2.1 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "2.1 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep"

Transcriptie

1 Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Arbeids- & Organisatiepsychologie 2.1 Doelgroep en toelatingseisen De specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie is toegankelijk voor studenten die in hun bachelorprogramma hebben gekozen voor de specialisatie A&O. De specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie is met een schakelprogramma ook toegankelijk voor studenten die een bachelor Psychologie hebben afgerond en daarin een andere specialisatie dan A&O hebben gevolgd. Voor meer informatie kan men contact opnemen met de studieadviseur A&O, dr. Edwin van Hooft. 2.1 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep Algemeen geformuleerd heeft de specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie als doelstelling het ontwikkelen van: kennis van de voornaamste onderwerpen uit de A&O-psychologie; vaardigheid in het hanteren van de belangrijkste methoden en technieken die in de A&O-psychologie worden gebruikt; vaardigheid in het onderkennen en analyseren van A&O-psychologische problemen in de praktijk, en in het formuleren van en (mede) uitvoeren van wetenschappelijk gefundeerde oplossingen; vaardigheid als onderzoeker van theoretische en praktische problemen op het terrein van de A&O-psychologie. Een belangrijke doelstelling van het studieprogramma A&O is het streven om studenten een relatief brede opleiding in het vakgebied te geven. Hiertoe zijn met name in het derde bachelorjaar een flink aantal vakken verplicht gesteld. Daarnaast kan men zich met behulp van de keuzeruimte in het bachelor- en masterjaar specialiseren in een van de volgende drie richtingen: Personeelsselectie en -ontwikkeling (P), Sociale processen in organisaties (O) en Psychologie van Arbeid en Gezondheid (PAG). Alleen bij de PAGroute krijgt men een aantekening op het diploma-supplement bij het masterdiploma, de twee andere richtingen zijn aanbevolen studieroutes Beroepsmogelijkheden Afgestudeerden met Arbeids- en Organisatiepsychologie als specialisatie hebben een breed scala van beroepsmogelijkheden. Zo kunnen Arbeids- en Organisatiepsychologen in veel organisaties en instituten terecht als organisatiedeskundige, HRM-adviseur, organisatieconsultant, selectiepsycholoog, of bedrijfspsycholoog. Daarnaast komen A&O psychologen terecht in functies op onderzoeksgebied. Enkele voorbeelden van functies waarin afgestudeerden werkzaam zijn: organisatieadviseur bij verschillende organisatieadviesbureaus; zelfstandige vestiging als beleidsadviseur en onderzoeker; hoofd opleiding, training en development bij grote ondernemingen; hoofd of medewerker van de afdeling Personeel en Organisatie bij verschillende grote bedrijven; psycholoog op een bureau voor personeelsselectie; medewerker bij een Arbo dienst; beleidsmedewerker bij een overheidsinstantie; docent, supervisor, trainer op een instelling voor HBO; beleidsondersteunend onderzoeker bij grote bedrijven en de overheid; onderzoeker/docent aan een universiteit. 245

2 Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2.3 Inrichting programma specialisatie A&O Studenten A&O besteden in hun masterprogramma 24 ec besteden aan het volgen van specialistische vakken. Van deze 24 ec is het vak Schrijven, ontwerpen, analyseren en presenteren (SOAP; 9 ec) verplicht. De andere 15 ec mag men vrij besteden binnen het aanbod aan mastercursussen van A&O. Aanwezigheid tijdens de bijeenkomsten is bij alle vakken verplicht. De overige 36 ec van het masterjaar worden besteed aan masterstage (18 ec), masterthese (18 ec, inclusief colloquia). Studenten die de PAG-route volgen, dienen de 15 ec vrije keuzeruimte op te vullen met het vak Internaliserende stoornisssen PAG (9 ec) en een vrij te kiezen andere A&O mastercursus (6 ec). Binnen de specialisatie A&O worden drie routes onderscheiden. Per route worden de volgende cursussen aanbevolen: Personeelsselectie en -ontwikkeling: Deze route richt zich op de personeelspsychologie, het vakgebied dat onderzoekt hoe men de juiste persoon op de juiste plaats krijgt. Belangrijke thema s binnen dit vakgebied zijn recruitment, selectie, persoon-organisatie fit, socialisatie, training, mentoring, coaching, development, prestatieverbetering, en loopbaanontwikkeling. De route personeelsselectie en -ontwikkeling bereidt studenten voor op functies op het gebied van personeelsselectie, HRM, outplacement, loopbaanadvisering, training en development, etc. Dit soort functies bestaan zowel bij gespecialiseerde adviesbureaus, grote bedrijven (bijv. op een P&O-afdeling), en binnen de (semi-)overheid. Voor deze route worden, naast de cursus Career managment, planning en development in de bachelor, de volgende cursussen aanbevolen: Adviesvaardigheden (9 ec) en Personeelsselectie (6 ec) of Prosociaal gedrag in werkrelaties (6 ec) of Creativiteit in arbeidsorganisaties (6 ec). Sociale Processen in Organisaties: Deze route richt zich op de organisatiepsychologie, het vakgebied dat de relatie tussen de werknemer en diens sociale werkomgeving (bijv., collega s, leidinggevende, team, organisatie als geheel) onderzoekt. Belangrijke thema s binnen dit vakgebied zijn samenwerking in teams, leiderschap, sociale interactie, conflict, onderhandelen, besluitvormingsprocessen, organisatiecultuur en organisatieverandering. De route sociale processen in organisaties bereidt studenten voor op functies op het gebied van organisatieadvies, consultancy, management, HRM, etc. Dit soort functies bestaan zowel bij gespecialiseerde organisatieadviesbureaus, grote bedrijven, en binnen de (semi-)overheid. Voor deze route worden, naast de cursus Organisatieverandering in de bachelor, de volgende cursussen aanbevolen: Conflict & coöperatie (9 ec) of Adviesvaardigheden (9 ec), en Creativiteit in arbeidsorganisaties (6 ec) of Beoordelen en beslissen in organisaties (6 ec) of Prosociaal gedrag in werkrelaties (6 ec). Psychologie van Arbeid en Gezondheid: Het werkterrein van de Psychologie van Arbeid en Gezondheid kan grofweg worden verdeeld in diagnostiek, preventieve en curatieve interventies, en research. Deze spelen zich af op verschillende niveaus, te weten die van de persoon, de functie, de groep of afdeling en de gehele organisatie. Naast het individuele functioneren van medewerkers gaat het hierbij om het optimaliseren van functies, loopbanen en groepsprocessen, alsook om de structuur en cultuur van de organisaties in kwestie. Belangrijke aandachtsgebieden zijn (het voorkomen van) stress en burnout, reïntegratie en problemen rondom specifieke groepen medewerkers, zoals jongeren, ouderen, vrouwen, mannen en medewerkers met een bepaald soort werk. Hierbij wordt gebruik gemaakt van zeer uiteenlopende methoden, zoals individuele begeleiding, coaching, groepsinterventies, functieherontwerp, loopbaaninterventies, training en allerlei andere HRM-technieken. Bij het laatste onderdeel van het werkterrein van de Psychologie van de Arbeid en Gezondheid, het verrichten van onderzoek, gaat het over het algemeen vooral om onderzoek in de toegepaste sfeer. 246

3 Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie Zo kunnen bijvoorbeeld de effecten van bepaalde programma s en interventies worden onderzocht. Het karakteristieke van de Arbeids- en Gezondheidspsycholoog hierbij is dat deze telkens is gericht op de verhouding tussen werknemer en werk, en de consequenties daarvan voor het welbevinden en de gezondheid. De A&G-psycholoog houdt zich bezig met vragen als: In hoeverre komen problemen van bepaalde werknemers voort uit een voortdurende overbelasting?, Kunnen we bepaalde werknemers zo leren omgaan met de eisen die hun worden gesteld, dat deze geen schadelijke effecten meer sorteren?, Hoe kan de werksituatie zo worden aangepast dat de belasting van de werknemer wordt verkleind? en Wat is er nodig om deze werknemer weer goed te laten functioneren? De studieroute wordt georganiseerd vanuit de specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie en strekt zich uit over bachelor en master. Zoals in het hoofdstuk over de bachelor Arbeids- en Organisatiepsychologie beschreven, dient in de bachelor aan de volgende eisen te zijn voldaan: Voldoen aan de standaard vereisten voor de bachelor A&O. Behaald hebben van het vak Interventies in de A&G psychologie (9 ec). De bachelorthese schrijven over een onderwerp op het terrein van de psychologie van arbeid en gezondheid. Om de PAG-aantekening te verkrijgen dient daarnaast in de master Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de volgende eisen te worden voldaan: Behaald hebben van het vak Schrijven, ontwerpen, analyseren en presenteren (SOAP; 9 ec). Behaald hebben van Internaliserende stoornissen PAG (9 ec). Dit onderdeel bestaat uit drie delen: (a) de cursus Internaliserende stoornissen: Angststoornissen verzorgt door Klinische Psychologie, (b) de cursus Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen verzorgt door Klinische Psychologie, en (c) een paper over de toepassing van angst- en stemmingsstoornissen binnen de psychologie van arbeid en gezondheid. Behaald hebben van een keuzevak (min. 6 ec) uit het aanbod van mastervakken van A&O-psychologie. De masterstage (18 ec) lopen op het terrein van de psychologie van arbeid en gezondheid. De masterthese (18 ec) schrijven over een onderwerp op het terrein van de psychologie van arbeid en gezondheid. Voor meer informatie over de route PAG wordt aangeraden contact op te nemen met dr. Madelon van Hooff. 247

4 Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie Overzicht aanbod masteronderdelen A&O: Blok 1 18 ec Semester 1 Semester 2 Blok 2 Blok 1 12 ec 12 ec Prosociaal gedrag in werkrelaties (6) *Schrijven, ontwerpen, analyseren, presenteren (9) Personeelsselectie (6) Adviesvaardigheden (9) Creativiteit in arbeidsorganisaties (6) Beoordelen en beslissen in organisaties (6) Blok 2 18 ec *Schrijven, ontwerpen, analyseren, presenteren (9) Adviesvaardigheden (9) Conflict & coöperatie (9) Literatuurtentamen (3) Internaliserende stoornissen, PAG (9) Literatuurtentamen (3) Masterstage (18) en Masterthese (18) *Noot: verplichte cursussen zijn grijsgekaderd en vetgedrukt. Deze worden twee keer per jaar aangeboden. Bij planningsproblemen bestaat de mogelijkheid te kiezen voor een literatuurtentamen. 2.4 Masterstage, masterthese en colloquia Naast het cursorisch onderwijs omvat de master de masterstage (18 ec) en masterthese (18 ec, inclusief colloquia). NB: In uitzonderlijke gevallen kan de masterthese met 24 ec worden gehonoreerd; dit dient in het mastertheseonderzoeksvoorstel te worden onderbouwd. In dat geval kan met een stage van 12 ec volstaan worden. De masterstage kan pas gestart worden indien het bachelordiploma is behaald. De masterthese kan pas gestart worden indien het bachelordiploma en de cursus Schrijven, ontwerpen, analyseren en presenteren (SOAP; 9 ec) is behaald. Voor meer informatie zie de brochure Stage, Masterthese, Colloquia A&O, op te vragen per bij het A&O secretariaat: aosecretariaat-fmg@uva.nl. In de brochure is een uitgebreid overzicht van de regelingen en richtlijnen omtrent de afstudeeropdracht te vinden. Voor vragen kan contact opgenomen worden met de stage/these coördinator dr. Ute-Christine Klehe. In de masterstage worden werkzaamheden uitgevoerd die door een arbeids- en organisatiepsycholoog beroepsmatig zouden kunnen worden gedaan. Een stage kan zowel bij de programmagroep zelf als bij een externe instantie worden gelopen. In principe duurt een stage 13 weken fulltime (of langer parttime). Bij externe stages dient deskundige begeleiding ter plekke gegarandeerd te zijn. In een stageverslag wordt weergegeven welke activiteiten zijn verricht. Op Blackboard en in de hal van de 10e verdieping van gebouw A is een overzicht in te zien van mogelijke stageplaatsen. Voor de masterthese geldt dat onder begeleiding van een van de docenten van A&O de gehele empirische cyclus eenmaal doorlopen wordt teneinde een vraagstelling op het gebied van de A&O-psychologie te onderzoeken. Een masterthese kan gedaan worden aan de hand van een wetenschappelijke vraag of aan de hand van een vraag uit de praktijk. De opzet van het onderzoek wordt vastgelegd in een onderzoeksvoorstel. Als afronding van de masterthese wordt niet alleen een verslag geschreven, maar wordt ook een presentatie (masterthesebespreking) gegeven. In het kader van de masterthese dienen ook 10 colloquia te worden bijgewoond. In de volgende paragraaf staat een overzicht van de onderwerpen die geschikt zijn voor de masterthese en die aansluiten bij het onderzoek dat gedaan wordt binnen A&O; eigen onderwerpen aandragen is ook mogelijk. 248

5 Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie Onderzoeksmogelijkheden binnen de specialisatie A&O Het onderzoek van de programmagroep is erop gericht om theoretisch gefundeerde en praktisch bruikbare kennis op te doen over werkgerelateerd functioneren van individuen en groepen in organisaties. Studenten kunnen hun afstudeeronderzoek op een van de onderstaande gebieden doen: Instrumentontwikkeling Dit onderzoek richt zich op het (verder) ontwikkelen en valideren van (bestaande) instrumenten voor personeelsselectie en beoordeling. Binnen dit thema wordt veel aandacht besteed aan de wijze waarop tests etnische groepen op de arbeidsmarkt kunnen benadelen. Onderhandelen Dit onderzoek richt zich op de vraag wat effectieve van minder effectieve onderhandelaars onderscheidt. Met name wordt aandacht besteed aan de cognitieve en motivationele oorzaken van effectief onderhandelen. Functioneren van Zelfsturende Teams Dit onderzoek richt zich op de vraag hoe zelfsturende teams functioneren en hoe dit prestaties beïnvloedt. Met name wordt gekeken naar de rol van (omgaan met) conflicten en innovatie. Persoon-Organisatie Fit Dit onderzoek richt zich op de invloed van een (mis) fit tussen de waarden en normen van een (nieuw) lid van een organisatie en het in die organisatie heersende klimaat. Selectie, Werving en Arbeidsprestaties Dit onderzoek houdt zich bezig met een grote verscheidenheid aan onderwerpen, zoals het onderscheid tussen maximum en typical performance en de consequenties hiervan voor het type competenties waarop wordt geselecteerd, de reacties van sollicitanten op selectieprocedures en de invloed hiervan op hun besluitvorming, onderzoek naar bias in verschillende typen selectie-instrumenten, enz. Creativiteit en Besluitvorming in Groepen In dit onderzoek wordt aandacht besteed aan de oorzaken van de vaak lage kwaliteit van besluiten die groepen in organisaties nemen. Met name wordt gekeken naar de manier waarop diversiteit van groepscompositie, en cognitief-motivationele processen van invloed zijn. Relatie tussen Arbeid en Welbevinden In dit onderzoek staat de vraag centraal hoe het verrichten van arbeid en het omgaan met stressoren op het werk van invloed is op iemands welbevinden, zowel psychisch als fysiek. Een belangrijk thema betreft het fenomeen burnout. 2.5 Bijzonderheden Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD) Voor studenten die geïnteresseerd zijn in werkterreinen zoals personeelsselectie, loopbaanadvies, outplacement, of arbeid en gezondheid, is de basisaantekening psychodiagnostiek in de Arbeids- en Organisatiepsychologie een interessante aanvulling. Zoals in het hoofdstuk over de bachelor Arbeids- en Organisatiepsychologie beschreven, dient in de bachelor aan de volgende eisen te zijn voldaan: Behaald hebben van het vak Testconstructie (6 ec). Dit vak kan men plannen in de keuzeruimte in het tweede jaar. Voldoen aan de standaard vereisten voor de bachelor A&O. Behaald hebben van het vak Diagnostiek (3 ec; bij Klinische Psychologie). Dit vak mag worden ingevuld in plaats van het keuzevak Leiderschap of Organisatiestructuur & -cultuur in het bachelorjaar van A&O. De resterende 3 ec kan opgevuld worden met een Literatuurtentamen (3 ec). 249

6 Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie Om de BAPD te verkrijgen dient daarnaast in de master Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de volgende eisen te worden voldaan: Voldoen aan de standaard vereisten voor de master A&O. Behaald hebben van het vak Personeelsselectie (6 ec). Een Masterstage waarin ervaring wordt opgedaan op het werkterrein van de Arbeids- en Organisatiepsychologische diagnostiek, en waarin een stageverslag wordt geschreven dat onder andere een uitwerking bevat van drie casussen op het gebied van de Arbeidsen Organisatiepsychologische diagnostiek die onder supervisie zijn afgerond. Voor informatie over de BAPD, de diagnostiekstage, en de casussen A&O zie de handleiding BAPD bij A&O, op te vragen per bij het A&O secretariaat: Voor begeleiding van BAPD-stages kan men terecht bij dr. Annebel de Hoogh. 2.6 Nadere inlichtingen en mentoraat Studieadvisering Arbeids- & Organisatiepsychologie Voor inlichtingen met betrekking tot de specialisatie A&O-psychologie kan men zich wenden tot de onderwijscoördinator van de programmagroep A&O: dr. Edwin van Hooft, kamer A1014, telefoon: Mentoraat Arbeids- & Organisatiepsychologie Bij aanvang van het specialisatiejaar A&O krijgen alle masterstudenten die nog geen mentor hadden toegewezen gekregen in de bachelor een medewerker bij A&O als mentor toegewezen. Rond 1 september krijgen de studenten via hun uva- adres bericht wie als mentor is toegewezen. Onderwerp van gesprek met een mentor kan zijn: de voortgang van de studie, de studieplanning, verwijzing en beroepsmogelijkheden, en eventuele problemen die kunnen optreden tijdens de studie. Het doel van het mentoraat is studenten te helpen bij de keuze van een optimaal studietraject en het voorkomen van studievertraging. Het mentoraat is niet bedoeld voor advisering over stageen mastermogelijkheden, hiervoor kan men bij de betreffende coördinator terecht. 2.7 Contactgegevens secretariaat, coördinatoren A&O Secretariaat: Joke Vermeulen kamer telefoon aosecretariaat-fmg@uva.nl Openingstijden: ma t/m do.: Onderwijscoördinator: Dr. Edwin van Hooft kamer telefoon: E.A.J.vanHooft@uva.nl Coördinatie masterstage en masterthese Dr. Ute-Christine Klehe kamer telefoon: U.Klehe@uva.nl Coördinatie Honoursprogramma en Research Master: Dr. Bianca Beersma kamer telefoon B.Beersma@uva.nl Coördinatie PAG-route Dr. Madelon van Hooff kamer telefoon M.L.M.vanHooff@uva.nl Coördinatie BAPD: Dr. Annebel de Hoogh kamer telefoon: A.H.B.deHoogh@uva.nl 250

7 Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie Website: Voorzitter van de programmagroep: Prof. dr. Annelies van Vianen Voor contactgegevens van de docenten van A&O en een overzicht van hun interessegebieden: zie Hoofdstuk 10. Op de volgende pagina s volgt een overzicht van de masteronderdelen die gevolgd kunnen worden binnen de specialisatie A&O. 251

8 Adviesvaardigheden Punten 9 ec Tentamencode MA08 SIS-code 7204MA08XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1; Semester 2, blok 2 Toelatingsvoorwaarden Bachelor psychologie Aantal deelnemers Maximaal 12 Docent Mw. drs. N. Hermans Leerdoelen en Inhoud Doelstelling van de cursus is het ontwikkelen van sociale vaardigheden die nodig zijn om als adviseur in arbeidsorganisaties te kunnen optreden. De cursus kan gezien worden als een vervolg op het Gesprekspracticum, gericht op zakelijke gespreksvoering. Het gaat hierbij om vaardigheden op het gebied van reflectie, luisteren, vragen stellen, observeren, informatie geven, weerstand en dilemma s, feedback vaardigheden en presenteren. Er wordt steeds verband gelegd met relevante psychologische theorieën en begrippen. Gespreksvormen die aan de orde komen zijn onder andere het coachingsgesprek, het selectie- en sollicitatiegesprek, het functioneringsgesprek en het verkoop- en adviesgesprek. Onderwijsvorm Het gaat om ervaringsgericht onderwijs, waarin het oefenen centraal staat. De cursus is opgezet als een training. De huiswerkopdrachten hebben behalve op het voorbereiden van een sessie en het leren van de te toetsen stof, betrekking op het uitvoeren van persoonlijke oefeningen en observatieopdrachten en het schrijven van (reflectie)verslagen. De studiebelasting bedraagt vijf dagdelen per week. Toetsvorm Er is sprake van verplichte aanwezigheid en huiswerkopdrachten. Beoordeling vindt plaats op basis van vier onderdelen: (reflectie)verslagen in de vorm van een logboek, actieve participatie tijdens de cursus (waaronder theorietoetsen), een individuele presentatie over een vooraf opgegeven onderwerp, en aan het einde van de cursus een praktijksimulatie (rollenspel) met acteur. Deze onderdelen hebben een gelijk gewicht in de eindbeoordeling. Studiemateriaal Gramsbergen-Hoogland, Y. & Van der Molen, H. (2009). Gesprekken in organisaties. 4e druk. Noordhoff, ISBN: (± 52.00). Aanvullende literatuur Onderwijstijden Do t/m uur Gebouw JK, zaal JK-B58 Wo t/m uur Gebouw A, zaal A410 Bijzonderheden Met het oog op de zeer beperkte capaciteit van dit programma, de noodzaak van aanwezigheid tijdens alle zittingen en het belang van een goede motivatie is een selectieprocedure voor de cursus ingesteld. Aanmelding voor de module Adviesvaardigheden via SIS is wel vereist, maar niet voldoende. Daarnaast dien je een motivatiebrief en cv te sturen aan Nicoline Hermans ( N.M.Hermans@uva.nl). Deadline hiervoor is 15 augustus 2011 voor deelname in eerste semester en 15 december 2011 voor deelname in het tweede 252

9 semester. Daarna volgt mogelijk een selectiegesprek. Deze cursus staat open voor studenten uit alle specialisaties psychologie. Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en is relevant voor alle richtingen (Personeelspsychologie, Arbeids- en Gezondheidspsychologie en Sociale processen in organisaties) binnen A&O. 253

10 Beoordelen en beslissen in organisaties Punten 6 ec Tentamencode MA14 SIS-code 7204MA14XY Plaats in het rooster Semester 2, blok 1 Aantal deelnemers Maximaal 35 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O Docent Dr. M. Handgraaf Leerdoel De voornaamste leerdoelen zijn: a) kennis nemen van gangbare theorie en wetenschappelijk onderzoek inzake beoordelen en beslissen, b) inzicht verwerven in de mogelijkheden om de kwaliteit van besluitvorming te verbeteren en c) opdoen van ervaring met beoordelen en beslissen in oefeningen. Inhoud Theorie en research inzake beoordelen en beslissen worden behandeld. Hierbij is de behandeling van besluitvorming bottom-up, waarbij respectievelijk gekeken wordt naar beoordeling, individuele besluitvormingsprocessen, groepsbesluitvorming, besluitvorming van leidinggevenden en strategische besluitvorming. Kennis wordt o.a. toegepast op ethische beslissingen en milieubeslissingen. Onderwijsvorm Eén dagdeel per week een bijeenkomst; tijdens de bijeenkomsten worden leerdoelen a) en b) nagestreefd via hoorcolleges en leerdoel c) via simulatie en praktische oefening. Aanwezigheid is verplicht. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over de literatuur en de collegestof (essayvragen). Opgave voor het tentamen en voor de eventuele herkansing via SIS, is verplicht (uiterlijk één week voor de tentamendatum). Studiemateriaal en kosten Bazerman, M.H. & Moore, D.A. (2009). Judgement in managerial decision making, (7th ed.). Hoboken: John Wiley & Sons. ISBN (± 50,00). Onderwijstijden Di t/m uur Gebouw A, zaal A304 Toetsdata Di uur Di uur Herkansing Bijzonderheden Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen in organisaties. 254

11 Conflict en coöperatie Punten 9 ec Tentamencode MA11 SIS-code 7204MA11XY Plaats in het rooster Semester 1, Blok 1 Aantal deelnemers Maximaal 40 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O Docent Mw. dr. F. ten Velden Leerdoel De drie voornaamste leerdoelen zijn: a) inzicht verwerven in de theorie en het onderzoek inzake coöperatie, conflicthantering en onderhandelen, b) inzicht verwerven in de mogelijkheden om conflict in groepen en organisaties te benutten ter verbetering van de kwaliteit van besluitvorming en c) opdoen van ervaring met conflicthantering en onderhandelen. Inhoud In groepen en organisaties moeten mensen met elkaar samenwerken, waardoor van tijd tot tijd conflicten ontstaan. Interessant is dat conflicten zowel een negatieve als positieve uitwerking kunnen hebben op het welzijn en de prestaties van betrokkenen, en van de organisatie in haar geheel. Deze cursus behandelt algemene theorieën over coöperatie en conflict in groepen. Daarbij ligt de nadruk op het bestuderen van wetenschappelijke artikelen. Verder wordt uitgebreid ingegaan op constructieve vormen van conflicthantering en de effecten daarvan op groepsprestaties, alsmede op mogelijke strategieën van een derde partij om bij een conflict te bemiddelen. Onderwijsvorm Een dagdeel per week een bijeenkomst; tijdens de bijeenkomsten worden leerdoelen a) en b) nagestreefd via hoorcolleges en het bestuderen van de literatuur en leerdoel c) via simulatie en praktische oefening. Aanwezigheid is verplicht. Toetsvorm Schriftelijk tentamen over de literatuur en collegestof (meerkeuze- en essayvragen) en een minimaal voldoende beoordeling van de opdracht. Eindcijfer wordt voor 80% bepaald door het cijfer op het tentamen en voor 20% door het cijfer voor de opdracht. Opgave voor het tentamen en voor de eventuele herkansing via SIS is verplicht (uiterlijk één week voor de tentamendatum). Studiemateriaal De Dreu, C.K.W. & Gelfand, M.J. (2008). The psychology of conflict and conflict management in organizations. New York: Psychology Press. ISBN (± 62,00) Artikelen: Informatie bij het A&O secretariaat. Onderwijstijden Vr t/m uur Gebouw A, zaal A108 Toetsdata Vr uur Do uur Herkansing 255

12 Bijzonderheden Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie en wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen in organisaties. 256

13 Creativiteit in arbeidsorganisaties Punten 6 ec Tentamencode MA16 SIS-code 7204MA16XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 2 Aantal deelnemers Maximaal 30 Toelatingsvoorwaarden Bachelor psychologie, specialisatie A&O Docent Dr. M. Baas Inhoud In toenemende mate zien managers en leidinggevenden creativiteit als cruciaal om vooruitgang te boeken, succesvol te kunnen concurreren en duurzaam beleid te ontwikkelen. Het onderwerp als zodanig is dus razend populair en overheden en bedrijven besteden veel geld en aandacht aan maatregelen om de creativiteit te bevorderen. Deze cursus gaat over creativiteit in arbeidsorganisaties. In de cursus wordt antwoord gezocht op vragen als: Wat is creativiteit? Is het mogelijk om de creatieve vermogens van mensen te bepalen voor selectiedoeleinden? Welke psychologische processen liggen ten grondslag aan creativiteit en welke factoren zorgen er voor dat de creativiteit van mensen bevorderd of belemmerd wordt? Hierbij zal gekeken worden naar factoren die de creativiteit beïnvloeden van individuele werknemers (zoals persoonlijkheid, motivatie, en stemming), van groepen (zoals conflict, teamklimaat en groepssamenstelling) en van organisaties (zoals cultuur en leiderschap). Hoewel de colleges worden gegeven aan de hand van empirische artikelen is er veel aandacht voor het management van creativiteit in de praktijk. Daarnaast zijn er twee opdrachten waarin studenten zelf een casus krijgen voorgelegd die ze moeten oplossen aan de hand van bevindingen uit empirisch onderzoek naar creativiteit Onderwijsvorm Eén dagdeel per week een college of werkgroepbijeenkomst. Aanwezigheid is verplicht. Toetsvorm Schriftelijk tentamen bestaande uit open vragen en meerkeuzevragen over de literatuur en de collegestof (76.9% van het eindcijfer), plus beoordeling van twee opdrachten. Elk van de opdrachten moet minimaal voldoende worden gemaakt. De opdrachten tellen ook mee voor het cijfer (voor respectievelijk het equivalent van één (7.7% van het eindcijfer) en twee open vragen (15.4% van het eindcijfer); voor exacte regeling zie Blackboard. Opgave voor het tentamen en de herkansing via SIS minimaal één week voor het tentamen, is verplicht. Studiemateriaal Artikelen: Informatie bij het A&O secretariaat, kamer A10.02 Onderwijstijden Ma t/m uur Gebouw A, zaal A305 Toetsdata Ma uur Ma uur herkansing Bijzonderheden Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen in organisaties of personeelspsychologie. 257

14 Internaliserende stoornissen PAG Punten 9 ec Tentamencode MA19 SIS-code 7204MA19XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Aantal deelnemers Maximaal 15 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie specialisatie A&O; Interventies in de A&G psychologie; uitsluitend toegankelijk voor studenten die de PAGroute volgen Docent Mw. Prof. dr. A. van Vianen (coördinator) en docenten klinische psychologie Inhoud en leerdoelen Internaliserende stoornissen zoals angst- en stemmingsstoornissen zijn veelvoorkomende stoornissen waarbij vooral het lijden van de persoon zelf centraal staat. Dit onderdeel heeft tot doel om kennis op te doen over deze stoornissen, en deze kennis te kunnen toepassen op de Psychologie van Arbeid en Gezondheid. Hiertoe bestaat dit onderdeel uit drie elementen: (1) het studieonderdeel Internaliserende stoornissen: Angststoornissen, te volgen bij Klinische Psychologie, (2) het studieonderdeel Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen, te volgen bij Klinische Psychologie, en (3) het schrijven van een paper waarbij de kennis over angst- en stemmingsstoornissen wordt toegepast op een zelfgekozen onderwerp op het gebied van arbeid en gezondheid. Begeleiding en beoordeling van dit paper wordt verzorgd door Prof. Dr. A. van Vianen Onderwijsvorm Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor de onderwijstijden van Internaliserende stoornissen: Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen. Toetsvorm De toetsing bestaat uit drie elementen: (1) een schriftelijk tentamen bij Internaliserende stoornissen: Angststoornissen, (2) een schriftelijk tentamen bij Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen, en (3) het paper. Alle drie de onderdelen worden afzonderlijk beoordeeld met een deelcijfer. De cursus is behaald, en de 9 ec worden toegekend indien alle drie de onderdelen met minimaal een 5,5 zijn beoordeeld. Het eindcijfer is het gemiddelde van de drie deelcijfers. Studiemateriaal en kosten Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor het studiemateriaal van Internaliserende stoornissen: Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen. Onderwijstijden Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor de onderwijstijden van Internaliserende stoornissen: Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen. Toetsdata Zie bij bachelor Klinische Psychologie voor de toetsdata van Internaliserende stoornissen: Angststoornissen en Internaliserende stoornissen: Stemmingsstoornissen Bijzonderheden Verplicht voor studenten die de PAG-route volgen. 258

15 Masterthese A&O Punten ec (nb: 18 is standaard; 24 moet apart worden aangevraagd) Tentamencode MWAO SIS-code 7204MWAOXY Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie specialisatie A&O en SOAP Docent alle docenten Inhoud/Leerdoelen In een masterthese verricht men een (relatief) zelfstandig onderzoek, waarin de zelfstandigheid tot uiting komt in de opzet, uitvoering, analyse en rapportage. De eerste fase van de masterthese bestaat uit het schrijven van het MT-onderzoeksvoorstel. Het MT-onderzoeksvoorstel wordt na goedkeuring door de begeleider ingediend via een standaardformulier, voor goedkeuring door de een tweede beoordelaar (toegewezen door de masterthesecoördinator (Dr. U.-C. Klehe). Als het MT-onderzoeksvoorstel is goedgekeurd kan het eigenlijke onderzoek beginnen. Onderwijsvorm Globaal houdt een masterthese voor een student de volgende werkzaamheden in: (a) het bedenken van een vraagstelling, òf het uitwerken van een gegeven vraag- of probleemstelling; (b) verdieping in de literatuur om op de hoogte te raken van het onderwerp; (c) het bedenken van een onderzoeksopzet; d) het schrijven van een MT-onderzoeksvoorstel; (e) het verzamelen en analyseren van de data; (f) de verslaglegging; en (g) de openbare presentatie. Daarnaast dienen 10 colloquia te worden bijgewoond, zie hoofdstuk 6 voor meer informatie. Beoordeling Zie voor de beoordeling de Studentenhandleiding op Blackboard. Bijzonderheden Voor een masterthese krijgt men standaard 18 ec. Minder is niet mogelijk. In uitzonderlijke gevallen, en met een daartoe strekkende overtuigende motivatie, te beoordelen door de begeleider en de MT-coördinator van de specialisatie, kan de masterthese een omvang van 24 ec hebben. De masterthese is formeel opgesplitst in MT-onderzoeksvoorstel (4 ec) en MT-onderzoek (14 ec). Het MT-onderzoeksvoorstel moet gereed zijn binnen maximaal 5 weken na aanvang. De masterthese (inclusief schrijven MT-onderzoeksvoorstel) wordt uitgevoerd in een tijdsbestek van minimaal 12 weken (full-time) en maximaal 24 weken (half-time). Het verloop van de masterthese laat zich doorgaans niet heel nauwkeurig plannen; het is verstandig rekening te houden met enkele weken uitloop voor geval van nood. Over omvang en planning worden vooraf duidelijke afspraken gemaakt met de begeleider. Deze afspraken worden vastgelegd in een MT-contract, waarin student en begeleider zich committeren aan een bepaalde planning en inspanning (het MT-contract bevat o.m. de aanvangsdatum, geplande einddatum, aantal ec, en door wie en op welke wijze de begeleiding verzorgd wordt). De inhoud van het voorgenomen onderzoek, en een nader uitgewerkte planning (waaruit de haalbaarheid moet blijken), maken deel uit van het MT-onderzoeksvoorstel. 259

16 Meer informatie over de masterthese is te vinden in hoofdstuk 6 van deze studiegids en in de brochures/handleidingen die elke specialisatie biedt over de afstudeeropdracht. Daarnaast is een handleiding voor de masterthese te vinden op Blackboard. 260

17 Personeelsselectie Punten 6 ec Tentamencode MA13 SIS-code 7204MA13BY Plaats in het rooster Semester 1, blok 2 Aantal deelnemers Maximaal 35 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O Docent Dr. J. te Nijenhuis Inhoud en leerdoelen In deze cursus zullen uitgebreid enkele onderwerpen worden behandeld die kenmerkend zijn voor de huidige theoretische en empirische ontwikkelingen op het gebied van de personeelsselectie en assessment. Het betreft de volgende onderwerpen: predictietheorieën, het efficiënt combineren van predictoren, het meten van criteria, selectie van allochtonen en human resource costing (wat is de bijdrage van een selectieprocedure?). Verschillende typen predictoren zullen in detail worden besproken, te weten: tests voor cognitieve capaciteiten, persoonlijkheidsvragenlijsten, interviews, situatiebeoordelingstests en assessment centers. Voor al deze methoden zullen enkele relevante overkoepelende onderwerpen - zoals validiteit en kosten en baten voor de organisatie - in detail worden besproken. Van de studenten wordt verwacht dat zij zich verdiepen in aanvullende literatuur en dat zij onderwerpen op theoretisch en praktisch gebied in de personeelsselectie integreren. Onderwijsvorm Eén dagdeel per week een bijeenkomst, bestaand uit een hoorcollege, een werkcollege en een studentcollege. Aanwezigheid verplicht. Verplichte opdrachten, casestudies en een paper moeten in groepjes van twee of drie thuis gemaakt worden en worden op het college nabesproken. Er bestaat de mogelijkheid voor studenten een studentcollege te geven over een relevant selectieonderwerp, resulterend in een hoger cijfer. Toetsvorm Schriftelijk tentamen bestaande uit open vragen en meerkeuzevragen over de belangrijkste aspecten van de selectieliteratuur en de empirische stand van zaken. De opdrachten, casestudies en een paper moeten allemaal voldoende worden gemaakt. Het geven van een studentcollege kan resulteren in een cijfer voor de cursus dat maximaal 1 punt hoger is. Dus, het tentamen bepaalt in eerste instantie 100% van het eindcijfer, en door het geven van een studentcollege kan dit cijfer hoger worden. Opgave voor het tentamen via SIS minimaal een week voor de tentamendatum, is verplicht. Studiemateriaal en kosten Evers, A., Anderson, N., & Voskuijl, O. (2005). The Blackwell handbook of personnel selection. Oxford: Blackwell Publishing. ISBN ( 105,00). (Speciale prijs bij Selexyz). Cascio, W. F. & Boudreau, J. W. (2010). Investing in people: financial impact of human resource initiatives. Upper Saddle River: Pearson Education. ISBN ( 34,99). Reader met artikelen, info secretariaat A&O 261

18 Onderwijstijden Di uur Gebouw A, zaal A304 Vr uur Gebouw A, zaal A108 Di uur Gebouw A, zaal A102 Vr t/m uur Gebouw A, zaal A108 Toetsdatum Vr uur Vr uur Herkansing Bijzonderheden Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- en Organisatiepsychologie en wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de Personeelspsychologische richting. De cursus is verplicht voor studenten die de BAPD in de A&O psychologie willen behalen. 262

19 Prosociaal gedrag in werkrelaties Punten 6 ec Tentamencode MA12 SIS-code 7204MA12XY Plaats in het rooster Semester 2, blok 1 Aantal deelnemers Maximaal 25 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O Docent Mw. prof. dr. A. Nauta Inhoud en leerdoelen Wat is prosociaal gedrag in de context van arbeidsorganisaties? Welke factoren bepalen of mensen in organisaties zich prosociaal of juist tegengesteld daaraan (denk bijvoorbeeld aan pestgedrag) gedragen? Wat zijn gevolgen van prosociaal en antisociaal gedrag in organisaties? In deze cursus worden deze vragen behandeld vanuit diverse theoretische perspectieven, waaronder de evolutionaire benadering van prosociaal gedrag, organizational citizenship behavior, vertrouwen in organisaties, rechtvaardigheid, psychologisch contract en prosociaal leiderschap. Deze theorieën worden toegepast op de praktijk, in het bijzonder op HR-praktijken rondom employability, want employability komt vooral tot stand in prosociale werkrelaties. Na afloop kennen deelnemers aan deze cursus de state of the art theorieën over prosociaal gedrag in organisaties en weten ze deze theorieën toe te passen op vraagstukken in de alledaagse praktijk van werkrelaties. Dit laatste leren deelnemers door zelf, op basis van de bestudeerde literatuur en een interview met een HR-manager, een essay te schrijven waarin ze concrete vraagstukken uit de praktijk in een theoretisch kader plaatsen en er een advies aan koppelen voor vervolgonderzoek en/of interventies. Ook vindt een discussiebijeenkomst plaats met practitioners van Tata Steel. Onderwijsvorm Eén dagdeel per week een bijeenkomst in de vorm van een werkcollege. Aanwezigheid verplicht. Toetsvorm Een essay en tussentijdse opdrachten Studiemateriaal en kosten Reader, informatie bij A&O secretariaat. Onderwijstijden Ma t/m uur Gebouw T, zaal TC 2.03 N.B. Op ma van 9-16 uur vindt een excursie plaats naar Tata Steel te IJmuiden Bijzonderheden Deze cursus is een keuzevak binnen de master Arbeids- & Organisatiepsychologie, en wordt aanbevolen voor studenten die zich willen specialiseren in de richting Sociale processen in organisaties of in de Personeelspsychologische richting. 263

20 . Schrijven, ontwerpen, analyseren, presenteren (SOAP) Punten 9 ec Tentamencode MA17V SIS-code 7204MA17VY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1; Semester 2, blok 2 Aantal deelnemers Maximaal 40 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Psychologie, specialisatie A&O Docenten Mw. dr. B. Beersma, Mw. dr. F. ten Velden, werkgroepbegeleiders Inhoud en leerdoelen Deze cursus richt zich op alle facetten van onderzoek binnen A&O psychologie: Het schrijven van een onderzoeksvoorstel, het ontwerpen van een onderzoek, het analyseren van de data en het presenteren van de resultaten. De cursus bestaat uit colleges, waarin de bovenstaande onderdelen besproken worden, en wekelijkse werkgroepbijeenkomsten, waarin studenten zelf onder begeleiding van één van de werkgroepdocenten, in werkgroepen een praktisch of theoretisch probleem ontleden en analyseren. Het probleem wordt daarbij weergegeven in een procesmodel en hieruit worden concrete en toetsbare hypothesen afgeleid. Vervolgens schrijft men een onderzoeksvoorstel voor een onderzoek waarin de houdbaarheid van het model getoetst kan worden. In het eerste college staat de vraag hoe kom ik tot een relevante en onderzoekbare onderzoeksvraag voor organisatieonderzoek? centraal. Besproken wordt hoe praktijkproblemen door toepassing van theoretische inzichten uit de Arbeids- en Organisatiepsychologie ontleed kunnen worden en onderzoekbaar gemaakt kunnen worden. Tevens is er aandacht voor theoretische problemen. In het tweede en derde college leer je algemene strategieën en tips om het onderzoeksvoorstel zodanig op te schrijven dat het interessant, overtuigend, leesbaar en aantrekkelijk is voor je publiek. De in dit college opgedane kennis dien je toe te passen in een individuele schrijfopdracht, waarbij je de eerste vijf paragrafen van de inleiding van een onderzoeksvoorstel schrijft. In het vierde college wordt ingegaan op de praktische toepassing van analysetechnieken die veel worden gebruikt in onderzoek binnen de arbeids- en organisatiepsychologie. Zo zal onder andere ingegaan worden op factoranalyse en betrouwbaarheidsanalyse, correlatie en regressieanalyse, variantie-analyse, moderatoren en mediatoren. Naar aanleiding van dit college wordt in de werkgroep een fictieve dataset gecreëerd, geanalyseerd, en gerapporteerd. In het vijfde college leer je wat de kenmerken zijn van een interessante, overtuigende en heldere presentatie. Daarnaast wordt ingegaan op omgaan met presentatiestress en vragen naar aanleiding van een presentatie. De in dit college opgedane kennis dien je toe te passen in een individuele presentatie tijdens het zesde college, waarbij je een artikel uit de kernliteratuur van je onderzoeksgroep presenteert. Tenslotte presenteert elke werkgroep het geschreven onderzoeksvoorstel tijdens het zevende college. Onderwijsvorm Wekelijkse colleges en werkgroepbijeenkomsten (in de weken dat er geen colleges zijn). De indeling van de werkgroepen wordt na het eerste college bekendgemaakt. In de werkgroepen worden de vorderingen bij de opdrachten besproken. Aanwezigheid bij alle onderdelen is verplicht. 264

21 Toetsvorm De beoordeling vindt plaats op grond van a) de individuele opdracht (individuele schrijfopdracht) en b) de groepsopdrachten (het geschreven onderzoeksvoorstel, de data-analyse, en de eindpresentatie). Voor het eindcijfer telt de individuele opdracht mee voor 20%, de data-analyse voor 20%, de eindpresentatie voor 20%, en het geschreven onderzoeksvoorstel voor 40%. Alle onderdelen moeten met tenminste voldoende beoordeeld worden. Studiemateriaal en kosten Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3rd ed.) London: Sage. ISBN (± 45,00) Nader op te geven literatuur over de te behandelen praktijkproblemen en theorie. Onderwijstijden Colleges semester 1: Di uur Gebouw A, zaal A306 Di t/m uur Gebouw A, zaal A304 Di uur Gebouw A, zaal A304 Di uur Gebouw A, zaal A304 Di werkgroep uur Gebouw A, zaal A409 Di werkgroep uur Gebouw A, zaal A304 Di uur Gebouw A, zaal A304 (op de andere dinsdagen in dit blok subwerkgroepen van ). Colleges semester 2: Di uur Gebouw A, zaal A304 Di t/m uur Gebouw A, zaal A304 Di uur Gebouw A, zaal A304 Di uur Gebouw A, zaal A304 Di werkgroep uur Gebouw A, zaal A104 Di werkgroep uur Gebouw A, zaal A302 Di uur Gebouw A, zaal A304 (op de andere dinsdagen in dit blok subwerkgroepen van ). Bijzonderheden Deze cursus is verplicht voor de master Arbeids- en Organisatiepsychologie. 265

22 Stage Arbeids- en Organisatiepsychologie Punten: 18 ec Tentamencode: MSAO Plaats in het rooster: gedurende het hele jaar Toelatingsvoorwaarden: Bachelor afgerond, met specialisatie A&O Inlichtingen: Dr. Ute-Christine Klehe (raadpleeg eerst de stagehandleiding op Blackboard!) Inhoud Een student dient de kennis die hij/zij op de universiteit heeft opgedaan in de praktijk te brengen. De stagewerkzaamheden dienen van academisch niveau en A&O-psychologische aard te zijn. Na een inwerkperiode moet de student in staat zijn om de werkzaamheden met een redelijke mate van zelfstandigheid uit te voeren. Onderwijsvorm Begeleiding Bij interne stages heeft men met één begeleider te maken; bij externe stages moet er ook een externe begeleider zijn op de stageplek. Deze moet bekend zijn met het werk van A&O-psychologen, en is bij voorkeur zelf een (A&O-)psycholoog. Voor aanvang van de stage dienen de student en begeleider(s) afspraken te maken over de begeleiding, inhoud, werkwijze en duur van de stage. Stageverslag De werkzaamheden tijdens een stage worden na afloop van de stage gerapporteerd door middel van een stageverslag. Verdere informatie betreffende het stageverslag is te vinden in de stagehandleiding van A&O op Blackboard. Beoordeling Zie voor de beoordeling de stagehandleiding op Blackboard. Bijzonderheden Combinatie Combinatie van masterthese en stage is mogelijk; overleg hiervoor met de stage/masterthesecoördinator. Omvang Een stage duurt 13 weken voltijd of langer indien de stage parttime plaatsvindt. De stage wordt gehonoreerd met 18 ec. Basisaantekening Psychodiagnostiek Een van de voorwaarden om de basisaantekening psychodiagnostiek via de Arbeids- en Organisatiepsychologie te behalen is het volgen van een diagnostiekstage. Tijdens deze stage dienen drie casussen onder supervisie te worden afgerond. Voor meer informatie betreffende de BAPD kan men terecht bij dr. Annebel de Hoogh. 266

23 Onderdelen Research Master, Arbeids- en Organisatiepsychologie Leadership Credits 6 ec Code RA05 SIS-code 7205RA05XY Semester Semester 1, Period 2 Prerequisites Bachelor of Psychology Lecturers Mw. prof. dr. A. van Vianen, mw. dr. A. de Hoogh, Mw. dr. ing. I. de Pater Summary Leaders are able to make and break companies and their citizens. This course will be organized around three compelling themes: 1. The motives and influencing behaviors of leaders 2. Leadership emergence 3. Leader-member exchange. The first theme addresses subjects such as: charismatic, narcissistic, and ethical leadership. The second theme focuses on leadership emergence, and addresses personal and situational antecedents of leadership emergence in leaderless groups. The third theme concerns the quality of the relationships that leaders have with their subordinates and how leaders and subordinates are attracted towards each other. Teaching format Seminar/workshops. It is a highly interactive course where groups of students prepare lectures, research proposals, and practical applications (under supervision) prior to the each weekly meeting. The course starts with an introduction to the three leadership themes and systematically addresses these themes in subsequent meetings through group presentations on leadership theory, research and practice. Students in the audience assist in providing feedback. Attendance at all lectures is required. Assessment Active participation; individual paper, and presentation. The paper counts for 50 % of the grade and the active participation, presentations skills and the content of the presentation counts for the other 50 % of the grade. Literature Articles Lesson dates Wed through hrs. Building A, room A

24 Onderdelen Research Master, Arbeids- en Organisatiepsychologie Research Methods in Organizational Psychology Credits: 6 ec Code: RA06 SIS-code 7205RA06XY Semester: Semester 1, Period 1 Prerequisites Bachelor of Psychology Lecturer: Prof. dr A.E.M. van Vianen, dr. B. Beersma Summary The purpose of this course is to prepare students to undertake original programs of scientific research in the field of organizational psychology. Teaching format In general, the scientific process employs both theory and data in an effort to describe, explain, predict and control some phenomenon of interest. This process can be conceptualized in terms of four key linkages. Linkage 1 describes the process of moving from theory to hypotheses generation, and entails such topics as theory building, ascertaining the current state of knowledge and generating hypotheses. Linkage 2 emphasizes the transition from these hypotheses to the collection of data and deals with the issues associated with reliability of measurement, validity of measurement, sampling units of study, and research design. In Linkage 3, this data is analyzed, typically through statistical means, in order to draw inferences with respect to the theory and hypotheses. Finally, the process comes full circle in Linkage 4, where the results of a given study are used to support, amend or refute the theory that originally gave rise to the hypotheses. Critical topics associated with this linkage include the interpretation, generalizability and presentation of research results. This course, through readings, discussions and exercises, examines each of these for linkages in detail. Assessment Active participation; individual paper, and individual presentation. The paper counts for 80 % of the grade and the active participation and presentation counts for the other 20 % of the grade. Literature Articles Lesson dates Mon through hrs. Building A, room A

Arbeids- en Organisatiepsychologie. dr. Edwin A.J. van Hooft Onderwijscoördinator

Arbeids- en Organisatiepsychologie. dr. Edwin A.J. van Hooft Onderwijscoördinator Arbeids- en Organisatiepsychologie dr. Edwin A.J. van Hooft Onderwijscoördinator Overzicht Wat houdt A&O-psychologie in? Werkveld van de A&O-psycholoog Doel, thema s en studieroutes A&O master Masterstage

Nadere informatie

2.2 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep

2.2 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Arbeids- & Organisatiepsychologie 2.1 Doelgroep en toelatingseisen De master specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie is direct toegankelijk

Nadere informatie

2.2 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep

2.2 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Arbeids- & Organisatiepsychologie 2.1 Doelgroep en toelatingseisen De specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie is toegankelijk voor studenten

Nadere informatie

2.2 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep

2.2 Doelstelling van het onderwijs van de programmagroep Masterspecialisatie, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Arbeids- & Organisatiepsychologie 2.1 Doelgroep en toelatingseisen De master specialisatie Arbeids- en Organisatiepsychologie is direct toegankelijk

Nadere informatie

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development Master Psychologie 8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie De track Training & Development is in principe toegankelijk voor studenten die een bachelor Psychologie hebben

Nadere informatie

Hoofdstuk 6. Arbeids- en Organisatiepsychologie

Hoofdstuk 6. Arbeids- en Organisatiepsychologie Hoofdstuk 6 Arbeids- en Organisatiepsychologie Programmagroep Arbeids- & Organisatiepsychologie Secretariaat: Joke Vermeulen Kamer 1002 telefoon 525.6860 email: aosecretariaat-fmg@uva.nl Openingstijden:

Nadere informatie

Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie

Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie 5. Klinisch Forensische Psychologie 5.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie De track Klinisch Forensische Psychologie is in principe toegankelijk voor studenten

Nadere informatie

MINORENVOORLICHTING: LEERLIJN INDIVIDUEN, RELATIES EN ORGANISATIES JANNEKE OOSTROM

MINORENVOORLICHTING: LEERLIJN INDIVIDUEN, RELATIES EN ORGANISATIES JANNEKE OOSTROM MINORENVOORLICHTING: LEERLIJN INDIVIDUEN, RELATIES EN ORGANISATIES JANNEKE OOSTROM 1 INHOUD 1. Expertise binnen de afdeling Sociale en Organisatiepsychologie 2. Eindtermen van de leerlijn 3. B3 onderwijsprogramma

Nadere informatie

Arbeid, Gezondheid & Werkstress

Arbeid, Gezondheid & Werkstress Arbeids- en Organisatiepsychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen Arbeid, Gezondheid & Werkstress 9 EC Tentamencode BA01V Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse en Onderzoekspracticum

Nadere informatie

2.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar A&O

2.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar A&O Derde Bachelorjaar, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Arbeids- en Organisatiepsychologie 2.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma van A&O Algemeen geformuleerd heeft de specialisatie Arbeids- en

Nadere informatie

8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie

8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie Master Psychologie 8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie De track Training & Development is toegankelijk voor studenten die een bachelor Psychologie hebben afgerond. De

Nadere informatie

Voorlichting specialisaties. Specialisaties Inhoud Bachelor Tracks / Aantekeningen Inhoud Master Kiezen van specialisatie Aanmelden

Voorlichting specialisaties. Specialisaties Inhoud Bachelor Tracks / Aantekeningen Inhoud Master Kiezen van specialisatie Aanmelden Voorlichting specialisaties Specialisaties Inhoud Bachelor Tracks / Aantekeningen Inhoud Master Kiezen van specialisatie Aanmelden Opleiding Psychologie Jaar Inhoud Afsluitend diploma 1e 2e Propedeuse;

Nadere informatie

Mastertrack Psychologische Gedragsbeïnvloeding. Georganiseerd door Sociale Psychologie. Michael Vliek. Info: sp-studieadviseur-fmg@uva.

Mastertrack Psychologische Gedragsbeïnvloeding. Georganiseerd door Sociale Psychologie. Michael Vliek. Info: sp-studieadviseur-fmg@uva. Mastertrack Psychologische Gedragsbeïnvloeding Georganiseerd door Sociale Psychologie Michael Vliek Info: sp-studieadviseur-fmg@uva.nl Psychologische gedragsbeïnvloeding Focus / boodschap mastertrack Beroepsoriëntatie

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing

Nadere informatie

2.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar A&O

2.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar A&O Derde Bachelorjaar, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Arbeids- en Organisatiepsychologie 2.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma van A&O Algemeen geformuleerd heeft de specialisatie Arbeids- en

Nadere informatie

Master Psychologie en Geestelijke Gezondheid. Voorlichting 19 Maart 2014

Master Psychologie en Geestelijke Gezondheid. Voorlichting 19 Maart 2014 Master Psychologie en Geestelijke Gezondheid Voorlichting 19 Maart 2014 WELKOM Dr. Maaike Cima (Onderwijs Directeur/ Forensische Psychologie) Drs. Liselotte den Boer (Kinderen & Jeugd en Stage Coördinator)

Nadere informatie

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6 Global management of Social Issues Interesting courses Global Management of Social Issues 410129 International Organizations 1 6 410130 Advanced Project management * 3 6 410133 Cross Cultural HRM 3 6 410134

Nadere informatie

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ juli 2014 ingangsdatum 1 september 2014 Algemeen Het verplichte keuzeonderwijs beslaat 10 ec in studiejaar 2 (keuzevakken) en 10

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014

Nadere informatie

Minor Toegepaste Psychologie

Minor Toegepaste Psychologie Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control Premaster Accounting and Control I The pre-master programme consists of 30 ECTS (5 courses of 6ECTS each) and runs for half a year (February till July). The pre-master programme is only to be taken by

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Studiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging

Studiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Studiehadleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Methoden en vaardigheden voor praktijkonderzoek Code onderwijseenheid: HBOMIGV015MV Jaar: Onderwijsperiode:

Nadere informatie

EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 2015-2016

EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 2015-2016 1 EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 2015-2016 Terminologie NAV = Niet aan voorwaarden voldaan; AVV = Aan voorwaarden voldaan. Uitgangspunten 1. Het tweede studiejaar Psychologie kent de volgende 6

Nadere informatie

FULL-TIME MASTER MASTER IN HUMAN RESOURCE MANAGEMENT WORD EEN HR PROFESSIONAL DIE STRATEGISCH EN DUURZAAM KAN MEEDENKEN MET DE ORGANISATIE

FULL-TIME MASTER MASTER IN HUMAN RESOURCE MANAGEMENT WORD EEN HR PROFESSIONAL DIE STRATEGISCH EN DUURZAAM KAN MEEDENKEN MET DE ORGANISATIE FULL-TIME MASTER MASTER IN HUMAN RESOURCE MANAGEMENT WORD EEN HR PROFESSIONAL DIE STRATEGISCH EN DUURZAAM KAN MEEDENKEN MET DE ORGANISATIE CURRICULUM CREDITS HRM: introductie 3 E-Uitdagingen voor HRM 3

Nadere informatie

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum.

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum. Academisch Schrijven in het curriculum Dr N. Saab, ICLON, Dr Ph. Dol, Academisch Talencentrum, Dr. J.A. Mol, Faculteit der Archeologie Opzet van deze bijeenkomst Interactief: 1. Wij geven enkele voorbeelden

Nadere informatie

Diagnostiekbrochure Juli 2010

Diagnostiekbrochure Juli 2010 Diagnostiekbrochure Juli 2010 Faculteit psychologie Inleiding Alvorens in te gaan op de diagnostiekstage voor studenten van de faculteit Psychologie, schetsen wij een beeld van de doelstellingen en werkwijze

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Faculteit Geesteswetenschappen BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Onderstaand formulier betreft de beoordeling van het stageverslag en het onderzoeksverslag. Deze wordt door de begeleidende

Nadere informatie

Master your Talent lezing over de pre-master Psychologie

Master your Talent lezing over de pre-master Psychologie 9-mrt-15 1 Master your Talent lezing over de pre-master Psychologie 9 maart 2015 9-mrt-15 2 Inhoud De studie: algemeen Pre-master modules De toelating: wanneer en hoe Opbouw Masteropleiding Studielast

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2010/2011 Master Gezondheidszorgpsychologie

Onderwijs- en examenregeling 2010/2011 Master Gezondheidszorgpsychologie Onderwijs- en examenregeling 2010/2011 Master Gezondheidszorgpsychologie Voor de Onderwijs- en examenregeling van de Master Gezondheidszorgpsychologie wordt verwezen naar de Onderwijs- en examenregeling

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

7. Track Sport- & Prestatiepsychologie 7.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie

7. Track Sport- & Prestatiepsychologie 7.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie 7. Track Sport- & Prestatiepsychologie 7.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie Doelgroep De doelgroep van deze master bestaat uit studenten die zich in hun beroepsuitoefening willen gaan bezighouden met

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

PRAKTIJK EN STAGE JAAR 2 EN 3

PRAKTIJK EN STAGE JAAR 2 EN 3 PRAKTIJK EN STAGE JAAR 2 EN 3 VAKOMSCHRIJVING Onderwijsvorm: Deeltijdonderwijs Studiejaar: 2018-2019 Vakgroep: Opleiding Missionair Werk Locatie: Amersfoort Docent: Haije Bergstra MA Studiepunten: 6 EC

Nadere informatie

Specialisatieopleiding arbeids- en organisatiemediation

Specialisatieopleiding arbeids- en organisatiemediation mensenkennis De partijen op één lijn te krijgen en zo het conflict ombouwen naar een goede samenwerking. Dat is een fantastische uitdaging. Specialisatieopleiding arbeids- en organisatiemediation Arbeids-

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2013-2014

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2013-2014 Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2013-2014 I In het premasterprogramma Bestuurskunde staat het aanleren van

Nadere informatie

EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE

EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 1 EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 2016-2017 Terminologie NAV = Niet aan voorwaarden voldaan; AVV = Aan voorwaarden voldaan. Uitgangspunten 1. Het tweede studiejaar Psychologie kent de volgende 6

Nadere informatie

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6 Minor Organisatiewetenschappen (Organization Studies) 441074 Organization Theory 2 6 441079 Organization Development 3 6 Choose 1 of the following 2 courses: 441057 Relations and Networks of Organizations

Nadere informatie

Basisaantekening Sportpsychologie Periode waarin deze eisen van toepassing zijn: 1-sep-2018/1-sep-2019

Basisaantekening Sportpsychologie Periode waarin deze eisen van toepassing zijn: 1-sep-2018/1-sep-2019 Basisaantekening Sportpsychologie 15-1 0-2018 1 Eisen voor het verkrijgen van de Basisaantekening Sportpsychologie (BASP) van de VSPN en hoe aan die eisen te voldoen Studenten die een master Psychologie

Nadere informatie

STAGEHANDLEIDING Master Sociologie

STAGEHANDLEIDING Master Sociologie 1 STAGEHANDLEIDING Master Sociologie Universiteit van Amsterdam Faculteit der Maatschappij en Gedragswetenschappen Graduate School of Social Sciences Opleiding Sociologie Bezoekadres: Nieuwe Achtergracht

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

Master Psychologie, Algemene Informatie. Hoofdstuk 6

Master Psychologie, Algemene Informatie. Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 6 Masters Psychologie Algemene Informatie 1. Inleiding Binnen Psychologie kan men na het behalen van een bachelordiploma tussen de volgende masterprogramma s kiezen: 1. Aansluitmaster Psychologie

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat gedetailleerde informatie over de doelstellingen, eindkwalificaties en opbouw van de Masteropleiding Filosofie & Maatschappij.

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Voor de master Psychology (uitlopende programmering) worden vanaf de OER

Voor de master Psychology (uitlopende programmering) worden vanaf de OER U2016/XXXXX Einde nieuwe instroom: 31 augustus 2015 Einde afstuderen: 31 augustus 2017 De uitvoeringsregeling treedt in werking per 1 september 2016 en heeft een zelfde werkingsduur als de Onderwijs- en

Nadere informatie

TRAINING Professioneel adviseren voor interne adviseurs Adviseren als tweede beroep - open inschrijving -

TRAINING Professioneel adviseren voor interne adviseurs Adviseren als tweede beroep - open inschrijving - TRAINING Professioneel adviseren voor interne adviseurs Adviseren als tweede beroep - open inschrijving - Het vak van intern adviseur De meeste interne adviseurs hebben vaak twee beroepen: naast het vak

Nadere informatie

Leerplanschema Minor Psychologie

Leerplanschema Minor Psychologie Minor Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Informatiewetenschap - 2016-2017 I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen,

Nadere informatie

7. Track Sport- & Prestatiepsychologie 7.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie

7. Track Sport- & Prestatiepsychologie 7.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie Onderdelen Mastertrack, Sport & Prestatiepsychologie 7. Track Sport- & Prestatiepsychologie 7.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie Doelgroep De doelgroep van deze master bestaat uit studenten die zich

Nadere informatie

Masterroute Klinische Psychologie

Masterroute Klinische Psychologie Masterroute Klinische Psychologie Masterweek Marieke Pijnenborg Contact Twee Coördinatoren Wiljo van Hout Ineke Wessel Eén e-mailadres Mastercoordinator-K@rug.nl Wetenschappelijke oriëntatie Onderwijs

Nadere informatie

BENELUX RESEARCH PROJECT.

BENELUX RESEARCH PROJECT. BENELUX RESEARCH PROJECT INTRODUCTIE Ben jij een enthousiaste en ambitieuze student aan de RSM, ESE of een andere faculteit *? Ben jij op zoek naar een elective of extracurriculaire activiteit, en wil

Nadere informatie

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2015-2016 Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen, waarvan de verplichte bijeenkomsten Practicumgroepen Wetenschappelijk Denken/VRT

Nadere informatie

Master of Psychological Research

Master of Psychological Research Master of Psychological Research Inleiding De master of psychological research is een speciale eenjarige master die voortbouwt op uw onderzoeksvaardigheden die u tijdens uw master of psychology scriptie

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma 1 Master-OER Sociologie 2018/2019 Artikel 1

Nadere informatie

BUITENLANDONDERZOEK 2014-2015

BUITENLANDONDERZOEK 2014-2015 Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen College Sociale Wetenschappen (CSW) Sociale Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies BUITENLANDONDERZOEK 2014-2015 Deze hand-out

Nadere informatie

Pre-masterprogramma. Negen masterspecialisaties

Pre-masterprogramma. Negen masterspecialisaties Pre-masterprogramma Maakt u plannen voor een masteropleiding Psychologie? Heeft u een afgeronde vierjarige hbo-opleiding of een driejarige bachelor wo-opleiding? Dan kan, voor sommigen van u, het eenjarige

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 6. Het Pre-masterprogramma 7. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 6. Het Pre-masterprogramma 7. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 6 Het Pre-masterprogramma 7 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen Premaster Taalwetenschappen I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen, dan kun je tot de masteropleiding Taalwetenschappen worden toegelaten nadat je de premaster Taalwetenschappen (waarin je je

Nadere informatie

Verkorte master in de psychologie

Verkorte master in de psychologie LEUVEN t Verkorte master in de psychologie Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten

Nadere informatie

Het derde jaar van de Bachelor Psychologie

Het derde jaar van de Bachelor Psychologie Het derde jaar van de Bachelor Psychologie studieadviseurs Psychologie 21 april 2015 Discover the world at Leiden University onderwerpen structuur van de bachelor/3e jaar veranderingen in 2015 2016 (verdiepings

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo-bacheloropleiding Psychologie 1 van 6

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo-bacheloropleiding Psychologie 1 van 6 wo-bacheloropleiding Psychologie 1 van 6 U2013/01227 De uitvoeringsregeling treedt in werking per 1 september 2013 en heeft een zelfde werkingsduur als de Onderwijs- en examenregeling (OER) 2013-2014 voor

Nadere informatie

Hbo-minor bedrijfswetenschappen

Hbo-minor bedrijfswetenschappen Hbo-minor bedrijfswetenschappen tijdens het hbo kwalificeren voor de universitaire master bedrijfswetenschappen! 2007-2008 Te bespreken onderwerpen: welke doelen dient de hbo-minor BW? voor wie is de hbo-minor

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappij 2019-2020 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het schakelprogramma 6 INHOLLAND met doorstroomminor 8 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit

Nadere informatie

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track:

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen Kunstbeleid en

Nadere informatie

Bachelor Stage en Thesis. Medische Informatiekunde. Regels en Richtlijnen. Samenvatting

Bachelor Stage en Thesis. Medische Informatiekunde. Regels en Richtlijnen. Samenvatting Bachelor Stage en Thesis Medische Informatiekunde Regels en Richtlijnen Samenvatting Deze handleiding is een samenvatting van het document: Bachelor Stage & Thesis: Regels en Richtlijnen. De student wordt

Nadere informatie

Bachelorscriptie bijeenkomst. Sociale Geografie & Planologie 07/06/2016

Bachelorscriptie bijeenkomst. Sociale Geografie & Planologie 07/06/2016 Bachelorscriptie bijeenkomst Sociale Geografie & Planologie 07/06/2016 Welkom Jeroen van Pelt Studieadviseur Masters SGPL Coördinator Scriptie Bachelor SGPL studieadviseur-sgpl@uva.nl 2 Inhoud bijeenkomst

Nadere informatie

ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE PSYCHOLOGIE

ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE PSYCHOLOGIE FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE PSYCHOLOGIE TIENSESTRAAT 102 B 3000 LEUVEN Brochure Permanente Vorming in de Psychologische Interventies 1. Wat is de Permanente

Nadere informatie

Studieschema bachelor Bedrijfskunde

Studieschema bachelor Bedrijfskunde Studieschema bachelor Bedrijfskunde (180 EC) 6515316 Code titel EC tentamenvorm tentamendata 2015-2016 Startcursus B02112 Ondernemen en managen 8,6 opdracht volgens afspraak Gebonden keuze (eis: 86 EC)

Nadere informatie

Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Specialisatie Onderwijskunde MSc Education and Child Studies Faculteit der Sociale Wetenschappen Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Onderwijskunde MSc Education and Child Studies Graad

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties

Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Ir. Saskia Kreutzer Drs. Jannemieke Geessink Arnhem Business School NUFFIC Workshop Best Practises Roeien met de riemen die je hebt

Nadere informatie

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave Vak: Filosofische

Nadere informatie

Stagehandleiding Master Letterkunde

Stagehandleiding Master Letterkunde Stagehandleiding Master Letterkunde Studenten van de master Letterkunde kunnen een onderzoeksstage volgen als onderdeel van hun opleiding. Voor studenten van de masterprogramma s Literair Bedrijf en Europese

Nadere informatie

De Gespecialiseerde Professional

De Gespecialiseerde Professional Top Talent Programma Excellentietraject: Facility Management F-MEX De Gespecialiseerde Professional Academie: HBS Saxion University of Applied Science Auteur: Benedicte de Vries Datum: 13-07-2015 1 Programma:

Nadere informatie

OPLEIDINGSPRESENTATIE MANON TE VAARWERK STUDIEADVISEUR

OPLEIDINGSPRESENTATIE MANON TE VAARWERK STUDIEADVISEUR OPLEIDINGSPRESENTATIE MANON TE VAARWERK STUDIEADVISEUR TEST JE PSYCHOLOGISCHE KENNIS! Door te (nep)lachen voel je je gelukkiger WAAR NIET WAAR TEST JE PSYCHOLOGISCHE KENNIS! Bij een ongeluk is iemand het

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 8-0 3 8 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam] te Utrecht, appellante tegen de Examencommissie Latijns Amerika studies, verweerder 1. Ontstaan en loop van het

Nadere informatie

2.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar A&O

2.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar A&O Derde Bachelorjaar, Arbeids- en Organisatiepsychologie 2. Arbeids- en Organisatiepsychologie 2.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma van A&O Algemeen geformuleerd heeft de specialisatie Arbeids- en

Nadere informatie

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2 Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 1, periode 2 Coördinator(en) : dr. Maarten van Someren

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze

Nadere informatie

INSCHRIJFWIJZER VOOR DE POSTPROPEDEUSE (TWEEDE EN DERDEJAARS STUDENTEN PSYCHOLOGIE)

INSCHRIJFWIJZER VOOR DE POSTPROPEDEUSE (TWEEDE EN DERDEJAARS STUDENTEN PSYCHOLOGIE) INSCHRIJFWIJZER VOOR DE POSTPROPEDEUSE (TWEEDE EN DERDEJAARS STUDENTEN PSYCHOLOGIE) Aanmelding vakken eerste semester Vanaf dinsdag 6 juli (24.00 uur) tot maandag 30 augustus (24.00 uur) 2010 kunt u zich

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo-bacheloropleiding Psychologie 1 van 6

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling wo-bacheloropleiding Psychologie 1 van 6 wo-bacheloropleiding Psychologie 1 van 6 U2012/00019 De uitvoeringsregeling treedt in werking per 1 september 2012 en heeft een zelfde werkingsduur als de Onderwijs- en examenregeling (OER) 2012-2013 voor

Nadere informatie

Samenvatting. International Joint Research Master Work and Organizational Psychology

Samenvatting. International Joint Research Master Work and Organizational Psychology Informatiedossier doelmatigheidstoets CDHO Samenvatting International Joint Research Master Work and Organizational Psychology Maastricht University - Universität Lüneburg Universitat de València Juli

Nadere informatie

Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN

Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN EXTRA KEUZENVAK Semester, periode : 2 e semester, periode 4 en 5 Coördinator(en) : Arnoud Visser en Bas Terwijn Docent(en) :

Nadere informatie

Voorlichting Psychologie. Bachelorprogramma 2e en 3e jaar. Jan van Rooij / Jacintha Soeharsono (Sinem Akgün)

Voorlichting Psychologie. Bachelorprogramma 2e en 3e jaar. Jan van Rooij / Jacintha Soeharsono (Sinem Akgün) Voorlichting Psychologie Bachelorprogramma 2e en 3e jaar Jan van Rooij / Jacintha Soeharsono (Sinem Akgün) Studeren is (ook) kiezen en plannen koers bepalen: oriëntatie/keuzeproces/ masterspecialisatie

Nadere informatie

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie -

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Minor Goede doelen, filantropie en non-profits I Inhoudsopgave Vak: Geschiedenis van de filantropie 1 Vak: Inleiding Filantropie 1 Vak: Non-Profit and Charity Marketing 2 Vak: Verklaringen voor prosociaal

Nadere informatie

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Cursusjaar 2015-2016 Versie september 2015 2015 Vrije Universiteit, Amsterdam PREMASTERPROGRAMMA

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

Mastermogelijkheden. Hoe verder na een bachelor Psychologie? NL Klaas Visser 2014. mastermogelijkheden psychologie

Mastermogelijkheden. Hoe verder na een bachelor Psychologie? NL Klaas Visser 2014. mastermogelijkheden psychologie Mastermogelijkheden Hoe verder na een bachelor Psychologie? 1 Doel vandaag Beeld geven van Bachelor Master in Nederland Toegespitst op Psychologie Verschillen en overeenkomsten tussen opleidingen Psychologie

Nadere informatie