Wethouder Cultuur, Binnenstad en Internationaal. Onderwerp Inzet Actieprogramma Toerisme

Transcriptie

1 Wethouder Cultuur, Binnenstad en Internationaal Marjolein de Jong Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag De voorzitter van de Commissie Bestuur Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk DSO/ RIS Doorkiesnummer adres Aantal bijlagen Onderwerp Inzet Actieprogramma Toerisme Datum 19 juni Inleiding Ook de komende jaren blijft het noodzakelijk om gericht te investeren in de Haagse economie om de effecten van de economische crisis te verzachten en te zorgen dat de werkgelegenheid op peil blijft. In tegenstelling tot Amsterdam en Utrecht daalt de werkgelegenheid in Den Haag nog steeds. Qua werkgelegenheid zijn er twee sterke kanskaarten: de veiligheidssector en toerisme/vrijetijdseconomie. De sector biedt veel werkgelegenheid: van de inwoners van Den Haag werkt 1 op de 10 in de vrijetijdseconomie. Toerisme is van belang vanwege de werkgelegenheid voor de onderste helft van de arbeidsmarkt. Het is - zowel recreatief als zakelijk - een stuwende economische sector in die zin dat er geld van buiten de stad naar Den Haag wordt gebracht. We moeten als stad veel meer kunnen halen uit de voordelen die we hebben. De ligging aan zee, de goede bereikbaarheid binnen de gehele Randstad, de combinatie van groen en stedelijkheid, de aantrekkelijke woonbuurten, de culturele sector, de internationale instellingen etc. Het succes Den Haag als toeristenstad is afhankelijk van een breed pakket aan investeringen: het gaat om aandacht voor het bestaande aanbod (bijv. snelle vergunningverlening), de acquisitie van nieuwe formules, een aantrekkelijke openbare ruimte, gerichte toeristische marketing, investeringen in basisvoorzieningen (service-informatie-bewegwijzering), het aantrekken van hoogwaardige hotelshoreca-retail, etc. 2. Kanskaart Toerisme Jaarlijks bezoeken circa 50 miljoen mensen de binnenstad, Scheveningen en Kijkduin. De diversiteit van het Haagse toeristische product biedt veel kansen voor citytrippers. Toerisme heeft een hoge economische spin-off: de hotelovernachtingen zorgden in 2010 voor zo n 200 miljoen aan bestedingen in de stad. Een congresganger geeft gemiddeld 344,00 per dag uit in de stad. Inlichtingen bij Carolien Nederlof Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 DSO/ Ook verschillende marktpartijen op het gebied van vrijetijdseconomie, retail, horeca en hotels investeren in de stad of willen zich vestigen in Den Haag. De concurrentie is groot om de gunsten van de consument, met snel veranderende wensen en hoge verwachtingen. Ook de technologische/technische ontwikkelingen noodzaken het bedrijfsleven tot voortdurende investeringen en vernieuwingen. Om deze redenen vormt toerisme een van de 7 speerpunten in de Economische Visie van Den Haag en zijn investeringen van belang. Het gaat daarbij om zowel investeringen in het fysieke product, zoals de openbare ruimte en voorzieningen, als in de contacten met de markt en in de marketing van de stad. Goede toeristische voorzieningen verhogen de quality of life van de stad. Hierdoor blijft Den Haag een prettige stad voor bezoekers, bewoners en bedrijven. 3. Den Haag: tweede toeristenstad Het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) meldde recent dat 2011 een toeristisch topjaar was voor Nederland: met 11,3 miljoen internationale gasten is de omvang met 3% gestegen t.o.v Amsterdam is op recreatief en zakelijk toerisme de onbetwiste nummer één en is daarin niet te evenaren. Niettemin is Den Haag de tweede toeristische stad van Nederland. Met hotelovernachtingen in 2011 doet Den Haag het relatief goed (bron: CBS). De gemiddelde kamerprijzen waren in ,00 (dit is wel wat betreft prijsstelling gunstig bij het binnenhalen van congressen). De rapportage m.b.t volgt in derde kwartaal Op de congresmarkt neemt Den Haag de tweede plek in. Den Haag heeft een aantal meerjarige topcongressen binnengehaald (o.a. World Health Forum en World Education Forum). Hoewel Den Haag al decennia lang tweede toeristische stad van Nederland is, laat Rotterdam op het gebied van congressen en overnachtingen een sterke groei zien. In de bezoekersaantallen van attracties en musea zien we positieve resultaten. De top 5 attracties van Den Haag trekken bijna 3 miljoen bezoekers (Holland Casino, Uithof, Madurodam, Drievliet, SeaLife). De grootste Haagse musea haalden in 2011 bijna één miljoen bezoekers. Het Gemeentemuseum ontving circa bezoekers. Twee musea springen er qua groei uit. In 2011 ontving Museum Escher in het Paleis ruim bezoekers (+36% ten opzichte van 2007) en het Haags Historisch Museum bijna (+68% ten opzichte van 2007). Het is opmerkelijk dat er ondanks de economische crisis er relatief goede cijfers zijn. Dit is te verklaren door enerzijds het lichte economische herstel in het eerste half jaar van 2011 en tegelijkertijd - juist door de crisis - de groei van zowel binnenlandse korte vakanties als toename van de zogenaamde dichtbijmarkten (Duitsland, Engeland, België en Frankrijk). Om er voor te zorgen dat Den Haag haar positie blijft behouden en verder versterkt, is het van belang te investeren in het toeristisch product. De marktpartijen in de stad onderkennen dit: ondanks de financieel moeilijke tijden hebben de afgelopen twee jaar Sealife, Panorama Mesdag, Holland Casino en Madurodam hun voorziening geheel of gedeeltelijk vernieuwd. Investeren is voor attracties en musea ook continue noodzakelijk, simpelweg al om het aantal bezoekers op peil te houden. Er zijn ook nieuwe initiatieven, zo is in 2011 de Haagse Toren geopend en in mei het bezoekerscentrum van het Vredespaleis. In juni verhuist het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen naar Den Haag. Momenteel ondergaat het Mauritshuis een grote verbouwing en uitbreiding. Hierbij wordt ook slim samengewerkt met het Gemeentemuseum zodat een groot deel van de collectie gewoon te zien blijft in Den Haag. Een aantal partijen heeft voor de komende periode plannen voor vernieuwing en is de mogelijkheden hiervoor aan het onderzoeken.

3 DSO/ Actieprogramma Toerisme In 2009 is het Actieprogramma Toerisme vastgesteld. Doelstelling is het maximaliseren van de economische spin-off, door het aantal bezoekers te vergroten die langer blijven en meer besteden. Dit betekent het vergroten van de omzet in winkels en horeca, het aantal hotelovernachtingen en de bezoekersaantallen van culturele instellingen en attracties. De aantrekkelijkheid van de stad voor toeristen en bezoekers wordt door een groot aantal factoren beïnvloed, zoals de aanwezigheid van het strand en de boulevard, de historische binnenstad, het winkelaanbod, de horeca, het culturele aanbod en de bereikbaarheid. Vanuit het Actieprogramma Toerisme wordt ingezet op projecten, accountmanagement/acquisitie en toeristische marketing. Het Actieprogramma Toerisme is bij uitstek het programma om verbindingen te leggen tussen de verschillende sectoren (detailhandel, horeca, musea, attracties etc), gebieden (binnenstad en strand) en beleidsterreinen (toerisme, citymarketing, cultuur). Projecten In de eerste periode is vanuit projecten voornamelijk ingezet op het realiseren van basisvoorzieningen waarmee de bezoeker letterlijk en figuurlijk zijn weg kan vinden in de stad. Projecten zijn onder andere: - de voetgangersbewegwijzering van het centrum - het ontwikkelen van goede toeristische plattegronden - het gebruiken/verspreiden van deze plattegronden bij de voetgangersbewegwijzering, in parkeergarages, bij VVV en in diverse communicatie-uitingen - de verhuizing van VVV naar de bibliotheek - het realiseren van diverse VVV shop-in-shops (museumshop, NH Atlantic, Keizerstraat) - daarnaast wordt dit jaar de bewegwijzering van de Internationale Zone vernieuwd. Nu deze basis gelegd is, wordt de komende periode de focus gelegd op het verder vermarkten van het toeristische product. Dit gebeurt natuurlijk is nauwe samenwerking met Den Haag Marketing. Zo wordt ingezet op het toevoegen van toeristische informatie in en om de tram/bus en wordt de informatievoorziening op de stations verbeterd - bijv. met een touch-screen met toeristische informatie. Om beter te laten zien wat er te doen is, willen we digitale schermen in de stad realiseren bij aankomstpunten en knooppunten waar veel publiek is, zoals bij de stations (Koningin Julianaplein), Grote Markt en Spuiplein. Juist daar kunnen we de vele bezoekers en forenzen op een aantrekkelijke manier informeren en enthousiasmeren. Om informatie op deze schermen te kunnen tonen, wordt in samenwerking met alle instellingen en bedrijven kwalitatief hoogwaardig filmmateriaal ontwikkeld en verzameld over het toeristisch product. Daarnaast wordt de touroperatormarkt in kaart gebracht, om hier een gerichte en actieve bewerking op te voeren. Juist deze jaren moet daar een tandje bijgezet worden, onder andere vanwege verbouwingen en werkzaamheden (Madurodam, Mauritshuis, boulevard). Den Haag Marketing pleegt dan ook extra inzet op de travel trade markt. Voor het (langer) vasthouden van de traveltrademarkt is het van belang dat de voorzieningen op orde zijn, hierbij gaat het o.a. om de bereikbaarheid voor touringcars - dit soort aspecten wordt meegenomen in het onderzoek. Ten slotte is van belang om goed zicht te houden op de ontwikkelingen in de markt, zodat hier slim op ingespeeld kan worden. Dit jaar wordt een consumentenonderzoek voor Scheveningen, de binnenstad en Kijkduin uitgevoerd, wat inzicht geeft in de ontwikkeling van de bezoekersaantallen en de doelgroepen binnen die bezoekers. Deze cijfers zijn ook essentieel bij de acquisitie van nieuwe formules.

4 DSO/ Accountmanagement en acquisitie Naast de genoemde projecten is er veel aandacht voor het accountmanagement richting het bestaande bedrijfsleven en de acquisitie van nieuwe concepten en formules. We zetten actief in het gebied van winkelformules, horeca, hotels en attracties/vrijetijdsvoorzieningen. De accountmanagers vervullen hierbij een belangrijke loodsfunctie, waarbij marktpartijen zo goed/snel mogelijk worden begeleid bij onder andere verbouwingen of vestigingsvragen. We merken dat bedrijven hier veel waarde aan hechten, juist op momenten dat ze de keuze maken om wel/niet te investeren kan goed accountmanagement en een warm welkom vanuit Den Haag de doorslag geven. Verschillende nationale en internationale marktpartijen zien Den Haag als aantrekkelijke vestigingsplaats, sinds een jaar of twee zien we de investeringsinteresse ook weer toenemen. Bij hun vestigingskeuze oriënteren zij zich serieus op de mogelijkheden in Den Haag. We proberen deze nieuwe initiatiefnemers te interesseren voor Den Haag: voor deze partijen leggen we de rode loper uit. Het is voor bedrijven belangrijk dat ze het gevoel hebben dat de rode loper voor ze uitgaat. De gemeente ondersteunt ze daarom waar mogelijk met vergunningen, introductie in netwerken, promotie, bewegwijzering en/of andere faciliteiten. Afgelopen periode is dit onder andere gebeurd voor diverse hotels, Sealife, Legoland, de Haagse Toren, NBTC en Madurodam. Om het aanbod in Den Haag verder uit te bouwen, voeren we een onderzoek uit naar interessante concepten en formules en belangrijke spelers in de leisuremarkt, hierbij wordt ook gekeken naar de betreffende investeringsmogelijkheden en expansiegedrag. Hierbij kijken we gericht naar de kansen voor Scheveningen (haven, rondom de nieuwe boulevard, Palace Promenade-Pier e.o.), Kijkduin (wellness) en de Binnenstad (gebied CS-Turfmarkt-Spuiplein-Spui). Den Haag Marketing Naast een sterke - vooral fysieke - infrastructuur (het product stad Den Haag) is de marketing van de stad (de verkoop van het product stad Den Haag) natuurlijk een belangrijk onderdeel van het stimuleren van het toerisme. Den Haag Marketing (DHM) is de overkoepelende toeristische marketingorganisatie voor Den Haag en speelt de centrale rol in het verkopen van Den Haag als toeristische èn zakelijk toeristische bestemming aan nationale en internationale bezoekers. Het creëren van economische spin-off staat hierbij centraal. Afgelopen jaren heeft DHM een grote omslag gemaakt in zowel financiële, organisatorische als inhoudelijke zin. De professionalisering en vernieuwing van DHM is ook tastbaar zichtbaar, Den Haag is bijvoorbeeld veelvuldig terug te vinden in de diverse bladen en kranten.de samenwerking met marktpartijen is sterk verbeterd. Het nieuwe DHM zet actief in op PR, overall-campagne voor Den Haag, marketing via internet en nieuwe multimedia, acquisitie van congressen in binnen- en buitenland, VVV/Uitburo e.d. DHM speelt daarnaast een centrale rol bij het uitvoeren van de marketing voor Scheveningen, Kijkduin en binnenstad. 5. Tot slot, potentie komende jaren De potentie is de afgelopen tijd al zichtbaar aan de nieuwe projecten in de Haagse binnenstad, de investeringen van attracties/musea en de groei van de bezoekersaantallen van diverse musea. De afgelopen weken is de enorme impuls van de nieuwe boulevard al goed zichtbaar: meer bezoekers, flaneren, gebruik van de trappen, langere verblijfsduur. Er zijn diverse nieuwe exploitanten geïnteresseerd om in Scheveningen te investeren. Den Haag heeft ook de komende periode nog volop kansen op het gebied van toerisme. Zo wordt komende jaren 100 jaar Vredespaleis en 200 jaar Koninkrijk gevierd. En ook een evenement als het WK Hockey brengt een groot aantal hotelovernachtingen en bestedingen met zich mee. Daarnaast zet Den Haag zwaar in op de kandidaatstelling voor Culturele Hoofdstad Dat het economische belang groot is, blijkt uit een recent onderzoek naar de economische effecten van DH2018.

5 DSO/ Met name de bestedingen van bezoekers bij de horeca en middenstand in 2018 zijn hoog, maar bij een succesvolle uitvoering is er zeker sprake van een structureel effect voor de Haagse economie. Ook Den Haag als congresstad laat nog volop kansen zien, experts geven aan dat we gezien het profiel van de stad slechts de helft van onze potentie aan congressen binnen halen. Hierover ontvangt u na de zomer een separate commissiebrief. Er zit nog volop investeringspotentie in de sector: diverse bedrijven en instellingen willen de komende jaren vernieuwen. De komende jaren komen in het gebied CS-Turfmarkt-Spuiplein-Spui diverse nieuwe locaties op de markt. Hetzelfde geldt natuurlijk voor Scheveningen. Uniek dat op A-locaties in de binnenstad nog ruimte beschikbaar komt, dit wordt hoog gewaardeerd door de markt. Voor de beleving van de toerist en het imago van Den Haag is het heel belangrijk dat deze gebieden van een kwalitatief hoog niveau zijn, vooral het belang van een goede openbare ruimte moet niet worden onderschat. Zoals bekend is de concurrentie tussen steden hoog. Den Haag is nog steeds de 2 e toeristenstad maar Rotterdam groeit harder. Investeringen vanuit de gemeente zijn nodig vanwege het vliegwieleffect op externe investeringen, de gemiddelde spin-off van elke geïnvesteerde euro is bovengemiddeld hoog. Het levert de stad veel extra inkomsten/extra werkgelegenheid/extra inwoners/extra bedrijven/extra marketing op. In het kader van het vestigingsklimaat voor nieuwe bedrijven en instellingen is de sector cruciaal. Bovendien leveren de investeringen (attracties, openbare ruimte, horeca, gastvrijheid etc.) ook de Haagse bevolking extra faciliteiten en service op. De toeristische voorzieningen verhogen de quality of life en zorgen voor een stad als prettige plek om te wonen, werken en/of bezoeken. Met vriendelijke groet, de wethouder Cultuur, Binnenstad en Internationaal Marjolein de Jong