Zuid-West 380 kv Oost Rilland-Tilburg

Transcriptie

1 Zui-West 380 kv Oost Rillan-Tilburg Integrale Effectenanalyse Leefomgevingskwaliteit Nettechniek Lanschap Archeologie Integrale effectenanalyse Natuur Ruimtegebruik Kosten Boem & water

2 Samenvatting Het project Zui-West 380 kv Oost oel Integrale effectenanalyse TenneT, beheerer van het lanelijke hoogspanningsnet, wil eze Integrale effectenanalyse geeft een beschrijving van een nieuwe 380 kv- hoogspanningsverbining tussen Rillan e tracéalternatieven en varianten en locaties voor het en Tilburg aanleggen. eze hoogspanningsverbining maakt hoogspanningsstation bij Tilburg. Ook woren e effecten eel uit van het grotere traject Borssele Tilburg hiervan toegelicht. Aan eze Integrale effectenanalyse liggen (hoogspanningsverbining Zui-West 380 kv). e volgene ocumenten ten gronslag: e verbining is noig om energie vanuit Zeelan af te voeren Notitie Tracéontwikkeling naar e lanelijke ring en knelpunten in het hoogspannings- Notitie Nut & Noozaak netwerk op te lossen. Bij Tilburg wort als onereel van e Notitie Samenvatting milieueffecten verbining een nieuw hoogspanningsstation gebouw. Notitie Nettechniek Veel keuzemogelijkheen Notitie Kosten Notitie Aansluitingen eelgebieen en stationslocaties In het proces om tot een keuze voor een tracé voor e hoogspanningsverbining Zui-West 380 kv Oost te komen, is een aantal mogelijke tracéalternatieven en varianten ontwikkel. Als het noig is om een knelpunt op te lossen, Ministers kiezen Voorgenomen Voorkeursalternatief (VVKA) In e perioe april tot en met mei 2017 krijgen e samen- Leefomgevingskwaliteit kan maximaal 10 kilometer van het totale tracé (van circa 70 km) onergrons woren aangeleg. werkene overheen e mogelijkhei om op basis van alle informatie een avies uit te brengen voor een VVKA aan Nettechniek Lanschap Ten slotte zijn voor het nieuw te bouwen hoogspanningsstation e ministers van Economische Zaken (EZ) en Infrastructuur bij Tilburg verschillene locaties bekeken. en Milieu (IenM). e minister van EZ vraagt hen aarbij te Om een afwogen keuze te kunnen maken tussen e verschillene tracéalternatieven en varianten en e verschillene mogelijk locaties van het hoogspanningsstation bij Tilburg zijn toetsen op lokale gevolgen, maar ook om een integraal avies over alle alternatieven en varianten te geven. Op basis van eze Integrale effectenanalyse en het avies vanuit e Archeologie Integrale effectenanalyse Natuur e effecten op e thema s milieu, nettechniek en kosten inzichtelijk gemaakt. e effecten zijn zo veel mogelijk kwantitatief bepaal en vervolgens vertaal naar een samenwerkene overheen, kiezen e ministers van EZ en IenM een VVKA. it VVKA wort vervolgens naer uitgewerkt. kwalitatieve score met een 7-puntsschaal, variëren van zeer negatief (- - -) tot zeer positief (+++). Ruimtegebruik Kosten Boem & water 2

3 Overzichtskaart tracéalternatieven en varianten Zui-West 380 kv Oost Moerijk rimmelen Geertruienberg Hooge Zwaluwe Mae Waalwijk Zevenbergen Stanaarbuiten Terheijen Oosterhout Oostein ongen e Moer Steenbergen Kruislan Ou Gastel Ouenbosch Etten-Leur Brea Tilburg Tholen Lepelstraat Halsteren Wouw Roosenaal Bergen op Zoom Zui West 380 kv - Oost Schematische weergave Tracé-alternatieven Rillan - Tilburg Legena Woensrecht Alternatief Paars Variant Paars Alternatief Blauw Variant Blauw Alternatief Geel Variant Geel Alternatief Roo Variant Roo Stations 380 kv eelgebiesgrenzen 380 kv Locatieopties Tilburg 380 kv Km. 3 Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Communicatie\161124_Schematische_weergave_Tracés\ _p_zw380_oost_schematische_Weergave_Tracés

4 Integrale effectenbeooreling Onerwerp Leefomgevingskwaliteit B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 B2 B2-vKr G2 G2-vWe G2-vSta P2 P2-vWe P2-vOu R2 B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Specifiek Aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone Aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen Tracéniveau lanschappelijk hoofpatroon Lanschap en Cultuurhistorie Kwaliteit tracé Lijnniveau Gebieskarakteristiek Elementen lijnniveau Effect op raaslachtoffers Effect op leefgebieen: gebieen met bijzonere waaren Natuur Boen en Water Archeologie Effect op leefgebieen: leefgebie vogels Effect op leefgebieen: leefgebie vleermuizen Effect op leefgebieen: leefgebie zoogieren in onbescherm bosgebie Tijelijke effecten Aantasting aarkunige waaren Boemkwaliteit (sanering van boemverontreinigingen) Rijksmonumenten AMK-terreinen Verwachtingsgebieen Effecten op leveringszekerhei Nettechniek Technische complexiteit beheer en onerhousfase/situatie Technische complexiteit aanleg Raakvlakken externe infrastructuur kv-stations Kosten Investeringskosten Afkortingen eelgebie 1 B1 Blauw G1 Geel P1 Paars R1 Roo vma Variant Markiezaat vstb Variant Steenbergen vkr Variant Kruislan vwo Variant Brabantse Wal Woensrecht vbe Variant Brabantse Wal Bergen op Zoom Er is ook een excel-bestan 'Tabel Integrale effectbeooreling' beschikbaar, waarin (inien gewenst) selecties kunnen woren gemaakt. Afkortingen eelgebie 2 B2 Blauw G2 Geel P2 Paars R2 Roo vkr/vstb Variant Kruislan/Steenbergen vou Variant Ou Gastel vwe Variant Westzije A17 vsta Variant Stanaarbuiten vwe variant Westzije A17 Afkortingen eelgebie 3 B3 Blauw G3 Geel P3 Paars R3 Roo vli Variant Linie van en Hout vbo Variant Bosroute vhu Variant Huis ter Heie vst Variant Stanaarbuiten vbi Variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe voo Variant Oosterheie voo/o Variant Oosterheie onergrons Zeer positief effect Positief effect Licht positief effect Niet of nauwelijks effect Licht negatief effect Negatief effect Zeer negatief effect 4

5 Overzicht eelgebie 1 Milieu Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van een aantal van 2 bij Blauw variant Steenbergen en Blauw variant Markiezaat Steenbergen tot 42 bij Geel en Geel variant Markiezaat. e meeste gevoelige bestemmingen (17) woren vrijgespeel in e blauwe en gele tracéalternatieven en varianten. Een aantal varianten hebben een licht positief effect op het lanschappelijk hoofpatroon. it komt oor het versterken van e Brabantse Wal als structureren element op it hoogste schaalniveau. e bestaane 150 kv-verbining wort verwijer zoner at hier een nieuwe bovengronse verbining terug komt. Alle varianten hebben een (licht) negatief effect op het criterium kwaliteit tracé, omat ze meer knikken, richtingsveraneringen en onergronse tracéelen bevatten an e tracéalternatieven. Alleen Paars variant Woensrecht - Bergen op Zoom heeft een licht positief effect op e beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau. it komt omat er bij eze variant over een zeer grote afstan geen bovengronse hoogspanningsverbining meer aanwezig zal zijn oor het te verkabelen geeelte tussen Woensrecht en Bergen op Zoom. Bij het criterium beïnvloeing van samenhang tussen elementen op lijnniveau treen veel positieve effecten treen op als gevolg van het verwijeren van e bestaane 150 kv-verbining. e negatieve effecten komen voort uit e verstoring van e zichtas vanuit het bosgebie op e Wal richting e Oosterschele. e effectscores op het criterium raaslachtoffers loopt uiteen waarbij e onergronse varianten neutraal scoren. Alternatief Blauw, Blauw variant Kruislan en Blauw variant Steenbergen hebben e meeste raaslachtoffers vanwege e bovengronse verbining oor het Markiezaat en e nieuwe oorsnijing oor het noorelijk eel van het eelgebie. Er zijn aanzienlijke verschillen tussen e alternatieven en varianten op het gebie van bijzonere natuurwaaren. Voor een aantal varianten komt meer gebie voor natuurontwikkeling beschikbaar oor het verwijeren van e huiige 150 kv-verbining ie oner meer over e Brabantse Wal loopt. Bij Alternatief Blauw en Geel, en iverse varianten van Blauw wort juist veel natuurgebie oorsneen. Nettechniek Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel is het ene tracéalternatief of variant technisch complexer an een aner, waaroor e aanleg van sommige tracéalternatieven en varianten lastiger is an anere. Op het gebie van leveringszekerhei ragen e blauwe en gele tracéalternatieven en varianten ie het Markiezaatsmeer passeren miner bij an e paarse en roe tracéalternatieven en varianten ie over e Brabantse Wal gaan. it komt met name oor e buneling met e bestaane 380 kv-verbining waaroor bij een calamiteit mogelijk zowel e nieuwe 380 kv verbining als e bestaane 380 kv verbining waarmee wort gebunel uit berijf kunnen raken. aarnaast wort er in e tracéalternatieven en varianten ie over het Markiezaat lopen 380 kv- kabel toegepast, wat e leveringszekerhei relatief gezien verminert. Ten slotte is bij e tracéalternatieven en varianten over het Markiezaat het uitvoeren van onerhou en het verhelpen van storingen relatief lastiger. Bij e bouw zijn er bij alle tracéalternatieven en varianten uitagingen en zal er regelmatig moeten woren afgeweken van e stanaar aanlegmethoes. Voor e tracés ie e Brabantse Wal passeren gelt at er relatief veel bestaane infrastructuur (buisleiingen, een spoorlijn, vlieg- en raarfunnel) in e nabijhei is, e tracéalternatieven en varianten oor het Markiezaatsmeer hebben vrijwel geen bestaane infrastructuur in e nabijhei. Bij e blauwe en gele alternatieven en varianten wort een complexe aanpassing van het 150 kv-station Bergen op Zoom voorzien. Kosten Het verschil tussen e hoogste en e laagste kosten betreft ongeveer 180 miljoen euro. Het verschil in kosten ontstaat oor het moeten bouwen van technische complexe oplossingen ronom Markiezaatsmeer, Zoommeer en het 150 kv-station Bergen op Zoom. Overzicht eelgebie 2 Milieu Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van 0 bij Blauw variant Kruislan en Paars variant Ou Gastel tot 32 bij Paars. Het aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen loopt uiteen van 0 tot 12, waarbij e gele alternatieven en varianten neutraal scoren. e tracéalternatieven Blauw en Blauw variant Kruislan hebben een neutraal effect op e kwaliteit van het tracé. Alle anere tracéalternatieven en varianten hebben een (licht) negatief effect, omat ze meer knikken, richtingsveraneringen en onergronse tracéelen bevatten. 5

6 Bij e beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau scoren alle tracéalternatieven (licht) negatief oor e forsere buneling in het (open) lanschap. Bij het criterium beïnvloeing van samenhang tussen elementen op lijnniveau scoort alleen Paars variant Ou Gastel negatief omat Ou Gastel hier wort ingesloten oor hoogspanningsverbiningen. In alle gevallen is sprake van een toename van het aantal raaslachtoffers. Vanwege e lange nieuwe oorsnijing ten westen en nooren van Ou Gastel scoort Paars variant Ou Gastel zeer negatief. Voor alternatief Blauw en Paars variant Ou Gastel wort ongeveer evenveel nationaal natuurnetwerk (NNN) aangetast als at er gebie beschikbaar komt oor het verwijeren van hoogspanningsleiingen. it leit tot een neutraal effect op leefgebieen met bijzonere waaren. Bij e overige alternatieven en varianten is e score licht negatief. Blauw variant Kruislan/Steenbergen en Paars variant Ou Gastel hebben een negatief effect op archeologie omat zij een AMK-terrein raken. Paars en Paars variant Ou Gastel oorsnijen mielhoge en hoge archeologische verwachtingsgebieen. Nettechniek Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel is het ene tracéalternatief of variant technisch complexer an e anere, waaroor e aanleg van sommige tracéalternatieven en varianten lastiger is an anere. Tracéalternatief Roo raagt relatief het meeste bij aan leveringszekerhei vanwege e afstan tot anere 380 kv-verbiningen en oorat er geen 380 kv-kabel noig is. Bij het blauwe tracéalternatief en e blauwe varianten is wel kv-kabel noig. e bouw van het blauwe tracéalternatief en bijbehorene blauwe varianten en Paars variant Ou Gastel is relatief technisch lastig uitvoerbaar vanwege een complexe 380/150 kv-kabelboring oner een leiingstraat oor. e bouw van Paarse variant Westzije A17 en het tracéalternatief Roo is relatief lastig omat eze nabij een bestaane hoogspanningsverbining woren gebouw. e tracéalternatieven en varianten hebben allen in meer of minere mate veel externe infrastructuur in e nabijhei (buisleiingen, snelwegen of een waterweg). Kosten Het verschil tussen e hoogste en e laagste investeringskosten betreft ongeveer 40 miljoen euro, oner meer oor een langer 380/150 kv kabeltracé en het verwijeren van een 150 kvverbining. Overzicht eelgebie 3 Milieu Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van 8 bij Roo variant Oosterheie/onergrons tot 36 bij Paars en Paars variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe. Het aantallen vrij te spelen gevoelige bestemmingen loopt uiteen van 86 tot 469, eze laatste bij alle gele alternatieven en varianten met e variant Bosroute. Alternatief Paars en bijbehorene varianten bunelen groteneels met e bestaane 380 kv-verbining, waaroor ie als onereel van het lanschappelijk hoofpatroon wort versterkt. Er zijn grote verschillen in beoorelingen van e tracéalternatieven en varianten op kwaliteit tracé. Een negatieve beooreling komt veelal voort uit richtingsveraneringen ie het gevolg zijn van lokale verschijnselen, waaroor e verbining matig herkenbaar is als bovenregionale infrastructuur. Alle tracéalternatieven en varianten scoren voor beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau meestal licht negatief oor e forsere buneling in het open lanschap. Bij alternatief Roo en Roo variant Oosterheie zorgt een groot eel van het tracé tot een nieuwe oorsnijing van het lanschap. In vrijwel alle gevallen is sprake van een toename van het aantal raaslachtoffers. Alternatief Blauw variant Huis ter Heie scoort als enige neutraal oorat eze bestaane tracés volgt en onergrons oor Huis ter Heie loopt. Lange nieuwe oorsnijingen oor het lanschap wegen mee in e zeer negatieve effectscores bij e roe tracés en een groot aantal van e blauwe en gele varianten. Veel alternatieven en tracévarianten lopen oor e NNNgebieen wat een negatief effect heeft op e leefgebieen. Paars variant Biesbosch Hooge Zwaluwe Huis ter Heie loopt onergrons oor natuurgebie Huis ter Heie en kent een licht positief effect. Hier komt oor het verwijeren van een hoogspanningsleiing meer gebie beschikbaar wat zich tot natuur kan ontwikkelen an at er verloren gaat oor aanleg van het nieuwe tracé. e effectscores voor leefgebieen vogels lopen sterk uiteen. Bij tracéalternatief Blauw en bijbehorene varianten is er geen sprake van oppervlakteverlies oor e aanleg van het tracé maar oor het amoveren van het 150 kv-tracé komt er wel circa 36 hectare gebie beschikbaar voor weievogels. Bij Roo en bijbehorene varianten is er bijna 50 hectare ruimtebeslag op natuurgebieen ten noorwesten van Brea ie in het NNN ie

7 zijn aangewezen als weievogelgebie. Enkele alternatieven en varianten oorsnijen AMK-terreinnen en hebben een licht negatief effect op het it criterium (terrein met resten van e schans Linie van en Hout en een terrein met sporen van een vuursteenvinplaats. Alle alternatieven en varianten oorsnijen gebieen met een verwachtingswaare. Nettechniek Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel is het ene tracealternatief of variant technisch complexer an e anere, waaroor e aanleg van sommige tracéalternatieven en varianten lastiger is an anere. Op het gebie van leveringszekerhei ragen tracéalternatief Roo en Roo variant Oosterheie relatief het meeste bij in it eelgebie vanwege e afstan tot anere 380 kvverbiningen en oorat er geen 380 kv-kabel noig is. e paarse tracéalternatieven en varianten scoren relatief miner op geografische spreiing, zeker aar waar ook 380 kv-kabel wort toegepast. Bij e bouw woren e meeste uitagingen verwacht bij e paarse tracéalternatieven en varianten oor e vele kruisingen met snelwegen en oor het bouwen nabij e bestaane hoogspanningsverbining. Voor het beheer en onerhou is e bereikbaarhei van mastlocaties bij e paarse en blauwe tracéalternatieven en varianten een aanachtspunt. Vooral e paarse tracéalternatieven en varianten hebben veel externe infrastructuur in e nabijhei, oner anere e petrochemische inustrie. Kosten Het verschil tussen e hoogste en e laagste investeringskosten betreft ongeveer 100 miljoen euro. Kostenverhogene aspecten van Paars variant Huis ter Heie zijn e complexe tracéelen nabij Moerijk en Zevenbergschenhoek, en twee complexe 380/150 kv-kabeltracés. Overzicht stations Galgenein Binnen e zoeklocatie kan het station woren gebouw. Als gevolg van e bouw moet er bos woren gekapt en moet it elers te woren gecompenseer. e aansluiting van alternatieven en varianten op locatie Galgenein heeft gevolgen voor e beooreling van e effecten van e alternatieven in eelgebie 3 op het gebie van milieu, nettechniek en kosten. e alternatieven en varianten woren korter waaroor er voor vrijwel alle aspecten een positiever effect ontstaat op e effectbeooreling. Voor e roe alternatieven en varianten veranert e effectbeooreling niet. Spiner Binnen e zoeklocatie kan het station woren gebouw. Als gevolg van e bouw ient e effluentvijver van het waterschap te woren aangepast. e tracés van alle alternatieven en varianten sluiten irect aan op eze mogelijke stationslocatie. Bij e etailuitwerking na e keuze van een VVKA moet woren gekeken naar e exacte aansluiting op e stationslocatie. e bestaane verbining en het alternatief moeten woren aangepast, zoat e verbiningen haaks op e stationslocatie aankomen. e aansluitingen hebben geen gevolgen voor e beooreling van e effecten op het gebie van milieu, nettechniek en kosten. Quirijnstok en Loven Gezien e ruimtelijke belemmeringen in samenhang met e negatieve effecten oor e aansluitingen van e alternatieven en varianten op eze stationslocaties Quirijnstok en Loven is het niet haalbaar om eze locaties verer mee te nemen in e afweging voor een stationslocatie. eze locaties vallen us af voor e keuze van het VVKA. Integraal tracéalternatief Op basis van e Integrale effectenanalyse kunnen verschillene tracéalternatieven en varianten per eelgebie woren gekozen om samen een integraal tracéalternatief te vormen van Rillan naar Tilburg. e meeste tracéalternatieven en varianten sluiten rechtstreeks op elkaar aan. In het geval at ze niet aansluiten, kan het noozakelijk zijn een 'aansluittracé' te ontwikkelen. Soms is het oor bijvoorbeel technische- of ruimtelijke beperkingen niet mogelijk een aansluittracé te ontwikkelen zoner e tracés te wijzigen. e aansluittracés hebben in een aantal gevallen gevolgen voor nettechniek en kosten oorat er een stukje 380 kv-kabeltracé noig is. eze aansluittracés hebben minimale gevolgen voor e milieueffecten

8 Meest Milieuvrienelijk Alternatief Het meest milieuvrienelijk alternatief is het alternatief waarbij e naelige gevolgen voor het milieu zoveel mogelijk woren voorkomen of beperkt. Hierbij is specifiek aanacht bestee aan e thema's leefomgeving, lanschap en natuur. Per thema zijn in elk eelgebie verschillene alternatieven of varianten aangemerkt als meest milieuvrienelijk. Er heeft geen weging van e rie thema's plaats gevonen. Er kan hieroor geen eenuiig realistisch en integraal MMA woren bepaal. Het MMA is niet per efinitie het Voorkeursalternatief. Het Voorkeursalternatief wort bepaal oor e minister van Economische Zaken en e minister van Infrastructuur en Milieu. Zij betrekken naast milieuaspecten ook anere beslisfactoren, zoals kosten, nettechniek en lokale gevolgen. Voor het MMA is bezien of e milieueffecten verer gemitigeer kunnen woren. e milieueffecten op het gebie van Leefomgevingskwaliteit zijn al maximaal gemitigeer oor bij e tracering al zoveel mogelijk rekening te houen met het zoveel mogelijk voorkomen van gevoelige bestemmingen. Bij e tracering is ook rekening gehouen met lanschap en cultuurhistorie. Wel kunnen technische constructies zoals opstijgpunten en stations bij naere etaillering verer ingepast woren. Het aantal raaslachtoffers kan oor e toepassing van bijvoorbeel varkenskrullen of vogelflappen op e geleiers beperkt woren. 8

9 Inhousopgave Samenvatting 2 1 Inleiing oel Integrale effectenanalyse Nut & Noozaak Het project Zui-West 380 kv Oost Proceure Leeswijzer 17 2 Tracéalternatieven en varianten Tracering Aanpak met eelgebieen Keuze voor een integraal tracé 22 3 Afwegingskaer Beoorelingsmethoe Milieu Nettechniek Kosten 29 5 Overzicht tracéalternatieven en varianten eelgebie 2: Borchwerf-Stanaarbuiten Resumé Beschrijving Milieu Nettechniek Kosten 68 6 Overzicht tracéalternatieven en varianten eelgebie 3: Stanaarbuiten-Tilburg Resumé Beschrijving Milieu Nettechniek Kosten 95 7 Aansluitingen tussen eelgebieen 96 9 Meest Milieuvrienelijk Alternatief 114 Begrippenlijst 117 Bijlage: 120 Tabel integrale kwantitatieve effectenbeooreling Overzicht tracéalternatieven en varianten eelgebie 1: Rillan-Borchwerf Resumé Beschrijving Milieu Nettechniek Kosten 49 8 Overzicht mogelijke locaties station Tilburg Resumé Beschrijving Effectbeooreling 110 9

10 1. Inleiing 10

11 1.1. oel Integrale effectenanalyse TenneT, beheerer van het lanelijke hoogspanningsnet, wil een nieuwe 380 kilovolt (kv) hoogspanningsverbining tussen Rillan en Tilburg aanleggen. eze hoogspanningsverbining maakt onereel uit van het grotere traject Borssele-Tilburg (hoogspanningsverbining Zui-West 380 kv). Er zijn verschillene tracémogelijkheen voor eze hoogspanningsverbiningen. In mei 2009 is e startnotitie voor het project Zui-West 380 kv gepubliceer en sinsien wort onerzocht welk tracé e voorkeur heeft 1. e minister van Economische Zaken (EZ) kiest samen met e minister van Infrastructuur en Milieu (IenM) een Voorgenomen Voorkeursalternatief (VVKA) voor het tracé tussen Rillan en Tilburg. Planproces Notities Effectentabel per eelgebie Meest milieurienelijk alternatief Integrale effectenanalyse Informatiepakket VVKA ministers Als basis voor e keuze van het VVKA is voor alle tracéalternatieven en varianten een overzicht gemaakt van e effectbeooreling over e thema s nettechniek, milieu en kosten. e samenvatting hiervan wort beschreven in eze Integrale effectenanalyse. Verwacht wort at e ministers van EZ en IenM voor e zomer van 2017 het VVKA kiezen. In e perioe april tot en met mei 2017 krijgen e samenwerkene overheen e mogelijkhei om op basis van alle informatie een avies uit te brengen voor een VVKA aan e ministers van Economische Zaken (EZ) en Infrastructuur en Milieu (IenM). e minister van EZ vraagt hen aarbij te toetsen op lokale gevolgen, maar ook om een integraal avies over alle alternatieven en varianten te geven. Op basis van eze Integrale effectenanalyse en het avies vanuit e samenwerkene overheen, kiezen e ministers van EZ en IenM een VVKA. eze Integrale effectenanalyse licht alle effecten globaal toe en gaat in het bijzoner in op e onerscheiene informatie. In e verschillene notities (zie paragraaf 1.5) woren ook e kleinere verschillen toegelicht. Ook eze notities woren ten behoeve van het opstellen van hun avies aan e regio ter beschikking gestel. Lokale gevolgen Avies regio 1 it is toegelicht in e Notitie Tracéontwikkeling 11

12 1.2. Nut & noozaak Het project Zui-West 380 kv Oost is noig om iverse knelpunten op te lossen: het knelpunt in transportcapaciteit tussen Zeelan en e lanelijke ring, het onerhousknelpunt op e 380kV-lijn Rillan-Geertruienberg en e knelpunten in het Brabantse 150kV-hoogspanningsnetwerk. Knelpunten Knelpunten In e provincie Zeelan wort aanmerkelijk meer elektriciteit geprouceer an er wort verbruikt. Met het efinitieve besluit tot e bouw van e nieuwe Sloecentrale bij Borssele (2007) en het wegvallen van een aantal grootverbruikers in Zeelan, wort het hoogspanningsnetwerk vanuit Borssele volleig benut voor transport van elektriciteit naar het achterlan. e huiige verbining zit us als het ware vol. it heeft tot gevolg at: onvoloene toekomstvaste aansluitcapaciteit beschikbaar is voor nieuwe (grootschalige) conventionele opwekking en (grootschalige) winenergie op lan en op zee; onerhou aan e hoogspanningsverbiningen vanuit Borssele leit tot aanmerkelijke prouctiebeperkingen voor e markt. it gaat gepaar met hoge maatschappelijke kosten; TenneT niet meer kan voloen aan e ontwerpcriteria uit e Netcoe. eze Netcoe is een Besluit van e Autoriteit Consument en Markt (artikel 31 van e Elektriciteitswet 1998, Netcoe elektriciteit). Hierin zijn e voorwaaren opgenomen ie gelen voor e manier waarop netbeheerers en afnemers zich geragen bij het in werking hebben van e netten, het voorzien van een aansluiting op het net en het uitvoeren van het transport van elektriciteit over het net. Zui-West 380 kv Bij aanvang van het project Zui-West 380 kv (Borssele Tilburg) zijn enkele oplossingen onerzocht. Uit e analyse kwam naar voren at het overschot aan prouctie in Zeelan naar e lanelijke 380 kv-ring moet woren getransporteer. aarmee is het overkoepelene project Zui-West 380 kv (Borssele - Tilburg) opgestart met als oelstelling om e volgene (kort samengevatte) knelpunten op te lossen: voloene toekomstvaste transportcapaciteit; ontlasten bestaane 150kV- hoogspanningsnetwerk in Brabant; vergroting leveringszekerhei bij grootschalige calamiteiten waarmee e kwetsbaarhei van het lanelijke hoogspanningsnetwerk verminert. Het westelijke tracéeel Borssele-Rillan (project Zui-West 380 kv West) wort vooruitlopen op het tracéeel Rillan-Tilburg (project Zui-West 380 kv Oost) gerealiseer. eze knip is toegelicht in e Notitie Tracéontwikkeling. e bouw van station Rillan is inmiels gestart. e bouw van e verbining Borssele-Rillan start na het afronen van e ruimtelijke proceures. Onvoloene aansluitcapaciteit Er kan op termijn geen onerhou meer woren uitgevoer NETCOE Er kan op termijn niet meer woren volaan aan e ontwerpcriteria uit e netcoe 12

13 Zui-West 380 kv Oost Het project Zui-West W380 kv Oost is noig om: het bestaane transportcapaciteitsknelpunt in het tracéeel Rillan-Geertruienberg op te lossen; voloene transportcapaciteit naar e lanelijke ring bij Tilburg te hebben voor prouctie in Zeelan en import vanuit België; het bestaane 150 kv-hoogspanningsnetwerk in Brabant te ontlasten. Nut en noozaak Al sins 2009 is TenneT niet meer in staat het vereiste onerhou aan e 380 kv-verbining Borssele-Geertruienberg uit te voeren. it kan alleen tegen hele hoge maatschappelijke kosten. eze situatie verslechtert verer als tussen 2019 en 2020 e offshore-winparken Borssele Alpha en Beta woren aangesloten. Uitstellen van onerhou levert op termijn risico s op voor e leveringszekerhei. Lanelijke ring aarnaast gelt at er oor e overprouctie in Zeelan sprake is van overbelasting van het 150 kv-hoogspanningsnet in Brabant. Zoner Zui-West W380 kv Oost zijn investeringen noig om it knelpunt op te lossen. it soort investeringen zijn gericht op e korte termijn en zijn aarom niet-renabel. Ter veruielijking hiervan: net als bij het wegennet is het niet wenselijk om grote verkeersstromen via ventwegen af te voeren in plaats van via snelwegen. Een uitgebreie beschrijving is terug te vinen in e Notitie Nut & Noozaak. 13

14 1.3. Het project Zui-West 380 kv Oost Het project Zui-West 380 kv Oost betreft e aanleg van een nieuwe 380 kv-hoogspanningsverbining tussen Rillan en Tilburg. Het project bestaat uit vier onerelen: e aanleg van een nieuwe 380 kv-verbining, het verwijeren van bestaane 150 kv-verbiningen waarmee wort gecombineer, e aansluitingen van 150 kv-stations met 150 kv-kabels en e bouw van een nieuw hoogspanningsstation bij Tilburg. Aanleg van een nieuwe 380 kv-verbining Het beginpunt van e nieuwe verbining is het 380 kv-hoogspanningsstation bij Rillan, waarvan e bouw inmiels in uitvoering is. Het einpunt ligt bij Tilburg, waar als onereel van het project een nieuw 380 kv-hoogspanningsstation wort gebouw. e capaciteit van e nieuwe 380 kv-verbining is ten minste twee keer 2635 MVA. Aanleggen nieuwe 380 kv-hoogspanningsverbining Wintrackmasten met combiverbining 380kV /150kV 380 kv-station Rillan 150 kv-station 150 kv-masten Verwijeren van bestaane 150 kv-verbiningen e nieuwe 380 kv-verbining wort waar mogelijk en zinvol gecombineer met bestaane 150 kv-verbiningen. Na aanleg van e nieuwe gecombineere 380 / 150 kv-verbining kan e bestaane 150 kv-verbining groteneels woren afgebroken. Verwijeren bestaane 150 kv-verbining Aansluitingen van 150 kv-stations met 150 kv-kabels e nieuwe 380 kv-verbining wort waar mogelijk en zinvol gecombineer met bestaane 150 kv-verbiningen,. Om e 150 kv-hoogspanningsstations aangesloten te houen woren eze verbonen met e nieuwe gecombineere 380/150 kv-verbining via nieuwe 150 kv-kabeltracés. Op een aantal locaties zijn tevens aanpassingen aan of uitbreiingen van eze 150 kv-stations noig. Koppelen van 380 kv-verbining en 150 kv-verbining Nieuw hoogspanningsstation bij Tilburg Met het nieuwe 380 kv-hoogspanningsstation bij Tilburg wort e nieuwe 380 kv-verbining aan e lanelijke ring gekoppel en wort bij Tilburg een nieuwe koppeling tot stan gebracht tussen het 380 kv-net en het bestaane 150 kv-net. Bouwen nieuw 380 kv-hoogspanningsstation 380 kv-masten lanelijke ring 150 kv-station Tilburg 380 kv-station Tilburg 14

15 Aanleg van een nieuwe 380 kv-verbining (masten) Tijelijke werkweg aanleggen Aanbrengen funatiepalen Funering maken Plaatsen mast Geleiers trekken Masten geree emontage vakwerkmast met hijskraan Verwijeren vakwerkmast emontage - Snijen Verwijeren vakwerkmast rainage aanleggen Heien Bouwen station Station geree Bouwen 150 kv-opstijgpunt 380 kv- kabels aanleggen Uitlegplaats voor booropstelling 380 kv- kabels Bouwen 380 kv-opstijgpunt Verwijeren van bestaane 150 kv-verbiningen emontage - Snijen emontage vakwerkmast met hijskraan Nieuw hoogspanningsstation Bestaane situatie Bouwrijp maken Aansluitingen van 150 kv- en 380 kv-kabels Sleuf graven 150 kv-kabel kv-kabels leggen

16 1.4. Proceure e Rijksoverhei is in sommige gevallen bevoeg bij projecten van nationaal belang e besluitvorming te coörineren. Projecten op het gebie van energie-infrastructuur ie van nationaal belang zijn, woren gecoörineer oor e minister van EZ. Er is een besluit noig waarmee het project planologisch mogelijk wort gemaakt. Voor it project is it een rijksinpassingsplan. Een rijksinpassingsplan is eenvouig gezeg een bestemmingsplan op rijksniveau. Bij it rijksinpassingsplan hoort ook een milieueffectrapport (MER). Op het ontwerp-rijksinpassingsplan is inspraak mogelijk. In e afgelopen perioe is onerzocht welke nieuwe tracéalternatieven en varianten e verbining kunnen vormen tussen Rillan en Tilburg (zie Notitie Tracéontwikkeling). e besluitvorming over het tracé van e verbiningen en het bijbehorene hoogspanningsstation vint plaats in twee fasen. In e eerste fase nemen e ministers van EZ en IenM een voorbereiingsbesluit, waarin het Voorgenomen Voorkeursalternatief (VVKA) wort vastgeleg. oel van it besluit is te voorkomen at er in het gebie ontwikkelingen plaatsvinen ie realisatie van e hoogspanningslijn in e weg kunnen staan. Met het voorbereiingsbesluit woren geen onomkeerbare beslissingen over het tracé genomen. Het voorbereiingsbesluit wort gepubliceer in e Staatscourant. In e tweee fase, na e zomer van 2017, volgt een verere uitwerking van het VVKA. Op basis hiervan wort een ontwerp-inpassingsplan opgestel. it wort samen met het MER ter visie geleg. Ieereen kan een zienswijze op eze stukken inienen. Naar aanleiing van e zienswijzen wort een efinitief inpassingsplan opgestel en wort het ruimtelijk besluit vastgestel. Na behaneling van eventuele beroepen oor e Raa van State is it besluit onherroepelijk. Uiteinelijk woren vergunningen aangevraag om e werkzaamheen te kunnen uitvoeren (bijvoorbeel kapvergunningen). 16

17 1.5. Leeswijzer Er is veel informatie beschikbaar over het project Zui-West 380 kv Oost. Het is niet mogelijk om alle informatie geetailleer in één ocument overzichtelijk te verwerken. aarom beschrijft it ocument Integrale effectenanalyse e informatie op hooflijnen. In hoofstuk 2 wort ingegaan op e tracéalternatieven en varianten. Hoofstuk 3 beschrijft e milieu-informatie, nettechniek en kosten. e hoofstukken 4, 5 en 6 beschrijven e tracéalternatieven en varianten van respectievelijk eelgebie 1, 2 en 3. Ook wort beschreven wat e effecten van eze tracéalternatieven en varianten zijn op e thema s milieu, nettechniek en kosten. In hoofstuk 7 wort toegelicht welke verbiningen mogelijk zijn tussen e verschillene eelgebieen. Hoofstuk 8 beschrijft e stationslocaties en e effecten op e thema s milieu, nettechniek en kosten. In hoofstuk 9 wort het Meest Milieuvrienelijk Alternatief beschreven. it ocument verwijst naar achterliggene notities waarin uitgebreie informatie over een bepaal onerwerp is opgenomen. at zijn e volgene notities: Notitie Tracéontwikkeling, 30 maart 2017 Notitie Nut & Noozaak, 30 maart 2017 Notitie Nettechniek, 30 maart 2017 Notitie Kosten, 30 maart 2017 Notitie Aansluitingen eelgebieen en stationslocaties, 30 maart eze notitie behanelt e onerwerpen: Notitie Samenvatting milieueffecten, 30 maart In eze notitie wort e volgene milieu informatie behanel: Natuur Leefomgevingskwaliteit Lanschap & Cultuurhistorie Ruimtegebruik Aansluitingen eelgebieen Archeologie Stations Boem en Water 17

18 2. Tracéalternatieven en varianten In het proces om te komen tot het rijksinpassingsplan zijn tot nu toe verschillene stappen gezet om tot een zo optimaal mogelijk tracé te komen. Er zijn in samenspraak met e regio vier tracéalternatieven ontwikkel en een veelhei aan varianten. Ook zijn er verschillene locaties voor het hoogspanningsstation Tilburg onerzocht. 18

19 2.1. Tracering Op basis van oner anere e traceringsprincipes uit het ere Structuur Schema Elektriciteitsvoorziening (SEV III) zijn vier tracéalternatieven ontwikkel. Ook zijn er varianten uitgewerkt. Traceringsprincipes en uitgangspunten Bij het ontwikkelen van e tracéalternatieven en varianten zijn oner anere e principes van het SEV III e Startnotitie MER en Richtlijnen, ruimtelijk belei en technische vereisten aan een hoogspanningsverbining gehanteer. e traceringsprincipes en uitgangspunten zijn: Het beginpunt ligt bij het 380 kv-station Rillan en het einpunt ligt nabij Tilburg (koppeling met e lanelijke ring); Bovengronse aanleg, tenzij.; Waar mogelijk/zinvol combineren van bestaane hoogspanningsverbiningen met e nieuwe hoogspanningsverbining in één mast, waarbij e bestaane hoogspanningsverbining wort afgebroken; Waar mogelijk/zinvol bunelen met bestaane hoogspanningsverbiningen of bovenregionale infrastructuur; Alle wet- en regelgeving en het rijksbelei op het gebie van ruimtelijke orening; elektriciteitsvoorziening, natuur- en waterbeheer woren in acht genomen; Het in acht nemen van het voorzorgbelei voor gezonheisaspecten van elektromagnetische velen; Rekening houen met bestaane en toekomstige functies (zoals berijven, winturbines, glastuinbouw, buisleiingen e..) en een goee lanschappelijke inpassing (zoals zo veel mogelijk rechte geeelten in het traject); Rekening houen met e technische vereisten van een hoogspanningsverbining. Voor het masttype is in principe uitgegaan van het nieuwe masttype (Wintrack); Zo veel als mogelijk voorkomen van nieuwe oorsnijingen van het lanschap. 19 SEV III is een structuurvisie met als oel het waarborgen van voloene ruimte voor grootschalige prouctie en transport van elektriciteit. Tracéalternatieven en varianten Op basis van e traceringsprincipes zijn vier tracéalternatieven genaam Blauw, Geel, Paars en Roo ontwikkel. Ook zijn er varianten op e tracéalternatieven opgenomen om bepaale (milieu)effecten te voorkomen en/of knelpunten op te lossen. Per eelgebie zijn er meerere varianten uitgewerkt. Een variant is ontwikkel voor een eel van een tracéalternatief. In e notitie Tracéontwikkeling is e ontwikkeling van e tracéalternatieven en varianten naer toegelicht. e verschillene mogelijke tracéalternatieven en varianten en stationslocaties woren naer beschreven in e hoofstukken 4 t/m 8. Voor e locatie van het nieuw te bouwen 380 kv-hoogspanningsstation Tilburg zijn er verschillene opties: Galgenein, Spiner, Quirijnstok en Loven. Het nieuwe tracé sluit aan op het nieuw te bouwen station om een koppeling naar e lanelijke ring mogelijk te maken. Oostein e Moer ongen Galgenein Tilburg Zui West 380 kv - Oost Inicatieve locaties Station Tilburg 380kV Legena Locatieopties Tilburg Bestaane 380 kv verbining Bestaane 150 kv verbining Hoogspanningsstation 150 kv Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. Spiner Quirijnstok Loven TA65

20 Overzichtskaart tracéalternatieven Zui-West 380 kv Oost Moerijk rimmelen Geertruienberg Hooge Zwaluwe Mae Waalwijk Zevenbergen Stanaarbuiten Terheijen Oosterhout Oostein ongen e Moer Steenbergen Kruislan Ou Gastel Ouenbosch Etten-Leur Brea Tilburg Tholen Lepelstraat Halsteren Wouw Roosenaal Bergen op Zoom Zui West 380 kv - Oost Schematische weergave Tracé-alternatieven Rillan - Tilburg Legena Woensrecht Alternatief Paars Variant Paars Alternatief Blauw Variant Blauw Alternatief Geel Variant Geel Alternatief Roo Variant Roo Stations 380 kv eelgebiesgrenzen 380 kv Locatieopties Tilburg 380 kv Km. 20 Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Communicatie\161124_Schematische_weergave_Tracés\ _p_zw380_oost_schematische_Weergave_Tracés

21 ergen 2.2. Aanpak met eelgebieen Geertruienberg/Raamsonksveer Het traject voor e verbining Zui-West 380 kv Oost is circa 70 kilometer lang en beslaat een groot gebie. Om alle informatie overzichtelijk te Zevenbergen kunnen presenteren en te kunnen vergelijken, is het gebie onervereel in rie eelgebieen. aarnaast is het nu mogelijk om per eelgebie een tracé te kiezen, zoat een zo optimaal integraal tracé kan woren samengestel. Oosterhout ongen Geertruienberg/Raamsonksveer Brea it heeft tot e volgene ineling gelei: Ouenbosch eelgebie 1: Rillan Roosenaal Borchwerf; eelgebie 2: Roosenaal Borchwerf Stanaarbuiten; eelgebie 3: Stanaarbuiten Tilburg. e informatie over milieu, nettechniek en kosten Tilburg Oosterhout Zevenbergen Tilburg Etten-Leur ongen Tilburg Steenbergen Brea Ouenbosch is per eelgebie inzichtelijk gemaakt. Roosenaal Tilburg Etten-Leur Roosenaal Bergen op Zoom Legena Rillan Legena eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen g 1 - Rillan - Roosenaal g 1 - Rillan - Roosenaal g 2 - Roosenaal - Stanaarbuiten g -3 Stanaarbuiten - Stanaarbuiten - Tilburg g 2 - Roosenaal g 3 - Stanaarbuiten - Tilburg Locatieopties hoogspanningsstation Tilburg ( ( Globale ligging tracé alternatieven Tracé alternatieven Locatieopties hoogspanningsstation Tilburg Globale ligging tracé alternatieven Tracé alternatieven 21

22 2.3. Keuze voor een integraal tracé Bij e keuze van het VVKA kunnen e verschillene tracéalternatieven en/of varianten per eelgebie aan elkaar woren gekoppel. Zo kan er bijvoorbeel een keuze woren gemaakt voor een integraal tracé at bestaat uit een combinatie van rie verschillene kleuren alternatieven achter elkaar. Soorten tracé s In e figuur soorten tracés is at schematisch weergegeven. In eelgebie 1 zijn er ertien mogelijke tracéalternatieven en varianten, in eelgebie 2 zijn at er negen en in eelgebie 3 zesentwintig. Ook zijn er vier mogelijke stationslocaties. Er zijn us veel mogelijkheen. Om tot een VVKA te komen kiezen e ministers per eelgebie één van e tracéalternatieven of varianten en één stationslocatie. Tracéalternatief Variant (Voorbeel) Integraal tracé 22

23 ~ I ~~ /~ ' \ I I 3. Afwegingskaer 23

24 3.1. Beoorelingsmethoe Om e verschillene tracéalternatieven en varianten met elkaar te vergelijken, is voor elk van e thema s milieu, nettechniek en kosten een beoorelingskaer gebruikt. e thema s milieu en nettechniek zijn opgeeel in subcriteria. Alle thema s zijn vervolgens voorzien van een effectbeooreling. Contextbeschrijving Leefomgevingskwaliteit Nettechniek Lanschap Archeologie Integrale effectenanalyse Natuur Ruimtegebruik Kosten Boem & water 24

25 e effecten zijn zo veel mogelijk kwantitatief, us in oppervlaktes of aantallen, beschreven. Waar it niet mogelijk is, is het effect kwalitatief beschreven. Na het bepalen en beschrijven van e effecten zijn eze in beginsel beooreel op basis van e in Tabel Effectbeooreling weergegeven 7-puntsschaal. aar waar is afgeweken van e 7-puntschaal, is it bij het betreffene onerwerp aangegeven. Tabel Effectbeooreling +++ Zeer positief effect ++ Positief effect + Licht positief effect Beoorelingskaer milieu-informatie Het beoorelingskaer voor e milieu-informatie is oner anere gebaseer op het beoorelingskaer at ook gehanteer is in het project Zui-West 380 kv West. Het beoorelingskaer is op enkele punten aangepast op e nieuwe ontwikkelingen en specifieke situatie van Zui-West 380 KV Oost. Het beoorelingskaer is afgestem met e monitoringscommissie. TenneT heeft e aviezen van e monitoringscommissie Zui-West 380 kv Oost hierover overgenomen. e Commissie m.e.r. brengt te zijner tij avies uit over het MER. Na verwerking van het commentaar van e Commissie m.e.r. wort het MER als bijlage bij het rijksinpassingsplan gevoeg. e monitoringscommissie bestaat uit eskunigen van Rijkswaterstaat (RWS), e Rijksienst voor Onernemen Neerlan (RVO) en e Regio West- Brabant. e commissie borgt e kwaliteit van het MER-proces en oet aanbevelingen over het beoorelingskaer en e scoringstabel voor e bepaling van het MMA en het proces van totstankoming van e achtergronocumenten en het MMA. Inspraak en avies oor commissie voor e m.e.r. Startnotitie Richtlijnen 0 Niet of nauwelijks effect - Licht negatief effect e Commissie m.e.r. is een, bij wet ingestel, onafhankelijk orgaan van eskunigen at, miels het Ontwikkeling tracéalternatieven geven van aviezen aan het bevoeg gezag, toezicht - - Negatief effect hout op e objectiviteit en e kwaliteit van het MER. In e m.e.r.-proceure geeft zij avies ten behoeve van MMA Zeer negatief effect e richtlijnen en e kwaliteit van het MER. MER VVKA VKA Ontwerp inpassingsplan Inspraak en (toetsings-) avies oor commissie voor e m.e.r. Ter inzage legging Besluit 25

26 3.2. Milieu Het onerzoek naar e milieueffecten heeft zich gericht op e thema's leefomgeving, natuur, lanschap, boem en water, archeologie en ruimtegebruik. e Notitie Samenvatting milieuasepecten beschrijft e invulling van het onerzoek in etail. Op hooflijnen gaat het om het volgene thema s: Leefomgevingskwaliteit Een hoogspanningsverbining, hoogspanningsstations en opstijgpunten genereren een magneetvel. Van e bovengronse elen van hoogspannings verbiningen zijn in wetenschappelijke onerzoeken aanwijzingen gevonen at eze een mogelijk gezonheisrisico met zich meebrengen voor kineren ie langurig in e magneetvel zone verblijven. it effect is echter niet helemaal zeker. Het aspect Leefomgevingskwaliteit richt zich oner anere op het in beel brengen van e zogenoeme gevoelige bestemmingen (woningen, scholen, crèches, kineropvang plaatsen) in e magneetvelzone van e bovengronse elen van e hoogspannings verbining. aarnaast wort het aantal gevoelige bestemmingen at vrijkomt als gevolg van het verwijeren van bestaane verbiningen in beel gebracht. Als ere subcriterium is hiner in kaart gebracht, it criterium is niet beooreel. Lanschap en cultuurhistorie Een nieuwe hoogspanningsverbining is een nieuw element in het lanschap en heeft invloe op e aanwezige samenhangen en aarmee op e ruimtelijke kwaliteit. Op tracéniveau gaat het om het effect van e verbining op het Lanschappelijk Hoofpatroon en om e kwaliteit van e verbining als bovenregionaal lanschapselement. Op het niveau van e lijn gaat het om het effect van e verbining op het karakter van het lanschap en e cultuurhistorische elementen aarin en het effect op specifieke elementen en hun samenhangen op het schaalniveau van e lijn. Natuur e tracéalternatieven en varianten oorkruisen verschillene natuur- en leefgebieen van vogels, zoogieren en amfibieën. Er kan een irect effect op vogels optreen oorat eze tegen e raen (geleiers) in e hoogspanningsverbining aan kunnen vliegen (raaslachtoffers). Of het kan inirect zijn, bijvoorbeel oor aantasting van het leefgebie van ieren oor vergravingen of het kappen van bomen. Bij het verwijeren van bestaane verbiningen kunnen er echter ook positieve effecten zijn, oorat een hoogspanningsverbining uit het leefgebie wort verwijer. Het natuuronerzoek heeft e effecten op het aantal raaslachtoffers oor aanvaringen van vogels met e geleiers in kaart gebracht als subcriterium. aarnaast zijn e effecten op gebieen met bijzonere natuurwaaren en bescherme vogels, vleermuizen en zoogieren in het gebie beschreven. Ook zijn e tijelijke effecten op amfibieën in kaart gebracht. In totaal gaat het om zes subcriteria. 26

27 Boem en Water Een hoogspanningsverbining kan een effect hebben op aarkunige waaren in e boem en e boemkwaliteit. Voor een bovengronse hoogspanningsverbining treen e effecten hoofzakelijk op ter plaatse van e mastvoeten en e hoogspanningsstations. aar waar e verbining onergrons gaat treen e effecten op over e volleige lengte van e open ontgraving, bij e opstijgpunten en bij e hoogspanningsstations. Ruimtegebruik Tot slot wort het fysieke ruimtegebruik (bijvoorbeel het fysiek ruimtebeslag van e bestaane verbining) van e hoogspanningsverbining in kaart gebracht. it aspect wort niet beooreel. Archeologie Het totaal van archeologische waaren at zich in e boem bevint, wort aangeui als het archeologisch boemarchief. Het boemarchief bestaat uit bekene en onbekene waaren. In het effectonerzoek zijn zowel het effect op e bekene als op e onbekene waaren beooreel. Concreet gaat het om effecten op e rie subcriteria Rijksmonumenten, AMKterreinen, en gebieen met een archeologische verwachting. Voor een bovengronse hoogspanningsverbining treen e effecten hoofzakelijk op ter plaatse van e mastvoeten en e hoogspanningsstations. aar waar e verbining onergrons gaat treen e effecten op over e volleige lengte van e open ontgraving, bij e opstijgpunten en bij e hoogspanningsstations. 27

28 3.3. Nettechniek Bij het maken van een afweging voor een keuze van het VVKA spelen ook nettechnische aspecten een belangrijke rol. e volgene vijf aspecten zijn onerzocht: e effecten op leveringszekerhei/ betrouwbaarhei van het net, e technische complexiteit van e aanleg, e technische complexiteit van e beheer- en onerhoussituatie, het nabijhei van overige externe infrastructuur en ten slotte e benoige aanpassingen op e 150 kv-stations. Per eelgebie zijn e tracéalternatieven en varianten ten opzichte van elkaar gewogen. e nieuwe hoogspanningslijn wort ontworpen en uitgevoer volgens e gelene stanaaren en beleisocumenten van TenneT. e belangrijkste taak van TenneT is immers het zorgen voor een betrouwbare en veilige elektriciteitsvoorziening. Alle alternatieven en varianten voloen aan e eisen van leveringszekerhei en betrouwbaarhei, maar er zijn wel verschillen ie van belang zijn. Effecten op leveringszekerhei en betrouwbaarhei van het net Leveringszekerhei en betrouwbaarhei van het net zijn van groot belang omat onze maatschappij erg afhankelijk is van elektriciteit. e leveringszekerhei en beschikbaarhei van het net woren bepaal oor e componenten van het net en e externe invloeen aarop. Falen van eze componenten oor een fout of externe invloeen heeft een negatieve invloe op e leveringszekerhei. In it kaer is een inventarisatie gemaakt van e hoeveelhei 380 kv-kabel en e hoeveelhei overgangen van bovengronse verbining naar onergronse verbining. Ook is gekeken naar e geografische spreiing ten opzicht van anere 380 kvhoogspanningsverbiningen, het aantal kruisingen met bestaane 380 kv-verbiningen, e toename van e lengte van het 150 kv-net als gevolg van combinatie met het nieuwe tracé en tenslotte e effecten van naastgelegen winturbines. Alle tracéalternatieven en varianten ragen bij aan een sterke verbetering van e leveringszekerhei van het hoogspanningsnet oor het toevoegen van e verbining Rillan-Tilburg. Om onerschei te kunnen maken tussen e verschillene alternatieven en varianten zijn e effecten bij it criterium leveringszekerhei en betrouwbaarhei per eelgebie ten opzichte van elkaar beooreel. e overige criteria zijn niet ten opzichte van elkaar gescoor maar is per tracéalternatief en variant onerzocht of er belemmeringen woren voorzien. e methoiek is naer beschreven in e Notitie Nettechniek. Technische complexiteit aanleg Het is van belang om e hoogspanningsverbining efficiënt en veilig te kunnen aanleggen. e technische complexiteit is van invloe op e aanlegrisico s ie bijvoorbeel kunnen leien tot extra kosten, vertraging van e bouw en, overlast voor e omgeving. aarom woren ook e bereikbaarhei van het tracé, e mogelijkhei van het aanleggen van werkterreinen, e bijzonere voorzieningen ie vereist zijn om te kunnen werken en e mogelijkhei tot het toepassen van stanaarmasttype beooreel. Technische complexiteit beheer- en onerhoussituatie TenneT moet ten allen tijen efficiënt en veilig beheer en onerhou kunnen plegen aan haar masten om het netwerk in goee conitie te houen en verstoringen snel en oelmatig te kunnen verhelpen. e technische complexiteit van e nieuwe situatie heeft hier invloe op. aarom is beooreel of het tracé goe bereikbaar is, of er voloene ruimte is om reparatiewerkzaamheen uit te voeren en of er bijzonere voorzieningen vereist woren om onerhou te kunnen uitvoeren. Raakvlakken externe infrastructuur Als e nieuwe verbining in e nabijhei ligt van overige infrastructuur (snelwegen, buisleiingen, vaarwegen, inustrieterreinen) heeft it naelige effecten op e overige infrastructuur en e 380 kv-lijn zelf. Om verstoringen te voorkomen moet bij aanleg, exploitatie en beheer rekening woren gehouen met e onerlinge invloeen. Beooreel wort of er veel externe infrastructuur is waarmee rekening moet woren gehouen. 150 kv-stations Afhankelijk van het tracé woren er iverse 150 kv-stations aangepast of uitgebrei. Per alternatief of variant is onerzocht welke aanpassingen of uitbreiingen er aan 150 kv-stations noig zijn. Vervolgens is beooreel hoe complex eze aanpassingen zijn. 28

29 3.4. Kosten Voor elk alternatief en variant zijn e investerings kosten begroot. Per eelgebie zijn e tracéalternatieven en varianten ten opzichte van elkaar gewogen. Voor e investeringskosten is een globale raming gemaakt met als oel om e tracévarianten onerling te kunnen vergelijken. e raming is gebaseer op kentallen ie in e afgelopen jaren zijn bijgehouen van e gerealiseere en in uitvoering zijne projecten. Per kental wort weer onerschei gemaakt tussen eenvouig, gemiel of complex. us bijvoorbeel: het weghalen van een 10 km bestaane 150 kv-vakwerkverbining kan geclassificeer woren als 6 km eenvouig, 3 km gemiel en 1 km complex. Lifecycle kosten zijn niet meegenomen, omat e beheer- en onerhouskosten niet onerscheien zijn ten opzichte van e investeringskosten. Om e investeringskosten te kunnen beoorelen zijn e tracéalternatieven en varianten ten opzichte van elkaar gewogen. Er is per eelgebie een referentie gekozen. e tracéalternatieven en varianten zijn per eelgebie vergeleken met eze referentie. it is beschreven in e Notitie Kosten. 29

30 ~ I ~~ /~ ' \ I I 4. Overzicht tracéalternatieven en varianten eelgebie 1: Rillan-Borchwerf 30

31 eelgebie 1 Geertruienberg/Raamsonksveer Oosterhout Zevenbergen ongen Tilburg Steenbergen Brea Ouenbosch Tilburg Etten-Leur Roosenaal Bergen op Zoom Legena eelgebiesgrenzen g 1 - Rillan - Roosenaal g 2 - Roosenaal - Stanaarbuiten g 3 - Stanaarbuiten - Tilburg Rillan ( Locatieopties hoogspanningsstation Tilburg Globale ligging tracé alternatieven Tracé alternatieven 31

32 4.1. Resumé Tabel: Effecten Onerwerp Leefomgevingskwaliteit Lanschap en Cultuurhistorie Natuur Boen en Water Archeologie (Net)techniek B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 Specifiek Aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone Aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen Tracéniveau lanschappelijk hoofpatroon Kwaliteit tracé Lijnniveau Gebieskarakteristiek Elementen lijnniveau Effect op raaslachtoffers Effect op leefgebieen: gebieen met bijzonere waaren Effect op leefgebieen: leefgebie vogels Effect op leefgebieen: leefgebie vleermuizen Effect op leefgebieen: leefgebie zoogieren in onbescherm bosgebie Tijelijke effecten Aantasting aarkunige waaren Boemkwaliteit (sanering van boemverontreinigingen) Rijksmonumenten AMK-terreinen Verwachtingsgebieen Effecten op leveringszekerhei Technische complexiteit beheer en onerhousfase/situatie Technische complexiteit aanleg Raakvlakken externe infrastructuur kv-stations Kosten Investeringskosten Overzicht milieu Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van een aantal van 2 bij Blauw variant Steenbergen en Blauw variant Markiezaat Steenbergen tot 42 bij Geel en Geel variant Markiezaat. e meeste gevoelige bestemmingen (17) woren vrijgespeel in e blauwe en gele tracéalternatieven en varianten. Een aantal varianten hebben een licht positief effect op het lanschappelijk hoofpatroon. it komt oor het versterken van e Brabantse Wal als structureren element op it hoogste schaalniveau. e bestaane 150 kv-verbining wort verwijer zoner at hier een nieuwe bovengronse verbining terug komt. Alle varianten hebben een (licht) negatief effect op het criterium kwaliteit tracé, omat ze meer knikken, richtingsveraneringen en onergronse tracéelen bevatten an e tracéalternatieven. Alleen Paars variant Woensrecht - Bergen op Zoom heeft een licht positief effect op e beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau. it komt omat er bij eze variant over een zeer grote afstan geen bovengronse hoogspanningsverbining meer aanwezig zal zijn oor het te verkabelen geeelte tussen Woensrecht en Bergen op Zoom. Bij het criterium beïnvloeing van samenhang tussen elementen op lijnniveau treen veel positieve effecten treen op als gevolg van het verwijeren van e bestaane 150 kv-verbining. e negatieve effecten komen voort uit e verstoring van e zichtas vanuit het bosgebie op e Wal richting e Oosterschele. e effectscores op het criterium raaslachtoffers lopen uiteen waarbij e onergronse varianten neutraal scoren. Alternatief 32

33 Blauw, Blauw variant Kruislan en Blauw variant Steenbergen hebben e meeste raaslachtoffers vanwege e bovengronse verbining oor het Markiezaat en e nieuwe oorsnijing oor het noorelijk eel van het eelgebie. Er zijn aanzienlijke verschillen tussen e alternatieven en varianten op het gebie van bijzonere natuurwaaren. Voor een aantal varianten komt meer gebie voor natuurontwikkeling beschikbaar oor het verwijeren van e huiige 150 kv-verbining ie oner meer over e Brabantse Wal loopt. Bij Alternatief Blauw en Geel, en iverse varianten van Blauw wort juist veel natuurgebie oorsneen. Overzicht nettechniek Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel is het ene tracéalternatief of variant technisch complexer an een aner, waaroor e aanleg van sommige tracéalternatieven en varianten lastiger is an anere. Op het gebie van leveringszekerhei ragen e blauwe en gele tracéalternatieven en varianten ie het Markiezaatsmeer passeren miner bij an e paarse en roe tracéalternatieven en varianten ie over e Brabantse Wal gaan. relatief lastiger. Bij e bouw zijn er bij alle tracéalternatieven en varianten uitagingen en zal er regelmatig moeten woren afgeweken van e stanaar aanlegmethoes. Voor e tracés ie e Brabantse Wal passeren gelt at er relatief veel bestaane infrastructuur (buisleiingen, een spoorlijn, vlieg- en raarfunnel) in e nabijhei is, e tracéalternatieven en varianten oor het Markiezaatsmeer hebben vrijwel geen bestaane infrastructuur in e nabijhei. Bij e blauwe en gele alternatieven en varianten wort een complexe aanpassing van het 150 kv-station Bergen op Zoom voorzien. Overzicht kosten Het verschil tussen e hoogste en e laagste kosten betreft ongeveer 180 miljoen euro. Het verschil in kosten ontstaat oor het moeten bouwen van technische complexe oplossingen ronom Markiezaatsmeer, Zoommeer en het 150 kv-station Bergen op Zoom. it komt met name oor e buneling met e bestaane 380 kv-verbining waaroor bij een calamiteit mogelijk zowel e nieuwe 380 kv verbining als e bestaane 380 kv verbining waarmee wort gebunel uit berijf kunnen raken. aarnaast wort er in e tracéalternatieven en varianten ie over het Markiezaat lopen 380 kv- kabel toegepast, wat e leveringszekerhei relatief gezien verminert. Ten slotte is bij e tracéalternatieven en varianten over het Markiezaat het uitvoeren van onerhou en het verhelpen van storingen 33

34 4.2. Beschrijving Steenbergen Kruislan Tracéalternatief Blauw (B1) Steenbergen Lepelstraat Kruislan Lepelstraat it betekent at e bestaane 150 kv-verbining wort Bergen op Zoom 150 kv-verbining tussen Rillan en Roosenaal-Borchwerf. alternatief Blauw gecombineer met e bestaane Wouw 380 kv-verbining wort gebouw. aarnaast wort afgebroken en in e nieuwe verbining wort gehangen. Roosenaal Halsteren Bergen op Zoom tracé parallel, op een veilige afstan, naast e bestaane met e bestaane 380 kv-verbining. it betekent at e het Brabantse Wal Markiezaatsmeer mogelijk voorkomen van effecten op het aantal raa hanhaven 380 kv-verbining. Vanwege het zo veel als slachtoffers nabij het Markiezaatsmeer, wort e kruising van het Markiezaatsmeer uitgevoer in vakwerkmasten, parallelrillan Brabantse Wal Zui West 380 kv Blauw 1 Zui West 380 kv Blauw 1 Legena Rillan Markiezaatsmeer veel mogelijk parallel en in e pas naast e bestaane te Het tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe om zo van onergronse kabelverbiningen. en Roosenaal-Borchwerf woren aangesloten oor miel e 150 kv-stations Rillan, Woensrecht (via Bergen op Zoom) kabelverbining met een lengte van 2,4 km. Wouw Alternatief Blauw in eelgebie 1 (B1) bunelt vrijwel geheel wort onergronse gekruist oor miel van een Toelichting tracé en in e pas met e bestaane vakwermasten. Het Zoommeer Roosenaal Halsteren Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining Onergronse verbining Bestaane verbiningen Onergronse verbining Bestaan 380 kv station Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining 150 kv kabel Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining 150 kv kabel Te verwijeren Te verwijeren Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 34

35 Variant Blauw Toelichting variant Markiezaat (vma) Het Markiezaat is een bescherm natuurgebie (Natura2000), waaroor er mogelijk geen vergunning verkregen kan woren voor het aanleggen van een extra bovengronse verbining oor it gebie. aarom is een onergronse oplossing opgenomen. Hierbij is in totaal 9,4 kilometer kabel noig. Het tracé loopt in een zo recht mogelijke lijn naar het nooren. oorat het onergronse tracé niet in één lengte oner het water geboor kan woren buigt het kabeltracé telkens af richting e ijk. Rillan Markiezaatsmeer Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Brabantse Wal Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 35

36 Variant Blauw Toelichting variant Steenbergen (vstb) e consequentie van het principe parallel en in e pas zoals in alternatief Blauw, is at op enkele plaatsen clusters van woningen en anere belemmeringen (zoals berijven) woren geraakt. Om it te knelpunt op te lossen is e variant Steenbergen ontwikkel. eze variant betreft een nieuwe oorsnijing tussen Bergen op Zoom en Stanaarbuiten ie clusters van woningen en berijven bij Lepelstraat, Kruislan en Ou-Gastel ontwijkt. eze variant loopt oor e inunatiegebieen Halstersch laag, Oulans laag en Cruijslanse kreken, welke onereel zijn van e West Brabantse Waterlinie en eels zijn aangewezen als NNN. Nabij het kassengebie bij Steenbergen wort e ligging van e variant groteneels (naast gevoelige bestemmingen) bepaal oor e (beperkte) ruimte tussen e bestaane kassen tussen Steenbergen en Lepelstraat. Het tracé loopt zo recht mogelijk richting Stanaarbuiten. Lepelstraat Halsteren Steenbergen Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Kruislan Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 36

37 Variant Blauw Toelichting variant Kruislan (vkr) Ook e variant Kruislan is ontwikkel om clusters van woningen en anere belemmeringen te vermijen. eze variant is een geeeltelijk nieuwe oorsnijing ie e clusters van woningen en berijven bij Lepelstraat, Kruislan en Ou-Gastel zoveel mogelijk ontwijkt, maar ie tussen Lepelstraat en Kruislan nog een stukje bunelt met e bestaane 380 kv-verbining. Hieroor wort het inunatiegebie Oulans laag ontweken, maar woren e inunatiegebieen Halstersch laag en Cruijslanse kreken (NNN) wel oorsneen. Het tracé buigt ter hoogte van Klae naar het oosten af en oorsnijt het glastuinbouwgebie bij Steenbergen. Tussen Moerstraten en Kruislan ligt eze variant parallel aan e bestaane 380 kv-verbining. Lepelstraat Halsteren Steenbergen Kruislan R Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining oor het alternatief Blauw en e varianten te combineren ontstaan e volgene tracéalternatieven: Blauw eelgebie 1 variant Markiezaat (B1-vMa) Blauw eelgebie 1 variant Steenbergen (B1-vStb) Blauw eelgebie 1 variant Kruislan (B1-vKr) Blauw eelgebie 1 variant Markiezaat variant Steenbergen (B1-vMa.vStb) Blauw eelgebie 1 variant Markiezaat variant Kruislan (B1-vMa.vKr) In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 37

38 Steenbergen Kruislan Tracéalternatief Geel (G1) Steenbergen Lepelstraat Kruislan Lepelstraat Bergen op Zoom het aantal raaslachtoffers nabij het Markiezaatsmeer, wort vakwermasten. Het Zoommeer wort onergronse gekruist vakwerkmasten, parallel en in e pas met e bestaane Rillan Rillan Brabantse Wal Markiezaatsmeer e kruising van het Markiezaatsmeer uitgevoer in Vanwege het zo veel als mogelijk voorkomen van effecten op Markiezaatsmeer Brabantse Wal onergronse kabelverbiningen. Roosenaal-Borchwerf woren aangesloten oor miel van kv-stations Rillan, Woensrecht (via Bergen op Zoom) en gecombineer met e nieuwe 380 kv-verbining. e 150 Woensrecht en Roosenaal-Borchwerf afgebroken en verbining tussen Rillan en Woensrecht en tussen verbining. Ook wort in it tracéalternatief e 150 kv- Wouw en in e pas, naast e bestaane, te hanhaven 380 kv- Roosenaal Halsteren Bergen op Zoom it tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe parallel van alternatief Blauw (B1). Wouw Het traceringsprincipe van alternatief Geel (G1) is gelijk aan ie 2,4 km. Toelichting tracé oor miel van een kabelverbining met een lengte van Roosenaal Halsteren Zui West Geel 1 Legena 380 kv Geel 1 Zui West 380 kv Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining Onergronse verbining Bestaane verbiningen Onergronse verbining Bestaan 380 kv station Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining 150 kv kabel Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining 150 kv kabel Te verwijeren Te verwijeren Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 38

39 Variant Geel Toelichting variant Markiezaat Het Markiezaat is een bescherm natuurgebie (Natura2000), waaroor er mogelijk geen vergunning verkregen kan woren voor het aanleggen van een extra bovengronse verbining oor it gebie. aarom is een onergronse oplossing opgenomen. Hierbij is in totaal 9,4 kilometer kabel noig. Het tracé loopt in een zo recht mogelijke lijn naar het nooren. oorat het onergronse tracé niet in één lengte oner het water geboor kan woren buigt het kabeltracé telkens af richting e ijk. Markiezaatsmeer Brabantse Wal Rillan Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining oor het tracéalternatief Geel met e variant te combineren ontstaat e volgene tracéalternatief: Geel eelgebie 1 variant Markiezaat (G1-vMa) In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 39

40 Steenbergen Kruislan Tracéalternatief Paars (P1) Steenbergen Lepelstraat Kruislan Roosenaal Halsteren Lepelstraat Bergen op Zoom Brabantse Wal veel mogelijk gebruik te maken van e bestaane oorsnijing it tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe om zo Markiezaatsmeer toepast op een eel van het tracé. vliegbasis Woensrecht ienen er verlaage masten te woren Rillan Rillan Brabantse Wal Markiezaatsmeer van e 150 kv-verbining. Vanwege e hoogtebeperking nabij onergronse 150 kv-kabelverbiningen. Roosenaal-Borchwerf woren aangesloten oor miel van stations Rillan, Woensrecht (via Bergen op Zoom) en bestaane 150 kv-verbining. e 150 kv-hoogspannings het bouwen van e nieuwe verbining nabij e ligging van e Waar mogelijk wort zo veel mogelijk gebruikt gemaakt van Wouw wort afgebroken en in e nieuwe verbining wort gehangen. Roosenaal Halsteren Bergen op Zoom Borchwerf. it betekent at e bestaane 150 kv-verbining bestaane 150 kv-verbining tussen Rillan en Roosenaal- Alternatief Paars in eelgebie 1 (P1) combineert geheel met e Wouw Toelichting tracé Zui West Bestaane verbiningen Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel Paars 1 Legena 380 kv Paars 1 Zui West 380 kv Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station 150 kv kabel Te verwijeren Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Te verwijeren eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 40

41 Variant Paars Toelichting variant Brabantse Wal Woensrecht (vwo) In het tracéalternatief Paars is ter hoogte van Woensrecht sprake van ligging binnen het Natura 2000-gebie Brabantse Wal en langoe Mattemburgh. Vanwege eze ligging zijn er substantiële effecten op natuur (raaslachtoffers) en lanschap (gebieskarakteristiek en zichtlijnen) te verwachten. eze locatie is ook als knelpunt aangeui. Als oplossingsrichting van het knelpunt is in het MER e variant Brabantse Wal Woensrecht opgenomen. it is een onergrons tracé met een lengte van 6,0 kilometer. it onergronse tracé komt te liggen aan e noorwestzije van e buisleiingenstrook en volgt aarmee een iets anere ligging an het bovengronse alternatief Paars. Rillan Markiezaatsmeer Brabantse Wal Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 41

42 Variant Paars Toelichting variant Brabantse Wal Bergen op Zoom (vbe) Ten oosten van Bergen op Zoom oorkruist het tracéalternatief het Natura 2000-gebie Brabantse wal. Hierbij is ook sprake van een knelpunt vanwege mogelijk substantiële effecten op natuur. Als oplossingsrichting van het knelpunt is in het MER e variant Brabantse Wal Bergen op Zoom opgenomen. it is een onergrons tracé met een lengte van 3,3 kilometer. Het onergronse tracé volgt e ligging van e bestaane te verwijeren 150 kv-verbining. arkiezaatsmeer Brabantse Wal oor het tracéalternatief Paars en e varianten te combineren ontstaan e volgene tracécombinaties: Paars eelgebie 1 variant Brabantse Wal - Woensrecht (P1-vWo) Paars eelgebie 1 variant Brabantse Wal - Bergen op Zoom (P1-vBe) Paars eelgebie 1 variant Brabantse Wal - Woensrecht variant Brabantse Wal - Bergen op Zoom (P1-vWo-vBe) Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 42

43 Steenbergen Kruislan Tracéalternatief Roo (R1) Steenbergen Lepelstraat Kruislan Lepelstraat Toelichting varianten Roo Bergen op Zoom 150 kv-verbining. gebruik te maken van e bestaane oorsnijing van e ontwikkel volgens het principe om zo veel mogelijk Roosenaal Wouw beschrijving oner Paars (P1). it tracéalternatief is ook Halsteren Bergen op Zoom nagenoeg gelijk aan ie van tracéalternatief Paars. Zie In eelgebie 1 is het tracé van tracéalternatief Roo (R1) Wouw Toelichting tracé Roosenaal Halsteren Brabantse Wal Markiezaatsmeer zie beschrijving oner varianten Paars. Rillan Brabantse Wal Markiezaatsmeer Rillan e varianten uit Paars 1 kunnen ook in roo woren toegepast, In het tracéalternatief Roo zijn geen varianten opgenomen. Zui West 380 kv Roo 1 Zui West 380 kv Roo 1 Legena Bestaane verbiningen Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station 150 kv kabel Te verwijeren Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Te verwijeren eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 43

44 4.3. Milieu Realisatie van één van e tracéalternatieven of varianten heeft op verschillene manieren invloe op het milieu. Hier woren e onerscheiene effecten samengevat. Een compleet overzicht van e milieueffecten is opgenomen in e Notitie Samenvatting milieueffecten. Leefomgevingskwaliteit Specifiek B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 Aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone Aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van een aantal van 2 bij Blauw variant Steenbergen en Blauw variant Markiezaat Steenbergen tot 42 bij Geel en Geel variant Markiezaat. Het totaal aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen als gevolg van het verwijeren van bovengronse verbiningen loopt iets miner uiteen. e meest gevoelige bestemmingen (17) woren vrijgespeel in e blauwe en gele tracéalternatieven en varianten. Lanschap en cultuurhistorie Specifiek B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 Tracéniveau lanschappelijk hoofpatroon Kwaliteit tracé Lijnniveau Gebieskarakteristiek Elementen lijnniveau e overzichtstabel laat zien at in eelgebie 1 Paars variant Brabantse Wal Bergen op Zoom, Paars variant Brabantse Wal Woensrecht Bergen op Zoom en alternatief Blauw en Geel en bijbehorene varianten een licht positief effect hebben op het lanschappelijk hoofpatroon. it komt oor het versterken van e Brabantse Wal als structureren element op it hoogste schaalniveau vanwege e verwijering van e bestaane 150 kv-verbining, zoner at hier een nieuwe bovengronse verbining terug komt. Opvallen bij het criterium kwaliteit tracé is at er grote verschillen zijn in beoorelingen van e tracéalternatieven en varianten. Een negatieve beooreling komt vaak voort uit richtingsveraneringen ie het gevolg zijn van lokale verschijnselen, waaroor e verbining matig herkenbaar is als bovenregionale infrastructuur. Bij rechtstanen over lange 44

45 afstanen, meestal oor buneling met bestaane infrastructuur, is e kwaliteit van het tracé meestal neutraal beooreel. Opvallen is at e tracéalternatieven Blauw, Geel, Paars en Roo hieroor een neutraal effect hebben op it criterium. Alle bijbehorene varianten hebben een (licht) negatief effect, omat ze meer knikken, richtingsveraneringen en onergronse tracéelen bevatten an e bovengenoeme alternatieven. Ook bij e beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau bestaan in e beooreling grote onerlinge verschillen tussen e tracéalternatieven en varianten. Opvallen is at alleen Paars variant Woensrecht - Bergen op Zoom een licht positief effect heeft. it komt omat er bij eze variant over een zeer grote afstan geen bovengronse hoogspanningsverbining meer aanwezig zal zijn oor het te verkabelen geeelte tussen Woensrecht en Bergen op Zoom. Veel op zichzelf staane licht negatieve effecten, meestal veroorzaakt oor e forsere buneling in het open lanschap, leien veelal tot een licht negatieve totaalbeooreling van een sub- of eelgebie. Bij het criterium beïnvloeing van samenhang tussen elementen op lijnniveau valt op at e effectscores beperkt uiteen lopen. Veel positieve effecten treen op als gevolg van het verwijeren van e bestaane 150 kv-verbining. e negatieve effecten komen voort uit e verstoring van e zichtas vanuit het bosgebie op e wal richting e Oosterschele. Natuur B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 Specifiek Effect op raaslachtoffers Effect op leef gebieen: gebieen met bijzonere waaren Effect op leef gebieen: leefgebie vogels Effect op leefgebieen: leefgebie vleermuizen Effect op leefgebieen: leefgebie zoogieren in onbescherm bosgebie Tijelijke effecten Alternatief Geel variant Markiezaat en alternatief Blauw variant Markiezaat kennen beie een lang onergrons tracéeel van 9,4 km en leien hieroor niet tot een toename van raaslachtoffers. Alternatief Blauw, Blauw variant Kruislan en Blauw variant Steenbergen scoren het slechtst op raaslachtoffers vanwege e bovengronse verbining oor het Markiezaat en e nieuwe oorsnijing oor het noorelijk eel van het eelgebie. Voor het criterium gebieen met bijzonere natuurwaaren zijn e scores uiteenlopen. Er komt meer gebie beschikbaar voor natuurontwikkeling oor het verwijeren van e huiige 150 kv-verbining ie oner meer over e Brabantse Wal loopt. it leit voor alternatieven Geel variant Markiezaat en Paars variant Brabantse Wal-Woensrecht Brabantse Wal-Bergen op Zoom tot een positief effect en voor alternatief Blauw variant Markiezaat tot een licht positief effect. Alternatief Blauw en Geel, en iverse varianten van Blauw (Steenbergen, Kruislan) hebben een zeer negatief effect op leefgebieen met bijzonere natuurwaaren oorat eze veel natuurgebieen oorsnijen. Voor vrijwel alle tracéalternatieven en varianten gelt at er op e plek van e te verwijeren 150 kv-verbining ruim 75 ha aan rust- en foerageergebieen voor ganzen bij komt, wat voor een zeer positief effect zorgt. e effectscores voor leefgebieen vleermuizen en leefgebieen zoogieren zijn niet onerscheien. e negatieve tijelijke effecten op het leefgebie van amfibieën komen voort omat eze tracéalternatieven en varianten kilometerhokken oorkruisen waar amfibieën zijn waargenomen. 45

46 Boem en Water Specifiek B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 Aantasting aarkunige waaren Boemkwaliteit (sanering van boemverontreinigingen) Archeologie Specifiek B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 Rijksmonumenten AMK-terreinen Verwachtingsgebieen e effecten op e aantasting van aarkunige waaren zijn nauwelijks onerscheien te noemen. e negatieve effecten woren veroorzaakt oor het plaatsen van enkele mastvoeten of aanleg van een kabeltracé in aarkunig waarevol gebie. Alle alternatieven en varianten hebben op het criterium sanering boemverontreinigingen een neutraal effect. In eelgebie 1 woren geen archeologische rijksmonumenten of AMK-terreinen oorsneen. Alle alternatieven en varianten oorsnijen wel archeologische verwachtingsgebieen. Het totale oppervlak aan verwachtingsgebie at oorsneen wort varieert per alternatief en variant. Alle alternatieven en varianten hebben aaroor een licht negatief effect op archeologische verwachtingsgebieen. Ruimtegebruik In e tabel integrale kwantitatieve effectenbeooreling (zie bijlage) zijn e kwantitatieve gegevens zoals kilometers en hectares ruimtebeslag opgenomen. 46

47 4.4. Nettechniek Realisatie van één van e tracéalternatieven of varianten heeft op verschillene manieren invloe op e techniek. Hier woren e onerscheiene effecten samengevat. Een compleet overzicht van e technische effecten is opgenomen in e Notitie Nettechniek. Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel is zijn er, vooral bij e bouw, verschillen in complexiteit. Leveringszekerhei en betrouwbaarhei van het net Complexiteit aanleg B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R Op het gebie van leveringszekerhei scoren e tracéalternatieven en varianten ie het Markiezaatsmeer passeren (Blauw en Geel) over het relatief gezien negatiever an e tracés ie over e Brabantse wal gaan. it wort met name veroorzaakt oorat eze tracéalternatieven en varianten niet geografische gesprei zijn en in alle gevallen 380 kv-kabel bevatten. Tevens neemt bij e tracéalternatieven en varianten e het Markiezaatsmeer passeren e lengte van het 150 kv-net toe. it is bij tracéalternatieven en varianten Roo en Paars niet het geval. Hier neemt e lengte niet of nauwelijks toe. In eelgebie 1 woren bij e aanleg van alle tracéalternatieven en varianten uitagingen gezien. Op hooflijnen kunnen er in it eelgebie twee opties gekozen woren. Vanaf Rillan kan er besloten woren om naar het nooren af te buigen met tracéalternatieven en varianten in het Markiezaatsmeer (Geel en Blauw). eze tracés moeten woren aangeleg met verhooge vakwerkmasten in het water of met een langere 380 kv-kabelverbining. In beie gevallen is e realisatie zeer complex. aarnaast gelt voor alle noorelijke tracéalternatieven en varianten at er een zeer complex 150 kvkabeltracé naar Bergen op Zoom moet woren aangeleg. e anere alternatieven en varianten (Paars en Roo) gaan vanaf Rillan richting het oosten. eze tracés kruisen het langoe Mattemburgh en iverse anere infrastructuren zoals spoor- en snelwegen en buisleiingen. aarbij moeten veel tijelijke voorzieningen en aangepaste werkmethoes te woren toegepast. aarnaast staan e tracéalternatieven Paars en Roo (en varianten hiervan) eels op e hartlijn van een bestaane 150 kv-verbining. eze 150 kv-verbining zal eerst tijelijk moeten woren omgeleg en verwijer woren, voorat hier e nieuwe verbining gebouw kan woren. Bovenstaane maakt uielijk at in alle tracés lastige vraagstukken bevatten tijens e uitvoeringsfase en er regelmatig moet woren afgeweken van e stanaar aanlegmethoes. Alle tracéalternatieven en varianten scoren an ook overwegen negatief op complexiteit aanleg. 47

48 Beheer en onerhou Raakvlakken externe infrastructuur 150-kV stations B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R1 B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R Bij e alternatieven en varianten ie het Markiezaatsmeer (Geel en Blauw) passeren woren uitagingen gezien bij onerhou en het verhelpen van storingen. it vanwege e slechte bereikbaarhei van e mast/kabellocaties zelf (eze liggen immers in het water) en e complexiteit van werken op hoogte boven water bij e bovengronse varianten. Voor e tracéalternatieven en varianten ie over e Brabantse Wal gaan (Paars en Roo) woren geen problemen verwacht. Hier woren geen slechtbereikbare mastlocaties verwacht en kan onerhou of het verhelpen van storing op een vrij stanaar methoe woren uitgevoer. e varianten met 380 kv-kabel zijn wat betreft toegankelijkhei complexer en scoren us ook miner positief. e alternatieven en varianten ie het Markiezaatsmeer (Geel en Blauw) passeren hebben vrijwel geen raakvlakken met overige infrastructuren. Het Zoommeer wort gekruist met een 380 kv-kabel. Hieroor zijn er na aanleg geen ingewikkele raakvlakken met e haven. e alternatieven en varianten ie e Brabantse Wal passeren (Paars en Roo) hebben veel raakvlakken met iverse buisleiingen, een spoorlijn en een snelweg. Ook liggen eze tracéalternatieven in e vlieg- en raarfunnel van vliegvel Woensrecht. Uitzonering hierop zijn Paars variant Brabantse Wal- Woensrecht en Paars variant Brabantse Wal- Woensrecht-Bergen op Zoom in verban met het toepassen van een 380-kV kabel. In eelgebie 1 moet het 150 kv-station Rillan (bij alle tracéalternatieven en varianten) aangepast woren. aarnaast wort ofwel het 150 kv-station Woensrecht (bij alle paarse en roe tracéalternatieven en varianten) of het 150 kv-station Bergen op Zoom (alle blauwe en gele tracéalternatieven en varianten) aangepast. e aanpassing van e 150 kv-stations Rillan en Woensrecht is eenvouig te realiseren. Het aanpassen van het 150 kv-station Bergen op Zoom is echter zeer lastig te realiseren. Om e bestaane installatie uit te kunnen breien conform het huiige ontwerp is er extra gronoppervlak noig. Aangezien het station omgeven wort oor berijven, zal it gevolgen hebben voor naastgelegen berijven. Een oplossing waarbij zo min mogelijk extra gronoppervlak noig is, is het plaatsen van een gas geïsoleere installatie. In e basisontwerp fase zal bekeken moeten woren of met een ergelijke installatie uitbreiing mogelijk is zoner aankoop van grote gronoppervlakken. Een naeel van eze oplossing is wel at e gehele installatie van het 150kV-station vervangen zal moeten woren. Ook moeten ergelijke installaties gevul zijn met het zogenaame SF6 gas, wat als een zwaar broeikasgas staat aangemerkt. 48

49 4.5. Kosten Voor e verschillene tracéalternatieven en varianten zijn e investeringskosten begroot. Een uitgebreie toelichting op hoe eze beooreling tot stan is gekomen is te vinen in e Notitie Kosten. Investeringskosten B1 B1-vMa B1-vStb B1-vKr B1-vMa-vStb B1-vMa-vKr G1 G1-vMa P1 P1-vWo P1-vBe P1-vWo-vBe R In eelgebie 1 hebben e varianten Blauw variant Markiezaat- Steenbergen en Blauw variant Markiezaat-Kruislan e meeste investeringskosten en hebben e tracéalternatieven Roo en Paars en Paars variant Brabantse Wal-Bergen op Zoom e minste kosten. Het verschil tussen e hoogste en e laagste kosten betreft ongeveer 180 miljoen euro. Kostenverhogene aspecten bij e uurste tracéalternatieven en varianten zijn oner meer een complex 380/150 kvkabeltracé at het Zoommeer kruist, een complex 380/ 150 kv-kabeltracé met schiereilanen in het Markiezaatsmeer, een complex 150 kv-kabeltracé naar 150 kv-station Bergen op Zoom en een complexe uitbreiing van it station. e tracéalternatieven en varianten met e minste kosten bevatten miner complexe uitvoeringswijzen. Kostenverhogene aspecten zijn hier bouwen op e hartlijn van een bestaane 150 kv verbining en raakvlakken met externe infrastructuren zoals buisleiingen. 49

50 ~ I ~~ /~ ' \ I I 5. Overzicht tracéalternatieven en varianten eelgebie 2: Borchwerf-Stanaarbuiten 50

51 eelgebie 2 Geertruienberg/Raamsonksveer Oosterhout Zevenbergen ongen Tilburg Steenbergen Brea Ouenbosch Tilburg Etten-Leur Roosenaal Bergen op Zoom Legena eelgebiesgrenzen g 1 - Rillan - Roosenaal g 2 - Roosenaal - Stanaarbuiten g 3 - Stanaarbuiten - Tilburg Rillan ( Locatieopties hoogspanningsstation Tilburg Globale ligging tracé alternatieven Tracé alternatieven 51

52 5.1. Resumé Tabel: Effecten Onerwerp Leefomgevingskwaliteit Lanschap en Cultuurhistorie Natuur Boen en Water Archeologie (Net)techniek B2 B2-vKr G2 G2-vWe G2-vSta P2 P2-vWe P2-vOu R2 Specifiek Aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone Aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen Tracéniveau lanschappelijk hoofpatroon Kwaliteit tracé Lijnniveau Gebieskarakteristiek Elementen lijnniveau Effect op raaslachtoffers Effect op leefgebieen: gebieen met bijzonere waaren Effect op leefgebieen: leefgebie vogels Effect op leefgebieen: leefgebie vleermuizen Effect op leefgebieen: leefgebie zoogieren in onbescherm bosgebie Tijelijke effecten Aantasting aarkunige waaren Boemkwaliteit (sanering van boemverontreinigingen) Rijksmonumenten AMK-terreinen Verwachtingsgebieen Effecten op leveringszekerhei Technische complexiteit beheer en onerhousfase/situatie Technische complexiteit aanleg Raakvlakken externe infrastructuur kv-stations Kosten Investeringskosten Overzicht milieu Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van 0 bij Blauw variant Kruislan en Paars variant Ou Gastel tot 32 bij Paars. Het aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen loopt uiteen van 0 tot 12, waarbij e gele alternatieven en varianten neutraal scoren. e tracéalternatieven Blauw en Blauw variant Kruislan hebben een neutraal effect op e kwaliteit van het tracé. Alle anere tracéalternatieven en varianten hebben een (licht) negatief effect, omat ze meer knikken, richtingsveraneringen en onergronse tracéelen bevatten. Bij e beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau scoren alle tracéalternatieven (licht) negatief oor e forsere buneling in het (open) lanschap. Bij het criterium beïnvloeing van samenhang tussen elementen op lijnniveau scoort alleen Paars variant Ou Gastel negatief omat Ou Gastel hier wort ingesloten oor hoogspanningsverbiningen. In alle gevallen is sprake van een toename van het aantal raaslachtoffers. Vanwege e lange nieuwe oorsnijing ten westen en nooren van Ou Gastel scoort Paars variant Ou Gastel zeer negatief. Voor alternatief Blauw en Paars variant Ou Gastel wort ongeveer evenveel NNN aangetast als at er gebie beschikbaar komt oor het verwijeren van hoogspanningsleiingen. it leit tot een neutraal effect op leefgebieen met bijzonere waaren. Bij e overige alternatieven en varianten is e score licht negatief. 52

53 Blauw variant Kruislan/Steenbergen en Paars variant Ou Gastel hebben een negatief effect op archeologie omat zij een AMK-terrein raken. Paars en Paars variant Ou Gastel oorsnijen mielhoge en hoge archeologische verwachtingsgebieen. Overzicht kosten Het verschil tussen e hoogste en e laagste investeringskosten betreft ongeveer 40 miljoen euro, oner meer oor een langer 380/150 kv kabeltracé en het verwijeren van een 150 kv-verbining. Overzicht nettechniek Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel is het ene tracéalternatief of variant technisch complexer an e anere, waaroor e aanleg van sommige tracéalternatieven en varianten lastiger is an anere. Tracéalternatief Roo raagt relatief het meeste bij aan leveringszekerhei vanwege e afstan tot anere 380 kv-verbiningen en oorat er geen 380 kv-kabel noig is. Bij het blauwe tracéalternatief en e blauwe varianten is wel 380 kv-kabel noig. e bouw van het blauwe tracéalternatief en bijbehorene blauwe varianten en Paars variant Ou Gastel is relatief technisch lastig uitvoerbaar vanwege een complexe 380/150 kv-kabelboring oner een leiingstraat oor. e bouw van Paarse variant Westzije A17 en het tracéalternatief Roo is relatief lastig omat eze nabij een bestaane hoogspanningsverbining woren gebouw. e tracéalternatieven en varianten hebben allen in meer of minere mate veel externe infrastructuur in e nabijhei (buisleiingen, snelwegen of een waterweg). 53

54 5.2. Beschrijving Stampersgat Toelichting tracé Stampersgat Net als in eelgebie 1 bunelt tracéalternatief Blauw in eelgebie 2 (B2) met e bestaane 380 kv-verbining. it betekent at het tracé parallel, op een veilige afstan, naast e bestaane 380 kv-verbining wort gebouw. Het is slechts eels mogelijk en zinvol om te combineren met e bestaane 150 kv-verbining Roosenaal Moerijk. oor miel van een kabeltracé wort e bestaane 150 kv-verbining ingelust in e nieuwe verbining. Ou-Gastel Het tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe om zo veel mogelijk parallel en in e pas naast e bestaane te Ou-Gastel hanhaven 380 kv-verbining. Ter hoogte van Stanaarbuiten ligt e verbining over een lengte van 1,6 km onergrons om e kruising met e bestaane 380 kv-verbining mogelijk te maken. Stanaarbuiten Tracéalternatief Blauw (B2) Stanaarbuiten Ouenbosch Ouenbosch Zui West 380 kv Blauw 2 Zui West 380 kv Blauw 2 Legena Kruislan Kruislan Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining Onergronse verbining Bestaane verbiningen Onergronse verbining Bestaan 380 kv station 150 kv kabel 150 kv kabel Te verwijeren Te verwijeren eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen 0 0 Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 22 Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 54

55 Variant Blauw Toelichting variant Kruislan/Steenbergen (vkr/stb) Vanuit eelgebie 1 volgt e variant Kruislan/Steenbergen een tracé at in vergelijking met het alternatief Blauw uit eelgebie 2 een stuk noorelijker ligt als gevolg van e ligging van e variant in eelgebie 1. e variant Kruislan/Steenbergen kruist ter hoogte van Stanaarbuiten met e bestaane 380 kvverbining en e buisleiingenstrook, maar het onergronse geeelte is hiervoor miner lang an in het tracéalternatief (0,5 km). In eze variant kan er niet logisch en zinvol woren gecombineer met een bestaane 150 kv-verbining, waaroor er op it tracéeel sprake is van e bouw van een 2x380 kv-verbining. Stampersgat Stanaarbuiten Zui West 380 kv Legena Blauw 2 variant Kruislan/Steenbergen Bovengronse Legena verbining Bestaane verbiningen Onergronse verbining Bovengronse verbining Bestaane verbiningen 380 kv station Onergronse verbining Bestaan 380 kv station 150 kv kabel Bestaane 150 kv station 150 kv kabel Bestaane 150 kv station Te verwijeren Bestaane Te verwijeren 150 kv verbining eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Bestaane 380 kv verbining Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l oor het alternatief Blauw met e variant te combineren ontstaat het volgene tracéalternatief: Blauw eelgebie 2 variant Kruislan/Steenbergen (B2-vKr/Stb) In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 55

56 Tracéalternatief Geel (G2) Toelichting tracé Alternatief Geel (G2) volgt vanuit eelgebie 1 het principe van Ou-Gastel Ouenbosch het zo veel mogelijk bunelen met e bestaane 380 kvverbining. oorat een strakke buneling met e bestaane verbining vanwege beperkte ruimte niet mogelijk is, ligt het Ou-Gastel Ouenbosch tracé op iets grotere afstan van e bestaane verbining. Hierbij is er gekozen voor een buneling met bovenregionale infrastructuur, namelijk aan e oostzije van e A17. Het is slechts eels mogelijk en zinvol om te combineren met e bestaane 150 kv-verbining Roosenaal Brea. oor miel van een kabeltracé wort e bestaane 150 kv-verbining ingelust in e nieuwe verbining. e verwijering van e bestaane 150 kv-verbining valt in eelgebie 3. it tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe om zo veel mogelijk gebruik te bunelen met een bestaane Zui West 380 kv Geel 2 Zui West 380 kv hoogspanningsverbining en bovenregionale infrastructuur. Geel 2 Legena Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel 150 kv kabel eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. Km. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 56

57 Variant Geel Toelichting variant Stanaarbuiten (vsta) Variant Stanaarbuiten bunelt langer met e A17 an alternatief Geel (G2) en oorsnijt aaroor miner het open lanschap. e variant loopt langs e oostzije van e A17 en loopt met een boog aan e noorzije om Stanaarbuiten (zie ook eelgebie 3). Stanaarbuiten Legena Bovengronse verbining 150 kv kabel eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 57

58 Variant Geel Toelichting variant Westzije A17 (vwe) e variant Westzije A17 volgt vanuit eelgebie 1 ezelfe ligging als alternatief Geel in eelgebie 2. In plaats van een buneling aan e oostzije van e A17 wort een ligging aan e westzije van e A17 gevolg. Ou-Gastel Ouenbosch Zui West 380 kv Legena Geel 2 variant Westzije A17 Bovengronse Legena verbining Bestaane verbiningen 150 kv kabel Bovengronse verbining Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station 150 kv kabel 380 kv station Te verwijeren Bestaane 150 kv station Te verwijeren Bestaane 150 kv station eelgebiesgrenzen Bestaane eelgebiesgrenzen Bestaane kv verbining kv verbining Bestaane kv verbining kv verbining 0 Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. 2 Km. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé p_zw380_tracoverzichten_A3l oor het alternatief Geel met e varianten te combineren ontstaan e volgene tracéalternatieven: Geel eelgebie 2 variant Stanaarbuiten (G2-vSta) Geel eelgebie 2 variant Westzije A17 (G2-vWe) In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 58

59 Tracéalternatief Paars (P2) Stampersgat Toelichting tracé Alternatief Paars (P2) loopt gebunel aan e bestaane Stampersgat 380 kv-verbining. Vanwege ruimtelijke beperkingen ligt het tracé op grotere afstan van eze bestaane verbining. Hierbij is er gekozen voor een buneling met bovenregionale infrastructuur, namelijk e oostzije van e A17. Het is slechts eels mogelijk en zinvol om te combineren met e bestaane 150 kv-verbining Roosenaal Moerijk. oor miel van Ou-Gastel een kabeltracé wort e bestaane 150 kv-verbining ingelust in e nieuwe verbining. Ou-Gastel it tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe om zo veel mogelijk gebruik te bunelen met een bestaane hoogspanningsverbining en infrastructuur. Stanaarbuiten Stanaarbuiten Ouenbosch Ouenbosch Zui West Kruislan 380 kv Paars 2 Zui West 380 kv Kruislan Paars 2 Legena Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel 150 kv kabel Te verwijeren Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining eelgebiesgrenzen 0 0 Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 22 Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 59

60 Stampersgat Toelichting variant Westzije A17 (vwe) ligging als alternatief Paars in eelgebie 2. In plaats van een buneling aan e oostzije van e A17 wort een ligging aan e Stanaarbuiten e variant Westzije A17 volgt vanuit eelgebie 1 ezelfe Variant Paars Stampersgat westzije van e A17 gevolg. Omat er vanwege e bestaane 380 kv-verbining aan e westzije van e A17 onvoloene ruimte is om ook nog e nieuwe verbining aan e westzije van e A17 te realiseren, ient eze bestaane verbining voor een Stanaarbuiten eel verplaatst te woren (reconstructie). Hieroor ontstaat ruimte om e nieuwe verbining aan e westzije van e A17 te Ou-Gastel realiseren. Ouenbosch Ou-Gastel Ouenbosch Zui West Kruislan 380 kv Paars 2 variant Westzije A17 Zui West 380 kv Kruislan Paars 2 variant Westzije A17 Legena Bestaane verbiningen Bovengronse Legena verbining Bovengronse Reconstructie 380 kv verbining verbining Reconstructie 380 kv verbining 150 kv kabel 150 kv kabel Te verwijeren Te verwijeren Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 verbining Bestaane 380 kvkv verbining eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 60

61 Variant Paars Stanaarbuiten Stampersgat Toelichting variant Ou Gastel (vou) Ter hoogte van Ou Gastel is een variant opgenomen om zo veel mogelijk gevoelige bestemmingen te voorkomen. In eze variant Stanaarbuiten kan niet logisch en zinvol woren gecombineer met een Stampersgat bestaane verbining. Ook is er in it gebie geen infrastructuur aanwezig waarmee gebunel kan woren. e variant Ou Gastel bestaat aarmee uit een 2x380 kv tracé, at ten westen en ten nooren om e kern van Ou Gastel loopt. e variant kruist e bestaane 380 kv-verbining op twee plaatsen. aarom zijn in eze variant twee onergronse elen opgenomen (0,5 km ter Ou-Gastel hoogte van Stanaarbuiten en 1,0 km ten zuien van Ou Ouenbosch Gastel). Vanaf het punt bij Stanaarbuiten waar e nieuwe verbining e 150 kv-verbining kruist, wort eze weer Ou-Gastel Ouenbosch gecombineer met e bestaane 150 kv-verbining. Zui West Kruislan Kruislan 380 kv Paars 2 variant Ou-Gastel Zui West 380 kv Paars 2 variant Ou-Gastel Legena Bovengronse verbining Legena Onergronse verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren Te verwijeren Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane verbiningen Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining eelgebiesgrenzen Bestaane 380 kv verbining eelgebiesgrenzen oor het alternatief Paars en e varianten te combineren ontstaan e 0 volgene tracéalternatieven: Aan ezekunnen tekening geen kunnenrechten geen rechten woren ontleen. TenneT TSO TSO B.V. Aan eze tekening woren ontleen. TenneT B.V. Paars eelgebie 2 variant Westzije A17 (P2-vWe) Paars eelgebie 2 variant Ou Gastel (P2-vOu) In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven Km. Km. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l p_zw380_tracoverzichten_A3l

62 Tracéalternatief Roo (R2) Toelichting tracé Ou-Gastel Ouenbosch Het alternatief Roo in eelgebie 2 (R2) is ontwikkel volgens het principe combineren van e nieuwe 380 kv-verbining met e bestaane 150 kv-verbining tussen Roosenaal-Borchwerf Ou-Gastel Ouenbosch en Roosenaal en tussen Roosenaal en Brea. e bestaane 150 kv-verbining tussen Roosenaal-Borchwerf en Roosenaal wort aarbij vrijwel geheel afgebroken. Het tracé volgt groteneels het tracé van eze bestaane verbining. Na e kruising met e bestaane 150 kv-verbining tussen Roosenaal en Moerijk buigt het tracé af richting het nooren. Het verer volgen van het tracé van e bestaane 150 kvverbining is hier niet wenselijk vanwege e grote hoeveelhei gevoelige bestemmingen en woonkernen. Er is voor it eel van het tracé gekozen voor een nieuwe oorsnijing, waarbij een zo recht mogelijk verbining is gekozen met zo min mogelijk gevoelige bestemmingen. Zui West Roo 2 Legena Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel 380 kv Roo 2 Zui West 380 kv 150 kv kabel Te verwijeren Te verwijeren eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen 0 Bestaane verbiningen Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 0 22 Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. Km. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 62

63 5.3. Milieu Realisatie van e tracéalternatieven of varianten heeft op verschillene manieren invloe op het milieu. Hier woren e onerscheiene effecten samengevat. Een compleet overzicht van e milieueffecten is opgenomen in e Notitie Samenvatting milieueffecten. Leefomgevingskwaliteit Lanschap & Cultuurhistorie Specifiek B2 B2-vKr G2 G2-vSta G2-vWe P2 P2-vWe P2-vOu R2 Aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone Aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen vaneen aantal van 0 bij Blauw variant Kruislan en Paars variant Ou Gastel tot 32 bij Paars. e alternatieven en varianten krijgen voor het totaal aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen als gevolg van het verwijeren van bovengronse verbiningen een neutrale of licht positieve effectbeooreling. e gele alternatieven en varianten hebben een neutrale effectbeooreling. e verschillen lopen uiteen van 0 tot 12 vrij te spelen gevoelige bestemmingen. Specifiek B2 B2-vKr G2 G2-vSta G2-vWe P2 P2-vWe P2-vOu R2 Tracéniveau lanschappelijk hoofpatroon Kwaliteit tracé Lijnniveau Gebieskarakteristiek Elementen lijnniveau Alle alternatieven en varianten hebben op het lanschappelijk hoofpatroon een neutrale effectscore. Opvallen bij het criterium kwaliteit tracé is at er grote verschillen zijn in beoorelingen van e tracéalternatieven en varianten. Een negatieve beooreling komt vaak voort uit richtingsveraneringen ie het gevolg zijn van lokale verschijnselen, waaroor e verbining matig herkenbaar is als bovenregionale infrastructuur. Bij rechtstanen over lange afstanen, meestal oor buneling met bestaane infrastructuur, is e kwaliteit van het tracé meestal neutraal beooreel. Opvallen is at e tracéalternatieven Blauw en Blauw variant Kruislan een neutraal effect hebben op it criterium. Alle anere tracéalternatieven en varianten hebben een (licht) negatief effect, omat ze meer knikken, richtingsveraneringen en onergronse tracéelen bevatten an e bovengenoeme alternatieven. 63

64 Bij e beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau valt op at alle tracéalternatieven en varianten een (licht) negatieve effectscore hebben. eze effectscore komt meestal voort oor e forsere buneling in het (open) lanschap. Bij alternatief Geel zorgen e vele knikken en complexe situaties voor een negatief effect op e gebieskarakteristiek. Bij het criterium beïnvloeing van samenhang tussen elementen op lijnniveau valt op at alleen Paars variant Ou Gastel een negatief effect heeft. it komt oor het effect van e nieuwe oorsnijing op e orpssilhouetten van Ou Gastel en Stampersgat in het open lanschap. Ou Gastel wort bij eze variant ingesloten oor hoogspanningsverbiningen. Natuur Specifiek B2 B2-vKr G2 G2-vSta G2-vWe P2 P2-vWe P2-vOu R2 Effect op raaslachtoffers Effect op leefgebieen: gebieen met bijzonere waaren Effect op leefgebieen: leefgebie vogels Effect op leefgebieen: leefgebie vleermuizen Effect op leefgebieen: leefgebie zoogieren in onbescherm bosgebie Tijelijke effecten Bij e effectscores op het criterium raaslachtoffers is in alle gevallen sprake van een toename van het aantal raaslachtoffers. Het alternatief Blauw, at e bestaane 380kV-verbining volgt, veroorzaakt een lichte toename in het aantal raaslachtoffers en heeft als enige een licht negatief effect. Vanwege e nieuwe oorsnijing voer grote lengte ten westen en nooren van Ou Gastel scoort Paars variant Ou Gastel zeer negatief. Voor het criterium gebieen met bijzonere natuurwaaren gelt at e effectscores met name licht negatief zijn. Voor alternatief Blauw en Paars variant Ou Gastel wort ongeveer evenveel NNN aangetast als at er gebie beschikbaar komt oor amoveren waaroor eze een neutraal effect hebben. e effectscores voor leefgebieen vogels, leefgebieen vleermuizen, leefgebieen zoogieren en tijelijke effecten zijn niet of nauwelijks onerscheien. 64

65 Boem en Water Specifiek B2 B2-vKr G2 G2-vSta G2-vWe P2 P2-vWe P2-vOu R2 Aantasting aarkunige waaren Boemkwaliteit (sanering van boemverontreinigingen) Archeologie Specifiek B2 B2-vKr G2 G2-vWe G2-vSta P2 P2-vWe P2-vOu R2 Rijksmonumenten AMK-terreinen Verwachtingsgebieen e effecten op het criterium aantasting van aarkunige waaren zijn nauwelijks onerscheien te noemen. e negatieve effecten woren veroorzaakt oor het plaatsen van enkele mastvoeten of aanleg van een kabeltracé in aarkunig waarevol gebie. Alle alternatieven en varianten hebben op het criterium sanering boemverontreinigingen een neutraal effect. In eelgebie 2 woren geen archeologische rijksmonumenten oorsneen en alle alternatieven en varianten scoren neutraal. e meeste alternatieven en varianten hebben ook een neutraal effect op AMK-terreinen. Blauw variant Kruislan/ Steenbergen en Paars variant Ou Gastel hebben een negatief effect omat zij een AMK-terrein raken. Paars en Paars variant Ou Gastel hebben een licht negatief effect op archeologische verwachtingsgebieen omat zij mielhoge en hoge archeologische verwachtingsgebieen oorsnijen. Alleen alternatief Paars wort in eelgebie 2 voor elk criterium neutraal beooreel. Ruimtegebruik In e tabel integrale kwantitatieve effectenbeooreling (zie bijlage) zijn e kwantitatieve gegevens zoals kilometers en hectares ruimtebeslag opgenomen. 65

66 5.4. Nettechniek Realisatie van e tracéalternatieven of varianten heeft op verschillene manieren invloe op e techniek. Hier woren e onerscheiene effecten samengevat. Een compleet overzicht van e technische effecten is opgenomen in e Notitie Nettechniek. Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel zijn er, vooral bij e bouw, verschillen in complexiteit. Leveringszekerhei en betrouwbaarhei van het net Complexiteit aanleg B2 B2-vKr G2 G2-vSta P2 P2-vWe P1-vOu R2 B2 B2-vKr G2 G2-vSta P2 P2-vWe P1-vOu R Alle tracéalternatieven en varianten ragen bij aan een sterke verbetering van e leveringszekerhei van het hoogspanningsnet oor het toevoegen van e verbining Rillan-Tilburg. Wat betreft leveringszekerhei scoort tracéalternatief Roo positief. it wort veroorzaakt oorat it tracéalternatief vrijwel geheel geografisch gesprei ligt ten opzichte van anere 380 kv-verbiningen en er geen 380 kv-kabel hoeft te woren toegepast. Bij het blauwe tracéalternatief en e blauwe variant wort 380 kv-kabel wel toegepast. e overige tracéalternatieven en varianten bevatten miner of geen geografische spreiing. Tracéalternatief Geel bevat geeeltelijk wel geografische spreiing. eze scoort an ook positiever. Bij e blauwe alternatieven en varianten wort e 380/150 kv-kabel als een zeer complexe boring gezien. it komt omat hier tegelijkertij oner e bestaane 380 kv-verbining, e buisleiingenstraat en een ijklichaam geboor moet woren. Ook is e beschikbare ruimte voor eze boring beperkt oor e aanwezige bebouwing (oner bebouwing mag niet woren oorgeboor) Ook bij Paars variant Ou Gastel komt ezelfe complexe boring voor. Bij e tracéalternatieven Geel en Geel variant Stanaarbuiten, Geel variant Westzije A17 en tracéalternatief Paars woren, buiten e kruising van een snelweg, een kanaal en een bestaane 150 kv-verbining tijens e aanleg geen complexe werkzaamheen verwacht. e complexiteit bij Paars variant Westzije A17en alternatief Roo wort veroorzaakt oorat eze alternatieven en varianten eels op e hartlijn van een bestaane hoogspanningsverbining woren gebouw. Voorat op e hartlijn van e bestaane verbining kan woren gebouw ient eze eerst te woren verwijer. 66

67 Beheer en onerhou Raakvlakken externe infrastructuur 150 kv-station B2 B2-vKr G2 G2-vSta P2 P2-vWe P1-vOu R2 B2 B2-vKr G2 G2-vSta P2 P2-vWe P1-vOu R2 B2 B2-vKr G2 G2-vSta P2 P2-vWe P1-vOu R Voor onerhou woren bij het tracéalternatief Geel en Geel variant Westzije A17, Geel variant Stanaarbuiten, P2 en R2 geen complexe situaties verwacht. Het alternatief Roo en Paars en variant Westzije A17 zijn weliswaar ingewikkel in aanleg maar eenmaal gebouw is er wel ruimte om relatief eenvouig onerhou te kunnen uitvoeren of een storing te verhelpen. e overige alternatieven en varianten bevatten kabeltracés ie moeilijk bereikbaar zijn en waar naar verwachting niet veel ruimte is om, in geval van een calamiteit waarbij een kabel onherstelbaar beschaig is, een extra kabel aan te leggen buiten e al gebruikte strook. Bijna alle alternatieven en varianten liggen in e nabijhei van buisleiingen, snelwegen of waterwegen. Uitzonering hierop zijn Blauw variant Kruislan, Paars variant Ou Gastel en alternatief Roo. Blauw variant Kruislan en Paars variant Ou Gastel kruisen weliswaar overige infrastructuren, maar it betreffen onergronse, vrijwel haakse, kruisingen. Hieroor is e invloe beperkt. In eelgebie 2 moet het 150 kv-station Roosenaal Borchwerf bij alle tracéalternatieven en varianten woren aangepast. aarnaast moet bij alle gele en roe tracéalternatieven en varianten het 150 kv-station Roosenaal aangepast woren. e aanpassing op beie stations is relatief eenvouig en niet complex in e uitvoering. Aanachtspunt is at op het 150 kv-station Roosenaal een bliksemraa boven het station moet woren verwijer, wat vanuit berijfsvoering en veilighei relatief complex is. 67

68 5.5. Kosten Voor e verschillene tracéalternatieven en varianten zijn e investeringskosten begroot. Een uitgebreie toelichting op hoe eze beooreling tot stan is gekomen is te vinen in e Notitie kosten. Investeringskosten B2 B2-vKr G2 G2-vWe G2-vSta P2 P2-vWe P2-vOu R In eelgebie 2 heeft tracéalternatief Blauw e meeste investeringskosten en Blauw variant Kruislan e minste investeringskosten. Het verschil tussen e hoogste en e laagste kosten betreft ongeveer 40 miljoen euro. Tracéalternatief Blauw heeft een langer 380/150 kv kabeltracé. Tevens wort in eze variant meer 150 kv-verbining verwijer. eze verwijering is complex aangezien eze verbining wort ingesloten oor e leiingenstraat en e nieuwe 380 kv-verbining. it zijn kostenverhogene aspecten. Blauw variant Kruislan is een groteneels bovengronse verbining (2x380 kv) ie gezien e vrije ligging eenvouig gerealiseer kan woren. Het kabelgeeelte is korter an e kabel voor tracéalternatief Blauw. Ook woren er vrijwel geen kosten gemaakt om een 150 kv-verbining te verwijeren. 68

69 ~ I ~~ /~ ' \ I I 6. Overzicht tracéalternatieven en varianten eelgebie 3: Stanaarbuiten-Tilburg 69

70 eelgebie 3 Geertruienberg/Raamsonksveer Oosterhout Zevenbergen ongen Tilburg Steenbergen Brea Ouenbosch Tilburg Etten-Leur Roosenaal Bergen op Zoom Legena eelgebiesgrenzen g 1 - Rillan - Roosenaal g 2 - Roosenaal - Stanaarbuiten g 3 - Stanaarbuiten - Tilburg Rillan ( Locatieopties hoogspanningsstation Tilburg Globale ligging tracé alternatieven Tracé alternatieven 70

71 6.1. Resumé Onerwerp Leefomgevingskwaliteit Lanschap en Cultuurhistorie Natuur Boen en Water Archeologie (Net)techniek Specifiek Aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen Tracéniveau lanschappelijk hoofpatroon Kwaliteit tracé Lijnniveau Gebieskarakteristiek Elementen lijnniveau Effect op raaslachtoffers Effect op leefgebieen: gebieen met bijzonere waaren Effect op leefgebieen: leefgebie vogels Effect op leefgebieen: leefgebie vleermuizen Effect op leefgebieen: leefgebie zoogieren in onbescherm bosgebie Tijelijke effecten Aantasting aarkunige waaren Boemkwaliteit (sanering van boemverontreinigingen) Rijksmonumenten AMK-terreinen Verwachtingsgebieen Effecten op leveringszekerhei Technische complexiteit beheer en onerhousfase/situatie Technische complexiteit aanleg Raakvlakken externe infrastructuur kv-stations Kosten Investeringskosten Overzicht milieu Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van 8 bij Roo variant Oosterheie/onergrons tot 36 bij Paars en Paars variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe. Het aantallen vrij te spelen gevoelige bestemmingen loopt uiteen van 86 tot 469, eze laatste bij alle gele alternatieven en varianten met e variant Bosroute. Alternatief Paars en bijbehorene varianten bunelen groteneels met e bestaane 380 kv-verbining, waaroor ie als onereel van het lanschappelijk hoofpatroon wort versterkt. Er zijn grote verschillen in beoorelingen van e tracéalternatieven en varianten op kwaliteit tracé. Een negatieve beooreling komt veelal voort uit richtingsveraneringen ie het gevolg zijn van lokale verschijnselen, waaroor e verbining matig herkenbaar is als bovenregionale infrastructuur. Alle tracéalternatieven en varianten scoren voor beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau meestal licht negatief oor e forsere buneling in het open lanschap. Bij alternatief Roo en Roo variant Oosterheie zorgt een groot eel van het tracé tot een nieuwe oorsnijing van het lanschap. In vrijwel alle gevallen is sprake van een toename van het aantal raaslachtoffers. Alternatief Blauw variant Huis ter Heie scoort als enige neutraal oorat eze bestaane tracés volgt en onergrons oor Huis ter Heie loopt. Lange nieuwe oorsnijingen oor het lanschap wegen mee in e zeer negatieve effectscores bij e roe tracés en een groot aantal van e blauwe en gele varianten. 71

72 Veel alternatieven en tracévarianten lopen oor e NNNgebieen wat een negatief effect heeft op e leefgebieen. Paars variant Biesbosch Hooge Zwaluwe Huis ter Heie loopt onergrons oor natuurgebie Huis ter Heie en kent een licht positief effect. Hier komt oor het verwijeren van een hoogspanningsleiing meer gebie beschikbaar wat zich tot natuur kan ontwikkelen an at er verloren gaat oor aanleg van het nieuwe tracé. e effectscores voor leefgebieen vogels lopen sterk uiteen. Bij tracéalternatief Blauw en bijbehorene varianten is er geen sprake van oppervlakteverlies oor e aanleg van het tracé maar oor het amoveren van het 150 kv-tracé komt er wel circa 36 hectare gebie beschikbaar voor weievogels. Bij Roo en bijbehorene varianten is er bijna 50 hectare ruimtebeslag op natuurgebieen ten noorwesten van Brea ie in het NNN ie zijn aangewezen als weievogelgebie. Enkele alternatieven en varianten oorsnijen AMK-terreinnen en hebben een licht negatief effect op het it criterium (terrein met resten van e schans Linie van en Hout en een terrein met sporen van een vuursteenvinplaats. Alle alternatieven en varianten oorsnijen gebieen met een verwachtingswaare. e paarse tracéalternatieven en varianten scoren relatief miner op geografische spreiing, zeker aar waar ook 380 kv-kabel wort toegepast. Bij e bouw woren e meeste uitagingen verwacht bij e paarse tracéalternatieven en varianten oor e vele kruisingen met snelwegen en oor het bouwen nabij e bestaane hoogspanningsverbining. Voor het beheer en onerhou is e bereikbaarhei van mastlocaties bij e paarse en blauwe tracéalternatieven en varianten een aanachtspunt. Vooral e paarse tracéalternatieven en varianten hebben veel externe infrastructuur in e nabijhei, oner anere e petrochemische inustrie. Overzicht kosten Het verschil tussen e hoogste en e laagste investeringskosten betreft ongeveer 100 miljoen euro. Kostenverhogene aspecten van Paars variant Huis ter Heie zijn e complexe tracéelen nabij Moerijk en Zevenbergschenhoek, en twee complexe 380/150 kv-kabeltracés. Overzicht nettechniek Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel is het ene tracealternatief of variant technisch complexer an e anere, waaroor e aanleg van sommige tracéalternatieven en varianten lastiger is an anere. Op het gebie van leveringszekerhei ragen tracéalternatief Roo en Roo variant Oosterheie relatief het meeste bij in it eelgebie vanwege e afstan tot anere 380 kvverbiningen en oorat er geen 380 kv-kabel noig is. 72

73 6.2. Beschrijving Tracéalternatief Blauw (B3) Toelichting tracé Geertruienberg Hooge Zwaluwe Alternatief Blauw (B3) bunelt met e bestaane Geertruienberg en e bestaane 150 kv-verbining tussen Terheijen Linie van en Hout Stanaarbuiten Geertruienberg en Tilburg-West. Stampersgate bestaane 150 kv- Knooppunt Zonzeel Zevenbergen Terheijen ongen Oosterhout Brea Teteringen Roosenaal zinvol combineren met bestaane 150 kv-verbining. Natuurgebie Huis ter Heie Brea Zui West Etten-Leur 380 kv Blauw 3 Zui West 380 kv bovenregionale infrastructuur en het zo veel mogelijk en Etten-Leur Ouenbosch Natuurgebie Huis ter Heie e Moer it tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe buneling met bestaane 380 kv-verbiningen en ongen Teteringen Ou-Gastel Oostein Ouenbosch Zevenbergschenhoek, Geertruienberg, en Ou-Gastel Stanaarbuiten gehangen. e 150 kv-hoogspanningsstations Moerijk, Stampersgat e Moer verbining wort afgebroken en in e nieuwe verbining onergronse kabelverbiningen. Oosterhout Tilburg-West woren aangesloten oor miel van Mae Zevenbergschen Hoek bestaane 150 kv-verbining tussen Roosenaal en Zevenbergen Knooppunt Zonzeel van en Hout Linie aarnaast wort it tracéalternatief gecombineer met e Geertruienberg Hooge Zwaluwe Mae Zevenbergschen Hoek of wort gebouw op een veilige afstan naast snelwegen. afstan, naast e bestaane 380 kv-verbining wort gebouw A59). it betekent at e het tracé parallel, op een veilige 380 kv-verbining en bovenregionale infrastructuur (A16, Roosenaal Blauw 3 Legena Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel Bestaane verbiningen Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station 150 kv kabel Te verwijeren Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Te verwijeren eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 73

74 Variant Blauw Toelichting variant Linie van en Hout (vli) In alternatief Blauw loopt e nieuwe verbining ten zuien van Mae parallel aan e snelweg. Hierbij oorsnijt e verbining e Linie van en Hout (een vereigingswerk). eze linie maakt eel uit van e Zuier Waterlinie. oorat er mogelijk sprake is van aantasting van e gebieskarakteristiek en e het aanwezige monumentale patroon/element, is hier gezocht naar een variant ie om e Linie van en hout heen ligt en aarmee het gebie ontziet. Hooge Zwaluwe Mae ek Geertruienber Linie van en Hout Terheijen Oosterhout Legena Bovengronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 74

75 Variant Blauw Toelichting variant Bosroute (vbo) e variant Bosroute is opgenomen om te voorkomen at e woningen bij e Moer ingesloten raken tussen e nieuwe en e bestaane verbining. e bestaane 380 kv-verbining wort, over een lengte van ongeveer 7,5 kilometer, in oostelijke richting verplaatst oor het bosgebie. Vervolgens kan e nieuwe verbining met eze bestaane verbining bunelen oor het bosgebie, at tot e NNN behoort. Hieroor ontstaat een ubbele nieuwe oorsnijing, maar wort voorkomen at e woningen bij e Moersereef tussen twee verbiningen in te komen te liggen. Hierbij zal e nieuwe verbining alsmee e verplaatste verbining, het langoe ron Natuurmonument Huis ter Heie/Galgenein oorsnijen. e bestaane oorsnijing van it gebie oor e bestaane 380 kvverbining wort hieroor opgeheven. ongen e Moer Natuurgebie Huis ter Heie Legena Bovengronse verbining Reconstructie 380 kv verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 75

76 Variant Blauw Toelichting variant Huis ter Heie (vhu) Alternatief Blauw bunelt met e bestaane 380 kv-verbining oor het natuurgebie Huis ter Heie (NNN). it levert een knelpunt op, omat niet op voorhan is uit te sluiten at er compensatie kan plaatsvinen vanwege e bomenkap en aantasting van e natuurwaaren. Om it te voorkomen is een variant opgenomen ie voorziet in een onergrons tracé met een lengte van 4,3 kilometer. ongen e Moer Natuurgebie Huis ter Heie oor het tracéalternatief Blauw en e varianten te combineren ontstaan e volgene tracéalternatieven: Blauw eelgebie 3 variant Linie van en Hout (B3-vLi) Blauw eelgebie 3 variant Bosroute (B3-vBo) Blauw eelgebie 3 variant Huis ter Heie (B3-vHu) Blauw eelgebie 3 variant Linie van en Hout Bosroute (B3-vLi-vBo) Blauw eelgebie 3 variant Linie van en Hout Huis ter Heie (B3-vLi-vHu) Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 76

77 Tracéalternatief Geel (G3) Geertruienberg Hooge Zwaluwe Toelichting tracé veel als mogelijk en zinvol te combineren met e bestaane Linie van en Hout Stanaarbuiten Stanaarbuiten Ou-Gastel Het eerste geeelte betreft een nieuwe oorsnijing,kruislan waarbij Ouenbosch Etten-Leur rekening is gehouen met e uitgangspunten zoveel mogelijk rechtstanen, zoner knikken en het vermijen van gevoelige Teteringen ongen Brea 380 kv-verbiningen en bovenregionale infrastructuur. Brea Etten-Leur Zui West 380 kv Geel 3 Zui West 380 kv Roosenaal tracéalternatief het principe buneling met bestaane e Moer Natuurgebie Huis ter Heie Teteringen bestemmingen. Vanaf knooppunt Zonzeel (A16/A59) volgt het Roosenaal e Moer Natuurgebie Huis ter Heie Oosterhout Ouenbosch ongen Stampersgat onergronse 150 kv-kabeltracés. Terheijen Brea Princenhage, Brea, Oostein en Tilburg-West woren Knooppunt Zonzeel Zevenbergen en vervolgens afgebroken. e hoogspanningsstations Etten, aangesloten op e nieuwe verbining oor miel van Stampersgat Tilburg-West woren gecombineer in e nieuwe verbining Ou-Gastel 150 kv-verbiningen Roosenaal Brea en Geertruienberg TerheijenHoek Zevenbergschen met e bestaane 380 kv-verbining. e bestaane Oosterhout Mae Zevenbergen Hooge Zwaluwe Knooppunt Zonzeel Linie van en Hout infrastructuur (A59) en vanaf Geertruienberg ook te bunelen Geertruienberg 150 kv-verbining en te bunelen met bovenregionale Kruislan Mae Zevenbergschen Hoek Alternatief Geel (G3) is ontwikkel vanuit het principe om zo Geel 3 Legena Bestaane verbiningen Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining 150 kv kabel Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaan 380 kv station 150 kv kabel Te verwijeren Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Te verwijeren eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V Km. Km. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l 77

78 Variant Geel Zevenbergen Toelichting variant Stanaarbuiten (vsta) Variant Stanaarbuiten in eelgebie 3 sluit aan op e ligging van eze variant in eelgebie 2. Het tracé loopt hier om e woonkern Stanaarbuiten heen en takt, na een kruising met rivier e Mark, weer aan op alternatief Geel. Stanaarbuiten el Ouenbosch Legena Bovengronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 78

79 Variant Geel gschen Hoek Mae Toelichting variant Linie van en Hout (vli) In alternatief Geel loopt e nieuwe verbining ten zuien van Mae parallel aan e snelweg. Hierbij oorsnijt e verbining e Linie van en Hout (een vereigingswerk). eze linie maakt eel uit van e Zuier Waterlinie. oorat er mogelijk sprake is van aantasting van e gebieskarakteristiek en e het aanwezige monumentale patroon/element, is hier gezocht naar een variant ie om e Linie van en hout heen ligt en aarmee het gebie ontziet. ooppunt Zonzeel Linie van en Hout Terheijen Oo Legena Bovengronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 79

80 Variant Geel Toelichting variant Bosroute (vbo) e variant Bosroute is opgenomen om te voorkomen at e woningen bij e Moer ingesloten raken tussen e nieuwe en e bestaane verbining. e bestaane 380 kv-verbining wort, over een lengte van ongeveer 7,5 kilometer, in oostelijke richting verplaatst oor het bosgebie. Vervolgens kan e nieuwe verbining met eze bestaane verbining bunelen oor het bosgebie, at tot e NNN behoort. Hieroor ontstaat een ubbele nieuwe oorsnijing, maar wort voorkomen at e woningen bij aan Moersereef tussen twee verbiningen in te komen te liggen. Hierbij zal e nieuwe verbining alsmee e verplaatste verbining, het langoe ron Natuurmonument Huis ter Heie/Galgenein oorsnijen. e bestaane oorsnijing van it gebie oor e bestaane 380 kvverbining wort hieroor opgeheven. e Moer Natuurgebie Huis ter Heie Legena Bovengronse verbining Reconstructie 380 kv verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 80

81 Variant Geel Toelichting variant Huis ter Heie (vhu) Alternatief Geel bunelt met e bestaane 380 kv-verbining oor het natuurgebie Huis ter Heie (NNN). it levert een knelpunt op, omat niet op voorhan is uit te sluiten at er compensatie kan plaatsvinen vanwege e bomenkap en aantasting van e natuurwaaren. Om it te voorkomen is een variant opgenomen ie voorziet in een onergrons tracé met een lengte van 4,3 kilometer. e Moer Natuurgebie Huis ter Heie oor het alternatief Geel en e varianten te combineren ontstaan e volgene tracéalternatieven: Geel eelgebie 3 variant Stanaarbuiten (G3-vSta) Geel eelgebie 3 variant Linie van en Hout (G3-vLi) Geel eelgebie 3 variant Bosroute (G3-vBo) Geel eelgebie 3 variant Huis ter Heie (G3-vHu) Geel eelgebie 3 variant Stanaarbuiten variant Linie van en Hout (G3-vSta-vLi) Geel eelgebie 3 variant Stanaarbuiten variant Bosroute (G3-vSta-vBo) Geel eelgebie 3 variant Stanaarbuiten variant Huis ter Heie (G3-vSta-vBo) Geel eelgebie 3 variant Stanaarbuiten variant Linie van en Hout variant Bosroute (G3-vSta-vLi-vBo) Geel eelgebie 3 variant Stanaarbuiten variant Linie van en Hout variant Huis ter Heie (G3-vSta-vLi-vHu) Geel eelgebie 3 variant Linie van en Hout variant Bosroute (G3-vLi-vBo) Geel eelgebie 3 variant Linie van en Hout variant Huis ter Heie (G3-vLi-vHu) Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 81

82 Tracéalternatief Paars (P3) Toelichting tracé en bestaane 150 kv-verbining tussen Geertruienberg Tilburg-West. it betekent at e bestaane 150 kv-verbining van en Hout Linie wort afgebroken en in e nieuwe verbining wort gehangen. Stanaarbuiten Oosterhout Terheijen Linie van en Hout Mae Zevenbergschen Hoek Zevenbergen Knooppunt Zonzeel Geertruienberg Hooge Zwaluwe Mae Zevenbergschen Hoek verbining tussen Roosenaal en Geertruienberg en e 380 kv-verbining wort gebouw. aarnaast wort tracé parallel, op een veilige afstan, naast e bestaane met e bestaane 380 kv-verbining. it betekent at e het Alternatief Paars in eelgebie 3 (P3) bunelt vrijwel geheel alternatief Paars gecombineer met e bestaane 150 kv- Geertruienberg Hooge Zwaluwe Knooppunt Zonzeel Zevenbergen Terheijen Stanaarbuiten veel mogelijk parallel en in e pas naast e bestaane te Brea oor miel van een kruisingslocatie om vervolgens aan e Etten-Leur Roosenaal verbining kan het bestaane 380 kv-station Geertruienberg niet bovengrons kruisen. Om it knelpunt op te lossen is een stukje onergronse aanleg (ca. 2.1 km) opgenomen aan e zuikant van it 380 kv-station. 82 Brea Zui West Etten-Leur 380 kv Paars 3 Zui West 380 kv Paars 3 Legena Bovengronse Legena verbining Bovengronse verbining Onergronse verbining Bestaane verbiningen Onergronse verbining Bestaan 380 kv station Bestaane verbiningen 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Reconstructie 380 kv verbining noorkant verer te lopen. Ter hoogte van Ou-rimmelen nieuwe verbining it woonlint oorsnijt. e nieuwe Natuurgebie Huis ter Heie Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Reconstructie 380 kv verbining Roosenaal wort er gebunel op grotere afstan om te voorkomen at e Ouenbosch Teteringen hanhaven 380 kv-verbining. Ten nooren van Zevenbergen kruist e nieuwe verbining e bestaane 380 kv-verbining e Moer ongen Ou-Gastel Teteringen aangesloten oor miel van onergronse kabelverbiningen. Ou-Gastel Ouenbosch Het tracéalternatief is ontwikkel volgens het principe om zo Natuurgebie Huis ter Heie Geertruienberg, Oostein en Tilburg-West woren Stampersgat e 150 kv-stations Moerijk, Zevenbergschenhoek, e Moer Stampersgat ongen Oosterhout 150 kv kabel 150 kv kabel Bestaane 380 kv verbining Bestaane 380 kv verbining Teverwijeren Te verwijeren eelgebiesgrenzen eelgebiesgrenzen Km. Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V p_zw380_tracoverzichten_A3l A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l

83 Variant Paars Knooppunt Zonzeel Zevenbergen Oosterhout Terheijen Linie van en Hout Knooppunt Zonzeel Oosterhout ongen Terheijen Teteringen ongen Brea e Moe Etten-Leur Teteringen Zui West wort uitgegaan van een geeeltelijke verplaatsing 380 kv Paars 3 variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe Ou-Gastel van e bestaane (reconstructie) 380 kv-vakwerkverbining ter Ouenbosch Brea Roosenaal Legena 380 kv station Bestaan Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Reconstructie 380 kv verbining 150 kv kabel Etten-Leur Te verwijeren Bestaane 380 kv verbining eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bovengronse verbining hoogte van Hooge Zwaluwe. it om te voorkomen at er veel Km. Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. Zui West Paars 3 variant Bies A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l Geertruienberg niet meer noig. Natuurgebie Huis ter Heie hoogspanningsverbiningen in komt te liggen. In e variant e Moer wort voorkomen at Ou-rimmelen tussen twee verbining blijft is ook e onergronse ligging nabij Linie van en Hout kleiner (vogels ie tegenstanaarbuiten e geleiers kunnen vliegen) en Stampersgat oorat e variant aan e zuizije van bestaane 380 kv- Mae Zevenbergschen Hoek Ouenbosch gevoelige bestemmingen bij Hooge Zwaluwe ontstaan. Ou-Gastel Mae Zevenbergschen Hoek raaslachtoffers. e variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe wijkt af van alternatief Paars oor ten nooren van Zevenbergen niet e bestaane 380 kv-verbining te kruisen, maarparallel ten Zevenbergen zuien van e bestaane 380 kv-verbining te Stanaarbuiten blijven bunelen. Stampersgat oor aan e zuizije kort op e bestaane 380 kv-verbining te ook e kans op raaslachtoffers bouwen (bunelen) wort Hooge Zwaluwe 380 kv-verbining en e mogelijke effecten op het Natura2000- gebie in verban met e kruising met e bestaane Het gebie tussen Moerijk en Geertruienberg is een complex gebie Biesbosch vanwege het effect op het aantal Geertruienberg Geertruienberg Hooge Zwaluwe Toelichting variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe (vbi) Legena Bovengronse verbining Reconstructie 380 kv verbining Roosenaal 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen

84 Variant Paars Toelichting variant Huis ter Heie (vhu) Alternatief Paars bunelt met e bestaane 380 kv-verbining oor het natuurgebie Huis ter Heie (NNN). it levert een knelpunt op, omat niet op voorhan is uit te sluiten at er compensatie kan plaatsvinen vanwege e bomenkap en aantasting van e natuurwaaren. Om it te voorkomen is een variant opgenomen ie voorziet in een onergrons tracé met een lengte van 4,3 kilometer. e Moer Natuurgebie Huis ter Heie oor het alternatief Paars en e varianten te combineren ontstaan e volgene tracéalternatieven: Paars eelgebie 3 variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe (P3-vBi) Paars eelgebie 3 variant Huis ter Heie (P3-vHu) Paars eelgebie 3 variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe - variant Bosroute (P3-vBi-vBo) Paars eelgebie 3 variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe - variant Huis ter Heie (P3-vBi-vHu) Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining Reconstructie 380 kv verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 84

85 Tracéalternatief Roo (R3) Toelichting tracé Alternatief Roo (R3) is ontwikkel vanuit het principe om zo veel als mogelijk en zinvol te combineren met e bestaane Geertruienberg Hooge Zwaluwe Mae Zevenbergschen Hoek West woren afgebroken en bij in e nieuwe verbining Roosenaal en Brea en tussen Geertruienberg en Tilburg- 150 kv-verbining. e bestaane 150 kv-verbiningen tussen gehangen. e bestaane 150 kv-verbiningen Roosenaal Linie van en Hout Brea en Geertruienberg Tilburg-West woren Zevenbergen Knooppunt Zonzeel Oosterhout Terheijen gecombineer in e nieuwe verbining en vervolgens afgebroken. e hoogspanningsstations Etten, Brea ongen Stanaarbuiten Stampersgat onergronse 150 kv-kabeltracés. Ou-Gastel Ouenbosch Kruislan e nieuwe verbining kan niet op e hartlijn of op korte afstan van e bestaane 150 kv-verbining tussen Roosenaal en Teteringen Etten-Leur Zui West Roo 3 Roosenaal Hieroor is er voor it eel sprake van een nieuwe oorsnijing op ongeveer twee tot vier kilometer in noorelijke richting. Het Legena glastuinbouw, buisleiingen, vliegbasis Gilze-Rijen), natuurwaaren, ontwerpprincipes (zo veel mogelijk rechtstanen, ontwijken gevoelige bestemmingen) en een zo kort mogelijke verbining naar Tilburg kv Bestaane verbiningen Bovengronse verbining Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane 380 kv verbining tracé volgt e principes: rekening houen met bestaan en geplan ruimtegebruik (zoals berijven, winturbines, Brea Brea woren gebouw vanwege e complexiteit van it gebie en e grote hoeveelhei woningen en woonkernen. e Moer Natuurgebie Huis ter Heie aangesloten op e nieuwe verbining oor miel van Princenhage, Brea, Oostein en Tilburg-West woren Aan eze tekening kunnen geen rechten woren ontleen. TenneT TSO B.V. 12 Km. A:\p_zw380\proucten\ZW380-Oost\Trace\170209_kaarten_per_tracé\ p_zw380_tracoverzichten_A3l

86 Variant Roo Toelichting variant Oosterheie (voo) Alternatief Roo oorkruist het langoe Oosterheie en ligt icht tegen e woonwijk Oosterheie. e variant Oosterheie ligt op grotere afstan van e woonwijk Oosterheie. Het langoe wort hierbij alsnog oorsneen. Oosterhout Teteringen Legena Bovengronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining 86

87 Variant Roo t Toelichting variant Oosterheie onergrons (voo/o) Variant Oosterheie onergrons gaat uit van een onergrons tracé parallel aan e woonwijk Oosterheie en aan e noorzije van het langoe. eze onergronse variant voorkomt mogelijk grote aantasting van het langoe. Het betreft een onergrons tracé met een lengte van 3,4 kilometer. Oosterhout Teteringen oor het alternatief Roo en e varianten te combineren ontstaan e volgene tracéalternatieven: Roo eelgebie 3 variant Oosterheie (R3-vOo) Roo eelgebie 3 variant Oosterheie onergrons (R3-vOo/o) Legena Bovengronse verbining Onergronse verbining 150 kv kabel Te verwijeren eelgebiesgrenzen Bestaane verbiningen Bestaan 380 kv station Bestaane 150 kv station Bestaane 150 kv verbining Bestaane 380 kv verbining In bijlage zijn e kaarten opgenomen van alle tracéalternatieven. 87

88 6.3. Milieu Realisatie van e tracéalternatieven of varianten heeft op verschillene manieren invloe op het milieu. Hier woren e onerscheiene effecten samengevat. Een compleet overzicht van e milieueffecten is opgenomen in e notitie Samenvatting milieueffecten. Leefomgevingskwaliteit Specifiek B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone Aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen Het totaal aantal gevoelige bestemmingen in e magneetvelzone van e nieuwe bovengronse verbining loopt uiteen van een aantal van 8 bij Roo variant Oosterheie/onergrons) tot 36 bij Paars en Paars variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe. e alternatieven en varianten krijgen voor het totaal aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen als gevolg van het verwijeren van bovengronse verbiningen allen een zeer positieve effectscore. e verschillen in absolute aantallen lopen uiteen van een aantal van 86 vrij te spelen gevoelige bestemmingen bij Blauw, Blauw variant Linie van en Hout, Blauw variant Huis ter Heie, Blauw variant Linie van en Hout Huis ter Heie, Paars en Paars variant Huis ter Heie tot 469 vrij te spelen gevoelige bestemmingen bij alle gele alternatieven en varianten met e variant Bosroute. Het hoge aantal vrij te spelen gevoelige bestemmingen komt met name oor e verwijering van e bestaane 150 kv-verbining uit e woonwijk Haagse Beemen. 88

89 Lanschap en cultuurhistorie Specifiek B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Tracéniveau lanschappelijk hoofpatroon Kwaliteit tracé Lijnniveau Gebieskarakteristiek Elementen lijnniveau In eelgebie 3 bunelen alternatief Paars en bijbehorene varianten groteneels met e bestaane 380 kv-verbining, waaroor ie als onereel van het lanschappelijk hoofpatroon wort versterkt. e overige tracéalternatieven en varianten hebben geen veranering van het lanschappelijk hoofpatroon tot gevolg. Opvallen bij het criterium kwaliteit tracé is at er grote verschillen zijn in beoorelingen van e tracéalternatieven en varianten. Een negatieve beooreling komt vaak voort uit richtingsveraneringen ie het gevolg zijn van lokale verschijnselen, waaroor e verbining matig herkenbaar is als bovenregionale infrastructuur. Bij rechtstanen over lange afstanen, meestal oor buneling met bestaane infrastructuur, is e kwaliteit van het tracé meestal neutraal beooreel. e tracéalternatieven en varianten hebben een (licht) negatief effect, omat ze meer knikken, richtingsveraneringen en onergronse tracéelen bevatten an e anere tracéalternatieven en varianten. Alle tracéalternatieven en varianten scoren voor beïnvloeing van e gebieskarakteristiek op lijnniveau meestal licht negatief. eze negatieve effecten woren meestal veroorzaakt oor e forsere buneling in het open lanschap in e sub- en eelgebieen. Alleen alternatief Roo en Roo variant Oosterheie hebben een negatief effect, omat het grootste eel van het tracé zorgt voor een nieuwe oorsnijing van het lanschap. 89

90 Natuur Specifiek B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Effect op raaslachtoffers Effect op leefgebieen: gebieen met bijzonere waaren Effect op leefgebieen: leefgebie vogels Effect op leefgebieen: leefgebie vleermuizen Effect op leefgebieen: leefgebie zoogieren in onbescherm bosgebie Tijelijke effecten In vrijwel alle gevallen is sprake van een toename van het aantal raaslachtoffers. Alternatief Blauw variant Huis ter Heie scoort als enige neutraal oorat eze bestaane tracés volgt en onergrons oor Huis ter Heie loopt. Lange nieuwe oorsnijingen oor het lanschap wegen mee in e zeer negatieve effectscores bij e roe tracés en een groot aantal van e blauwe en gele varianten. Voor het criterium gebieen met bijzonere natuurwaaren zijn e effectscores met name licht negatief of zeer negatief oor e aanwezighei van e iverse natuurgebieen van Natuurmonumenten ie vallen oner het NNN. Veel alternatieven en tracévarianten lopen oor eze NNN-gebieen. Paars variant Biesbosch Hooge Zwaluwe Huis ter Heie loopt onergrons oor natuurgebie Huis ter Heie en kent een licht positief effect. Er komt oor amoveren meer gebie beschikbaar wat zich tot natuur kan ontwikkelen an at er verloren gaat oor aanleg van het nieuwe tracé. e effectscores voor leefgebieen vogels lopen erg uiteen. Bij tracéalternatief Blauw en bijbehorene varianten hebben is er geen sprake van oppervlakteverlies oor e aanleg van het tracé maar oor het amoveren van het 150 kv-tracé komt er wel circa 36 hectare gebie beschikbaar voor weievogels. Bij tracéalternatief Roo en bijbehorene varianten is er bijna 50 hectare ruimtebeslag op natuurgebieen in het NNN ie zijn aangewezen als weievogelgebie. Het gaat om e gebieen ten noorwesten van Brea. e effectscores voor leefgebieen vleermuizen, leefgebieen zoogieren en tijelijke effecten zijn niet of nauwelijks onerscheien. 90

91 Boem en Water Specifiek B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Aantasting aarkunige waaren Boemkwaliteit (sanering van boemverontreinigingen) Alle alternatieven en varianten hebben op het criterium aantasting van aarkunige waaren nauwelijks onerscheiene effecten. e negatieve effecten woren veroorzaakt oor het plaatsen van enkele mastvoeten of aanleg van een kabeltracé in aarkunig waarevol gebie. Alle alternatieven en varianten hebben op het criterium sanering boemverontreinigingen een neutraal effect. Archeologie Specifiek B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Rijksmonumenten AMK-terreinen Verwachtingsgebieen In eelgebie woren geen archeologische rijksmonumenten oorsneen. Enkele alternatieven en varianten oorsnijen een AMK-terrein en hebben een licht negatief effect op it criterium. Het gaat hier in een aantal gevallen om het AMK-terrein (terrein met resten van e schans Linie van en Hout) en in een aantal gevallen AMK-terrein 4292 (een terrein met sporen van een vuursteenvinplaats). e overige alternatieven en varianten oorsnijen geen AMK-terrein en hebben us een neutraal effect. Alle varianten en alternatieven woren licht negatief beooreel ten aanzien van het criterium verwachtingsgebieen. Ruimtegebruik In e tabel integrale kwantitatieve effectenbeooreling (zie bijlage) zijn e kwantitatieve gegevens zoals kilometers en hectares ruimtebeslag opgenomen. 91

92 6.4. Nettechniek Realisatie van e tracéalternatieven of varianten heeft op verschillene manieren invloe op e techniek. Hier woren e onerscheiene effecten samengevat. Een compleet overzicht van e technische effecten is opgenomen in e Notitie Nettechniek. Alle tracéalternatieven en varianten zijn technisch maakbaar. Wel zijn er, vooral bij e aanleg en e raakvlakken, verschillen in complexiteit. Leveringszekerhei en betrouwbaarhei van het net B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Het tracéalternatief Roo en Roo variant Oosterheie bevatten over e gehele lengte geografische spreiing en geen 380 kv-kabel. Relatief gezien scoren eze twee tracés an ook beter op het gebie van leveringszekerhei an alle anere alternatieven en varianten in it eelgebie. e variant Roo variant Oosterheie onergrons bevat wel een 380 kv-kabel. Hieroor scoort eze relatief gezien slechter an alternatief Roo en Roo variant Oosterheie. Het gele tracéalternatief en e varianten hierop bevatten langere 150 kv-kabels en liggen miner geografisch gesprei an e roe alternatieven van varianten. Het blauwe tracéalternatief en e varianten hierop zijn ook miner geografische gesprei an e roe en gele tracéalternatieven en varianten. Wel neemt e lengte van het 150 kv-net bij het blauwe tracéalternatief en varianten miner toe en staan er miner winturbines in e nabijhei. oor het positieve effect van een korter 150 kv-net en miner winturbines blijven e scores van e blauwe alternatieven en varianten gelijk aan ie van e gele. Paars variant Biesbosch/ Hooge Zwaluwe en Paars variant Biesbosch/Hooge Zwaluwe- Huis ter Heie bevatten geen 380 kv-kabel en e lengte van het 150 kv-net neemt relatief het minst toe. eze varianten bevatten echter geen geografische spreiing. Hieroor scoren eze tracéalternatieven en varianten miner positief an e roe, gele en blauwe. Bij varianten waar 380 kv-kabel wort toegepast leit it tot een relatief gezien slechtere score op gebie van leveringszekerhei. 92

93 Complexiteit aanleg Beheer en onerhou B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Bij e bouw woren e meeste uitagingen voorzien bij e paarse alternatieven en varianten. Er zijn hier zijn iverse complexe kruisingen met snelwegen en er wort geregel in e nabijhei van bestaane hoogspanningsverbiningen gebouw. e varianten Bosroute en Biesbosch/Hooge Zwaluwe bevatten reconstructies van bestaane 380 kvverbiningen. Voor eze reconstructies zijn omvangrijke tijelijke voorzieningen vereist, zoals tijelijke hoogspanningsverbiningen om voloene capaciteit in het hoogspanningsnet te behouen. Bij e blauwe alternatieven en varianten wort er ook gebouw in e nabijhei van bestaane hoogspanning en zijn er complexe snelwegkruisingen. Ook moeten hier in een beperkte ruimte masten woren gebouw tussen een snelweg en een berijventerrein. aaroor kan er niet op een stanaarwijze woren gebouw. eze laatste uitaging zit ook in alle gele alternatieven en varianten. Voor e roe tracés woren geen belemmeringen verwacht tijens e aanleg. Voor e roe tracéalternatieven en varianten gelt at e mastlocaties goe bereikbaar zijn. Alleen bij e 150 kv-kabel naar Brea is een slechte bereikbaarhei te verwachten voor het geeelte oor Brea zelf heen. Hier maakt e aanwezige infrastructuur en bebouwing e toegang lastig. Ook het gele tracéalternatief en e varianten zijn goe bereikbaar, echter zijn in het oostelijk geeelte vanaf knooppunt Zonszeel een aantal mastlocaties miner goe bereikbaar. eze bevinen zich bijvoorbeel op een berijventerrein en in e op- afrit van een snelweg. e paarse en blauwe tracéalternatieven en varianten bevatten naar verwachting e meeste mastlocaties ie slecht bereikbaar zijn. Zo is het bij zowel e blauwe als e paarse tracéalternatieven en varianten waarschijnlijk niet te vermijen at er masten in e oksel van een op- of afrit woren geplaatst. Bij e blauwe alternatieven en varianten woren er lastig te bereiken mastlocaties verwacht nabij knooppunt Zonszeel. Het oostelijke geeelte van e blauwe tracéalternatieven en varianten is namelijk vanaf knooppunt Zonszeel gelijk aan e gelijknamige gele tracéalternatieven en varianten. 93

94 Raakvlakken externe infrastructuur B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o 150 kv-stations B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o Met name het paarse tracéalternatief en e paarse varianten bevatten veel raakvlakken met bestaane infrastructuur. Zo liggen er iverse buisleiingen zoals warmte- en waterleiingen in e nabijhei. Ook passeren ze petrochemische inustrie. e blauwe tracéalternatieven en varianten kennen net als e paarse veel raakvlakken met bestaane infrastructuur zoals warmteleiingen, spoorlijnen, inustrie en snelwegen. e gele tracéalternatieven en varianten bevatten in het eerste geeelte vanaf e grens van eelgebie 2 vrijwel geen raakvlakken. In e oostelijke helft van eelgebie 3 passeren e gele tracéalternatieven en varianten een berijventerrein en lopen ze vervolgens in e nabijhei van iverse warmteleiingen. e roe tracéalternatieven en varianten kennen een geheel vrije ligging. In eelgebie 3 moeten e 150 kv-stations Geertruienberg, Oostein en Tilburg West in alle tracéalternatieven en varianten aangepast woren. aarnaast wort bij alle blauwe en paarse tracéalternatieven en varianten het 150 kv-station Etten aangepast. Bij alle gele en roe tracéalternatieven en varianten woren e 150 kv-stations Princenhage en Brea aangepast. Het 150 kv-station Zevenbergschenhoek wort bij alle blauwe en paarse tracéalternatieven en varianten aangepast. e aanpassing op e stations Moerijk, Princenhage, Zevenbergschenhoek en Tilburg West is relatief eenvouig in e uitvoering. e overige stations zijn lastiger uit te voeren waarbij e aanpassing van e stations Etten en Oostein extra complex is. Hier moet e configuratie van e stations volleig aangepast woren en zijn zijn omvangrijke werkzaamheen op het station noozakelijk. aarnaast is bij station Etten e uitbreibaarhei relatief lastig vanwege e ruimtebeperking in e irecte omgeving. 94

95 6.5. Kosten Voor e verschillene tracéalternatieven en varianten zijn e investeringskosten begroot. Een uitgebreie toelichting op hoe eze beooreling tot stan is gekomen is te vinen in e Notitie kosten. Investeringskosten B3 B3-vLi B3-vBo B3-vHu B3-vLi-vBo B3-vLi-vHu G3 G3-vSta G3-vLi G3-vBo G3-vHu G3-vSta-vLi G3-vSta-vBo G3-vSta-vHu G3-vLi-vBo G3-vLi-vHu G3-vSta-vLi-vBo G3-vSta-vLi-vHu P3 P3-vBi P3-vHu P3-vBi-vBo P3-vBi-vHu R3 R3-vOo R3-vOo/o In eelgebie 3 hebben e Geel variant Stanaarbuiten- Linie van en Hout Bosroute, Geel variant Stanaarbuiten- Bosroute en Paars variant Huis ter Heie e hoogste kosten. Het tracéalternatief Roo en Roo variant Oosterheie hebben e minste kosten. Het verschil tussen e hoogste en e laagste kosten betreft ongeveer 90 miljoen euro. e twee genoeme gele varianten hebben een kostbare reconstructie van e bestaane 380 kv-verbining Geertruienberg-Einhoven. Kostenverhogene aspecten van Paars variant Huis ter Heie zijn een complex tracé nabij Moerijk en Zevenbergschenhoek, een complex 380/150 kv-kabeltracé nabij Geertruienberg en een 380/150-kV kabeltracé nabij huis Terheijen. Tracéalternatief Roo en Roo variant Oosterheie zijn relatief eenvouige tracés waarvan e kostenverhogene onerelen beperkt zijn tot het relatief lange 150 kv- kabeltracé met een complex eel oor Brea en bij variant Oosterhout een 380/150 kv kabeltracé. 95

96 96 7. Aansluitingen tussen eelgebieen

97 Op basis van e effecten analyse kunnen e verschillene tracévarianten per eelgebie woren gekozen om samen een integraal tracéalternatief te vormen. e meeste tracévarianten sluiten rechtstreeks op elkaar aan. In een aantal gevallen kunnen ze alleen op elkaar aansluiten met een extra aansluittracé. Soms is aansluiting niet mogelijk. Aansluiting eelgebieen e effecten van e alternatieven en varianten zijn per eelgebie inzichtelijk gemaakt. Bij e keuze van het Voorgenomen Voorkeursalternatief (VVKA) kunnen verschillene tracécombinaties per eelgebie aan elkaar woren gekoppel (zie ook paragraaf 2.3) Een groot eel van e alternatieven en varianten sluiten rechtstreeks op elkaar aan. In een aantal gevallen kunnen e alternatieven en varianten alleen op elkaar aansluiten oor een nieuw te traceren aansluittracé. In een aantal gevallen kan er geen aansluiting plaatsvinen van alternatieven en varianten tussen eelgebieen. In e Notitie Aansluiting eelgebieen en stationslocaties Zui-West 380 kv Oost woren alle mogelijke aansluitingen naer beschreven. In onerstaane tabel Aansluiting eelgebie 1 op eelgebie 2 zijn e verschillene mogelijkheen en onmogelijkheen voor aansluitingen van e alternatieven en varianten weergegeven. Het uitgangspunt van eze analyse zijn e alternatieven zoals eze zijn opgenomen in e Notitie tracéontwikkeling. Alleen logische aansluittracés zijn bekeken zoner at hier hertracering van alternatieven of varianten voor plaatsvint. Alle genoeme aansluittracés zijn nettechnisch haalbaar. 97

98 Tabel: Aansluitingen eelgebie 1 op eelgebie 2 Alternatieven en varianten eelgebie 2 eelgebie 1 B1 ü X A1 A2 X A3 B1-vMa X X A1 A2 X X B1-vStb (=B1-vKr, B1-vMa-vStb, B1-vMa-vKr) X ü X X ü X G1 A4 X ü ü ü ü G1 (=G1-vMa) X X ü ü X ü P1 (=p1-vwo, P1-vWo-vBe, P1-vBe) A5 X ü ü ü ü P1-vWo-vBe X X ü ü X ü R1 A5 X ü ü ü ü X Aansluiting is niet mogelijk ü Sluit (vrijwel) irect op elkaar aan A Aansluittracé noig B2 B2.vKr G2 (=G2-vSta, G2-vWe) P2 (=P2-vWe) P2-vOu R2 In totaal gaat het om vijf verschillene aansluitingen (een aantal aansluitingen is voor meerere alternatieven en varianten bruikbaar) waarvoor een extra analyse is uitgevoer in het kaer van e keuzemogelijkheen voor het VVKA. it betekent het volgene bij een mogelijke aansluiting: A1 Aansluiting van Blauw in eelgebie 1 (+Blauw variant Markiezaat) op Geel in eelgebie 2 (+Geel variant Westzije A17 en Geel variant Stanaarbuiten) met een minimale aanpassing van Geel met toevoeging van een onergronse aanleg over circa 0,5 km. Hieroor ontstaat een integraal tracé in eelgebie 1 en 2 waarbij in totaal 2,9 km onergrons wort toegepast. Bij een combinatie met Blauw variant Markiezaat bevat it integrale tracé in eelgebie 1 en 2 in totaal 9,9 km 380 kv-onergrons. A2 Aansluiting van Blauw in eelgebie 1 (+Blauw variant Markiezaat) op Paars in eelgebie 2 (+Paars variant Westzije A17) met een minimale aanpassing van Paars met toevoeging van een onergronse aanleg over circa 0,5 km. Hieroor ontstaat een integraal tracé in eelgebie 1 en 2 waarbij in totaal 2,9 km onergrons wort toegepast. Bij een combinatie met Blauw variant Markiezaat bevat it integrale tracé in eelgebie 1 en 2 in totaal 9,9 km 380 kvonergrons. A3 Blauw eelgebie 1 op Roo in eelgebie 2: minimaal aangepaste ligging Roo met toevoeging stukje onergronse aanleg van circa 1 km. Hieroor ontstaat een tracé in eelgebie 1 en 2 waarbij 3,4 km 380 kv-onergrons wort toegepast. A4 Geel eelgebie 1 op Blauw in eelgebie 2: minimaal aangepaste ligging Blauw vanwege met toevoeging onergronse aanleg van circa 0,4 km. Hieroor ontstaat een tracé in eelgebie 1 en 2 waarbij 3,2 km 380 kv-onergrons wort toegepast. A5 Paars eelgebie 1 (+Paars variant Brabantse Wal- Woensrecht en Paars variant Brabantse Wal-Bergen op Zoom) en Roo eelgebie 1 op Blauw in eelgebie 2: minimaal aangepaste ligging Blauw met toevoeging stukje onergronse aanleg van circa 0,4 km. Hieroor ontstaat een tracé in eelgebie 1 en 2 waarbij 2 km 380 kv-onergrons wort toegepast. Bij een combinatie met Paars 1-variant Woensrecht wort it 8,6 km 380 kv-onergrons en bij een combinatie met Paars 1-variant Bergen op Zoom wort it 5,3 km 380 kv-onergrons. In alle gevallen zijn er geen gevolgen voor milieueffectbeoorelingen van e verschillene alternatieven en varianten te verwachten als gevolg van eze aansluittracés. Wel zijn er gevolgen voor e thema s nettechniek en kosten, vanwege e extra benoige onergronse aanleg bij eze aansluittracés en e twee 380 kv-opstijgpunten. 98

99 Aansluitingen eelgebie 2 op eelgebie 3 Tracés eelgebie 3 In onerstaane tabel zijn e verschillene mogelijkheen voor aansluitingen van e alternatieven en varianten weergegeven. aarna woren e verschillene uitwerkingen beschreven. Het uitgangspunt van eze analyse zijn e alternatieven zoals eze zijn opgenomen in e Notitie Tracéontwikkeling. Alleen logische aansluittracés zijn bekeken zoner at hier hertracering van alternatieven of varianten voor plaatsvint. Alle genoeme aansluittracés zijn nettechnisch haalbaar. In totaal gaat het om rie aansluitingen waarvoor een extra analyse is uitgevoer in het kaer en voor e VVKA keuze. it betekent het volgene voor e mogelijke aansluitingen: A1 Aansluiting van Geel eelgebie 2 (en Geel variant Westzije A17) op Blauw (en alle varianten op Blauw) of Paars (en alle varianten op Paars) in eelgebie 3 is mogelijk oor miel van een aansluittracé. e combinatie van Geel in eelgebie 2 met het aansluittracé is qua ligging echter gelijk aan Paars in eelgebie 2. Op het moment at Geel in eelgebie 2 aansluit op Blauw of Paars in eelgebie 3 valt e keuze voor eelgebie 2 aarmee automatisch op Paars in eelgebie 2. it gelt ook voor e varianten aan e Westzije van e A17. Op het moment at Geel variant Westzije A17 in eelgebie 2 aansluit op Blauw of Paars in eelgebie 3 valt e keuze voor eelgebie 2 aarmee automatisch naar Paars variant Westzije A17 in eelgebie 2. A2 Aansluiting van Geel variant Stanaarbuiten eelgebie 2 op Roo in eelgebie 3 oor het aanhouen van e ligging van e variant Stanaarbuiten in eelgebie 3. In plaats van op Geel in eelgebie 3 aan te sluiten, wort er aangesloten op eelgebie 2 B3 (=B2-vLi, B3-vBo, B2-vHu, B3-vLi-vBo, B3-vLi-vHu) G3 (=G3-vLi, G3-vBo, G3-vHu, G3-vLi-vBo, G3-vLi-Vhu) G3-vSta (=G3-vSta-vLi, G3-vSta-vLivBo, G3-vSta-vLi-vHu, G3- vsta-vbo, G3-vSta-vHu) Roo in eelgebie 3. eze aansluiting heeft effect op e ligging en effectbeooreling van het thema leefomgeving van Roo in eelgebie 3. e effectbeooreling van het thema leefomgevingskwaliteit veranert hieroor. Roo en Roo variant Oosterheie onergrons krijgen hieroor een negatief effect (eerer was it licht negatief) en Roo variant Oosterheie krijgt hieroor een zeer negatieve beooreling (eerer was it negatief). A3 Aansluiting van Paars eelgebie 2 op Geel (en alle varianten op Geel) of Roo (en alle varianten op Roo) in eelgebie 3 P3 (=P3-vBi, P3-vHu, P3-vBi-vBo, P3-vBi-vHu) B2 ü X X ü X B2-vKr ü X X ü X G2 (=G2-vWe) A1 ü ü A1 ü G2-vSta ü X ü ü A2 P2 ü A3 ü ü A3 P2-vWe ü A3 ü ü A3 P2-vOu ü X X ü X R2 X ü X X ü R3 (=R3-vOo, R3-vOo/o) X Aansluiting is niet mogelijk ü Sluit (vrijwel) irect op elkaar aan A Aansluittracé noig is mogelijk oor miel van een aansluittracé. e combinatie van Paars in eelgebie 2 met het aansluittracé is qua ligging echter gelijk aan Geel in eelgebie 2. Op het moment at Paars in eelgebie 2 aansluit op Geel of Roo in eelgebie 3 valt e keuze voor eelgebie 2 aarmee automatisch op Geel in eelgebie 2. it gelt ook voor e varianten aan e Westzije van e A17. Op het moment at Paars variant Westzije A17 in eelgebie 2 aansluit op Geel of Roo in eelgebie 3 valt e keuze voor eelgebie 2 aarmee automatisch naar Geel variant Westzije A17 in eelgebie 2. 99

100 8. Overzicht mogelijke locaties station Tilburg Bij e locaties Galgenein en Spiner kan een hoogspanningsstation binnen e zoeklocatie woren gebouw. e aansluiting van e alternatieven en varianten op eze stations heeft gevolgen voor e effectbeooreling. it verschilt per stationslocatie en per alternatief of variant. Het bouwen van een station op e locaties Quirijnstok en Loven ligt niet voor e han. 100

101 8.1. Resumé Galgenein Binnen e zoeklocatie kan het station woren gebouw. Als gevolg van e bouw moet er bos woren gekapt en moet it elers te woren gecompenseer. e aansluiting van alternatieven en varianten op locatie Galgenein heeft gevolgen voor e beooreling van e effecten van e alternatieven in eelgebie 3 op het gebie van milieu, nettechniek en kosten. e alternatieven en varianten woren korter waaroor er voor vrijwel alle aspecten een positiever effect ontstaat op e effectbeooreling. Voor e roe alternatieven en varianten veranert e effectbeooreling niet. Quirijnstok en Loven Gezien e ruimtelijke belemmeringen in samenhang met e negatieve effecten oor e aansluitingen van e alternatieven en varianten op eze stationslocaties Quirijnstok en Loven is het niet haalbaar om eze locaties verer mee te nemen in e afweging voor een stationslocatie. eze locaties vallen us af voor e keuze van het VVKA. Spiner Binnen e zoeklocatie kan het station woren gebouw. Als gevolg van e bouw ient e effluentvijver van het waterschap te woren aangepast. e tracés van alle alternatieven en varianten sluiten irect aan op eze mogelijke stationslocatie. Bij e etailuitwerking na e keuze van een VVKA moet woren gekeken naar e exacte aansluiting op e stationslocatie. e bestaane verbining en het alternatief moeten woren aangepast, zoat e verbiningen haaks op e stationslocatie aankomen. e aansluitingen hebben geen gevolgen voor e beooreling van e effecten op het gebie van milieu, nettechniek en kosten. 101

102 8.2. Beschrijving Hoogspanningsstationslocatie 1 Galgenein Beschrijving locatie it alternatief bevint zich in het bos Galgenein, onereel van langoe Huis ter Heie, ten zuien van e bestaane 380 kv-verbining Geertruienberg - Einhoven. Om op eze locatie een station te realiseren ient een grote hoeveelhei bos verwijer te woren. it bos zal ter plaatse van e uiteinelijke locatie moeten woren gekapt en elers woren gecompenseer. 102

103 Mogelijke aansluitingen Als gevolg van e aansluiting op locatie Galgenein moeten e alternatieven en varianten in eelgebie 3 woren aangepast. Een groot eel van e alternatieven wort hieroor circa 3,5 kilometer korter. e bestaane verbining moet woren aangepast om aan te kunnen sluiten op e stationslocatie. Tracéalternatief Roo moet woren aangepast om aan te kunnen sluiten op e locatie Galgenein, waaroor eze op een anere plek het gebie at eel uitmaakt van het Natuurnetwerk Neerlan (NNN) oorsnijt. e oorsnijing van het NNN-gebie Lobelia tot aan locatie Spiner wort met eze westelijker gelegen stationslocatie voorkomen. e tracés met e variant Bosroute of variant Huis ter Heie kunnen niet aansluiten op eze stationslocatie. 103

104 Hoogspanningsstationslocatie 2 e Spiner Beschrijving locatie eze locatie ligt ten westen van e A261 in een gebie met een reelijk inustrieel karakter oor e aanwezighei van een actieve afvalstort en een waterzuivering. e locatie ligt eels op het terrein van e rioolwaterzuivering. Op het betreffene eel van e waterzuivering is e effluentvijver van het waterschap gelegen. eze effluentvijver moet woren aangepast op het moment at hier een 380 kv-station wort gerealiseer. Om op e juiste manier aan te komen op e stationslocatie ienen zowel e bestaane verbining als e alternatieven iets te woren aangepast, zoat e verbiningen haaks op e stationslocatie aankomen. Bij eze aansluitingen woren geen extra gevoelige bestemmingen geraakt. 104

105 Mogelijke aansluitingen Alle alternatieven en varianten einigen op e locatie Spiner. eze tracés sluiten an ook irect aan op eze mogelijke stationslocatie. Bij e etailuitwerking na e keuze van een VVKA moet woren gekeken naar e exacte aansluiting op e stationslocatie. e bestaane verbining en het alternatief moeten iets woren aangepast, zoat e verbiningen haaks op e stationslocatie aankomen. 105

106 Hoogspanningsstationslocatie 3 Quirijnstok Beschrijving locatie e zoeklocatie Quirijnstok ligt ten nooren van e bestaane 380 kv-verbining en e Burgemeester Bechtweg in een open agrarisch gebie, ter hoogte van het buurschap Quirijnstok. e locatie heeft uitsluiten een agrarische functie. Binnen e locatie zijn geen woningen of berijfspanen aanwezig. Ten oosten van e locatie ligt e Quirijnstokstraat met enkele woningen en boererijen, op enige afstan westelijk van e locatie e Kalverstraat. In het open gebie tussen Quirijnstokstraat en Kalverstraat ligt één agrarisch berijf. Er ligt een reserveringsstrook voor buisleiingen wars oor e zoeklocatie. In eze strook liggen op it moment geen buisleiingen. eze reserveringsstrook moet planologisch aangepast woren om ruimte te maken voor e stationslocatie. 106

107 Mogelijke aansluitingen Als gevolg van e aansluiting op locatie Quirijnstok moeten e alternatieven en varianten woren aangepast. Alle alternatieven en varianten woren hieroor circa 3 kilometer langer. Alleen tracéalternatief Paars kan bovengrons woren oorgetrokken ten nooren van e bestaane 380 kv-verbining tot aan e locatie Quirijnstok. Alle anere alternatieven en varianten einigen aan e zuizije van e bestaane 380 kv-verbining. oor ruimtelijke belemmeringen is het niet mogelijk om e verbining aan e zuizije van e bestaane verbining oor te trekken tot aan e locatie Quirijnstok. Hieroor is een reconstructie van e bestaane verbining noig tot aan e stationslocatie of een stukje onergronse 380 kv-verbining van circa 2 km om aan e noorzije van e bestaane verbining te komen. Bij e varianten Huis ter Heie kan het onergronse tracé woren oorgetrokken tot aan e noorzije van e 380 kv-verbining. 107

108 Hoogspanningsstationslocatie 4 Loven Beschrijving locatie e zoeklocatie Loven ligt ten nooren van e bestaane 380 kv-verbining en e Burgemeester Bechtweg ter hoogte van berijventerrein Loven. eze locatie is ingesloten tussen het nieuwe berijventerrein Loven Noor en enkele bospercelen en ligt ten nooren van e stasran van Tilburg. Het is e meest oostelijke locatie van e vier zoeklocaties. eze zoeklocatie ligt in een gebie met een volkstuinencomplex. Aan e noorkant ligt een straat waaraan woningen en berijven liggen. Vlakbij e zoeklocatie wort woningbouw ontwikkel. Het realiseren van een 380 kv-station binnen e zoeklocatie Loven heeft grote impact op e functies in het gebie. 108

109 Mogelijke aansluitingen e zoeklocatie Loven ligt ten nooren van e bestaane 380 kv-verbining en e Burgemeester Bechtweg ter hoogte van berijventerrein Loven. eze locatie is ingesloten tussen het nieuwe berijventerrein Loven Noor en enkele bospercelen en ligt ten nooren van e stasran van Tilburg. Het is e meest oostelijke locatie van e vier zoeklocaties. eze zoeklocatie ligt in een gebie met een volkstuinencomplex. Aan e noorkant ligt een straat waaraan woningen en berijven liggen. Vlakbij e zoeklocatie wort woningbouw ontwikkel. Het realiseren van een 380 kv-station binnen e zoeklocatie Loven heeft grote impact op e functies in het gebie. 109

110 8.3. Effectbeooreling Een uitgebreiere effectbeooreling is opgenomen in e Notitie Aansluiting eelgebieen en stationslocaties. Tabel effectbeooreling hoogspanningsstationslocatie Galgenein Stationslocatie Aansluitingen Leefomgevingskwaliteit (geluihiner) Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Lanschap & cultuurhistorie Natuur Negatief milieueffect verwacht vanwege effecten op e gebieskarakteristiek. Negatief milieueffect verwacht, e locatie is gelegen in NNN-gebie. Negatief milieueffect verwacht vanwege effecten op e gebieskarakteristiek als gevolg van kappen van bomen. Milieueffect verwacht vanwege extra aantasting bos als gevolg van e aansluittracés. Positief effect op natuur vanwege het ontzien van NNN-gebie Lobelia oor het korter woren van e tracés. Boem & water Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Archeologie Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Nettechniek Gering effect verwacht op e complexiteit in e aanlegfase. Geen veranering effect verwacht. Kosten Geen kostenverhogene aspecten verwacht. Positief effect oor kortere lengte tracés. Het 380 kv-station kan binnen e zoeklocatie woren gerealiseer. e ichtstbijzijne woning ligt op 600 meter van het mielpunt van e zoeklocatie waaroor er geen effect op leefomgevingskwaliteit (geluishiner) te verwachten is. Op eze locatie is op it moment bos aanwezig at onereel uitmaakt van het NNN-gebie. Op e uiteinelijke locatie moet it woren gekapt en elers woren gecompenseer. Het nieuwe station zal oor het besloten karakter van het bosgebie een beperkte invloe hebben op e gebieskarakteristiek. Op e overige milieuthema's archeologie en boem & water zijn geen milieueffecten te verwachten. Als gevolg van e aansluiting op locatie Galgenein moeten e alternatieven en varianten in eelgebie 3 woren aangepast. Een groot eel van e alternatieven wort hieroor circa 3,5 kilometer korter. e bestaane verbining moet woren aangepast om aan te kunnen sluiten op e stationslocatie. Alternatief Roo moet woren aangepast om aan te kunnen sluiten op e locatie Galgenein, waaroor eze op een anere plek het gebie at eel uitmaakt van het NNN oorsnijt. e oorsnijing van het NNN-gebie Lobelia tot aan locatie Spiner wort met eze westelijker gelegen stationslocatie voorkomen. e alternatieven met e variant Bosroute of variant Huis ter Heie kunnen niet aansluiten op eze stationslocatie omat it geografisch gezien niet kan. 110

111 Tabel effectbeooreling hoogspanningslocatie Spiner Stationslocatie Aansluitingen Leefomgevingskwaliteit (geluihiner) Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Lanschap & cultuurhistorie Minimaal negatief effect verwacht, lanschappelijke inpassing is maatregel. Geen veranering milieueffect verwacht. Natuur Geen veranering milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Boem & water Geen veranering milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Archeologie Geen veranering milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Het 380 kv-station kan binnen e zoeklocatie woren gerealiseer. Binnen e zoeklocatie ligt op it moment een effluentvijver van Waterschap e ommel. Als gevolg van e realisatie van het 380 kv-station moet eze in overleg met het waterschap woren aangepast. e ichtstbijzijne woning ligt op 560 meter van het mielpunt van e zoeklocatie, waaroor er geen effect op leefomgevingskwaliteit (geluishiner) te verwachten is. Een nieuw hoogspanningsstation zou hier in zekere mate opgaan in het inustriële karakter ter plaatse waaroor eze een minimaal lanschappelijk effect heeft. Lanschappelijke inpassing van stationslocatie Spiner, miels een lanschapsplan, kan e effecten beperken. e locatie van het station kan zo woren gekozen at er geen effecten op het thema natuur ontstaan. Op e overige milieuthema s boem & water en archeologie zijn geen milieueffecten te verwachten. Nettechniek Kosten Gering effect verwacht op e complexiteit in e aanlegfase vanwege benoige aanpassing aan effluentvijver. Verhooge kosten vanwege aanpassingen aan effluentvijver. Geen veranering effect verwacht. Geen veranering effect verwacht. e tracés van alle alternatieven en varianten sluiten irect aan op eze mogelijke stationslocatie. Bij e etailuitwerking na e keuze van een VVKA moet woren gekeken naar e exacte aansluiting op e stationslocatie Spiner. e bestaane 380 kv-verbining moet iets woren aangepast, zoat e verbining haaks op e stationslocatie aankomt. e aansluitingen hebben geen gevolgen voor e beooreling van e effecten van e alternatieven en variant in eelgebie 3 op e thema's milieu, nettechniek en kosten. 111

112 Tabel effectbeooreling hoogspanningslocatie Quirijnstok Leefomgevingskwaliteit (geluihiner) Lanschap & cultuurhistorie Natuur Stationslocatie Negatief milieueffect verwacht vanwege geluishiner. Negatief milieueffect verwacht vanwege effecten op e gebieskarakteristiek. Geen milieueffect verwacht. Aansluitingen Negatief milieueffect vanwege acht extra gevoelige bestemmingen.aarentegen woren 53 extra gevoelige bestemmingen vrijgespeel. Negatief milieueffect verwacht vanwege effecten op e gebieskarakteristiek. Negatief milieueffect verwacht vanwege extra aantasting NNN. Boem & water Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Archeologie Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Nettechniek Negatief effect vanwege nabijhei buisleiingen met gevaarlijke inhou. Negatief effect vanwege langere tracés. Kosten Geen effect verwacht. Verhooge kosten oor langere tracés. Het realiseren van een 380 kv-station binnen e zoeklocatie Quirijnstok is complex. Er ligt op it moment een reserveringsstrook voor buisleiingen binnen e zoeklocatie. Aan e oostkant ligt een straat waaraan woningen en berijven liggen. Er zijn mogelijk meerere woningen gelegen binnen e geluiscontour van het station waaroor er negatieve effecten ontstaan op het thema leefomgevingskwaliteit. Het nieuwe station zal als een markant element in het overwegen open lanschap komen te staan en heeft aarmee een grote invloe op e gebieskarakteristiek. Alle tracés van Zui-West 380 kv Oost woren bij eze stationslocatie circa 3 kilometer langer en hebben us gevolgen voor e beooreling van e effecten op het gebie van milieu, nettechniek en kosten. Gezien e ruimtelijke belemmeringen in samenhang met e negatieve effecten oor e aansluitingen van e alternatieven en varianten op eze stationslocatie is het niet zinvol om eze locatie verer mee te nemen in e afweging voor een stationslocatie. eze locatie valt us af voor e keuze van het VVKA. 112

113 Tabel effectbeooreling hoogspanningslocatie Loven Leefomgevingskwaliteit (geluihiner) Lanschap & cultuurhistorie Natuur Stationslocatie Negatief milieueffect verwacht vanwege geluishiner. Negatief milieueffect verwacht vanwege effecten op e gebieskarakteristiek. Geen milieueffect verwacht. Aansluitingen Negatief milieueffect vanwege acht extra gevoelige bestemmingen. aarentegen woren 53 extra gevoelige bestemmingen vrijgespeel. Negatief milieueffect verwacht vanwege effecten op e gebieskarakteristiek. Negatief milieueffect verwacht vanwege extra aantasting NNN. Boem & water Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Archeologie Geen milieueffect verwacht. Geen veranering milieueffect verwacht. Nettechniek Geen effect verwacht. Negatief effect vanwege langere tracés. Het realiseren van een 380 kv-station binnen e zoeklocatie Loven is complex. Er ligt op it moment een volkstuinencomplex binnen e zoeklocatie. Aan e noorkant ligt een straat waaraan woningen en berijven liggen. Vlakbij e zoeklocatie wort woningbouw (Ruimte voor Ruimte) ontwikkel. Er zijn mogelijk meerere woningen gelegen binnen e geluiscontour van het station waaroor er negatieve effecten ontstaan op het thema leefomgevingskwaliteit. Het nieuwe station zal als een markant element in het lanschap komen te staan en heeft aarmee een grote invloe op e gebieskarakteristiek. Alle tracés van Zui-West 380 kv Oost woren bij eze stationslocatie circa 5 kilometer langer en hebben us negatieve gevolgen voor e beooreling van e effecten op het gebie van milieu, nettechniek en kosten. Kosten Geen effect verwacht. Verhooge kosten oor langere tracés. Gezien e ruimtelijke belemmeringen in samenhang met e negatieve effecten oor e aansluitingen van e alternatieven en varianten op eze stationslocatie is het niet zinvol om eze locatie verer mee te nemen in e afweging voor een stationslocatie. eze locatie valt us af voor e keuze van het VVKA. 113

114 ~ I ~~ /~ ' \ I I 9. Meest Milieuvrienelijk Alternatief 114