BIO-ENERGIE IN VLAANDEREN

Transcriptie

1 BIO-ENERGIE IN VLAANDEREN Bijdrage tot energiedoelen Bio-energiebeleid Aandachtspunten Annemie Bollen 14/06/2016

2 BIJDRAGE TOT ENERGIEDOELEN

3 Klimaat- en energiedoelen EU tov 1990 CO 2 -reductie (tov 2005) Hernieuwbare energie % -40% -80% -95% 20% 27% ETS Niet-ETS tov % -10% -43% -30% B -15% -31% à - 37,5%? 13% Geen doelen, plan in 2018 Federaal kt 0,718 Mtoe offshore + biobrandstof VL - niet ETS -15,7%? 2,156 Mtoe Waals Gewest -14,7%? 1,277 Mtoe

4 A. Bijdrage klimaatdoelen Koolstofneutraal volgens klimaatboekhouding

5 Goed voor het klimaat? Emissies bij aanvoer / verwerking Directe emissies Indirecte emissies: drogen, vervoer, verwerking, pelletisering, Vastlegging tijdens groei Aanplanting? Tijdsperspectief is bepalend 35% return stroomopwekking (warmteverlies) Waar? Afhankelijk van geval

6 Goed voor het klimaat? Elektriciteit In plaats van Warmte In plaats van Kg/MWh Steenkoolcentrale 900 Gascentrale 400 Nucleaire centrale 0 Kg/MWh Stookolie 262 Gas 208 Geen extra reducties (ETS-cap-regime) ETS: geen extra reductie Niet-ETS: extra reductie

7 Voorbeeld directe emissies (VL 2014)

8 B. Bijdrage hernieuwbare energiedoelen België: 13% (2020) Vlaanderen (lastenverdeling 4/12/2015): 2,156 Mtep Vlaamse indicatieve subdoelen: Jan 2014: 10,5%

9 Vlaamse indicatieve subdoelen 2020 GWh % 2013 % 2020 Teller Groene stroom ,5% 19,5% Groene warmte ,9% 6,9% Biobrandstoffen % 10% Noemer Energieverbruik % tov ,156 MTEP: GWh

10 Subdoelen groene stroom

11 Subdoelen groene warmte

12 Doelen per hernieuwbare energiebron 2020 Bio-energie 13: 81%

13 Bio-energie: een reus met veel gezichten

14 Aandeel in bio-energie (2013)

15 Indicatieve doelen 2020

16 Moeilijke tijden? Dalende elektriciteitsprijzen Stijgende biomassaprijzen

17 Onrendabele toppen OT>steun OT=steun OT<steun

18 AvH overweegt sterk sluiting onrendabele Max Greencentrale 2/3/ ? Geen ontsnappen aan biomassacentrale Langerlo 09/6/ ? Gentse biomassacentrale [BEE] komt er niet 02/05/2016

19 Groene stroom in div. scenario s 22,3% 19,5% 19,4% 14,0% 11,1% 10,3%

20 Bio-energie essentieel voor energiedoelen? Aanzienlijk aandeel in de productie Realisatie doel in grote mate afhankelijk van exploitatie bestaande bioinstallaties en komst van nieuwe Fast Lane onderzoekt alternatieven windenergie bv. 1 grote bio-installatie = 300 tot 800 windturbines Nu 380 windturbines Doel 2020: 500 windturbines Andere alternatieven: zonne-energie (draaiuren)

21 BIO-ENERGIEBELEID

22 Biomassa in beleidsnota s Energie Hernieuwbare energiedoelstelling Verzoenen materiaalkringlopen en hernieuwbare energieproductie Groene warmte boven groene stroom Omgeving Duurzaam gebruik biomassa(rest)stromen: Cascade Houtstromen: minder verbranding, meer energetisch rendement Luchtkwaliteit, Landbouw en Visserij Bio-(gebaseerde) economie Voedselverliezen, circulaire economie Werk, Economie, Wetenschap en Innovatie Biogebaseerde economie

23 Transversaal thema Diverse plannen Biomassa-actieplan (2015) Actie 16: houtige biomassa(rest)stromen voor energieproductie Actie 19: rendementsverhoging grootschalige biomassa-installaties Bio-economie in Vlaanderen: visie, strategie, (2013) (Ontwerp)actieplan hernieuwbare energie Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Opvolging Biomassa-inventaris Inventaris hernieuwbare energie

24 Ondersteuning Groene stroom- en WKK-certificatensystemen Call groene warmte Strategische investeringssteun Reglementering Certificaten: Aanvaardbaarheid: bv. niet gebruikt als industriële grondstof (adviezen sectorfederaties en OVAM) Voorwaarden EPB: warmtenetten, Duurzaamheidscriteria? Catalogering? Certificering? CO 2 -balans - Indirect energiegebruik? Duurzaam bosbeheer? Duurzaam materiaalgebruik?

25 Energie- en klimaatdoelen CO2-balans Energievoorziening Milieu, afval, natuur, ruimte Criteria gebruik biomassa Bio-energie in Vlaanderen AANDACHTS- PUNTEN Materialen Circulaire economie Economie, industrie (voeding, hout, ) landbouw Bioeconomie

26 Herkomst biomassa LOKAAL Lokale activiteiten: werkgelegenheid INGEVOERD Indirecte emissies Impact op betalingsbalans

27 IMPORTEURS Vooral pelletaanvoer van overzee EXPORTEURS

28 76% houtstromen wordt geïmporteerd

29 Vooral voor stroom, weinig voor warmte

30 Goed voor bevoorradingszekerheid? (fysiek en economisch) Zekerheid Stabiele energiebron Lokale bronnen Nog lokaal ongebruikt potentieel Kleinschalige installaties Flexibel inzetbaar Overgangstechnologie in transitie tot andere vormen van flexibiliteit? Onzekerheid Afhankelijk van invoer biomassa grootschalige installaties 76% van gebruikte biomassa wordt ingevoerd Lokaal potentieel is beperkt Schaarser wordende duurdere biomassa

31 Schaalniveau? Centraal Schaalvoordelen Aankoop biomassa Logistiek Verkoop elektriciteit Voor grote industriële verbruiken? Decentraal Schaalnadelen Lokale verankering Mogelijkheden warmtebenutting Sociaal-economische return Mix?

32 Goedkoop? Relatief kostenefficiënt Aanzienlijke kosten 240 mio (2014) 570 mio (2020) Nu Mio /jaar Geen balancingbackupkosten Aandeel stroom Aandeel kosten Biostroom % 23% Biomassa % 14% Restafval 27 5% 3% Biogas 61 5% 6% Biomassa wordt schaarser en duurder Grote verschillen in prijzen Gevoelig voor evolutie elektriciteitsprijs OPEX: Blijvend afhankelijk van steun? Afhankelijk van toepassing (technologie, herkomst biomassa)

33 Certificatensteun startdatum 1/1/2016

34 Kosten certificatensystemen

35 Duurzaam? Twijfels Ontbossing Nog duurzaam potentieel Andere evoluties in sector: valutaeffecten, speculaties, stijgende vraag Azië Lokale luchtkwaliteit Materiaalconcurrentie: houten papiersector.. Verschilt per geval DUURZAAMHEIDSGARANTIES Specifieke regulering /certificering/procedures om kwaliteit en duurzaamheid te verzekeren Internationale afspraken? Internationale markten

36 Lokale luchtkwaliteit NOX SO2 Fijn stof VOS ELEKTRICITEIT Nucleair Steenkool Gas Zuiver biomassa Biogas KLEINE VERBRANDINGSINSTALLATIE KACHEL Olie 151 Gas 79 Steenkool 227 Hout

37 Cascade Farmacie Voeding - veevoeding Chemie - Materialen Energie Warmte - elektriciteit

38 Biomassagebruik voor energieopwekking? Energiebeleid Battle of the principles Materialenbeleid Case by case Duurzaam beheer van schaarse bronnen Warmte vs stroom Kostenefficiënt Stabiele energiebron Materiaalkringlopen Cascadering: (vee)voeding, materiaal, energie

39 Gebruik houtstromen (lokaal en import)

40 Aandachtspunten Aard Rondhout houtafval: bruikbaar/gebruikt voor andere toepassingen Verontreinigd hout Ontbossing duurzame teelt Herkomst Veraf nabij Aard van het transport: weg, trein, zeescheepvaart Continue aanvoer Aard van de verwerking Biobrandstoffen Aard van het gebruik Elektriciteit en/of warmte Efficiëntie Lokale luchtemissies Prijs

41 Toekomst? rachten bundelen

42 Kerncijfers Nieuwe projecten: doorrekening kosten en baten Potentieelinschattingen Aanbod - Biomassaproductie (vs afvalreductie) Vraag - Gebruik

43 Krachten bundelen Collectieve systemen Schaalvoordelen Bv. appartementen Warmtenetten Verbinden vraag en aanbod Nabijheid (warmteverliezen) Aandacht voor warmte in ruimtelijke planning Bundeling met andere (lijn)infrastructuur

44 Krachten bundelen Samenwerking en synergieën Bv. Afvalverwerking Meer groen: landschap - leefkwaliteit - biodiversiteit Sociaal-economisch: Ontwikkeling wijken en bedrijventerreinen Collectieve voorzieningen Participatief Coöperatieven Netwerking

45 Kreatief Bottom-up initiatieven Belang in energietransitie Concrete actie yes we can Experimenten Concrete projecten initiëren Learning by doing Positief klimaat Ruim perspectief Andere emissies: andere actoren, indirect door verbruiken en invoer Andere doelen (cf. supra)

46 VRAGEN?