Wandelen. rondje essche stroom. Esch, Boxtel, Haaren, Lengte 19 km

Transcriptie

1 Wandelen rondje essche stroom Esch, Boxtel, Haaren, Lengte 19 km

2

3 Wandelroute Essche Stroom De Essche Stroom is genoemd naar het dorpje Esch. De beek begint bij Oisterwijk, waar de Voorste en de Achterste Stroom samenkomen. Na ongeveer twaalf kilometer mondt de beek uit in de Dommel, bij Halder in de gemeente Sint-Michielsgestel. Onderweg voegen de Rosep, de Nemer en de Kleine Aa zich bij de Essche Stroom. Tot vijftig jaar geleden was de Essche Stroom minstens twee keer zo lang. Het was een ondiep riviertje met hier en daar een flinke stroomversnelling. Totdat het landschap grondig werd aangepakt tussen 1960 en 1965: meanders werden dichtgegooid, de beek verbreed en verdiept. Kades en stuwen moesten het water in toom houden. Hoogteverschillen en houtwallen verdwenen ten behoeve van de landbouw. De vroegere werkzaamheden staan haaks op het huidige waterbeleid, dat juist gericht is op natuurlijke beken. Met meer meanders en een smallere bedding, zal het water sneller stromen enbochten gaan uitschuren. Water en natuur krijgen weer vrij spel, zo ook bij de Essche Stroom. Het resultaat hiervan kunt u onderweg zien bij de Kleine Aa. Hier is de oude beekloop hersteld en zijn er vistrappen aangelegd, zodat bijzondere soorten stroomopwaarts kunnen trekken om daar te paaien. Het boerenland biedt ruimte aan waterberging, natuur en recreatie.

4 Praktische informatie Rondwandeling Een afwisselende rondwandeling langs de beken Essche Stroom, Kleine Aa en de Nemer. U passeert verschillende locaties die zijn ingericht met nieuwe natuur. Verder wandelt u door bos en langs hei in de Kampina, over Landgoed Nemerlaer en langs kasteel Nemerlaer. De route voert over onverharde kades en zandpaden en over verharde landbouwweggetjes. Toegankelijkheid Honden zijn aangelijnd toegestaan. Lengte 19 km, inkorten niet mogelijk. Start- en eindpunt van de route Parkeerterrein bij de toegang tot de Kasteellaan bij Kasteel Nemerlaer, t Eind in Haaren. Parkeren Parkeerterrein bij de toegang tot de Kasteellaan bij Kasteel Nemerlaer, t Eind in Haaren. Bij drukte voldoende parkeergelegenheid in omgeving. Bereikbaarheid startpunt met OV Van station Tilburg of station s-hertogenbosch bus 140, halte Kasteellaan, Openbaar vervoer onderweg Buurtbus 203 van en naar NS-station Boxtel, halte Esch Markt. Eten en drinken Haaren, t Eind, Herberg van Boxtel, Haaren, t Eind, Pannekoekenhuis Belveren, Esch, Pannenkoekenhuis Het Betoverde Bos, Wandelknooppunten Deze route maakt gebruik van het Brabants netwerk van wandelknooppunten. In de beschrijving en op de kaart ziet u de knooppuntnummers. Op een knooppunt kiest u de richting met het juiste knooppuntnummer. Tussen de knooppunten ziet u gele pijlen in een groen vlak. Af en toe wijkt de route van het netwerk af. Landgoed Nemerlaer

5 Wandelroute lengte 19 km Topografische ondergrond (c) Topografische Dienst Kadaster = 1 km

6 Meanders in het gebied de Ruiting Routebeschrijving Nemelaer Ruiting Vanaf uitrit Kasteellaan bij rotonde RA, fietspad langs Belversedijk. Voorbij huisnr 4 bij kp 32 LA zandweg in ri kp 28. Blijf RD onverharde weg volgen. Bij kp 28 RD zandweg ri kp 21. Op splitsing bij kp 21 RD zandweg ri kp 6. Op splitsing bij kp 6 RD asfaltweg ri kp 4. Ruiting Esch Na 300 m in flauwe bocht naar L gaat u RA omlaag langs een groenmetalen kast, smal graspad langs prikkeldraad. Na 150 meter LA loopplank over. Op dijk RA. Aan waterkant LA, kade langs Essche Stroom. Kade RD blijven volgen tot in Esch. RA stuw oversteken. Aan overzijde LA naar brug. Bij brug RA bebouwde kom van Esch in. Twee zijstraten naar R negeren. Volg de weg RA. Esch Nergena Op Marktplein bij kp 1 LA, Dorpsstraat ri kp 15 en kerk. Vóór kerk RA, Groenweg. Aan het eind LA, De Venakker. In bocht naar L gaat u RA fietspad op, Smaldijkje. Bij kp 15 RD fietspad volgen ri kp 14. Aan het eind bij kp 14 RA, Koningsweg ri kp 13. Bij kp 13 voorrangsweg oversteken en RD, Nergena ri kp 31. Kijkpunten A Ruiting Samen met voormalige eigenaar van het landgoed heeft Waterschap De Dommel in 2006 in het gebied De Ruiting twaalf hectare landbouwgrond omgevormd tot natuurgebied. De kade is verlaagd, zodat het bij hoog water deels onder water staat. Tegelijkertijd is de verontreinigde bodem van de oude loop van de Essche Stroom gesaneerd. Dankzij nieuw aangelegde poelen en beplanting krijgen de das en de salamander meer ruimte om zich te verplaatsen in het landschap. B Esch De omgeving rond het dorp Esch komt er de komende jaren anders uit te zien. De kades worden verstevigd, zodat het dorp beschermd blijft tegen overstromingen. Bij de brug over de Haarenseweg krijgt Esch haar haventje terug. Achter de basisschool komt er een waterontdekplek, een speelplek waar kinderen op een educatieve manier met water bezig zijn. Vanaf de stuw bij de Haarenseweg tot aan de Kleine Aa krijgt de Essche Stroom weer oorspronkelijke meanders. Mooie plannen die samen met de inwoners ontwikkeld zijn.

7 C Kleine Aa De Kleine Aa is over een lengte van 1,5 kilometer, tussen de Kapelweg en de Helweg in Boxtel, opnieuw ingericht. Het resultaat is een natuurlijke, smalle, door het landschap kronkelende beek. Het is hier heerlijk wandelen tussen het bloemrijke grasland, de knotwilgen en fladderiepen. Twee stuwen in de beek zijn vervangen door vistrappen. Hierdoor kunnen vissen zoals de bittervoorn, kopvoorn en winde weer vrij migreren tussen de Essche Stroom en de Beerze. Door het gebruik van stortsteen in deze vispassages verbetert de leefomgeving van de beschermde rivierdonderpad. D Vennen op Kampina Ruim een eeuw geleden zijn er heel veel Brabantse vennen verdwenen, omdat de gronden op grote schaal werden ontgonnen. Gelukkig greep Natuurmonumenten als beheerder van de Kampina in: de vennen werden uitgebaggerd, de oevers geplagd en de bomen aan de oevers gekapt. De wind heeft nu vrij spel over het water dat dankzij meer licht voedselrijker is geworden. Daardoor leven er nu weer salamanders. Moerashertshooi, zonnedauw, oeverkruid en veenbes gedijen er goed. Nergena Tongeren Op driesprong RD. Op splitsing met Dennendreef RD en na 10 m bij kp 48 op splitsing met Helweg RD ri kp 47. Doodlopende weg naar R negeren. Op splitsing met onverharde Dorvenseweide RD. Hof van Vijfeijken passeren. Vlak daarna weg met flauwe bocht naar L volgen en na 100 m RA door klaphek. Graspad door Uilenbroek, Brabants Landschap. Bij informatiezuil waterschap LA brug over. Aan overzijde LA en graspad langs Kleine Aa volgen. Einde pad klaphek door en LA, fietspad langs weg. Na 250 m LA, Tongeren. Tongeren Kleine Aa Op eerste splitsing RA, nog steeds Tongeren. Ook op tweede splitsing RA, Tongeren. Op kruising RA zandweg op, Kromakker. Op asfaltweg LA spoor oversteken. Na overweg gelijk RA onverharde weg op, Vinkenberg. Aan het eind RA, zandweg. Brug oversteken en bij kp 14 RA door klaphek ri kp 15. Terrein van Natuurmonumenten betreden, blauwe route volgen. Graspad slingert langs de Kleine Aa. Door klaphek blauwe route langs Kleine Aa blijven volgen. Kort voor spoorlijn LA, akkerrand aanhouden. Kleine Aa Kampina Op asfaltweg RA en bij kp 15 gelijk LA, Het Loo ri kp 54. Waar asfalt eindigt RD onverharde weg met fietspad volgen. Op kruising bij kp 54 RD door klaphek ri kp 20. Begrazingsgebied Kampina betreden. Kampina Huisven

8 Op splitsing LA, onverhard pad, blauwe route Natuurmonumenten volgen. Na vennetje buigt pad naar R. Op driesprong vóór groot ven RA, nu witte route Natuurmonumenten volgen. Pad gaat tussen twee vennen door. Bordje Groot Huisven passeren, witte route blijven volgen. Op splitsing RA. Op volgende splitsing met routepaaltje RD, witte route verlaten. Kampina Nemelaerweg Bij kp 20 RA, brede zandweg ri kp 19. Bij kp 19 LA pad ri kp 1 langs bordje Kampina. Op splitsing van paden R aanhouden. Zandpad gaat langs het Palingven. Door klaphek en RA breder pad volgen. Op kruising RD zandweg met fietspad volgen. Op splitsing bij kp 1 RD ri kp 2. Riviertje de Rosep oversteken en RD. Aan het eind bij kp 2 LA, zandweg met fietspad ri kp 5. Nemelaerweg Essche Stroom Op kruising bij kp 5 RA, Nemelaerweg ri kp 3. Op asfaltweg RD, Nemelaerweg. Voorbij Hoeve Kievitsblek LA. Langs slagboom Landgoed Nemerlaer, gele route. Gelijk op splitsing L aanhouden. Op driesprong RD. Houten bruggetje over en RA. Op splitsing pad RD volgen richting spoor (wandelnetwerk verlaten). Onbewaakte overweg voorzichtig oversteken! Aan waterkant LA. Essche Stroom - Nemelaer Via stuw RA Essche Stroom oversteken. Aan overzijde LA. Volg onverhard pad RA. Op splitsing bij kp 36 RD bruggetje over ri kp 35. Aan het eind RA, halfverharde weg ri kp 35. Bij kp 35 en kasteelpoort LA, lange laan ri kp 60. Kasteellaan aflopen tot parkeerplaats. Landgoed Nemerlaer E Nemer in ere hersteld Tijdens de landinrichting van de jaren 60 uit de vorige eeuw is het beekje de Nemer in verval geraakt. Samen met Brabants Landschap herstelde Waterschap De Dommel de oude situatie. In de zomer van 2007 is de Nemer uitgebaggerd, waarbij het beekje werd doorgetrokken en aansluiting kreeg op de Essche Stroom. Net zoals vroeger. Tevens heeft de Nemer een vispassage met vistrappen gekregen. Vissen kunnen nu weer vrij rond zwemmen zonder last te hebben van onnatuurlijke barrières. De bodem is weer schoon en een verontreinigde Nemer hoort tot het verleden. F Kasteel Nemerlaer Dit 14e eeuwse kasteel ligt op een uitgestrekt landgoed van 116 hectare. De naam is herleid van de beek de Nemer. Laer was vroeger een open plek in het bos. Het kasteel is eeuwenlang bewoond door adellijke families. Vroeger zou het er gespookt hebben. Het spook waart - tot op de dag van vandaag - rond in de geest van een jonkvrouw, die door haar man werd vermoord. Tegenwoordig is het kasteel in handen van Stichting Kasteel Nemerlaer, die er cursussen, exposities en concerten organiseert. Uitgave van Waterschap De Dommel Routes & teksten Routewerk en Waterschap De Dommel Fotografie Beeldveld Fotografie, Ard Snelderwaard Cartografie & vormgeving Plan C Herdruk april 2017