Activiteiten 100 jaar kiesrecht ( )

Transcriptie

1 Activiteiten 100 jaar kiesrecht ( ) De Onderzoekschool Politieke Geschiedenis heeft een eerste inventarisatie gemaakt van activiteiten die plaats vinden rond 100 jaar kiesrecht voor vrouwen en mannen. Het betreft met name activiteiten met een wetenschappelijk karakter. We houden ons aanbevolen voor aanvullingen op dit overzicht. 25 november 2016 Debat 8 december 2016 : Democratie: nieuwe hoop of kiezersbedrog Op 12 december 2017 is het exact honderd jaar geleden dat de strijd om het algemeen kiesrecht werd beslecht. Maar heeft de invoering van algemeen kiesrecht wel geleid tot meer democratie? Of wordt iedere verkiezing per definitie gedomineerd door verkiezingsretoriek en fact free politics? In dit publieke debat zullen historici Henk te Velde en Marnix Beyen onder leiding van journalist en radiomaker Pieter-Bas van Wiechen debatteren met GroenLinks-politica Mirjam de Rijk en Tweede Kamerlid Ronald van Raak (SP) over verkiezingsbeloftes, campagneleugens en de democratie. Op 12 december 1917 werd op het bordes van het oude stadhuis van Den Haag aan de Groenmarkt door de gemeentesecretaris het algemeen kiesrecht voor mannen en het passief kiesrecht voor vrouwen afgekondigd. Een achteraf gênante twee jaar later volgde het algemeen kiesrecht voor vrouwen. In België werd in 1921 het algemeen kiesrecht voor mannen ingevoerd, en pas in 1948 voor vrouwen. In Amerika zijn de presidentsverkiezingen aan de gang, Nederland maakt zich op voor de Tweede Kamerverkiezingen. Vooruitlopend op het honderdjarige bestaan van het algemeen kiesrecht in Nederland organiseert de Werkgroep De Negentiende Eeuw een publiek debat 'Democratie: nieuwe hoop of kiezersbedrog'. Historici en politici gaan met elkaar in debat over verkiezingsbeloftes en campagneleugens, waarin zowel het historische als het hedendaagse perspectief aan bod komt. Tijd, locatie en aanmelden Tijd en locatie: 8 december 2016, 20u-21u30 in Spui25 te Amsterdam. Toegang tot de activiteiten van SPUI25 is gratis. Aanmelden is niet vrijblijvend. Wij rekenen op uw komst. Bent u verhinderd, dan graag doorgeven via spui25@uva.nl T:

2 Overzicht voorgestelde publicaties rond 100 Jaar Algemeen Kiesrecht Op verzoek van de Stuurgroep 100 Jaar Algemeen kiesrecht is onderstaande inventarisatie van voorgenomen publicaties opgesteld. Auteurs/initiatief Werktitel Invalshoek Onderwerpen Uitg Leyenaar/Andeweg Santos de Nascimento Hoogers/Voerman Leyenaar, Bosch e.a. De Beaufort, Van den Berg, De Jong, van der Kolk, Van Schie Universal suffrage and democracy (bundel) 100 Jaar evenredige vertegenwoordi-ging (bundel) 100 jaar vrouwelijke Kamerleden Ontwikkeling actief kiesrecht 1795-heden (monografie) Nederlandse casus in een internationale vergelijking; zowel actief als passief kiesrecht Impact invoering AK in Nederland op het denken over kiesrecht en vertegenwoordiging in de overzeese Koninkrijksdelen, in het bijzonder de West. Invoering en functioneren evenredige vertegenwoordiging in internationaal perspectief. Discussie over en ontwikkeling van het actief kiesrecht; Nationaal 1)Oorzaken invoering; 2)Gevolgen (participatie; politieke elites; partijen; beleid); 3)Vooruitzichten (verdere uitbreiding kiesrecht; uitbreiding soorten verkiezingen; stemplicht) Sterke en zwakke punten EV in kaart brengen door o.a. te vergelijken met gemengde stelsels. Overzicht vrouwelijke Kamerleden 1918-heden; Per partij; Samenwerking tussen vrouwelijke Kamerleden; Portretten. Nationaliteit versus ingezetenschap; Wat is het doel van kiesrecht; Individueel en organisch kiesrecht; Fysieke manifestatie van kiesrecht (hoe werd kiesrecht uitgeoefend); Stemplicht; Stemgeheim Dec 2017 De Jong, Kaal, Voerman Geschiedenis verkiezingscampagnes 1900-heden (monografie) Nationaal Convergentie van campagnestijlen tussen en binnen partijen en tussen geografische regio s; Verschuivende interactie tussen partijen, media en kiezers; Rol die kiezers in de campagne spelen. 2

3 Overige initiatieven wetenschappelijke publicaties o Een studie vanuit het CDA gericht op 100 jaar vrouwenkiesrecht (initiatief Sophie van Bijsterveld (RU/CDA); met oa Alexander van Kessel) o o Een bundel over allerlei aspecten rond het kiesrecht (MI-reeks; met oa Alexander van Kessel en Jan Ramakers) Vrouwenkiesrecht en de koloniën, uitgave van het tijdschrift van de Vereniging voor Gendergeschiedenis Historica (voorjaar 2017, inclusief feestelijke presentatie). Contact: Margit van der Steen Projectcollege 100 jaarburgerlijke gelijkheid Radboud Universiteit Projectcollege Burgerlijke gelijkheid! 100 jaar algemeen kiesrecht in Nederland op gemeentelijk niveau Een goede historicus heeft een neus voor jubilea en herdenkingsjaren. Voor de broodschrijver loont dat ook letterlijk de moeite: overheden, commercie en populaire media haken tegenwoordig maar wat graag aan bij historische vieringen en hebben daar ook geld voor over. Het jubileum dat deze jaren alles lijkt te overheersen is natuurlijk de viering van 200 jaar Koninkrijk, waaraan een veel bredere agenda is verbonden dan alleen de historische bewustwording. Door de bombarie rond 200 jaar Koninkrijk dreigt een ander jubileum uit de vaderlandse geschiedenis, de invoering van het algemeen kiesrecht, enigszins overschaduwd te raken. In 2017 is het honderd jaar geleden dat het algemeen mannenkiesrecht is ingevoerd, niet lang erna gevolgd door het algemeen vrouwenkiesrecht markeert de geboorte van de moderne representatieve democratie in Nederland. Tegen deze achtergrond werken we in dit projectcollege aan een reeks publieksgerichte producten waarmee het honderdjarige bestaan van het algemeen kiesrecht in de kijker kan worden gezet, vooral op gemeentelijke niveau. We doen dit in samenwerking met ProDemos en de Kiesraad, die zich al in een projectcommissie 100 jaar kiesrecht verenigd hebben, en lokale en regionale archiefinstellingen. Mogelijke eindproducten zijn onder andere een archiefgids voor onderzoek naar kiesrecht en verkiezingscultuur op lokaal niveau, een opzet voor een tentoonstelling rond 100 jaar kiesrecht, of een verrijkte digitale (bronnen)publicatie rond het thema van dit projectcollege. Meer informatie: 3

4 Activiteiten ProDemos in het kader van 100 jaar Kiesrecht Projectleider algemeen: Gerda Bosdriesz 1. Tentoonstelling voor gemeenten met landelijke en lokale invulling Projectleider: Harm Ramkema De bedoeling is om gemeenten te stimuleren een tentoonstelling op te zetten rondom 100 jaar (vrouwen)kiesrecht in de eigen gemeente. ProDemos levert een nationaal gedeelte van de tentoonstelling aan. Het gaat dan om digitaal aangeleverde posters met beeld en tekst over de ontwikkelingen en de strijd voor het algemeen en het vrouwenkiesrecht. Gemeenten verzorgen zelf het printen, de panelen en de expositie. Gemeenten vullen dit aan met lokale informatie (geschiedenis kiesrechtstrijd in de gemeente, eerste partijen en hun leiders, eerste uitslagen na 1917, ontwikkelingen, eerste vrouw in de raad, etc.) voor het eigen deel van de tentoonstelling. Voor het lokale onderzoek levert ProDemos een format en een handleiding (is gereed). Gemeenten kunnen lokale historische verenigingen, het archief of in historie geïnteresseerde personen aan het werk zetten voor de tentoonstelling. Het staat gemeenten vrij om andere vormen te kiezen waarin deze informatie kan worden verwerkt, zoals een boek of stadswandeling langs historische plekken in de kiesrechtstrijd. 2. Gemeenteraadsverkiezingen 2018: Meer vrouwen in de raad Projectleider: Huri Sahin ProDemos gaat in samenwerking met Atria activiteiten ontwikkelen gericht op meer vrouwen in de gemeenteraad bij de gemeenteraadsverkiezingen van Hiervoor worden ook gespreken gevoerd met de besturen van de politieke partijen en de vereniging van lokale partijen. 3. Voor scholen Projectleider: Ernst Spek Bij ProDemos komen dagelijks 22 schoolklassen uit het voortgezet onderwijs (en groep 7 en 8 basisonderwijs) voor een educatief programma over democratie en rechtsstaat. In dit programma kan in de periode ook aandacht worden besteed aan de strijd om het algemeen- en vrouwenkiesrecht. We kunnen bijvoorbeeld het intro van de programma s aanpassen en daarin specifiek inspelen op 100 jaar kiesrecht. Datzelfde geldt voor de programma s die we ook dagelijks in het hele land op scholen verzorgen, in afstemming met Op Locatie. Eventueel kunnen we een speciale MBO gastles ontwikkelen. 4. Overige activiteiten Projectleider: Gerda Bosdriesz ProDemos zal in de periode aandacht besteden aan 100 jaar kiesrecht in bijvoorbeeld het Politiek Café, een collegereeks en evenementen zoals het Prinsjesfestival, de Museumnacht en de Dag van de Democratie. Ook kunnen activiteiten om jongeren (first time voters) te bereiken voor het belang van stemmen worden opgezet. 4

5 Ook komt ProDemos met een (gratis) brochure over 100 jaar Kiesrecht, als onderdeel van de laagdrempelige brochereeks die wordt geschreven voor een breed publiek. Het Grondwetfestival in 2019 zal flink uitpakken met het thema 100 jaar Kiesrecht. Om de 5 jaar wordt er een groots opgezet Grondwetfestival in Den Haag georganiseerd. In 2014 was dit voor het eerst n.a.v. de viering 200 jaar Koninkrijk en nu in 2019 dus voor de 2 e keer. (In de jaren ertussen wordt er iets kleinschaliger jaarlijks de Grondwetdag georganiseerd in Den Haag.) ProDemos is samen met het Montesquieu Instituut de trekker van de Grondwetdag. Samenwerkingspartners zijn verder: Gemeente Den Haag, BZK, Nationaal Archief en Universiteit Tilburg. Voor het Grondwetfestival 2019 zal een be=redere samenwerking worden gezocht. 5. Website 100 jaar kiesrecht Projectleider: Anita de Jong ProDemos laat in 2016 de site bouwen en gaat het samen met anderen (BZK) vullen met informatie over 100 jaar Kiesrecht. Vanaf 2017 is het de bedoeling dat de site up to date wordt gehouden met alle activiteiten die overal in het land gaan plaatsvinden rondom 100 jaar Kiesrecht. Het actueel houden en beheren van de site wordt door ProDemos gedaan. 100 jaar vrouwenkiesrecht op facebook 5