Huisartsen als managers van chronische aandoeningen en polyfarmacie
|
|
- Frieda Vos
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Huisartsen als managers van chronische aandoeningen en polyfarmacie Dr Pauline Boeckxstaens Prof Dr An De Sutter Met medewerking van Prof Dr Mirko Petrovic, Prof Dr Marjan Van den Akker
2 NOOD AAN STAGEPLAATSEN!!! Dubbele cohort de master OC 4 de master OC 2 de 1 ste semester 2 de semester 2 de semester Basisstage (3 wk HA) Z-stage huisartsenstage 2 de master NC 3 de master NC basisstage(3 wk HA) basisstage (3 wk HA) huisartsenstage
3 Huisartsen als managers van chronische aandoeningen en polyfarmacie Dr Pauline Boeckxstaens Prof Dr An De Sutter Met medewerking van Prof Dr Mirko Petrovic, Prof Dr Marjan Van den Akker
4 De klassieke casus Hypertensie Diabetes Type II Osteoartritis Osteoporosis COPD Boyd et al. JAMA, 2005
5 Aanbevelingen optellen HOEVEEL PROFESSIONELE HULPVERLENERS ZIJN VOLGENS DE SOM VAN ALLE AANBEVELINGEN BETROKKEN BIJ DE ZORG VOOR DEZE PATIËNT? 9
6 Aantal betrokken hulpverleners Huisarts Oogarts Podoloog Diabeteseducator Endocrinoloog Longarts Radioloog (het jaar dat de mammo moet gebeuren ) Apotheker (Thuis)verpleegkundige in sommige landen verpleegkundig specialisten vb COPD verpleegkundige, diabetesverpleegkundige,
7 Aanbevelingen optellen VOOR HOEVEEL PROCEDURES MOET DE PATIËNT OP EEN JAAR TIJD EEN HULPVERLENER ZIEN? BV. GRIEPVACCINATIE, CONTROLE GLUCOSE VIA VINGERPRIK, LABO VOOR CHOLESTEROL, 14
8 Aantal procedures 1 x per jaar Griepvaccinatie 3 maal per jaar nuchter glucose 1 x per jaar hbaa1c, cholesterol, creatinine 1 x per jaar microalbuminurie 1 x per jaar controle oftalmo 4 x per jaar bloeddruk 1 per jaar 1x per jaar voetcontrole 1 x per jaar techniek inhalatiemedicatie 1 x per 2 jaar mammografie
9 Aanbevelingen optellen HOE VEEL MEDICATIE NEEMT DEZE PATIËNTE IN ALS WE DE RICHTLIJNEN OPSOMMEN. ELK ACTIEF BESTANDDEEL EN DOSEERMOMENT TELT MEE. BV. 3X DAAGS METFORMINE 850MG TELT MEE VOOR 3 INNAMES.
10 22 innames 12 producten
11 POLYFARMACIE Definitie van polyfarmacie : Chronische intake van 5 of meer preparaten Consultatie voor multimorbiditeit = consultatie voor polyfarmacie
12 DE RISICO S VAN POLYFARMACIE Adverse drug events (ADE) Veroorzaken 6.5% van de hospitalisaties, 30 70% daarvan zijn te vermijden 1,2 Sterk gelinkt aan aantal medicijnen Met 2 preparaten: 13% Met 5 preparaten: 58% 3 [1] Schneeweiss S, et al. (2002) Eur J Clin Pharmacol; 58 (4): ; [2] Pirmohamed M, et al. (2004) BMJ; 329 (7456): 15-19; [3] Fulton M, et al. (2005) J Am Ac Nurse Practitioners; 17(4):123-32
13 HOE KAN DE HUISARTS AAN DE SLAG MET POLYFARMACIE?
14 TOOLS VOOR MEDICATIE BEOORDELING 1) Expliciete tools (gebaseerd op objectieve criteria): Beers (1991, updates 1997, 2003, 2012) IPET: Improved Prescribing in the Elderly Tool (2002) STOPP: Screening Tool of Older Person s Prescriptions/ START: Screening Tool to Alert doctors to Right Treatment) (2008) 2) Impliciete tools (gebaseerd op klinisch oordeel)
15 TOOLS VOOR MEDICATIE BEOORDELING START EN STOPP CRITERIA ALS VOORBEELD VAN EEN EXPLICIETE TOOL 07_start-en_stopp-criteria_zakboekje_2015.pdf
16 Multimorbidity : a quantitative and qualitative exploration in primary care. pag. 16
17 MEDICATION REVIEW Level 3 CLINICAL MEDICATION REVIEW Level 2 TREATMENT REVIEW Face-to-face review of medicines and condition Level 1 PRESCRIPTION REVIEW Review of medicines with full patient s notes Level 0 AD-HOC Unstructured, opportunistic Technical review of list of patient s medicines
18 KAN DIT GEAUTOMATISEERD? Voorschrijfsystemen zouden dit kunnen integreren Bieden ondersteuning op het moment van voorschrijven mogelijks de krachtigste tool om adverse drug events te voorkomen betrouwbaarheid hangt af van de kwaliteit van de data - volledige - gedeelde - data op medicatie-niveau - ook nood aan klinische data cfr probleemlijsten, labo-resultaten
19 Complexity BESLISSINGSONDERSTEUNING EN POLYFARMACIE Drugs, Dx s, Labs & Clinical Info Drugs, Dx s & Labs Drug Data Drugs & Dx s Validity
20 TOEPASSING VAN START/STOPP IN DE BELFRAIL STUDIE
21 AIMS: Little is known about the impact of inappropriate prescribing (IP) in community-dwelling adults, aged 80 years and older. The prevalence at baseline (November 2008September 2009) and impact of IP (misuse and underuse) after 18 months on mortality and hospitalization in a cohort of community-dwelling adults, aged 80 years and older (n = 503) was studied. METHODS: Screening Tool of Older People's Prescriptions (STOPP-2, misuse) and Screening Tool to Alert to Right Treatment (START-2, underuse) criteria were cross-referenced and linked to the medication use (in Anatomical Therapeutic Chemical coding) and clinical problems. Survival analysis until death or first hospitalization was performed at 18 months after inclusion using Kaplan-Meier, with Cox regression to control for covariates. RESULTS: Mean age was 84.4 (range ) years. Mean number of medications prescribed was 5 (range 0-16). Polypharmacy ( 5 medications, 58%), underuse (67%) and misuse (56%) were high. Underuse and misuse coexisted in 40% and were absent in 17% of the population. A higher number of prescribed medications was correlated with more misused medications (r s =.51, P < 0.001) and underused medications (r s =.26, P < 0.001). Mortality and hospitalization rate were 8.9%, and 31.0%, respectively. After adjustment for number of medications and misused medications, there was an increased risk of mortality (HR 1.39, 95% CI 1.10, 1.76) and hospitalization (HR 1.26, 95% CI 1.10, 1.45) for every additional underused medication. Associations with misuse were less clear. CONCLUSION: IP (polypharmacy, underuse and misuse) was highly prevalent in adults, aged 80 years and older. Surprisingly, underuse and not misuse had strong associations with mortality and hospitalization.
22
23 EXPLICIETE TOOLS Voordelen van het gebruik van expliciete criteria Eenvoudig te onthouden en te detecteren Kan ondersteuning bieden om potentially inappropriate prescribing te detecteren «Potentially»-> signaal Tegenargumenten? Oordeel over correct of niet correct is onmogelijk zonder de volledige informatie 23
24 NHG tool medicatiebeoordeling
25
26 EN ER IS MEER TE MANAGEN DAN POLYFARMACIE T.K.
27 Opdrachtje
28 WAT WE ALS HUISARTS ALLEMAAL MOET MANAGEN TIJDENS DEZE CONSULTATIES
29 Denk terug aan de klassieke casus Hypertensie Diabetes Type II Osteoartritis Osteoporosis COPD Boyd et al. JAMA, 2005
30 Taken voor de patient Joint protection Energy conservation Self monitoring of blood glucose Exercise Time Ophtalmologic Medicationsexamination Pulmonary rehabilitati Non weight-bearing if severe foot disease is present and 7:00 weight AM bearing Ipratropium dose inhaler for osteoporosis Alendronate 70 mg/wk Aerobic exercise for 30 min on most days Muscle strenghtening 8:00 AM Calcium 500 mg Range of motion Vit D 200 IU Lisinopril 40mg Avoid environmental exposures that might exacerbate COPD Glyburide 10mg Wear appropriate footwear Aspirin 81mg Limit intake of alcohol Metformin 850 mg Maintain normal body weight Klinische taken Administer vaccine Pneumonia Influenza annually Check blood pressure at all clinical visits and sometimes at home Evaluate self monitoring of blood glucose Foot examination Laboratory tests Microalbuminuria annually if not present Creatinine and electrolytes at least 1-2 times a year Cholesterol levels annually Liver function biannually HbA1C biannually to quarterly verwijzingen Physical therapy Als u het niet kan lezen, kan zij het niet volgen! Patient educatie As needed Foot care Oeseoartritis Naproxen 250 mg Omeprazol 20mg 1:00 PM Ipratropium dose inhaler Calcium 500 mg Vit D 200 IU 7:00 PM Ipratropium dose inhaler Metformin 850 mg Calcium 500 mg Vit D 200 IU Lovastatin 40 mg Naproxen 250 mg 11:00 PM Ipratropium dose inhaler Albuterol dose inhaler Paracetamol 1g COPD medication and delivery system training Diabetes Boyd et al. JAMA, 2005
31 Annemie Irene Rosa Jacqueline
32 -> GEPERSONALISEERDE ZORGPLANNING
33 Effecten van gepersonaliseerde zorgplanning Personalised care planning for adults with chronic or long term conditions. (Cochrane review, 2015)
34 Personalised care planning for adults with chronic or long term health conditions Cochrane Database of Systematic Reviews 3 MAR 2015 DOI: / CD pub2
35 Cochrane PICO P: Patiënten met chronische aandoeningen. I: Gepersonaliseerde zorgplanning met name de individuele patiënt en de clinicus bepalen gemeenschappelijk doelstellingen en stellen een zorgplan op. C: Usual care met name zorg waarin de patiënt niet expliciet betrokken wordt in het zorgplan O: Primaire uitkomstmaten : lichamelijke en mentale gezondheid, subjectieve gezondheidstoestand en zelfmanagement. Secundaire uitkomstmaten: gezondheidsgerelateerd gedrag, gezondheidszorggebruik en -kosten. pag. 35
36 Geselecteerde studies 19 studies samen 10,856 deelnemers 12 studies over diabetes mellitus 3 studies over geestelijke gezondheid 1 studie over hartfalen 1 studie over nierfalen 1 studie over astma 1 studie over meerdere chronische aandoeningen pag. 36
37 Effecten Fysieke gezondheid HbA1c (0.24% lower) Bloeddruk (SABD en DABD) (2,64 mm Hg lower) Cholesterol (no effect) BMI (no effect) Mentale gezondheid depressie (0,36 SD lower (better) andere (no effect) Subjectief ervaren gezondheid generiek (no effect) ziektespecifiek (no effect) Zelfmanagement self efficacy : vertrouwen om taken en procedures op te nemen gerelateerd aan de ziekte (0,23 SD higher) Adverse Events pag. 37
38 NOT EVERYTHING THAT COUNTS IS COUNTABLE NOT EVERYTHING THAT IS COUNTABLE COUNTS
39 PERSONALISED CARE PLANNING FOR ADULTS WITH LONGTERM HEALTH CONDITIONS (COCHRANE) 4 studies keken naar attainment of personal goals Al deze studies toonden een positief effect Battersby (2007) 60% improvement Glasgow (2005) verbetering op vlak van eetpatroon en beweging Hart (1978) 2voudige verbetering in goal attainment Schillinger (2009) 88% van de patiënten slaagden erin hun eigen doelen te formuleren -> VERDER OP DIT ELAN!
40 HOE GAAT HET ONDERTUSSEN MET MARCEL? KIJK NAAR HET FILMPJE EN FORMULEER HOE JE ALS HUISARTS TOT EEN MEER GEPERSONALISEERD ZORGPLAN ZOU KUNNEN KOMEN VOOR MARCEL.
41
42 Bedenkingen? Wat wil deze man?
43 DOELGERICHTE ZORG
44
45 EBM-richtlijnen focussen traditioneel op biomedische uitkomstmaten - HbA1c, longfunctieresultaten, CRP, ejectiefracties Er is niet noodzakelijk een goeie correlatie tussen deze ziektegerichte uitkomstmaten en patiëntgerichte uitkomstmaten. pag. 45
46 Mortaliteit Biomarkers Symptomen Functioneren
47 HET IDENTIFICEREN VAN PERSOONLIJKE DOELEN? Kwalitatieve analyse van patiënteninterviews Patiënten met COPD en comorbiditeit Verschillende interviewstrategieën doorheen de studie - open interviews - semi-gestructureerde interviews (COPM) Main finding : Het identificeren van persoonlijke doelen is moeilijk!
48 PERSOONLIJKE DOELEN IDENTIFICEREN IS MOEILIJK HYPOTHESEVORMING : WAAROM IS DIT ZO MOEILIJK? Hypothesis 1: Patients cannot identify with the concept of goal setting what do you mean? Hypothesis 2: Patients have accepted their situation and don t feel the need to set goals. I am satisfied with how I am at the moment
49 PERSOONLIJKE DOELEN IDENTIFICEREN IS MOEILIJK Hypothesis 3: Actual stressors have priority over personal goal setting. Sometimes I have panic attacks Hypothesis 4: Patients consider personal goals as selfish I want my wife to continue to do what she likes most
50 PERSOONLIJKE DOELEN ZIJN DYNAMISCH Changes in cancer patients personal goals in the first 6 months after diagnosis. Janse et al. 2014
51 DE OVEREENSTEMMING VAN PRIORITEITEN VAN ARTSEN EN PATIËNTEN IS NIET ALTIJD EVIDENT Health and treatment priorities of older patients and their general practitioners Junius Walker, 2011 What is important, what needs treating? How GPs perceive older patients multiple health problems: a mixed method research Junius-Walker, 2012
52 ANDERE HULPVERLENERS HEBBEN VAAK MEER INZICHT IN DE INDIVIDUELE DOELEN VAN PATIËNTEN Hoe kan een interdisciplinair team op een gestructureerde manier samenwerken rond de individuele doelstellingen van patiënten met meer dan één chronische aandoening Masterproef Annelies Vidts, 2012
53 UITNODIGING DEELNAME PILOOT E-LEARNING GOAL ORIENTED CARE
54 Hartelijk bedankt voor uw aandacht!
Heusden-Destelbergen 18 januari 2013. Dr Pauline Boeckxstaens Dr Patricia Sunaert
Heusden-Destelbergen 18 januari 2013 Dr Pauline Boeckxstaens Dr Patricia Sunaert De Epidemie van Multimorbiditeit 50% van de 65 plussers heeft minstens 3 chronische aandoeningen 20% van de 65 plussers
Nadere informatieInterprofessionele vorming Sint-Amandsberg. Donderdag 10 september 2015
Interprofessionele vorming Sint-Amandsberg Donderdag 10 september 2015 Welkom! Enkele minder bekende disciplines De podoloog Podoloog versus pedicure Podoloog (podotherapeut) Erkend paramedicus Behandelen
Nadere informatieRICHTLIJNEN VOOR MULTIMORBIDITEIT: WHICH WAY TO GO?
RICHTLIJNEN VOOR MULTIMORBIDITEIT: WHICH WAY TO GO? Pauline Boeckxstaens. Huisarts-onderzoeker. Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg. Universiteit Gent. In samenwerking met Bert Vaes
Nadere informatieZORG24: Droom of toekomst?
ZORG24: Droom of toekomst? 1 Inleiding zorg24: Zorgvernieuwing binnen het kader van protocol 3 Dhr. Stefaan Noreilde Directeur gezondheidszorg Solidariteit voor het Gezin Kernopdracht Zorg24 In Zorg24
Nadere informatiePolyfarmacie. Definities en situatieschets in het ziekenhuis. Apr. Lore Switten ZOL Genk
Polyfarmacie Definities en situatieschets in het ziekenhuis Apr. Lore Switten ZOL Genk Overzicht Definitie polyfarmacie Epidemiologie Oorzaken Wat zijn de problemen? Wat zijn de oplossingen? Polyfarmacie
Nadere informatiehuisartsgeneeskunde in een multidisciplinair perspectief ri de ridder houthalen 15.04.2015
huisartsgeneeskunde in een multidisciplinair perspectief ri de ridder houthalen 15.04.2015 1984 toen een consultatie 348 frank (8,68 euro) en een huisbezoek 372 frank (9,22 euro) kostten 1976 bijgeschoold
Nadere informatieIeder z n doel Hoe komen we tot doelgerichte zorg, waarbij de patiënt zelf bepaalt welke doelstellingen in zijn levenssituatie van belang zijn?
Ieder z n doel Hoe komen we tot doelgerichte zorg, waarbij de patiënt zelf bepaalt welke doelstellingen in zijn levenssituatie van belang zijn? Prof. Dr. J. De Maeseneer, MD, PhD Department of Family Medicine
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres 2016
Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder
Nadere informatieOverbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand
Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling Is de NHG-Standaard nog up-to-date? MONITORING VAN ONDERBEHANDELING! Simon Verhoeven en Daniel Tavenier MAAR HOE ZIT HET MET OVERBEHANDELING? Sterfte
Nadere informatieDe eerstelijn in Vlaanderen in internationaal perspectief
De eerstelijn in Vlaanderen in internationaal perspectief Prof. dr. Jan De Maeseneer Vice-decaan Strategische Planning Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, UGent Director International Centre
Nadere informatieCo morbiditeit en multimorbiditeit bij ouderen. Frank Buntinx KU Leuven en U Maastricht Klimop project Ouderen en Kanker
Co morbiditeit en multimorbiditeit bij ouderen Frank Buntinx KU Leuven en U Maastricht Klimop project Ouderen en Kanker Co morbiditeit en multimorbiditeit 1. Definities, betekenissen en valkuilen 2. Waarom
Nadere informatieGeautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc
Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Jorrit Harms OSV: Dr. Kees van Boven Inhoud Achtergrond
Nadere informatieOrde in de heterogeniciteit van ouderen
Orde in de heterogeniciteit van ouderen 1 First an axis for Frailty 80 jaar 90 jaar Why Frailty? Biological age is a poor reflection of the ageing process in elderly Ageing Ageing Ageing Intervention is
Nadere informatieHet Individueel Zorgplan
Het Individueel Zorgplan Bedreiging of Gezamenlijke Kans? Hans in t Veen, longarts STZ Expertise Centrum Astma & COPD h.intveen@sfg.nl Wat is een IZP? Het IZP is de dynamische set van afspraken van de
Nadere informatieDe relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten
De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,
Nadere informatiePijnrevalidatie: De stand van zaken. Jeanine Verbunt
Pijnrevalidatie: De stand van zaken Jeanine Verbunt Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Financiering onderzoek Bedrijfsnamen ZonMW
Nadere informatieRationeel geneesmiddelengebruik met behulp van de GheOP³S-tool DR. APR. ELINE TOMMELEIN
Rationeel geneesmiddelengebruik met behulp van de GheOP³S-tool DR. APR. ELINE TOMMELEIN Inleiding 20% populatie > 65 jaar België: 2 200 000 personen Verandering in fysiologie, farmacokinetiek en -dynamiek
Nadere informatieBloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige
Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald
Nadere informatieOefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij
Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit Mariëtte de Rooij Inhoud Artrose en comorbiditeit Aangepaste oefentherapie bij comorbiditeit Resultaten pilot studie Voorbeeld Conclusie Randomized
Nadere informatieIBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis
IBOM-2 Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis Abeer Ahmad Ruth Mast Giel Nijpels Jacqueline Dekker Piet Kostense Jacqueline Hugtenburg Afdelingen Klinische
Nadere informatieChemotherapie en stolling
Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,
Nadere informatieInnovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.
Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatieDisclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal
Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres Diabetes en hart- en vaatziekten
Landelijk Diabetes Congres Diabetes en hart- en vaatziekten Joke Lanphen, kaderhuisarts hart en vaatziekten Inhoud presentatie 1 Voorkomen van HVZ bij DM type 2 2 NHG standaard CVRM en diabetes 3 Metingen
Nadere informatieHet Medicatieluik in het elektronisch WZC-dossier : Belang en mogelijkheden WERKGROEP 4
Het Medicatieluik in het elektronisch WZC-dossier : Belang en mogelijkheden Redder in nood WERKGROEP 4 Dr. R. Vander Stichele Domus Medica / Crataegus 14 mei 2011, Leuven Het geneesmiddelengebruik in rusthuizen
Nadere informatieUitdagingen en ambities voor de toekomst
Trefdag Patiëntenparticipatie 29 november 2014 Uitdagingen en ambities voor de toekomst Kristof EECKLOO, LLM, PhD Strategische Beleidscel UZ Gent Universiteit Gent Patiëntenparticipatie Benutten van de
Nadere informatieIntroduction Henk Schwietert
Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile
Nadere informatieWorkshop MedicatieReview
Workshop MedicatieReview SANDWICH NASCHOLING OUDERENZORG 16 FEBR 2017 Doel workshop Zicht krijgen op proces medicatiereview Rol huisarts (met POH) en apotheker op elkaar afstemmen Hoe te declareren Regiefunctie
Nadere informatieBack to lipids lange termijn effecten van sta6nes
Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015
Nadere informatieCommunity Based Service for Elderly. CVZ mei 2013. Prof. dr. Joris Slaets University Medical Center Groningen
Community Based Service for Elderly CVZ mei 2013 Prof. dr. Joris Slaets University Medical Center Groningen Who is living there? Strenght Capabilities Needs one fits all? Sustainable care in relation to
Nadere informatieDifferences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children
1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Relatie tussen patiëntkenmerken en inhalatietechniek bij astma en COPD patiënten CAHAG conferentie 19 januari 2017 M.T. Lieshout, E.I. Metting, P. Hagedoorn, S. Schokker, E. Van Heijst, T. Klemmeier, M.R.
Nadere informatieHeart and Soul. Cardiovasculair en Depressie
Heart and Soul Cardiovasculair en Depressie Ten leading causes of DALY s 2030 - high income countries (in %) - Unipolar depressive disorder 9.8 Ischaemic heart disease 5.9 Alzheimer and other dementias
Nadere informatieMet Zorg naar Gezondheid!
Met Zorg naar Gezondheid! dr. Hans Hobbelen Lector Healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Kenniscentrum CaRES: Care, Rehabilitatie, Educatie, Sport (CaRES) Lectoraat Transparante Zorgverlening Lectoraat
Nadere informatieOSS/Arts en voeding. Oktober 2018
OSS/Arts en voeding Oktober 2018 een gezondheidszorgsysteem dat alle drie de doelen, gezondheid, kwaliteit van zorg en kosten, kan bewerkstelligen zal er anders uit zien dan één die zich slechts richt
Nadere informatiePatiëntenparticipatie in
Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal
Nadere informatieTherapietrouw bij diabetes. Apr. Silas Rydant KAVA bestuurslid
Therapietrouw bij diabetes Apr. Silas Rydant KAVA bestuurslid 1 Cijfers diabetes wereldwijd 108 MILLION in 1980 642 MILLION in 2040 in 2014 90% Diabetes type 1 Diabetes type 2 2 Cijfers België The IDF
Nadere informatieFast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.
Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Isala Anouk Spijkerman & Marieke Hollewand 24 september 2014 Introductie Veel voorkomende operaties in Nederland: Totale knie prothese:
Nadere informatiePRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten
PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard
Nadere informatieLevenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning
symposium Vroegtijdige Zorgplanning 9 juni 2016 Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning dr. Anne Beyen Geriater RZ Heilig Hart Tienen Cure model : gevolgen voor (oudere)
Nadere informatieDisclosure belangen Dyllis van Dijk
Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieHOE VERSCHILLEN HARTVAATPATIËNTEN MET OF ZONDER PSYCHOPROBLEMATIEK VAN ELKAAR?
HOE VERSCHILLEN HARTVAATPATIËNTEN MET OF ZONDER PSYCHOPROBLEMATIEK VAN ELKAAR? Leora Maas Onderzoeksstage 1 e lijns geneeskunde INHOUDSOPGAVE Achtergrond Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie Aanbevelingen
Nadere informatieThe community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community
The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community Bianca Buurman, RN, PhD, Professor of Acute Geriatric Care AMC & HvA Deze link openen om te laten zien Link youtube:
Nadere informatieTerugvalpreventie bij anorexia nervosa
Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders
Nadere informatieIdentification of senior at risk (ISAR)
Identification of senior at risk (ISAR) McCusker, J., Bellavance, F., Cardin, S., Trepanier, S., Verdon, J., and Ardman, O. (1999) "Detection of Older People at Increased Risk of Adverse Health Outcomes
Nadere informatieDe invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis.
De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. The influence of resilience on the relationship between pain and psychological symptoms
Nadere informatieDe Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata
De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik makend van GPS- en Versnellingsmeterdata The relationship Between the Physical Environment and Physical Activity in Children
Nadere informatieLeerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study
Advance care planning: voorbereiden op een onzekere toekomst Dr. Daisy J.A. Janssen Specialist ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Leerdoelen Na deze lezing: Kent u de definitie van advance care
Nadere informatieOefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit
Oefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit j 7 juni 2018 Dr. Mariëtte de Rooij Praktijk voorbeeld 65 rige mevrouw Knieartrose: knieklachten > 10 ar Nevendiagnose: Diabetes type
Nadere informatieOpioiden en medicinale cannabis voor chronische pijn: alle problemen opgelost?? Jan Van Zundert / Anesthesiologie-MPC ZOL
Opioiden en medicinale cannabis voor chronische pijn: alle problemen opgelost?? Jan Van Zundert / Anesthesiologie-MPC ZOL HET MULTIDISCIPLINAIR PIJNCENTRUM HET MULTIDISCIPLINAIR PIJNCENTRUM GLOBAL BURDEN
Nadere informatieDe PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing
De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum j.k.sont@lumc.nl
Nadere informatieBewegen als medicijn. Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care
Bewegen als medicijn Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Every man desires to live long, but no man would be old. Jonathan Swift, Thoughts on Various Subjects 1711 Het
Nadere informatieTussentoets DT04 (2005)
Tussentoets DT04 (2005) 1. Dosis-respons relatie is belangrijk voor het vaststellen van een veilige dosis en speelt een belangrijke rol in het proces van normstelling voor omgevingsfactoren zoals de kwaliteit
Nadere informatieLaat ik me wel of niet screenen?
Laat ik me wel of niet screenen? Mannen en artsen over beslissingsondersteuning bij vroegtijdige opsporing van prostaatkanker Annelies Engelen Dr. Joke Vanderhaegen Prof. Dr. Chantal Van Audenhove http://www.kuleuven.be/lucas/
Nadere informatiePolyfarmacie bij ouderen
Polyfarmacie bij ouderen J O R I S S C H A K E L I N T E R N I S T- K L I N I S C H G E R I AT E R S T. E L I S A B E T H H O S P I TA A L 2 6 F E B R U A R I 2 0 1 2 Inhoud presentatie Deel 1: Achtergrondinformatie
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieActive Ageing. Gezondheidsgedrag en self-tracking: Cees van der Schans.
Active Ageing Gezondheidsgedrag en self-tracking: Van gezond opgroeien tot gezond oud worden Cees van der Schans c.p.van.der.schans@pl.hanze.nl www.hanze.nl/transparantezorgverlening http://www.qsinstitute.org/
Nadere informatieHoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker
Hoe hartfalen te herkennen Mark Valk, huisarts onderzoeker vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 2 Disclosure Geen belangenverstengeling Komt het vaak voor? 0,8% tussen de 55 en 64 jaar 3% tussen
Nadere informatiethuiszorg in de standaardzorg voor
Tijdige integratie van palliatieve thuiszorg in de standaardzorg voor mensen met ernstige COPD Charlotte Scheerens 10 meest voorkomende doodsoorzaken 2008 Mortaliteit COPD/100 000 inwoners, 2011 België
Nadere informatieDeze test werd ontwikkeld en aangewend om het medicatiemanagement en de verschillende aspecten hiervan te evalueren in de ambulante zorg.
Drug Regimen Unassisted Grading Scale (DRUGS) Edelberg HK, Shallenberger E, Wei JY (1999) Medication management capacity in highly functioning community living older adults: detection of early deficits.
Nadere informatieCVRM addendum (kwetsbare) ouderen
CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieFarmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen.
Farmacovigilantie een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest Rijksuniversiteit Groningen www.lareb.nl Casus Vrouw, 52 jaar Voorgeschiedenis: Carcinoïd van de long Hypothyreoidie Symptomen
Nadere informatieTriage Risk Screening Tool (TRST)
Triage Risk Screening Tool (TRST) Meldon (2003) Meetinstrument Triage Risk Screening Tool Afkorting TRST Auteur Meldon Onderwerp Functionele, mentale, psychosociale beoordeling Doelstellingen Meten van
Nadere informatieEVALUATIE REGIONALE TRANSMURALE AFSPRAKEN COPD
EVALUATIE REGIONALE TRANSMURALE AFSPRAKEN COPD Mari-Liis Päeva Begeleiders: dr. I. Looijmans, A. Borgdorff, prof. dr. N. de Wit Stageperiode P6 P7 2017 Inhoud Regionale transmurale afspraken (RTA) RTA
Nadere informatieHet Effect van Actief Plus op de Kwaliteit van Leven bij 50-plussers en de Mediërende. Invloed van Beweeggedrag
Actief Plus en Kwaliteit van Leven 1 Het Effect van Actief Plus op de Kwaliteit van Leven bij 50-plussers en de Mediërende Invloed van Beweeggedrag The Effect of the Actief Plus Intervention on the Quality
Nadere informatieICHOM en het belang voor de patiënt
DE PATIENT CENTRAAL Maarten de Wit Lent 12 oktober 2017 ICHOM en het belang voor de patiënt T2T Overarching principle B. The primary goal of treating patients with rheumatoid arthritis is to maximize long-term
Nadere informatieGeriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige
Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric
Nadere informatiePositieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Nadere informatieBrigitte Wieman. 14 maart 2019, Samen in de breedte. NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist
Brigitte Wieman 14 maart 2019, Samen in de breedte NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist Kom in beweging en kijk in de etalage van de diëtist Programma De merken van de NVD Kennissynthese voeding Onderzoek
Nadere informatieChapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn
Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles
Nadere informatieCommunication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education
Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University
Nadere informatieDoc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. New Class Warnings
HMG-CoA Reductase Inhibitors and safety the risk of new onset diabetes/impaired glucose metabolism Final SmPC and PL wording agreed by PhVWP December 2011 Doc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY
Nadere informatieAdherence aan HWO en meer bewegen
Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.
Nadere informatieEBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts
EBM Wetenschappelijke uitkomsten uit klinisch relevant prognostisch, diagnostisch en therapeutisch onderzoek. Kennis, ervaring, persoonlijke waarden en verwachtingen van de dokter zelf. De individuele
Nadere informatieBent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.
Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten
Nadere informatieINVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren
De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:
Nadere informatieValidatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners
Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric
Nadere informatieDe ontwikkeling en implementatie van een selfmanagement ehealth interventie in de eerste lijn. Promotor: Prof. Dr. Ilse De Bourdeaudhuij
De ontwikkeling en implementatie van een selfmanagement ehealth interventie in de eerste lijn Prof. dr. Ilse De Bourdeaudhuij, Prof. dr. Geert Crombez, drs. Jolien Plaete Studiedag SWVG Integrale zorg
Nadere informatieLECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose
LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose Symposium onderzoeksresultaten 2017 Sonja Kuipers, MSc MSW RN PhD-Student Zonder
Nadere informatieChapter 7 Summary 97
Chapter 7 Summary 97 98 Summary Summary The main objective of this thesis was to gain insight into the complex relationship between co morbidity, functional limitations and frailty leading to mortality
Nadere informatieSebastiaan Blok Hypertensie in het digitale tijdperk
Sebastiaan Blok Hypertensie in het digitale tijdperk Disclosure potential conflicts of interest Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Bedrijfsnamen Sponsoring
Nadere informatieErvaringskennis van ouders en hun kracht
Ervaringskennis van ouders en hun kracht dr. Barbara Piškur Inhoud presentatie Rol van de ouders & ervaringen van ouders in de relatie met professionals; Belang van gezinsgerichte zorg en ervaringskennis
Nadere informatieUpdate PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC
Update PCSK9 trials Vascular Rounds MUMC 16 mei 2017 Frank L.J. Visseren Disclosures Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatieCasus. Weg met psychofarmaca. Number Needed to Treat ±5 26-11- 12
Casus Weg met psychofarmaca Pr Frans Verhey Alzheimer Centrum Limburg Maastricht University Medical Center 82 jarige man myocardinfarct Vanaf enkele jaren Alzheimer, met wanen Thuis, op wachtlijst voor
Nadere informatieehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van?
ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van? Bart Brandenburg 21 maart 2013 Wat is ehealth? en hoe worden we daar beter van? Er zijn 51 definities van ehealth Supporting Health by technology
Nadere informatieFysieke fitheid, fysieke activitiet in relatie tot gezondheid
Fysieke fitheid, fysieke activitiet in relatie tot gezondheid Wat is fysieke activiteit? Een door skeletspieren geproduceerde beweging (dynamisch) en/of houding (statisch) die gepaard gaat met een toename
Nadere informatieDe Rol van Sense of Coherence bij de Glucoseregulatie bij Mensen met Diabetes Type 1
De Rol van Sense of Coherence bij de Glucoseregulatie bij Mensen met Diabetes Type 1 The Role of Sense of Coherence in Glucose regulation among People with Diabetes Type 1 Marja Wiersma Studentnummer:
Nadere informatiePosition Paper #Not4Sissies
huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma
Nadere informatieGeriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian
Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Pruijsers-Lamers, Verpleegkundig Specialist Cardiologie
Nadere informatieHet Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017
Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame
Nadere informatieLichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Nadere informatieSettings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.
Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version
Nadere informatieWORKSHOP. Wat gaan we doen? WERKEN MET EEN INDIVIDUEEL ZORGPLAN COPD. Generiek IZP NHG. Individueel Zorgplan COPD
IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD DISCLOSURE IN DE BELANGEN HUISARTSENPRAKTIJK SPREKERS: 4 + 5 februari 2016 GEEN BELANGENVERSTRENGELING 29 januari
Nadere informatieDe Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving
De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving Relationships between Attachment and Well-being among the Elderly: The mediational Roles of Mindfulness
Nadere informatieVoeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011
Voeding bij diabetes Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven Ede, 08.02.2011 DIABETES ATLAS, 3rd ed, IDF 2006 2007 2025 Total population (millions) 6600 7900 Adult population (millions)
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieTalentmanagement in tijden van crisis
Talentmanagement in tijden van crisis Drs. Bas Puts Page 1 Copyright Siemens 2009. All rights reserved Mission: Achieving the perfect fit Organisatie Finance Sales Customer Engineering Project management
Nadere informatie