LIEFDE. als tegengif tegen narcisme

Transcriptie

1 0

2 LIEFDE als tegengif tegen narcisme Ik spreek veel vrouwen en ook mannen die slachtoffer zijn van (ex-)partners met narcistische trekken of een narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS). Soms zijn ze zich er van bewust, maar vaker ook niet. Ik kwam er zelf pas vele jaren na twee relaties met mannen die in minder of meerdere mate narcist waren achter. Het opende me de ogen. Had ik dit maar eerder geweten! Het gaf me begrip over het proces dat ik door moest gaan en de wijze waarop. Om om te gaan met iemand met narcistische trekken of met NPS is het belangrijk er zo veel mogelijk over te weten. Zo leer je hoe je met je ex-partner om kunt gaan en, niet minder belangrijk, het eerder te herkennen in de mensen om je heen, bijvoorbeeld bij het aangaan van een nieuwe liefdesrelatie. Zodat je een herhaling kunt voorkomen. Het doel van dit E-book is om je (nog meer) inzicht te geven in narcisme. Het kan wellicht overweldigend zijn. Dat ondervond ik ook toen ik er over ging lezen. Ik moest het af en toe echt even laten bezinken en verwerken. Ik adviseer je, als je merkt dat het je overweldigd, dan ook te stoppen met lezen, het even te laten rusten en verder te lezen als je er aan toe bent. Ik spreek vooral in meervoud, maar soms ook over hij', 'hem' of 'man'. Het is echter niet zo dat een narcist altijd een man is. Veelal is dat wel het geval, maar narcisme komt zeer zeker ook onder vrouwen voor.. Als je het moeilijk hebt met wat hier leest of als je vragen hebt, schroom dan niet contact met me op te nemen. Blijf er niet mee lopen. Warme groet, 1

3 Inhoud Liefde... 1 als tegengif tegen narcisme... 1 Waar komt narcisme vandaan?... 3 Wat zijn narcistische eigenschappen?... 4 Gradaties in narcisme... 4 Diagnose stellen... 5 Narcisme in relaties... 5 Wat zijn de gevolgen van narcisme?... 7 Hoe ontstaat narcisme?... 8 Wat kun je doen om te herstellen van narcisme?... 8 Dit E-book is een uitgave van Willy Sietsma Kies voor jezelf na je scheiding. Je bent vrij om dit E-book te delen met anderen. Ik zou het nog leuker vinden als je ze vraagt het E-book zelf te downloaden via deze link. Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan de auteur geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade, die zou kunnen voortvloeien uit enige fout, die in deze uitgave zou kunnen voorkomen WiSearch Counselling en Coaching Kies voor jezelf na je scheiding Willy Sietsma 2

4 WAAR KOMT NARCISME VANDAAN? De oorsprong komt uit de Griekse mythologie en wel de Griekse Mythe van Narcissus.* Deze beeldschone jongeman was mensenschuw en vertrouwde niemand. Ook niet de nimfen in het bos waar hij zijn meeste tijd doorbracht. Zij vonden hem arrogant en hooghartig omdat ze geen contact met hem konden krijgen. Toen hij niet inging op de avances van nimf Echo, die smoorverliefd op hem was, kwijnde ze weg tot alleen haar stem over bleef: echo, echo, echo. De andere nimfen vroegen Aphrodite, de godin van de liefde, hem daarvoor te straffen. Op en dag keek Narcissus in een spiegelglad wateroppervlak, zag zichzelf en werd hartstochtelijk verliefd op zijn eigen spiegelbeeld. Dat was zijn straf. Hij bleef er maar naar staren. Toen hij in de avond afscheid wilde nemen met een kus op de mond van zijn eigen spiegelbeeld, verloor hij zijn evenwicht en verdronk. Omdat de nimfen dat niet hadden gewenst, voelden ze zich verplicht hem een plechtige begrafenis te geven, maar ze konden zijn lichaam nergens vinden. Het enige dat ze vonden was een prachtige gele bloem in het gras aan de rand van het water: de narcis. (*Dit is een van de varianten die ik heb gevonden) Narcissus verliefd op zijn spiegelbeeld, Michelangelo Merisi da Caravaggio ( ),olieverf op doek, , Galleria Nazionale d'arte Antica, Rome Ik merk dat hij me nog steeds kan raken 3

5 WAT ZIJN NARCISTISCHE EIGENSCHAPPEN? Een narcist komt over als iemand die heel charmant is, een groot gevoel van eigen waarde heeft en heel veel zelfvertrouwen. Over het algemeen wordt aangenomen dat een narcist juist kampt met een erg laag zelfbeeld. Om dat te compenseren neemt de narcist een houding aan dat hij belangrijker en beter is dan anderen. Simpel gezegd is een narcist een persoon die verliefd is op zichzelf, op het ideaalbeeld dat hij van zichzelf heeft gecreëerd. Mensen met narcistische eigenschappen: zullen vanuit dat ideaalbeeld nooit toegeven dat er iets aan ze mankeert. Ze geloven in dat beeld. Als er iets is wat ze daar in bedreigd, doen voelen ze zich onveilig en zullen uithalen naar die ander. Alles om aan dat ideaalbeeld vast te houden. willen graag bewonderd worden en vragen continu bevestiging van anderen. Zo kunnen ze aan dat ideaalbeeld blijven vasthouden. Alles wat ze doen of zeggen is gericht op dit beeld. vertonen egocentrisch, dominant en manipulatief gedrag. liegen pathologisch. Dat doen ze met zulke dominantie en stelligheid dat het door omstanders als waar wordt aangenomen. Nemen geen verantwoordelijkheid voor hun gedrag en doen niet aan zelfreflectie. kunnen hun gevoelen niet uiten en zich ook niet in gevoelens van anderen verplaatsen. Ze maken er echter wel misbruik van om hun doel te bereiken. zijn ijdel en gericht op uiterlijk vertoon. hebben gebrek aan geweten. vertonen door gebrek aan empathie en geweten respectloos gedrag, en dan vooral in relaties. Ze kunnen niet met gevoel negeren grenzen van anderen. Op het moment dat je een grens opwerpt, zal de narcist een manier vinden om er over- of omheen te gaan. Het voelt net als leven op een mijnenveld Gradaties in narcisme Narcisme bestaat in gradaties. Allereerst is er gezond narcisme. Eigenschappen die bij een gezond ego horen, bijvoorbeeld zelfvertrouwen, ambitieus zijn, opschepperig en/of ijdelheid kunnen, zolang de maar binnen de normale grenzen liggen. Bij de tweede gradatie worden een of meer van de eigenschappen lastig wanneer er daar te veel van is. Superieur gedrag is op zich nog niet zo erg, wel als een minachtende houding de relatie onhoudbaar maakt. En de laatste gradatie is de meest destructieve. Hoe meer van de bovengenoemde eigenschappen aanwezig zijn, hoe groter de kans is dat er sprake is van een Narcistische persoonlijkheidsstoornis. (NPS). 4

6 Zeker als de nare kanten overheersen, zoals gebrek aan empathie en geweten. Of wanneer er sprake is van manipulatie, intimidatie en agressie. Zeker in combinatie met ontrouw, mishandeling, controlerend gedrag en onredelijke woede-uitbarstingen. Diagnose stellen Een diagnose kan alleen gesteld worden door een psychiater of psycholoog. Maar dat komt niet vaak voor. Een narcist zal zich niet zo snel laten behandelen, hij leeft immers in zijn perfecte ideaalbeeld. Het is niet zo dat alleen de derde gradatie destructief werkt op jou en je relatie. Als je te maken hebt met de tweede variant kan dat al heel schadelijk en destructief werken. De derde variant maakt de relatie echter onhoudbaar. Ik had wel het gevoel dat er iets niet klopte. NARCISME IN RELATIES Aan het begin lijken ze ideaal. Ze zijn ze aandachtig, charmant, attent en lijken de man van je dromen. Maar na verloop van tijd - zeker als je niet aan hun wensen tegemoet komt of kritiek uit - verandert het gedrag en wordt met leugens en manipulatie macht en controle uitgeoefend. 5

7 Zo nu en dan, bijvoorbeeld als je aan geeft te willen vertrekken, wordt het fijne gedrag van in het begin van de relatie weer getoond of worden er beloftes gedaan, wat heel verwarrend werkt en ijdele hoop geeft. Hieronder tref je een aantal voorbeelden aan van het gedrag van narcisten in een relatie: Ze vernederen, minachten en kleineren de partner. Thuis, maar soms ook in het openbaar. Ze zoemen in op je negatieve punten en vaker negeren ze je positieve punten en halen deze naar beneden. Ze draaien ze de feiten om wanneer ze geconfronteerd worden met hun gedrag zodat de schuld bij anderen komt te liggen. Ze projecteren hun eigen gedrag op jou of de ander. Ze doen ze er alles aan om de relatie te houden zoals die is zodat ze hun eigen doelstellingen bereiken. Alles draait om macht. Ze hebben het alleenrecht op constante aandacht en bewondering, zonder dat daar iets tegenover hoeft te staan. Er is geen sprake van gelijkwaardigheid. Ze zijn ze snel jaloers en hebben verlatingsangst. De kans is groot dat ze vreemd gaan. Ze willen niet in therapie. Doen ze dat wel dan is óf de therapeut incompetent óf ze bespelen hem/haar de schuld bij jou te leggen. Na de breuk wordt alles op alles gezet om gezichtsverlies te voorkomen en zal hij nog steeds proberen controle te blijven uitoefenen, bijvoorbeeld op financieel gebied of het opzetten van je kinderen tegen je. Een het stellen van onmogelijke eisen. Ik maakte hem gelukkig en hij zichzelf Bij de mensen om jullie heen zal er vaak onbegrip zijn over de breuk omdat narcisten naar de buitenwereld een masker op hebben. Hun charme, 6

8 verantwoordelijkheidsgevoel, liefde, empathie, het is allemaal niet echt, maar aangeleerd gedrag. WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN NARCISME? Als gevolg van narcisme kun je alles kwijt raken waar je voor staat en wat belangrijk voor je bent: je zelfvertrouwen, respect, loyaliteit, privacy, spontaniteit, vrienden, levensvreugde, werk, liefde, vertrouwen, gedachten, woorden, energie en lichamelijke en geestelijke gezondheid. heb je in de relatie op je tenen gelopen, bijvoorbeeld uit angst voor een woedeuitbarsting en heb je jezelf daardoor steeds meer weggecijferd. Langzaam maar zeker weet je steeds minder wie jezelf bent en waar je voor staat. Ik wist wel dat ik er uit moest, maar er was geen uitgang ben je van liefdevol, zacht en kwetsbaar veranderd in wantrouwend, hard, bitter. Je durft niemand meer te vertrouwen. Je sluit je af om jezelf in bescherming te nemen. Daardoor sluit je je ook af voor jezelf én voor die mensen om je heen die wel het beste met je voor hebben. ben je van een zelfbewuste en zelfverzekerde vrouw veranderd in iemand vol twijfel en onzekerheden. Hoe heb je je dit laten overkomen? Hoe kun je ooit weer iemand vertrouwen? Wat als het weer gebeurd? denk je misschien wel dat je zelf een psychisch probleem hebt. En dat is niet zo raar, want dat is wat de narcist je doet geloven door alles wat hem betreft naar jou om te draaien. Je gaat daardoor twijfelen aan jezelf en zelfs depressief worden. heb je bijna geen energie meer en veel gezondheidsklachten. Tijdens de relatie en ook er na kunnen deze je parten blijven spelen. Vaak ontaardt dat in het aflopen van allerlei (alternatieve) artsen, maar leidt dat niet tot herstel omdat daar alleen gevolgen mee worden aangepakt. 7

9 HOE ONTSTAAT NARCISME? Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar de reden waarom mensen zo worden. Er wordt gedacht aan een afwijking in de hersenen, maar ook dat de oorzaak in de jeugd kan liggen: kinderen die te weinig erkend zijn of juist kinderen die de hemel in geprezen zijn door ouders, verzorgers en andere belangrijke opvoeders. Vaak zie je dat als eens van de ouders de eigenschappen heeft (een van) de kinderen het overneemt. Het is opvallend dat niet alle kinderen het overnemen. Mogelijk ligt het dan in een combinatie van karakter en invloed. Er heerst wel angst dat de toegenomen individualisering van de maatschappij de oorzaak is van de toename van narcisme. Er wordt in ieder geval steeds meer aandacht aan besteed. Nu is het tijd in mezelf te investeren! Hoe het ook ontstaat, het feit is dat jij als je een relatie hebt gehad met een iemand met narcistische trekken of met een narcist, je je gaat afvragen waarom dat jou overkomen is en hoe je je leven weer op orde krijgt. WAT KUN JE DOEN OM TE HERSTELLEN VAN NARCISME? 1. De eerste stap is de herkenning dat je ex-partner een narcist is of er trekken van heeft Vaak heb je het niet eens door. Je had wel het gevoel dat er iets niet klopte, maar kon er je vinger niet opleggen. Verschillen horen bij een relatie, denk je dan, zeker als de eerste verliefdheid is weggeëbd. Maar je bent, gedurende de relatie, wellicht steeds meer aan jezelf gaan twijfelen. Heb je de schuld van de verslechterde relatie bij jezelf gelegd. En ben zo jezelf steeds meer kwijt geraakt. De kans is zelfs groot dat je totaal onmachtig, leeg en zonder energie uit de relatie bent gekomen. Met de nodige lichaamsklachten. Het maakt nog niet eens zoveel uit hoe veel of hoe weinig narcistische trekken je ex-partner heeft, het gaat om jou, om jouw leven. Zorg er daarom voor dat je er zo veel mogelijk over te weten komt. Zo kun je je bijvoorbeeld realiseren dat het niet aan jou ligt wat je bent overkomen. Dat je jezelf niet de schuld moet geven. 2. Het beste is om daarnaast het contact met de narcist te verbreken Op deze manier krijg je de kans te herstellen, om buiten de invloedsfeer te blijven. Als je echter 8

10 kinderen met hem hebt, dan is dat lastig. Probeer dan het contact tot een minimum te beperken. En blijf dicht bij jezelf. 3. Ik raad je ook aan om naar jezelf te kijken en jezelf te helen Je kunt andere mensen niet veranderen, een persoon met narcistische trekken en zeker een met een persoonlijkheidsstoornis, al helemaal niet. Om je te onttrekken aan de invloed is het van belang dat je de manier waarop je naar hem kijkt verandert. Weet dat iedereen in onder invloed van een narcist kan raken, het maakt niet uit hoe je in het leven staat. Iedereen, van hoog tot laag, van rijk tot arm, van zelfverzekerd tot onzeker, kan verleid en misleid worden. Het heeft vooral te maken met een gebrek aan kennis over narcisme dat je het niet door hebt. En weet dat de narcist juist jou uitkoos omdat je in staat bent echte liefde te geven en vele andere capaciteiten hebt die hij zelf moet missen, zoals empathie of kwetsbaar durven opstellen. Hij ziet zich zelf als het beste en wil dan ook het beste. Breng zelfcompassie in je leven waardoor je jezelf leert te omarmen met al je goede en minder goede kanten. Leer jezelf weer kennen, leer van jezelf te houden zoals je bent. Bouw je eigen fundament en je zelfvertrouwen en zelfrespect weer op. Leer jezelf steun en troost geven. Zo leer je narcisme bestand te worden. In het contact met je ex-partner, maar ook om te voorkomen dat je weer in een relatie met een narcist terecht komt. Zie in dat je het verdient om 9 Narcisme is het beste dat me ooit is overkomen!

11 een relatie met iemand te hebben die echt van je houdt, die je respecteert en je niet enkel maar gebruikt om zijn ego op te vullen. 4. Erken dat het verleden niet te veranderen is, maar dat er volop keuzes zijn Keuzes die jíj mag maken, er iets niemand meer die dat voor jou beslist. Je hebt een tweede kans op het bouwen van een nieuw leven. Het is nu aan jou om voor jezelf te kiezen. En dat betekent niet egoïstisch doen waar je zin in hebt, nee, het betekent dat je vanuit je eigen behoeften, wensen en verlangens je leven gaat invullen. Met respect voor anderen. 5. Zoek hulp Hoe erger de gradatie van narcisme, hoe meer je daardoor geraakt zult zijn. Heb jij het gevoel dat je er niet alleen uit komt, zoek dan hulp. Dat kan bij mij zijn of bij andere hulpverleners. Wil je weten of je echt een relatie hebt (gehad) met een narcist? Wil je met mij praten over waar jij tegen aan loopt? Is deze informatie te overweldigend voor je? Loop je met vragen. Omdat ik het heel belangrijk vind dat jij weer jezelf wordt, uit liefde voor jezelf voor jezelf kiest en sterk komt te staan tegen over je ex-partner, mogen de lezers van dit E-book daar een gratis sessie aan vragen. Heb je interesse? Schrijf je dan in via 'online counseling sessie'. Vermeld in het opmerkingen vak dat je de sessie aanvraagt naar aanleiding van dit E-book. Blijf er niet mee lopen alsjeblieft! 10