RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Oecumenische school voor praktijkonderwijs De Atlant PRO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Oecumenische school voor praktijkonderwijs De Atlant PRO Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 09PY C1 BRIN nummer : 09PY 00 PRO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 11 september 2014 Datum vaststelling : 1 december 2014

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 11 september 2014 een onderzoek uitgevoerd op het Praktijkcollege De Atlant, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Praktijkcollege De Atlant is een school voor praktijkonderwijs en heeft 205 leerlingen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De aanleiding voor dit kwaliteitsonderzoek is de tweejaarlijkse bezoekcyclus die de inspectie voor scholen voor praktijkonderwijs hanteert. De Atlant is voor het laatst in 2012 bezocht en daarom voert de inspectie nu een kwaliteitsonderzoek uit. Toezichthistorie In 2012 is De Atlant voor het laatst door de inspectie bezocht in het kader van een landelijke steekproef onderzoek naar de staat van het voortgezet onderwijs in Nederland. Het doel van dat onderzoek was het verzamelen van informatie over een aantal onderwerpen, waarover de inspectie rapporteerde in het Onderwijsverslag De inspectie constateerde op grond van bevindingen tijdens het onderzoek dat twee indicatoren onvoldoende waren. Dit betrof het ontbreken van het taalbeleid (indicator 2.3) en de indicator (8.3) differentiatie: afstemming bij de verwerkingsopdrachten. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. - Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Pagina 3 van 11

4 - Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, leraren, de zorgcoördinator en mentoren. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor Praktijkcollege De Atlant is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten als de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Pagina 5 van 11

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op praktijkcollege De Atlant. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld Het onderwijs op de praktijkschool De Atlant is van voldoende kwaliteit. Het onderwijs op de De Atlant verloopt volgens een vaste structuur en stramien. De kernwoorden: respect, veiligheid en voorspelbaarheid worden in de praktijk waargemaakt. Het concept "Leren in Veiligheid" vereist voorspelbaarheid. Dit concept is in de praktijk binnen alle geledingen terug te vinden. Binnen deze context wordt onderwijs aangeboden wat zich kenmerkt als sterk door de leraar gestuurd. De school slaagt erin meer dan 90% van hun leerlingen naar werk en/ of opleiding te begeleiden. De voorbereiding op stages en de uitvoering maken het mogelijk dat leerlingen goed voorbereid de vervolgopleiding instromen en/of naar werk uitstromen. De kwaliteitszorg is van voldoende niveau, maar kan met de digitalisering van het volgsysteem zich nog verder ontwikkelen. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Pagina 6 van 11

7 Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden P De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.7 De leerlingen van het praktijkonderwijs functioneren naar verwachting in de vervolgopleiding of het werkveld. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming De school ondersteunt de leerlingen en de ouders/verzorgers bij de keuzes tijdens de schoolloopbaan. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. De school begeleidt leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben effectief aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief. (extra ondersteuning) Het bevoegd gezag stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast De leerling ontvangt onderwijs zoals beschreven in het ontwikkelingsperspectief De school stelt vast of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes. Pagina 7 van 11

8 De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 N2 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Pagina 8 van 11

9 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsleerproces en de kwaliteitszorg. Opbrengsten Uit de gegevens van de uitstroommonitor blijkt dat de school al jaren in staat is om gemiddeld 95% van de leerlingen succesvol te plaatsen in een arbeidssituatie, en/of gecombineerd met een opleiding aan het ROC. 18% van de leerlingen stroomde vorig jaar door naar een ROC, niveau 2-opleiding en 21% van de leerlingen naar ROC niveau 1. Ook binnen deze praktijkschool maakt men zich zorgen over het toekomstperspectief van de leerlingen nu de entree-eisen op het gebied van rekenen en taal verzwaard zijn, waardoor de weg naar het ROC bemoeilijkt wordt. De school toont aan dat de plaatsing bestendig is. De school biedt leerlingen de mogelijkheid aan om (branche)certificaten te halen en diploma s op velerlei terrein, bijvoorbeeld KPC: groen, svh horeca, vca. Tevens maken het brommerrijbewijs alsmede het zwemdiploma deel uit van dit scala. Daarnaast geeft de school certificaten uit op het gebied van schoonmaken, maatschappelijke stage, werken in de zorg. De school heeft de toeleiding naar de maatschappij en naar werk goed georganiseerd in het stageprogramma. Zo wordt eerst het programma veilig op stage doorlopen, dan worden groepsstages intern en extern aangeboden om vervolgens de stap naar de individuele stages te maken. De school beschikt over een groot netwerk in de buurt, zoals het VU ziekenhuis waar bij verschillende afdelingen (keuken, schoonmaakdienst) stagiaires welkom zijn. Ook het NH hotel in de buurt is een stageafnemer. Loopbaanoriëntatie De school verzorgt vele activiteiten op het gebied van loopbaanoriëntatie en onderdelen hiervan zijn in het portfolio s van de leerlingen terug te vinden. De verschillende activiteiten zijn echter nog niet in een opbouwende leerlijn uitgezet. De stages vormen de kern van het loopbaanbeleid. Sollicitatietrainingen maken deel uit van het programma. Onderwijsproces Het onderwijsproces vindt plaats in een gestructureerd, geordend en veilig klimaat. De inspectie heeft de lessen op de vier indicatoren met een voldoende gewaardeerd. Het onderwijs is met name bij de avo-vakken sterk leerkrachtgestuurd, waarbij de leerlingen weinig aan het woord komen en er sprake is van beperkte interactie met en tussen de leerlingen en leraren. Bij de praktijkvakken Pagina 9 van 11

10 is er meer sprake van interactie tussen de praktijkdocenten en de leerlingen. De zelfstandigheid van de leerlingen kan dan ook in de avo vakken vergroot worden. Het is van belang dat leerlingen ook na de schoolperiode zelfstandig in het leven komen te staan en problemen moeten kunnen oplossen. Door te eenzijdig te focussen op orde, controle en handhaving bestaat het gevaar dat de betrokkenheid van leerlingen afneemt. In driekwart van de bezochte lessen was dit nog net op orde, maar bij sommige avo-vakken was het onvoldoende. Leerlingen krijgen feedback op hun leerproces, maar deze feedback kan sterker gericht worden op feedforward. Inhoudelijk kan de samenwerking tussen de vakgerichte en avo-vakken nog versterkt worden. De inspectie heeft gezien dat er meer aandacht is voor de Nederlandse taal sinds het laatste bezoek. De vaktaal bij de praktijkvakken is in de lespakketten opgenomen. Aanvullend zouden schooltaalwoorden/ woorden van de week/ gestructureerd aangeboden kunnen worden. De taalcoördinator is bezig het beleid in de school verder uit te werken. De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. De school heeft een strikt beleid op het op tijd aanvangen van de les en beëindigen van de les. Gedurende de les gaat geen tijd verloren. In de klas is sprake van goed klassenmanagement. Lestijd wordt tot het eind van de les ten volle benut. Leerlingbegeleiding De school volgt systematisch de vorderingen van hun leerlingen. Naast de dagelijkse praktijk waarin leerlingen gevolgd worden zijn er de geplande IOP gesprekken. De basis hiervoor wordt het portfolio. Dit laatste is nog sterk in ontwikkeling, vooral vanwege digitalisering. De school hanteert gestandaardiseerde toetsen voor de Nederlandse taal en voor rekenen. De sociaal-emotionele ontwikkeling wordt door de mentoren gevolgd en vastgelegd. De leerlingbespreking waarin alle leerlingen besproken worden, is de kern van de begeleiding. Deze leerlingbespreking verloopt via vaste procedures en protocollen. De transitie van IOP/individueel ontwikkelingsplan, ontwikkelingsperspectief is in volle gang. De school doet dit gezamenlijk met de andere scholen van de stichting KOLOM. De uitstroomprofielen zijn vastgelegd en de school is bezig de profielen te voorzien van de leerlijnen. De school kan zich verbeteren door nadrukkelijker het aanbod af te stemmen op de leerbehoeften van de individuele leerling. Nu staat vaak nog het groepsaanbod centraal. De leerlijnen kunnen dan ook scherper vastgelegd worden. De school heeft dit in haar jaarplan reeds vastgelegd. De school verwacht veel van het digitale systeem E MATCH. Nu zijn de benodigde documenten van IOP/OPP, portfolio, groepsaanbod verspreid. Ook de uitslagen van de toetsen zijn weer in aparte documenten genomen waardoor het minder toegankelijk is voor iedereen. De verwachting is dat eind van het jaar E Match is ingevoerd. Pagina 10 van 11

11 De kwaliteitszorg Het bestuur stuurt de kwaliteitszorg bij haar scholen aan door duidelijke opdrachten aan de directies te geven. Jaarlijks worden de opbrengsten in beeld gebracht, geanalyseerd en in beperkte kring besproken. De school kan het opbrengstgericht werken op dit punt versterken door de uitstroomgegevens jaarlijks aan alle docenten te presenteren. Daarnaast heeft het bestuur sterk ingezet op het verbeteren van de primaire onderwijskwaliteit. Binnen het bestuur wordt nascholing aangeboden en alle docenten hebben de nascholing opbrengstgericht werken gevolgd. De Atlant-les is ontworpen en alle docenten worden bezocht en daarbij wordt het observatieformulier gebruikt. Hier worden vervolgens consequenties uit getrokken. Binnen De Atlant wordt gesproken over resultaatgesprekken in plaats van functioneringsgesprekken. Het bezoeken van elkaars lessen in de vorm van collegiale consultatie blijkt in de praktijk om organisatorische redenen moeilijk te organiseren. Afspraken en procedures zijn vastgelegd maar in de praktijk vinden docenten het moeilijk collega s hier op aan te spreken. De aanspreekcultuur is nog niet helemaal gemeengoed binnen De Atlant. De goede sfeer en het werkklimaat ziet de inspectie als valkuilen. Scholen maken jaarlijks een schoolverslag en dit verslag is vervolgens weer input voor het op te stellen jaarplan. In het schoolverslag van De Atlant worden de resultaten beschreven over de opbrengsten en het onderwijsleerproces. Concluderend kan dan ook gesteld worden dat de kwaliteitszorg cyclisch van aard is. Het plannen, uitvoeren evalueren en borgen is dan op de verschillende terreinen terug te zien. Pagina 11 van 11