Lezing over Vietnam 2 oktober 2009

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lezing over Vietnam 2 oktober 2009"

Transcriptie

1 Lezing over Vietnam 2 oktober 2009 Ik moet beginnen met u een vertrouwelijke mededeling te doen: ik vind de Vietnamoorlog te moeilijk als eindexamenonderwerp. Er komen zoveel grote processen in samen en de oorlog heeft zoveel aspecten, dat het niet eenvoudig is in betrekkelijk kort bestek hem recht te doen. Waar worden de leerlingen al niet mee geconfronteerd? Koude Oorlog, Amerikaanse buitenlandse politiek, communisme, rivaliteiten tussen de Sovjet-Unie en China, nationalistische bewegingen en dekolonisatie. Daarnaast dienen ze ook nog benul te hebben van de geografie van Zuidoost Azië. Twee grote processen Ik zal wat grote lijnen door het thema trekken in de hoop de ingewikkeldheid van het onderwerp enigszins in te perken. Containment. In Vietnam kruisen twee grote historische processen elkaar: aan de ene kant de Koude Oorlog en aan de andere kant het nationalisme en de dekolonisering in de derde wereld. Ik geloof dat nationalisme en dekolonisering voor de lessen de betere beginpunten zijn. Nationalisme in de koloniën is als het paard van Troje: het is er door de kolonisatoren zelf gebracht. Het kan later door organisaties zoals de Komintern zijn gebruikt en verder ontwikkeld, maar het was er eerder en het was ook niet per se communistisch. Dat geldt zeker ook voor Vietnam. William Duyker beschrijft in zijn prachtige biografie van Ho Chi Minh hoe deze bij het binnentreden van zijn middelbare school elke morgen onder het opschrift Liberté, Égalité, Fraternité' doorliep. Toen ging bij hem een lampje branden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleef hij in West-Europa en in 1919 bepleitte hij in Versailles tevergeefs onafhankelijkheid voor zijn geboorteland. Pas daarna sloot Ho zich aan bij de communistische beweging en rond 1925 vinden we hem op de Aziatische school in Moskou. Het is echter belangrijk te weten, dat Ho Chi Minh ook als communist een eigen koers voer. Hem ging het om nationale zelfbevrijding en dan was het duidelijk dat je in Vietnam met een beweging die steunde op de industriële arbeidersklasse niet ver kwam. Ongeveer op het moment dat in China Mao Zedong concludeerde dat de communistische beweging daar zich moest gaan baseren op arme boeren en landarbeiders, trok Ho voor Vietnam op eigen kracht dezelfde conclusie. In de jaren dertig en veertig was Ho als organisator in dienst van de Komintern actief in Zuid-China en Indochina. Hij vormde daar een beweging die nationale zelfbevrijding en communistische maatschappijhervorming nastreefde, maar bevrijding in de eerste plaats. Hij baseerde haar het liefst op landhervorming. Zo groeiden nationalisme en communisme door elkaar heen, maar geen van beide overwoekerde de ander. Deze combinatie maakte de Vietnamoorlog nog wat ingewikkelder. Nationalisme, communisme en land Ik ga nu wat dieper in op een paar grote thema's. Het eerste is de samenhang tussen nationalisme, communisme en de landkwestie in Vietnam. Vervolgens komen dekolonisatie en Amerikaans imperialisme aan bod. Daarna wil ik iets zeggen over de rol van China en de Sovjet-Unie. Dan nog iets over de manier waarop de oorlog door zowel de Ameri- 1

2 kanen en hun Vietnamese cliënten als de Noord-Vietnamezen gevoerd werd en over de moeizame weg naar het einde van de oorlog. Helemaal aan het eind komen dan nog enkele opmerkingen over het belang van de Vietnam-oorlog. Eerst dus nogmaals het duo nationalisme en communisme. Voor de verspreiding van het nationalisme en voor de verbinding van dit nationalisme met communisme was de Tweede Wereldoorlog van eminent belang. Het Franse koloniale bestuur behandelde vanouds het platteland zodanig, dat veel boeren en landarbeiders in toenemende mate in het gedrang kwamen. Ze verloren bijvoorbeeld land aan cliënten van de kolonisatoren. Er groeide al met al op het platteland een sociaal probleem dat nauw verbonden was het met kolonialisme en met klassentegenstellingen. De Japanners lieten na hun bezetting van Vietnam de meeste bestuurstaken in handen van de zittende koloniale bestuurders. Intussen voerden ze hun eisen aan de Vietnamese economie op en naarmate de oorlog vorderde, werden de duimschroeven op dit punt aangedraaid. Slachtoffer waren in nog maar steeds toenemende mate de middelgrote, kleine en landloze boeren van Vietnam. Een politiek probleem (het verwijderen van het koloniaal bewind) werd aangevuld door een sociaal-economisch probleem, dat van landhervorming. De invloed van de communistische partij van Vietnam groeide enorm, juist doordat ze zowel het sociaal-economische als het politieke probleem aanpakte. De communistische Vietminh vocht tegen het Franse regiem en voerde tegelijkertijd in de gebieden die ze onder controle kreeg, landhervormingen door. Daarmee verwierf de beweging veel aanhang op het platteland, waarop ze tot aan het eind van de uiteindelijke Vietnamoorlog kon terugvallen. Op het platteland ligt een belangrijke zwakte van de latere zetbazenregiems van Fransen en Amerikanen, die wel het establishment dienden maar niet een groot deel van de Vietnamese bevolking. Dekolonisatie en Amerikaans Imperialisme In welke situatie verkeerden de Franse kolonisatoren na de oorlog? Frankrijk was net als het Verenigd Koninkrijk verzwakt uit de Tweede Wereldoorlog gekomen. Het had bovendien te lijden van zwakte van de Europese economie in het algemeen. Engeland gaf daarom zijn kolonie India op. Het land kon in 1947 ook de inmenging in de Griekse burgeroorlog niet volhouden en liet zich daar aflossen door de Amerikanen. U weet het: dit werd de aanleiding voor de Trumandoctrine. Met die doctrine gaf de Amerikaanse president een nieuwe scherpte aan een idee dat de Verenigde Staten sinds 1941 hadden, namelijk dat de belangen van het land in de hele wereld lagen. Dekolonisering verleende dit idee urgentie. De ex-koloniën konden verzwakken en zich onttrekken aan Westerse controle. Dat werd belangrijker naarmate in Europa de tegenstelling tussen de Sovjetunie en het Westen scherper werd. Dekolonisering gaf de Koude Oorlog werelddimensies, maar de eerste zorg van de Verenigde Staten bleef naar Europa uitgaan. Daar moest de grootste dam tegen het communisme worden opgeworpen. Wie alleen al kijkt naar het belang van de Europees- Amerikaanse handel, kan dit begrijpen, maar de Amerikanen hadden natuurlijk meer doeleinden. De Containment-theorie betekende dat het communisme binnen perken moest worden gehouden. Eind jaren veertig werd deze theorie aangevuld met de domino-theorie. Deze kreeg ook geldigheid voor de hele wereld en vooral voor Azië, want was China in 1949 niet communistisch geworden? De domino-theorie was een weinig precieze theo- 2

3 rie: het omvallen van een rij dominostenen kan omvallen hoeft niet altijd het gevolg te zijn van het omvallen van de eerste domino. Die in het midden kan ook al veel schade aanrichten, dat wil zeggen: in Azië en vooral in Indochina kon elk land de eerste domino worden. Overal lagen dus strategische problemen verborgen ook al waren voor de Amerikaanse economische belangen vooral Thailand en Maleisië van belang. De alertheid van de Amerikanen werd vergroot doordat ze hoopten dat afschrikking voldoende was. Dit betekende dat ze geloofwaardig moesten zijn en dat ze dus na de Chinese revolutie absoluut geen zwakte meer mochten vertonen. Geloofwaardigheid vereiste dat de Amerikanen uit alle macht verhinderden dat niet de eerste steen omviel. Dat was hun inzet in Korea en werd hun inzet in Vietnam. Containment, domino, geloofwaardigheid, maar van deze drie de geloofwaardigheid het meest. Die had tot gevolg dat de Amerikanen in Vietnam koppig bleven doorzetten ook toen na 1967 steeds duidelijker werd dat ze in Vietnam zeer grote moeilijkheden ontmoetten. Voorshands wisten de Amerikanen de Fransen echter zover te krijgen dat deze in Vietnam bleven, maar deze constructie kwam onder druk te staan. De Franse wens om zich terug te trekken werd sterker naarmate de Amerikanen vanwege de Koude Oorlog in Europa de Duitse herbewapening en opname van de Bondsrepubliek in de NAVO sterker bepleitten. De Franse regering wilde daarom over een adequate troepenmacht in Europa beschikken. In Genève werd uiteindelijk in 1954 een wapenstilstand gesloten voor Vietnam. Het land werd voorlopig in tweeën gedeeld en in het Zuiden van Vietnam trad nu de regering van Ngo Dinh Diem als cliëntenregime op van de VS, die zich niet gebonden achtten aan de akkoorden. Met de regering-diem begon een zwakheid in de Amerikaanse strategie die telkens terugkomt: de cliëntenregimes proberen door vriendjespolitiek, nepotisme en corruptie hun macht voor eigen gewin te vergroten, maar laten zich intussen weinig gelegen liggen aan de noden van de bevolking en soms zelfs aan de Amerikanen. Het zijn slechte bruggenbouwers tussen buitenlandse imperialisten en de eigen bevolking en al hun activiteiten staan van meet af aan in een kwaad daglicht. Toen, en dat is nu nog zo, overheerste aan Amerikaanse zijde het idee dat de cliëntenregering alleen maar verbeterd moet worden en beter uitgerust met machtsinstrumenten. Dat laatste kan door financiële steun, door wapens en adviseurs te sturen. Deze drie middelen werden door de VS vanaf 1954 te baat genomen en dat te intensiever naarmate de burgeroorlog in Zuid-Vietnam weer oplaaide. In de jaren zestig kwam daar financiële en materiële hulp bij voor het welslagen van landhervormingen, maar doordat die werden uitgevoerd door de corrupte Zuid-Vietnamese regering, mislukte dit. De oorlogvoering eiste bovendien rekrutering van nieuwe soldaten, doorgaans boerenzoons die op het bedrijf niet gemist konden worden. Zij werden te slechter betaald naarmate het leger groeide, zodat plunderingen, afpersingen en verkrachtingen, frequenter werden. Zodoende waren de Amerikanen in Vietnam een reus op lemen voeten. Twintigste-eeuwse 'conventionele' oorlogen vertonen de tendens om steeds meer te vertrouwen op technologie en zoveel mogelijk man-tegen-man gevechten te vermijden. Vliegtuigbombardementen, zware kanonnen en beschietingen vanuit de lucht moeten het werk doen. Vandaar dat vanaf de Eerste Wereldoorlog het aantal slachtoffers onder militairen daalt terwijl dat onder de burgerbevolking stijgt. In Vietnam oefenden de Amerikanen ook met allerlei ontbladeringsmiddelen om de guerilla's hun beschutting te ontnemen, mismaakte kinderen waren ook het gevolg. Het vechten op de grond, dat veel 3

4 meer militaire slachtoffers eiste, werd de taak van het Zuid-Vietnamese leger, waarin inmiddels allerlei officieren werkten voor het Nationale Bevrijdingsfront, dat door de Noord-Vietnamezen geleid werd. Vietnam heeft van de Amerikaanse strategie om vooral op moderne technologie te vertrouwen blijvende schade gekregen. Tegen een guerillaoorlog waren dergelijke conventionele tactieken trouwens machteloos. Rusland en China De Vietnamese communistische partij was onderdeel van de internationale communistische beweging en dat betekende dat ze zich diende te conformeren aan het centrum van die beweging. Dat was duidelijk het geval op de Geneefse conferentie van De volgelingen van Ho Chi Minh werden door de Russische en Chinese delegaties gedwongen toe te stemmen. Het gevolg was, dat de Vietnamese communisten altijd reserves hielden als het ging om de steun van hun internationale kameraden. Voor die kameraden was dat uiteindelijk weinig plezierig, want zodra de breuk tussen Moskou en Peking eind jaren vijftig een feit was, kon Hanoi het ene centrum tegen het andere uitspelen. Aanvankelijk hadden de Noord-Vietnamezen vooral van doen gehad met de Chinezen. Zij hadden van Moskou de eerste verantwoordelijkheid gekregen voor Zuid-Oost Azië. Na de breuk tussen Peking en Moskou bleven de Noord-Vietnamezen aanvankelijk op het kompas van Peking varen. Echter, de Chinezen hadden nooit het idee dat ze Hanoi controleerden. Na 1965 richtten de Vietnamezen zich meer op de Sovjet- Unie, onder andere omdat de Russen enige contactmogelijkheid hadden met de Amerikanen. De Russen beschikten ook over moderner wapens, zoals MIG-straaljagers en radar-waarschuwingssystemen. Echter ook de Russen kwamen niet veel verder dan het geven van gevraagde hulp zonder daarvoor enige gehoorzaamheid te ontvangen. Zo zou het blijven tot het einde van de Vietnamoorlog. De Noord-Vietnamezen waren ervan overtuigd de oorlog te kunnen winnen, als ze maar voorzichtig opereerden en zorgden voor voldoende steun bij de Zuid-Vietnamese plattelandsbevolking. Daarom tastten ze harder door bij landhervormingen, rekruteerden ze minder jongens voor hun leger en hieven ze lagere belastingen. Zo wisten ze óók een basis op het Zuid-Vietnamese platteland te houden, toen de Zuid-Vietnamese regering het concentreren van boeren in bepaalde dorpen voortzette en veel andere boeren een onzeker bestaan in steden moesten gaan zoeken. Werken op de rijstvelden werd door de chemische oorlogvoering onmogelijk of was vanwege gevechtshandelingen te gevaarlijk. Het einde aan de oorlog Het Tet-offensief van voorjaar 1968 is een scharnierpunt in de oorlog. Zowel de Amerikanen als Noord-Vietnamezen werden namelijk met hun neus op feiten gedrukt. De omvang en kracht van de communistische aanval verrasten de Amerikanen. Anderzijds moesten de Noord-Vietnamezen vaststellen, dat hun macht in de steden onvoldoende was en dat hun aanhang op het platteland door het vertrek van bewoners uit hun dorpen inderdaad zwakker werd. Het perspectief van onderhandelingen wenkte zodoende, maar we mogen niet vergeten dat deze aan beide zijden gezien werden in verband met de 4

5 machtsverhoudingen in Vietnam zelf en met verhoudingen tussen de wereldmachten in het algemeen. Alleen al daardoor zijn die onderhandelingen een ingewikkelde affaire, maar in het algemeen worden oorlogen veel gemakkelijker begonnen dan beëindigd. In het geval van Vietnam enige ingrediënten: 1. In de Verenigde Staten komt het avontuurlijke presidentschap van Richard Nixon, die vastbesloten diplomatie een groter rol te geven in het Amerikaanse beleid. Samen met zijn veiligheidsadviseur Henry Kissinger zou hij dit idee uitwerken tot de driehoeks-diplomatie, die Rusland en China en hun onderlinge geschillen nadrukkelijker in ons verhaal brengen. Door de Chinese communisten te paaien wilden de Amerikanen Rusland plooibaarder wilden maken. 2. Tegelijkertijd probeerden Nixon en Kissinger het regime Van Thieu verder op te bouwen en de oorlog te Vietnamiseren. Uiteindelijk was het Zuid-Vietnamese leger ongeveer het vierde leger ter wereld. De opbouw van de Zuid-Vietnamese weerbaarheid werd door de Amerikanen ondersteund met zware bombardementen. Die konden de inschikkelijkheid van de Chinezen en Russen verminderen. 3. Inmiddels zetten de gigantische kosten van de oorlog de Amerikaanse staatshuishouding en vooral de defensiebegroting onder druk. De verslechtering van de Amerikaanse staatshuishouding uitte zich in inflatie van de dollar en een voor de Europese partners ongunstige handelsbalans. Daarover zal Rimko van de Maar wel meer vertellen. De onvrede in Europese hoofdsteden groeide in elk geval en dat terwijl de Amerikanen vanwege de Koude Oorlog hun Europese vrienden te vriend moesten houden. De verslechtering van de defensiebegroting leidde tot protest van de verschillende legeronderdelen, die merkten dat de Vietnamoorlog modernisering van de bewapening hinderde. Om die reden zou de nieuwe minister van defensie, Melvin Laird, beginnen met een terugtrekken van Amerikaanse soldaten uit Vietnam. 4. De rol van de pers is even belangrijk als bekend, maar een kritische pers ontwaakte pas laat en het blijft moeilijk te meten hoe groot haar invloed nu precies is geweest. Ik denk dat onvrede bij grote ondernemers en het leger belangrijker waren. 5. De geleidelijke terugtrekking van Amerikaanse troepen had meerdere gevolgen. Ten eerste werd de manoeuvreerruimte voor de Amerikanen in Vietnam kleiner, terwijl de moeilijkheden zich in Zuid-Vietnam opstapelden. In het kader van Vietnamisering van de oorlog moesten de Zuid-Vietnamezen meer oorlogstaken overnemen. Dat wil zeggen, de burgeroorlog die de Vietnamoorlog ook was, werd nu een burgeroorlog zonder Amerikanen. Ten derde Nguyen Van Thieu probeerde zijn macht wel te vergroten, bijvoorbeeld door allerlei stukken platteland onder zijn controle te brengen, maar daarmee bond hij zijn leger geografisch alleen maar vast. Intussen hielden de communisten hun flexibele guerilla-strategie aan en die bood hun flinke voordelen. Het grote Zuid-Vietnamese leger bezat dan wel de modernste apparatuur, maar veel militairen konden er niet mee werken. Het moreel van die militairen was niet voldoende en de onzichtbaarheid van de vijand werkte ook niet mee. Onderhoud van materieel was zeer onvoldoende en al dat materieel maakte de oorlog veel te duur voor de Zuidvietnamese economie. 6. Vanaf 1968 moest de Zuid-Vietnamese republiek door de Amerikanen financieel, 5

6 militair en economisch ondersteund worden. De oorlog op het platteland en de ontvolking aldaar zorgden ervoor dat het land rijst moest importeren. Die import werd ook door de Amerikanen verzorgd. Intussen bleken de grote weeffouten in het Zuid-Vietnamese bestel. De corruptie en hardvochtigheid van het cliëntenregime Van Thieu maakte de republiek Zuid-Vietnam bepaald niet aantrekkelijker. Uiteindelijk zou de situatie voor de bevolking in Zuid-Vietnam bijzonder moeilijk worden. Immers, een belangrijk deel van de economie en vooral die van marginale stedelijke groepen, dreef op de aanwezigheid van het Amerikaanse leger. Terugtrekken van troepen had tot gevolg dat de economie van Zuid-Vietnam in een crisis terechtkwam, dat de betaling van de vele soldaten verder verslechterde. De demoralisering in het leger bleek uit afpersingen en verkrachtingen en uit allerlei onderhandse afspraken met communisten, illegale wapenleveranties aan communisten en weigering om dienst te doen. In de steden leidden de verslechteringen tot verder gaande zelfuitbuiting en toenemend drugsgebruik. Dat was het failliet van de Vietnamisering. 7. De onderhandelingen die in 1968 in het geheim en later publiekelijk in Frankrijk begonnen zouden in 1973 in een akkoord eindigen, maar de Amerikaanse presentie in Zuid-Vietnam duurde nog tot Dat duidt er al op dat het akkoord, waarvoor Kissinger en Le Duc Tho de Nobelprijs voor de vrede kregen, niet direct vrede bracht. Dat hing net als in 1954 minder samen met de houding van de communisten, maar meer met die van de Amerikanen en hun marionettenregime in Saigon. Er was de Amerikanen veel aan gelegen om met ere uit Vietnam te vertrekken. Hun geloofwaardigheid stond nog steeds op het spel en dat zorgde ervoor dat de afwikkeling van de oorlog moeilijk bleef. De betekenis Toen we in 2001 dit eindexamenonderwerp ontwikkelden, viel me dikwijls op hoezeer het Vietnam-scenario in Afghanistan werd gekopieerd. Ook daar een inval van de Amerikanen met behulp van een steunpunt in de bevolking. Ook daar vasthouden aan methoden van de conventionele oorlog terwijl guerillatactieken tegen je gebruikt worden. Ook daar pogingen om de strijd in Afghanistan zo snel mogelijk tot een burgeroorlog tussen Afghanen te maken: Afghanistaniseren zou je kunnen zeggen. Nu, acht jaar later, is de overeenkomst alleen maar groter geworden. Net als Vietnam is Afghanistan een land dat je wel binnen kunt vallen, maar zonder gezichtsverlies vervolgens niet gemakkelijk kunt verlaten. Net als in Vietnam is de schade die Afghanistan wordt toegebracht enorm. De oorspronkelijke aanleiding Osama bin Laden en Al Quaeda is haast vergeten, maar om hen ging de inval toch. In Vietnam als nu in Afghanistan gaat het erom een democratie naar Westers voorbeeld neer te zetten ook al zijn de politieke tradities anders. Net als in Vietnam moet die democratie ingevoerd worden door een regime dat totaal corrupt is. Net als in de Vietnamoorlog wordt de Afghaanse oorlog uitgebreid naar Pakistan. Er is natuurlijk ook allerlei verschil met Vietnam. Het verder betrekken van Pakistan, sowieso een belangrijke partner van de Taliban, brengt de tegenstelling Pakistan-India in het Afghaanse conflict. Beide nucleaire machten. De coalitie die de Amerikanen nu 6

7 steunt is vooral afkomstig uit de NAVO. Bij de Vietnamoorlog bleef de NAVO nog angstvallig binnen haar grenzen: die van de Noord-Atlantische oceaan. Het einde van de Koude Oorlog beëindigde ook de noodzaak om in Europa waakzaam te zijn. Om de NAVO functie te blijven geven worden Europese troepen elders ingezet. De dynamiek in de Vietnamese oorlog wordt in belangrijke mate bepaald door de Koude Oorlog, die in Afghanistan niet. Niettemin laat die oorlog constantes zien, die in Vietnam door de Koude Oorlog aan het gezicht werden onttrokken. De vergelijking Afghanistan-Vietnam kan ons lessen leren, maar de parallellie heeft dus haar grenzen. Desondanks vind ik de overeenkomsten, om de inzichten die je daaraan kunt ontlenen, interessanter dan de verschillen. 7

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen Koude Oorlog Amerikaanse buitenlandse politiek communisme rivaliteiten tussen de Sovjet-Unie en China nationalistische bewegingen dekolonisatie Twee grote processen Koude oorlog Nationalisme en dekolonisatie

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam, hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam, hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam, hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1944 woorden 2 maart 2011 4,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Centraal examen Hfst

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam Samenvatting door een scholier 1145 woorden 18 januari 2011 6,5 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis Wat was

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H. 7; Oorlog en vrede (par. 1+3)

Samenvatting Geschiedenis H. 7; Oorlog en vrede (par. 1+3) Samenvatting Geschiedenis H. 7; Oorlog en vrede (par. 1+3) Samenvatting door een scholier 1177 woorden 17 juni 2003 5,1 28 keer beoordeeld Vak Geschiedenis H7; Oorlog en Vrede ( 1 à blz. 133-136 en 3 à

Nadere informatie

: Koude oorlog (=Ongewapende conflicten tussen SU & VS, indirecte oorlog)

: Koude oorlog (=Ongewapende conflicten tussen SU & VS, indirecte oorlog) Samenvatting door een scholier 863 woorden 16 mei 2006 5,7 19 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Belangrijke tijden in Vietnam oorlog: 1850-1941: Frankrijk sticht de kolonie Indochina, die bestaat uit Vietnam,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Vietnam

Samenvatting Geschiedenis Vietnam Samenvatting Geschiedenis Vietnam Samenvatting door een scholier 1801 woorden 17 mei 2006 8,4 5 keer beoordeeld Vak Geschiedenis SAMENVATTING EXAMENKATERN 'VIETNAM' Hoofdstuk 1:Koude oorlog en dekolonisatie

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo II

Eindexamen geschiedenis havo II Dynamiek en stagnatie in de Republiek In de late middeleeuwen waren er weinig aanwijzingen voor de economische bloei van Holland in de zestiende eeuw. 2p 1 Geef aan: dat natuurlijke omstandigheden in de

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2010 tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog

Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog Samenvatting door een scholier 2027 woorden 26 juni 2005 6 127 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Paragraaf 1: Toenemend wantrouwen tussen Oost en West Al sinds

Nadere informatie

Koloniën worden onafhankelijk

Koloniën worden onafhankelijk Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Onderzoeksvragen : Wat waren de oorzaken en gevolgen van de dekolonisatie na 1945? Kenmerkende aspecten : De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie

Nadere informatie

Koloniën worden onafhankelijk 10.2

Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Onderzoeksvragen : Wat waren de oorzaken en gevolgen van de dekolonisatie na 1945? Kenmerkende aspecten : De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Vietnam: Dekolonisatie en Koude Oorlog

Samenvatting Geschiedenis Vietnam: Dekolonisatie en Koude Oorlog Samenvatting Geschiedenis Vietnam: Dekolonisatie en Koude Oorlog Samenvatting door een scholier 2584 woorden 20 juli 2012 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdvragen: Waarom gingen

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo I

Eindexamen geschiedenis havo I Dynamiek en stagnatie in de Republiek Tussen het ontstaan van de moedernegotie en de opkomst van de gecommercialiseerde landbouw in Holland bestond een verband. 3p 1 Licht dit verband toe door: een omschrijving

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Dynamiek en stagnatie in de Republiek Gebruik bron 1. Twee uitspraken: Met deze bevolkingsgegevens van het gewest Holland in het westen en het gewest Overijssel in het oosten van de Republiek kun je laten

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vietnam

Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vietnam Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vie Praktische-opdracht door een scholier 1541 woorden 30 mei 2005 5,4 26 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Deelvraag 1 Hoe was de internationale

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973)

Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973) Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973) Geschiedenis HAVO 2011/2012 www.lyceo.nl 1963-1973 De oorlog in Vietnam De oorlog aan het thuisfront 1963 1969: Johnson 1969 1973: Nixon De rol van de media De

Nadere informatie

Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam

Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam Opzet Vietnam: - grenst aan China (communistisch) invloedrijk!! - 87 miljoen inwoners - Tropisch klimaat, vruchtbaar (vooral in het Zuiden) - Meeste Vietnamezen

Nadere informatie

KOUDE OORLOG

KOUDE OORLOG KOUDE OORLOG 1945-1991 Waarom is de gebeurtenis afgebeeld in deze bron zo cruciaal geweest voor de KOUDE OORLOG? 37. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Van Thuy, Pham Title: Beyond political skin : convergent paths to an independent

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de

Nadere informatie

: Welvaart in West-Europa, armoede in Oost-Europa. Stalin richt zich op Azie

: Welvaart in West-Europa, armoede in Oost-Europa. Stalin richt zich op Azie Samenvatting door M. 1927 woorden 19 mei 2006 5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1: Koude oorlog Oorzaak Koude oorlog: In 1917 ontstond er een communistische revolutie in Rusland. Dit zorgde

Nadere informatie

5,6. Hoofdstuk 1. Samenvatting door Een scholier 3180 woorden 24 april keer beoordeeld. Geschiedenis

5,6. Hoofdstuk 1. Samenvatting door Een scholier 3180 woorden 24 april keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door Een scholier 3180 woorden 24 april 2005 5,6 16 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam. Hoofdstuk 1 1.1 Na de tweede wereldoorlog waren er 2 grootmachten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Vietnam

Samenvatting Geschiedenis Vietnam Samenvatting Geschiedenis Vietnam Samenvatting door een scholier 1756 woorden 7 april 2005 5,8 12 keer beoordeeld Vak Geschiedenis H1. De ideologische en machtspolitieke verschillen hebben geleid tot een

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - II

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - II Dynamiek en stagnatie in de Republiek In de vijftiende eeuw raakten Hollandse steden in conflict met de Hanze. 2p 1 Leg uit dat dit conflict veroorzaakt werd door de groei van de moedernegotie. Gebruik

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - I Dynamiek en stagnatie in de Republiek In 1438 brak er een oorlog uit tussen een aantal Noord-Duitse Hanzesteden en Holland. 1p 1 Geef de economische oorzaak voor de spanning tussen deze Hanzesteden en

Nadere informatie

- Een klasseloze samenleving met gemeenschappelijk bezit zonder klassenverschil(ze haatte de kapitalisten, want die zorgde voor ongelijkheid)

- Een klasseloze samenleving met gemeenschappelijk bezit zonder klassenverschil(ze haatte de kapitalisten, want die zorgde voor ongelijkheid) Samenvatting door Hannah 2893 woorden 14 april 2017 4 3 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Koude Oorlog Europa/Amerika Tijdens de Eerste Wereldoorlog vocht Rusland met de Fransen en Engelsen tegen Duitsland.

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen VWO 2010 tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Eindexamen havo geschiedenis 2012 - I

Eindexamen havo geschiedenis 2012 - I De Republiek in een tijd van vorsten Het gewest Holland was in de vijftiende eeuw niet in staat in de eigen behoefte aan graan te voorzien. 1p 1 Welke oplossing werd voor dit probleem gevonden? Gebruik

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vietnamoorlog

Werkstuk Geschiedenis Vietnamoorlog Werkstuk Geschiedenis Vietnamoorlog Werkstuk door een scholier 2267 woorden 19 december 2007 4,6 11 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat het mij erg aansprak.

Nadere informatie

Koude Oorlog-2 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62180

Koude Oorlog-2 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62180 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62180 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H6; Oorlog en vrede

Samenvatting Geschiedenis H6; Oorlog en vrede Samenvatting Geschiedenis H6; Oorlog en vrede Samenvatting door een scholier 946 woorden 9 maart 2004 6,5 30 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 6 Oorlog en vrede Paragraaf 1 van ridderkrijg tot

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:

Nadere informatie

Welke landen hadden schuld aan de Vietnamoorlog?

Welke landen hadden schuld aan de Vietnamoorlog? Welke landen hadden schuld aan de Vietnamoorlog? Over Vietnam Viêt Nam Công Hòa Xa Hôi Chu Nghiã (Socialistische Republiek Vietnam) Vietnam betekent Land van het Zuiden Oppervlakte: 331 114 km² Inwoners:

Nadere informatie

Conferentie van Potsdam. Communistenjacht. Burgeroorlog in Angola. Castro op bezoek in Angola

Conferentie van Potsdam. Communistenjacht. Burgeroorlog in Angola. Castro op bezoek in Angola Communistenjacht Conferentie van Potsdam Begrippen: Propaganda Door het McCarthyism werden vooral intellectuelen en mensen uit de mediawereld, zoals de Hollywood Ten, verdacht als communisten. Een sterke

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2012 tijdvak 1 maandag 21 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 75 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de

Nadere informatie

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 HONDERD JAAR GELEDEN aflevering 12 Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 Een vast onderwerp waaraan in de kranten aandacht werd besteed, was de oorlog op de Balkan. Turkije was er bij betrokken

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Herdenking Capitulaties Wageningen

Herdenking Capitulaties Wageningen SPEECH SYMPOSIUM 5 MEI 2009 60 jaar NAVO Clemens Cornielje Voorzitter Nationaal Comité Herdenking Capitulaties Wageningen Dames en heren, De détente tussen oost en west was ook in Gelderland voelbaar.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Vietnam

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Vietnam Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Vietnam Samenvatting door D. 5015 woorden 4 mei 2012 7,4 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1 Introductie Toen China in de handen van het communisme was

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam Samenvatting door een scholier 2648 woorden 2 april 2005 6,4 54 keer beoordeeld Vak Geschiedenis NAVO = militaire verdragsorganisatie

Nadere informatie

Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC

Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC Week 1ABC: De Franse Revolutie Info: De Franse Tijd (1795 1814) Na de Franse Revolutie werd Napoleon de baas in Frankrijk. Napoleon veroverde veel Europese landen,

Nadere informatie

Examen HAVO. geschiedenis

Examen HAVO. geschiedenis geschiedenis Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 24 mei 9.00 12.00 uur 20 05 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 80 punten te behalen; het examen bestaat uit 24 vragen.

Nadere informatie

Antwoorden Geschiedenis Vietnam: Dekolonisatie en koude oorlog

Antwoorden Geschiedenis Vietnam: Dekolonisatie en koude oorlog Antwoorden Geschiedenis Vietnam: Dekolonisatie en koude oorlog Antwoorden door een scholier 2051 woorden 8 november 2005 7 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1 VIJANDBEELD IN POLITIEKE PRENTEN

Nadere informatie

De Iraanse revolutie (1979) en zijn gevolgen

De Iraanse revolutie (1979) en zijn gevolgen Geschiedenis van de laatste 50 jaar De Iraanse revolutie (1979) en zijn gevolgen Bas Levinsohn 1 Inleiding Overzicht colleges Titel college Thema college Tijdsperiode 1 De Cubaanse rakketencrisis Beslissingen

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 2017 woorden 30 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

5,8. Werkstuk door een scholier 2017 woorden 30 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding Werkstuk door een scholier 2017 woorden 30 maart 2005 5,8 451 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding We hebben voor de Korea-oorlog gekozen, omdat ons dat het interessantste onderwerp leek. Ook hebben

Nadere informatie

Belangen: Rusland versus de EU

Belangen: Rusland versus de EU Belangen: Rusland versus de EU Korte omschrijving werkvorm Leerlingen denken na over de redenen waarom Rusland en de EU zich met het conflict in Oekraïne bemoeien. Dit doen zij door eerst een tekst te

Nadere informatie

5,2. Opstel door een scholier 2608 woorden 22 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. De oorzaken van het conflict

5,2. Opstel door een scholier 2608 woorden 22 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. De oorzaken van het conflict Opstel door een scholier 2608 woorden 22 januari 2002 5,2 87 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De oorzaken van het conflict De Tweede Wereldoorlog De strijd in Vietnam kwam voort uit een diepe, irrationele

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en de koude oorlog in Vietnam (Wolters Noordhoff)

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en de koude oorlog in Vietnam (Wolters Noordhoff) Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en de koude oorlog in Vietnam (Wolters Noordhoff) Samenvatting door een scholier 6555 woorden 19 mei 2005 7,8 59 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats

Nadere informatie

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS 017-018 Koude Oorlog Deze toets bestaat uit 38 vragen Voor deze SE zijn maximaal 76 punten te behalen Deze SE bestaat uit 7 aantal bladzijden 1 1 Wat wilden

Nadere informatie

Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam h 1 t/m 5

Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam h 1 t/m 5 Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam h 1 t/m 5 1.1 Botsing in Europa Na de tweede wereldoorlog was west Europa bevrijd door de VS en in Oost Europa waren de Duitsers verdreven door het

Nadere informatie

KOUDE OORLOG. Opgavenblad

KOUDE OORLOG. Opgavenblad ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit

Nadere informatie

5,5. Samenvatting door een scholier 3888 woorden 20 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. GS samenvatting Vietnam.

5,5. Samenvatting door een scholier 3888 woorden 20 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. GS samenvatting Vietnam. Samenvatting door een scholier 3888 woorden 20 mei 2012 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats GS samenvatting Vietnam Jaartallen: 1930: Oprichting communistische partij Vietnam 1941:

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2010 tijdvak 1 vrijdag 21 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 26 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo I

Eindexamen geschiedenis vwo I Dynamiek en stagnatie in de Republiek Vanaf de vijftiende eeuw ontstonden er steeds meer directe handelscontacten tussen Holland en het Oostzeegebied. 1p 1 Noem een handelspolitieke reden waardoor de Hollandse

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo I

Eindexamen geschiedenis vwo I Dynamiek en stagnatie in de Republiek Uit een boek over de geschiedenis van Amsterdam komen de volgende citaten: 1 Juist op het gebied van de goedkope eigen scheepvaart had Amsterdam een troef in handen

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2011 tijdvak 1 maandag 23 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Achter dit examen is een erratum opgenomen. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling opgenomen.

Nadere informatie

De tijd van: Wereldoorlogen

De tijd van: Wereldoorlogen De tijd van: Wereldoorlogen WoI Interbellum WoII Wereldoorlog I Casus Belli (Latijn, de oorzaak van de oorlog) Wereldoorlog I Tweefronten oorlog: Oostfront/Westfront Tannenberg 1914: Bewegingsoorlog: Verdun

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7, Vietnam

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7, Vietnam Saenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7, Vietna Saenvatting door een scholier 1551 woorden 28 juni 2006 6,7 36 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Meo Paragraaf 1 Wereldachten In Botsing Na 1945 ontstonden

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6, Oorlog en Vrede

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6, Oorlog en Vrede Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6, Oorlog en Vrede Samenvatting door een scholier 1998 woorden 29 januari 2008 6,6 6 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx SFINX HOOFDSTUK 6: OORLOG EN VREDE

Nadere informatie

De Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie.

De Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie. De Sovjet-Unie (9.3) Onderzoeksvraag: Kenmerkende aspecten: Waardoor kreeg Rusland een communistische regering en hoe werd het land een totalitaire staat. Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën

Nadere informatie

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Van Blitzkrieg tot Ontspanning

Samenvatting Geschiedenis Van Blitzkrieg tot Ontspanning Samenvatting Geschiedenis Van Blitzkrieg tot Ontspanning Samenvatting door een scholier 1440 woorden 3 mei 2006 3,3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Bezetting en bevrijding 3 september 1939:

Nadere informatie

Profielwerkstuk Geschiedenis De Vietnam oorlog en Amerika

Profielwerkstuk Geschiedenis De Vietnam oorlog en Amerika Profielwerkstuk Geschiedenis De Vietnam oorlog en Amerika Profielwerkstuk door een scholier 6325 woorden 17 juni 2004 6,3 368 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Wat was de aanleiding

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Examenopgaven VMBO-KB 2004 Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

Samenvatting Koude Oorlog & Vietnam

Samenvatting Koude Oorlog & Vietnam Samenvatting Koude Oorlog & Vietnam Korte samenvatting Historisch kader: Vietnam oorlog (1964-1973) ontstond door de Koude Oorlog: VS en SU gingen de wereldpolitiek bepalen. Kapitalisme(individu centraal,

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 4892 woorden 17 april keer beoordeeld. Geschiedenis

Samenvatting door een scholier 4892 woorden 17 april keer beoordeeld. Geschiedenis Samenvatting door een scholier 4892 woorden 17 april 2012 5 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam Historisch Kader 1858: Franse troepen aan land bij Da

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis vwo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de landen die Napoleon veroverde, voerde hij een beleid dat: enerzijds paste binnen het gelijkheidsideaal van de Franse Revolutie

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer Verslag door Lotte 1361 woorden 19 juni 2017 6,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van televisie

Nadere informatie

Hoofdvraag Waarom liet de Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving? Waarom gingen de VS over tot militair ingrijpen in Vietnam?

Hoofdvraag Waarom liet de Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving? Waarom gingen de VS over tot militair ingrijpen in Vietnam? Samenvatting door een scholier 1594 woorden 9 mei 2006 5 18 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Examenkatern Vietnam 5 Havo Hoofdvraag Waarom liet de Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?

Nadere informatie

-Examen HAVO. geschiedenis

-Examen HAVO. geschiedenis geschiedenis -Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 22 juni 9.00 12.00 uur 20 05 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 81 punten te behalen; het examen bestaat uit 25

Nadere informatie

Examen VWO. geschiedenis

Examen VWO. geschiedenis geschiedenis Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 22 mei 9.00 12.00 uur 20 06 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 86 punten te behalen; het examen bestaat uit 25

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3)

Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3) Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3) Na de dood van Stalin leek de Sovjet greep op het Oost Europa wat losser te worden. Chroesjtsjov maakte Stalins misdaden openbaar (destalinisatie),

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

http://www.schoolsamenvatting.nl/ - De site voor samenvattingen en meer!

http://www.schoolsamenvatting.nl/ - De site voor samenvattingen en meer! Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog van Vietnam 1.1 Botsing in Europa - na 2 e wereld oorlog ontstond onder de gelieerde een slechte stemming dit kwam door Rusland en Amerika : Rusland en Amerika

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Op de vlucht. 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden!

Op de vlucht. 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden! Op de vlucht 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden! 2) Waar komen de vluchtelingen vandaan? Syrië Sinds in

Nadere informatie

Veel Europese landen (vooral Engeland, Frankrijk, Portugal en Nederland) veroverden veel (overzeese) gebieden, kolonies. Waarom?

Veel Europese landen (vooral Engeland, Frankrijk, Portugal en Nederland) veroverden veel (overzeese) gebieden, kolonies. Waarom? Samenvatting door Floor 1727 woorden 2 april 2014 6,5 76 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 4.1 Nationalistische bewegingen in de kolonies 1.1 Europese macht in Azië en Afrika 17 e eeuw: Veel

Nadere informatie

2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917

2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917 Boekverslag door M. 1772 woorden 26 november 2001 6.1 113 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het ontstaan van de Sovjetunie 1. Inleiding: Ik heb als onderwerp het ontstaan van de Sovjetunie gekozen, omdat

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 5397 woorden 13 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. Vietnam Dekolonisatie en Koude Oorlog

Samenvatting door een scholier 5397 woorden 13 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. Vietnam Dekolonisatie en Koude Oorlog Samenvatting door een scholier 5397 woorden 13 mei 2005 7 176 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Vietnam Dekolonisatie en Koude Oorlog Vanaf 1960 ging strijd in Vietnam het nieuws in de VS steeds meer beheersen.

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

Het mysterie: Moord op Lumumba

Het mysterie: Moord op Lumumba Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba

Nadere informatie

Nieuw thema en stofomschrijving als onderdeel van het centraal examen geschiedenis vwo/havo 2005 en

Nieuw thema en stofomschrijving als onderdeel van het centraal examen geschiedenis vwo/havo 2005 en OCenW-Regelingen Nieuw thema en stofomschrijving en 2006 Bestemd voor: scholen voor voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo); scholen voor hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo); voortgezet algemeen

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis De Vietnam Oorlog

Werkstuk Geschiedenis De Vietnam Oorlog Werkstuk Geschiedenis De Vietnam Oorlog Werkstuk door een scholier 3339 woorden 24 april 2003 6,8 343 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Dit werkstuk gaat over de meest beschamende oorlog uit de

Nadere informatie

De Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

De Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Samenwerking slaat om in wantrouwen in 1945 => Tijdens WO 2: USSR en VSA werken samen tegen Duitsland => In

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Lesbrief Young Gangsters (verplicht bij bezoek aan voorstelling)

Lesbrief Young Gangsters (verplicht bij bezoek aan voorstelling) Lesbrief Young Gangsters (verplicht bij bezoek aan voorstelling) Beste docent, Deze lesbrief is bedoeld als voorbereiding op het bezoek aan de voorstelling van Young Gangsters:The New Rambo Generation.

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2008-II

Eindexamen geschiedenis havo 2008-II De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië Gebruik bron 1. Bij elk bronfragment past één van de volgende, in willekeurige volgorde staande, onderwerpen: 1 de Bersiap-tijd; 2 de Napoleontische

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam Samenvatting door een scholier 2979 woorden 11 mei 2005 7,2 55 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam

Nadere informatie

7,1. Werkstuk door een scholier 3327 woorden 15 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Werkstuk Berlijnse Muur

7,1. Werkstuk door een scholier 3327 woorden 15 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Werkstuk Berlijnse Muur Werkstuk door een scholier 3327 woorden 15 maart 2011 7,1 9 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Berlijnse Muur 1. Voorwoord Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het ons een leuk onderwerp leek.

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL 2005

Examen VMBO-GL en TL 2005 Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004 Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-D Gebruik het bronnenboekje. Dit examen

Nadere informatie