Noot M. Wiersma 1 HvJEU 21 april 2016, nr. C-558/14 (Khachab) JV 2016/171, ve

Transcriptie

1 Noot M. Wiersma 1 1. Het arrest Khachab is na de arresten Chakroun (HvJEU 4 april 2010, C 578/08, JV 2010/177 m.nt. C.A. Groenendijk, ve ) en O. en S. en L. (HvJEU 6/12/2012, C- 356/11, JV 2013/87, ve ) het derde arrest van het HvJEU dat handelt over het in artikel 7 lid 1 onder c neergelegde inkomensvereiste van de Gezinsherenigingsrichtlijn. Waar het Hof in het arrest Chakroun oordeelde over de voorwaarde te beschikken over " voldoende" inkomsten en in het arrest O. en S. en L. over de situatie waarin de gezinshereniger niet over eigen inkomsten beschikt terwijl er kinderen in het spel zijn, oordeelt het Hof in het arrest Khachab over het vereiste dat de gezinshereniger beschikt over "stabiele en regelmatige inkomsten". Naar mijn inschatting zal het arrest Khachab net als het arrest Chakroun belangrijke gevolgen hebben voor (de toepassing van) het inkomensvereiste naar Nederlands recht. 1 Hieronder zal ik na enkele inleidende opmerkingen (2-4) het arrest bespreken (5-19) en vervolgens de gevolgen voor de Nederlandse rechtspraktijk behandelen (20-24). 2. Het belang van de Gezinsherenigingsrichtlijn is voor de praktijk sterk toegenomen sinds de ABRvS in haar uitspraak van 17 december 2014, JV 2015/60 m.nt. C.A. Groenendijk, ve , oordeelde dat artikel 7 lid 1 onder c richtlijn "rechtstreeks en onvoorwaardelijk" van toepassing is op interne situaties, dat wil zeggen ook in geval van Nederlandse referenten. In haar uitspraak van 7 december 2015, /1/V2, ve (een zaak over inburgering in het buitenland), bevestigde de Afdeling bovendien dat dit geldt voor alle bepalingen van de gezinsherenigingsrichtlijn: voor zover in de Nederlandse wetgeving geen onderscheid wordt gemaakt tussen interne situaties en EU-situaties zijn de desbetreffende Unierechtelijke bepalingen rechtstreeks en onvoorwaardelijk van toepassing op de interne situatie. Het (af en toe nog opduikend) idee dat op de gezinsherenigingsrichtlijn geen beroep kan worden gedaan in geval van een Nederlandse referent snijdt dus geen hout meer! 3. Naar aanleiding van het arrest Chakroun werd in Nederland de inkomensnorm verlaagd van 120% naar 100% van het minimumloon en werden aan de artikelen 3.74 lid 1 en 3.75 lid 1 Vb 2000 de woorden "in ieder geval" toegevoegd, 2 opdat de door het Hof voorgeschreven individuele beoordeling van de situatie van de gezinshereniger steeds mogelijk zou zijn. De verlaging van de inkomensnorm had uiteraard direct een belangrijk effect, maar de woorden "in ieder geval" speelden in de praktijk nauwelijks een rol tot de uitspraak van de ABRvS van 10 maart 2015, JV 2015/116, ve , waarin de Afdeling oordeelde dat ingevolge het arrest Chakroun inderdaad steeds een concrete beoordeling van de situatie van de vreemdeling en de referent is aangewezen waar het gaat om de vraag of de inkomsten voldoende zijn, hetgeen iets anders is dan een beoordeling ex artikel 4:84 Awb. 3 Sedert deze uitspraak lijkt de IND (althans in bezwaarprocedures) langzaamaan bereid enige aandacht te besteden aan de mogelijkheid van (een lichte) flexibiliteit in de beoordeling van het inkomen van de gezinshereniger, in elk geval voor wat betreft de hoogte van dit inkomen. Waar het gaat om beoordeling van de duurzaamheid van het inkomen van de referent hebben de woorden "in ieder geval" nog niet tot enige aanpassing in de beslispraktijk geleid. 4. Na het arrest Khachab is het evenwel de vraag of de enkele toevoeging van de woorden "in ieder geval" aan de hoofdregel van 3.75 Vb 2000 de Nederlandse regels ter zake van de 1 Zie voor een bespreking van het arrest O. en S. en L., waarin het Hof oordeelt dat de bevoegdheid een bewijs van stabiele, regelmatige en voldoende inkomsten te beschikken "moet worden uitgeoefend tegen de achtergrond van de artikelen 7 en 24 lid 2 en 3 Handvest, op grond waarvan de lidstaten de verzoeken om gezinshereniging moeten onderzoeken in het belang van de betrokken kinderen en teneinde het gezinsleven te begunstigen en daarbij moeten vermijden dat afbreuk wordt gedaan het doel van de richtlijn en aan het nuttig effect ervan", T.P.A. Weterings: Uitspraak van de maand, A&MR 2013, nr. 1 ve Overigens hebben de (belangrijke) meer algemene overwegingen in de arresten Chakroun en O. en S. en L. uiteraard ook betrekking op (de toepassing van) het duurzaamheidsvereiste. 2 Stb. 2010, 307, ve , inwerkingtreding 19 juni Deze toevoeging diende tevens als implementatie van artikel 7 lid 1 onder c van de gezinsherenigingsrichtlijn. 3 Over dat laatste zie ABRvS 20 november 2015, JV 2016/12, ve

2 Noot M. Wiersma 2 beoordeling van de duurzaamheid van het inkomen van de referent richtlijn-proof hebben gemaakt, zelfs als deze woorden ook in de praktijk zouden leiden tot mitigatie van de regel van artikel 3.75 lid 1 Vb Ik zal betogen dat dit niet het geval is. 5. De casus. Khachab trouwt in 2009 en vraagt 20 februari 2012 om gezinshereniging. Hij heeft een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd. Op het moment van de aanvraag werkt hij bij een bouwbedrijf. De aanvraag wordt eind maart 2012 afgewezen op de grond dat Khachab sinds 1 maart werkloos is en in de zes maanden voorafgaand aan de aanvraag slechts 63 dagen heeft gewerkt. Hij heeft in de eerste twee maanden van dagen gewerkt en in 2011 in totaal 48 dagen. De afwijzing van de aanvraag wordt eind mei 2012 in bezwaar bevestigd, Khachab is dan nog steeds werkloos. In beroep en hoger beroep voert Khachab aan dat hij sinds november 2012 weer werkt (als sinaasappelplukker) en dat hij beschikt over een verklaring arbeidsverleden waaruit blijkt dat hij meer dan vijf jaar premies en bijdragen heeft afgedragen in Spanje. Ook beroept hij zich op het economische klimaat waarin het realiseren van duurzame werkgelegenheid uiterst moeilijk is. 6. In eerste instantie lijkt het vrij wonderlijk dat in de situatie van Khachab prejudiciële vragen zouden worden gesteld over het inkomensvereiste nu naar Nederlands recht evident niet aan dit vereiste is voldaan en mogelijke strijd van de Spaanse regels met artikel 7 lid 1 onder c richtlijn ook niet onmiddellijk in het oog springt. Bij nadere beschouwing is echter beslist niet zeker dat (zelfs) Khachab niet aan het inkomensvereiste van de richtlijn zou kunnen voldoen, zoals hieronder zal blijken. 7. Volgens Spaans recht dient de gezinshereniger aan te tonen dat hij beschikt over voldoende financiële middelen om in het levensonderhoud van zijn gezin te voorzien. Het benodigde bedrag hangt af van de gezinssamenstelling. Voor een gezin van twee personen geldt een normbedrag van 798,77 (1,5 x het bedrag van de Spaanse inkomensindicator). Aangaande de stabiliteit van de middelen is in artikel 54 lid 2 van het Koninklijk Besluit 557/2011 bepaald dat gezinshereniging wordt geweigerd. "wanneer onomstotelijk wordt vastgesteld dat er geen vooruitzicht bestaat op het behoud van de financiële middelen in het jaar dat volgt op de indiening van de aanvraag. Bij de beoordeling of er uitzicht is op het behoud van een inkomstenbron gedurende dat jaar, wordt de ontwikkeling van de inkomenspositie van de gezinshereniger in de zes maanden voorafgaand aan aanvraag in aanmerking genomen." 8. Van (beleids)regels voor de toepassing van deze tamelijk vage regeling blijkt niet uit het arrest. 4 In elk geval leidt 63 dagen werken in de zes maanden voorafgaand aan de aanvraag (5 dagen per week werken komt neer op ongeveer 125 werkdagen per zes maanden) blijkbaar tot de "onomstotelijke vaststelling" dat er geen vooruitzicht bestaat op het behoud van de financiële middelen in het jaar volgend op de aanvraag, waarbij wellicht ook van belang was dat Khachab op het moment van de besluitvorming werkloos was. 9. De Spaanse Sala de lo Contencioso-Administrativo del Tribunal Superior de Justicia del País Vasco vraagt zich af of een beoordeling van de "onomstotelijke waarschijnlijkheid van voldoende stabiele en regelmatige inkomsten van de vreemdeling als beslissingscriterium kan worden aangehouden", omdat aldus niet wordt gekeken of de vreemdeling "beschikt" (dispone, has, dispose) over die inkomsten, maar of hij daar in het jaar volgende op de aanvraag nog over "zal beschikken". 5 Met andere woorden, artikel 7 lid 1 onder c van de richtlijn bevat geen prospectieve inkomenstoets. Daarnaast vraagt het Tribunal zich af of de 4 En ook wat vreemde regeling want hoe kun je nu onomstotelijk vaststellen dat geen vooruitzicht bestaat op iets?

3 Noot M. Wiersma 3 stabiele aard en regelmaat van de financiële middelen van de gezinshereniger mag worden beoordeeld op basis van de ontwikkeling van die middelen in de zes maanden voorafgaand aan dat tijdstip. Dit omdat Khachab een verklaring arbeidsverleden heeft overgelegd, waaruit blijkt van een arbeidsduur van meer dan vijf jaar, hetgeen er ook op zou kunnen wijzen dat voldoende inkomen voor hem ook in de toekomst beschikbaar blijft. 10. Net als in het arrest Chakroun stelt het Hof voorop dat "aangezien gezinshereniging de algemene regel is, de bevoegdheid in artikel 7, lid 1, onder c), van richtlijn 2003/86 strikt moet worden uitgelegd". "De lidstaten mogen hun handelingsvrijheid ("margin for manoeuvre") dus niet zo gebruiken dat afbreuk wordt gedaan aan het doel van de richtlijn en aan het nuttig effect daarvan" (punt 25). Vervolgens wijst het Hof erop dat artikel 7, lid 1, onder c), van richtlijn 2003/86 niet aldus mag worden toegepast dat deze toepassing zou indruisen tegen de grondrechten zoals neergelegd in met name artikel 7 van het Handvest. Hoewel artikel 7 Handvest niet aldus mag worden uitgelegd dat het de lidstaten hun beoordelingsmarge ("margin of appreciation") ontzegt bij het onderzoek van verzoeken om gezinshereniging, moeten de bepalingen van richtlijn 2003/86 bij dat onderzoek echter worden uitgelegd en toegepast tegen de achtergrond van met name artikel 7 van het Handvest, zoals overigens blijkt uit de bewoordingen van overweging 2 van deze richtlijn, op grond waarvan de lidstaten de verzoeken om gezinshereniging onderzoeken teneinde het gezinsleven te begunstigen (punt 27-29, met verwijzing naar het arrest O. en S. en L.). 11. Het Hof oordeelt vervolgens dat, hoewel artikel 7 lid 1 onder c richtlijn niet uitdrukkelijk voorziet in de mogelijkheid van een prospectieve inkomenstoets, uit de tekst ervan, en in het bijzonder uit de woorden "stabiele" en regelmatige" volgt dat de financiële middelen van de gezinshereniger in zekere mate een bestendig en continu karakter moeten hebben. Een beoordeling van de regelmaat van de inkomsten brengt "een periodieke analyse van de ontwikkeling van deze inkomsten" ("a periodic analysis of the pattern of those resources") met zich (punt 30) welke strekt tot de beoordeling van het behoud van deze inkomsten na de datum van indiening van het verzoek. Deze redenering van het Hof acht ik wel overtuigend. Minder overtuigend vind ik de verwijzing die het Hof vervolgens maakt naar artikel 16 lid 1 onder a richtlijn, welke bepaling de lidstaten de bevoegdheid geeft de verblijfstitel van een gezinslid in te trekken wanneer de gezinshereniger niet langer over stabiele, regelmatige en voldoende inkomsten beschikt (punt 37-38). Op grond van deze bepaling kan ook worden betoogd dat een beoordeling van het inkomen van de gezinshereniger juist niet té zeer op de toekomst hoeft te zijn gericht omdat bij een onverhoopt beroep op de publieke middelen alsnog het verblijf kan worden beëindigd Na te hebben vastgesteld dat een prospectieve inkomenstoets is toegestaan beoordeelt het Hof of de Spaanse regel op grond waarvan gezinshereniging afhankelijk wordt gesteld van de waarschijnlijkheid dat de gezinshereniger zijn financiële middelen behoudt in het jaar dat volgt op de indiening van het verzoek, waartoe wordt gekeken naar zijn inkomsten in de zes maanden voorafgaand aan de aanvraag, verenigbaar is met het Unierechtelijk evenredigheidsbeginsel ("the principle of proportionality, which is one of the general principles of EU law", punt 42). Daartoe dient de regel geschikt te zijn om de door de 5 Opvallend is dat het Tribunal de regel van artikel 54 lid 2 van het Koninklijk Besluit 557/2011 omdraait en aldus een veel restrictiever criterium weergeeft ("onomstotelijke waarschijnlijkheid van stabiele en regelmatige inkomsten"). 6 Ook kan verdedigd worden dat als vooruit mag worden gekeken ook - al dan niet in het kader van de individuele beoordeling - de mogelijkheid van inkomensverwerving door de partner in de beoordeling moet worden betrokken, nu dit inkomen na toelating meetelt (artikel 16 aanhef en onder a). Het komt geregeld voor dat de buitenlandse partner al een arbeidscontract aangeboden heeft gekregen.

4 Noot M. Wiersma 4 gezinsherenigingsrichtlijn nagestreefde doelen te verwezenlijken en niet verder te gaan dan ter bereiking van die doelen noodzakelijk is. 13. Tevens dient de Spaanse beoordelingsregel te voldoen aan het "proportionaliteitsvereiste op nationaal niveau" ("proportionality at national level", punt 43). Dit betreft het vereiste dat verzoeken om gezinshereniging op grond van artikel 17 richtlijn "individueel moeten worden behandeld" en dat de bevoegde autoriteiten "bij de tenuitvoerlegging van richtlijn 2003/86 en bij het onderzoek van verzoeken om gezinshereniging, een evenwichtige en redelijke beoordeling van alle in het geding zijnde belangen maken". Dit laatste leidt het Hof af uit het arrest O. en S. en L, in welk arrest het wordt afgeleid uit de artikelen 7 en 24 Handvest. 14. Hoe er nu precies individueel moet worden beoordeeld en wat "alle in het geding zijnde belangen" zijn preciseert het Hof niet. De individuele beoordeling van artikel 17 ziet op de belangenafweging die gemaakt moet worden in het geval niet (langer) aan de voorwaarden voor gezinshereniging wordt voldaan, waarbij wordt voorgeschreven dat - kort gezegd - rekening dient te worden gehouden met de hechtheid van de familiebanden en de banden met het land van herkomst. Een individuele beoordeling van de inkomenssituatie van de gezinshereniger schrijft deze bepaling niet voor. Uit de beoordeling van de Spaanse regeling door het Hof blijkt echter dat onder "alle in het geding zijnde belangen" in elk geval moet worden begrepen het belang van de staat dat geen beroep op de publieke middelen zal worden gedaan, waarbij "op individuele wijze" zal moeten worden beoordeeld of dit waarschijnlijk is. 15. Het is opvallend dat het Hof zo'n duidelijk onderscheid maakt tussen de toetsing aan het Unierechtelijk evenredigheidsbeginsel enerzijds en toetsing aan de evenredigheid op nationaal niveau anderzijds. 7 Bij de beoordeling van de Spaanse regeling lopen de elementen van beide toetsingen evenwel weer door elkaar. 16. Het Hof oordeelt dat "de duur van een jaar, waarin de gezinshereniger naar alle waarschijnlijk over voldoende inkomsten dient te beschikken, redelijk is" (evenredigheid op nationaal niveau) "en niet verder gaat dan noodzakelijk is" (Unierechtelijke evenredigheid) "om op individuele wijze" (evenredigheid op nationaal niveau) "het mogelijke risico te kunnen beoordelen dat de gezinshereniger na gezinshereniging ten laste van de sociale bijstand van de betrokken lidstaat komt" (Unierechtelijke evenredigheid en evenredigheid op nationaal niveau). Daarbij acht het Hof van belang dat de periode van een jaar overeenkomt met de geldigheidsduur van de verblijfstitel van een jaar waarover de gezinshereniger ingevolge artikel 3 lid 1 richtlijn dient te beschikken en ook wijst het Hof opnieuw naar de mogelijkheid van intrekking van het verblijfsrecht van het gezinslid gedurende de eerste vijf jaar van het verblijf in de lidstaat indien de gezinshereniger niet meer over stabiele, regelmatige en voldoende inkomsten beschikt (punt 45). 17. Wat betreft de toepassing van het proportionaliteitsvereiste op nationaal niveau acht het Hof voorts van belang dat volgens de Spaanse regels gezinshereniging slechts kan worden geweigerd "wanneer onomstotelijk wordt vastgesteld dat er geen uitzicht bestaat dat de gezinshereniger de financiële middelen in het jaar dat volgt op de indiening van de aanvraag behoudt." Volgens het Hof legt deze bepaling de gezinshereniger "enkel op" dat hij over voldoende middelen zal blijven beschikken ("the maintenance of the sponsor s resources be foreseeable", punt 46), waarmee het Hof lijkt te doelen op de mogelijkheid dat deze bepaling 7 Voor een bespreking van het onderscheid tussen deze twee evenredigheidsbeginsels, ook afgezet tegen het door het EHRM toegepaste evenredigheidsbeginsel zie de eindscriptie van Willem Hutten: The individual examination under the Family Reunification Directive, 1 februari 2016, ve , met literatuurverwijzingen.

5 Noot M. Wiersma 5 voldoende ruimte laat voor een individuele beoordeling ("assessment on a case-by-case basis", punt 45) van de waarschijnlijkheid dat de middelen beschikbaar zullen blijven. 18. Over de terugkijkperiode van zes maanden merkt het Hof tot slot op dat in de richtlijn dienaangaande niets is bepaald, maar dat "een dergelijke periode in elk geval niet in strijd [is] met de doelstelling van de richtlijn" (Unierechtelijke evenredigheid, punt 47). 19. Het Hof concludeert dat de Spaanse regeling niet in strijd is met artikel 7 lid 1 onder c richtlijn. In afwijking van het voorstel AG geeft het Hof de Spaanse rechter niet de opdracht mee om aan de hand van de door Khachab naar voren gebrachte omstandigheden, met inachtneming van het evenredigheidsbeginsel en door een onderzoek van de persoonlijke situatie van Khachab conform artikel 17 van richtlijn 2003/86, te beoordelen of het waarschijnlijk is dat hij genoeg inkomsten heeft om zijn echtgenote te onderhouden, en zo ja, dat hij over voldoende inkomsten zal blijven beschikken nadat de gezinshereniging is toegestaan" (Conclusie AG, punt 45). Maar het Hof sluit ook niet uit dat alsnog op basis van een individuele beoordeling wordt vastgesteld dat Khachab - bijvoorbeeld omdat hij in de vijf jaar voorafgaand aan de aanvraag premies heeft afgedragen en geen beroep heeft gedaan op bijstand - aan het inkomensvereiste voldoet. 20. Wat betekent het arrest voor het Nederlandse vereiste te beschikken over duurzame bestaansmiddelen? Hoewel de Spaanse inkomenstest anders in elkaar steekt dan de Nederlandse en het Hof een prospectieve inkomenstoets waarbij een inschatting wordt gemaakt van het inkomen van de gezinshereniger in het jaar na de aanvraag is toelaatbaar acht, zal dit arrest niet zonder gevolg kunnen blijven voor de Nederlandse regels voor het bepalen van de duurzaamheid van het inkomen van de referent. Het gaat dan in het bijzonder om de regels van artikel 3.75 lid 1 en 3.75 lid 3 Vb 2000 (de eis van een jaarcontract of contract voor onbepaalde tijd met loondoorbetalingsgarantie op moment van de aanvraag respectievelijk de eis dat drie jaar voorafgaand aan de aanvraag gemiddeld per jaar is voldaan aan de inkomensnorm) en artikel 3.20 VV 2000 (de eis dat middelen uit arbeid als zelfstandige eerst duurzaam zijn als deze op het moment van de aanvraag reeds 1,5 jaar beschikbaar zijn). 21. In de eerste plaats is zeer wel denkbaar dat het Hof deze regels, die veel zwaardere eisen opleggen aan het inkomen van de gezinshereniger dan de Spaanse regels, niet verenigbaar acht met een "strikte" uitleg van artikel 7 lid 1 onder c richtlijn, doordat deze regels (te zeer) afbreuk doen aan het doel en het nuttig effect van de richtlijn, zodat Nederland met de (inflexibele toepassing van) deze regels zowel haar "margin for manoeuvre" als haar "margin of appreciation" overschrijdt. 22. Bovendien lijken de Nederlandse regels weliswaar "geschikt" om te voorkomen dat de gezinshereniger en zijn familie ten laste zullen komen van de sociale bijstand, maar zij leggen beperkingen op aan de mogelijkheid van gezinshereniging die niet "noodzakelijk" lijken. Want waarom zou een terugkijkperiode van zes maanden niet volstaan voor de beoordeling van de waarschijnlijkheid dat het inkomen in het jaar na de aanvraag behouden blijft, zeker als iemand redelijke vooruitzichten heeft op behoud van het inkomen? Wellicht dat het Hof ook een terugkijktermijn van een jaar acceptabel acht, want zoals de AG terecht opmerkt kan een terugkijktermijn van méér dan zes maanden in sommige gevallen juist gunstiger zijn dan een termijn van zes maanden, mits de terugkijkregel niet te star is. 8 Als het alternatief voor zes 8 "Het is niet gezegd dat de gezinshereniger en zijn gezin beter af zouden zijn indien werd gekeken naar het inkomenspatroon over een langere periode, bijvoorbeeld van één jaar. Dit zou wel het geval zijn als de gezinshereniger bijvoorbeeld eerst zeven maanden had gewerkt, daarna werkloos was geworden en vervolgens vier maanden later weer werk had gevonden, maar niet als hij van de twaalf maanden vóór zijn verzoek alleen de laatste vijf had gewerkt" (Conclusie AG, punt 43). De AG gaat hier uit van een soepeler soort terugkijktermijn dan de

6 Noot M. Wiersma 6 maanden terugkijken de driejaarstermijn van artikel 3.75 lid 3 Vb 2000 is, waarbij ieder jaar gemiddeld aan de inkomensnorm moet zijn voldaan, is echter nauwelijks een casus te verzinnen waarin dit het geval zou zijn. Zonder onderbouwing van de noodzaak van een dergelijk strenge regeling moet deze in strijd met het Unierechtelijk evenredigheidsbeginsel worden geacht. 23. Tot slot valt moeilijk in te zien dat de Nederlandse regels strekken tot een "evenwichtige en redelijke beoordeling van alle in het geding zijnde belangen" op basis van een "individuele beoordeling". De flexibiliteit in de toepassing van artikel 3.75 lid 1 Vb 2000 is zeer beperkt en flexibiliteit ontbreekt volledig in artikel 3.75 lid 3 Vb 2000 en artikel 3.20 VV Voor jonge gezinsherenigers leiden de regels in veel gevallen tot onevenwichtige en onredelijke resultaten, nu zij aan de strenge terugkijkregel van drie jaar vrijwel nooit kunnen voldoen en een contract met inkomensgarantie voor ten minste een jaar in veel gevallen niet verkregen kan worden, terwijl dit geenszins hoeft te betekenen dat een beroep op de publieke middelen in het jaar na de aanvraag waarschijnlijk is. 9 Ook voor oudere gezinsherenigers zijn flexibele contracten steeds vaker de standaard en ook zij voldoen vaak niet aan de restrictieve terugkijkregel van artikel 3.75 lid 3 Vb 2000, terwijl ook voor hen de noodzaak van een toekomstig beroep op de bijstand vaak geheel niet waarschijnlijk is. Het Hof vindt de Spaanse regels acceptabel nu deze ertoe strekken de waarschijnlijkheid te beoordelen van een mogelijk beroep op de sociale bijstand in het jaar na de aanvraag (zij vergen enkel de voorzienbaarheid van het behoud van de inkomsten), terwijl de Nederlandse regels (en de toepassing ervan) ertoe strekken zekerheid te krijgen dat een beroep op bijstand in het eerste jaar na de aanvraag is uitgesloten. De toevoeging van de woorden "in ieder geval" aan artikel 3.75 lid 1 Vb welke woorden in artikel 3.75 lid 3 Vb 2000 en artikel 3.20 VV 2000 ontbreken - hebben deze strekking niet gewijzigd. 24. Het is voor de in Nederland wonende gezinsherenigers en hun familieleden te hopen dat zich op korte termijn een casus voordoet waarin de Nederlandse duurzaamheidsregels aan het Hof kunnen worden voorgelegd - voor zover in het arrest Khachab door de rechter zelf niet reeds aanleiding wordt gezien voor het oordeel dat deze regels niet verenigbaar zijn met artikel 7 lid 1 onder c richtlijn. Iedere Nederlandse rechter kan ter zake vragen voorleggen, ook in een interne situatie (Dzodzi-arrest, RV 1990, 92), terwijl het stellen van een prejudiciële vraag verplicht is als een "concept frequently gives rise to difficulties of interpretation in the various Member States, a national court or tribunal against whose decisions there is no judicial remedy under national law must comply with its obligation to make a reference to the Court, in order to avert the risk of an incorrect interpretation of EU law, HvJEU 9 september 2015, C- 160/14 (Ferreira da Silva), ve Een dergelijke situatie lijkt hier aan de orde. M. Wiersma, advocaat bij Wybenga advocaten Rotterdam Nederlandse. 9 Verwezen kan in dit verband worden naar de EC-Richtsnoeren voor de toepassing van Richtlijn 2003/86/EG inzake het recht op gezinshereniging, waarin de Commissie de lidstaten adviseert aanvragen om gezinshereniging bij een tijdelijk contract niet direct af te wijzen, maar een individuele beoordeling te maken van de inkomensvooruitzichten, met medeneming van opleiding en vaardigheden, de vacatures in het werkgebied van de referent, de arbeidsmarktsituatie in de lidstaat en de verdiensten in het verleden (hoewel dit volgens de Commissie niet een aanvullende eis mag zijn voor jonge referenten aan het begin van hun carrière).

7