Info voor kandidaat-tolken. Inhoudstabel

Transcriptie

1 Info voor kandidaat-tolken Sociaal Tolkendienst Limburg Inhoudstabel 1. Voorstelling Sociaal Tolkendienst 2. Voorstelling Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken & Vertalen 3. De deontologie van de sociaal tolk 4. Aansluitingsvoorwaarden 4.1. Ben jij een geschikte sociaal tolk? Algemene voorwaarden Onmisbare eigenschappen 4.2. Opleiding Preselectie Nederlands Introductiecursus Basisopleiding Certificeringsproef Ervaringsbewijs 5. Statuut + wat verdien je? 6. Praktisch 7. Contact 8. Contact

2 1. Voorstelling Sociaal Tolkendienst De Sociaal Tolkendienst werd opgericht in januari De dienst valt onder het Provinciaal Integratiecentrum van de provincie Limburg. De Sociaal Tolkendienst staat ter beschikking van diensten en voorzieningen die werken met anderstaligen in een psychosociaal en medisch kader. Het kan gaan om ziekenhuizen, scholen, centra voor geestelijke gezondheidszorg, opvangcentra voor asielzoekers, OCMW s, CAW s, Het zijn ook altijd deze organisaties die een tolk aanvragen, nooit de cliënten zelf. In Limburg worden er veel talen gesproken. Het uitgangspunt is dat hulpverleners in het Nederlands met al hun cliënten kunnen communiceren. Maar Nederlands leren is moeilijk en vergt tijd. Hulpverleners worden dan ook vaak geconfronteerd met cliënten die geen of onvoldoende Nederlands spreken. Dit kan de gesprekken ernstig belemmeren. Een sociaal tolk kan dan uitkomst bieden. 2. Voorstelling Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen De Centrale OndersteuningsCel Sociaal Tolken en Vertalen (COC) is een project van de Vlaamse Overheid en is ondergebracht bij het Kruispunt Migratie-Integratie. De COC is de ondersteuningsdienst van de Vlaamse sociaal tolk en vertaalsector en treedt op als expertisecentrum. Daarnaast staat de COC in voor de organisatie van het kwaliteitstraject voor sociaal tolken (preselectie Nederlands, introductiecursus, basisopleiding, certificeringsproef en ervaringsbewijs). Als (kandidaat) tolk of vertaler kan je bij de COC terecht voor informatie over opleiding en certificering. Contact Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen Vooruitgangstraat 323 bus Brussel (alleen in de voormiddag) info@sociaaltolkenenvertalen.be

3 3. De deontologie van de sociaal tolk De 9 gouden regels van de sociaal tolk 1. De tolk tolkt zo getrouw en volledig mogelijk wat door de deelnemers aan het gesprek wordt gezegd => dwz zonder toevoegingen, weglatingen of wijzigingen. Indien een letterlijke weergave van het gezegde niet mogelijk blijkt en een omschrijving nodig is voor een goed begrip tussen de gesprekspartners, zal je dit melden aan beide partijen. 2. De tolk heeft de plicht om alles te tolken wat door de deelnemers aan het gesprek wordt gezegd => Indien één van de gesprekspartners vraagt om een door hem geuite opmerking of uiteenzetting niet te tolken, zal je de betrokkene op deze plicht wijzen 3. De tolk neemt een strikte geheimhouding in acht. De tolk zal tijdens de opdracht verworven kennis op geen enkele wijze onthullen, noch gebruiken om andere diensten aan te bieden => Je mag niets van de inhoud van het gesprek meedelen aan anderen en de identiteitsgegevens van de cliënt mogen in geen geval met anderen gedeeld worden of misbruikt worden 4. De tolk aanvaardt enkel opdrachten waarvoor hij/zij over de vereiste kwaliteiten beschikt en waarvan hij/zij de goede afhandeling kan garanderen => Indien je vaststelt dat er communicatieproblemen ontstaan door verschillen in het taalgebruik van de anderstalige en jezelf, moet je dit onmiddellijk melden, zonder evenwel verdere uitspraken te doen omtrent de anderstalige 5. De tolk is een objectieve en neutrale (= onpartijdige) partner in het gesprek => je doet geen uitspraken over de gesprekspartners, trekt geen partij en laat je niet overhalen tot het uiten van een persoonlijke mening, ook niet wanneer daar om gevraagd wordt. 6. De tolk heeft het recht om een tolkprestatie te onderbreken of te staken tengevolge van een gewetensconflict, belangenvermenging of onvoldoende vertrouwdheid met de gebruikte terminologie => Breng je gesprekspartners hiervan op de hoogte en neem contact met de tolkendienst 7. De tolk heeft het recht om in lastige of complexe situaties, bij dreiging of agressie tegen zijn/haar persoon, de tolkprestatie te onderbreken, dan wel zo goed mogelijk tot een einde te brengen => Je meldt dit aan beide partijen. Je bespreekt dit voorval zo snel mogelijk met de tolkendienst 8. De tolk maakt onder geen beding gebruik van zijn/haar machtspositie en aanvaardt geen cadeaus of tegenprestaties van de betrokken partijen => Je moet je ervan bewust zijn dat het aanvaarden van geschenken een schijn van partijdigheid of corruptie kan wekken 9. De tolk verbindt zich ertoe de gemaakte afspraken te respecteren. Indien het onmogelijk is door onvoorziene omstandigheden, brengt hij/zij de tolkendienst zo vlug mogelijk op de hoogte.

4 4. Aansluitingsvoorwaarden 4.1. Ben jij een geschikte sociaal tolk? aangrijpend kunnen zijn. Het is belangrijk dat je hier goed mee om kan gaan, anders hou je het niet vol. De hulpverleners en de Tolkendienst zijn er uiteraard om je hierin te begeleiden. Tolken is geen kinderspel. De misvatting heerst dat je als sociaal tolk aan de slag kan zolang je maar twee talen kan spreken. Niets is minder waar! Het tolkproces mag er dan op het eerste gezicht eenvoudig uitzien, het is in feite best ingewikkeld. Indien je wilt starten als sociaal tolk, moet je over een aantal fysieke eigenschappen beschikken, namelijk een goed gehoor, een goed geheugen, concentratievermogen en een duidelijke uitspraak. Daarnaast zijn er een aantal mentale eigenschappen die ook zeer belangrijk zijn, zoals luisterbereidheid, assertiviteit en stressbestendigheid. Op het eerste zicht lijken dit misschien louter aangeboren eigenschappen. Maar je kan zeker aan deze eigenschappen werken en je zo verder als tolk ontplooien. Het is vanzelfsprekend dat je een heel goede actieve kennis moet hebben van de talen waarin je zal tolken. Daarnaast zal je ook voortdurend je terminologiekennis over specifieke sectoren waarin je werkt verder moeten ontplooien. Naast een grote algemene kennis, is ook specifieke kennis met betrekking tot de sectoren en de diensten waar je zal tolken uiterst belangrijk. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een conferentietolk, kom je als sociaal tolk ook vaak in contact met moeilijke situaties, die Algemene voorwaarden je bent minimum 18 jaar je spreekt vloeiend Nederlands en daarnaast nog vloeiend één of meerdere talen je kan een bewijs van goed gedrag en zeden voorleggen je bent bereid de nodige testen af te leggen en opleiding te volgen je bent minstens enkele dagen per week overdag beschikbaar je kan je verplaatsen voor opdrachten in heel de provincie je bent overdag vlot bereikbaar zodat de Tolkendienst je kan contacteren voor afspraken Onmisbare eigenschappen Je bent stipt: je komt je afspraken na en komt op tijd. Indien belet, verwittig je altijd de Tolkendienst Je bent georganiseerd: je houdt strikt je agenda bij en plant de opdrachten op een haalbare manier in Je houdt van afwisseling: enerzijds van afwisseling tussen drukke en minder drukke periodes, anderzijds van afwisseling in de aard van de opdrachten

5 4.2. Opleiding Preselectie Nederlands Een zeer goede kennis van het Nederlands is een must. Niet alleen om correct te kunnen tolken, maar ook om op een goede manier de opleidingen tot sociaal tolk te kunnen volgen. Daarom moet je dan ook de preselectie Nederlands afleggen. De preselectietest duurt ongeveer 80 minuten. Wat wordt er getoetst? spreken: Ze vragen je mening over een stelling. Dat telt mee voor 25 punten van je totale resultaat; luisteren: je krijgt een luisterfragment te horen. Je beantwoordt enkele vragen en je licht je antwoorden mondeling toe. Dat telt mee voor 15 punten van je totale resultaat lezen: je leest twee teksten en beantwoordt de bijhorende vragen. Dat telt mee voor 13 punten van je totale resultaat. Je krijgt je resultaat per , ten laatste twee weken na je test. Geslaagd: je behaalt minstens 42/53. Je kunt je inschrijven voor een tolkopleiding. Niet geslaagd: je behaalt minder dan 42/53. Je bent nog niet helemaal klaar voor een tolkopleiding. We raden je aan om nog minstens zes maanden Nederlands te volgen in het volwassenenonderwijs. Daarna leg je de preselectietest Nederlands opnieuw af. Dat kan ten vroegste zes maanden na je eerste deelname. Je kan maximaal vijf keer deelnemen. Er is geen beroep mogelijk tegen het resultaat van Je krijgt een vrijstelling voor deze test wanneer je een diploma secundair onderwijs behaalde in een Nederlandstalige school (diploma 6de jaar voor ASO-TSO-KSO-richting; diploma 7de jaar voor BSOrichting). Je moet een kopie van je diploma bezorgen aan de Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen, Vooruitgangstraat 323/1, 1030 Brussel. Voor andere regelingen betreffende vrijstellingen, neem je best contact op met de COC. Deelname aan de preselectie Nederlands is gratis.

6 Op kan je zien waar en wanneer er preselecties plaatsvinden. Je kan je ook inschrijven via deze site Introductiecursus De introductiecursus duurt 18 uur, verspreid over 3 dagen. Tijdens deze dagen maak je kennis met het vak sociaal tolk. Er wordt aandacht besteed aan kennismaking met het beroep en de sector, terminologie, notitietechniek, rollenspel en deontologie. Aan het einde van de cursus is er een schriftelijke test. Deze gaat niet over taalkennis, maar specifiek over sociaal tolken en tolkattitude. Voorwaarde om deel te nemen aan de test, is dat je 100 % aanwezig bent tijdens de cursus. De test bevat vijf onderdelen. Indien je voor alle onderdelen slaagt, ben je tijdelijk inzetbaar voor de Tolkendienst (zie kader). Indien je voor minstens drie onderdelen slaagt, mag je deelnemen aan de basisopleiding, maar kan je nog niet starten met tolken. De test bestaat uit de volgende onderdelen: 1. omschrijvingen linken aan het passende concept (vereiste minimumscore: 8/10) 2. meerkeuzevragen (vereiste minimumscore: 12/16) 3. open vragen (vereiste minimumscore: 12/15) 4. case (vereiste minimumscore: 7/10) 5. notitietechniek (vereiste minimumscore: 12/20) Indien je slaagt voor de test na intro, ben je slechts tijdelijk inzetbaar voor de Sociaal Tolkendienst. Dit betekent dat je binnen een bepaalde termijn de basisopleiding sociaal tolken moet volgen en je certificaat moet behalen. Indien je niet slaagt voor de test na intro, kan je niet ingezet worden door de Tolkendienst. De Tolkendienst geeft sowieso de voorkeur aan gecertificeerde tolken. Gecertificeerde tolken hebben bij het verdelen van opdrachten ook voorrang op niet-gecertificeerde tolken en krijgen een hoger honorarium indien ze aansluiten als zelfstandige. Vanaf 2013 is er geen introductiecursus meer (deze wordt geïntegreerd in de basisopleiding) en VALT OOK DE TIJDELIJKE INZETBAARHEID weg! Om te kunnen deelnemen aan de intro, moet je geslaagd zijn voor de preselectie Nederlands (of hiervoor een vrijstelling hebben). Onder bepaalde voorwaarden kan je vrijstelling krijgen van de intro. Je neemt hiervoor best contact op met de COC. Deelname aan de intro is gratis. Op kan je zien waar en wanneer er intro s plaatsvinden. Je kan je ook inschrijven via deze site.

7 Basisopleiding Certificeringsproef De basisopleiding duurt 105 uur en wordt verspreid over een aantal dagen en/of avonden. De basisopleiding vormt een degelijke voorbereiding op de certificeringsproef. Voorwaarde om te kunnen deelnemen is dat je op de test na intro geslaagd bent voor minstens drie van de vijf onderdelen of dat je vrijgesteld bent van de intro. De opleiding bestaat uit 5 modules: 1. tolktechnieken 2. deontologie 3. gesprekstolken 4. terminologie 5. oefensessie certificeringsproef Gedetailleerde info over de basisopleiding vind je op Deelname aan de basisopleiding kost 50,00. Als je gecertificeerd bent, kom je als je dat wenst terecht in het Vlaams register van sociaal tolken. Zo kunnen alle tolkendiensten indien zij dit wensen - een beroep op jou doen. De Tolkendienst werkt bij voorkeur met gecertificeerde tolken. Gecertificeerde tolken krijgen altijd voorrang bij het verdelen van de opdrachten. Daarnaast krijg je als zelfstandige gecertificeerde tolk ook een hogere uurvergoeding. De certificeringsproef gaat na of je over de vier kerncompetenties beschikt: 1. gesproken boodschappen verwerken 2. gesproken boodschappen reproduceren 3. handelen volgens de deontologie 4. met deontologische conflicten kunnen omgaan

8 De certificeringsproef bestaat uit 5 onderdelen: Daarna moet je uitgebreid een prent beschrijven, in de vreemde taal natuurlijk. 1. Ijsbreker (5 min) Bij aanvang van de proef vindt er een kort gesprek plaats. Er zal gevraagd worden om je kort voor te stellen en toe te lichten waarom je graag sociaal tolk wil worden. Op dit gesprek word je niet beoordeeld. 2. Kennistest Nederlands (10 min) Tijdens de kennistest Nederlands wordt er nagegaan of jouw Nederlands voldoet aan het Europese B2-niveau voor het begrijpen en spreken van deze taal. Je zal een geluidsfragment krijgen in het Nederlands. Over dit fragment krijg je 6 vragen. Daarna moet je uitgebreid een prent beschrijven, in het Nederlands natuurlijk. 3. Kennistest Vreemde taal (10 min) Tijdens de kennistest vreemde taal wordt er nagegaan of jouw vreemde taal voldoet aan het Europese B2-niveau voor het begrijpen en spreken van deze taal. 4. Rollenspel 1 (15 min) De context, de gesprekspartners en het gespreksonderwerp van het eerste rollenspel worden je een week voor de proef doorg d. In het rollenspel zijn een aantal woordenschatproblemen en deontologische conflicten opgenomen. Ook zal je een langer stuk van ongeveer 2 minuten moeten tolken van het Nederlands naar de vreemde taal. 5. Rollenspel 2 (15min) De context, de gesprekspartners en het gespreksonderwerp van het eerste rollenspel worden je meegedeeld vlak voor de pauze die er voorzien is tussen rollenspel 1 en rollenspel 2. In het rollenspel zijn een aantal woordenschatproblemen en deontologische conflicten opgenomen. Ook zal je een langer stuk van ongeveer 2 minuten moeten tolken van de vreemde taal naar het Nederlands. Je zal een geluidsfragment krijgen in de vreemde taal. Over dit fragment krijg je 6 vragen.

9 Ervaringsbewijs 5. Statuut + wat verdien je? Heb je al veel ervaring als tolk? Zoveel dat een opleiding misschien niet meer nodig is? Dan kan je de proef rechtsreeks afleggen via het ervaringsbewijs. De Centrale Ondersteuningscel (COC) werd in 2008 erkend als testcentrum sociaal tolken. In het kader van het ervaringsbewijs kunnen kandidaat-tolken op basis van eerder verworven competenties het certificaat sociaal tolk behalen, zonder dat ze eerst een opleiding moeten volgen. Dit ervaringsbewijs Sociaal Tolk is erkend door de Vlaamse overheid. De test wordt voorafgegaan door een begeleidingsmoment, waarbij je een advies krijgt of een rechtstreekse certificeringsproef voor jou aangewezen is. Meer informatie Britt Roels Stafmedewerker Testcentrum Ervaringsbewijs Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen Vooruitgangsstraat 323 bus Brussel Tel.: britt.roels@kruispuntmi.be We werken met tolken op freelance of vrijwillige basis, dus niet met tolken in dienstverband! Met iedere tolk sluiten we op voorhand een overeenkomst af. Als vrijwillige tolk krijg je een onkostenvergoeding 31,44 per opdracht. Je mag dan ook slechts 1 opdracht per dag doen en maximum 40 opdrachten per jaar. Doe je er meer, dan moet je er belastingen op betalen. Let wel: het maximumaantal geldt voor het totaal aantal opdrachten dat je als vrijwilliger doet, dus ook opdrachten buiten de Tolkendienst. Als zelfstandige niet-gecertificeerde tolk krijg je 20,00 bruto per uur + km vergoeding. Als zelfstandige gecertificeerde tolk krijg je 35,00 bruto per uur + km vergoeding. Uiteraard kan je als zelfstandige meer opdrachten per dag/jaar aannemen. Je kan aansluiten als zelfstandige in hoofd of bijberoep. Meer info over het zelfstandig statuut krijg je bij UNIZO of het ondernemersloket. We werken vrijwel uitsluitend met tolken die binnen de provincie Limburg of kort aan de provinciegrenzen wonen. Dit om hoge verplaatsingskosten en tijden te vermijden.

10 6. Praktisch We vragen aan onze gebruikers om ten minste twee werkdagen op voorhand een tolkaanvraag te doen. Vaak doen ze dit langer op voorhand, in crisissituaties kan het echter ook heel kort voor het gesprek aangevraagd worden. Wij verwerken de aanvraag en sturen dan een voorstel tot opdracht naar de meest geschikte tolk via mail. Het is dus belangrijk dat je dagelijks je mails checkt. 7. Contact Sociaal Tolkendienst Universiteitslaan 3 (H-blok) 3500 Hasselt tolkendienst@limburg.be Ine Hennissen, coördinator: Hatice Hosaf, kwaliteitsmedewerker: Sevim Murat, matcher: In een crisissituatie wanneer er dus niet veel tijd zit tussen aanvraag en opdracht contacteren wij je telefonisch. We begrijpen dat je niet de klok rond bereikbaar kan zijn, maar vragen in dat geval uiteraard om ons wel zo snel mogelijk terug te bellen. Bron voor deze brochure: