opleidingen. Ook externen hebben aangegeven dat deze opleidingen zich duidelijk onderscheiden ten opzichte van andere opleidingen in het landelijke aanbod. Het tweede deel van de kwalificatie topopleiding moet blijken uit het accreditatieoordeel van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) over de betreffende opleidingen. Het streven is dat alle topopleidingen bij de eerstvolgende accreditatie vier keer de beoordeling goed behalen. 1.6 CENTRES OF EXPERTISE Windesheim participeert in vier Centres of Expertise (CoE s). CoE s zijn innovatieve samenwerkingsverbanden met andere kennisinstellingen en marktpartijen en zijn belangrijk voor de profilering van Windesheim; de CoE s zijn vooral op de profielkenmerken Mkb, Innovatie en Educatie gericht. Doel van een CoE is om overheid, onderwijs en bedrijfsleven gezamenlijk aan innovatie, kenniscreatie en -circulatie te laten werken. Steeds meer docenten en studenten zijn middels onderzoeksprojecten verbonden aan een van de CoE s waaraan Windesheim deelneemt. In de centres komen onderwijs, onderzoek en ondernemen op een natuurlijke en inspirerende wijze bij elkaar. In 2014 heeft een midtermreview plaatsgevonden met als resultaat dat alle CoE s gecontinueerd worden. De midtermreviewcommissie concludeerde dat Windesheim aandacht heeft voor opleidingen in de topsectoren via de CoE s, via het Polymer Science Park en via samenwerking met andere instellingen.

9 07 Windesheim participeert in vier CoE s: TechForFuture - techforfuture.nl Windesheim en Saxion werken binnen dit CoE samen op High Tech Systemen en Materialen. TechForFuture richt zich op toegepast onderzoek tussen hbo en bedrijfsleven, vooral het mkb. Een voorbeeld is het project Slimme vloer waarin een valdetectievloer wordt ontwikkeld. Dit is een sensitieve vloer die een val kan detecteren en signaleren. Windesheim onderz oekt de organisatorische randvoorwaarden en bekostiging waaronder deze vloer succesvol in de zorg is in te zetten. TechYourFuture - techyourfuture.nl In dit CoE participeren Windesheim, Saxion en Universiteit Twente. De activiteiten van dit CoE richten zich op goed en up-to-date onderwijs aan technische professionals. In Zwolle zet Windesheim, samen met TechYourFuture, TechnoDiscovery leergemeenschappen op waarin leerkrachten, lerarenopleiders, studenten, schoolleiders en bedrijven samenwerken om wetenschap en technologie duurzaam in het bestaande curriculum van basisscholen in te bedden. Leerkrachten kunnen binnen TechnoDiscovery gebruik maken van de kennis van andere scholen en het bedrijfsleven. Green PAC: Smart Polymeric Materials - greenpac.eu/nl Binnen dit CoE werken Windesheim en Stenden Hogeschool samen. In februari 2014 is gestart met de gezamenlijke masteropleiding Polymer Engineering. Windesheim heeft samen met het Polymer Science Park de status van Innovation Laboratory (ilab) gekregen. ilab biedt startende ondernemers ondersteuning bij toegepast onderzoek naar het ontwikkelen van slimme en innovatieve producten in de groene (vezel)chemie. Een ondernemende Windesheimstudent heeft onder begeleiding van het Green PAC ilab stage gelopen in zijn eigen bedrijf om aan zijn prototype van de Dutchfiets te werken. KennisDistributieCentrum Logistiek - kennisdclogistiek.nl Windesheim werkt binnen dit CoE met vijf andere hogescholen (NHTV, Fontys Venlo, Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Rotterdam en Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) samen aan onderwijs, praktijkgericht onderzoek en innovatieve ontwikkeling met betrekking tot logistiek. Niet alleen de fysieke aspecten maar ook bedrijfseconomische facetten van logistiek komen in dit KennisDC aan bod. In april is het KennisDC Noordoost-Nederland

10 officieel van start gegaan. Een initiatief is Community of Practice, een platform waar bedrijven en kennisinstituten elkaar ontmoeten en kennis delen. 1.7 INTERNATIONALISERING In een globaliserende maatschappij is internationale focus van groot belang. Het bedrijfsleven in de regio Zwolle en in Flevoland is sterk internationaal gericht. In 2014 heeft Windesheim zijn internationale oriëntatie voortgezet om zich internationaal te profileren, de kwaliteit van internationalisering te versterken en deze te verankeren in de organisatie. Partnerschappen met meer dan 150 hogescholen en universiteiten over de hele wereld bieden studenten van Windesheim de mogelijkheid tot een study abroad. Ook kunnen buitenlandse studenten internationale ervaring opdoen bij Windesheim. Er zit een stijgende lijn in de studentmobiliteit van Windesheim Zwolle en Windesheim Flevoland. Ook is er een toenemende mobiliteit van docenten en staf door participatie in internationale projectweken. Het curriculum van Windesheim biedt een uitgebreid internationaal minorenprogramma aan met 29 Engelstalige minoren en mogelijkheden voor double degrees en Honours Programmes. Het Windesheim Honours College biedt een vierjarig Engelstalig programma. Daarnaast heeft Windesheim een Talencentrum waar gewerkt kan worden aan de beheersing van een vreemde taal. Windesheim is als eerste onderwijsinstelling lid geworden van Business Hanze. Dit is een samenwerkingsverband van bedrijven en (onderwijs)instellingen uit meer dan twintig Hanzesteden in vijf landen. Business Hanze hecht er belang aan dat bedrijven en instellingen binnen dit verband relaties aangaat met onderwijsinstellingen in de participerende steden. Windesheim richt zich vooral op de innovatieve bijdrage die instellingen voor hoger onderwijs binnen Business Hanze kunnen leveren. Windesheim is gevraagd hierin het voortouw te nemen. Dit jaar heeft Windesheim geparticipeerd in zeven Erasmus+ projectvoorstellen. Al werden geen strategische partnerschappen geformaliseerd, participatie in dergelijke

11 09 projecten is van belang omdat dit een dimensie toevoegt aan de partnerrelaties met andere hogescholen en universiteiten. 1.8 WAARDE(N)VOLLE PROFESSIONALITEIT Windesheim leidt studenten op tot professionals die zich bewust zijn van de persoonlijke waarden van waaruit ze hun professioneel handelen vormgeven. Ook leren zij hun waarden in relatie te brengen met de waarden van hun beroep en de organisaties waarbinnen zij werkzaam zijn. Windesheim stimuleert ook medewerkers om na te denken over de waarden van waaruit zij werken en over hoe Windesheim zich kan ontwikkelen tot een waarde(n)volle organisatie. Het professionaliseringsplan van Windesheim, met daarin veel aandacht voor teamontwikkeling, draagt hier in belangrijke mate aan bij. Nadenken over de waarden van waaruit een team wil samenwerken, ligt aan de basis van de ontwikkeling tot een resultaatverantwoordelijk team. Windesheimbreed wordt iedere week aan de dialoogtafel een gesprek gevoerd over een onderwerp dat verband houdt met waarde(n)volle professionaliteit. Vanuit de overtuiging dat aandacht en draagvlak voor waarde(n)- volle professionalisering vooral goed tot stand komen door verhalen met elkaar te delen, zijn meerdere initiatieven genomen. In twee miniconferenties zijn best practices gedeeld en is gewerkt aan het verankeren van waarde(n)- volle professionalisering in het onderwijs. Een symposium voor lectoren en andere bij praktijkgericht onderzoek betrokken medewerkers ging over de vraag hoe waarde(n)- volle professionalisering ook een plek kan krijgen in het praktijkgericht onderzoek en zo waarde kan toevoegen aan het beroepenveld en de samenleving. En er is een project storytelling gestart. Vier student-assistenten schrijven verhalen over aspecten van waarde(n)volle professionalisering. Zij tekenen successen en uitdagingen op. Aandacht voor waarde(n)volle professionalisering is een continu proces. Windesheim stimuleert en ondersteunt dit proces door de dialoog aan te gaan en verhalen te delen.

12

13 HOOFDSTUK 2 Kerngegevens 11 Kerncijfers Windesheim geconsolideerd Studenten Instroom Populatie Aantal afgestudeerden Aantal uitvallers Studiesucces: > Uitval realisatie instroomcohort t-1 40,1% 40,0% 39,1% 34,0% > Switch realisatie instroomcohort t-1 3,6% 4,1% 4,3% 4,1% Marktaandeel Instroom (bron: Vereniging Hogescholen) 4,7% 4,5% 4,4% 5,2% Inschrijvingen (bron: Vereniging Hogescholen) 4,5% 4,6% 4,7% 5,0% Medewerkers Onderwijsgevend personeel (OP) * 990 fte fte 968 fte 834 fte Onderwijsondersteunend personeel (OOP) * 596 fte 607 fte 619 fte 649 fte Ratio OP/OOP * 1,67 1,66 1,56 1,29 Aantal docenten met master Aantal gepromoveerde docenten Verzuim 5,0% 4,6% 4,7% 3,8% Onderzoek Aantal lectoraten Omzet (x 1.000) - Subsidies internationaal Overige subsidies Beschikbaar budget Totaal Financiën Omzet totaal (x 1.000) Omzet Ondernemen (x 1.000) Resultaat (x 1.000) Groepsvermogen (x 1.000) Solvabiliteit 36,5% 32,7% 29,2% 26,2% Liquiditeit 0,8 0,8 0,9 0,9 * in 2012 aangepast conform methodiek Vereniging Hogescholen Solvabiliteit: eigen vermogen/balanstotaal Liquiditeit: vlottende activa/kortlopende schulden

14 HOOFDSTUK 3 Prestatieafspraken Windesheim heeft prestatieafspraken gemaakt met het ministerie van OCW voor De prestatieafspraken zijn concreet gemaakt in zeven verplichte indicatoren. Deze zeven indicatoren zijn relevant voor de bekostigingsbeslissing van het ministerie in In 2014 is een midtermreview uitgevoerd door de reviewcommissie. Tijdens deze review is gekeken naar de voortgang op profilering en zwaartepuntvorming. De conclusie van de commissie is dat Windesheim een goede start heeft gemaakt met de uitvoering van de afgesproken plannen met betrekking tot profilering en zwaartepuntvorming. Prestatieafspraken: verplichte indicatoren voor onderwijs kwaliteit en studiesucces Bachelorrendement (voltijd) Instroomcohort 2007 Instroomcohort 2008 Instroomcohort Instroomcohort 2010 Instroomcohort 2011 Instroomcohort 2012 Instroomcohort 2013 Realisatie 2012 Realisatie 2013 Realisatie 2014 Prognose 2015 Doel eind % 56% 54% 62% 70% 67% 77% 74% 82% 85% 85% Doel eind Uitval (in het eerste jaar) 39,1% 40,0% 40,1% <34% 3 Switch 4,3% 4,1% 3,6% 8% 4 Studenttevredenheid 67,1% 71,0% 73,4% 72% 5 Docentkwaliteit: mastergraad 72,8% 73,9% 76,8% 78% 6 Onderwijsintensiteit 0% 0% 0% 0% 7 Indirecte kosten (ratio OP/OOP) 1,56 1,66 1,67 1,68

15 13 Windesheim kreeg van de commissie een compliment over het zichtbaar maken van resultaten en voortgang voor alle medewerkers. Dit bevordert de dialoog en inzet ten aanzien van de prestatieafspraken. In onderstaande alinea s zijn de vorderingen in 2014 toegelicht. 3.1 STUDIESUCCES: BACHELORRENDEMENT, UITVAL EN SWITCH Het thema studiesucces is gekoppeld aan drie indicatoren: voltijd bachelorrendement, uitval in het eerste jaar en switch. Aandacht voor studiesucces is een integraal onderdeel van onderwijsontwikkelingen zoals het nieuwe onderwijsconcept, studentbegeleiding, teamontwikkeling, blended learning, flexibilisering, toetsing etc. Studiesucces maakt deel uit van reguliere onderwijsevaluaties en Plan Do Check Act-cycli (PDCA). Om de prestatieafspraken voor studiesucces te realiseren hanteert Windesheim een drieledige aanpak: 1. faciliteren van domeinen en docententeams en kennisuitwisseling 2. ontsluiten van gegevens over studiesucces, onder andere in het KPI-dashboard 3. gericht onderzoek doen naar ingezette interventies Bachelorrendement Maatregelen om het bachelorrendement te verhogen zijn onder andere het verhogen van het aantal benodigde studiepunten, een verbeterde monitoring op het aantal behaalde studiepunten en state of the art studieloopbaanbegeleiding. Windesheim doet onderzoek naar de invloed van de BSA-norm op het studiesucces. Resultaten In de prestatieafspraken heeft Windesheim aangegeven dat het verminderen van de uitval een inspanningsverplichting is. Dit houdt verband met enerzijds de landelijke condities waaronder studenten kunnen instromen, bijvoorbeeld de niet-verwante instroom vanuit het mbo, anderzijds met de inspanningen om zowel voor de poort als tijdens de propedeuse na te gaan of er sprake is van een goede match met de gekozen opleiding en of een switch van opleiding eventueel gewenst is. Tegelijkertijd heeft Windesheim als onderdeel van het beleid voor een ambitieuzer studieklimaat de BSA-norm van de propedeuse verhoogd van 45 naar 50 studiepunten en met ingang van studiejaar naar 54 studiepunten.

16 Het bachelorrendement betreft studenten die zijn ingestroomd in het tweede jaar en binnen in totaal vijf jaar afstuderen. Zoals uit onderstaande grafiek blijkt, heeft Windesheim voor de ontwikkeling van het bachelorrendement vanaf instroomcohort 2010 een ambitieus resultaat beschreven in de prestatieafspraken. Doel was om voor cohort 2010 een rendement te behalen van 70%, dat voor latere cohorten oploopt tot uiteindelijk 85%. Gebleken is dat de inspanningen voor verbetering studiesucces voor de cohorten 2010 en 2011 beperkt effect opleveren. Een van de oorzaken is dat de studenten van deze cohorten zich al in de hoofdfase van de studie bevonden bij het overeenkomen van de prestatieafspaken. Andere oorzaken liggen in de toenemende aantallen en complexiteit van langstudeerders en studenten met een functiebeperking. De interventies nemen echter toe. Op basis van de voortgang is in het KPI-dashboard te zien dat ten opzichte van de nulmeting van 57% voor deze cohorten een opgaande lijn van verwacht rendement zichtbaar is. Bij de achtmaandsbesprekingen van het College van Bestuur met de domeinen zijn de prognoses bijgesteld. Windesheim stelt alles in het werk om de prestatieafspraken met een vertraging van anderhalf jaar te behalen. Uitval Ten aanzien van de prestatieafspraak uitval in het eerste jaar zijn de inspanningen voor de poort geïntensiveerd. De studiekeuzecheck (SKC) voor de instroom van is voor iedere studiekiezer - behalve de wettelijke uitzonderingen - verplicht gesteld. Voorlichting over de SKC is verbeterd en de communicatie geactualiseerd; Windesheim biedt een online vragenlijst en een vervolgactiviteit per opleiding. Op het terrein van instroom en aansluiting is de aansluiting met het toeleverend onderwijs verbeterd. In het najaar hebben de programmadirecteur en de coördinator Instroom & Aansluiting van Windesheim twintig toeleverende scholen bezocht om de samenwerking in het kader van studiesucces te verstevigen. Follow-up is gericht op terugkoppeling van ervaringen van oudleerlingen en van instroom- en prestatiegegevens, de samenwerking rond profielwerkstukken en producten ter verbetering van studievaardigheden in de keten en het werken aan een hbo-studiehouding. Switch Als in het eerste studiejaar blijkt dat een student de verkeerde opleiding heeft gekozen, begeleidt Windesheim hem naar een beter passende opleiding Bachelorrendement voltijd cohort 2010 Hanze Saxion Stenden Windesheim Noordelijke Hogeschool Hogeschool Hogeschool Leeuwarden Arnhem Nijmegen Utrecht Nulmeting Ambitie STUDENTTEVREDENHEID Windesheim ziet de Nationale Studenten Enquête (NSE) als een van de belangrijkste thermometers om studenttevredenheid te meten. Alle studenten in het hoger onderwijs geven in dit jaarlijkse onderzoek hun mening over onder andere studie-inhoud, werkvormen, docenten, studeerbaarheid en faciliteiten van hun opleiding. In de prestatieafspraken is daarom opgenomen om tot eind 2015 te groeien naar een algemene tevredenheid van 72% op de vraag: Hoe tevreden ben je over je studie in het algemeen? De studenttevredenheid is significant gestegen van 67% in 2012, naar 71% in 2013 en naar 73% in Het streefdoel is in 2014 gehaald.

17 De domeinen Techniek (84%), Business, Media en Recht (75%), Gezondheid en Welzijn (75%) en Windesheim Flevoland (73%) scoren op de prestatieafspraak (ruim) boven de streefnorm van 72%. Het domein Bewegen en Educatie (inclusief afstandsleren) realiseert een tevredenheidspercentage van 65%. Als afstandsleren niet wordt meegerekend komt het domein Bewegen en Educatie uit op 73%. De lage scores bij afstandsleren zijn met name terug te voeren op de groep afstandsleerders uit de periode van samenwerking met de LOI. 3.3 DOCENTKWALITEIT De ambitie van Windesheim is dat docenten die bachelorstudenten opleiden, zelf minimaal één niveau hoger zijn opgeleid. De ambitie is dat in september 2015 minstens 78% van de docenten minimaal over een mastergraad beschikt. In 2013 en 2014 is aan deze ambitie gewerkt door docenten de mogelijkheid te bieden om onder relatief gunstige voorwaarden een masterdiploma te verwerven. Hiervoor is in 2013 budget en een masterfaciliteringsregeling beschikbaar gesteld, die in 2014 is vervangen door het professionaliseringsbeleid. Dit heeft bijgedragen aan een stijging van het aantal docenten met een afgeronde mastergraad. Eind 2014 heeft 76,6% van de docenten een mastergraad, ten opzichte van 73,9% eind De huidige prognose is dat per september 2015 meer dan 78% van de docenten een mastergraad heeft. De doelstelling wordt zodoende gehaald. Windesheim ontwikkelt online vragenlijst voor studiekeuzecheck Sinds december ontvangen aanmelders die meedoen aan de studiekeuzecheck een handige online vragenlijst. De ingevulde vragenlijst geeft de aspirantstudent een beeld van zichzelf, ter voorbereiding op het studiekeuzegesprek bij de opleiding van zijn keuze. De ontwikkeling van dit geautomatiseerde systeem is in eigen huis in een recordtijd van vier maanden tot stand gekomen, dankzij intensieve, enthousiaste samenwerking tussen opleidingen en diensten. Het systeem neemt de organisatie veel werk uit handen, levert sturingsinformatie en toegankelijke data voor onderzoek. Andere hogescholen hebben hun belangstelling al getoond. 3.5 RATIO OP/OOP Windesheim werkt aan het optimaliseren van de verhouding tussen onderwijsgevend/onderzoekend personeel en onderwijsondersteunend personeel (OP/OOP). Uit een landelijke benchmark blijkt Windesheim ten opzichte van andere hogescholen goed te scoren op de verhouding OP/OOP. De verhouding OP/OOP is verbeterd van 1,66 in 2013 naar 1,67 in De verhouding gaat in 2015 naar verwachting nog iets stijgen naar ruim 1, ONDERWIJSINTENSITEIT Als maatregel is afgesproken dat het aantal geplande klokuren per week in het eerste jaar van de voltijd bacheloropleidingen niet onder de twaalf komt. Dat is een minimumeis voor alle opleidingen van Windesheim. In 2014 hebben de voltijd bacheloropleidingen met regulier onderwijs aan deze eis voldaan. Voor afwijkende vormen van onderwijs, zoals afstandsleren, is afgesproken dat de inzet van docenten binnen het eerste jaar van deze opleidingen vergelijkbaar is met de inzet van docenten op reguliere bacheloropleidingen.

18 HOOFDSTUK 4 Onderwijs Windesheim is een inspirerende kennisinstelling voor met name de regio Zwolle en Flevoland, met een ambitieus studieklimaat en opleidingen van bovengemiddeld niveau. Doelstellingen onderwijs Windesheim daagt studenten uit het maximale uit zichzelf te halen, door: een ambitieus studieklimaat neer te zetten (onder andere met een uitdagend didactisch concept, meer studiekeuzemogelijkheden, adequate studieloopbaanbegeleiding) onderwijs van hoge kwaliteit aan te bieden (onder andere een verdere verstrengeling van onderzoek met onderwijs, verder verbinden van ondernemen en onderwijs, verhogen van de kwaliteit van docenten, vergroten van de studenttevredenheid) ondersteuning voor en tijdens de studie te bieden middels studiefaciliteiten De doelstellingen sluiten aan bij Windesheims visie op onderwijs. Deze visie heeft vier uitgangspunten: een ambitieus studieklimaat waarde(n)volle professionaliteit studentbegeleiding op maat hoge kwaliteit van onderwijs Nieuw onderwijsconcept In 2014 is een nieuw onderwijsconcept voor Windesheim tot stand gekomen dat aansluit bij de doelstellingen. Dit onderwijsconcept is voorafgegaan door een toekomstverkenning van het hoger onderwijs over enkele decennia. Met die toekomstverkenning als basis stelt het nieuwe onderwijsconcept drie facetten van de onderwijsvormgeving centraal: inspirerend onderwijs, een breed perspectief (verder kijken dan de eigen opleiding en praktijk) en interactie tussen student, docent en werkveld. Het kleinschalig vormgegeven onderwijs leidt - naast de opleidings competenties - op tot 21e eeuwse vaardigheden en waarde(n)volle professionaliteit. De implementatie van het nieuwe onderwijsconcept start in AMBITEUS STUDIEKLIMAAT In het onderwijs worden studenten uitgedaagd hun grenzen te verleggen. Door het onderwijs te verbinden met onderzoek en ondernemen geeft Windesheim een ambitieus studieklimaat voor zijn studenten vorm. De kwantitatieve norm voor het bindend studieadvies (BSA) is 54 studiepunten in het eerste jaar. Doel is studenten uit te dagen om vanaf het begin van hun studie zoveel mogelijk bij te blijven en achterstanden te voorkomen. Door internationale componenten en Honours Programmes aan te bieden, hebben studenten meer keuzemogelijkheden binnen de studie. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor plaats- en tijdonafhankelijk leren. Honours Programme Honours Programmes zijn Engelstalige extracurriculaire programma s van zestien studiepunten voor gemotiveerde en getalenteerde Windesheimstudenten. Zij volgen dit

19 17 programma naast hun reguliere opleiding en krijgen een Honours-certificaat uitgereikt. Windesheim kent twee Honours Programmes: Intergenerational Collaboration en Social Innovation. In 2014 zijn alle voorbereidingen getroffen om in 2015 te starten met een derde Honours Programme, New Towns, in Windesheim Flevoland. 4.2 WAARDE(N)VOLLE PROFESSIONAL Windesheim leidt studenten op tot waarde(n)volle professionals die hun eigen professioneel handelen ter discussie kunnen stellen. Voor Windesheim betekent professionaliteit meer dan alleen het beschikken over de houding, kennis en vaardigheden die voor het beroep nodig zijn. In de visie van Windesheim wordt professionaliteit ook gekenmerkt door het nemen van verantwoordelijkheid voor jezelf, het werkdomein en de samenleving. Iedere student dient nagedacht te hebben over de vraag vanuit welke normen en waarden hij zijn beroep wil uitoefenen en wat in de beroepsuitoefening zijn toegevoegde waarde kan zijn voor de samenleving. Doel is dat de student vanuit ethisch perpectief kan reflecteren op de wijze waarop hij zijn beroep uitoefent en wil uitoefenen. Onderwijs en onderzoek Door onderzoeksvaardigheden is de professional op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen in het vakgebied en gewapend voor de steeds veranderende beroepspraktijk. Door studenten te stimuleren een onderzoekende houding te ontwikkelen, groeien zij uit tot kritische en waarde(n)volle professionals. Uit de midtermreviews bij opleidingen uit alle domeinen komt naar voren dat de onderzoeksleerlijn een prominentere plaats in de opleidingen heeft gekregen. Ook de ontwikkeling en uitvoering van minoren die gekoppeld zijn aan lectoraten versterken de verbinding tussen studenten, onderwijs en onderzoek. 4.3 STUDENTBEGELEIDING OP MAAT Studentbegeleiding op Windesheim betekent persoonlijke begeleiding en eerlijke en bruikbare informatie over studieprestaties. Tijdens de hele studie krijgen studenten studieloopbaanbegeleiding. In het eerste jaar is de begeleiding intensief met individuele en groepsgesprekken, gericht op oriëntatie op en geschiktheid voor het beroep. Na het eerste jaar is de begeleiding meer gericht op de individuele leerroute, zoals de minorkeuze en het verder

20 ontwikkelen van loopbaancompetenties en -vaardigheden. De studieloopbaanbegeleiders (SLB ers) van Windesheim zijn gecertificeerd. De certificering is vijf jaar geldig. Om studiesucces te bevorderen zijn vroegtijdige signalering van een dreigende studieachterstand en het achterhalen van de achterliggende oorzaken erg belangrijk. Een rapportagetool biedt SLB ers een helder en actueel inzicht in het individuele studieverloop en de voortgang van studenten. Windesheim stijgt naar plaats drie in Keuzegids Masters 2014 In de Keuzegids Masters 2014 heeft Windesheim met 62,5 punten een derde plaats behaald. Een behoorlijke stijging, aangezien Windesheim vorig jaar nog met 59 punten op de achtste plaats stond. Windesheim deelt de derde positie met de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. 4.4 ONDERWIJS VAN HOGE KWALITEIT Windesheim werkt continu aan versterking van de kwaliteit van het onderwijs door te investeren in de kwaliteit van de docenten en door aandacht te houden voor de kwaliteit van de opleidingen. Kwaliteit docenten Onderwijs- en onderzoekskwaliteit wordt vooral bepaald door docentkwaliteit. Windesheim hanteert het uitgangspunt dat docenten beschikken over didactische vaardigheden en kennis van de beroepspraktijk en dat zij daarnaast een masterdiploma hebben of gepromoveerd zijn. In de werving stelt Windesheim dan ook een aantal voorwaarden aan sollicitanten. Zo moet de kandidaat een relevante mastergraad hebben. Relevante kennis van het beroepenveld geldt in vrijwel alle gevallen als voorwaarde. Ook beschikt hij bij voorkeur over didactische vaardigheden. Wanneer hij die vaardigheden mist, moet hij de basisopleiding Didactische Professionalisering volgen bij de Corporate Academy vóórdat hij een vaste aanstelling krijgt. Meer en meer verwacht Windesheim van kandidaten dat zij beschikken over internationale werkervaring en/of

21 oriëntatie. Engelse taalvaardigheid in woord en geschrift is meestal een pre en soms een voorwaarde bij de werving (bijvoorbeeld bij het Windesheim Honours College). Externe validering van eindniveau Om een goede borging van het eindniveau te realiseren heeft iedere opleiding externe leden in de examencommissie. Daarnaast worden afstudeerproducten mede beoordeeld door externe deskundigen. De professionalisering van de examinatoren is uitgebreid. In 2014 is de cursus Senior Kwalificatie Examinering (SKE) gestart. Veel opleidingen hebben contact met zusteropleidingen van andere hogescholen om toetsing uit te wisselen. Enkele opleidingen hebben meegedaan aan pilots naar aanleiding van het rapport Vreemde ogen dwingen om gezamenlijk toetsen te ontwikkelen. Onderwijs en ondernemen Windesheim geeft ondernemen een plek in het onderwijs waar dat vanuit de maatschappelijke opdracht en innovatie meerwaarde heeft. Dit versterkt de binding met de regio. Studentondernemerschap Windesheim wil studentondernemerschap bevorderen en daarmee bijdragen aan groei van het aantal startende ondernemers in de regio. In 2014 is het Handboek Studeren en Ondernemen op Windesheim vastgesteld. Dit handboek is tot stand gekomen naar aanleiding van de intentieverklaring Topondernemersregeling regio Zwolle, die door de Zwolse onderwijsinstellingen Landstede, Deltion College, Cibap, Groene Welle en Windesheim in samenwerking met de gemeente Zwolle en de Kamer van Koophandel Oost Nederland is opgesteld. Doel is om een betere aansluiting in het onderwijs te realiseren voor studentondernemers. Het handboek beschrijft de faciliteiten, waaronder de topondernemersregeling, waarop studenten een beroep kunnen doen om studeren en ondernemen te combineren en om zonder belemmering(en) in staat te zijn bedrijf en studie succesvol te combineren. Adviesbureau Startpunt is binnen Windesheim het loket voor de (startende) studentondernemer. Het loket ondersteunt bij vragen over het ondernemingsplan, marketing en financiën. Open aanbod en marktgestuurd onderzoek De activiteiten van ondernemen bestaan uit open aanbod en marktgestuurd onderzoek. In 2014 hebben geen maatwerktrajecten plaatsgevonden. Het open aanbod is qua omzet de belangrijkste tak. In 2014 is 6,6 miljoen (2013: 6,1 miljoen) omzet op ondernemen in het onderwijs gerealiseerd. Dit betreft 6,0 miljoen (2013: 5,6 miljoen) contractonderwijs en 0,6 miljoen (2013: 0,4 miljoen) advieswerk. De omzet 2014 is 0,4 miljoen lager dan begroot en 0,4 miljoen hoger dan gerealiseerd in De daling in de omzet wordt voornamelijk verklaard door de nog altijd krappe markt. Studenttevredenheid Nationale Studenten Enquête (NSE) De NSE is het grootschalige landelijke onderzoek waarin jaarlijks alle studenten in het hoger onderwijs worden uitgenodigd om hun mening te geven over hun opleiding. De NSE bestaat uit twintig tevredenheidsthema s en enkele losse stellingen. De resultaten leveren input aan de opleidingen voor het werken aan kwaliteitsverbetering. In 2014 heeft 41% van de Windesheimstudenten deelgenomen aan de enquête. Windesheimstudenten zijn op bijna alle thema s meer tevreden dan hbo-studenten elders in het land. Alleen het thema studielast scoort gelijk aan het landelijk gemiddelde. In vergelijking met vorig jaar is de tevredenheid vooral gestegen bij de thema s: docenten, studiefaciliteiten, informatievoorziening, kwaliteitszorg, studiebegeleiding en stage & opleiding. De resultaten van de NSE hebben invloed op de ranking van de hogeschool en van de opleidingen in de Keuzegids Hbo en in Elsevier, twee toonaangevende media. 19

22 Keuzegids Hbo De Keuzegids Hbo geeft een kwaliteitsvergelijking van verwante opleidingen in het Hbo. Windesheim heeft in de Keuzegids Hbo Voltijd editie 2015 een vijfde plek behaald. In de vorige Keuzegids stond Windesheim op de zesde plaats. Ook zijn er meer top-3-noteringen dan vorig jaar. Dit jaar zijn 28 voltijdopleidingen in de top-3 geëindigd, dit is 46% van de voltijdopleidingen van Windesheim. Vorig jaar was dit 37%. Sinds dit jaar is er geen aparte Keuzegids Deeltijd & Duaal meer. Deze opleidingen zijn nu met de voltijdopleidingen in één gids gebundeld. Bij de deeltijd- en duale opleidingen hebben Accountancy en Psychomotorische Therapie een nummer-1-notering. Elsevier In de ranking van Elsevier scoren 23 Windesheimopleidingen op studenttevredenheid boven het gemiddelde van hun eigen sector. Vorig jaar waren dat er 18. Toelatingsbeleid Het toelatingsbeleid van Windesheim is volgens de wettelijke vereisten. De toelatingseisen zijn te vinden op de website van Windesheim en in de Onderwijs- en Examenregeling van iedere opleiding. De opleiding Logopedie en de Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding hebben bijzondere eisen in de vorm van een toelatingsonderzoek naar geschiktheid voor beroep. De doorstroomeisen mbo/ hbo zijn gewijzigd waardoor er sprake kan zijn van deficiënties. Een toelatingscommissie toetst of deze deficiënties aanwezig zijn. 4.5 KWALITEIT OPLEIDINGEN Instellingstoets Kwaliteitszorg De accreditatiecommissie bezocht Windesheim in het najaar van 2013 en heeft begin 2014 haar bevindingen aan de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) aangeboden. Op grond van de bevindingen van de commissie heeft de NVAO Windesheim als positief onder voorwaarden beoordeeld. De NVAO had een enkel voorbehoud. Alle standaarden voldeden, alleen op standaard 1, Visie op kwaliteit, was het oordeel voldoet ten dele. De voorwaarde die is gesteld behelst het verder verhelderen van de concepten van waarde(n)volle professionalisering en ondernemen. Tijdens de totstandkoming van dit jaarverslag heeft een NVAO-panel de gestelde voorwaarde onderzocht. Bij mondelinge terugkoppeling gaf de voorzitter van het NVAO-panel aan dat Windesheim hier met vlag en wimpel aan heeft voldaan. Visitaties In 2014 zijn de volgende opleidingen gevisiteerd: Ruimtelijke Ontwikkeling - Mobiliteit, Lerarenopleiding Basisonderwijs, Sport en Bewegen, Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding, Windesheim Honours College en Toegepaste Gerontologie. Alle opleidingen hebben van de visiterende panels een positief advies gekregen. Aangezien de visitaties, met uitzondering van het Windesheim Honours College, in het najaar hebben plaatsgevonden, zullen de accreditatiebesluiten begin 2015 bekend worden.

23 21 Accreditatiebesluiten In 2014 hebben acht bacheloropleidingen en twee masteropleidingen een positief accreditatiebesluit ontvangen na de visitatie in 2013: Commerciële Economie Financial Services Management Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Logopedie Lerarenopleiding Duits Lerarenopleiding Frans Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Windesheim Honours College (visitatie in 2014) Master Learning and Innovation Master Leraar Godsdienst (eerstegraads) NVAO positief over de naamswijziging van de opleiding in Global Project and Change Management. De opleidingen HBO - Rechten en Verpleegkunde hebben in 2014 hun hersteltermijn afgerond met een positief accreditatiebesluit. Aanvragen nieuwe opleidingen Het ministerie van OCW heeft in 2014 de macrodoelmatigheidsaanvragen voor twee Assiociate degree-opleidingen (Ad) in Flevoland goedgekeurd: Small Business en Retail Management en Office Management. De voorbereiding van de Toets Nieuwe Opleiding voor deze opleidingstrajecten is gestart. Over de Ad-aanvraag Sociaal Werk in de Zorg heeft de minister in februari 2015 positief besloten. Het Windesheim Honours College heeft een zeer succesvolle accreditatie gehad. De opleiding scoorde niet alleen één keer excellent en twee keer goed op de drie standaarden, maar haalde ook het bijzondere kenmerk kleinschalig en intensief onderwijs binnen. Met dit kenmerk mag de opleiding selecteren aan de poort. Daarnaast oordeelde de Wat betreft de aanvraag voor de tweedegraads leraren opleiding Chinese taal en cultuur wordt, na een aanvankelijke afwijzing, door het ministerie een nader onderzoek ingesteld naar de behoefte aan een dergelijke opleiding in het werkveld.

24 De postinitiële masteropleiding Physical Education and Sport Pedagogy heeft in 2014 een positief advies gekregen van het panel dat de Toets Nieuwe Opleiding heeft uitgevoerd. Inmiddels heeft de NVAO in maart 2015 een positief accreditatiebesluit genomen. De master Expert Beroepsonderwijs bereidt een vernieuwde aanvraag voor, die begin 2015 beoordeeld zal worden. Uitbesteding onderwijstaken Windesheim besteedt op beperkte schaal onderwijs activiteiten uit. Windesheim draagt daarbij de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit en kern van het onderwijs. De inhoud van de onderwijsprogramma s is volledig door Windesheim ontwikkeld, vastgesteld en op kwaliteit bewaakt. Windesheim biedt de master Special Educational Needs (SEN) aan op de campus in Zwolle. Tevens zijn er leslocaties in Utrecht, Leeuwarden, Amsterdam en Hengelo. Windesheim verzorgt deze master in samenwerking met Stenden Hogeschool en Marnix Academie (de samenwerking met Hogeschool Inholland voor de master SEN is beëindigd met ingang van 1 september 2014). Windesheim betaalt 1,5 miljoen aan de partners voor de bekostiging van de opleidingen (2013: 1,6 miljoen). Daarnaast volgen Windesheimstudenten de Universitaire Pabo (PA2) aan de Vrije Universiteit. Voor het studiejaar is hiervoor betaald ( : ). 4.6 STUDENTFACILITEITEN Windesheim biedt veel verschillende faciliteiten om studenten te ondersteunen bij het studiekeuzeproces en tijdens hun studie. Studievoorlichting en studiekeuzecheck Windesheim heeft de voorlichtingsactiviteiten en -middelen voor aankomend studenten en hun ouders verder geoptimaliseerd. Het model waarbij leerlingen in drie stappen - ontdek, verzamel, check - in hun keuzeproces worden ondersteund, is doorontwikkeld en doorgevoerd in alle middelen. Op basis van dit model is StudySafe ontwikkeld: een online keuzetool die leerlingen helpt een eigen profiel van interesses, motivaties, oriëntatieactiviteiten en keuzes op te bouwen. Ook is een pilot gestart waarbij studenten als StudyBuddy aankomend studenten coachen in hun keuzeproces. Studeren met een functiebeperking Windesheim wil gelijke kansen creëren voor alle studenten. Mensen met een functiebeperking ondervinden vaak belemmeringen tijdens het volgen van een studie. Om het studiesucces te verhogen en onnodige studievertraging te voorkomen, kunnen studenten met een functiebeperking meteen vanaf de start van hun studie of zodra dit nodig blijkt, een beroep doen op extra voorzieningen of aanpassingen. Denk bijvoorbeeld aan extra begeleiding, trainingen, ICT-hulpmiddelen, aangepast onderwijs materiaal of extra tentamentijd. Profileringsfonds Het profileringsfonds van Windesheim is bedoeld voor studenten die door bijzondere omstandigheden studievertraging hebben opgelopen of dat waarschijnlijk gaan doen. Het fonds geeft financiële ondersteuning in bijzondere omstandigheden zoals ziekte, zwangerschap en bevalling en bijzondere familieomstandigheden. Daarnaast geeft het fonds financiële ondersteuning als een student deelneemt aan bestuurlijke activiteiten of topsportactiviteiten. Er zijn geen toekenningen gedaan aan en/of bedragen uitbetaald aan niet-eer-studenten.

25 23 Verzoeken profileringsfonds 2014 Topsport Bestuurssteun Afstudeersteun Toekenning Afwijzing Niet Ontvankelijk Loopt nog Uitbetaalde bedragen profileringsfonds 2014 Topsport Bestuurssteun Afstudeersteun Totaal Campus De ontwikkeling van een duurzame samenleving is misschien wel de grootste uitdaging voor Nederland in de komende decennia. Windesheim wil hier een actieve bijdrage aan leveren. Door duurzaam handelende professionals op te leiden, kennis te delen en door zelf het goede voorbeeld te geven. Een voorbeeld hiervan is de oplevering van het duurzame en moderne sportcomplex op de campus in Uitbreiding sportaccommodatie Vanaf de zomer 2014 is een aantal nieuwe sportgebouwen in gebruik genomen. Het veel te kleine en verouderde zwembad is vervangen door twee instructiebaden en een therapiebad. De bestaande fitnesszaal is verplaatst naar het nieuwe gebouw waarin bovendien een judozaal, een behandelcentrum en een klimmuur zijn geïntegreerd. Door samen te werken met andere instanties is de mogelijkheid om ondernemen te verbinden aan onderwijs en onderzoek aanzienlijk toegenomen en dat komt weer ten goede aan de kwaliteit van de sportopleidingen. Om het beheer van de sportaccommodatie te professionaliseren is een afzonderlijke stichting opgericht. Met het oprichten van de stichting is onder voorwaarden, zoals afgestemd met de belastingdienst, door Windesheim btw in vooraftrek gebracht op de investeringssom. Studentwerkplekken In 2014 zijn de algemene studentwerkplekken wederom uitgebreid. De nieuwe studentwerkplekken zijn voorzien van elektriciteitsaansluitingen en een aantal is tevens te gebruiken als projectgroepplek. Ook in gebouw X is het elektriciteitsnetwerk uitgebreid en zijn alle lokalen voorzien van voldoende stroompunten. Op de campussen maken studenten gebruik van veel ICTfaciliteiten. Het draadloze netwerk Eduroam is voor alle studenten, medewerkers en gasten beschikbaar. Een computer is onmisbaar tijdens de studie. Windesheim vindt het belangrijk dat studenten in bezit zijn van een eigen laptop of tablet. Om voldoende laptopwerkplekken te hebben zijn 150 vaste studentencomputers verwijderd. Deze maatregelen passen in Windesheims Bring-Your-Own-Device-beleid (BYOD). In Windesheim Flevoland zijn voor studenten studielandschappen gerealiseerd die meer gericht zijn op specifieke opleidingswensen.

26 HOOFDSTUK 5 Onderzoek Windesheim wil met zijn onderzoek bijdragen aan de praktijk van morgen. De focus in het onderzoek en de verbinding van het onderzoek met de opleidingen staan centraal, door: verstevigen van de functie als innovatieve kennisinstelling door kwaliteitsverhoging professionals, verstrengeling onderzoek en onderwijs en sterkere verbinding met het regionale mkb en de regionale overheid versterken van de valorisatie van praktijkgericht onderzoek (zoeken naar economische en maatschappelijke meerwaarde, vergroten omzet contractonderzoek en ondernemen in onderzoek) neerzetten van een stimulerend onderzoeksklimaat (vergroten aandeel docenten in onderzoek en aantal lectoren en lectoraten, vergroten aandeel gepromoveerde docenten, ontwikkelperspectief onderzoekers) 5.1 INNOVATIEVE KENNISINSTELLING Lectoren en lectoraten De lectoraten zijn georganiseerd in vijf kenniscentra en verbonden aan een domein. Hiermee borgt Windesheim Windesheim draagt bij aan innovatie in de regio Het BIM Innovatiecentrum op Windesheim is woensdag 9 april officieel geopend. Met het BIM Innovatiecentrum geeft het lectoraat Area Development samen met de opleidingen binnen Bouw en Infra vorm aan de integratie van onderwijs, onderzoek en ondernemen. Het centrum biedt faciliteiten voor het verrichten van onderzoek naar nieuwe vormen van samenwerking, werkmetho den en informatie-uitwisseling in de bouw met behulp van Bouw Informatie Modellering, kortweg BIM. een directe interactie tussen onderwijs en onderzoek en ontstaat meer kritische massa op de onderzoeksfunctie van de hogeschool. Ontwikkeling van de onderzoekscapaciteit en -activiteiten verloopt volgens de ingezette ambities. Lectoren en onderzoekers werken samen met opleidingen aan opleidings programma s. Zij ontwikkelen meer producten voor het mkb en werken samen met ondernemingen en beroepsgroepen in de regio. In 2014 studeerden weer meer studenten af bij een lectoraat en deden meer studenten onderzoek dan in het voorgaande jaar. Het aantal lectoraten is met drie gegroeid. Het lectoraat Veiligheid en Sociale Cohesie is afgerond. Het lectoraat Supply Chain Management is gesplitst in de lectoraten Supply Chain Finance en Supply Chain Collaboration en er zijn drie nieuwe lectoraten gestart, met elk een nieuwe lector: Onderwijsinnovatie en ICT, Sportpedagogiek en Nieuwe Arbeidsverhoudingen. Aan Windesheim zijn nu 30 lectoren verbonden die werken bij 28 lectoraten. Onderzoek en onderwijs Lectoren en lectoraten zijn op verschillende manieren betrokken bij onderzoek in het onderwijs. Het meest concreet gebeurt dit door opdrachten en projecten uit te voeren en onderwijs te verzorgen als onderdeel van de studieprogramma s. Lectoren dragen ook bij aan de ontwikkeling van nieuwe opleidingsmodules door het inbrengen van actuele ontwikkelingen en inzichten uit het onderzoeksveld van de betreffende beroepsprofielen. 5.2 VALORISATIE In de beginjaren van het onderzoek op de hogeschool is vooral geïnvesteerd in het vergroten van aantallen (mensen en producten) en omzet (financiële middelen). Dat leidde tot de behoefte de afzonderlijke onderzoeks-

27 25 activiteiten beter op inhoud te clusteren en te coördineren en onderlinge synergie beter te benutten. De afgelopen paar jaar is de aandacht steeds meer verschoven naar de betekenis van onderzoek voor Windesheim en het zoeken naar verbinding. Borging van de onderzoekskwaliteit en integratie van onderzoek in het onderwijs en het werkveld zijn belangrijker geworden. Extern gefinancierd onderzoek Windesheim investeert in verdergaande professionalisering van de verwerving van tweedegeldstroommiddelen voor onderzoeksprojecten van zijn kenniscentra, lectoraten en Centres of Expertise. In 2014 is het Windesheim subsidieloket WinSub ingesteld waarin alle expertise rondom subsidieverwerving en -verantwoording is samengebracht. WinSub adviseert en ondersteunt medewerkers in de domeinen en diensten bij subsidieaanvragen en -afhandeling. Informatievoorziening, projectontwikkeling, aanvragen én de verantwoording van gesubsidieerde projecten worden binnen WinSub centraal gecoördineerd. RAAK-subsidie De subsidieregeling RAAK, uitgevoerd door Regieorgaan SIA, is de primaire externe financieringsbron voor praktijkgericht onderzoek. In 2014 is een aantal RAAK-projecten succesvol afgerond. Twee daarvan, SomeHealth en Digitalisering van de Gymles, zijn zelfs genomineerd voor de RAAK-award Daarnaast heeft Windesheim in 2014 succes geboekt met nieuwe RAAK-aanvragen: van de tien aanvragen zijn vijf projecten gehonoreerd met in totaal 1,4 miljoen subsidie. Twee aanvragen zijn afgewezen en drie aanvragen zijn nog in behandeling. Vanuit RAAK-mkb is in ,5 miljoen toegekend aan een tweetal projecten van het kenniscentrum Strategisch Ondernemerschap. Vanuit RAAK-publiek is 0,9 miljoen toegekend, verdeeld over drie projecten van de domeinen Techniek, Windesheim Flevoland en Gezondheid en Welzijn. Overige subsidies Voor uiteenlopende onderzoeksprojecten is met succes subsidie verworven bij diverse subsidiënten en fondsen. Substantiële bijdragen werden toegezegd door onder meer het Fonds Kinderpostzegels ( ) en SIA Netwerken voor Groei ( ). Daarnaast ondersteunde de provincie

28 Overijssel projecten vanuit het lectoraat Supply Chain Finance ( ) en het lectoraat Familiebedrijven ( ). Omzet In 2014 is 4,5 miljoen omzet gerealiseerd op extern gefinancierd onderzoek. De gerealiseerde omzet in 2014 ligt 1,2 miljoen boven de begroting. Peer review Het afgelopen jaar is gewerkt aan de ontwikkeling van een gezamenlijk kader voor de onderzoekskwaliteit en de toepassing daarvan binnen de kenniscentra. Hierbij is dankbaar gebruik gemaakt van het landelijke kader van de Vereniging Hogescholen, de aanbevelingen van een externe onafhankelijke onderzoekscommissie en de aanbevelingen van de Kenniscentra Bewegen en Educatie Gezondheid en Welzijn Media Strategisch Ondernemerschap Technologie Lectoraten Bewegen, School en Sport Bewegen, Gezondheid en Welzijn Didactiek en Inhoud van de Kunstvakken Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding (Windesheim Flevoland) Onderwijsinnovatie en ICT Onderwijszorg en Samenwerking binnen de Keten Pedagogische Kwaliteit van het Onderwijs Sportpedagogiek Theologie en Levensbeschouwing De Gezonde Stad Innoveren in de Ouderenzorg Klantenperspectief in Ondersteuning en Zorg (Windesheim Flevoland) Palliatieve Zorg, Ethiek en Communicatie Sturing in de Jeugdzorg Verslavingspreventie Media & Civil Society Entrepreneurial Journalism Accountancy & Controlling International Business Familiebedrijven Sociale Innovatie en Verscheidenheid Nieuwe Arbeidsverhoudingen (Windesheim Flevoland) Supply Chain Finance Supply Chain Collaboration Area Development ICT-innovaties in de Zorg Kunststoftechnologie Robotica (Windesheim Flevoland)

29 Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek (VKO). Om de onderzoekskwaliteit te verbeteren experimenteren de kenniscentra met peer review. Daarnaast zijn de kenniscentra gestart met de voorbereidingen voor een zelfevaluatie middels een midtermreview. Deze wordt door de kenniscentra in 2015 uitgevoerd. Het oordeel van de peers over de kwaliteit van onderzoek en de normering van indicatoren voor onderzoekskwaliteit speelt hierin een centrale rol. Externe validering onderzoekskwaliteit: VKO Het onderzoek op hogescholen wordt deels bekostigd uit geld dat hogescholen hiervoor van het ministerie van OCW ontvangen. Om deze bekostiging te verantwoorden wordt op elke hogeschool het kwaliteitszorgsysteem voor onderzoek getoetst door de landelijke Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek (VKO). De VKO heeft Windesheim in december 2013 gevisiteerd. In april 2014 ontving Windesheim het rapport van de VKO. De VKO heeft de kwaliteitszorg van het onderzoek bij Windesheim gevalideerd en zegt hierover op de eigen website: Windesheim beweegt zich in een richting waarin praktijkgericht onderzoek helder is gepositioneerd en consistent doorwerkt in beleid, organisatie en kwaliteitszorg. Zoals de hogeschool zelf aangeeft is een voorwaarde voor het slagen van deze ambitie dat het onderzoek in de genen van de hogeschool komt te zitten. De hogeschool zet daarom in op het versterken van de kwaliteitscultuur, onder meer door het aantrekken van talent. De VKO oordeelt positief over de structuur en samenhang van het kwaliteitszorgsysteem onderzoek. Het systeem heeft een duidelijk draagvlak bij degenen die ermee moeten werken. (bron: vkohogescholen.nl). De VKO geeft Windesheim daarnaast een compliment voor hetgeen is bereikt en een aanmoediging om met dezelfde in zet en hetzelfde enthousiasme op de ingeslagen weg verder te gaan. Onderzoek en ondernemen Ondernemen is belangrijk voor onderzoek. Het versterkt de verbinding met de regio doordat betere aansluiting ontstaat met het werkveld en daarmee kansen ontstaan voor (het bekostigen van) markt- en productontwikkeling. Het creëren van waarde is in 2014 sterk gegroeid. De activiteiten dragen in belangrijke mate bij aan de profielkenmerken van Windesheim. 5.3 STIMULEREND ONDERZOEKSKLIMAAT De strategische doelstelling voor 2017 is dat het aantal gepromoveerde docenten 10% bedraagt van het totale docentenbestand. Met hun promotieonderzoek leveren zij een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het onderzoek binnen de kenniscentra. Windesheim vindt het belangrijk dat mensen zich blijven ontwikkelen en dat docenten gekwalificeerd zijn om onderzoeksvaardigheden in het onderwijs te kunnen aanbieden. Tijdens het vier jaar durende promotietraject kan de medewerker twee tot drie dagen per week vrijgesteld worden van overige taken. Ook worden met de betrokken universiteiten goede financiële afspraken gemaakt over de kosten van het promotietraject. Promovendi verrichten hun onderzoek onder begeleiding van een hoogleraar en een Windesheimlector. Promoverende medewerkers Er zijn in 2014 zeven nieuwe promotietrajecten van medewerkers gestart. Het aantal lopende promotietrajecten op 31 december 2014 is 38. Eind 2014 zijn 80 gepromoveerde docenten werkzaam op Windesheim. In 2014 is de beleidsnotitie Promoveren en gepromoveerden binnen Windesheim in concept opgesteld. Dit beleidsdocument is bedoeld om handvatten te geven aan enerzijds het promoveren van Windesheimmedewerkers door afspraken over de facilitering op te nemen en anderzijds het aantrekken en behouden van promovendi en gepromoveerde medewerkers bij Windesheim door de aantrekkelijkheid van Windesheim als werkgever en de loopbaanmogelijkheden te beschrijven. Onderdeel van deze loopbaanmogelijkheden is de nieuwe functie van associate lector, die in 2014 is vastgesteld. De beleidsnotitie zal in 2015 definitief worden vastgesteld. 27

30 HOOFDSTUK 6 Personeel Windesheim faciliteert de koers en ambities van de hogeschool voor de toekomst door ambities ten aanzien van het personeel te definiëren. De doelstelling in de HR-strategie van Windesheim is tweeledig: kwalitatief hoogwaardige medewerkers aantrekken, behouden en belonen de motivatie, actieve betrokkenheid, vitaliteit en professionele ontwikkeling van alle medewerkers in stand houden en stimuleren In 2014 was er daarnaast aandacht voor de functiemix en is met extra aandacht en succes gewerkt aan het thema professionalisering en aan de inzet van het professionaliseringsbudget. 6.1 PERSONEELSFORMATIE Het aantal medewerkers is in 2014 licht afgenomen. Wel werken medewerkers meer, wat terug te zien is in een stijging van de deeltijdfactor. In 2014 is gemiddeld 0,78 fte gewerkt ten opzichte van 0,76 fte in De gemiddelde deeltijdfactor van het onderwijzend personeel (OP) is in 2014 licht gestegen van 0,74 naar 0,76 fte. Bij het onder- Docenten ontvangen Promotiebeurs voor Leraren Vier Windesheimdocenten ontvingen begin oktober 2014 de Promotiebeurs voor Leraren. De Promotiebeurs voor Leraren biedt docenten ondersteuning bij het schrijven van een proefschrift. Doel van de beurs is dat docenten onderzoekservaring opdoen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en de aansluiting tussen universiteiten en scholen te versterken. wijsondersteunende personeel (OOP) is de gemiddelde deeltijdfactor licht gedaald: van 0,81 naar 0,8 fte. In 2014 ontvingen 28 medewerkers, waarvan vijf met een tijdelijke arbeidsovereenkomst, een arbeidsmarkttoelage. Functiemix De functiemix is een vast onderdeel in de beschikbare managementcijfers en de strategische personeelsplanning. Eind 2012 is de stand van de functiemix bepaald zoals die destijds is beschreven in het Convenant LeerKracht. Omdat Windesheim een goede verdeling van blijvend belang vindt, wordt de functiemix regelmatig besproken. De cijfers van eind 2014 laten zien dat de sturing effect heeft en het aantal docenten in de hogere schalen nog steeds toeneemt. Strategische personeelsplanning De wisselende studentenaantallen en de veranderende arbeidsmarkt vragen om een continue afstemming tussen de doelen en richting van Windesheim en de kwantitatieve en kwalitatieve samenstelling van medewerkers. Door jaarlijks een strategische personeelsanalyse op te stellen bereidt Windesheim zich ook op het personele vlak gedegen voor op de toekomst.

31 29 Functiemix Schaal Stand 2012 Stand 2013 Stand 2014 Schaal 11 49,4% 48,7% 46,2% Schaal 12 41,7% 41,8% 44,1% Schaal 13 7,5% 7,8% 8,3% Schaal 14 1,2% 1,4% 1,1% Schaal 15 0,2% 0,3% 0,3% In-, door- en uitstroom Van de 283 vacatures die in 2014 zijn gesteld, zijn er 257 vervuld waarvan 71 intern en 186 extern. Vanwege een intern besluit zijn 24 vacatures ingetrokken en twee staan nog open. Windesheim stimuleert medewerkers zich te blijven ontwikkelen en biedt hiertoe verschillende (loopbaan)mogelijkheden. De toename in het aantal medewerkers dat binnen Windesheim succesvol een loopbaanstap maakt, is hiervan een mooi resultaat. De omvorming van de opleiding Journalistiek leidde tot een doorstroom van medewerkers. Hierbij is als eerste ingezet op het bevorderen van mobiliteit en het oplossen van de boventalligheid. Door goede samenwerking tussen de betrokken afdelingen en medewerkers hebben zes van de negen te herplaatsen medewerkers een werkplek elders binnen de hogeschool gevonden. Met de overige te herplaatsen medewerkers is een traject gestart waarin individuele afspraken gemaakt worden over hun inzet voor Windesheim en hun begeleiding naar een andere werkkring. De actieve begeleiding Van Werk naar Werk heeft in 2014 weer geleid tot het beperken van uitkeringen. Er zijn 35 (oud-)werknemers in een nieuwe werkkring geplaatst.

32 Uitkomsten beoordelingscyclus De gesprekscyclus over het presteren en de ontwikkeling van medewerkers is voor Windesheim een belangrijk instrument. Dat de organisatie dit ondersteunt blijkt uit het grote aantal uitgesproken waarderingen, de differentiatie in de beoordelingen en het lage aantal medewerkers waarmee vanwege de geringe duur van het (resterende) dienstverband of langdurige afwezigheid geen gesprek is gevoerd. 96% van de medewerkers heeft in 2014 een beoordeling gekregen. 89,8% van de medewerkers presteert in de categorie goed. 4,3% presteert uitstekend en 1,7% onvoldoende. Met 86 medewerkers (4,3%) is in geen waarderingsgesprek gevoerd. 6.2 PROFESSIONALISERING Op 1 januari 2014 is gestart met het professionaliseringsplan Samen werken, samen leren en professionaliseren Een uitdagend en ambitieus plan, gebaseerd op het uitgangspunt dat de kwaliteit van een team van doorslaggevend belang is voor krachtig en kwalitatief goed onderwijs en onderzoek. Teamontwikkeling van resultaatverantwoordelijke teams en teamprofessionalisering door teamleren zijn daarbij sleutelwoorden. Om deze ontwikkeling te ondersteunen is in de begroting 2014 een professionaliseringsbudget van 6% van het jaarinkomen opgenomen. De werkelijke kosten 2014 zijn 6,1% van het jaarinkomen waarvan 3,1% out-of-pocketkosten ( 2,7 miljoen) en 3,0% scholingsuren van medewerkers. Teamprofessionalisering Teamprofessionalisering heeft het afgelopen jaar een blijvende plek op de agenda gekregen. Verschillende teams hebben de eerste stappen gezet. Aan het einde van het jaar zijn teamscans uitgevoerd. De uitslagen zullen de teams ondersteunen bij het maken van een teamplan. Voor de ondersteuning en vormgeving van professionalisering vormt de Corporate Academy een belangrijke schakel. Het pakket en aanbod van leeractiviteiten draagt bij aan de doelstelling van Windesheim om onderwijs en onderzoek van hoge kwaliteit te leveren. Professionalisering docenten Om docenten te ondersteunen in het geven en ontwikkelen van goed onderwijs is het trainingsaanbod voor didactische professionalisering doorontwikkeld. Voor het afnemen van assessments, kwalificaties op het gebied van examinering en studieloopbaanbegeleiding bestaan certificeringstrajecten. Kwaliteit docenten Met de Vereniging Hogescholen is afgesproken dat alle hogescholen de basiskwalificatie didactische bekwaamheid (BDB) erkennen. Het certificaat BDB van Windesheim bestaat uit twee onderdelen, te weten het portfolio basiskwalificatie didactische bekwaamheid (BDB) en het certificaat basiskwalificatie examinering (BKE). Op basis van de resultaten uit de peer review van januari 2014 is de BDB-training dit jaar doorontwikkeld tot een vernieuwde volwaardige training die in februari 2015 van start gaat. Voor de meer ervaren docenten zijn didactische coaches aangesteld die de maatwerkvragen van deze groep kunnen adresseren. Kwaliteit examen- en opleidingscommissie Nieuwe leden van een examencommissie volgen de basistraining voor nieuwe examencommissieleden. Voor het bijhouden van kwaliteit en kennis kan een complete commissie het onderhoudsprogramma voor examencommissies volgen. Voor nieuwe leden van een opleidingscommissie is er de basistraining voor nieuwe opleidingscommissieleden. Een totale commissie kan op aanvraag het onderhoudsprogramma voor opleidingscommissies volgen. Professionalisering op leiderschap Voor de ontwikkeling van basale managementvaardigheid worden de leergangen HRM, Financieel Management en de training Talent, Succes en Waardering aangeboden. In 2014 hebben 39 leidinggevenden aan één of meer van deze trainingen deelgenomen. Interne expertise van eigen medewerkers is hierbij volop ingezet. Het College van Bestuur en de directeuren zijn als gastdocent betrokken in deze leergangen.

33 Ook in 2014 heeft HR onder de noemer TOPateliers themabijeenkomsten georganiseerd voor het College van Bestuur en de managementteams. Deze bijeenkomsten leveren een zinvolle bijdrage in de ontwikkeling van leiderschap in relatie tot de prestatieafspraken. In 2014 is gesproken over de volgende onderwerpen: op weg naar een nieuw onderwijsconcept werkdruk en scenarioplanning aanpak studiesucces sturing geven aan teamontwikkeling in relatie tot resultaatverantwoordelijkheid 6.3 ARBO EN VERZUIM Windesheim streeft naar een veilig en gezond werkklimaat met goede arbeidsomstandigheden en een laag verzuimpercentage. Medewerkersonderzoek Uit het medewerkersonderzoek van 2013 bleek dat medewerkers plezier in hun werk hebben. De werkdruk op Windesheim wordt significant hoger ervaren dan gemiddeld in de branche hoger onderwijs. In 2014 is op diverse manieren een vervolg gegeven aan deze uitkomst. Hierbij is vooral geïnvesteerd in het opzoeken van de dialoog tussen medewerkers en leidinggevenden zodat knelpunten en mogelijkheden om de werkdruk te verlagen zichtbaar worden. De uitkomsten van het onderzoek hebben inmiddels geleid tot verschillende concrete initiatieven rondom het onderwerp werkdruk. Zo is er bij de dienst Vastgoed en Voorzieningen een studiedag georganiseerd met het thema Grenzen van de dienstverlening en heeft het domein Techniek samen met de docenten een verbeterplan werkdruk opgesteld. 31 Arbo De uitvoering van de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) heeft binnen Windesheim in 2014 een goed vervolg gekregen ten opzichte van Alle diensten en domeinen beschikken inmiddels over een actuele RI&E. De domeinen en diensten voeren noodzakelijke verbeteracties uit. Deze worden gemonitord via het plan van aanpak dat onderdeel is van de RI&E. Verzuim Het hoge verzuimpercentage blijft zorgelijk. Het verzuimpercentage over 2014 bedraagt 5,0%. Het percentage is daarmee gestegen ten opzichte van 2013 (4,6%) en is hoger dan het streefcijfer van 3,4%. Voor verzuim worden jaarlijks streefcijfers vastgesteld op basis van de Verbaannorm. Het toenemende aantal langdurig verzuimende mede werkers heeft een groot aandeel in dit hoge percentage. Dit wordt onderstreept door het percentage 0-verzuimers (58%) en de relatief lage verzuimfrequentie (0,76). Middels trainingen voor leidinggevenden, een scherp verzuim- en re-integratiebeleid, een nieuw verzuimmanagementsysteem en een tweetal nieuwe bedrijfsartsen stuurt Windesheim op verlaging van het verzuimpercentage.

34 HOOFDSTUK 7 Financieel Een goede bedrijfsvoering is een kritische succesfactor voor het realiseren van de ambities van Windesheim. De financiële positie van Windesheim is in 2014 verder versterkt. 7.1 RESULTAAT Over 2014 is een geconsolideerd resultaat gerealiseerd van 7,1 miljoen ten opzichte van een begroot negatief resultaat van 1,6 miljoen. De baten over 2014 zijn totaal 12,7 miljoen hoger dan begroot, waarvan 7,2 miljoen hogere rijksbijdrage en 6,2 miljoen hogere overige baten. Tegenover de hogere Staat van baten en lasten Realisatie Begroting Realisatie (x 1.000) Baten Rijksbijdragen College-, cursus-, les- en examengelden Baten werk in opdracht van derden Financiers Flevoland Overige baten Totaal baten Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Belastingen over het resultaat Resultaat na belasting

35 33 baten staan hogere lasten van totaal 4,0 miljoen waarvan 3,6 miljoen hogere personeelslasten. De hogere rijks bijdrage is te verklaren uit het feit dat het tarief per bekostigde student is verhoogd. Veel van de overige baten zijn incidenteel of projectgebonden, zoals subsidies voor onderzoek en incidentele uitkeringen door het Waarborgfonds. Evenals in voorgaande jaren zijn op basis van de begroting 2014 financiële middelen beschikbaar gesteld om toekomstbestendig te investeren in de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. In de tweede helft van 2014 werd duidelijk dat de rijksbijdrage aanzienlijk hoger zou zijn dan begroot. De middelen uit de hogere rijksbijdrage zijn zoveel mogelijk ingezet op de in 2014 reeds lopende investeringen in kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Het positieve resultaat is in belangrijke mate te verklaren doordat in 2014 niet alle middelen volledig ingezet konden worden. Het positieve resultaat is gebruikt om de reserves van de hogeschool te versterken. De reserves maken het mogelijk om in 2015 te werken met een begroting waarin rekening is gehouden met investeringen in de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Het positieve resultaat is daarnaast gebruikt om een bestemmingsreserve Revitalisering Toekomstscenario s: op weg naar 2025 Economische en technologische ontwikkelingen volgen elkaar steeds sneller op. Het karakter van de werkgelegenheid is aan het veranderen evenals de rol van de overheid. Intussen betreden nieuwe generaties de werkvloer. En de regio s Zwolle en Flevoland zijn volop in ontwikkeling. Windesheim bevindt zich middenin die dynamische omgeving en wil kunnen inspelen op actuele ontwikkelingen. Daarom heeft Windesheim scenarioplanning als instrument ingezet om zich op de toekomst voor te bereiden. Een groot aantal stakeholders vanuit het onderwijs, het regionale bedrijfsleven, de politiek en de overheid deelden hun kennis met Windesheim. Met hen zijn in 2014 diepgaande gesprekken gevoerd over maatschappelijke en economische ontwikkelingen die effect hebben op het hoger onderwijs. Met 2025 in het vizier zijn vier toekomstscenario s opgesteld. ter grootte van 3 miljoen te vormen, om de verwachte kosten voor revitalisering van de organisatie te kunnen opvangen.

36 7.2 FINANCIËLE POSITIE EN FINANCIERING Financiële positie Een solide financiële positie is een belangrijke voorwaarde om de beleidsdoelstellingen te kunnen realiseren. Het financieel resultaat 2014 heeft de financiële positie van Windesheim versterkt. Solvabiliteit Met het toevoegen van het resultaat aan het eigen vermogen is de solvabiliteit per eind 2014 uitgekomen op 36,5%. Windesheim streeft naar een solvabiliteit van minimaal 32,5%. De ruimte daarboven wordt de komende jaren benut om de beleidsdoelstellingen te versterken. Treasurybeleid Windesheim handelt binnen de kaders van het treasurystatuut. Dit statuut is mede gebaseerd op de Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek Doel van het treasurystatuut is om het primaire proces van de hogeschool te ondersteunen. Met het beheer van financiële posities en financiële stromen streeft Windesheim ernaar de kosten en risico s te minimaliseren en de opbrengsten te maximaliseren. Het treasurystatuut is verankerd in de administratieve organisatie. De geconsolideerde balans eind 2014 is als volgt: Balans (x 1.000) Activa Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal activa Passiva Groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva

37 35 Windesheim heeft de beschikking over 32,3 miljoen aan liquide middelen. De liquide middelen zijn direct opvraagbaar. Op basis van het treasurystatuut zet Windesheim een aanvullend financieel instrument in. Dit betreft een effectieve renteswap ter afdekking van renteschommelingen met betrekking tot de in 2008 aangegane lening voor gebouw X. De renteswap is gewaardeerd zoals vastgelegd in wettelijke richtlijnen voor het opstellen van de jaarrekening. Publiek-privaat De private activiteiten van Windesheim bestaan uit de activiteiten binnen de kerntaak ondernemen. Het resultaat op ondernemen is 0,5 miljoen (2013: 0,6 miljoen). activiteiten. Deze reserve is ontstaan op het moment van de fusie (1986) en is afgezonderd van de reserve voor publieke activiteiten. De bestemmingsreserve voor private activiteiten is eind ,4 miljoen. In de voorbereiding op en bij de besluitvorming over nieuwe activiteiten is het beoordelen op de aspecten publiek-privaat een vast onderdeel. Investeringsbegroting Het College van Bestuur stelt jaarlijks het investeringsbudget vast voor ICT, meubilair, verbouwingen en overige specifieke investeringen na advies van de investeringscommissie. In 2014 hebben geen investeringen in private activiteiten plaatsgevonden. De toerekening van kosten aan ondernemen gebeurt op basis van integrale kosten (directe loonkosten en overhead). Door de afzonderlijke registratie van kosten en omzet voor private activiteiten, is een adequate scheiding gemaakt tussen de besteding van publieke middelen en private middelen. Het resultaat op ondernemen wordt gemuteerd op de bestemmingsreserve voor private 7.3 CONTINUÏTEITSPARAGRAAF De overheid heeft een aantal maatregelen getroffen om de bestuurskracht in het onderwijs te versterken. Eén van de maatregelen is het opnemen van een continuïteitsparagraaf in het jaarverslag. Deze paragraaf geeft inzicht in de ontwikkeling van de vermogenspositie en in het verwachte exploitatieresultaat in de komende jaren.

38 Kengetallen van personele bezetting en studenten zijn als volgt: Windesheim geconsolideerd Kengetallen stand fte fte fte fte Personele bezetting: Onderwijs Onderzoek Ondernemen MT-bedrijfsvoering Aantal ingeschreven studenten De cijfers voor 2014 zijn gebaseerd op de jaarrekening De cijfers voor 2015, 2016 en 2017 zijn gebaseerd op de meerjarenbegroting. Personeel De verdeling van het aantal fte s over directie en management, onderwijzend personeel, onderzoekend personeel en overige medewerkers voor laat een lager aandeel voor directie en management en overige medewerkers zien. De personele formatie is gerelateerd aan de ontwikkeling van het aantal studenten en de realisatie van de doelstellingen van de hogeschool. Studenten In de begroting voor de jaren 2015 tot en met 2017 is gerekend met een licht groeiend aantal studenten. Voor Flevoland wordt een groei verwacht en voor Zwolle een lichte daling. De rijksbijdrage 2015 is gebaseerd op het aantal ingeschreven bekostigde studenten per 1 oktober 2013 en ligt daarmee vast met betrekking tot het volume. In meerjarenperspectief is de rijksbijdrage gebaseerd op het bekostigingsrendement van het aantal studenten per 1 oktober 2013 (t-2). Het aantal studenten per 1 oktober 2013 is voor Windesheim Zwolle ongeveer gelijk aan het aantal studenten per 1 oktober De hogere rijksbijdrage 2015 is het gevolg van een hoger prijsniveau per bekostigde student. Financieel Investeren in de toekomst Rond de discussie over het sociaal leenstelsel hebben de universiteiten en hogescholen zich bereid getoond zich in de periode in te spannen voor een gezamenlijke investering van 200 miljoen per jaar in de kwaliteit van het onderwijs. Feitelijk is daarmee gezegd dat universiteiten en hogescholen gedurende drie jaar de toekomstige baten van het sociaal leenstelsel willen voorfinancieren. Vanaf 2018 worden de opbrengsten van het sociaal leenstelsel toegevoegd aan het macrobudget van de universiteiten en hogescholen. Het is nog niet duidelijk wat de hoogte is van het investeringsbedrag voor Windesheim. Windesheim wil, mede tegen de achtergrond van de overschotten van de afgelopen jaren, een bijdrage leveren door extra te investeren in vernieuwing van het onderwijs en onderzoek. Een belangrijke randvoorwaarde is dat Windesheim blijft voldoen aan de

39 gestelde eisen met betrekking tot de solvabiliteit. Beide ontwikkelingen worden hierna nader uitgewerkt. Extra investeringen in innovatie van het onderwijs In de eerste versie van de meerjarenbegroting was een bedrag voor innovatie beschikbaar van 3,2 miljoen. Vooruitlopend op het toevoegen van de opbrengsten van het sociaal leenstelsel aan het macrobudget van het hoger onderwijs, zal Windesheim in de jaren 2015 tot en met 2017 jaarlijks een bedrag van 3,6 miljoen extra investeren. Voor 2015 tot en met 2017 komt de totale innovatieagenda daarmee uit op 10,8 miljoen. De meerjarenbegroting is als volgt: De middelen voor de prestatiebekostiging zijn onderdeel van de rijksbijdrage en in het jaar van toewijzing als bate verantwoord. Bij het niet halen van de ambities heeft dit, tenzij daarvoor goede redenen zijn, financiële consequenties voor de toekenning van de prestatiebekostiging in het volgende tijdvak van vier jaar ( ). Ten aanzien van de begrote rijksbijdrage gaat Windesheim er vanuit dat de prestatiebekostiging wordt gecontinueerd. 37 Windesheim geconsolideerd Staat van baten en lasten x Baten Rijksbijdrage College-, cursus- en examengelden Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal baten Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Saldo financiële bedrijfsvoering Belastingen over het resultaat Totaalresultaat Innovatie in verband met sociaal leerstelsel Incidentele baten en lasten in totaal resultaat De cijfers voor 2014 zijn gebaseerd op de jaarrekening De cijfers voor 2015, 2016 en 2017 zijn gebaseerd op de meerjarenbegroting.

40 Ontwikkeling van de solvabiliteit Door de extra investeringen in innovatie van 3,6 miljoen per jaar, sluit de (meerjaren)begroting van Windesheim met een tekort ter grootte van vrijwel hetzelfde bedrag. Hierdoor wordt ingeteerd op het eigen vermogen en zal de solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen) dalen. Met ingang van 2013 hanteert het ministerie van OCW 30% als minimumpercentage voor de solvabiliteit. Windesheim streeft voorzichtigheidshalve naar een solvabiliteit van minimaal 32,5%. In het beleid van Windesheim is verder bepaald dat het vermogen, voor zover dat leidt tot een solvabiliteit die hoger uitkomt dan 32,5%, in de volgende jaren besteed kan worden. Anders gezegd, voor zover het eigen vermogen boven dit percentage uitkomt, kan dit deel van het eigen vermogen bestemd worden voor incidentele innovatieve activiteiten. Het begrote tekort van 3,6 miljoen leidt tot een lager eigen vermogen waardoor de solvabiliteit ultimo 2015 naar verwachting zal dalen naar 36%. Verwacht wordt dat de solvabiliteit verder zal dalen tot 34% eind De daling van de solvabiliteit vlakt de komende jaren af, omdat nieuwbouw en grote renovaties in gebouwen niet meer plaatsvinden in 2016 en Wel zijn investeringen begroot om aan de eisen van duurzaamheid te blijven voldoen. De geconsolideerde balans ontwikkelt zich naar verwachting als volgt: Windesheim geconsolideerd Balans x Activa Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Totaal activa Passiva Eigen vermogen: Algemene reserve Bestemmingsreserve publiek Bestemmingsreserve privaat Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva De cijfers voor 2014 zijn gebaseerd op de jaarrekening De cijfers voor 2015, 2016 en 2017 zijn gebaseerd op de meerjarenbegroting.

41 39 Middelen Windesheim Flevoland Voor de opbouw van een brede hogeschool in Flevoland is door het ministerie van OCW, de provincie Flevoland en de gemeenten Almere en Lelystad totaal 72 miljoen beschikbaar gesteld tot De middelentoewijzing respectievelijk middelenverdeling voor Windesheim Flevoland wordt afgeleid uit de (herijkte) business case.

42 HOOFDSTUK 8 Corporate governance Windesheim hanteert de eind 2013 ingevoerde Branchecode Goed Bestuur Hogescholen en heeft in 2014 gewerkt aan de implementatie van deze nieuwe code in zijn bedrijfsvoering. 8.1 ORGANOGRAM De kerntaken onderwijs, onderzoek en ondernemen zijn georganiseerd binnen vijf domeinen. Domeinen bestaan uit aan elkaar verwante opleidingen en kenniscentra waarin het onderzoek plaatsvindt. Drie diensten ondersteunen de primaire processen. Het College van Bestuur is verantwoordelijk voor het bestuur van Windesheim. Onder het College van Bestuur functioneren directeuren die een domein of dienst aansturen. De wijze waarop het College van Bestuur Raad van Toezicht College van Bestuur Centrale Medezeggenschapsraad Diensten Onderwijs, Onderzoek, Ondernemen Informatievoorziening en Administraties Domein Kenniscentrum Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Support Domein Kenniscentrum Kenniscentrum Business, Media en Recht Media Ondernemerschap Voorzieningen en Vastgoed Domein Kenniscentrum Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Domein Kenniscentrum Techniek Technologie Windesheim Flevoland

43 41 Studenten ondervragen bestuurders over publiek verantwoorden Hoe ziet u uw rol in de publieke verantwoording? Wie is uw publiek eigenlijk? En hoe verantwoordt u zich naar uw publiek? Studenten van Windesheim Flevoland gingen hierover in gesprek met bestuurders uit de regio tijdens de derde Kwaliteitskring Publiek verantwoorden. In de Kwaliteitskring bespreken instanties uit de regio met elkaar hoe ze omgaan met publieke verantwoording en hoe ze dit samen kunnen verbeteren. Windesheim aanstuurt is samen met de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de directeuren vastgelegd in het bestuurs- en beheersreglement. De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het College van Bestuur en de algemene gang van zaken binnen Windesheim. De taken liggen vast in de statuten van de Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim en in het reglement van de Raad van Toezicht. Windesheim werkt continu aan het verder professionaliseren van zijn organisatie. Hierbij hoort een cultuur van het elkaar aanspreken op resultaten en afspraken, het geven en ontvangen van constructieve feedback en het meer direct communiceren. In dat kader wordt gewerkt aan het intensiveren van de aanspreekcultuur, onder meer door het stimuleren van de dialoog tussen medewerker en leidinggevende en het versterken van de personeelsevaluatiecyclus. Medezeggenschap Als organen van medezeggenschap kent Windesheim op instellingsniveau een Centrale Medezeggenschapsraad en op het niveau van domeinen en diensten de deelraden. De Centrale Medezeggenschapsraad en de deelraden oefenen hun taak uit in overeenstemming met het medezeggenschapsreglement. In de raden zijn personeelsleden en studenten vertegenwoordigd. Centrale Medezeggenschapsraad De Centrale Medezeggenschapsraad heeft al naar gelang het onderwerp advies- of instemmingsrecht op voorgenomen besluiten van het College van Bestuur. Deze rechten zijn vastgelegd in het medezeggenschapsreglement.

44 Verder is de Centrale Medezeggenschapsraad bevoegd om alle aangelegenheden die de hogeschool betreffen te bespreken, voorstellen te doen en standpunten kenbaar te maken aan het College van Bestuur. De Centrale Medezeggenschapsraad en het College van Bestuur komen tien keer per jaar bijeen tijdens openbare overlegvergaderingen. In deze vergaderingen worden onder meer de voorgenomen besluiten van het College van Bestuur besproken waarop de Centrale Medezeggenschapsraad instemmings- of adviesrecht heeft. Daarnaast hebben het dagelijks bestuur van de Centrale Medezeggenschapsraad en het College van Bestuur tien keer per jaar een informeel overleg en een agendaoverleg. De Centrale Medezeggenschapsraad heeft in 2014 ingestemd met dan wel geadviseerd over onder meer: studentenstatuut opleidingsdeel voor de bachelor- en masteropleidingen statuten en oprichtingsplan Stichting Windesheim Sportaccommodaties begroting jaarverslag 2013 uitvoeringsreglement topondernemersregeling kadernota 2015 masterplan Windesheim Flevoland onderwijsconcept Windesheim 8.2 SAMENSTELLING COLLEGE VAN BESTUUR Het College van Bestuur bestaat uit twee personen: Collegevoorzitter prof. dr. A.W.C.A. (Albert) Cornelissen is verantwoordelijk voor strategie en organisatieontwikkeling, onderwijs, onderzoek, kwaliteitszorg, algemene coördinatie, externe communicatie en externe representatie. Hij neemt de beleidsterreinen medezeggenschap, leiderschapsontwikkeling, governance en Windesheim Foundation voor zijn rekening en onderhoudt diverse netwerken. De heer Cornelissen is portefeuillehouder voor de domeinen Gezondheid en Welzijn, Techniek en Bewegen en Educatie. Drs. J.W. (Jan Willem) Meinsma is verantwoordelijk voor bedrijfsvoering, HRM, student- en onderwijszaken, financiën en control, ICT/strategisch informatiebeleid, interne communicatie, facilitaire zaken en huisvesting en vastgoed. Hij is tevens portefeuillehouder voor het Windesheim Honours College, Windesheim Flevoland en het domein Business, Media en Recht. Daarnaast richt de heer Meinsma zich op strategie en organisatieontwikkeling, ondernemen, identiteitsontwikkeling en studentenverenigingen. Bezoldiging en declaraties College van Bestuur De Raad van Toezicht stelt de arbeidsvoorwaarden, waaronder de bezoldiging, van de leden van het College van Bestuur vast. De remuneratiecommissie van de Raad van Toezicht heeft hierbij een voorbereidende en adviserende rol. Voor het remuneratiebeleid en het bepalen van de hoogte van de bezoldiging vormen de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT) en de Bezoldigingscode Bestuurders Hogescholen het kader. De hoofdlijnen uit het remuneratiebeleid zijn gepubliceerd op de website van Windesheim.

45 Het College van Bestuur heeft in 2014 de volgende kosten gedeclareerd: 43 Jaar 2014 Tijdvak Representatiekosten Reiskosten binnenland Reiskosten buitenland Overige kosten (x 1.000) A.W.C.A. Cornelissen tot J.W. Meinsma tot College van Bestuur De leden van het College van Bestuur hebben een volledig dienstverband (1,0 fte) en een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. In dit vaste dienstverband vervullen zij de functies van voorzitter en lid van het College van Bestuur voor een zittingstermijn van vier jaar. 8.3 HORIZONTALE DIALOOG Als maatschappelijke organisatie hecht Windesheim veel waarde aan het betrekken van en communiceren met zijn interne en externe stakeholders bij de beleidsvorming en -uitvoering. Bij de onderbouwing van voorgenomen besluiten let Windesheim ook op gerechtvaardigde wensen van en betekenisvolle effecten voor externe belanghebbenden. In 2014 heeft het College van Bestuur het beleid voor horizontale dialoog vastgesteld. Intern zijn medewerkers en studenten via de Centrale Medezeggenschapsraad, de deelraden en de opleidingscommissies betrokken bij (de totstandkoming van) het beleid van Windesheim. Vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk zijn via werkveldadviescommissies betrokken bij onderwijsontwikkeling en afstemming op de arbeidsmarkt. In deze commissies is gesproken over trends in de beroepspraktijk, aansluiting van de opleiding op de behoeften in de arbeidsmarkt, over onderwerpen als de kwaliteit van de opleiding, vernieuwing van het curriculum en ontwikkelingen in het onderwijs. Relevante interne en externe stakeholders zijn betrokken bij het beleid voor toegepast onderzoek en kenniscirculatie door deelname aan een kenniskring of adviesraad van een lectoraat. In bestuurlijke overleggen met andere (onderwijs)instellingen is onder meer afstemming gezocht op het vlak van onderwijs en onderzoek en zijn mogelijkheden verkend voor de versterking van de regionale kennisinfrastructuur. In 2014 zijn onder meer overleggen gevoerd met gemeente Zwolle, gemeente Almere, Deltion, Saxion en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Teneinde onderwijs, onderzoek, ondernemen en overheid op een vruchtbare manier met elkaar te verbinden, neemt Windesheim ook deel aan onder meer Kennispoort Zwolle, de Economic Board Regio Zwolle en de Economic Development Board Almere. Belangrijk adviesorgaan voor de verdere ontwikkeling van Windesheim Flevoland is de Higher Education Development Board (HEDB). De HEDB heeft tot doel de verbinding tussen Windesheim Flevoland en de regio te leggen, het wederzijds commitment te versterken en de hogeschool maatschappelijk te verankeren in de regionale context. De veertien leden van de HEDB zijn afkomstig uit de regionale overheden, het regionale bedrijfsleven en zorginstellingen, maatschappelijke instellingen, regionale onderwijsorganisaties en kennisinstellingen en koepelorganisaties.

46 In 2014 heeft het College van Bestuur verschillende interne bijeenkomsten georganiseerd om met medewerkers in gesprek te gaan. Een voorbeeld hiervan zijn de bezoeken aan (onderdelen van) de diensten en domeinen om het bewustzijn over wat er leeft binnen de organisatie te vergroten en om te praten over specifieke thema s zoals studiesucces en waarde(n)volle professionaliteit. Daarnaast beschikt Windesheim over diverse communicatiemiddelen om zijn stakeholders te informeren, zoals het jaarverslag, de jaarrekening, de website, intranet, de nieuwsbrief Campus Update en de hogeschoolkrant win. Via de schriftelijke terugblik op het wekelijkse overleg van het College van Bestuur zijn de medewerkers geïnformeerd over wat er in het overleg van het College van Bestuur aan de orde is geweest. In de terugblik is ook aandacht geschonken aan eventuele vergaderingen van de Raad van Toezicht, de Centrale Medezeggenschapsraad en andere bestuurlijke overleggen van het College van Bestuur. 8.4 RISICOBEHEERSING EN MONITORING Risicobeheersing en monitoring is en blijft mensenwerk. Windesheim heeft algemene gedragsregels die gelden voor studenten, medewerkers en andere personen op de campus. Medewerkers weten wat van ze wordt verwacht op basis van functie- en taakbeschrijvingen. Met behulp van een risicobeheersing- en monitoringsysteem wordt de realisatie van doelstellingen bewaakt, wet- en regelgeving nageleefd en wordt gezorgd voor een betrouwbare verantwoording. Jaarlijks wordt het systeem verbeterd op basis van maatschappelijke ontwikkelingen en de eisen die Windesheim zelf stelt. Belangrijke elementen van het risicobeheersing- en monitoringsysteem zijn: planning- en controlcyclus administratieve systemen en procedures rapportage en verantwoording interne audits In onderstaande paragrafen zijn deze elementen toegelicht. Planning- en controlcyclus De planning- en controlcyclus is de basis voor interne sturing en externe verantwoording. In deze cyclus is aangegeven wanneer welke rapportages opgesteld en besproken moeten worden. De kadernota, de begroting, de tussentijdse rapportages, het jaarverslag en de jaarrekening worden, na bespreking en vaststelling door het College van Bestuur, voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Verbetering in de planning- en controlcyclus heeft in 2014 geleid tot meer op maat gesneden managementinformatie en daarmee tot een verdieping van de managementdialoog tussen College van Bestuur en directeuren. Zichtbare resultaten hiervan zijn bijvoorbeeld meer focus op realisatie van doelstellingen, verbeterde forecast van prestaties en financiën en aandacht voor het gebruik van stuurinformatie door docenten. Administratieve systemen en procedures Elk jaar voert Windesheim verbeteringen door in zijn administratieve systemen en procedures. Plannen voor verbeteringen zijn getoetst op effectiviteit, operational excellence en efficiency. Belangrijke toetscriteria zijn: toekomstbestendig, meer middelen voor onderwijs en onderzoek en flexibilisering dienstverlening. Enkele voorbeelden van gerealiseerde verbeteringen: implementatie van een roosterapp aanpassing van het KPI-dashboard om de voortgang van de prestatieafspraken beter te kunnen bewaken invoering van de nieuwe betaalmethode e-wallet op de campus Rapportage en verantwoording Managementinformatie is essentieel om de voortgang op de realisatie van de strategische agenda en daarmee op de doelstellingen te kunnen volgen. Door de doelstellingen te vertalen in prestatie-indicatoren en in het KPI-dashboard te rapporteren, wordt effectief en efficiënt gerapporteerd vanuit een managementinformatiesysteem. Het KPI-dashboard bevat stuurinformatie voor leidinggevenden. Het KPI-dashboard is beschikbaar voor alle medewerkers.

47 45 Het College van Bestuur bespreekt met de directeuren drie keer per jaar de voortgang op de ambities van Windesheim zoals die zijn vertaald in een activiteitenplan en in een begroting. Dat gebeurt aan de hand van tussentijdse rapportages: de vier-, acht- en twaalfmaandsrapportage. In de viermaandsrapportage zijn onderwerpen besproken zoals de prestatieafspraken, onderwijskwaliteit en financiële prestaties. Het achtmaandsgesprek is een aanscherpingsmoment. Er vindt dan, indien nodig, bijsturing plaats op de te realiseren doelen. In de twaalfmaandsrapportage leggen de directeuren verantwoording af aan het College van Bestuur. Interne Audits De afdeling Interne Audits opereert binnen Windesheim als onafhankelijke en objectieve entiteit. Het College van Bestuur stelt jaarlijks het auditjaarplan vast. Zo heeft de afdeling Interne Audits in 2014 een audit uitgevoerd naar het proces van afnemen van tentamens. De externe accountant onderzoekt samen met Interne Audits de opzet en werking van de interne beheersingsmaatregelen voor zover dit voor de controle van de jaarrekening nodig is. De accountant rapporteert zijn bevindingen en aanbevelingen in een accountantsverslag aan de Raad van Toezicht en het College van Bestuur. De aanbevelingen leiden veelal tot betere procesbeheersing. 8.5 AFHANDELING VAN KLACHTEN, BEZWAAR EN BEROEP Voor de rechtsbescherming van studenten en medewerkers zijn binnen Windesheim diverse instanties beschikbaar. Digitaal klachtenloket Voor studenten moet het eenvoudig zijn om een klacht of geschil voor te leggen of hulp te vragen. Voor studenten die niet precies weten waar zij hun klacht of beroep kunnen indienen, heeft Windesheim al enkele jaren een digitaal klachtenloket. Het digitaal klachtenloket heeft 128 klachten (2013: 181) ontvangen. Hiervan zijn 29 klachten gegrond verklaard, 13 klachten zijn ongegrond verklaard en 5 klachten zijn ingetrokken. De overige klachten zijn nog in behandeling bij het klachtenloket of gezonden naar een examencommissie, de Geschillenadviescommissie of het College van Beroep voor de Examens. Het merendeel van de zaken komt rechtstreeks bij de daartoe behorende organen terecht.

48 College van Beroep voor de Examens Met het College van Beroep voor de Examens hebben studenten een mogelijkheid om in beroep te gaan tegen onder meer beslissingen van examencommissies en examinatoren. Bij het College van Beroep voor de Examens zijn 197 beroepschriften (2013: 230) (inclusief verzoeken om een voorlopige voorziening) binnen gekomen. Hiervan hebben er 76 (2013: 90) tot een hoorzitting geleid. In 71 gevallen (2013: 62) is uitspraak gedaan. De overige zaken zijn tijdens de behandeling ter zitting dan wel na de behandeling ter zitting alsnog geschikt dan wel ingetrokken. Thans zijn nog drie zaken in behandeling. In vier zaken is er tegen de uitspraak van het College van Beroep voor de Examens hoger beroep aangetekend bij het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO) in Den Haag. Vrijwel alle beroepen komen rechtstreeks binnen via de mailbox van het College van Beroep of per post. Geschillenadviescommissie De Geschillenadviescommissie adviseert het College van Bestuur over bezwaren van studenten tegen beslissingen op grond van bepalingen van de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek en daarop gebaseerde regelingen, voor zover het College van Beroep voor de Examens niet bevoegd is. Bij de Geschillenadviescommissie zijn 57 bezwaarschriften (2013: 35) binnengekomen. Van deze bezwaarschriften hebben er 29 (2013: 15) tot een hoorzitting geleid. In 25 gevallen (2013: 8) is advies uitgebracht. Eén zaak is nog in behandeling. De overige zaken zijn tijdens de behandeling ter zitting dan wel na de behandeling ter zitting alsnog geschikt dan wel ingetrokken. Het College van Bestuur heeft in alle zaken conform het advies van de Geschillenadviescommissie op het bezwaar beslist. Er is tegen de beslissingen van het College van Bestuur geen hoger beroep aangetekend bij het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO) in Den Haag. Vertrouwenspersonen Het aantal medewerkers en studenten dat zich in 2014 tot de vertrouwenspersonen heeft gewend, kent voor beide categorieën een stijging ten opzichte van de meldingen in afgelopen jaren. Het aantal meldingen schommelde tussen 2009 en 2013 rond de 50 per jaar. In 2014 waren er 91 meldingen, van 67 medewerkers en 24 studenten. Deze stijging heeft te maken met een aantal factoren. Eén

49 worden afgehandeld. Afronding van de procedure is bij deze bezwaren voorzien in maart of april Van de negen bezwaren hadden zes bezwaren betrekking op een omvormingsproces. De overige bezwaren zijn ingediend in verband met de waardering in het kader van de PE-cyclus. 47 Klachtencommissie Ongewenste Omgangsvormen Eind 2013 heeft de Klachtencommissie Ongewenste Omgangsvormen op verzoek van het College van Bestuur rapport en advies uitgebracht over een incident waarbij mogelijk sprake was van ongewenste omgangsvormen. Dit had betrekking op de beslissing om het contract met een extern docent niet te verlengen. Begin 2014 heeft het College van Bestuur geoordeeld dat de beslissing om het contract niet te verlengen in stand kon blijven. daarvan is de toenemende mate waarin medewerkers te maken kregen met door hen beleefde onheuse bejegening naar aanleiding van re-integratie na ziekte. Daarnaast zijn de vertrouwenspersonen betrokken geweest bij een intensief begeleidingsproces van intimidatie door een aantal studenten binnen een opleiding. Het aantal verwijzingen, bijvoorbeeld door decanen en psychologen, laat een toename zien. In alle situaties is door de vertrouwenspersonen getracht om de problemen de-escalerend te benaderen en partijen (opnieuw) met elkaar in gesprek te laten komen. Bezwarencommissie Personeel De Bezwarencommissie Personeel, die op grond van een interne hogeschoolregeling is ingesteld, heeft in 2014 negen bezwaren van medewerkers ontvangen. Van de negen bezwaren is één bezwaar afgerond, waarbij het College van Bestuur het advies van de Bezwarencommissie Personeel heeft gevolgd om het bezwaar niet ontvankelijk te verklaren. Eén bezwaar is ingetrokken daar met de medewerker een beëindigingsregeling is overeengekomen. De overige zeven bezwaren zijn op een zodanig moment in 2014 ingediend dat ze niet meer in dat jaar konden In 2014 heeft de commissie twee klachten ontvangen en afgehandeld. Eén klacht van een medewerker betrof vermeend pestgedrag door een collega. De klachtencommissie heeft de klacht onderzocht en haar conclusie dat in objectieve zin van pestgedrag geen sprake is geweest aan het College van Bestuur voorgelegd. Het College van Bestuur heeft deze conclusie overgenomen. Door de ouders van een oud-studente is een klacht ingediend over schoolorganisatorische en onderwijstechnische aspecten, maar ook over enkele situaties waarin hun dochter zich geïntimideerd had gevoeld. Daarom is de klacht ter behandeling voorgelegd aan zowel de directeur van het betreffende domein als aan de Klachtencommissie. Omdat de oud-studente niet zelf als klager wenste op te treden, heeft de commissie geadviseerd de klacht nietontvankelijk te verklaren voor zover deze op ongewenste omgangsvormen betrekking had. Het College van Bestuur heeft dit advies overgenomen. De domeindirecteur laat de klacht inhoudelijk onderzoeken en zal hierover begin 2015 een besluit nemen. Klokkenluidersregeling In 2014 is geen gebruik gemaakt van deze regeling.

50 HOOFDSTUK 9 Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht houdt toezicht op de uitvoering van werkzaamheden en uitoefening van bevoegdheden door het College van Bestuur van Windesheim en staat dit bestuur met raad terzijde. In dit verslag legt de Raad van Toezicht verantwoording af over het in 2014 gevoerde toezicht. 9.1 SAMENSTELLING RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat naar het oordeel van de raad is voldaan aan het principe van onafhankelijkheid. In 2014 bestond de raad uit vier leden. Er is één vacature die wordt ingevuld op voordracht van de Centrale Medezeggenschapsraad. De leden zijn benoemd voor een periode van ten hoogste vier jaar en zijn eenmaal herbenoembaar voor een termijn van ten hoogste vier jaar. Bij (her)benoemingen tot lid van de Raad van Toezicht op of na 1 januari 2013 is voorafgaand aan de (her)benoeming getoetst of het aantal toegestane toezichthoudende functies in overeenstemming is met de per 1 januari 2013 in werking getreden Wet Bestuur en Toezicht. Wijzigingen in 2014 Met het vertrek per 1 januari 2014 van de heer Bikker, is de heer P.E.J. den Oudsten per die datum benoemd tot lid van de Raad van Toezicht en door de leden als voorzitter aangewezen. Mevrouw Kasper de Kroon is als vicevoorzitter aangewezen. De heer Smit heeft per 1 januari 2014 afscheid genomen als lid van de Raad van Toezicht vanwege zijn benoeming tot Commissaris van de Koning van de provincie Zuid-Holland. 9.2 BIJEENKOMSTEN IN 2014 De Raad van Toezicht heeft vijf vergaderingen, inclusief de jaarlijkse retraite, gehouden. Een deel van deze vergaderingen vond plaats zonder het College van Bestuur. Buiten de vergaderingen zijn er frequent bilaterale contacten geweest met het College van Bestuur. Voorafgaand aan Naam Geboortejaar Functie in de Raad van Toezicht Aangetreden Termijn De heer P.E.J. den Oudsten 1951 Voorzitter Raad van Toezicht Lid Remuneratiecommissie Mevrouw M.A.C. Kasper de Kroon MM&I 1963 Vicevoorzitter Raad van Toezicht Lid Auditcommissie De heer prof. dr. ir. A. Bruggink 1963 Lid Raad van Toezicht Voorzitter Auditcommissie De heer mr. G.J. van Munster 1963 Lid Raad van Toezicht Voorzitter Remuneratiecommissie

51 49 iedere vergadering is er een agendaoverleg tussen de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter van het College van Bestuur. Tijdens de vergaderingen met het College van Bestuur zijn onder andere onderstaande onderwerpen besproken: Strategisch plan Windesheim Flevoland, waarin de visie op onderwijs, huisvesting en regionale verankering voor de komende jaren is opgenomen. Stand van zaken van de prestatieafspraken tussen Windesheim en het ministerie van OCW. In het bijzonder is gesproken over studiesucces en de voortgang binnen de Centres of Expertise. Daarnaast is de Raad geïnformeerd over de midtermreview van de prestatieafspraken die in september 2014 heeft plaatsgevonden. Omvorming van de opleiding Journalistiek. Professionaliseringsplan, opgesteld conform artikel O-1 van de cao-hbo. Instellingstoets kwaliteitszorg. Gesproken is over het besluit (positief onder voorwaarden) van de Nederlands- Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) en de voorwaarden die zijn gesteld aan dit besluit. De raad houdt toezicht op de uitvoering van de gestelde voorwaarden. Beoogde samenwerking tussen de educatieve faculteiten. De raad onderschrijft het belang om samenwerking te zoeken bij het versterken van de lerarenopleidingen en het onderwijsonderzoek. Rapport Op weg naar 2025, scenarioplanning voor Windesheim en de vier uitgewerkte scenario s. Hiermee is, op advies van de raad, een basis gelegd voor de vertaling van de mogelijke toekomstige ontwikkelingen en de betekenis hiervan voor Windesheim in aanloop naar De raad benadrukt het belang van externe focus en trendwatchen; het bijhouden van externe ontwikkelingen en deze betrekken op het eigen beleid. Nieuw onderwijsconcept dat beter aansluit bij de verwachte ontwikkelingen in het onderwijsveld op de lange termijn. Conform de Branchecode Goed Bestuur Hogescholen ziet de raad erop toe dat het College van Bestuur externe belanghebbenden betrekt bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid en dat (beoogde) strategische samenwerkingen bijdragen aan het realiseren van de doelen van Windesheim. In 2014 is dit regelmatig onderwerp van gesprek geweest tussen de Raad van Toezicht en het College van Bestuur. Zo is de raad door het college geïnformeerd over gevoerde

52 bestuurlijke overleggen met andere (kennis)instellingen en regionale overheden en over de wijze waarop invulling is gegeven aan de horizontale dialoog. Een voorbeeld hiervan zijn de dialoogtafels en inspiratietafels over waarde(n)volle professionalisering. Voor wat betreft de strategische samenwerkingsverbanden is in 2014 onder meer stilgestaan bij de voortgang van de Centres of Expertise en de beoogde samenwerking met andere educatieve faculteiten. De raad is van oordeel dat op deze punten conform de branchecode is gehandeld. De Raad van Toezicht heeft aan onderstaande besluiten van het College van Bestuur zijn goedkeuring verleend: jaarstukken 2013 oprichting van de Stichting Windesheim Sportaccommodaties en benoeming van de leden van het College van Bestuur tot bestuurders van deze stichting, waarbij is afgesproken dat beleidsbeslissingen van het bestuur van de stichting welke negatieve consequenties kunnen hebben voor Windesheim, worden besproken in het College van Bestuur van Windesheim en worden gemeld aan de Raad van Toezicht begroting de Centrale Medezeggenschapsraad over de werving van een vijfde lid voor de raad. 9.3 COMMISSIES Er zijn twee commissies binnen de Raad van Toezicht: de remuneratiecommissie en de auditcommissie. De taken en werkwijze van deze commissies zijn vastgelegd in reglementen. Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie bestaat uit de heer mr. G.J. van Munster (voorzitter) en de heer P.E.J. den Oudsten. Zij zijn in 2014 tweemaal bijeen geweest. De remuneratiecommissie houdt zich onder meer bezig met het beleid inzake beloning van het College van Bestuur. Besproken onderwerpen waren het declaratieoverzicht en de bezoldiging van het College van Bestuur. De leden van de remuneratiecommissie hebben hun akkoord gegeven op het declaratieoverzicht. Ten aanzien van het remuneratiebeleid toetst de Raad van Toezicht steeds of de bezoldiging binnen de kaders blijft van toepasselijke wetgeving en de vigerende bezoldigingscode. Daarnaast is door de commissie gesproken over de werving van het vijfde lid van de Raad van Toezicht, waarvoor de Centrale Medezeggenschapsraad een voordracht heeft gedaan. Tijdens de vergaderingen hebben de directeuren van enkele domeinen en diensten presentaties gehouden. Om zo breed mogelijk geïnformeerd te worden over de ontwikkelingen, resultaten en uitdagingen binnen de domeinen en diensten, heeft de Raad van Toezicht eind 2014 besloten periodiek werkbezoeken af te leggen aan onderdelen van de organisatie. In 2014 is hier een aanvang mee gemaakt; de voor zitter van de raad heeft een bezoek gebracht aan de directeur van het domein Business, Media en Recht. De Raad van Toezicht overlegt ook jaarlijks met de Centrale Medezeggenschapsraad zonder aanwezigheid van het College van Bestuur. In 2014 is met de Centrale Medezeggenschapsraad gesproken over scenarioplanning en ontwikkelingen in de hogeschool op het gebied van digitalisering, internationalisering en teamvorming. De voorzitter van de raad heeft daarnaast contact gehad met Auditcommissie De auditcommissie bestaat uit de heer prof. dr. ir. A. Bruggink (voorzitter) en mevrouw M.A.C. Kasper de Kroon MM&I. Zij zijn in 2014 tweemaal bijeen geweest. De auditcommissie houdt zich onder meer bezig met de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen en de financiële verantwoording. In mei zijn de jaarrekening 2013 en het bijbehorende accountantsverslag besproken in aanwezigheid van de externe accountant en met een positief advies doorgeleid naar de Raad van Toezicht. In de novembervergadering is de begroting besproken. De auditcommissie heeft de begroting met een positief advies doorgeleid naar de Raad van Toezicht. 9.4 WERKWIJZE De taken van de Raad van Toezicht liggen vast in de statuten van Windesheim en in het reglement van de Raad van Toezicht. Bij het uitoefenen van toezicht laat de raad zich

53 leiden door de Branchecode Goed Bestuur Hogescholen. In 2014 is geconstateerd dat het reglement van de Raad van Toezicht aan de daaraan te stellen criteria voldoet en geen wijzigingen behoeft. Wel is de profielschets van de leden geactualiseerd. Daarnaast is door de raad het toetsingskader vastgesteld, waarin de inhoudelijke uitgangspunten van het toezicht zijn vastgelegd. In de taakuitoefening adviseert en ondersteunt de Raad van Toezicht het College van Bestuur zo goed als mogelijk bij beleids- en financiële vraagstukken. Dit gebeurt in de reguliere vergaderingen en in de bilaterale contacten. Om goed te kunnen ondersteunen bij financiële vraagstukken ontvangt de raad, naast de jaarrekening, de vier- en achtmaandsrapportage. Voorafgaand aan iedere vergadering ontvangt de raad schriftelijke mededelingen die tijdens de vergaderingen zijn besproken. In deze mededelingen is de raad geïnformeerd over onder meer: ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en onderzoek in- en externe kwaliteitszorg waaronder de uitkomsten van visitaties en accreditatieaanvragen en de studenttevredenheidsonderzoeken ontwikkelingen op het gebied van personeel en organisatie de wijze waarop (externe) belanghebbenden bij het beleid en de uitvoering daarvan betrokken zijn afgesloten en beoogde samenwerkingsverbanden Daarnaast ontvangt de raad persberichten, de hogeschoolkrant win en verdere relevante informatie. aanwezige expertise, de relatie met het College van Bestuur en de informatievoorziening. De bevindingen zijn besproken met het college. In 2015 wordt de evaluatie onder externe begeleiding uitgevoerd. 9.6 EVALUATIE FUNCTIONEREN LEDEN COLLEGE VAN BESTUUR De Raad van Toezicht evalueert ieder jaar het functioneren van de leden van het College van Bestuur. Daarvoor houdt de remuneratiecommissie jaargesprekken met de leden van het college. In deze gesprekken is onder andere gesproken over de prestaties vanuit de verschillende portefeuilles. Tot slot De gesprekken met het College van Bestuur hebben steeds op een open wijze en in goede sfeer plaatsgevonden. Er is grote waardering voor de inspanningen van het college en voor de resultaten die hierdoor zijn bereikt. Raad van Toezicht, mei 2015 P.E.J. den Oudsten, voorzitter M.A.C. Kasper de Kroon MM&I, vicevoorzitter Prof. dr. ir. A. Bruggink Mr. G.J. van Munster 51 De raad werkt continu aan zijn deskundigheid en verdere ontwikkeling, onder andere door zich op de hoogte te houden van (landelijke) ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en onderzoek. De raad beoordeelt jaarlijks op welke onderdelen de leden gedurende hun benoemingsperiode behoefte hebben aan nadere introductie of opleiding. Windesheim voorziet in de faciliteiten die hiervoor nodig zijn. 9.5 EVALUATIE FUNCTIONEREN RAAD VAN TOEZICHT In 2014 heeft de raad zijn eigen functioneren geëvalueerd. Tijdens de evaluatie is onder meer gesproken over de Waarde(n)volle professionals in het onderwijs Vanuit welke visie geef je als school ICT een plek in het onderwijs? Hoe geef je passend onderwijs vorm? Wat doe je wanneer je merkt dat een leerling zwaar lijdt onder pesten? Voor deze vragen bestaan geen standaardantwoorden. Er zijn namelijk verschillende waarden in het spel, die je goed tegen elkaar moet afwegen. Dat geldt overigens niet alleen voor het onderwijs, maar voor alle werkvelden waarvoor we als hogeschool opleiden. Daarom leiden wij op Windesheim onze studenten op tot waarde(n)volle professionals, die leren zulke afwegingen te maken.

54 Bijlagen BIJLAGE 1: STUDENTENAANTALLEN Kerngegevens Studenten - instroom Studenten - populatie Studiesucces - aantal uitvallers Studiesucces - aantal afgestudeerden Opleidingenaanbod per Domein Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Opleiding Ad Onderwijsondersteuner Bouwkunde I en II Ad Onderwijsondersteuner Bouwtechniek I en II Ad Onderwijsondersteuner Elektrotechniek I en II Ad Onderwijsondersteuner Informatie- en Communicatietechnologie I en II Ad Onderwijsondersteuner Installatietechniek I en II Ad Onderwijsondersteuner Techniek Ad Onderwijsondersteuner Technisch Beroepsonderwijs Docent Informatie en Communicatie Technologie Godsdienst - Pastoraal werk Learning & Innovation Leraar Basisonderwijs Leraar Godsdienst Leraar VO 1e graads in Lichamelijke Opvoeding LVO 2e Gr. Aardrijkskunde LVO 2e Gr. Algemene Economie LVO 2e Gr. Bedrijfseconomie LVO 2e Gr. Biologie LVO 2e Gr. Bouwkunde I en II LVO 2e Gr. Bouwtechniek I en II LVO 2e Gr. Duits LVO 2e Gr. Elektrotechniek

55 Domein Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Business, Media en Recht Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Gezondheid en Welzijn Opleiding LVO 2e Gr. Engels LVO 2e Gr. Frans LVO 2e Gr. Geschiedenis LVO 2e Gr. Gezondheidszorg en Welzijn LVO 2e Gr. Godsdienst LVO 2e Gr. Installatietechniek I en II LVO 2e Gr. Mechanische Techniek I en II LVO 2e Gr. Motorvoertuigentechniek I en II LVO 2e Gr. Natuurkunde LVO 2e Gr. Nederlands LVO 2e Gr. Scheikunde LVO 2e Gr. Techniek LVO 2e Gr. Technisch Beroepsonderwijs LVO 2e Gr. Werktuigbouwkunde I en II LVO 2e Gr. Wiskunde Psychomotorische Therapie Psychomotorische Therapie en Bewegingsagogie Special Educational Needs Sport en Bewegen Accountancy Bedrijfseconomie Bedrijfskunde MER Commerciële Economie Communicatie Financial Services Management HBO - Rechten Human Resource Management International Business and Languages Journalistiek Logistiek en Economie Small Business and Retail Management Windesheim Honours College Culturele & Maatschappelijke Vorming Logopedie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Pedagogiek Pedagogisch Management Kinderopvang Sociaal Pedagogische Hulpverlening Toegepaste Gerontologie Verpleegkunde 53

56 Domein Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Techniek Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Flevoland Opleiding Ad ICT-Beheer Ad Industrieel Product Ontwerpen Ad Technische Bedrijfskunde Ad Werktuigbouwkunde Bouwkunde Business IT & Management Civiele Techniek Elektrotechniek Industrieel Product Ontwerpen Informatica Logistiek en Technische Vervoerskunde Mobiliteit Polymer Engineering Technische Bedrijfskunde Technische Informatica Werktuigbouwkunde Bedrijfseconomie Bedrijfskunde MER Commerciële Economie Communicatie Human Resource Management Small Business and Retail Management Bouwkunde Engineering, Design & Innovation Industrieel Product Ontwerpen Informatica Mobiliteit Werktuigbouwkunde Leraar Basisonderwijs Logopedie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Pedagogiek Sociaal Pedagogische Hulpverlening Verpleegkunde Pedagogiek Sociaal Pedagogische Hulpverlening Verpleegkunde

57 Populatie 2014 Populatie 2014 naar vooropleiding 55 Domein Aantal studenten Bewegen en Educatie Business, Media en Recht Gezondheid en Welzijn Techniek Flevoland Totaal Vooropleiding Aantal studenten Anders Buitenlands 156 Havo Mbo Onbekend Vwo Totaal Instroom 2014* Instroom naar vooropleiding* Domein Aantal studenten Bewegen en Educatie Business, Media en Recht Gezondheid en Welzijn Techniek Flevoland 856 Totaal Vooropleiding Aantal studenten Anders 930 Buitenlands 49 Havo Mbo Vwo 338 Totaal Uitval * Afgestudeerden Domein Aantal studenten Bewegen en Educatie Business, Media en Recht Gezondheid en Welzijn 818 Techniek 438 Flevoland 398 Totaal Domein Aantal studenten Bewegen en Educatie Business, Media en Recht 930 Gezondheid en Welzijn 827 Techniek 531 Flevoland 104 Totaal * Per 1 oktober 2014

58 Aanmeldingen en instroom in propedeutische fase fixusopleidingen Domein Opleiding Opleidingsvorm Capaciteit Aantal aanmeldingen Instroom Bewegen en Educatie Business, Media en Recht Gezondheid en Welzijn Psychomotorische Therapie en Bewegingsagogie Voltijd Journalistiek Voltijd Verpleegkunde Voltijd Flevoland Verpleegkunde Voltijd Aanmeldingen en instroom in opleidingen met aanvullende eisen Domein Opleiding Opleidingsvorm Aantal aanmeldingen Geslaagd voor toets Instroom Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Bewegen en Educatie Gezondheid en Welzijn Leraar VO 1e graads in Lichamelijke Opvoeding Psychomotorische Therapie en Bewegingsagogie Voltijd Voltijd Sport en Bewegen Voltijd Logopedie Voltijd Flevoland Logopedie Voltijd Totaal

59 Internationale studentenmobiliteit 57 Internationalisering (aantal uitgaande en inkomende studenten 2014) Uitgaande studenten - voorjaar Uitgaande studenten - najaar Totaal uitgaande studenten Inkomende studenten - voorjaar Inkomende studenten - najaar Totaal inkomende studenten

60 Bijlage 2: Overzicht nevenfuncties leden College van Bestuur Toezichthoudende functies die vallen onder de werking van de Wet Bestuur en Toezicht Overige toezichthoudende functies Overige nevenactiviteiten A.W.C.A. Cornelissen Geen Voorzitter Raad van Toezicht Nieuw Unicum Lid Raad van Toezicht Vitaalpunt Voorzitter Raad van Toezicht Innocomm Lid Comité van Toezicht van het Operationeel Programma EFRO , regio Oost-Nederland Lid van de bestuurscommissie onderzoek van de Vereniging Hogescholen Lid van de Economic Board regio Zwolle Voorzitter Stichting Cortegaerdt Qualitate qua: Lid van het bestuur van de Stichting Windesheim Sportaccommodaties Lid van het bestuur van HANS (Huis Algemeen Nut Studenten) J.W. Meinsma Geen Lid Raad van Afgevaardigden SURF Lid Raad van Toezicht PThU Voorzitter van het bestuur van Zestor Lid van de bestuurscommissie Arbeidsvoorwaarden van de Vereniging Hogescholen en lid onderhandelingsdelegatie werkgevers Lid Raad van Advies CINOP Handicap & Studie Lid van het bestuur van de Economic Development Board Almere Lid van het bestuur van de Vereniging Bedrijfskring Almere Lid van het bestuur van de Vrienden van de Floriade Almere 2022 Voorzitter van het bestuur van de Raad van Kerken in Hilversum Qualitate qua: Voorzitter van het bestuur van de Stichting Windesheim Sportaccommodaties Lid van het bestuur van HANS (Huis Algemeen Nut Studenten) Lid van de Zwolse Acht en bestuurder van Stichting Promotie Beroepsonderwijs Zwolle

61 Bijlage 3: Overzicht hoofd- en nevenfuncties leden Raad van Toezicht 59 Naam Hoofdfunctie Nevenfuncties De heer P.E.J. den Oudsten De heer prof. dr. ir. A. Bruggink Mevrouw M.A.C. Kasper de Kroon MM&I De heer mr. G.J. van Munster Burgemeester van Enschede Lid Raad van Bestuur Rabobank Nederland Voorzitter Raad van Bestuur Zorggroep Noordwest-Veluwe Directeur Blue Capital Management BV Directeur VMCI Group BV Toezichthoudende functies die vallen onder de werking van de Wet Bestuur en Toezicht: Geen Overige toezichthoudende functies: Voorzitter raad van toezicht Waardering Erkenning Politie Overige nevenactiviteiten: Vicevoorzitter Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel Voorzitter bestuur Halt Nederland Voorzitter Regio Twente Voorzitter veiligheidsregio Twente Vicevoorzitter bestuurscommissie Netwerkstad Twente Lid (vicevoorzitter) dagelijks bestuur Euregio Voorzitter Districtelijk Veiligheids Overleg Twente Voorzitter stuurgroep versterking brandweeronderwijs Lid Stuurgroep Bestuurlijke Informatievoorziening Gemeenten inzake ex-gedetineerden Voorzitter algemeen en dagelijks bestuur Gemeenschappelijke Regeling Area Development Twente Lid van het dagelijks bestuur van het landelijk Veiligheidsberaad Jurylid Hein Roethofprijs Toezichthoudende functies die vallen onder de werking van de Wet Bestuur en Toezicht: Lid raad van commissarissen Robeco Lid raad van commissarissen FMO Overige toezichthoudende functies: Lid raad van commissarissen ROVA Overige nevenactiviteiten: Voorzitter bestuur Rabobank Pensioenfonds Hoogleraar Universiteit Twente Toezichthoudende functies die vallen onder de werking van de Wet Bestuur en Toezicht: Geen Overige toezichthoudende functies: Lid van de Raad van Toezicht Zorggroep Oude en Nieuwe Land Overige nevenactiviteiten: Geen Toezichthoudende functies die vallen onder de werking van de Wet Bestuur en Toezicht: Geen Overige toezichthoudende functies: Lid van de Raad van Commissarissen van Broekhuis Holding Overige nevenactiviteiten: Lid van de adviesraad van EuroDev Voorzitter algemene kerkenraad Hervormde Gemeente (PKN) Rijssen

62 JAARREKENING 2014 Zichtbaar voor elkaar en met elkaar DEEL 2 - JAARREKENING Kerncijfers Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde staat van baten en lasten over Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten Algemeen Grondslagen voor het waarderen van activa en passiva Grondslagen voor het bepalen van het resultaat Grondslagen voor het opstellen van het kasstroomoverzicht Toelichting op de posten van de geconsolideerde balans Toelichting op de posten van de geconsolideerde staat van baten en lasten Enkelvoudige balans per 31 december Enkelvoudige staat van baten en lasten over Toelichting op de enkelvoudige balans en staat van baten en lasten Algemeen Toelichting op de posten van de enkelvoudige balans Toelichting op de posten van de enkelvoudige staat van baten en lasten Bezoldiging College van Bestuur en Raad van Toezicht 102 Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Statutaire bepalingen exploitatiesaldo Voorstel bestemming exploitatiesaldo 108 Bijlagen, niet behorende bij de jaarrekening 109 Bijlage 1 Gegevens van de rechtspersoon 109

63 Kerncijfers Financieel geconsolideerde balans en staat van baten en lasten (x 1.000) Baten Resultaat Groepsvermogen Materiële vaste activa: Investeringen Afschrijvingen Kengetallen Solvabiliteit 36,5% 32,7% 29,2% Liquiditeit 0,8 0,8 0,9 Loonkosten medewerkers/baten 66,8% 66,0% 64,8% Loonkosten medewerkers + derden/baten 72,6% 72,4% 72,2% Aantal ingeschreven studenten Marktaandeel instroom studenten* 4,7% 4,5% 4,4% Marktaandeel ingeschreven studenten* 4,5% 4,6% 4,7% Aantal medewerkers Aantal fte's Solvabiliteit: eigen vermogen/balanstotaal Liquiditeit: vlottende activa/kortlopende schulden *Bron: Vereniging Hogescholen

64 Jaarrekening GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 Na verwerking bestemming resultaat (x 1.000) Activa Vaste activa 1.2 Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa 1.5 Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa Passiva 2.1 Groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva

65 GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 (x 1.000) Realisatie Baten Begroting 2014 Realisatie Rijksbijdragen College-, cursus-, les- en examengelden Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal baten Lasten 4.1 Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Resultaat vóór belasting Belastingen over het resultaat Resultaat na belasting

66 1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2014 (x 1.000) Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo baten en lasten Aanpassing voor: Afschrijvingen Vrijval investeringssubsidies Mutaties voorzieningen Verandering in vlottende middelen: Voorraden Vorderingen Kortlopende schulden Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties Betaalde winstbelasting 0 0 Ontvangen rente Betaalde rente Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa 0 0 Desinvesteringen in financiële vaste activa 2 12 Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen (obligo) investeringssubsidies Aflossing langlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Overige balansmutaties 0 0 Mutatie liquide middelen

67 1.4 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS EN STAAT VAN BATEN EN LASTEN Algemeen Activiteiten Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim is een brede hogeschool. De hogeschool is statutair gevestigd in Zwolle. Algemene grondslagen De jaarrekening is opgesteld conform de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en daarmee eveneens conform de vereisten van boek 2, titel 9 van het Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Voor wat betreft de Richtlijnen is met name RJ 660 van belang vanwege de daarin (gedeeltelijk) verplichte aanvullingen op de standaardrichtlijnen, specifieke bepalingen en modellen voor de jaarverslaggeving van onderwijsinstellingen en universiteiten. De waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling geschiedt tegen historische verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. De grondslagen zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaand verslagjaar. Continuïteit De jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Consolidatie Voor de consolidatie is de integrale methode toegepast. Bij de integrale methode worden de activa en passiva, alsmede de baten en lasten voor honderd procent in de geconsolideerde jaarrekening van Windesheim opgenomen. In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de financiële gegevens van Windesheim en haar groepsmaatschappijen, waarin Windesheim direct of indirect een beslissende invloed uitoefent voor wat betreft het bestuur en het financiële beleid. De activa, passiva en de resultaten van deze groepsmaatschappijen worden volledig in de consolidatie opgenomen. De resultaten van de groepsmaatschappijen die in de loop van een boekjaar zijn verworven of afgestoten, worden in de geconsolideerde winst- en verliesrekening opgenomen vanaf de datum van toetreding tot de groep respectievelijk tot de datum van afstoting. De volgende groepsmaatschappijen zijn in de consolidatie opgenomen: Stichting Windesheim Sportaccommodaties Stichting Nieuw Grasdorp Stichting Huis van Algemeen Nut voor Studenten (HANS) Stichting Windesheim Hoger Onderwijs Stichting Windesheim Foundation for Knowledge and Innovation Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in de paragraaf Consolidatie, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa, worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Verder is ook het groepshoofd (Windesheim) aan te merken als verbonden partij. In 2014 hebben de volgende transacties tussen verbonden rechtspersonen plaatsgevonden: Stichting Nieuw Grasdorp: verhuur van gebouw T aan Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim Stichting Windesheim Sportaccommodaties: detachering van medewerkers en verhuur van sportaccommodaties door Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim Vergelijkende cijfers De cijfers voor 2013 zijn, indien en voor zover dat uit hoofde van transparantie wenselijk en noodzakelijk werd geacht, opnieuw gerubriceerd om vergelijkbaarheid met 2014 mogelijk te maken. 65

68 Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van de grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en passiva en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden regelmatig beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. In de jaarrekening zijn de volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: handelsportefeuille (financiële activa en financiële verplichtingen), verstrekte leningen en overige vorderingen, overige financiële verplichtingen en derivaten. Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Deze worden door Windesheim gescheiden van het basiscontract en apart verantwoord indien de economische kenmerken en risico s van het basiscontract en het daarin besloten derivaat niet nauw verwant zijn, indien een apart instrument met dezelfde voorwaarden als het in het contract besloten derivaat aan de definitie van een derivaat zou voldoen en het gecombineerde instrument niet wordt gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en verliesrekening. Financiële instrumenten, inclusief de van de basiscontracten gescheiden afgeleide financiële instrumenten, worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis)agio en de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. Indien instrumenten bij de vervolgwaardering niet worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en verliesrekening, maken eventuele direct toerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering. In contracten besloten financiële instrumenten die niet worden gescheiden van het basiscontract, worden verwerkt in overeenstemming met het basiscontract. Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. Afgeleide financiële instrumenten Windesheim maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van afgeleide financiële instrumenten. Het betreft een renteswap om het variabele renterisico van langlopende schulden af te dekken. Na eerste waardering worden afgeleide financiële instrumenten gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde, tenzij hedge-accounting onder het kostprijs hedge-model wordt toegepast. Omdat Windesheim kostprijshedge-accounting toepast en het afgeleide instrument betrekking heeft op afdekking van het specifieke risico van een toekomstige transactie die naar verwachting zal plaatsvinden, vindt geen herwaardering van dit instrument plaats. Zodra de verwachte toekomstige transactie leidt tot verantwoording in de winst-en verliesrekening, wordt de met het afgeleide instrument samenhangende winst of het met het afgeleide instrument samenhangende verlies in de winst-en verliesrekening verwerkt. Indien afgeleide instrumenten aflopen of worden verkocht, wordt de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies dat tot dat moment nog niet in de winst-en verliesrekening was verwerkt, als overlopende post in de balans opgenomen, totdat de afgedekte transacties plaatsvinden. Indien de transacties naar verwachting niet meer plaatsvinden, wordt de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies overgeboekt naar de winst-en verliesrekening.

69 Indien afgeleide instrumenten niet langer voldoen aan de voorwaarden voor hedge accounting, maar het financiële instrument niet wordt verkocht, wordt ook de hedgeaccounting beëindigd. Dan dient het financiële instrument tegen kostprijs of lagere marktwaarde te worden verwerkt. In 2014 zijn geen afgeleide financiële instrumenten gekocht of verkocht, noch is de kostprijshedge-accounting beëindigd. Windesheim documenteert de hedge-relatie en specifieke hedge-documentatie en toetst periodiek de effectiviteit van de hedge-relatie door vast te stellen dat er sprake is van een effectieve hedge respectievelijk dat er geen sprake is van overhedges. De effectiviteitstest vindt plaats door vergelijking van de kritieke kenmerken van het afdekkingsinstrument met de afgedekte positie. Indien sprake is van een overhedge wordt de hiermee samenhangende waarde op basis van kostprijs of lagere marktwaarde direct in de winst-en verliesrekening verwerkt. Windesheim heeft een renteswap ter afdekking van renteschommelingen met betrekking tot de aangegane lening voor de nieuwbouw van gebouw X. Windesheim past kostprijshedge-accounting toe Grondslagen voor het waarderen van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte economische gebruiksduur van het vast actief. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op terreinen en op onderhanden projecten en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. Alleen bij vervoermiddelen wordt rekening gehouden met een restwaarde. Materiële vaste activa worden geactiveerd bij een aanschafprijs hoger dan tweeduizend euro per stuk dan wel per partij. Kosten van groot onderhoud worden in de boekwaarde van het actief verwerkt, indien wordt voldaan aan de criteria voor verwerking in de balans. Voor het bepalen van de afschrijvingen worden onderstaande afschrijvingspercentages toegepast. Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettover- 67 Afschrijvingspercentages % % Gebouwen en terreinen: Inventaris en apparatuur: Gebouwen 1,7-10,0 Machines en meubilair 6,7-7,1 Terreinen 0,0 Computers, netwerkapparatuur, servers, software en beeldschermen 6,7-33,3 Terrein-, parkeer en overige voorzieningen 3,3-20,0 Overige apparatuur 12,5 Verbouwingen 10,0 Andere vaste bedrijfsmiddelen: Technische installaties 6,7 Vervoermiddelen 20,0

70 mogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van twintig procent of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogens-waarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering, vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening. Geldleningen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, eventueel rekening houdend met een waardevermindering in verband met oninbaarheid. De overige vorderingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waarde-verminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige nettokasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Ook voor financiële vaste activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief of een groep van financiële activa. Bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen wordt de omvang van het verlies uit hoofde van de bijzondere waardeverminderingen bepaald en direct verwerkt in de resultatenrekening. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Waardeverminderingsverliezen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van vorderingen. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Reserves De reserves bestaan uit de algemene reserve en de publieke en private bestemmingsreserves. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die per einde verslagjaar bestaan waarbij het waaarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per einde verslagjaar af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde of de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen.

71 Wachtgeldverplichtingen De voorziening Wachtgeld is gewaardeerd tegen de nominale waarde. De voorziening is bedoeld om claims uit hoofde van uitkeringen na ontslag af te dekken. De hoogte van de voorziening is gebaseerd op een inschatting van toekomstige verplichtingen. Hogescholen zijn eigenrisicodrager voor de gehele werkloosheidsuitkeringen. De voorziening is bepaald op basis van beschikbare gegevens uit de eigen administratie en de opgaves van Loyalis en het UWV. Bij het bepalen van de voorziening wordt rekening gehouden met de kans dat betrokkenen een baan zullen krijgen. Sociaal flankerend beleid De voorziening Sociaal flankerend beleid is gewaardeerd tegen de nominale waarde van verplichtingen aan (ex-) medewerkers. De voorziening betreft de beste schatting van het bedrag waarvoor de verplichting kan worden afgewikkeld. Eigen risicodragerschap WIA De voorziening wordt eenmaal in de vijf jaar actuarieel berekend. In 2015 vindt de eerstvolgende actuariële berekening plaats. In de tussenliggende jaren wordt de voorziening op basis van contante waarde berekend, waarbij rekening wordt gehouden met verwachte uitkeringen aan medewerkers die per einde boekjaar in de WIA zitten en met medewerkers die op korte termijn in de WIA terecht zullen komen. Personele beloningen De personeelsbeloningen en andere (uitgestelde) vergoedingen worden verantwoord in overeenstemming met de RJ 271 Personeelsbeloningen. Windesheim kent een Pensioen- en Flexibele Uittredingsregeling voor huidige en voormalige werknemers. De pensioenen zijn ondergebracht bij Stichting Pensioenfonds ABP en de Flexibele Uittreding bij Stichting Flexibel Uittreden Onderwijs. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioen-gerechtigde leeftijd recht op een pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. Windesheim heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Derhalve zijn alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het verslagjaar in de jaarrekening verantwoord. De voorziening voor personele beloningen heeft betrekking op verplichtingen voor jubileum-uitkeringen. De voorziening is gebaseerd op de actuariële waarde van verplichtingen aan medewerkers. De uitgangspunten voor de actuariële berekening zijn: sterftetabel man GBM en vrouw GBV ; disconteringsrente betreft 2,75%; inflatiepercentage per jaar voor de prijsindex: 1,0%; inflatiepercentage per jaar voor de loonindex: 1,0%. Organisatie De voorziening Organisatie houdt verband met de geschatte kosten voor de verrichte diensten inzake het verhogen van de kwaliteit van de opleiding Journalistiek voor zover sprake is van in rechte afdwingbare verplichtingen of feitelijke verplichtingen. De voorziening betreft de beste schatting van het bedrag waarvoor de verplichtingen kunnen worden afgewikkeld. Langlopende schulden Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar, worden opgenomen onder langlopende schulden. De aflossing voor het komende verslagjaar is opgenomen onder kortlopende schulden. Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Kortlopende schulden Schulden met een resterende looptijd van ten hoogste één jaar, worden opgenomen onder kortlopende schulden. Kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. 69

72 1.4.3 Grondslagen voor het bepalen van het resultaat sociale lasten en pensioenlasten, inclusief betaalde en verschuldigde premies uit hoofde van pensioenregelingen. Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en subsidies Rijksbijdragen, overige overheidsbijdragen en subsidies uit hoofde van de basisbekostiging worden in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft, volledig verwerkt als baten in de staat van baten en lasten. Indien deze opbrengsten betrekking hebben op een specifiek doel, dan worden deze naar rato van de verrichte werkzaamheden als baten verantwoord. College-, cursus-, les- en examengelden De college-, cursus-, les- en examengelden worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben, waarbij ervan uitgegaan is dat reguliere onderwijs- en onderzoekstaken gelijkmatig over het studiejaar zijn gespreid. Baten werk in opdracht van derden Baten uit hoofde van werk in opdracht van derden (contractonderwijs, contractactiviteiten en overige) worden in de staat van baten en lasten opgenomen voor een bedrag gelijk aan de kosten indien zeker is dat deze kosten declarabel zijn. Een eventueel positief resultaat wordt genomen na voltooiing van de gehele transactie. Voor een eventueel verwacht negatief resultaat wordt een voorziening getroffen. Lasten Personeelslasten De personeelslasten bestaan uit de loon- en salariskosten van eigen personeel en de daarop betrekking hebbende Financiële baten en lasten Onder de financiële baten zijn verantwoord van derden ontvangen en te vorderen rente, koerswinsten en winsten op financiële afdekkingsinstrumenten waarvan de resultaten op de afgedekte positie worden opgenomen in de financiële baten en lasten. Rentebaten worden in de staat van baten en lasten opgenomen naarmate deze opbouwen, door middel van de effectieve-rente methode. Financiële lasten bevatten aan derden betaalde en verschuldigde rente die op basis van de effectieve-rentemethode aan verslagperioden wordt toegerekend, koersverliezen, afsluitprovisies en verliezen op financiële afdekkingsinstrumenten waarvan de resultaten op de afgedekte positie worden opgenomen in de financiële baten en lasten. Financieringskosten die niet rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de verwerving, bouw of productie van een in aanmerking komend actief worden opgenomen in de staat van baten en lasten. Winstbelasting De belasting over de winst of het verlies over de verslagperiode omvat de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en uitgestelde winstbelastingen van Stichting Windesheim Sportaccommodaties. Alle belastingposten worden opgenomen tegen de nominale waarde. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over de verslagperiode, berekend aan de hand van belastingtarieven die gelden op balansdatum en correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting Grondslagen voor het opstellen van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen.

73 1.4.5 Toelichting op de posten van de geconsolideerde balans 71 Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa in het verslagjaar is als volgt: Materiële vaste activa (x 1.000) Gebouwen en Inventaris en Andere vaste In uitvoering en Totaal terreinen apparatuur bedrijfsmiddelen vooruitbetaling Aanschafprijs Afschrijving cumulatief Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde Aanschafprijs Afschrijving cumulatief Boekwaarde Gebouwen en terreinen Dit betreft de campus in Zwolle, de campus in Almere en de studentensociëteit in Zwolle. De investeringen in 2014 in gebouwen en terreinen betreffen de nieuwe sportaccommodatie, kleine verbouwingen en inrichting op de campus in Zwolle en in Almere In uitvoering en vooruitbetaling Het saldo per einde 2014 bestaat met name uit voorbereiding- en uitvoeringskosten van lopende verbouwingen en renovaties zoals die van gebouw G en de facelift van de oude sportaccommodatie Inventaris en apparatuur De investeringen in 2014 in inventaris en apparatuur hebben met name betrekking op ICT.

74 Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa in het verslagjaar is als volgt: Financiële vaste activa Stand Investering en verstrekte lening Desinvestering en afgeloste lening Stand (x 1.000) Vorderingen op andere deelnemingen Stichting Aerides Overige vorderingen Subsidie Flevoland Vorderingen op andere deelnemingen Aan Stichting Aerides is in 2010 een rentedragende lening verstrekt ten behoeve van de aanschaf van onderdelen van een voormalige studentenboot. De lening wordt in 96 maandtermijnen afgelost. Aan Windesheim is een zekerheidsrecht verstrekt op genoemde zaak. Vanuit Stichting Aerides worden allerlei activiteiten in het kader van topsport georganiseerd (bijvoorbeeld roeiwedstrijden). Door het beschikbaar stellen van deze faciliteiten draagt Aerides bij aan een ambitieus studieklimaat gekoppeld aan de hogeschool Windesheim. is een basis gelegd voor de continuïteit van onderwijs, onderzoek en ondernemen in Flevoland op het moment dat de beschikbaar gestelde financiering van 72 mln. door het Consortium van financiers voor de dekking van het aanlooptekort voor de opbouw van een hogeschool in Flevoland volledig benut is. Hierdoor is bij Windesheim een langlopende vordering op het Consortium ontstaan. De rente op de vordering is 2,988% op jaarbasis en integraal onderdeel van de business case Overige vorderingen Dit betreft een langlopende vordering op het Consortium van financiers met betrekking tot de ontwikkeling van een hogeschool in Flevoland (Almere). Voor de overname van de medewerkers en van de opleidingen van de Hogeschool van Amsterdam, heeft Windesheim 7,3 mln. ontvangen. Deze inkomsten hebben geleid tot de vorming van een bestemmingsreserve van 7,3 mln. voor de ontwikkeling van de hogeschool in Flevoland. Met deze middelen

75 Vorderingen Dit betreft: 73 Vorderingen (x 1.000) Debiteuren Ministerie OC&W Andere deelnemingen Overige vorderingen Personeel Overige: Te factureren werk voor derden Premie WAO-WIA Financiers Flevoland Diverse posten Overlopende activa Vooruitbetaalde kosten: Vooruitbetaalde OV jaarkaarten Diverse posten Af: voorziening wegens oninbaarheid Onder de Vorderingen zijn geen posten opgenomen met een looptijd langer dan één jaar Debiteuren De stand per einde 2014 is 1,1 mln. hoger dan de stand per einde De toename is met name te verklaren door het per einde boekjaar factureren van twee grote projecten ad 0,8 mln. De lagere voorziening wegens oninbaarheid is te verklaren door goed debiteurenbeheer Overige Te factureren werk voor derden: de toename van de stand per einde 2014 ten opzichte van de stand per einde 2013 is te verklaren door het factureren van eindafrekeningen en een inhaalactie op tijdschrijven per einde De premie WAO-WIA 2013 betreft de teruggaaf van de basispremie WAO-WIA 2013 zoals geregeld in het Belastingplan Ministerie OC&W Per einde 2013 betreft dit de terugvordering op de bijstelling van de Rijksbijdrage Vooruitbetaalde diverse posten Dit betreft met name vooruitbetaalde licentiekosten 0,6 mln. (2013: 0,7 mln.) en vooruitbetaalde huur en servicekosten 0,4 mln. (2013: 0 mln.). De toename van de stand per einde 2014 ten opzichte van de stand per

76 einde 2013 is te verklaren door de hogere post voor huur en servicekosten en de lagere post voor licentiekosten Voorziening wegens oninbaarheid Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt: (x 1.000) Stand per Onttrekking Dotatie Stand per Liquide middelen Dit betreft: Liquide middelen (x 1.000) Kasmiddelen Tegoeden op bank- en girorekeningen Deposito's De tegoeden op bank- en girorekeningen en de deposito s staan ter vrije beschikking. De afname van het saldo met 1,5 mln. wordt met name verklaard door: 13,7 mln. inkomende kasstroom uit operationele activiteiten 12,7 mln. uitgaande kasstroom door investeringen 3,1 mln. uitgaande kasstroom door (extra) aflossing op leningen o/g

77 Groepsvermogen Het verloop van het groepsvermogen is als volgt: 75 Groepsvermogen (x 1.000) Stand Resultaat Overige mutaties Stand Algemene reserve Bestemmingsreserve (publiek) Huisvestingsbeleid Financiering Flevoland Revitalisering organisatie Bestemmingsreserve (privaat) Algemene reserve Dit betreft de vrij besteedbare reserve. Deze reserve is gevormd uit de resultaten behaald uit (publieke) onderwijsactiviteiten, verhuur van onroerend goed (Stichting Nieuw Grasdorp), de exploitatie van een studentensociëteit (Stichting HANS) en andere (publieke) activiteiten Bestemmingsreserve (publiek) De bestemmingsreserve Huisvestingsbeleid is gevormd ten behoeve van de uitvoering van het masterplan Campus. Door de ontwikkelingen in het hbo en de verwachtingen over de ontwikkeling van de studentenpopulatie, heeft het College van Bestuur besloten een nieuw masterplan Campus op te stellen. In afwachting van het nieuwe masterplan Campus is de bestemmingsreserve Huisvestingsbeleid voorlopig bevroren. daarmee geen gelijke tred houdt. Omdat bij het opmaken van de jaarrekening 2014 geen sprake is van aangegane verplichtingen, is geen voorziening meer getroffen en is een bestemmingsreserve gevormd Bestemmingsreserve (privaat) Deze bestemmingsreserve is in 1986 ontstaan uit de inbreng door de fusiepartners. In de jaren daarna is het resultaat op private activiteiten toegevoegd dan wel, bij een verlies, onttrokken aan deze reserve. De private activiteiten van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim bestaan uit het aanbieden van niet-bekostigd onderwijs en adviestrajecten. Ten gunste van de reserve is verantwoord (2013: ). De bestemmingsreserve Financiering Flevoland is gevormd ten behoeve van de ontwikkeling van de vestiging Flevoland. De bestemmingsreserve Revitalisering organisatie wordt als buffer gebruikt om de verwachte kosten voor revitalisering van de organisatie te kunnen opvangen. Deze kosten hangen samen met het feit dat aan de ene kant bij een aantal opleidingen de studentaantallen afnemen en aan de andere kant een reductie in personeelsformatie

78 Voorzieningen Voorzieningen (x 1.000) Personeelsvoorzieningen Overige voorzieningen Personeelsvoorzieningen (x 1.000) Wachtgeld Sociaal flankerend beleid Wet WIA Personele beloningen Totaal Stand per Dotaties Onttrekkingen Vrijval Stand per Kortlopend deel < 1 jaar Langlopend deel > 1 jaar Wachtgeld De voorziening Wachtgeld is gebaseerd op rechten van ex-medewerkers uit hoofde van wachtgeld en bijkomende kosten. De rechten van deze ex-medewerkers zijn opgenomen in een voorziening zodat de lasten drukken op de periode waarin de verplichting is ontstaan. Sociaal flankerend beleid De voorziening Sociaal flankerend beleid heeft betrekking op afspraken met individuele personeels-leden die Windesheim vroegtijdig verlaten. Om de te verwachten kosten voor revitalisering van de organisatie te kunnen opvangen, is een bestemmingsreserve gevormd. Wet WIA De Wet werk en inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) bestaat uit twee regelingen, de WGA (Werkhervattingregeling Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) en de IVA (volledig en duurzaam arbeidsongeschikt). Indien een werknemer arbeidsongeschikt raakt, vormen de eerste twee jaar een last voor de werkgever en wordt zijn salaris bij Windesheim doorbetaald (het eerste jaar honderd procent en het tweede jaar zeventig procent). Na 104 weken arbeidsongeschiktheid keert de WIA uit middels een IVA of een WGA-uitkering. Indien de werknemer na twee jaar in de WGA komt, wordt het dienstverband beëindigd en ontvangt de werknemer een uitkering via het UWV. Het eigen risico voor de werkgever

79 is maximaal tien jaar of korter dan tien jaar in het geval de medewerker de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. In 2009 is de voorziening actuarieel bepaald op basis van verwachte uitkeringen aan medewerkers die in de WIA zitten. De voorziening wordt eenmaal in de vijf jaar actuarieel berekend. In de tussenliggende jaren wordt de voorziening op basis van contante waarde berekend. Bij de bepaling van de hoogte van de voorziening in 2014 is rekening gehouden met verwachte uitkeringen aan medewerkers die per einde boekjaar in de WIA zitten. Tevens is per eind 2014 bepaald welke medewerkers in 2015 waarschijnlijk in de WIA terecht komen. Ook deze verplichting is opgenomen en bedraagt 0,9 mln. Organisatie Eind 2011 is uit de audit in het kader van de accreditatie van de opleiding Journalistiek gebleken dat de kwaliteit van het diploma van deze opleiding niet in alle gevallen is gewaarborgd. De voorziening heeft betrekking op de met het verbetertraject gemoeide kosten. Waarborgfonds Dit betreft een bankgarantie jegens het Waarborgfonds voor de verplichte aansluiting bij het Waarborgfonds. Eind 2014 is de verplichte aansluiting vervallen en is de bankgarantie ingetrokken. Door de intrekking is een voorziening niet meer nodig en is de vrijval is ten gunste van het resultaat verantwoord. 77 Personele beloningen Dit is de voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen aan de huidige werknemers. De omvang van de verplichting is in hoge mate bepaald door de arbeidshistorie van werknemers bij andere overheidsinstellingen. De voorziening is actuarieel berekend Overige voorzieningen (x 1.000) Organisatie Waarborgfonds Totaal Stand per Onttrekkingen Vrijval Stand per Kortlopend deel < 1 jaar Langlopend deel > 1 jaar

80 Langlopende schulden Langlopende schulden (x 1.000) Kredietinstellingen:. ING Bank NV (Windesheim) ING Bank NV (Nieuw Grasdorp) ING Bank NV (Nieuw Grasdorp) Overige: investeringssubsidie Kredietinstellingen De geldleningen welke onder kredietinstellingen zijn opgenomen, hebben betrekking op de financiering van de gebouwen van Windesheim. ING Bank NV (Windesheim) Ten behoeve van de financiering van gebouw X op de Campus (Zwolle), kadastraal bekend onder sectie K nummer 2227, is aan de ING Bank NV het recht van een hypotheek gegeven op het pand tot meerdere zekerheid voor de betaling van de hoofdsom van 55 mln. plus 22 mln. voor renten, boeten, kosten, premies of anderszins, in totaal 77 mln. Naast de zekerheid op het pand is er mede zekerheid verstrekt inzake verpanding van alle rechten die Windesheim ter zake van het onderpand heeft. Tevens is de bank bevoegd het onderpand samen met de roerende zaken die in het pand staan te (doen) verkopen. De kredieten zijn verstrekt in de vorm van kasgeldleningen. Middels een renteswap is de variabele rente op de langlopende leningen van ING Bank NV omgezet naar een vaste rente van 4,88%. De renteswap heeft een contractuele looptijd tot 1 januari De hoofdsom van de renteswap daalt overeenkomstig de aflossing van de langlopende lening. Op grond van de financieringsovereenkomst betaalt Windesheim over het nominale bedrag een 3-maands EURIBOR verhoogd met een opslag die vanaf 1 oktober 2014 met 0,2% is verhoogd tot 1,6%; Windesheim ontvangt een 3-maands EURIBOR over de hoofdsom. De renteswap is in 2008 afgesloten in relatie tot de overeenkomst van geldlening met een vaste rente van 4,88% ter financiering van gebouw X. Het renteswap contract is medio 2008 ingegaan en heeft een looptijd van 35 jaar (tot en met 1 januari 2042). ING Bank NV (Nieuw Grasdorp) Dit betreft lening I voor de financiering van de bouw van het T-gebouw op de Campus (Zwolle). De lening heeft een looptijd van dertig jaar en is in 1996 verstrekt. De rente bedraagt 4,11% per jaar en is gefixeerd tot en met De jaarlijkse aflossing is 0,3 mln. In 2014 heeft een extra aflossing plaatsgevonden van 0,5 mln. Ten behoeve van de bank heeft de stichting de volgende zekerheden verstrekt: eerste bankhypotheek van 13,5 mln. op het T-gebouw en hoofdelijke medeschuldenaarstelling door Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim. ING Bank NV (Nieuw Grasdorp) Dit betreft lening II voor de financiering van de bouw van het T-gebouw op de Campus (Zwolle). De looptijd van de lening, het rentepercentage en rentelooptijd zijn conform lening I. De jaarlijkse aflossing is 0,1 mln. In 2014 heeft een extra aflossing plaatsgevonden van 0,2 mln. De gestelde zekerheden zijn conform lening I.

81 2.3.5 Overige Dit betreft een ontvangen investeringssubsidie voor De Landdrost (Almere). Conform Richtlijn RJ 274 is de investeringssubsidie als vooruitontvangen bedrag aan de passiefzijde van de balans opgenomen. Uit de op de balans gepassiveerde post valt jaarlijks een bedrag vrij ten gunste van het resultaat. De vrijval wordt bepaald op basis van de afschrijvingstermijn van het betreffende actief. Ten gunste van het resultaat 2014 is 1,1 mln. (2013: 1,2 mln.) verantwoord waarbij rekening is gehouden met data van ingebruikname. 79 Het verloop van de langlopende schulden is als volgt: (x 1.000) Kredietinstellingen Overige ING Bank NV (Nieuw Grasdorp) ING Bank NV (Nieuw Grasdorp) ING Bank NV (Windesheim) Investeringssubsidie Flevoland Stand per Obligo investeringen Vrijval ten gunste van de exploitatie Aflossingen Stand per Looptijd > 1 jaar Looptijd > 5 jaar Rentevoet 4,11% 4,11% 4,88% n.v.t. Kortlopende schulden Onder de Kortlopende schulden zijn geen posten opgenomen met een looptijd langer dan één jaar Kredietinstellingen Dit betreft de aflossingsverplichting voor 2015 op de langlopende schulden Vooruitgefactureerde en ontvangen termijnen Dit betreft (subsidie-)projecten. Ten opzichte van de stand per einde 2013 is de stand per einde ,1 mln. hoger. De hogere stand is te verklaren door een groter volume aan projecten en de wijze respectievelijk het moment van bevoorschotting Vennootschapsbelasting Dit betreft de verschuldigde vennootschapsbelasting over het resultaat boekjaar 2014 van Stichting Windesheim Sportaccommodaties Vooruitontvangen subsidies OCW Dit betreft onder andere de vooruitvangen en te restitueren middelen voor de lerarenbeurs Vooruitontvangen overige subsidies Van de in voorgaande jaren ontvangen lectoraatsgelden resteert per einde 2014 een te besteden bedrag van 0,5 mln. (2013: 0,8 mln.). Dit bedrag wordt besteed aan het ontwikkelen en het uitbouwen van de Centres of Expertise.

82 Kortlopende schulden Kortlopende schulden (x 1.000) Kredietinstellingen Vooruitgefactureerde en - ontvangen termijnen Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing Omzetbelasting Vennootschapsbelasting Schulden ter zake van pensioenen Overige kortlopende schulden Personeel Diverse posten Overlopende passiva Vooruitontvangen college- en lesgelden Vooruitontvangen subsidies OCW Vooruitontvangen overige subsidies Vakantiegeld en vakantiedagen Diverse posten Onder de Kortlopende schulden zijn geen posten opgenomen met een looptijd langer dan één jaar. Financiële instrumenten Algemeen Windesheim maakt in de bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten waarvoor Windesheim een potentieel marktrisico, inclusief renterisico, kredietrisico en/of liquiditeitsrisico loopt. Om deze risico s te beheersen heeft Windesheim een treasurybeleid inclusief een stelsel van procedures opgesteld om de risico s van onvoorspelbare ongunstige ontwikkelingen op de financiële markten en daarmee op de financiële prestaties van Windesheim te beperken. Windesheim zet een afgeleid financieel instrument in, te weten een renteswap, om het renterisico te beheersen. Afgeleide financiële instrumenten worden niet ingezet voor handelsdoeleinden. Kredietrisico Windesheim loopt kredietrisico over leningen en vorderingen opgenomen onder financiële vaste activa, handels- en overige vorderingen en liquide middelen. Het kredietrisico bestaat uit het verlies dat zou ontstaan indien op verslagdatum afnemers of tegenpartijen in gebreke zouden blijven en hun contractuele verplichtingen niet na zouden komen. Windesheim heeft richtlijnen opgesteld waaraan afnemers of tegenpartijen moeten voldoen. Deze richtlijnen beperken het risico verbonden aan mogelijke kredietconcentraties en marktrisico s. Windesheim loopt hierdoor geen materieel kredietrisico ten aanzien van een enkele individuele afnemer of tegenpartij.

83 Renterisico In het treasurybeleid van Windesheim zijn de doelstellingen ten aanzien van de beperking van renterisico s opgenomen. Er is een rentevisie opgesteld die periodiek wordt gevolgd en geactualiseerd. Windesheim loopt renterisico over de rentedragende langlopende schulden en herfinanciering van bestaande financieringen. De boekwaarde van de lening is ultimo ,5 mln. Voor schulden met een variabele rente loopt Windesheim risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Om de variabiliteit van de variabel rentende leningen te beperken, heeft Windesheim een renteswap afgesloten. Daarmee is het variabel renterisico afgedekt. 81 Ultimo boekjaar bestaat onderstaande renteswap uit: Te betalen rente Te ontvangen rente (x 1.000) Hoofdsom Startdatum Einddatum Marktwaarde ,88% 3mnd EURIBOR Dit derivaat betreft een zogenoemde renteswap waarbij Windesheim een vaste rente betaalt en een variabele rente, gebaseerd op Euribor, ontvangt. De hoofdsom van de renteswap varieert gedurende de looptijd van het contract, maar volgt hierbij exact de hoofdsom van de afgedekte positie, zodat gedurende de looptijd geen overhedge ontstaat. De mogelijke gevolgen van de negatieve marktwaarde van de renteswap zijn toegelicht onder liquiditeitsrisico. Liquiditeitsrisico Windesheim bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvolgende meerjarenliquiditeit-begrotingen en op basis van de procedures zoals vastgelegd in het treasurystatuut. Het College van Bestuur ziet erop toe dat voor Windesheim steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. De liquide middelen staan ultimo 2014 ter vrije beschikking van Windesheim. Met de externe financier is een Raamovereenkomst inzake Niet-Beursverhandelde Derivaten (RNBD) aangegaan. Windesheim heeft geen wettelijke marginverplichting ten aanzien van de door haar aangegane OTC-derivatentransacties. Op basis van de RNBD is de externe financier bevoegd, mocht daartoe aanleiding zijn, extra zekerheden te vragen. Ultimo 2014 heeft de externe financier geen gebruik gemaakt van de bevoegdheid om extra zekerheid te vragen vanwege de negatieve marktwaarde van de renteswap. In de overeenkomst met de externe financier zijn diverse beëindigingsclausules opgenomen. Deze niet ongebruikelijke beëindigingsclausules geven partijen het recht en soms de plicht op bepaalde momenten tijdens de contractduur de overeenkomst op te zeggen. Bij de beëindiging van de overeenkomst op basis van deze beëindigingsclausules wordt de marktwaarde van de renteswap afgerekend. Wanneer de beëindigingsclausules in werking treden, leidt dit tot een mogelijk liquiditeitsrisico voor Windesheim, voor zover de negatieve marktwaarde van de renteswap hoger is dan de op dat moment beschikbare liquiditeit.

84 (x 1.000) Marktwaarde 2014 De belangrijkste beëindigingsclausules hebben betrekking op de onderstaande omstandigheden: de financierings- en kredietovereenkomst wordt niet (tijdig) nagekomen; wijziging of beëindiging van de voornaamste activiteiten; wijziging in het College van Bestuur van Windesheim of in de statuten of reglementen en indien een dergelijke wijziging naar het oordeel van de externe financier van zodanige aard is dat zij de overeenkomst niet of niet onder dezelfde voorwaarden zou hebben gesloten; indien er naar het oordeel van de externe financier gegronde twijfel bestaat over de verhaalbaarheid van de te vorderen bedragen; indien sprake is van schuldsanering, surseance van betaling of faillissement. Bovenstaande omstandigheden hebben zich gedurende het boekjaar niet voorgedaan en zullen zich naar verwachting de komende jaren ook niet voordoen. Boekwaarde 2014 Marktwaarde 2013 Boekwaarde 2013 Renteswap Reële waarde De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten, verantwoord onder liquide middelen, kortlopende vorderingen en schulden e.d. benadert de boekwaarde daarvan. De reële waarde is de contante waarde van toekomstige kasstromen, gebaseerd op een rente die per balansdatum zou gelden voor gelijksoortige leningen, vermeerderd met een risicopremie. De geschatte marktwaarde en de totale boekwaarde van de afgeleide financiële instrumenten kan als volgt worden weergegeven: Door toepassing van kostprijshedge-accounting, zoals uiteengezet in de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling, bedraagt de in bovenstaande tabel opgenomen boekwaarde van afgeleide financiële instrumenten nihil. Met de renteswap is bereikt dat het rentepercentage op de desbetreffende lening stabiel is gedurende de looptijd van de lening voor gebouw X op de Campus (Zwolle). Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Activa Vordering OCW: sociale lasten 1986 Dit betreft een vordering op OCW inzake sociale lasten 1986 van circa 1,2 mln. Aangezien deze post opeisbaar is nadat Windesheim zijn activiteiten beëindigt en de jaarrekening bovendien is opgesteld op basis van het continuïteitsbeginsel, is deze post niet verwerkt in de balans. Bijdrage aanloopkosten Flevoland In de financieringsafspraken met de ministeries van Infrastructuur en Milieu (voorheen: Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu) en Onderwijs Cultuur en Wetenschap, de provincie Flevoland, de gemeenten Almere en Lelystad over de periode 2010 tot en met 2022 is vastgelegd dat partijen gezamenlijk een bedrag van 72 mln. beschikbaar stellen aan Windesheim. De subsidie heeft tot doel een bijdrage te leveren in de dekking van de aanloopkosten als

85 gevolg van de stichting van nevenvestigingen van de Christelijke Hogeschool Windesheim in Almere en Lelystad. De stand van het fonds per 31 december 2014 is: (x 1.000) 2014 Fondswaarde per 1 januari Onttrekking uit fonds op 26 maart Bijgeschreven rente 928 Fondswaarde per 31 december Liquditeitsbijdrage 1988 Windesheim is verplicht tot terugbetaling van de liquiditeitsbijdrage 1988 van circa 1,3 mln. aan OCW. Deze verplichting is opeisbaar zodra Windesheim zijn activiteiten beëindigt. Omdat de jaarrekening is opgesteld op basis van het continuïteitsbeginsel, is deze post niet verwerkt in de balans. Vooruitontvangen subsidies Per einde 2014 is de subsidie van het consortium voor Windesheim Flevoland volledig aangewend. 83 In de stand per 31 december 2014 is de langlopende vordering ad inbegrepen. De onttrekkingen uit het fonds zijn inclusief de jaarlijkse rentevergoeding over deze langlopende vordering. Waarborgfonds In de Algemene Vergadering van de HBO-raad is overeengekomen om de verplichte aansluiting bij het Waarborgfonds per 1 januari 2013 te beëindigen. In 2014 is deze verplichte aansluiting feitelijk komen te vervallen. De opheffing van het Waarborgfonds is nog niet geëffectueerd omdat het Waarborgfonds een garantiebedrag van bij OCW heeft moeten storten om de laatste borgstelling af te kunnen wikkelen. Dit bedrag blijft bestemd voor uitkering aan de hogescholen zodra het voor deze garantie niet langer behoeft te worden aangehouden. Verplichtingen Stichting Nieuw Grasdorp Hoofdelijke medeschuldenaarstelling ten behoeve van aan Stichting Nieuw Grasdorp (SNG) verstrekte kredieten. Aan SNG is door kredietverschaffers een langlopende lening verstrekt met een oorspronkelijke hoofdsom van 13,5 mln. Ultimo 2014 resteert een schuld van 4,2 mln. Huur- en leasecontracten Verplichtingen (x 1.000) Huurcontracten onbepaalde tijd Huurcontract pand Windesheim Flevoland (tot ) Huurcontract Bibliotheek Almere (tot ) Leasecontracten (2 personenauto s) < 1 jaar Bankgaranties Ten behoeve van de verhuurder van het pand Windesheim Flevoland is een bankgarantie afgegeven van 0,4 mln. 1-5 jaar > 5 jaar PM

86 1.4.6 Toelichting op de posten van de geconsolideerde staat van baten en lasten Rijksbijdrage Rijksbijdragen OCW De hogere bate over 2014 ten opzichte van de begroting 2014 is in belangrijke mate het gevolg van het verhoogde prijsniveau per bekostigde student. Deze verhoging heeft als oorzaak dat het aantal gewogen bekostigde inschrijvingen per 1 september 2013 ten opzichte van de gewogen bekostigde inschrijvingen per 1 september 2012 HBObreed circa 2% is gedaald, terwijl het macrokader van OCW ongewijzigd is gebleven Geoormerkte subsidies Dit betreft de Regeling lerarenbeurs. De hogere bate uit de lerarenbeurs wordt verklaard door de inspanning om het aantal docenten met een master en het aantal promo ven di te verhogen. College-, cursus-, les- en examengelden De toerekening van de baten aan het boekjaar is 8/12 (t-1) en 4/12 (t). Over 2014 zijn de baten hoger dan in 2013 door het saldo van een hoger wettelijk collegegeld en instellingscol- Rijksbijdrage (x 1.000) Rijksbijdragen OCW Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Rijksbijdrage sector HBO Overige subsidies OCW Geoormerkte subsidies Geoormerkte subsidies (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Geoormerkte subsidies OCW Lerarenbeurs Tweede graden Model G verantwoording subsidies (x 1.000) Saldo per Ontvangen in 2014 Besteding in 2014 Nog te besteden per Beschikkingen Beschikkingen

87 legegeld en een lager aantal studenten. Ten opzichte van de in de begroting 2014 opgenomen studentprognose, zijn de baten lager uitgevallen als gevolg van het achterblijven van het totaal aantal studenten ten opzichte van de prognose Verhuur Dit betreft de verhuur van ruimte op de campus (Zwolle), de verhuur van de sportaccommodatie en de huurbate uit exploitatie van de studentensociëteit (Stichting HANS). De 85 College-, cursus-, les- en examengelden (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Collegegeld sector hbo Baten in opdracht van derden Baten in opdracht van derden (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Contractonderwijs Overige baten werk in opdracht van derden Overige baten in opdracht van derden Overige baten Overige baten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Verhuur Detachering personeel Sponsoring Diverse posten. Subsidie internationalisering Overige subsidies Studenten en personeel Drukwerk en repro winkel Overige dienstverlening Consortium financiers Overige

88 hogere baten in 2014 ten opzichte van de begroting en ten opzichte van 2013 zijn te verklaren door de verhuur van de sportaccommodatie vanaf medio Diverse posten Overige subsidies: onder de overige subsidies zijn onder andere de SIA RAAK subsidies voor de lectoraten verantwoord. Studenten en personeel: deze baten omvatten met name de bijdragen voor excursies en studiereizen. Ten opzichte van de begroting is sprake van een toename. Dit komt onder andere door meer focus op internationalisering en doordat er meer buitenlandse studiereizen en excursies zijn gemaakt. Hier staat echter tegenover dat de reis-en verblijfkosten ook een stijging laten zien ten opzichte van de begroting. Waarborgfonds, 0,3 mln. vrijval en besteding van de in voorgaande jaren ontvangen lectoraatsgelden alsmede een uitkering van 0,6 mln. voor de overdracht van een tweetal opleidingen in Personeelslasten Lonen en salarissen De realisatie van deze post ligt op het niveau van de begroting. Op de vestiging Zwolle is sprake van een hogere last (0,7%) tegenover een lagere last op de vestiging Almere. Ten opzichte van 2013 is sprake van een stijging van 1,8 mln. Deze stijging is te verklaren door reguliere loonstijgingen uit beoordelingen, uitruil van woonwerk per einde 2014, een restitutie WAO-premie van 0,5 mln. in 2013 en salarisstijging conform de nieuwe CAO. Overige dienstverlening: dit betreft ondermeer de parkeerbaten uit betaald parkeren van 0,4 mln. (2013: 0,4 mln.) en het ter beschikking stellen van faciliteiten aan derden. Consortium financiers: dit is de financiële bijdrage van de ministeries van Infrastructuur en Milieu en van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, de provincie Flevoland, de gemeenten Almere en Lelystad voor de vestiging Flevoland. Overige: deze post bestaat uit diverse baten zoals een uitkering van 0,7 mln. uit het vermogen van het Waarborgfonds vanwege de voorgenomen opheffing van het Waarborgfonds, 0,3 mln. vrijval garantie jegens het Overige personele lasten Dotaties voorzieningen: voor een nadere toelichting op de dotaties aan de personele voorzieningen wordt verwezen naar de toelichting op de post Voorzieningen. Personeel niet in loondienst: dit betreft ingeleend personeel van derden, studentwerkvergoedingen, vergoeding surveillanten en gastdocenten. Voor deze kostenpost was 7,4 mln. begroot tegenover 10,6 mln. werkelijk besteed. De hogere last van 3,2 mln. ligt voor 2,5 mln. op de vestiging in Zwolle en voor 0,7 mln. op de vestiging in Flevoland. Derden zijn ingezet voor vervanging bij (langdurig) verzuim, voor ondersteuning bij ontwikkelin- Het aantal fte s is als volgt: Fte s Realisatie 2014 Realisatie 2013 Realisatie 2012 fte fte fte Onderwijzend Personeel Onderwijs Ondersteunend Personeel

89 87 Personeelslasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Lonen en salarissen Brutoloon en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personele lasten Dotaties personeelsvoorzieningen Personeel niet in loondienst Diverse posten Af: uitkeringen gen in het onderwijs en op het gebied van onderzoek, voor interim management en voor (kortlopende) projectondersteuning. De hogere last ten opzichte van de begroting is onder andere veroorzaakt door een lagere inschatting van het (langdurig) verzuim, intensivering op ontwikkelingen en moeilijk in te vullen vacatures. Diverse posten: onder de diverse posten van 3,3 mln. zijn de scholingskosten van 2,0 mln. (2013: 1,8 mln.) verantwoord. Verder zijn onder deze post onder andere verantwoord: wervingskosten, mobiliteitskosten en kosten medische begeleiding. Afschrijvingen De desinvesteringen in 2014 bestaan hoofdzakelijk uit afboeking van de boekwaarde van niet meer aanwezige en/of niet meer in gebruik zijnde materiële vaste activa. De desinvesteringen in 2013 bestaan uit een afwaardering van de boekwaarde van het oude zwembad in verband met voorgenomen sloop ( 0,2 mln.), afwaardering van de boekwaarde van activa bij overdracht van opleidingen, afboeking van de boekwaarde van niet meer aanwezige en/of niet meer in gebruik zijnde materiële vaste activa ( 0,3 mln.). Afschrijvingen (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Boekresultaat desinvesteringen

90 Huisvestingslasten Onderhoud De realisatie 2014 is 0,2 mln. hoger dan begroot. Dit is veroorzaakt door onvoorziene tegenvallers van incidentele aard op de campus in Zwolle zoals bestrating bij gebouw T, nieuwe geveldelen voor gebouw C, nieuwe luchtbehandelingskast gebouw B en CV verdelers meerdere gebouwen. Overige lasten De overige lasten komen ten opzichte van de begroting 1 mln. hoger uit. De meest opvallende afwijking is die van 1,1 mln. op de Overige lasten. Hieronder zijn opgenomen de reis- en verblijfkosten van medewerkers en studenten. Deze kosten zijn fors gestegen in verband met het speerpunt Internationalisering binnen Windesheim. Huisvestingslasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Huur Verzekeringen Onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Overige lasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Administratie- en beheerslasten Samenwerkingsverbanden Adviseurskosten Reclame-, drukwerk- en representatiekosten Contributies Cateringkosten Directe materiaalkosten Diversen Inventaris, apparatuur en leermiddelen Overige lasten

91 Honoraria externe accountant De externe accountant heeft met betrekking tot het boekjaar 2014 respectievelijk het boekjaar 2013 het volgende honorarium in rekening gebracht: 89 Honoraria externe accountant Realisatie 2014 Realisatie 2013 Accountantslasten Honorarium onderzoek jaarrekening Honorarium andere controleopdrachten Honorarium fiscale adviezen 0 0 Honorarium andere niet-controle diensten Het honorarium is ten laste gebracht van het boekjaar waarin de werkzaamheden zijn verricht. Onder honorarium onderzoek jaarrekening zijn in 2013 eenmalige aanloopkosten opgenomen in verband met de overgang naar een nieuwe accountant. Financiële baten en lasten De rentebaten zijn hoger dan begroot. Dit wordt verklaard door een werkelijk gemiddeld hogere rentevoet dan in de begroting was opgenomen. Financiële baten en lasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Rentebaten Rentelasten

92 1.5 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 Na verwerking bestemming resultaat (x 1.000) Activa Vaste activa 1.2 Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa 1.5 Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa Passiva 2.1 Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva ENKELVOUDIGE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Baten 3.1 Rijksbijdragen College-, cursus-, les- en examengelden Baten werk in opdracht van derden Overige baten Totaal baten Lasten 4.1 Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Totaalresultaat

93 1.7 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS EN STAAT VAN BATEN EN LASTEN Algemeen De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zoals beschreven bij de geconsolideerde jaarrekening zijn eveneens van toepassing op de enkelvoudige jaarrekening. Voor de toelichting op de enkelvoudige balans en staat van baten en lasten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en staat van baten en lasten in het geval de enkelvoudige cijfers gelijk zijn aan de geconsolideerde cijfers Toelichting op de posten van de enkelvoudige balans Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Dit betreft de campus in Zwolle, de campus in Almere en de studentensociëteit in Zwolle. De investeringen in 2014 in gebouwen en terreinen betreffen de nieuwe sportaccommodatie, kleine verbouwingen en inrichting op de campus in Zwolle en in Almere. 91 Het verloop van de materiële vaste activa in het verslagjaar is als volgt: Materiële vaste activa (x 1.000) Gebouwen en Inventaris en Andere vaste In uitvoering en Totaal terreinen apparatuur bedrijfsmiddelen vooruitbetaling Aanschafprijs Afschrijving cumulatief Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde Aanschafprijs Afschrijving cumulatief Boekwaarde

94 Financiële vaste activa Vorderingen op groepsmaatschappijen a. Stichting HANS Stichting Huis van Algemeen Nut voor Studenten (HANS) is opgericht per 4 augustus De stichting exploiteert een studentensociëteit aan de Voorstraat in Zwolle. De vordering betreft een rekening courant tussen Stichting HANS en Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim. Het exploiteren van een studentensociëteit heeft tot doel om studenten te binden aan Windesheim. In de studentensociëteit wordt aan studenten een platform geboden om allerlei met het onderwijs en onderzoek gerelateerde activiteiten te organiseren. b. Stichting Nieuw Grasdorp Stichting Nieuw Grasdorp (SNG) is opgericht per 29 november De stichting exploiteert het T-gebouw op de campus in Zwolle. Het gebouw wordt verhuurd aan Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim; de huurovereenkomst loopt tot 1 januari Deze vordering betreft een rekening courant tussen SNG en Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim. SNG exploiteert het gebouw waarin voor het domein Techniek (bijna drieduizend studenten) het onderwijs en onderzoek wordt verzorgd. Het verloop van de financiële vaste activa in het verslagjaar is als volgt: Financiële vaste activa (x 1.000) Stand Investering en verstrekte lening Desinvestering en afgeloste lening Resultaat Stand Vorderingen op groepsmaatschappijen a. Stichting HANS b. Stichting Nieuw Grasdorp Vorderingen op andere deelnemingen a. Stichting Aerides Overige vorderingen a. Subsidie Flevoland

95 Verbonden partijen 93 Naam Juridische vorm Statutaire zetel Code activiteit Eigen vermogen Resultaat 2014 Verklaring art.2:403 ja/nee Deelname in % Consolidatie ja/nee (x 1.000) Stichting Huis van Algemeen Nut voor Studenten (HANS) Stichting Windesheim Sportaccommodaties Stichting Zwolle nee NVT ja Stichting Zwolle nee NVT ja Stichting Nieuw Grasdorp Stichting Zwolle nee NVT ja Stichting Windesheim Hoger Onderwijs Stichting Windesheim Foundation for Knowledge and Innovation Stichting RESPO International Stichting Polymer Science Park Stichting Zwolle nee NVT ja Stichting Zwolle nee NVT ja Stichting Zwolle 4 * * nee NVT nee Stichting Zwolle 4 * * nee NVT nee Stichting GRIETJE Stichting Zwolle 4 * * nee NVT nee Code activiteiten: 1 contractonderwijs 2 contractonderzoek 3 onroerende zaken *) gegevens niet beschikbaar 4 overige

96 Naam Doelstelling Samenstelling bestuur verslagperiode Stichting Huis van Algemeen Nut voor In stand houden en exploiteren van onroerende zaken die zijn aangemerkt als monument door: Het bestuur bestaat uit het College van Bestuur van Windesheim Studenten (HANS) verschaffen van huisvesting voor sociaal-culturele en wetenschappelijke activiteiten voor en door studenten in Zwolle Stichting Windesheim Sportaccommodaties Het beheren en exploiteren van één of meer sportaccommodaties op de Campus van de te Zwolle gevestigde Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim en voorts Het bestuur bestaat uit drie leden waarvan twee lid zijn van het College van Bestuur van Windesheim al hetgeen met één en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt Stichting Nieuw Grasdorp Het bouwen en exploiteren van één of meer gebouwen en/of andere registergoederen, één en ander in de meest ruime zin Het bestuur bestaat uit tenminste drie leden. Het College van Bestuur van Windesheim benoemt de leden Stichting Windesheim Hoger Onderwijs Verlenen van diensten voor: Het geven van onderwijs, die niet voor subsidie van Het bestuur bestaat uit het College van Bestuur van Windesheim rijkswege in aanmerking komen Geven van advies Verrichten van toepassingsgericht onderzoek Ontwikkelen en beschikbaar stellen van producten, verbandhoudend met onderwijs, advieswerk en/of onderzoekswerk Stichting Windesheim Foundation for Knowledge and Innovation De verrijking van het hoger onderwijs door het financieel ondersteunen van ambitieuze studenten in binnen- en buitenland en innovatieve projecten Het dagelijks bestuur bestaat uit één lid van het College van Bestuur van Windesheim en twee leden uit het middenmanagement van Windesheim Stichting RESPO International Bevorderen van de sportbeoefening door mensen met een handicap of chronische aandoening mede in ontwikkelingslanden Het bestuur bestaat uit vier personen, waarvan twee door het College van Bestuur van Windesheim bindend worden benoemd Stichting Polymer Science Park De realisatie, het beheer en de exploitatie van een open innovatiecentrum op het gebied van toegepaste kunststoftechnologie door middel van samenwerking tussen Het bestuur bestaat uit vier personen. Windesheim heeft het recht één bestuurslid te benoemen ondernemingen en kennisinstellingen Stichting Grietje (Gezamenlijk Recreëren, Integreren En Tevens Jaarlijks Exploiteren) Beheren en exploiteren van een studentensociëteit te Zwolle voor aan Windesheim gelieerde studenten en voor overige studenten van het hbo Het bestuur bestaat uit vier personen, welke door het College van Bestuur van Windesheim worden benoemd

97 Transacties met verbonden partijen Stichting Nieuw Grasdorp verhuurt het T-gebouw aan Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim. Stichting Windesheim Sportaccommodaties huurt de sport accommodaties van en leent, op basis van detachering, medewerkers in van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim. 95 Vorderingen Vorderingen (x 1.000) Debiteuren Ministerie OC&W Groepsmaatschappijen Andere deelnemingen Overige vorderingen Personeel Overige: Te factureren werk voor derden Premie WAO-WIA Financiers Flevoland Diverse posten Overlopende activa Vooruitbetaalde kosten: Vooruitbetaalde OV jaarkaarten Diverse posten Af: voorziening wegens oninbaarheid Onder de Vorderingen zijn geen posten opgenomen met een looptijd langer dan één jaar. Liquide middelen Liquide middelen (x 1.000) Kasmiddelen Tegoeden op bank- en girorekeningen Deposito's De tegoeden op bank- en girorekeningen staan ter vrije beschikking.

98 Eigen vermogen Het verloop in het verslagjaar is als volgt: Eigen vermogen (x 1.000) Stand Resultaat Overige mutaties Stand Algemene reserve Bestemmingsreserve (publiek) Huisvestingsbeleid Financiering Flevoland Revitalisering organisatie Bestemmingsreserve (privaat) Algemene reserve Dit betreft de vrij besteedbare reserve. Deze reserve is gevormd uit de resultaten behaald uit (publieke) onderwijsactiviteiten. Aansluiting tussen groepsvermogen geconsolideerde balans en eigen vermogen enkelvoudige balans per 31 december 2014: (x 1.000) Stand Eigen vermogen (enkelvoudige balans) Eigen vermogen: Stichting HANS 323 Stichting Windesheim Sportaccommodaties 125 Stichting Nieuw Grasdorp 757 Stichting Windesheim Hoger Onderwijs 0 Stichting Windesheim Foundation for Knowledge and Innovation Groepsvermogen (geconsolideerde balans)

99 Aansluiting tussen geconsolideerd resultaat en enkelvoudig resultaat 2014: 97 (x 1.000) 2014 Resultaat (enkelvoudig) Resultaat: Stichting HANS 26 Stichting Windesheim Sportaccommodaties 125 Stichting Nieuw Grasdorp 46 Stichting Windesheim Hoger Onderwijs 0 Stichting Windesheim Foundation for Knowledge and Innovation Resultaat (geconsolideerd) Voorzieningen Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans. Langlopende schulden Langlopende schulden (x 1.000) Kredietinstellingen: ING Bank NV Overige: investeringssubsidie

100 (x 1.000) ING Bank NV Investeringssubsidie Flevoland Stand per Obligo investeringen Vrijval ten gunste van de exploitatie Aflossingen Stand per Looptijd > 1 jaar Looptijd > 5 jaar Rentevoet 4,88% n.v.t. Kortlopende schulden Kortlopende schulden (x 1.000) Kredietinstellingen Vooruitgefactureerde en - ontvangen termijnen Crediteuren Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing Omzetbelasting Schulden ter zake van pensioenen Overige kortlopende schulden Personeel Diverse posten Overlopende passiva Vooruitontvangen college- en lesgelden Vooruitontvangen subsidies OCW Vooruitontvangen overige subsidies Vakantiegeld en vakantiedagen Diverse posten Onder de Kortlopende schulden zijn geen posten opgenomen met een looptijd langer dan één jaar.

101 1.7.3 Toelichting op de posten van de enkelvoudige staat van baten en lasten 99 Overige baten Overige baten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Verhuur Detachering personeel Sponsoring Diverse posten Subsidie internationalisering Overige subsidies Studenten en personeel Drukwerk en repro winkel Overige dienstverlening Consortium financiers Overige Personeelslasten Personeelslasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Lonen en salarissen Brutoloon en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Overige personele lasten Dotaties personeelsvoorzieningen Personeel niet in loondienst Diverse posten Af: uitkeringen

102 Het aantal fte s is als volgt: Fte s Realisatie 2014 Realisatie 2013 Realisatie 2012 fte fte fte Onderwijzend Personeel Onderwijs Ondersteunend Personeel Afschrijvingen Afschrijvingen (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Boekresultaat desinvesteringen Huisvestingslasten Huisvestingslasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Huur Verzekeringen Onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen

103 Overige lasten 101 Overige lasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Administratie- en beheerslasten Samenwerkingsverbanden Adviseurskosten Reclame-, drukwerk- en representatiekosten Contributies Cateringkosten Directe materiaalkosten Diversen Inventaris, apparatuur en leermiddelen Overige lasten Financiële baten en lasten Financiële baten en lasten (x 1.000) Realisatie 2014 Begroting 2014 Realisatie Rentebaten Rentelasten

104 1.8 BEZOLDIGING COLLEGE VAN BESTUUR EN RAAD VAN TOEZICHT Opgave conform WNT Belastbare Voorziening Naam Dienstverband onkostenvergoeding beloning op bestuurder Rol begin einde omvang Beloning termijn (x 1.000) A.W.C.A. Cornelissen voorzitter fte J.W. Meinsma lid * 1 fte Totaal * In het kader van een dienstverband voor onbepaalde tijd wordt de functie van Lid College van bestuur vervuld op tijdelijke basis, thans tot 15 augustus Vanaf 1 januari 2013 geldt de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in publieke en semipublieke sector (WNT). In 2014 is een eenmalige crisisheffing van 16% betaald over het loon dat in 2013 aan een medewerker is betaald, voor zover dat loon hoger was dan Motivatie overschrijding van de norm: de bezoldiging van de voorzitter van het College van Bestuur wordt vastgesteld door de Raad van Toezicht binnen de kaders van de Wet Normering Topinkomens en de Bezoldigingscode Bestuurders Hogescholen, met inbegrip van de daarin opgenomen bepalingen van overgangsrecht. Bezoldiging Raad van Toezicht Naam Rol in de Raad van Toezicht Honorering (inclusief Zittingsperiode onkostenvergoeding) vz commissie lid x P.E.J. den Oudsten vz remuneratiecommissie lid 14, tot A. Bruggink auditcommissie lid 11, tot M.A.C. Kasper de Kroon auditcommissie lid 11, tot G.J. van Munster remuneratiecommissie lid 11, tot Totaal 49,4

105 Overige gegevens CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de Raad van Toezicht van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim VERKLARING OVER DE JAARREKENING 2014 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2014 van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim gecontroleerd. Naar ons oordeel: geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim op 31 december 2014 en van het resultaat en de kasstromen over 2014 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs; voldoen de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2014 in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf Referentiekader van het onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden en het onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2014 vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening. Wij zijn onafhankelijk van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim, zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Materialiteit Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. De jaarrekening bestaat uit: 1. de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2014; 2. de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2014; 3. het geconsolideerde kasstroomoverzicht; en 4. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de getrouwheid van de jaarrekening als geheel bepaald op 3,3 miljoen. Bij de bepaling van de materialiteit is als benchmark de begrote totale publieke middelen (3%) gehanteerd. De materialiteit voor de financiële rechtmatigheid is bepaald op 3,5 miljoen, deze materialiteit is gebaseerd op 3% van de totale publieke middelen (zijnde het totaal van de rijksbijdragen, de overige bijdragen OCW en het wettelijk deel collegegelden).

106 Beide zijn bepaald zoals voorgeschreven in paragraaf van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ In deze paragraaf van het accountantsprotocol zijn tevens een aantal specifieke controle- en rapportagetoleranties opgenomen, die wij hebben toegepast. Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel zijn. Wij zijn met de Raad van Toezicht overeengekomen dat wij aan de raad tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven de rapporteren alsmede kleinere afwijkingen, die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn. hebben wij voldoende en geschikte controle-informatie met betrekking tot de financiële informatie van de groep verkregen om een oordeel te geven over de jaarrekening. De kernpunten van onze controle In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle hebben wij met het College van Bestuur en de Raad van Toezicht gecommuniceerd, maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken. Reikwijdte van de groepscontrole Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim staat aan het hoofd van een groep van entiteiten (groepsonderdelen). De financiële informatie van de onderliggende entiteiten is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim. Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten. Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de uitvoering van de controle voor consolidatiedoeleinden. De groep bestaat uit Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim, Stichting Windesheim Sportaccommodaties, Stichting Nieuw Grasdorp, Stichting Huis van Algemeen Nut voor Studenten (HANS), Stichting Windesheim Hoger Onderwijs en Stichting Windesheim Foundation for Knowledge and Innovation. Bij Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim hebben wij zelf controlewerkzaamheden uitgevoerd. Gegeven de omvang en/of het risicoprofiel van de andere groepsonderdelen of hun activiteiten hebben wij hierop cijferanalyses uitgevoerd. Vanwege de omvang van de post materiële vaste activa van Stichting Nieuw Grasdorp hebben wij aanvullende controle werkzaamheden rondom de mutaties van de post materiële vaste activa verricht om onze inschatting te toetsen dat er geen risico van een materiële fout is bij dit groepsonderdeel. Door bovengenoemde werkzaamheden bij Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim en groepsonderdelen De aanbestedingswet- en regelgeving en de naleving daarvan is complex De aanbestedingswet- en regelgeving is uitgebreid en complex. In het kader van onze controle op de financiële rechtmatigheid hebben wij derhalve bijzondere aandacht gegeven aan het vaststellen van de naleving van in het kader van de financiële rechtmatigheid relevante bepalingen van deze wet- en regelgeving. Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim heeft na afloop van het boekjaar 2014 de bestedingen over 2014 geanalyseerd op een juiste marktbenadering overeenkomstig de aanbestedingswet- en regelgeving. Hierbij heeft Windesheim geconstateerd dat niet in alle gevallen de aanbestedingswet- en regelgeving is nageleefd. Wij hebben deze aanpak geëvalueerd en vervolgens de interne analyse nader geanalyseerd. Wij zijn door middel van gevoerde gesprekken met de afdeling Inkoop, het management en de directie van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim en beoordeling van

107 relevante documentatie, zoals de aanbestedingskalender en inkoopcontracten, nagegaan of de aard en omvang van de intern geconstateerde afwijkingen juist en volledig zijn. en marktnoteringen (Bloomberg). Deze waarde wordt toegelicht in de jaarrekening, zie het hoofdstuk financiële instrumenten. 105 Op basis van deze werkzaamheden hebben wij geconstateerd dat een aantal kleinere inkopen onverwacht boven de drempelbedragen inzake Europe aanbesteding zijn uitgekomen, deze bevindingen hebben echter geen impact op de controleverklaring. Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim heeft maatregelen getroffen ter voorkoming van dergelijke afwijkingen in de toekomst. Toepassing rentederivaten door Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim Zoals vermeld in het hoofdstuk financiële instrumenten in de jaarrekening maakt Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim gebruik van één renteswap met als doelstelling om het variabele renterisico af te dekken dat voortvloeit uit een afgesloten lening voor financiering van het vastgoed. In dat kader past Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim kostprijshedge-accounting toe waardoor de resultaten uit waardeveranderingen van de renteswap en de afgedekte schuld gelijktijdig in de exploitatierekening verwerkt worden. Het gebruik van derivaten bij (semi-) publieke instellingen heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen en wordt in het algemeen als complex ervaren. Op basis van deze werkzaamheden hebben we vastgesteld dat voldaan is aan de voorwaarden voor het toepassen van kostprijshedge-accounting in de jaarrekening, dat deze is aangegaan voor de doelstelling zoals beschreven in het hoofdstuk financiële instrumenten en adequaat is toegelicht in de jaarrekening. VERANTWOORDELIJKHEDEN COLLEGE VAN BESTUUR EN RAAD VAN TOEZICHT VOOR DE JAARREKENING Het College van Bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening alsmede het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het College van Bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Wij hebben aan de hand van de onderliggende contracten vastgesteld dat de renteswap uitsluitend wordt toegepast voor het afdekken van het variabele renterisico. Daarnaast hebben wij vastgesteld in hoeverre wordt voldaan aan de kritische kenmerken, dat de renteswap dezelfde looptijd en cashflowritme kent als de gerelateerde lening (effectieve hedgerelatie), alsmede dat sprake is van toereikende hedgedocumentatie. Verder omvatten onze controlewerkzaamheden, onder andere, het verifiëren van de waarde van de reële waarde van de renteswap, met behulp van interne waarderingsexperts aan de hand van het onderliggende contract In dit kader is het College van Bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het College van Bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaar rekening en de naleving van die relevante wet- en regel geving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het College van Bestuur afwegen of de onderwijsinstelling in staat is om haar activiteiten in continuïteit voort te zetten. Op grond van de regeling jaarverslaggeving onderwijs moet het College van Bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het College van

108 Bestuur het voornemen heeft om de onderwijsinstelling te liquideren of de activiteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het College van Bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten toelichten in de jaarrekening. De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim. ONZE VERANTWOORDELIJK- HEDEN VOOR DE CONTROLE VAN DE JAARREKENING Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht, dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel, als bedoeld in artikel 2.9, lid 3 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Voor een nadere beschrijving van onze verantwoordelijkheid ten aanzien van de controle van de jaarrekening verwijzen wij naar de toelichting bij de controleverklaring. VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE DOOR WET- OF REGELGEVING GESTELDE VEREISTEN Verklaring betreffende het jaarverslag en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder de Regeling jaarverslaggeving onderwijs (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het jaarverslag en de overige gegevens): dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en paragraaf Jaarverslag van het onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2014 is opgesteld en of de door de Regeling jaarverslaggeving onderwijs vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; dat het jaarverslag voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Benoeming Onze eerste benoeming als extern accountant van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim door de Raad van Toezicht van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim dateert van september Wij controleren de jaarrekening van Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim met ingang van boekjaar Enschede, 21 mei 2015 KPMG Accountants N.V. J.F.G. Morsink RA TOELICHTING BIJ DE CONTROLEVERKLARING Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2014, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: Het identificeren en inschatten van de risico s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten, het in reactie op deze risico s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt

109 wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle van de jaarrekening en de financiële rechtmatigheid met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandig heden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de onderwijsinstelling; Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het College van Bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; Het vaststellen dat de door het College van Bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderwijsinstelling haar activiteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een instelling haar continuïteit niet langer kan handhaven; Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen. Het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Wij communiceren met de Raad van Toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Wij bevestigen aan de Raad van Toezicht dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij communiceren ook met de raad over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze afhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen. Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening op basis van alle zaken die wij met de Raad van Toezicht hebben besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverklaring, tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandig heden wanneer het niet vermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is. 2.2 STATUTAIRE BEPALINGEN EXPLOITATIESALDO Voor wat betreft de jaarrekening zijn de volgende statutaire bepalingen relevant: Artikel 15.1: Het boekjaar van de stichting is gelijk aan het kalenderjaar. Artikel 15.3: Het College van Bestuur brengt jaarlijks binnen zes maanden na afloop van het boekjaar een jaarverslag uit over de gang van zaken in de stichting en over het gevoerde beleid. Voorts legt het College van Bestuur een vastgestelde jaarrekening, omvattende de balans en de staat van baten en lasten met een toelichting op deze stukken ter goedkeuring aan de Raad van Toezicht voor, vergezeld van het rapport van de controlerend accountant. 107

110 Artikel 15.4: Omtrent de getrouwheid van de stukken als bedoeld in de tweede volzin van artikel 15.3 legt de accountant een verklaring af aan de Raad van Toezicht. 2.3 VOORSTEL BESTEMMING EXPLOITATIESALDO Het College van Bestuur stelt voor het exploitatiesaldo over 2014 als volgt te bestemmen: (x 1.000) Resultaat Algemene reserve Bestemmingsreserve (publiek) Bestemmingsreserve (privaat) Vooruitlopend op de goedkeuring van de jaarrekening door de Raad van Toezicht, is het voorstel tot resultaatbestemming reeds in de jaarrekening 2014 verwerkt.

111 Bijlagen, niet behorende bij de jaarrekening 109 BIJLAGE 1 GEGEVENS OVER DE RECHTSPERSOON Naam Stichting Christelijke Hogeschool Windesheim Adres Campus 2-6 Postadres Postbus Postcode 8000 GB Vestigingsplaats Zwolle Telefoon Faxnummer Administratienummer 01VU Contactpersoon voor de jaarrekening: Drs. M. Zandvoort RA, tel

112 CHRISTELIJKE HOGESCHOOL WINDESHEIM Postadres: Postbus GB Zwolle Bezoekadres: Campus 2-6, Zwolle Telefoon: (centrale receptie) WINDESHEIM.NL Windesheim zet kennis in werking