B&W-Aanbiedingsformulier

Transcriptie

1 B&W.nr , d.d B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp afdoen motie vreemd aan de orde van de dag 'Kraakverbod' d.d. 9 sept BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. ter afdoening van de motie vreemd aan de orde van de dag tijdens de raadsvergadering van 9 september 2010 Kraakverbod van W. van Peijpe (GroenLinks), S. Verschoor (D66), M. van Dongen (PvdA) en A. Theeuwen (SP) inzake de nieuwe wet Kraken en Leegstand bijgaande brief aan de Raad vast te stellen, waarin we -samengevat en op hoofdlijnen- stellen: a. Op gebied van kraken: i. de gemeente Leiden is terughoudend bij het toepassen van dit verbod en overweegt in principe toepassing van het kraakverbod in de volgende gevallen: 1. het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én voor het pand is een plan tot herontwikkeling of verkoop aanwezig én de gemeente heeft het gekraakte pand nodig voor realisatie van dit plan; 2. het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én de situatie leidt tot overlast van de krakers voor de omgeving; 3. het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én er is sprake van vernielingen door krakers. ii. bovenstaande betekent dat particuliere eigenaren van gekraakte panden (particulier eigendom) zelf de afweging moeten maken of zij via het Openbaar Ministerie de handhaving van het kraakverbod voor hun eigendom willen afdwingen. b. Op gebied van leegstand: i. Gemeente stelt samen met Holland Rijnland een kantorenmonitor op; ii. het college zal proactief accountmanagerschap voeren om leegstand van kantoren te voorkomen; iii. het college concludeert na onderzoek dat een leegstandsverordening op dit moment niet gewenst is. Het college laat de optie tot het vaststellen van een leegstandsverordening open als mocht blijken dat de proactieve benadering van de accountmanagers niet effectief is en 2. de motie vreemd aan de orde van de dag tijdens de raadsvergadering van 9 september 2010 Kraakverbod hiermee voor ons College als afgedaan te beschouwen.

2 Samenvatting Op 1 juni 2010 heeft de Eerste Kamer de wet Kraken en leegstand aangenomen. De wet biedt gemeenten en justitie mogelijkheden om kraken en leegstand te voorkomen / verminderen. Het college stelt terughoudend te zullen zijn bij het toepassen van dit verbod. Het college concludeert dat een leegstandsverordening vooralsnog niet gewenst is, maar laat de optie tot het op een later tijdstip vaststellen hiervan open. Om leegstand van kantoren te voorkomen zal het college proactief accountmanagement gaan voeren.

3 Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden De leden van de raad van Leiden Bezoekadres Postadres Telefoon Website Gemeente Leiden Stadhuis Stadhuisplein 1 Postbus PC Leiden sleutel@leiden.nl Datum 14 december 2010 Contactpersoon J. Bongers Ons kenmerk div Doorkiesnummer 5244 Onderwerp afdoening motie vreemd aan de orde van de dag 'Kraakverbod' d.d. 9 sept Geachte raad, Wij hebben kennisgenomen van uw motie Kraakverbod: versie definitief. In deze brief gaan wij eerst in op het onderdeel kraken en vervolgens het onderdeel leegstand van de motie. Kraakverbod Wij worden in de motie verzocht om: zich uit te spreken tegen het kraakverbod ; terughoudend te zijn met uitvoering door zoveel mogelijk aan te sluiten bij de huidige praktijk. Wat dit laatste punt betreft is er ook een brief (d.d. 21 juli 2010) aan alle Nederlandse gemeenten gestuurd door toenmalig demissionair minister van BZK & Justitie, Hirsch Ballin. In deze brief staat aangegeven: Het Openbaar ministerie zal dit kraakverbod handhaven waarbij bijzonder aandacht zal worden gegeven aan de situatie waarbij de eigenaar bijvoorbeeld wordt gehinderd in het realiseren van de gekozen bestemming van een pand, alsook indien er sprake is van overlast voor de omgeving of vernielingen door krakers. Doel van deze focus is volgens het Rijk om te waarborgen dat de handhaving van het algeheel kraakverbod in de prioriteitstelling evenwichtig is t.o.v. de handhaving van andere strafrechtelijke normen. Verder zijn er rondom de Wet Kraken en Leegstand momenteel al veel ontwikkelingen, waaronder het deel van de wet dat gaat over het kraakverbod. Zo heeft het gerechtshof in Den Haag 8 november jl. in hoger beroep mondeling uitspraak gedaan over de vraag of het ministerie van Veiligheid en Justitie tot ontruiming kan overgaan van diverse kraakpanden in Amsterdam, Den Haag en Leeuwarden. Het Hof heeft de ontruiming verboden, omdat in de nieuwe wet niet is voorzien in de mogelijkheid voor krakers (die dreigen hun woning te moeten verlaten) om daarover vooraf het oordeel van de rechter te vragen. Dit is in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

4 Wat betreft de toepassing van deze nieuwe wet is het voorts van belang om een onderscheid te maken tussen enerzijds de gemeente als privaatrechtelijke partij (eigenaar van panden) en anderzijds de betrokkenheid van de gemeente bij de handhaving van deze wet. Wat dit laatste betreft is de handhaving van het kraakverbod een taak van het Openbaar Ministerie en is de gemeente betrokken via de veiligheidsdriehoek van OM, Politie en burgemeester. Wat dit laatste betreft is naar aanleiding van de nieuwe Wet kraken & leegstand, momenteel nog geen specifiek beleid ontwikkeld door betrokkenen en zal nader bekeken worden of dit nodig is en zo ja, welke beleidsuitgangspunten dan gehanteerd gaan worden. De beantwoording van deze motie zal zich voor nu dan ook concentreren op de gemeente als privaatrechtelijke partij. In deze hoedanigheid zullen wij ons terughoudend opstellen. Op basis van bovenstaande, stellen wij ons als privaatrechtelijke partij op het volgende standpunt: De gemeente Leiden is terughoudend bij het toepassen van het kraakverbod en overweegt in principe toepassing van dit verbod in de volgende gevallen: a) het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én voor het pand is een plan tot herontwikkeling of verkoop aanwezig én de gemeente heeft het gekraakte pand nodig voor realisatie van dit plan; b) het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én de situatie leidt tot overlast van de krakers voor de omgeving; c) het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én er is sprake van vernielingen door krakers. Bovenstaande betekent overigens dat particuliere eigenaren van gekraakte panden (particulier eigendom) zelf de afweging moeten maken of zij via het Openbaar Ministerie de handhaving van het kraakverbod voor hun eigendom willen afdwingen. Leegstand van kantoren in Leiden In Leiden is het leegstandspercentage van kantoren opgelopen tot rond de 17% (bron: Regionale kantorenmonitor Holland Rijnland i.o.) Op dit moment is Leiden, samen met Holland Rijnland, bezig om beter zicht te krijgen op de leegstand van kantoren door het opstellen van een monitor. Er wordt getracht zicht te krijgen op waar de knelpunten zitten. Gekeken wordt waar de leegstand zit, hoe oud het vastgoed is wat leegstaat, en of die gebouwen nog voldoen aan de vraag van de markt. Leegstand actief bestrijden In uw motie verzoekt u ons leegstand actief te gaan bestrijden en hiertoe beleid te gaan formuleren. Wij willen dit beleid regionaal vorm geven. In Holland Rijnland is reeds een start gemaakt met het opzetten van een monitor, om te kunnen beschikken over de actuele en relevante gegevens van de regionale kantorenmarkt. Naast het opstellen van beleid willen wij direct actie ondernemen door inzet van accountmanagement in specifieke gebieden die te maken hebben met een hoog leegstandspercentage. Er zal proactief contact gezocht worden met eigenaren van leegstaande kantoorpanden. Getracht zal worden om de specifieke problemen die leiden tot de leegstand van het kantoorpand helder te krijgen. Vervolgens kunnen gerichte acties worden ingezet om de situatie van leegstand op te heffen. In gesprekken met eigenaren van leegstaande kantoorpanden zal ook gesproken worden over mogelijkheden tot herbestemming. Er zal gestart worden met de locatie Schipholweg. Reden om hier te starten is dat we de leegstand op deze locatie zien toenemen.

5 Naast het actief bestrijden van leegstand door middel van de inzet van accountmanagement dient ook kritisch gekeken te worden naar nieuwe plannen voor kantoren. Het risico bestaat dat er gebouwd wordt voor de leegstand, oftewel, dat nieuwe kantoren bestaande, oude kantoren in een nog slechtere marktpositie brengen om verhuurd te krijgen. In deze afweging moet echter worden meegenomen dat de gemeente Leiden, ook over een aantal jaar, een kantorenaanbod moet houden dat voldoet aan de vraag van de markt. Daarnaast moet worden meegenomen dat wanneer de economische groei weer toeneemt, ook de vraag naar kantoren toeneemt en het leegstandspercentage als gevolg daarvan weer zal dalen. Op dit vraagstuk moet regionaal antwoord worden gegeven. Onderzoek wenselijkheid leegstandsverordening Met de komst van de wet Kraken en Leegstand hebben gemeenten de mogelijkheid gekregen een leegstandsverordening vast te stellen, met daarbij (kort samengevat) de volgende bevoegdheden: 1. Een meldingsplicht voor eigenaren van gebouwen die langer dan 6 maanden geheel of gedeeltelijk leegstaan; 2. Het bijhouden van een lijst van leegstaande gebouwen; 3. Het afgeven van een leegstandsbeschikking of het gebouw of het leegstaande gedeelte daarvan geschikt is voor gebruik; 4. Eén of meer gebruikers (natuurlijke of rechtspersonen) voordragen aan de eigenaar; 5. De eigenaar verplichten aan het gebouw de noodzakelijke voorzieningen te treffen om het gebouw weer op redelijk wijze tot gebruik te kunnen dienen; 6. Bestuurlijke boetes op te leggen van maximaal bij overtreding van de meldingsplicht door eigenaren of het tegenwerken bij het weer in gebruik nemen van het leegstaande gebouw. Een quickscan, uitgevoerd door een advocatenkantoor gespecialiseerd in o.a. Bouw en Vastgoedrecht, ziet de volgende bezwaren en mogelijkheden van een leegstandsverordening: Bezwaren voor gemeenten: Uitvoering kost veel geld en personele capaciteit. Deze kosten zijn vele malen hoger dan eventuele opbrengsten die uit boetes gehaald kunnen worden. Er bestaat een groot aantal onduidelijkheden over de wet en dus ook ruimte en aanleiding voor juridische geschillen (onvoldoende jurisprudentie). Wat is bijvoorbeeld een redelijke wijze van gebruik. Het is niet vanzelfsprekend dat de gemeente gebruikers kan vinden die passen binnen het pand. Bezwaren voor eigenaren: Eigenaren zijn niet meer vrij om te bepalen wat er met hun gebouw gaat gebeuren. Mogelijkheden voor gemeenten: In de leegstandsverordening kan een gemeente een specifiek deel van de gemeente aanwijzen waarop de verordening van kracht is. De gemeente kan ook een specifieke groep gebouwen aanwijzen. Conclusie: De leegstandsverordening biedt gemeenten vergaande middelen om leegstand te bestrijden. De verordening biedt mogelijkheden in te grijpen in particulier bezit. Er bestaan nog veel juridische onduidelijkheden over de verordening die niet onderschat moeten worden. Handhaving kan lange juridische procedures tot gevolg hebben. Daarnaast vraagt de uitvoering van de verordening veel personele capaciteit en brengt deze hoge kosten met zich mee. Het inzetten van een dergelijk zwaar middel als de leegstandsverordening vereist dat er eerst minder zware middelen zijn ingezet en die niet hebben geholpen. Ook is er in Leiden niet aangetoond dat de

6 markt echt onvoldoende werkt. Het kan zo zijn dat bij het aantrekken van de economie de kantorenmarkt over een aantal jaar weer naar normale frictieleegstand is teruggebracht. Landelijk valt er een afwachtende houding waar te nemen op de Wet Kraken en Leegstand en het instellen van een leegstandsverordening. Men twijfelt aan de praktische toepasbaarheid van de wet. Zoals eerder genoemd kan een leegstandsverordening ook voor een deel van de stad ingesteld worden, bijvoorbeeld voor het gebied Schipholweg of Kanaalpark. Zo n klein gebied zou als pilot kunnen werken om te ervaren waar men tegenaan loopt als de gemeente met een leegstandsverordening aan de slag gaat. Afgesproken zou kunnen worden om de verordening na 2 jaar te evalueren en daarna te besluiten er al dan niet mee door te gaan. Door middel van een pilot kan er meer gefundeerd - weliswaar later geconcludeerd worden of een leegstandsverordening nuttig is. Wij zien voor het instellen van een leegstandsverordening 3 mogelijkheden: 1. concluderen dat een leegstandsverordening o.b.v. bovenstaande te duur is, veel werk vergt en waarbij het risico op een onzekere rechtsgang groot is. En dus besluiten geen heil te zien in dit instrument; 2. na verloop van tijd, als blijkt dat de proactieve benadering van de accountmanagers onverhoopt niet effectief is, alsnog een leegstandsverordening in te stellen; 3. nu een leegstandsverordening vast te stellen voor een beperkt gebied en met de feitelijke handhaving te wachten totdat de resultaten van de proactieve benadering bekend zijn. Wij zijn van mening dat het de voorkeur heeft vooraf eerst lichtere acties in te zetten ter bestrijding van de leegstand, die geen inbreuk hebben op privaat eigendom. Met daarbij genomen de genoemde quickscan en de overweging dat het goedkoper is om accountmanagers in te zetten om te proberen de leegstand terug te dringen dan door handhaving van een leegstandsverordening trekken wij de conclusie dat het vaststellen van een leegstandsverordening op dit moment niet de voorkeur heeft. Wij laten de optie tot het later alsnog vaststellen van een leegstandsverordening open als mocht blijken dat de proactieve benadering van de accountmanagers niet effectief is. Standpunt college Samenvattend stellen wij ons op het volgende standpunt en ondernemen wij de volgende acties: Op gebied van kraken: de gemeente Leiden is terughoudend bij het toepassen van het kraakverbod en overweegt in principe toepassing van dit verbod in de volgende gevallen: a. het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én voor het pand is een plan tot herontwikkeling of verkoop aanwezig én de gemeente heeft het gekraakte pand nodig voor realisatie van dit plan; b. het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én de situatie leidt tot overlast van de krakers voor de omgeving; c. het gekraakte pand is in gemeentelijk bezit én er is sprake van vernielingen door krakers. Bovenstaande betekent dat particuliere eigenaren van gekraakte panden (particulier eigendom) zelf de afweging moeten maken of zij via het Openbaar Ministerie de handhaving van het kraakverbod voor hun eigendom willen afdwingen. Op gebied van leegstand:

7 1. de gemeente Leiden stelt samen met HR een kantorenmonitor op; 2. de gemeente Leiden zal proactief accountmanagerschap voeren om leegstand van kantoren te voorkomen; 3. de gemeente Leiden concludeert na onderzoek dat een leegstandsverordening op dit moment niet gewenst is, maar laat de optie tot het vaststelen van een leegstandsverordening open als mocht blijken dat de proactieve benadering van de accountmanagers niet effectief is. Wij beschouwen de motie hiermee als afgedaan. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester,