Het Ingenieursblad. Rekruteringsdossier ERVAREN INGENIEURS!

Transcriptie

1 Het Ingenieursblad Maandblad van de Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging Ingenieurshuis, Desguinlei 214, B-2018 Antwerpen Afgiftekantoor Gent X Erkenningsnummer P Toelating gesloten verpakking nr. 3/176 BELGIË-BELGIQUE P.B. GENT X B 727 Medische technologie Nr. 5, mei 2008 Lichaamseigen eiwitten als nieuwe therapie Geluidsdiagnose van mechanische kunsthartkleppen Samenwonen met je arts Actieve veiligheid door Audi dynamic steering Rekruteringsdossier ERVAREN INGENIEURS!

2 We d be even stronger with you. And vice versa. They say great minds think alike. So imagine the power of people around the world all thinking together. In over 120 countries, Bekaert devotes our combined brainpower to solving huge challenges in advanced metal transformation and advanced materials and coatings. Because, like everything we do, we believe that innovation is something that s done better together. But just because you re part of a big team doesn t mean you can t also achieve some incredible things of your own. We are quick to give talented people responsibility, and you ll soon find yourself leaving your personal mark on your work. And of course, as a leading multinational with annual sales of over 3 billion, your performance will be well rewarded. So if your engineering, physics or chemistry studies have inspired you to devote your career to ideas that can change thousands of lives around the world, we know somewhere where your drive and individuality will fit right in. Don t you think we re better together? Segment Manager Building Products Zwevegem If you re looking for a real opportunity to grow a segment internationally, our team could use your market knowledge and ability to build key relationships. The ideal candidate will have a Master s degree in civil engineering, and several years experience in developing new markets. Global Spare Parts Manager Ingelmunster You develop a strong customer relationship and you coordinate, train and coach the spare parts team worldwide to improve customer satisfaction. You have a Master s degree and 5 years experience in a technical/commercial environment. Experience in spare parts business or after sales services is an asset. Interested? Go to and apply online or call Mechanical Lab Manager Deerlijk You are responsible for the organization and supervision of the Mechanical Lab, which employs about 20 people, in terms of resources (people, competencies and equipment), way of working and results (safety, quality, operational excellence). You will closely cooperate with your colleagues of the research and development center in China. You have a Masters degree or a PhD in Mechanical Engineering, preferably with knowledge of material science.

3 VOORWOORD Nieuwe kansen De omgeving waarin de K VIV functioneert, verandert grondig. De schoolverenigingen krijgen nieuwe uitdagingen vanuit de universiteiten en faculteiten. De onderwijshervorming verandert het landschap van de opleidingen en daardoor ook het profiel van onze nieuwe kandidaat-leden. We moeten al die omwentelingen aangrijpen als nieuwe kansen... Kansen om de K VIV een nieuw gezicht te geven. We moeten onze identiteit versterken in het vooruitzicht van toekomstige samenwerking met andere groepen en organisaties. Tijdens de voorbije maanden is er door een ruime groep vrijwilligers intensief gewerkt om een nieuw masterplan vorm te geven. U heeft in de laatste edities van Het Ingenieursblad kunnen lezen over deze acties. Op de Algemene Vergadering van 29 mei wordt dit een belangrijk agendapunt. Een aantal veranderingen zijn ondertussen al organisch aan het groeien : Het sterker opnemen van onze maatschappelijke rol, het promoten van ingenieursopleiding, het aanbieden van vernieuwende netwerk-opportuniteiten, etc.. De jaarthema s vormen jaar na jaar een groeiend succes. Er worden aantrekkelijke evenementen opgezet die honderden leden samenbrengen. De werf van het windmolenpark in Oostende, een VIP bezoek aan het autosalon, een pianorecital in het concertgebouw van Brugge, enz... Dit zijn maar enkele recente voorbeelden. Welke vereniging kan zo n netwerking platform gratis aan zijn leden bieden? De K VIV organiseert bouwwerf-bezoeken voor leerlingen van de zesde klas van basisscholen. En we ondertekenen eerstdaags een contract met de Vlaamse regering om het ingenieursberoep te gaan promoten in het zesde leerjaar van het middelbaar onderwijs, een omvangrijk engagement waar een voltijds medewerker in de K VIV staf drie jaar voltijds zal aan werken. Het succes van deze evenementen versterkt het beeld van de K VIV naar de buitenwereld en maakt weer andere bedrijven en organisaties geïnteresseerd om met ons samen te werken. Een sneeuwbaleffect dus...! Het succes van onze evenementen versterkt het beeld van de K VIV en maakt weer andere bedrijven en organisaties geïnteresseerd. Deze nieuwe dynamiek werkt ook motiverend voor de vele honderden leden-vrijwilligers. De werking van de Ingenieursvereniging kan niet zonder hen! Elk met zijn eigen sterktes, interesses en passies. Het is als een schaakspel waar ook elk schaakstuk zijn eigen sterktes heeft en op het juiste moment moet ingezet worden om te bouwen aan de toekomst. En in het schaken geldt ook : de aanval is de beste verdediging! We mogen ons niet krampachtig aan het verleden vastklampen, maar moeten integendeel de wijzigende condities rondom ons gebruiken om nieuwe successen op te bouwen. Dit is een oproep aan iedereen die van dicht of van verre bij K VIV betrokken is. ir. Peter Erauw Secretaris-Generaal K VIV 5/2008 Het Ingenieursblad 1

4 Wees baas over je eigen leven. Flexibel contract Contract op projectbasis Vast contract Je wil je talenten als ingenieur of technisch specialist (in elektriciteit, elektromechanica,...) beter ontplooien in al even diverse sectoren zoals chemie, bouw, voeding, textiel, grafische of automobiele industrie of nog een andere sector? Wil je routine in je carrière, wel uitgekozen projecten of heb je eerder een zelfstandig profiel? Manpower Professional biedt je een ongekende flexibiliteit. Dankzij hun feilloze marktkennis selecteren onze business consultants die job waarin je jezelf kan ontplooien en tegelijk ook het evenwicht terugvindt tussen je werk en je privéleven. Professional VU : Manpower Belgium NV, P. Lacroix, Louizalaan 523, B-1050 Brussel ı BE VG 361/BUOP_B-AA05.040_W.RS.009

5 Het Ingenieursblad INHOUD Het Ingenieursblad is het maandblad van de Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging - K VIV, de enige overkoepelende beroepsvereniging voor burgerlijk en bio-ingenieurs in Vlaanderen. De K VIV vzw werd opgericht in 1928 en telt individuele leden. J A A R G A N G 77, N R. 5, M E I 2008 Zetel en algemeen secretariaat K VIV, Ingenieurshuis, Desguinlei 214, B-2018 Antwerpen tel.: (algemeen), fax: info@kviv.be website: Vaste redactie Karolien VAN WIELE, projectcoördinator publicaties Luce CALLENS, secretariaat tel. rechtstreeks: , fax: ingenieursblad@kviv.be website: Verantwoordelijke uitgever Roger MEULEMANS algemeen directeur a.i., hoofdredacteur Redactieraad Voorzitter: prof. dr. ir. Jos Vander Sloten Leden: dr. ir. Jean-Marie Aerts, ir. Roger Meulemans, ir. Philippe Delforge, ir. Johan Goossens, ir. Clement Noë, dr. ir. Peter Schelkens, dr. ir. Jan Schrooten, ir. Werner Vancayseele, prof. dr. ir. Erick Vandamme, dr. ir. Leo Van de Loock, prof. dr. ir. Rik Van de Walle, Karolien Van Wiele, prof. dr. ir. Herman Van Langenhove, ir. Guido Wouters Columnisten ir. Carmen Cordier, prof. dr. ir. Bart De Moor, ir. Joachim Coens, prof. dr. ir. Willy Verstraete Reclameregie DECOM NV Stationsstraat 108, 2800 Mechelen tel.: , fax: bie@decom.be - bie@b-net.be annick.kumbruck@decom.be website: Abonnementen Leden van K VIV en het Technologisch Instituut-K VIV ontvangen Het Ingenieursblad uit hoofde van hun lidmaatschap. Voor niet-leden kost een jaarabonnement 56 (binnenland) en 80 (buitenland) voor Studentenabonnement 14 (academiejaar september t/m juni) (studentenlidkaart voorleggen). Abonnementen schriftelijk aan te vragen bij de K VIV, Dienst Publicaties (zie adres hierboven). controle verdeling aangesloten leden 2006 Oplage en verspreiding Het Ingenieursblad verschijnt 9 maal per jaar, maandelijks behalve in juli, augustus en december. Het wordt gratis verstuurd aan de K VIV- Leden, alsook aan honderden bedrijven, instellingen, overheden en andere externe abonnees. Gemiddelde oplage: ex. (CIM gecontroleerd) Prepress en druk DECOM NV Stationsstraat 108, 2800 Mechelen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, internet of welke ander vorm dan ok zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Verantwoordelijkheid voor de inhoud van de artikels en de column berust bij de auteurs Medische technologie Lichaamseigen eiwitten 18 ir. J. Vandecasteele Geluidsdiagnose van mechanische kunsthartkleppen 28 ir. K. Defever en ir. N. Famaey Samenwonen met je arts 39 ir. E. Parton en ir. B. Gyselinckx Rekruteringsdossier Ervaren ingenieurs Carrièreplanning voor de ingenieur 42 ir. L. Bongaerts Vrouw & ingenieur: Op weg naar de top? 47 K. Verheecke Consultancy opdrachten voor de senior-ingenieur 51 ir. L. Kennis Actieve veiligheid door Audi dynamic steering 54 ir. M. Lannoij, ir. J. Schuller, ir. M. Sagefka, ir. W. Dick, ir. R. Schwartz, ir. M. Meys K VIV-Direct Jaarlijkse Algemene Vergadering van K VIV 70 Actief 71 Agenda Geledingen K VIV 80 Agenda TI 81 Column Carmen Cordier: Derde industriële revolutie 84 Jan Lagast: Wint u graag van of met collega s? 67 Rubrieken Actueel 4 Scoop 10 Mozaïek 12 Ir.-aanbod 68 Agenda extern 83 Adverteerders 79 Surf ook eens naar Met dank aan onze hoofdsponsors 5/2008 Het Ingenieursblad 3

6 ACTUEEL Agfa-Gevaert Agfa-Gevaert en VITO bundelen krachten voor productie van waterstof Combineer Agfa-Gevaert s ervaring met het coaten van films met VITO s kennis van membraantechnologie en je krijgt als resultaat een membraan met tot nu toe onvoorstelbare mogelijkheden. Een eerste toepassing is elektrolyse, een proces dat wordt gebruikt voor de productie van waterstof. Maar dit is slechts het begin van een rist toekomstige toepassingen. Of beter gezegd: toepassingen van de toekomst! Nieuw procedé voor waterstofproductie Waterstof wordt al jaren beschouwd als een potentiële energiedrager en als een opslag-medium voor energie. Deze zogenaamde waterstofeconomie komt een stuk dichterbij onder invloed van de stijgende prijzen voor aardgas, en de nood om duurzame energie op te slaan op de plaatsen waar deze wordt opgewekt en niet (meteen) wordt verbruikt. Vandaag wordt waterstofgas reeds op grote schaal industrieel toegepast in de elektriciteitsproductie, in de voedingsindustrie en in de metaalnijverheid. Klassiek wordt waterstofgas geproduceerd uit aardolieproducten. Elektrolyse van water met waterstof- en zuurstof-gas als eindproducten is een alternatieve, schone en duurzame technologie, die waterstof van een hogere zuiverheid oplevert. De relatief hoge energiebehoefte (en dus de hoge kost) van dit elektrolyseproces belemmerde tot nu toe de doorbraak van deze technologie voor de grootschalige productie van waterstof. Zirfon Perl, separator met toekomst VITO en Agfa-Gevaert hebben het afgelopen jaar samen een nieuw elektrolysemembraan (separator) ontwikkeld en productierijp gemaakt. Deze separator is uiterst geschikt voor het elektrolyseproces bij de productie van waterstofgas. Het membraan, dat de naam Zirfon Perl kreeg, is sterker en energie-efficiënter dan de momenteel op de markt beschikbare alternatieven. Een bijkomend maar niet onbelangrijk voordeel is dat het membraan asbestvrij is. Het gebruik van de Zirfon Perl separatormembranen leidt tot een verbetering van het elektrolytische productieproces van waterstofgas. Dit proces wordt nog aantrekkelijker door de stijgende petroleum- en energieprijzen. Helemaal interessant wordt het wanneer de benodigde stroom voor het elektrolyseproces uit hernieuwbare bronnen wordt betrokken. Qua duurzaamheid kunnen petroleumderivaten hier niet tegenop. Strategische samenwerking Agfa-Gevaert en VITO De Zirfon Perl separatormembranen zijn het eerste resultaat van een brede strategische samenwerking tussen Agfa-Gevaert en VITO. De samenwerking speelt ten volle de complementariteit uit van enerzijds de jarenlange ervaring die Agfa- Gevaert heeft op het vlak van industriële coatingprocessen en productontwikkeling, en anderzijds van de uitgebreide kennis van VITO op het vlak van polymeermembranen en hun verschillende toepassingen. De partners zullen in de toekomst verder samenwerken om deze ontwikkelingen ook te richten naar andere groeimarkten. Naast de toepassingen voor waterstofproductie, zullen ook membranen voor waterzuivering (bioreactoren), bio-ethanolproductie, en andere toepassingen worden ontwikkeld. VITO (Vlaamse instelling voor technologisch onderzoek) is een Europees, onafhankelijk onderzoeks- en adviescentrum, dat duurzame technologieën ontwikkelt op het vlak van energie, leefmilieu, materialen en aardobservatie. VITO levert intelligente en kwalitatieve oplossingen, waar grote en kleine bedrijven concurrentieel voordeel uit halen, en objectief onderzoek, studies en adviezen, die industrie en overheden in staat stellen hun toekomstbeleid te bepalen. De Agfa-Gevaert Groep is actief in de imaging- en informatietechnologie. Agfa ontwikkelt, produceert en verkoopt analoge en digitale systemen voor de drukindustrie (Agfa Graphics), de zorgsector (Agfa HealthCare) en specifieke industriële toepassingen (Agfa Materials). Meer info: VITO NV: Gert De Vos, Projectverantwoordelijke Business & marktstrategie, , gert.devos@vito.be Agfa-Gevaert: Jo Vander Aa, New Business Marketing & Application, Agfa Materials, , jo.vanderaa@agfa.com 4 Het Ingenieursblad 5/2008

7 Simplicity is making technology easy to use Als wereldwijd marktleider op het gebied van verlichting stimuleert Philips de overschakeling naar energiezuinige oplossingen. In totaal 19 procent van alle elektriciteit wereldwijd wordt verbruikt door verlichting. De toepassing van energiezuinige verlichting kan daardoor het energieverbruik, en daarmee de schadelijke CO 2 -uitstoot, over de hele wereld aanzienlijk verlagen. Philips Lighting in Turnhout is de nummer 1 in verlichtingstechnologie en productie van hogedrukgasontladingslampen. Verlichting van wegen, gebouwen, winkels en sportvelden wordt alvast jouw speelterrein. Denk maar aan Living Colors-sfeerverlichting en xenon autokoplampen. Of misschien ben je meer gebeten door digitale projectietoepassingen zoals beamers, video en projectietelevisie? Philips Turnhout zoekt (m/v): Elektrisch Hoofdconstructeur (ref ) In onze fabrieken te Turnhout lopen continu meerdere automatiseringsprojecten onder leiding van onze projectteams. Als elektrisch hoofdconstructeur maak je deel uit van zulke projectteams en ben je eindverantwoordelijke voor het tot stand brengen van het besturingsgedeelte van een of meerdere machines. Dit betekent dat je in eerste instantie het concept voor een machine bedenkt. De implementatie doe je eventueel (deels) zelf of laat je uitvoeren door resources en/of partners binnen of buiten Philips. Projecten zijn multidisciplinair van aard. Je werkt dus in teams bestaande uit zowel mechanische als procesontwikkelaars. Daarnaast heb je ook vaak contacten met collega's van onderhoud, productie en leveranciers. Sommige projecten spelen zich af binnen een internationale context en vereisen mogelijk het maken van enkele korte reizen per jaar. Projectleider/Black belt (ref ) Gedurende een tweetal jaar waarin je binnen Philips Lighting Turnhout opgeleid wordt tot Black belt krijg je de mogelijkheid om ondergedompeld te worden in onze organisatie. Tijdens deze periode zal je verschillende baanbrekende projecten kunnen leiden van A tot Z en mee je stempel kunnen drukken op het beleid. Projectleiders die zich toeleggen op continue verbeterprojecten, de Green belts, neem je mee onder de arm en coach je bij hun opdrachten. Persoonlijke coaching en een goed opgezet management developmentprogramma zullen je mee door deze opleiding begeleiden. Als Black belt leer je heel wat bij rond Process & Improvement management, Problem Solving en Leadership. Dat stelt je in staat om nadien te kunnen doorgroeien naar andere key-posities binnen het bedrijf. Interesse? Stuur je cv naar Anje.Schoonbaert@philips.com of Philips Innovative Applications, Steenweg op Gierle 417, 2300 Turnhout. De beschrijvingen van onze vacatures vind je op

8 Innovation for Sustainable Pr Officiële opening Concertgebouw Brugge 23 april Onze structurele partner van het K VIV Jaarthema 2008 Klimaat schept kansen, VITO, organiseerde van 22 tot 25 april het internationale congres Innovation for Sustainable Production in Brugge. De belangstellenden van het K VIV Jaarthema 2008 werden daarom uitgenodigd om de officiële opening bij te wonen op 23 april in het Concertgebouw in Brugge. VITO organiseerde deze internationale conferentie om de innovatie in duurzame procesmethoden onder de aandacht te brengen. Naast de deelnemers van K VIV waren er ook delegaties van enkele belangrijke Vlaamse bedrijven als Umicore en Janssen Pharmaceutica en federaties als essenscia. De eerste i-sup editie kon rekenen op 510 deelnemers van over de hele wereld. Tekst: ir. Hans Romaen, directeur TI en Toon de Bruyn, projectassistent Foto s: Stefan Dewickere Het internationale karakter van h deelneme Meer dan 600 deelnemers maken hun opwachting in de ontvangsthal voor de openingsavond. Onder de 120 genodigden bevinden zich ook enkele K VIV- en TI-bestuursleden die het voorafgaand diner laten smaken. Een zicht op de goed gevulde concertzaal in het prachtige Brugse Concertgebouw. Van links naar rechts ziet u de deelnemers aan het panelgesprek: Marc Van Sande, Chief Technology Officer van Umicore, Jan Liessens, Vice President Global Environment, Health and Safety van Janssen Pharmaceutica en Kurt Vandenberghe, Deputy Head of Private Office van Europees Commissaris Janez Potoçnik. 12 Het Ingenieursblad 5/2008

9 SCOOP Sterke penetratie en hoge signaal/ruisverhouding nodig Drie antennes volstonden om mobiele tv via DVB-H aan te bieden in de Gentse binnenstad en omliggende wijken. De technische test leverde veel waardevolle informatie op over de technische haalbaarheid van DVB-H in Vlaanderen. De eis voor voldoende signaalsterkte binnenhuis is meestal haalbaar maar ook duur. Bovendien is in sommige omstandigheden een hoge signaal/ruisverhouding noodzakelijk, wat de kostprijs van de infrastructuur nog eens opdrijft. Een extrapolatie leert dat er in elk geval meer dan vijfhonderd antennes nodig zijn om heel Vlaanderen binnenhuis te bedienen. Twee jaar geleden bestond DVB-H alleen nog maar als een specificatie op papier. De haalbaarheid van het systeem, zowel technisch als economisch, moest nog aan de praktijk getoetst worden. Daarom heeft het MADUF-team in Gent een proefopstelling gebouwd, bestaande uit drie antennes op gebouwen in de Keizer Karelstraat, op de Ledegancksite en in de Groendreef. De antennes staan op ongeveer 60 meter hoogte en hebben een effectief zendvermogen (ERP) van 6 kw, 7,5 kw en 2,8 kw. Het gaat om een Single Frequency Network (SFN) op 602 MHz met een bandbreedte van 8 MHz. Performantie meten met praktijktests Het onderzoeksteam deed een hele reeks metingen met behulp van een wagen met externe antenne en spectrum analyser om het signaal van 602 MHz te filteren. De onderzoekers hebben voor elke zender het resulterende elektrische veld gemeten, tot in de uithoeken van Gent. Op die manier bakenden ze de verwachte zone af voor goede ontvangst binnenhuis. Bovendien bepaalden ze het signaalverlies van buiten naar binnen voor honderd referentiegebouwen. Zoals verwacht gaven rijwoningen een groter verlies dan alleenstaande villa s omdat ze minder bestraalde zijden hebben. De technische performantie werd uiteindelijk gemeten met tests in praktijksituaties: stilstaand in een gebouw, wandelend, in de trein en op de bus en in de wagen aan 20, 70 en 120 km/u. Het team voerde die tests uit voor 14 verschillende settings met uiteenlopende modulatieschema s zoals QPSK (een schema dat maximaal ongeveer 10 tv-zenders toelaat op het netwerk) en 16-QAM (10 Mbit/s en geschikt voor ruwweg 30 tv-zenders). Erg gevoelig voor de signaal/ruisverhouding Per setting en scenario noteerden de onderzoekers de ontvangstkwaliteit langs het uitgestippelde traject. Een van de belangrijkste conclusies was dat het systeem bij moeilijke ontvangstomstandigheden erg gevoelig is voor de signaal/ruisverhouding. Bij ontvangst in een snelle wagen of in de trein was de vereiste C/(N+I) groter dan 15 db, een stuk hoger dan de gebruikelijke waarden in de bestaande digitale of analoge transmissies. Op basis van die metingen berekenden de onderzoekers de nodige infrastructuur voor een volledige DVB-H-dekking in Vlaanderen voor goede ontvangst binnenhuis. In de praktijk komen twee alternatieven in aanmerking. De eerste mogelijkheid maakt gebruik van de bestaande infrastructuur van de VRT, dat zijn een reeks grote en middelgrote masten. In dat scenario zouden er 653 antennes moeten geïnstalleerd worden. De tweede mogelijkheid is optimistischer en voorziet het gebruik van nieuwe platforms op hoge gebouwen. In dat geval zouden er toch nog 563 antennes nodig zijn om DVB-H goed te doen werken. van mobiele tv lichtjes verbeterd dankzij de praktijktest, dat is misschien toch veelbelovend. Iets anders dan tv op een klein schermpje De aarzeling is vermoedelijk ook te wijten aan het te schrale aanbod. Potentiele kijkers verwachten iets anders dan traditionele tv op een klein schermpje. Ze verwachten vooral aangepaste presentaties voor de mobiele kijker. Speciaal verknipte soapseries (zogenaamde mobisodes ) of een aangepast en geïndividualiseerd nieuwsaanbod kunnen een antwoord zijn. De marktspelers zullen nog heel creatief moeten zijn om hun mobiele tv-diensten aantrekkelijk te maken, zegt IBBT Program Manager André De Vleeschouwer. Het MADUF-project onderzocht de leefbaarheid van commerciële mobiele tv via DVB-H, maar De Vleeschouwer wijst ook op de bredere context. Digitale technologieën zoals DVB-H kunnen ook maatschappelijke noden dienen, zegt hij, denk maar aan verkeersinformatie of brandweer- en poli- tiewerk. Er ligt een heel spectrum aan beschikbare frequenties open, zeker na het stopzetten van de analoge uitzendingen via zendmasten. De Vleeschouwer: Hier ligt een enorm terrein voor nieuwe toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan een cultuuraanbod dat moeilijker te verzoenen is met een louter commerciële aanpak. Er moet dus ruimte zijn voor maatschappelijke experimenten. ir. Didier Wijnants, Forte De VRT installeerde in Gent drie antennes als testnetwerk voor DVB-H. 5/2008 Het Ingenieursblad 11

10 S COOP DVB-H voor mobiele tv komt aarzelend van de grond Mobiele televisie via Digital Video Broadcasting Handheld (DVB-H) is technisch haalbaar maar of het in Vlaanderen straks ook commerciële realiteit wordt is nog onzeker. Aanbieders zullen hun programma s nog creatief moeten aanpassen om hun diensten aantrekkelijk en relevant te maken. Dat is een van de conclusies van het onderzoeksproject MADUF dat in maart 2008 werd afgerond. Het geïntegreerde project duurde ruim twee jaar en onderzocht technische, juridische en economische aspecten. Het onderzoeksteam bouwde in Gent een testinstallatie en peilde tegelijk naar de interesse voor mobiele televisie bij het grote publiek. MADUF staat voor Maximizing DVB Usage in Flanders en is een onderzoeksproject van IBBT in samenwerking met VRT, Telenet, Belgacom/Proximus, Siemens Nokia Networks, Option en Scientific Atlanta. Doelstelling: de mogelijkheden onderzoeken van Digital Video Broadcasting Handheld (DVB-H) voor het aanbieden van mobiele tv op draagbare zaktoestelletjes. DVB-H is een variant van DVB-T (de standaard voor gewone digitale televisie) en is in verschillende Europese landen aan een prille opmars bezig, vooral in Italië en Finland. IBBT: Innovatie in ICT stimuleren IBBT is een onafhankelijke onderzoeksinstelling die in opdracht van de Vlaamse overheid innovatie binnen ICT stimuleert. Het IBBT-team biedt bedrijven en organisaties actieve ondersteuning bij onderzoek en ontwikkeling en brengt daarvoor uiteenlopende bedrijven, overheden en non-profit-organisaties samen rond onderzoeksprojecten. Bij elk van die projecten komen zowel technische als niet-technische aspecten aan bod. IBBT brengt meer dan 600 onderzoekers uit verschillende Vlaamse universiteiten en kenniscentra samen. Het geeft de voorkeur aan onderzoek dat inspeelt op actuele maatschappelijke en economische thema s in domeinen zoals ehealth, egovernment, Nieuwe Media, Mobiliteit en Logistiek. Een praktijktest van een scenario: de kaart geeft de technische performantie weer van het Gentse DVB-H-netwerk voor een wagen die 20 km/u rijdt. Fikse investering in hoogkwalitatieve zendapparatuur Om de technische haalbaarheid te testen installeerde de VRT in de Gentse binnenstad drie antennes voor DVB-H. Onder leiding van doctor ir. Wout Joseph (Universiteit Gent) deed het onderzoeksteam metingen en tests om het zendvermogen en de kwaliteit van het signaal te bepalen voor een goede ontvangst binnenhuis. Daaruit bleek onder meer dat de toepassing een zeer goede signaal/ruisverhouding vereist. Bovendien moeten er meer dan vijfhonderd antennes gebouwd worden om een volledige dekking in Vlaanderen te bereiken. Dat betekent alvast een fikse investering in hoogkwalitatieve zendapparatuur. Wout Joseph spreekt van zo n 80 miljoen euro investeringskapitaal, nog een erg voorlopige schatting. Proefpersonen vinden de meerwaarde klein Een hoge investeringskost moet terugverdiend worden. Het onderzoek leert dat de consument maximaal 10 euro per maand wil betalen voor mobiele televisie met een aantrekkelijk aanbod. En hij wil er geen apart toestel voor kopen, het moet kunnen op de gsm, de ipod of de PDA. Doctor Lieven De Marez (Universiteit Gent) schat het marktpotentieel op ongeveer 20 % van de consumentenpopulatie op korte termijn. Dat cijfer is gebaseerd op inschattingen van experts en op enquêtes bij een groot publiek en bij de dertig proefpersonen die het Gentse netwerk getest hebben. De proefpersonen gebruiken de mobiele tv vooral als verstrooiing op dode momenten van de dag, bijvoorbeeld bij het wachten op bus of trein. Maar ze vinden de meerwaarde eerder klein en ze zitten er niet op te wachten. Anderzijds is hun houding ten opzichte 10 Het Ingenieursblad 5/2008

11 Explore the future from pole position Flanders DRIVE, het innovatieplatform voor de Vlaamse voertuigindustrie, gevestigd in Lommel, wil de volgende jaren verder uitgroeien tot een internationaal erkend onderzoeks- en competentiecentrum voor de sector. Hiervoor zullen de overheid en het bedrijfsleven een gezamenlijke inspanning leveren. Flanders DRIVE zal competentie opbouwen in vier focusdomeinen: manufacturing, light weight materials, active safety en clean power trains. Innovatie door samenwerking staat hierbij centraal. Om deze groei en dynamiek verder te versterken, is Flanders DRIVE op zoek, naar m/v: ONDERZOEKSINGENIEURS Active Safety / Systeemintegratie Je voert, in nauwe samenwerking met je collega-onderzoekers, klantgericht onderzoek uit voor de brede applicatie van Vehicle Dynamics in het domein van Active Safety -productontwikkelingen voor voertuigen. Je expertiseopbouw en -toepassing heeft betrekking op alle facetten van specificatie, integratie en implementatie van mechatronische systemen voor en in voertuigen. Je vertaalt de opgebouwde competentie in relevante input voor het kennisbeheersysteem. Je bent doctor of burgerlijk ingenieur in de werktuigkunde of mechatronica (optie voertuigtechnieken) met bij voorkeur enige onderzoekservaring in/voor de industrie. Je beschikt over een stevige theoretische kennis van voertuigdynamica, ervaring met een dspace-omgeving en Matlab/Simulink is een troef. Je hebt een analytisch vermogen en kan zelfstandig en nauwkeurig werken, maar bent ook een dynamische teamplayer. Active Safety / Automotive architecture Je voert klantgericht onderzoek uit voor de brede applicatie van Vehicle Dynamics in het domein van Active Safety-productontwikkelingen voor voertuigen. Je bent verantwoordelijk voor het opstellen van het systeem- en architectuurdesign van de voertuigapplicaties. Je vertaalt de opgebouwde competentie in relevante input voor het kennisbeheersysteem. Je werkt nauw samen met je collega-onderzoekers en/of de onderzoekers in de industrie. Je bent doctor of burgerlijk ingenieur in de werktuigkunde of mechatronica (optie voertuigtechnieken) en hebt minimaal 2 jaar relevante onderzoekservaring in het gevraagde expertisedomein. Je beschikt over een stevige kennis van voertuigdynamica; ervaring met een dspace-omgeving en Matlab/ Simulink is een troef. Je hebt een analytisch vermogen en kan zelfstandig en nauwkeurig werken. Je bent een dynamische teamplayer. Light Weight Materials / Verbindings en assemblagetechnieken Je voert toepassingsgericht onderzoek uit naar verbindings- en assemblagetechnieken in het domein van Light Weight Materials voor voertuigen. Je draagt je steentje bij tot de wetenschappelijke output en publicatie van de onderzoeksresultaten. Je vertaalt de opgebouwde competentie in relevante input voor het kennisbeheersysteem. Je werkt nauw samen met je collega-onderzoekers binnen Flanders DRIVE én/of de onderzoekers in de industrie die bij de verschillende projecten betrokken zijn. Je bent burgerlijk of industrieel ingenieur en hebt minimaal 5 jaar relevante onderzoekservaring in het gevraagde expertisedomein. Ervaring met innovatieprojecten in/voor de industrie is een must, specifieke ervaring in de voertuigindustrie is een troef. Je bent een doorzetter, weet van aanpakken en je bent flexibel. Je bent een dynamische teamplayer. Voor meer info, surf naar Flanders DRIVE biedt: Je krijgt de gelegenheid om mee gestalte te geven aan een jong, dynamisch bedrijf, waar individuele inbreng sterk gewaardeerd wordt. Je komt terecht in een boeiende sector en krijgt de kans om toonaangevend onderzoek voor de sector uit te voeren en dit in een high-techomgeving. Je ontvangt een competitief salarispakket, aangevuld met extralegale voordelen. GEDREVEN om de voertuigindustrie een extra injectie te geven? Stuur snel je sollicitatie en cv naar Renilde Craps, Directeur Flanders DRIVE, Oude Diestersebaan 133, 3920 Lommel. Mailen kan naar renilde.craps@flandersdrive.be