RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij. Het Lichtschip

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij Het Lichtschip Plaats : Ens BRIN-nummer : 14DL Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 24 mei 2012 Rapport vastgesteld te Zwolle op 7 juni 2012

2

3 Inhoud Vaststelling rapport 5 1 Inleiding 7 2 Bevindingen 9 3 Toezichtarrangement 13 pagina 3 van 13

4

5 Vaststelling rapport Dit rapport bevat de resultaten van een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (okv) dat de inspectie uitvoerde op 24 mei Het rapport is vastgesteld door mevr. A.M.B. Coenen, Directeur Toezicht Primair Onderwijs Noord Nederland, te Zwolle op 7 juni pagina 5 van 13

6

7 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 24 mei 2012 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op basisschool Het Lichtschip te Ens. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 26 mei 2011 stelde de inspectie tekortkomingen vast in het onderwijsleerproces op basisschool Het Lichtschip. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 13 juli De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Toezichtshistorie Tijdens het kwaliteitsonderzoek van 26 mei 2011 stelde de inspectie vast dat, hoewel zowel de resultaten aan het eind van de schoolperiode als de tussentijdse resultaten van voldoende niveau waren, de school dusdanig grote risico's kende ten aanzien van het leerstofaanbod, het didactisch handelen en de zorg en begeleiding, dat de inspectie afweek van de beslisregels en het toezicht intensiveerde. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie; een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan; onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten het plan van aanpak (juni 2011) en vier tussentijdse evaluaties van de voortgang van de verbeteractiviteiten en diverse onderwijsinhoudelijke borgingsdocumenten. schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2, 3/4, 4/5, 6 en 8. gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren; een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces en zorg en begeleiding. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op pagina 7 van 13

8 Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 8 van 13

9 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van acht jaar. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand pagina 9 van 13

10 Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Na het oordeel 'zwak' dat in mei 2011 is toegekend, heeft basisschool Het Lichtschip een plan van aanpak opgesteld, waarin voor alle door de inspectie geconstateerde tekortkomingen verbeteractiviteiten staan. De uitvoering van dit plan en de daarin geformuleerde doelstellingen is enthousiast door het team opgepakt. Ieder kwartaal is een tussenevaluatie uitgevoerd, waarin de stand van zaken helder is weergegeven. Nu, na bijna een jaar, constateert de inspectie dat de school een forse sprong voorwaarts heeft gemaakt en alle tekortkomingen opgeheven zijn. Voor de school betekent dit echter niet het einde van het verbetertraject. De ingezette verbeteringen worden verder geïmplementeerd, verdiept of verbreed. De conclusie is dan ook dat de inspectie de kwaliteit van het onderwijs als voldoende beoordeelt en het basisarrangement toekent. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De resultaten aan het einde van de schoolperiode zijn van voldoende niveau. In de afgelopen drie jaren lagen de eindopbrengsten boven de ondergrens van de inspectie. pagina 10 van 13

11 Ook de resultaten tijdens de schoolperiode worden als voldoende beoordeeld. De inspectie beoordeelt daartoe de meest recente resultaten van het technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen-wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De inspectie constateert dat alle vijf toetsresultaten van voldoende niveau zijn. Dit geldt ook voor de sociale competenties van de leerlingen aan het einde van de basisschoolperiode. De school heeft dit schooljaar geen leerlingen in groep 8 die vanwege hun specifieke onderwijsbehoeften maximaal eind niveau groep 7 behalen. Daarom onthoudt de inspectie zich van een oordeel op deze indicator (1.4). Wel constateert de inspectie dat voor de leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in lagere groepen een ontwikkelingsperspectief, inclusief tussendoelen, wordt opgesteld. De school moet wel kunnen aantonen dat de achterstand is veroorzaakt door kindkenmerken en niet door tekortschietend onderwijs. Daartoe is het raadplegen van externe deskundigheid, zoals overleg binnen het samenwerkingsverband, met de schoolbegeleider, de eigen orthopedagoog of psycholoog, het meest voor de hand liggend. Dat is tot nu niet gebeurd. Leerstofaanbod Tijdens het vorige onderzoek constateerde de inspectie dat de leerlijnen in de groepen 1 en 2 onvoldoende uitgewerkt waren, waardoor ook de doorgaande lijn naar groep 3 onvoldoende geborgd werd. De inspectie stelt nu vast dat de deze leerlijnen in voldoende mate uitgewerkt zijn en voldoen aan de kerndoelen. Momenteel wordt een methodisch aanbod geïmplementeerd, waarin ook de ontwikkelingen van de leerlingen goed gevolgd kunnen worden. Voor het aanvankelijk lezen is in groep 3 is een methode aangeschaft en in gebruik genomen, die goed aansluit bij de principes van het ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) van waaruit de school werkt. Didactisch handelen en afstemming Het team heeft het afgelopen jaar veel tijd gestoken in het verbeteren van de instructie en de afstemming op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over het toepassen van het gekozen instructiemodel. In de geobserveerde lessen zijn deze kenmerken, zoals bijvoorbeeld een terugblik op eerdere activiteiten, voorkennis activeren en het lesdoel aangeven ook duidelijk zichtbaar en maken evident onderdeel uit van het dagelijks repertoire van de leerkrachten. De versteviging en borging van de differentiatie wordt vorm gegeven door middel van groepsplannen. Dit eerste jaar doet het team ervaring op met het opstellen van groepsplannen voor één vak (technisch lezen), maar dat wordt volgend jaar verbreed naar de overige vakken. Voor die andere vakken zijn nu groepsanalyses opgesteld, die in opzet gelijk zijn aan de groepsplannen, maar minder uitgewerkt. Zorg en begeleiding De school hanteert voldoende adequate instrumenten om de ontwikkeling te volgen op het gebied van taal, lezen en rekenen-wiskunde en de sociaalemotionele ontwikkeling. Voor de kleutergroepen is dit aangevuld met een gestructureerd observatie-instrument, waarbij de leerkrachten volgend schooljaar overgaan naar een nieuwe methode met een ontwikkelingsvolginstrument. Een belangrijk speerpunt in de verbeteractiviteiten is het maken van analyses van de methodegebonden en methode-onafhankelijke toetsscores op leerlingenniveau, maar ook op groeps- en schoolniveau. Die analyse geeft de basis voor de indeling in instructiebehoefte. Voor de zorgleerlingen biedt de handelingsplanning binnen de groepsplannen voldoende geïndividualiseerde inhoud voor het (ortho)didactisch handelen binnen de groep. Ook de planmatigheid is van voldoende niveau, waaronder ook de afstemming tussen de remedial teacher en de groepsleerkracht. De evaluatie biedt in voldoende mate handvatten voor vervolgactiviteiten. pagina 11 van 13

12 pagina 12 van 13

13 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan basisschool Het Lichtschip het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. pagina 13 van 13