Unisys. Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland. Welkom. Bijeenkomst pensioengerechtigden SPUN. 10 september 2012

Transcriptie

1 Unisys Welkom Bijeenkomst pensioengerechtigden SPUN 10 september 2012

2 Programma 1. Welkom door Wim Brandse (voorzitter SPUN) 2. Ralf Vranken (actuaris TowersWatson) over ontwikkelingen binnen pensioenfondsen 3. Geert Bierlaagh (directeur SPUN) over de financiële positie van SPUN 4. Wim Brandse over package deal 5. Gelegenheid tot stellen van vragen Unisys

4 Agenda Karakteristieken NL pensioenstelsel Historisch besef Realistische bescherming Het dashboard van het bestuur Een kijkje om ons heen towerswatson.com 2012 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 4

5 Karakteristieken van ons pensioenstelsel Sterke punten: hoog niveau pensioen (in vergelijking met andere Europese landen); iedereen doet mee Zwak(kere) punten: kwetsbaar voor invloed rente, inflatie en levensverwachting weinig pensioenkennis en interesse bij deelnemer door verplichtstelling ( er wordt voor mij gezorgd; ik heb geen keuze ) Veelal: DB aanspraken (indexatie) Verplichtstelling (vrijwel iedereen in loondienst) Doorsneepremie (solidariteit) towerswatson.com 2012 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 5

7 Pensioenbewustzijn Vóór 2001: laag ( over-reserves, premieholidays, lage premies, hoge dekkingsgraden) blind vertrouwen (zonder kennis) 2001/2002: Dotcom-crisis: beurscrash, premiestijging, onderdekking, herstelplannen en aantasting indexatie (vertrouwensbreuk) pensioenfondsen in the picture Na 2002: weer iets ingezakt door onverwacht snel herstel (zelfs inhaalindexatie) 7 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

8 Crisis 2008 Opleving pensioenbewustzijn Indexatie verder weg dan ooit Van blind vertrouwen naar blind wantrouwen Problemen nu veel breder en gecompliceerder naast financiële crisis nu ook economische recessie herstel dekkingsgraden niet alleen afhankelijk van beurskoersen, maar vooral van rentestand communicatieprobleem: moeilijk uit te leggen veel fondsen met vergrijzend bestand: afnemende premie-inkomsten 8 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

9 Zekerheden vielen weg Banken vielen om of kwamen aan financieel infuus Verzekeraars idem Zelfs spaargeld bleek niet veilig Pensioenfondsen zakten door het ijs Verkoop kluizen steeg explosief ( oude sok met slot) Na krapte op arbeidsmarkt volgden ontslagen 9 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

10 Positie pensioenfondsen Vertrouwen in financiële instituten tanend Deelnemers maken niet persé onderscheid Recent onderzoek DNB toont aan: vertrouwen in banken groeit weer (75-78%) vertrouwen in verzekeraars stabiel (71%) vertrouwen in pensioenfondsen verder onderuit (61-55%) 10 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

11 Media gingen los 11

12 12 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

13 De deelnemer... creëert zijn eigen waarheid op basis van: wat de pers schrijft wat de televisie laat horen en zien wat zijn buurman hem vertelt wat hij hoort op verjaardagen De meeste deelnemers hebben op dit moment drie pensioenadviseurs: De Telegraaf SBS-6 hun buurman 13

14 Veel gehoorde op-/misvattingen Pensioenfondsen kunnen niet beleggen; daardoor is mijn geld verkwanseld Geef mij m n geld maar, ik kan het zelf beter Kortingen, versoberingen.straks krijg ik niet eens mijn inleg terug Al die paniek is onnodig, het komt vanzelf weer goed Jongeren: wij sponsoren ouderen, maar straks is er niets meer Gepensioneerden: we worden bestolen, altijd braaf betaald Goed om te weten: Beleggingsresultaten sinds uitbreken crisis eigenlijk heel goed Analyse: lage rente + stijgende levensverwachting = onderdekking Collectiviteit en solidariteit juist ruggegraad huidige systeem 14 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

15 Is dit het vooruitzicht? 15 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

17 Pensioen als paraplu Een paraplu beschermt zijn drager tegen regen (of zon). Zo beschermt een pensioenfonds zijn deelnemers tegen de financiële gevolgen van ouder worden. 17

18 Pensioen als paraplu (2) Bij rustig weer blijf je droog, maar als het stormt lukt dat vaak niet helemaal. Als het belangrijkste maar beschermd wordt. En omdat het steeds vaker stormt, werden de plu s verbeterd. 18

19 Pensioen als paraplu (3) Vroeger waren paraplu s allemaal hetzelfde (zwart). Maar de vraag naar variëteit nam toe. 19

20 Pensioen als paraplu (4) Maar sommige keuzes bij mooi weer kunnen leiden tot nare verrassingen Of of 20

21 Pensioen als paraplu (5) Uiteindelijk gaat het om een praktische, sterke, onder vele omstandigheden inzetbare, functionele plu, die ook nog betaalbaar is. 21

22 Pensioen als paraplu (6) Een goede pensioenregeling is als een stevige paraplu, rekening houdend met diverse omstandigheden en bestand tegen zwaar weer. Soms worden je broekspijpen nat, maar je lijf wordt beschermd. De huidige storm is zwaarder dan ooit en duurt erg lang. 22

24 Relevante ontwikkelingen voor de pensioensector Onrust financiële markten: waarden beleggingsportefeuilles fluctueren dekkingsgraden niet stabiel Sterke daling van rentes in de veilige landen leidde tot stijging van pensioenverplichtingen daling dekkingsgraden Onverwacht sterker stijgende levensverwachting NL daling dekkingsgraad Discussie over houdbaarheid huidige pensioenstelsel en nieuw pensioenakkoord: - directe link tussen beleggingsresulaat en kwaliteit pensioen - maximering van de lasten voor de werkgever - harde (nominale) vs zachte (reele) rechten - Hoofdlijnennotitie Kamp biedt enige verlichting in disconteringsvoet 24

25 Dashboard bestuur heeft maar weinig knoppen Mogelijkheden tot bijsturen beperkt, effect verschilt per knop Premie verhogen: impact op deelnemer groot, effect beperkt Beleggingsbeleid: timing belangrijk, risico beperken/afdekken Niet/minder indexeren: al aantal jaren naar nul teruggedraaid Korten: effectieve maar ingrijpende stap, ultimum remedium Regeling versoberen / later met pensioen 25 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

26 Deze knoppen zitten vast Onbeïnvloedbare maar zeer impactvolle factoren: Stijgende levensverwachting: leeftijd waarvoor niet is gereserveerd Lange lage rente: nodig voor economisch herstel Onrust op financiële markten: fondsen kunnen er niet omheen 26 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

27 Dekkingsgraad SPUN: invloeden en effecten Sprekende voorbeelden: 30% premiestijging = 1 procentpunt hogere dekkingsgraad 1 procentpunt rentestijging = 5 procentpunt stijging dekkingsgraad Conclusie: herstel moet met name uit rentestijging komen 27 Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.

30 30 30

31 Presentatie SPUN Financiële situatie SPUN door Geert Bierlaagh Inhoud van de package deal en de impact voor pensioengerechtigden door Wim Brandse Unisys

32 Bestuurssamenstelling Wim Brandse Wim Hamers Erik Nilsson Ron Topsvoort Willem Zwang Wim van der Gaag voorzitter - namens de werkgevers plv. voorzitter - namens de werknemers bestuurslid - namens de werkgevers bestuurslid - namens de werknemers bestuurslid - namens de werkgevers bestuurslid - namens werknemers Twee vacatures vanwege aftreden Jeroen de Raad (per 31 december 2011) Johan Niezen (per 11 april 2012) Unisys

33 High lights presentatie TowersWatson Kwetsbaarheid huidige stelsel: a) rente, b) inflatie en c) stijging levensverwachting. Sturingsmiddelen bestuur: a) Premieverhoging, b) niet-indexeren en c) verlagen pensioenen. (Regeling versoberen en later met pensioen is aan soc. partners) Misvattingen: a) mismanagement, b) alles komt weer goed en c) ik krijg mijn inleg niet eens terug. Unisys

34 Financiële situatie SPUN ultimo 2011 x mln. Bezittingen (excl. vorderingen op UN) 348 Pensioenverplichtingen 375 Dekkingsgraad 92,8% Vordering op UN package deal 26 Dekkingsgraad 99,7% Pensioenverplichtingen actuele RTS 384 Dekkingsgraad 90,6% Unisys

35 Financiële situatie ultimo maart 2012 x mln. Beleggingen (excl. vorderingen op UN) 353 Pensioenverplichtingen 381 Dekkingsgraad 92.6% Pensioenverplichting actuele RTS 387 Dekkingsgraad 91,1% Unisys

36 Financiële situatie ultimo aug x mln. Beleggingen 373 Overige balansposten (incl. vorderingen op UN) Pensioenverplichtingen 409 Dekkingsgraad 97,1% Dekkingsgraad actuele RTS 96,5% Unisys

37 Rendementen 2012 (ytd ultimo juli) Pensioenverplichtingen ytd 2012 Actuele RTS 7,91% 3 maands gemiddelde RTS 11,04% Beleggingen ytd 2012 Matching portefeuille 9,53% Return portefeuille 7,88% Totaal 8,87% Rendement ,7% Unisys

38 Meerjaars rendement SPUN PMT PME ABP PfZW ,2 5,9 5,4 3,8 7, ,8-20,7-17,8-20,2-20, ,7 15,1 12,6 20,2 17, ,9 11,6 12,2 13,5 12, ,7 6,9 9,4 3,3 8,4 Cumulatief 19,1 15,3 19,7 16,7 22,2 Bron: MN Unisys

39 Meerjaars rendement Opmerkingen: Rendement corrigeren voor risico (mate van afdekken renterisico en beleggingen in zakelijke waarden) SPUN scoort dan (nog) beter Rendement is sterk rente gedreven (stijgt rente dan profiteert SPUN daar minder van!) Unisys

40 Gevoeligheidsanalyse (aug. 2012) Rendement Rente -15% -10% -5% 0% 5% 10% -100 bbp 89,2 90,3 91,5 92,6 93,8 94,9-50 bbp 90,8 92,0 93,2 94,4 95,7 96,9 0 bbp 92,6 93,9 95,2 96,5 97,9 99,2 50 bbp 94,7 96,1 97,6 99,0 100,4 101,8 100 bbp 97,2 98,7 100,3 101,9 103, Unisys

41 Deelnemersbijeenkomst 2011 Volgens herstelplan stort Unisys 32,3 miljoen bij. In 2009 heeft Unisys betaald 12,3 miljoen. SPUN vordert betaling restant van 19,9 miljoen. Verloop van het proces (vanaf najaar 2010) oktober 2010 SPUN; Conclusie van Repliek november 2010 Unisys; Conclusie van Dupliek 6 april 2011 zitting bij Kantonrechter mei 2011 Unisys; aanvullende producties Unisys

42 Deelnemersbijeenkomst 2011 juli 2011 SPUN; akte september 2011 Unisys antwoordakte?? Vonnis kantonrechter Geschil is onder de rechter Unisys

43 Uitspraak rechter (16 januari 2012) Rechter wijst vordering SPUN af. in de gegeven omstandigheden, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar dat SPUN vast houdt aan claim van 32,2 mln. bijstortingbepaling in de financieringsovereenkomst aanvullen, zodat de herstelperiode van artikel 140 Pensioenwet daarop van toepassing is. Unisys

44 Reactie DNB Uitspraak van rechter is maatgevend voor de waardering van de bezittingen. vordering op Unisys waarderen op nihil. of SPUN in hoger beroep gaat doet hierbij niet ter zake. eind maart 2012 loopt hersteltermijn af; SPUN moet voldoen aan MVEV. => SPUN moet pensioenen verlagen. 11,5% afstempelen (dekkingsgraad eind maart: 92,6%). Unisys

45 Bestuur Reactie op vonnis: 1. In het vonnis zitten voldoende aanknopingspunten voor een succesvol hoger beroep. 2. Rechter laat de financieringsovereenkomst in stand (wel aanpassen voor herstelperiode PW). 3. DNB verzoeken hersteltermijn te verlengen. DNB wijst verzoek af. Dus afstempelen, tenzij nog een deal met Unisys. Unisys

46 Package deal Toelichting op betrokken partijen Pensioenfonds uitvoeringsovereenkomst pensioenreglement werkgever deelnemer/or pensioenovereenkomst * Let wel: * Wijziging pensioenregeling = wijziging pensioenovereenkomst ** Bijstorting en geschillenbeslechting = wijziging uitvoeringsovereenkomst Unisys

47 Package deal Uitkomsten: Pensioenregeling Eindloon (vast inkomen) en BPR (variabele inkomen) sluiten per 31 december Per 1 september 2012 BPR voor nieuwe deelnemers. Per 1 januari 2013 middelloon (tot salaris ) in combinatie met BPR (tot salaris ). Geen hoger beroep. Overige geschillen over uitleg en toepassing financieringsovereenkomst afgewikkeld. Unisys

48 Package deal Uitkomsten vervolg: Unisys is verschuldigd 26 mln (in 7 kwartalen, tot eind 2013). Unisys is verschuldigd 7,5 mln als dekkingsgraad eind 2013 minder is dan MVEV. Voorwaarden: 1. Positief advies deelnemersraad. 2. DNB stemt in met verlengen hersteltermijn tot eind Unisys

49 Package deal Toelichting op prudente aannames Doelstelling: bereiken van MVEV eind Aannames: stand per 31 december dekkingsgraad 92,8% Unisys

50 Package deal Toelichting op prudente aannames (vervolg) Rendement staatsobligaties: 2,44% (= rendement op staatsobligaties in maart 2012). Rendement credits: 4,44% (= 2% boven staatsobligaties) Rendement aandelen: 5.50% (= 3% boven staatsobligaties) Unisys

51 Package deal Toelichting op prudente aannames (vervolg) Gemiddelde RTS van 31 december 2011; 2,73% (gemiddelde RTS begin maart 2012: 2,55%) Beleggingsmix: 80:20 (feitelijke mix is 70:30) Portefeuille rendement: 3,4% (rendement in herstelplan: 5,2%) Unisys

52 Package deal Conclusie: Doorrekening van bezittingen en verplichtingen leidt tot dekkingsgraad eind 2013 van 104,0% (= MVEV), inclusief bijstorting Unisys van 26 mln. Eenmalig vangnet van 7,5 mln voor tegenvallend rendement (= 2%-punt dekkingsgraad). Unisys

53 Package deal Maar ook geldt: Sponsor-risico?: Ja, geen bankgarantie van Unisys. Geen indexatie in 2012 en 2013 Gemiddelde RTS ytd (eind aug. 2012): 0,60% VPV + 36 mln terwijl beleggingen + 25 mln Rendement ytd 2012: + 9% Unisys

54 Bij- en terugstortingen Verslag- VerplichtingenVermogenDekkings-Premies Bijdragen Aanvull Bijz aanvkorting loonsom%loonsom totale premie WG Korting Aanvulling Jaar (EUR x mln.) pct. Wkg Wkn 2e + 1e Kasstroom 7.0% 8.7% -3.0% 5.0% 16.8% 16.0% 15.5% 12.9% 2.0% 2.0% -1.8% -9.2% 8.2% 10.5% 4.0% 0.2% -6.8% 7.7% 6.9% 10.7% 0.0% Kasstroom 7.0% 8.7% -3.0% 5.0% 16.8% 16.0% 15.5% 12.9% 2.0% 2.0% -1.8% -9.2% 8.2% 10.5% 4.0% 0.2% -6.8% 7.7% 6.9% 10.7% 0.0% Gegevens ontleend aan jaarverslagen SPUN. Gegevens zijn ontleend aan de bijlage bij het jaarverslag Verschil Cumulatief % % % % % % % % % % % % % % % % % % 36.2 Korting -/- Aanvullingen 4.5 Totaal onttrokken + rendement 54.5 Totaal gestort + rendement 34.7 Verschil 19.8 Vordering: 2e aanv premie Unisys

55 Bij- en terugstortingen Over periode 1991 tot package deal x mln. Totaal onttrokken nominaal 36,2 Totaal gestort nominaal 34,0 Verschil 2,2 Totaal onttrokken + rendement 54,5 Totaal gestort + rendement 37,0 Verschil 17,5 Unisys

56 Impact actieven Eindloon voor vast inkomen wordt middelloon (tot ) plus BPR (tot ). Wel lagere franchise ( 6.000). Nieuwe deelnemers volledig BPR. Eindloon is impliciete indexatie van opgebouwde aanspraken (backservice) wordt voorwaardelijke indexatie (als premie toereikend is). Premievrije aanspraken eindloon met voorwaardelijke indexatie (als financiële middelen dat toelaten). Geen vangnet ter voorkoming van onderdekking meer Unisys

57 Impact in-actieven Premievrije aanspraken en rechten: voorwaardelijke indexatie (als financiele middelen dat toelaten) Let op: formeel geen ambitie meer. SPUN wil wel overrendement behalen, o.a. om te kunnen indexeren. in praktische zin blijft indexatieregeling hetzelfde. Geen vangnet meer, ter voorkoming van onderdekking. Unisys

58 Heeft u nog vragen? Unisys