PMA-coaching voor leerlingen verslag van de resultaten over het schooljaar

Transcriptie

1 PMA-coaching voor leerlingen verslag van de resultaten over het schooljaar Rapportage VSV Activiteitenplan convenant SWV VO Passend Onderwijs regio Gorinchem Samenvatting In het schooljaar is in het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs regio Gorinchem in het kader van het beleid vroegtijdig schoolverlaten leerlingcoaching ingezet. De leerlingen die zijn aangemeld hadden uiteenlopende gedragsproblemen als woedeaanvallen, hyperactief gedrag, psychische problemen als depressiviteit, faalangst, schoolangst en post traumatische stress en/of een instabiele thuissituatie. Problemen die, zo is de ervaring, vaak leiden tot thuiszitten en voortijdig schoolverlaten. Het doel van de coaching is het wegnemen van de leerbelemmerende factoren opdat de leerlingen beter functioneren in de school en in de klas, waardoor schooluitval of zitten blijven zo veel mogelijk wordt voorkomen. De coaching is uitgevoerd door EduMind. In het afgelopen jaar zijn er in totaal 48 leerlingen aangemeld voor de coaching. De leeftijd van de gecoachte leerlingen ligt tussen de 12 en 17 jaar. De leerlingen zijn afkomstig uit alle typen van voortgezet onderwijs. Vier leerlingen komen uit het praktijkonderwijs, 11 leerlingen uit het vmbo-bbl en kbl, 17 leerlingen komen uit het vmbo-t/gl en 7 leerlingen vanuit het havo/vwo. De meest genoemde redenen voor aanmelding zijn conflicten, motivatieproblemen en sociaal-emotionele problemen. Gemiddeld hebben de leerlingen 4 tot 5 gesprekken van 1 tot 1,5 uur met één van de coaches van EduMind gevoerd. Van de 48 leerlingen is bij 2 leerlingen tijdens de intake in overleg met de jongere en de ouders besloten het coachtraject niet te starten. Bij 3 leerlingen is het traject afgebroken vanwege persoonlijke omstandigheden of een gebrek aan motivatie. Vier leerlingen gaan na de zomer verder. Van de 39 leerlingen die het traject hebben afgerond zijn er 31 leerlingen die hun doel volledig hebben gehaald volgens hun eigen oordeel. Dit is 79%. 21% van de leerlingen (n=8) heeft hun doel deels of grotendeels behaald. EduMind BV Walenburgerweg 16b 3033AB Rotterdam info@edumind.nl

2 Het kader: de Regionale aanpak Voortijdig Schoolverlaten. In het schooljaar hebben de scholen van het samenwerkingsverband vo regio Gorinchem in het kader van het Activiteitenplan Regionale aanpak Voortijdig Schoolverlaten deelgenomen aan een PMA-coachingstraject voor leerlingen met een multi-problematiek. Het samenwerkingsverband vo bestrijkt de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Op de 16 scholen voor voortgezet onderwijs zitten ongeveer 8600 leerlingen. De Regionale aanpak Voortijdig Schoolverlaten loopt van augustus 2012 tot augustus De voorliggende rapportage betreft het tweede jaar. De uitvoering heeft plaatsgevonden van september 2013 tot en met juni Doel en doelgroep. Doel van de PMA-coaching is het wegnemen van de leerbelemmerende factoren opdat de leerlingen beter functioneren op school en in de klas. Hierdoor worden schooluitval of zitten blijven zo veel mogelijk voorkomen. Hiermee zet het samenwerkingsverband in op het vergroten van de preventie opdat duurdere curatieve activiteiten worden verminderd. De leerlingen die voor de coaching worden aangemeld zijn leerlingen met gedragsproblemen, woedeaanvallen, hyperactief gedrag, psychische problemen als depressiviteit, faalangst, schoolangst en post traumatische stress en/of een instabiele thuissituatie. Problemen die, zo is de ervaring, vaak leiden tot thuiszitten en voortijdig schoolverlaten. SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus

3 De aanmeldingsprocedure. Na signalering door de mentor en docenten, lopen de aanmeldingen via de zorgcoördinator van de school. Indien de zorgcoördinator en de mentor besluiten dat aanmelding voor een PMA coaching de beste optie is, wordt er eerst met de leerling en de ouders gesproken. Indien zowel leerling als ouders akkoord gaan met een intakegesprek wordt het aanmeldingsformulier ingevuld en naar EduMind g d. Na aanmelding neemt EduMind (of de mentor) contact op met de ouders en vindt een intakegesprek plaats op school met de ouders en met de leerling. Indien organisatorisch mogelijk is daar ook de mentor bij. Tijdens de intake worden de volgende punten besproken: De PMA-coaching is voor leerlingen die bereid zijn te willen werken aan het eigen gedrag of de dingen waar ze tegenaan lopen. Beide zaken belemmeren het functioneren op school. De motivatie van de leerling voor het coachtraject is voorwaardelijk voor deelname. Er vindt een uitleg plaats over de PMA-methodiek en de grote invloed die het onderbewuste brein heeft op gedrag en overtuigingen. Afhankelijk van de behoefte van de ouder(s) en leerling wordt hier korter of langer bij stil gedaan. Indien gewenst krijgen ouder(s) en leerling informatie per mail over de achtergronden van de werkwijze. De PMA-coaching zal in principe op school plaatsvinden. Het kan ook buiten school als dit de voorkeur heeft. Dit wordt in overleg tijdens de intake met ouders en leerling bepaald. De PMA-coaching bestaat uit een aantal gesprekken tussen de leerling en de coach. Meestal vinden er 4 tot 5 gesprekken plaats. De gesprekken duren 1 tot 1,5 uur. Alles wat besproken wordt is vertrouwelijk en blijft tussen de leerling en de coach. Hiervan wordt alleen afgeweken als de leerling of de omgeving gevaar loopt. In dit geval zal de vertrouwenspersoon van de school worden ingeschakeld. Ouder(s) verlenen toestemming voor de PMA-coaching en zetten hiervoor een handtekening. Indien nodig worden tussentijds ouders en mentor over het proces geïnformeerd. Dit gebeurt dan per mail. Er wordt geen informatie gegeven over dat wat inhoudelijk besproken is tussen de coach en de leerling. Indien ouders en leerling akkoord gaan met de besproken werkwijze, wordt er gestart met de coaching. Na afloop van het coachtraject vindt een terugkoppeling plaats naar de ouders en de mentor. SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus

4 Effectmeting Om de effecten van de coaching te evalueren worden twee instrumenten ingezet: 1. Een mondelinge evaluatie na afloop van de coaching waarin met de leerling wordt bekeken of het doel behaald is. Dit doel is aan het begin van het traject samen met de leerling vast gesteld. Het doel dat de leerling wil bereiken met de coaching wijkt soms wat af van wat in eerste instantie bij aanmelding door de school als probleem werd geformuleerd. 2. Het meten via de genormeerde en gevalideerde Achenbach vragenlijsten. Hierbij is sprake van drie meetmomenten: voor aanvang van de coaching, na afloop van het traject en na 3 maanden nadat de coaching is afgerond. Deze Achenbach lijsten worden ingevuld door de leerling zelf, door de mentor en door de ouders. De resultaten van deze meting worden geanalyseerd door de Rijks Universiteit Utrecht en worden in september 2014 gepubliceerd. Deze rapportage gaat in op de resultaten van de mondelinge evaluatie. De PMA coachingsmethodiek Sinds een aantal jaren wordt bij de coaching van jongeren in het onderwijsveld gebruik gemaakt van de PMA-vraag methodiek (Progressive Mental Alignment). PMA geeft op basis van recente neurobiologische inzichten een verklaring van het onderbewuste brein en hoe dit het gedrag, gevoel en overtuigingen kan beïnvloeden. De coaching is gebaseerd op de nieuwste inzichten over hoe het brein de gebeurtenissen die een mens meemaakt, opslaat en verwerkt. Dit wordt wel de nieuwe biologie genoemd. De vragen waarmee leerlingen komen zijn zeer verschillend. Het gaat doorgaans om situaties waarin de leerling zelf het eigen gedrag of het eigen gevoel niet kan bijsturen. Vaak weet de leerling ook niet waarom hij doet, wat hij doet of voelt en wat hij voelt. In de gesprekken met de leerlingen wordt uitgelegd hoe het brein werkt en wordt gezocht naar de oorzaak van de problemen waarvan zij last hebben. De vraagmethodiek die wordt gebruikt haalt herinneringen naar boven van gebeurtenissen die spannend voor hen geweest zijn. Vaak zijn deze gebeurtenissen voor een deel verdrongen. Bijvoorbeeld situaties waarin de leerling is gepest. Het zijn juist deze weggestopte herinneringen die leerlingen belemmeren en het gedrag negatief bepalen. Door ernaar te vragen, worden de leerlingen hiervan bewust gemaakt. De hieruit voorkomende interventiemethodiek zorgt er voor dat onbewuste (traumatische) herinneringen die mogelijk ten grondslag liggen aan gedragsproblemen, bewust worden gemaakt en geïntegreerd in het brein worden opgeslagen. Deze geïntegreerde opslag leidt tot een directe en positieve verandering in het gedrag en gevoel van de jongere. De gedragsveranderingen die ontstaan zijn blijvend. Er ontstaat meer rust, vrijheid en ruimte omdat ze gaan begrijpen waarom ze zich zo voelen en gedragen. Hierdoor wordt het veel makkelijker om ander gedrag te gaan vertonen. De effectieve onderwijstijd voor de leerling én voor de rest van de klas neemt hierdoor toe. Voor meer informatie over deze werkwijze wordt verwezen naar en naar het boek Innerlijke Macht van J. Korthuis. SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus

5 Gegevens over de aangemelde leerlingen In totaal zijn er 48 leerlingen aangemeld. 4 leerlingen gaan na de zomer verder. Bij 2 leerlingen heeft de intake geleid tot een no-go. Dat betekent dat er in overleg met de ouders en leerling besloten is dat de coaching op dit moment niet de meest geschikte vorm van begeleiding is. De 48 aangemelde leerlingen zijn afkomstig van 9 scholen/locaties. De verdeling over de scholen is als volgt: Scholen Aantal aangemelde leerlingen (n=48) C.S. De Hoven, locatie Schans 7 C.S. De Hoven, locatie Calvijn 6 C.S. De Hoven, locatie Uilenhof 8 De Noordhoek pro 4 Merewade College 2 Wellantcollege, locatie de Bossekamp 1 Lingewaal College 2 Heerenlanden College, locatie Eksterlaan 12 Heerenlanden College, locatie J. de Jongestraat 6 Aantal coachgesprekken Gemiddeld hebben de leerlingen 4 tot 5 gesprekken van 1 tot 1,5 uur met één van de coaches van EduMind gevoerd. De verdeling van de gesprekken over de 42 leerlingen die aan het coachingstraject hebben deelgenomen is als volgt. Aantal gesprekken Aantal leerlingen (N = 42) SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus

6 Gegevens van de doelgroep Geslacht van de aangemelde leerlingen Jongens Meisjes Aangemeld (n = 48) In de onderstaande tabellen rapporteren we over 42 leerlingen. De twee leerlingen die een no-go gekregen hebben en de vier leerlingen die volgend schooljaar verder gaan, nemen we niet hierin mee. Leeftijden ten tijde van de start van de coaching (N = 42) Leeftijd Aantal leerlingen 12 jaar 3 13 jaar jaar jaar jaar 4 17 jaar 1 De gemiddelde leeftijd is 14 jaar. Type onderwijs (N = 42) Soort onderwijs Aantal leerlingen Praktijkonderwijs 4 Vmbo (basis en kader) 11 VMBO-T/ GL 17 VMBO T/ Havo 3 HAVO 5 VWO 2 Aangegeven problematiek (N = 42) Reden van aanmelding Aantal leerlingen % leerlingen Conflicten met docenten en medeleerlingen; eruit gestuurd worden 7 17% Woedeaanvallen/ agressief 3 7% Verzuim; durven niet naar school 1 2% Motivatieproblemen/probleem met werkhouding 10 24% Aandachtsproblemen 4 10% Sociaal emotionele problemen 17 40% Onder sociaal emotionele problematiek valt o.a.: depressief, komt niet of nauwelijks voor zichzelf op, angstig, wordt gepest, faalangst. SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus

7 Resultaten van de coaching Aan de leerling is in een evaluatiegesprek gevraagd of de vooraf geformuleerde doelen bereikt zijn en hoe dit in de dagelijkse situatie door de leerling gemerkt en gevoeld wordt. Hieronder zijn de antwoorden per leerling in twee tabellen weergegeven. De eerste tabel geeft aan wat het door de leerling gewenste doel van de coaching was. In de tweede kolom is aangegeven of het doel bereikt is. Bij 3 leerlingen is het traject afgebroken. Dit op verzoek van de leerling vanwege persoonlijke omstandigheden of door onvoldoende motivatie. Bij sommige leerlingen is tijdens het intakegesprek waarbij ook de ouders aanwezig zijn, de werkelijke motivatie van de leerling om deel te nemen, lastig in te schatten. Sommige leerlingen krijgen dan het voordeel van de twijfel in de vorm van een soort verlengde intake. De leerlingen met een afgebroken traject zijn in onderstaand overzicht buiten beschouwing gelaten. De door de leerling gestelde doelen van de coaching (N = 39) Doelen Doel bereikt? 1 Zelfverzekerder worden. Gedeeltelijk 2 Omgaan met faalangst en niet meer dichtklappen bij toets 3 Instelling veranderen 4 Gemotiveerd zijn om examens te halen Gedeeltelijk 5 Beter leren omgaan met emoties en mijzelf veilig voelen gedeeltelijk 6 Rustig worden en actieve werkhouding krijgen 7 Sterker worden en minder buikpijn 8 Motivatie voor school 9 Beter functioneren in de klas 10 Minder agressief, schreeuwen en ergeren aan andere mensen 11 Minder grote mond hebben en mijzelf beheersen Gedeeltelijk 12 Concentreren op leerprestaties, minder mijn mening geven 13 Meer in balans, minder persoonlijke aandacht vragen 14 Huiswerk gaan maken 15 Aanwezig zijn bij de lessen, huiswerk gaan maken 16 Minder zorgen maken, relatie met mijn vader krijgen, concentreren 17 Zicht krijgen op wat ik kan, afkomen van het vervelende gevoel Niet overal op reageren, niet boos worden Minder boos worden, meer concentreren, huiswerk maken Problemen wil ik uit mijn hoofd kunnen zetten Beter kunnen concentreren, minder moe zijn Minder storen tijdens de les. Leren plannen en organiseren Niet meer uitstellen, leren plannen Minder leren afleiden, leren omgaan met autoritaire docenten Beter functioneren in de klas Beter beheersen van gedrag t.o.v. docenten In balans komen, emoties bedwingen Bewustwording eigen gedrag Actief en gemotiveerder meedoen op school Gedeeltelijk Gedeeltelijk SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus

8 Evenwichtiger en positiever worden Meer motivatie, normaal gedrag tijdens lessen Zich veilig en zeker voelen Betere concentratie, beter in mijn vel zitten Mezelf durven en kunnen zijn Gedrag verbeteren, betere cijfers halen Minder in slachtofferrol zitten, grenzen herkennen Vrolijker worden, gelukkiger voelen Kijken van films zonder angsten Zich prettiger voelen, zelfverzekerder, voor 75% Gedeeltelijk Van de 39 leerlingen die het traject hebben afgerond zijn er 31 leerlingen die hun vooraf gestelde doel volledig hebben gehaald volgens hun eigen oordeel. Dit is 79%. En er zijn 8 leerlingen die hun doelen deels behaald hebben. Dit is een percentage van 21%. De door de leerling verwoorde veranderingen ten gevolge van het traject? (N = 39) 1 Ik heb meer aansluiting met klasgenoten 2 Ik maak me minder zorgen en het gaat goed met mijn dyslexie 3 Het gaat beter, ik maak mijn huiswerk en kan me concentreren 4 Het heeft wel geholpen om dingen in te zien, nu eraan gaan werken 5 Alles is een beetje verbeterd 6 Ik ben rustiger, ik heb betere cijfers en krijg complimenten 7 Ik huil niet meer en heb nu vriendinnen 8 Planning en huiswerk worden nu gemaakt Heb het reageren onder controle, kan meer genieten Ik kan mijzelf beter beheersen Het heeft rust gebracht in hoofd en gedrag Ik scheld niet meer. Ben rustig als het moet en druk als het mag. Ik maak nu mijn huiswerk Ik besef nu dat ik mijn best moet doen Ik ben niet meer zo moe en minder somber. Mijn cijfers gaan omhoog Ik kan me beter beheersen en voel mij beter Ik ben nu sterker, wordt minder snel boos Ik trek me minder aan van de thuissituatie. Denk minder aan het verleden Ben mijn boosheid kwijt en heb betere resultaten Ik slaap langer. Neem zelf de verantwoordelijkheid. Maak mijn huiswerk Ik kan nu plannen. Alles gaat beter Ik heb inzicht gekregen in waar mijn gedrag vandaag komt. Mijn cijfers zijn beter. Ik reageer minder snel als ik onterecht de schuld krijg Ik kan nu vervelende dingen laten gaan en niet meer groot maken Ik kan me beter focussen, thuis en op school Ik heb meer aansluiting in de klas maar het zijn geen vriendinnen Ik kan mij beter inhouden en weet waar mijn grens ligt Ik heb betere resultaten. Mijn motivatie is groter Ik word niet meer zo boos en ik schreeuw niet meer Ik kan mijzelf beter beheersen Ik heb geen gezeur meer op school. Geen kaarten meer gehad Ik praat meer, samenwerken gaat goed en ik heb geen ruzie meer Ben rustiger, minder bang thuis SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus

9 Ik kan nu grenzen trekken en nee zeggen. Ik durf meer Motivatie is beter, cijfers zijn hoger Ik weet nu waar de grens ligt. Doe nu serieus in de les Ben vrolijker, pieker minder, heb mijn woede onder controle Ik ben niet meer bang voor het kijken naar enge films Ik voel me niet meer anders. Heb minder last van een drukke klas en van verdriet EduMind Inge Hummel 26 augustus 2014 SWV Gorinchem rapportage leerlingcoaching augustus