WHITEPAPER FORMULEER UW HYBRIDE CLOUD STRATEGIE

Transcriptie

1 WHITEPAPER FORMULEER UW HYBRIDE CLOUD STRATEGIE

2 FORMULEER UW HYBRIDE CLOUD STRATEGIE Het is inmiddels misschien wel het bekendste containerbegrip in de ICT: cloud! De ontwikkelingen op het gebied van cloud computing gaan razendsnel en diverse organisaties zijn de adoptie ervan onder invloed van het buzzword aan het versnellen. Wie niet in de cloud zit, doet in de toekomst immers niet meer mee, zo luidt de waarschuwing. Het klopt inderdaad dat door de ontwikkelingen in de ICT in combinatie met de ontwikkeling van de economie elke organisatie genoodzaakt is hierover na te denken. In steeds meer boardrooms staat de versterking van de concurrentiepositie door efficiënte en effectieve inzet van ICT-middelen op de agenda. De volwassenwording van cloud brengt ook nieuwe vragen met zich mee. Wat moet u als organisatie zelf doen, wat besteedt u uit en hoe zit het met zaken als beveiliging, governance en compliancy als uw bedrijfsgegevens straks allemaal in de cloud zweven? En moet u nou voor een private cloud of voor een public cloud kiezen, of uw gegevens gewoon zelf in eigen huis blijven beheren? Allemaal vraagstukken waar CIO s mee worstelen. In deze whitepaper leest u over het begrip hybride cloud, een model dat voorbijgaat aan de technische verdieping, maar de concrete inrichting voor úw organisatie centraal heeft staan. Een hybride model realiseert de best passende ICT-oplossing voor elke organisatie, die uw actuele en toekomstige eisen en wensen als uitgangspunt neemt. Via welke techniek dat vervolgens gerealiseerd wordt, is tegenwoordig minder van belang. Deze whitepaper geeft u handvaten waarmee u een hybride cloud strategie kunt formuleren. De basisprincipes Om invulling te geven aan een hybride cloud strategie, is het nuttig om wel de terminologie te snappen. On-premise De traditionele on-premise ICT-omgeving is voor veel organisaties nog steeds het startpunt. Hierbij heeft u de ICT-omgeving zelf in bezit, veelal op één van uw eigen kantoren en vaak ook in eigen beheer. Desgewenst kan er wel ondersteuning plaatsvinden vanuit een specialist, maar doorgaans komt zowel de investering als het beheer op de schouders van uw eigen organisatie terecht. Gezien de toenemende complexiteit van ICT-technologie en de relatief hoge initiële investeringen, zien steeds meer organisaties in dat het cloud model de enige kosteneffectieve manier is om een hoogwaardige ICT-omgeving te realiseren. Onder die invloed heeft het begrip cloud een grote vlucht genomen, waarbij de private cloud en de public cloud de twee hoofdstromingen zijn. 1

3 Private cloud Een private cloud is een infrastructuur die speciaal naar aanleiding van uw specifieke eisen en wensen is ingericht en meestal gehost wordt in een datacenter van een service provider. Het beheer van de infrastructuur laat u uitvoeren door specialisten van de service provider. Deze groep van specialisten kan vanwege de schaalgrootte de laatste kennis en kunde in ICT-land op peil houden en spreiden over diverse professionals. Alleen al het up-to-date blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van ICT, kan on-premise zelden goedkoper gerealiseerd worden. Wat kenmerkend is voor de private cloud situatie is dat u uit een veelvoud aan gestandaardiseerde bouwstenen uw eigen diensten samenstelt en opdracht geeft aan de service provider om specifieke onderdelen op de apparatuur te gebruiken. Vanuit het volume aan verschillende bouwstenen heeft u invloed op de samenstelling van de infrastructuur, de snelheid van uitvoering en de kwaliteit van de dienstverlening. Buiten deze technische aspecten heeft u ook de regie over wie er toegang heeft tot uw data, weet u waar uw data staat en kan de security en compliancy specifiek ingeregeld worden tot op het niveau dat wenselijk is voor uw organisatie. Public cloud De public cloud is een vorm van cloud computing waarbij men ICT-functionaliteiten of diensten op afroep (on-demand) kan afnemen, veelal vanuit een webportaal. Het betreft doorgaans een beperkte set aan gestandaardiseerde diensten, die voor elke afnemer op dezelfde manier zijn ingericht. Deze diensten zijn als het ware kant-en-klare bouwstenen die vrijwel direct gebruikt kunnen worden. Over de onderliggende ICT-infrastructuur vraagstukken zoals welke servers, storage en netwerken er gebruikt worden hoeft u zich totaal niet druk te maken, want u profiteert van het volume in capaciteit waarvan de bouwstenen gebruik maken. U kunt binnen de bouwstenen daarentegen ook geen wijzigingen aanbrengen, dus voor het gebruik van een public cloud dienst moet u wel goed bepalen of u het eens bent met de maandelijkse kosten en de voorwaarden over hoe met uw informatie om wordt gegaan door de betreffende cloud aanbieder. Bij public cloud kunt u geen wijzigingen aanbrengen in de bouwstenen, dus bepaal vooraf of u het eens bent met de voorwaarden hoe met uw informatie wordt omgegaan. In de privé situatie bij mensen thuis is de drempel om te kiezen voor public cloud diensten relatief laag. Denkt u bijvoorbeeld maar eens aan applicaties als Facebook, icloud, Office365 of DropBox. Al die data en informatie van deze public cloud diensten staan op verschillende plekken opgeslagen op een gestandaardiseerde manier. U moet er daarbij maar vanuit gaan dat die data veilig en privé is, maar in feite heeft u daar geen zicht op en kunt u daar geen invloed op uitoefenen. 2

4 Om die reden is men zakelijk gezien veel voorzichtiger met vergelijkbare public cloud diensten. Als het om gegevens van uw klanten gaat of om bedrijfsgevoelige informatie, is het immers prettig om zicht en invloed te hebben op de locatie, beveiliging en toegang tot uw gegevens. In sommige vakgebieden zijn daar zelfs duidelijke wettelijke richtlijnen voor die dat inzicht expliciet vereisen. Desondanks biedt de public cloud met diensten zoals Microsoft Office 365, Exact Online, SAP Cloud of Saleforce.com een aantal functionele voordelen die bijdragen aan efficiënt werken op het gebied van: Geen bijzondere hard- en software nodig De public cloud diensten zijn doorgaans webgebaseerd, dus u hoeft zelf geen hardware meer aan te schaffen en software te installeren. Schaalbaarheid en flexibiliteit Heeft u direct meer resources of diensten nodig? Het is makkelijk en snel om resources of een dienst uit te breiden of op te schalen. Meestal lukt dit binnen 24 uur. Heeft u een teveel aan resources of diensten omdat het op dit moment rustig is of minder gaat? Dan schaalt u direct af waardoor ook direct uw variabele kosten verminderen. Afhankelijk van het servicemodel van een private cloud aanbieder is het afschalen in een private cloud situatie soms minder makkelijk, omdat er specifieke hardware, software en installaties privé voor u gereserveerd zijn. Beheersbaarheid Bij public cloud diensten wordt u volledig ontzorgd van onderhoud, updates en configuraties en wordt dit centraal voor u gedaan, zodat u altijd up-to-date blijft. Betalen naar verbruik Bij public cloud gaat het veelal om maandelijks opzegbare flexibele contracten die meebewegen met uw organisatie, waardoor u betaalt voor wat u verbruikt. Ondanks de verbeteringen en de vernieuwingen heeft de public cloud ook zijn aandachtspunten en dient men wel rekening of voorzorgsmaatregelen te nemen voor zaken zoals: Regie over uw data In een public cloud omgeving bent u sterk afhankelijk van de betreffende cloud aanbieder en heeft u minder controle over de locatie waar uw data opgeslagen wordt en hoe de backup en bewaartermijn van uw data geregeld is. Security en compliancy In een public cloud omgeving is security uiteraard in een hoge mate aanwezig, maar niet altijd in een vorm waarbij u kunt voldoen aan specifieke compliancy eisen van uw branche of organisatie. Denk bijvoorbeeld aan strenge wettelijke richtlijnen op het gebied van patiëntgegevens in de zorg. Exit-strategie Hoe stelt u uw data veilig als u op basis van nieuwe inzichten een andere cloud dienst wilt gaan gebruiken? In een public cloud omgeving is interoperabiliteit met andere cloud systemen doorgaans lastig te realiseren, waardoor uw data niet zomaar overgezet kan worden. Er kan daardoor een lock-in ontstaan richting de public cloud aanbieder. 3

5 Snelheid en performance Doordat alle cloud diensten voornamelijk alleen over het internet af te nemen zijn, is de toegang en performance van de resources of diensten lastig op lokaal niveau te optimaliseren. Waarom kiezen voor één van de drie niet werkt Bovenstaande basisprincipes en de communicatie daarover in de markt, doen vermoeden dat u een keuze heeft tussen de drie aflevermodellen on-premise, private cloud of public cloud. In de praktijk zijn de afwegingen voor elke organisatie echter verschillend, en volstaat meestal een keuze voor één van de drie niet. Denkt u bijvoorbeeld aan de volgende situaties: Uw productie moet 24*7 doorgaan; U wilt zelf beheerrechten behouden op systemen die in de cloud staan; U wilt een eigen klantspecifiek domein; U wilt altijd kunnen bepalen waar uw data mag en moet staan; U wilt uw data kunnen exporteren en overbrengen naar een ander systeem; U heeft hard- of software die nog niet is afgeschreven of wil eigen licenties inbrengen om verspilling te voorkomen; U wilt zelf een bepaalde mate van regie houden over de ICT-systemen; U wilt verschillende versies van hard- en software blijven gebruiken, omdat uw (legacy) applicaties anders niet meer werken; U wilt specifieke architectuurkeuzes maken t.b.v. bijvoorbeeld de beschikbaarheid. Eigenlijk wilt u het schaalbare, flexibele en lagere kostenmodel van de public cloud, maar wel met het veilige, gecontroleerde en maatwerkmodel van de private cloud. Zaken zoals de voorspelbaarheid van kosten, de elastische mogelijkheden op het gebied van capaciteit en de borging van technologische kennis zijn doorgaans de belangrijkste overwegingen om van een on-premise situatie naar een private of public cloud te gaan. Situaties zoals hierboven benoemd, leveren echter knelpunten op in de realisatie daarvan. Door een hybride cloud strategie te formuleren, hoeft u echter geen specifieke keuze voor het één of het ander te maken, maar kiest u uit elk van de modellen die onderdelen die het meest effectieve resultaat voor uw organisatie opleveren. 4

6 Hybride cloud als alternatief De ideale situatie ontstaat als u in staat bent om verschillende cloud vormen te combineren. Eigenlijk wilt u het schaalbare, flexibele en lagere kostenmodel van de public cloud, maar wel met het veilige, gecontroleerde en maatwerkmodel van de private cloud. Het mixen van beide cloud omgevingen en desgewenst delen van uw on-premise omgeving is vandaag de dag mogelijk; men noemt dit hybride cloud. Hierbij worden verschillende ICT-omgevingen door een cloud integrator aan elkaar gekoppeld op het gebied van ICT-infrastructuur, management, monitoring, identity management en automation. Definitie Vanuit Unica Schutte ICT houden we regelmatig roundtables waarin we met organisaties van gedachten wisselen over diverse ICT-ontwikkelingen en trends. Daarin vroegen wij deelnemers onlangs om ons hun definitie van hybride cloud te geven. Het antwoord was in geen van de gevallen eensgezind. Dit geeft aan dat er nog steeds een grote mistwolk hangt over de term cloud en met name de hybride variant. Daarom zijn wij er van overtuigd geraakt, dat er geen vaste interpretatie is van de term hybride cloud. Wat wel voorop staat is dat organisaties middels de inzet van ICT-diensten op maat een optimale cloud-vorm kunnen bieden aan hun gebruikers, waarbij gebruikersgemak en gebruikerservaring, maar ook security en compliance centraal staan. Het optimaal combineren van zowel private en public diensten op de meest flexibele manier, aangevuld met eventuele on premise diensten, staat dan ook centraal binnen het hybride cloud model, zodat de onmogelijke keuze voor één type cloud niet meer gemaakt hoeft te worden door de afnemer. Globale invulling Door de combinatie van cloudmodellen ontstaan tal van mogelijkheden die voorheen ondenkbaar waren. U bent als organisatie daardoor in staat om zelf te bepalen welk deel van de bedrijfsprocessen in welke type cloud draait. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: Bedrijfskritische database servers met privacygevoelige gegevens in de private cloud en de webservers of andere front-end servers in de public cloud. Ontwikkel, Test en Acceptatie (OTA) omgevingen in de public cloud, waardoor deze omgevingen uitgezet kunnen worden als u er geen gebruik van maakt. Software-as-a-Service (SaaS) applicaties als Microsoft Office 365 in de public cloud als software pakket gebruiken, terwijl ongestructureerde data en back-up in een private cloud omgeving geregeld wordt met bijvoorbeeld een replica via Microsoft Azure. Applicaties die tijdelijk gebruikt worden of tijdelijk extra veel capaciteit vereisen. Hiermee kan opvang gerealiseerd worden bij onverwachte groei of juist onverwachte tegenvallers. Applicaties met forse hoeveelheden data of multi-media kunnen waar ook ter wereld meebewegen met de gebruiker, 5

7 zodat de gebruiker als het ware lokaal en met maximaal gebruiksgemak kan werken. Een Offsite back-up locatie. Een Disaster Recovery uitwijk omgeving in een public cloud, terwijl de reguliere omgeving in een private cloud staat. Regieorganisatie in een hybride cloud Ook de rol van ICT-afdelingen verandert onder invloed van de komst van hybride cloud oplossingen. De druk op ICTafdelingen om kwaliteit te verhogen, en het liefst met minder kosten, wakkert immers de vraag aan naar geavanceerde ICT-infrastructuren die moeten zorgen voor innovatie. De hybride cloud is een perfect voorbeeld waarbij bedrijfskritische processen in eigen beheer blijven, maar eenvoudige en vaak tijdrovende basisprocessen worden uitbesteed. Nu cloud technologie een hoge mate van volwassenheid heeft bereikt, ontwikkelt de relatie van de ICT-afdeling met de business zich van opdrachtnemer/opdrachtgever naar regie, samenwerking en partnership. Doordat het geheel in een hybride cloud model in eigen beheer kan blijven, wordt de ICT-afdeling meer en meer een regisseur. Organisaties moeten keuzes maken in het organiseren van ICT-capaciteit: wat concentreren we, wat doen we centraal, wat besteden we uit en wat regelen we decentraal? Ook over de financiële consequenties die dergelijke keuzes met zich meebrengen wordt soms advies verwacht vanuit de ICT-afdeling. Nu cloud technologie een hoge mate van volwassenheid heeft bereikt, ontwikkelt de relatie van de ICT-afdeling met de business zich van opdrachtnemer/ opdrachtgever naar regie, samenwerking en partnership. Dit alles leidt tot een verschuiving in de keten: klanten en leveranciers schuiven beiden een schakel door en moeten door die verandering een nieuwe balans vinden. Was technologiekennis tot voor kort voldoende, tegenwoordig zijn softskills, verandermanagement en kennis van de dagelijkse business essentiële competenties voor een ICT er. Vooral aan de businesskant is men nog niet altijd even goed aangesloten bij de nieuwe structuur en moet men vaak nog even wennen aan de gedachte dat de ICT ers meedenken in het optimaliseren van het bedrijfsproces. De groeiende behoefte aan flexibiliteit en wendbaarheid maakt het lastig voor de business om zelf de juiste keuzes te maken in de technologiekoers. Om effectieve integratie tussen de diverse systemen en processen te bewerkstelligen verandert de rol van de ICT-afdeling, die als adviseur van de organisatie moet laten zien dat IT governance waarde oplevert voor de veiligheid, integratie en continuïteit van de operatie. 6

8 Beknopte werking van de hybride cloud Unica Schutte ICT is één van de exclusieve cloud providers van onder meer Microsoft, HP en Citrix. De datacenters van Unica Schutte ICT zijn volledig gemoderniseerd en gestandaardiseerd op de hard- en software van deze technologiegiganten. Dankzij de combinatie van verschillende technieken en producten van dergelijke A-merken is een mix van on-premise, private cloud en public cloud mogelijk en kan die mix met elkaar geïntegreerd worden. De rol van de hybride cloud provider is vooral om verschillende cloud omgevingen met elkaar te verbinden en te standaardiseren, zodat de omgevingen probleemloos met elkaar samenwerken en data en applicaties tussen de omgevingen verplaatst kunnen worden vanuit één management platform. De rol van de hybride cloud provider is om verschillende cloud omgevingen met elkaar te verbinden, zodat de omgevingen probleemloos met elkaar samenwerken en data en applicaties tussen de omgevingen verplaatst kunnen worden. Cloud Management Platform (CMP) Om beheer, management en monitoring over de virtuele infrastructuur van de public cloud, private cloud en eventueel de resterende on-premise omgeving te realiseren is één overkoepelend cloud management platform (CMP) noodzakelijk. Vanuit dit platform wordt het beheer uitgevoerd over alle gekoppelde cloud omgevingen en kunnen toegangsrechten worden uitgegeven waarmee gebruikers(groepen) met één gebruikersnaam en wachtwoord toegang hebben tot alle applicaties waarvoor zij geautoriseerd zijn. Dergelijke single-sign-on (SSO) functionaliteit levert een forse verbetering op van de gebruikerservaring, die tegenwoordig minstens zo belangrijk is als de technische werking van een platform. Om integraal hetzelfde niveau van beveiliging toe te kunnen passen over de totale omgeving, zijn naast een management platform ook beveiligde verbindingen nodig. Middels een VPN-verbinding en VPN-gateways wordt gebruik gemaakt van het internetdomein, maar wordt data wel versleuteld over en weer verzonden. De meeste cloud service providers bieden daarvoor speciale verbindingen aan die rechtstreeks op de onderlinge snelweg van de professionele datacenters zijn aangesloten. Die verbindingen lopen rechtstreeks naar de public cloud en bieden een hogere betrouwbaarheid, hogere snelheden, lagere wachttijden en hogere beveiliging dan gebruikelijke verbindingen via het openbare internet. Om kosten inzichtelijk te maken en het overzicht daarover te behouden, dienen de financiële administratie en de beheerder 7

9 van het cloud management platform wel goed samen te werken. Elk object kan immers snel worden uitgerold, maar er volgt ook direct een factuur. Zonder wisselwerking tussen deze twee disciplines kan er veel geld verbrand worden, dus er dienen goede interne procedures opgesteld te worden. Privacy en wet- en regelgeving Wat naast de technische en financiële processen rondom hybride cloud tot de aandacht behoort, zijn onderwerpen als: Het security beleid voor de gecombineerde omgevingen; De data-mobiliteit en de plaats waar de data daadwerkelijk mag staan; De toegang tot de cloud omgevingen; Voldoen aan wet- en regelgeving. Zodra het om privacy gaat, komen de tongen meestal wel los. Veel organisaties hebben dit boven aan hun lijstje staan waarom de public cloud meestal niet de beste keuze is. Gelukkig zijn hier ook veel ontwikkelingen in gaande en maken de public cloud providers grote vorderingen op het gebied van privacy. Zo werkt Microsoft met haar Windows Azure technologie continu aan de veiligheid van data en cloud computing. Volgens de EU privacy-werkgroep (Artikel 29), waar het College Bescherming Persoonsgegevens onderdeel van is, voldoen cloud oplossingen van Microsoft aan de strenge EU privacy wetgeving. Desondanks werd onlangs besloten dat persoonsgegevens van Europese burgers niet buiten Europa opgeslagen mogen worden. De wetgeving rondom privacy is internationaal dan ook nog volop in ontwikkeling. In ieder geval betekent het ook dat er technische maatregelen worden genomen om onrechtmatige toegang te voorkomen en dat afspraken rondom de veiligheid van privacy gevoelige data contractueel worden vastgelegd. Ook publiceert Microsoft informatie rondom het rechtmatig verkrijgen van data en wat er gebeurt indien een overheidsinstantie een dergelijk verzoek indient. Anderzijds is er een nieuwe wet in de maak, die stelt dat niet de cloud provider, maar vooral de organisatie die de cloud gebruikt moet kunnen aantonen dat zij er alles aan heeft gedaan om een beveiligingsincident te voorkomen. Wie dat niet kan aantonen, riskeert een boete tot wel 10% van de omzet van een bedrijf. Er ontstaat dus duidelijk zowel een haalplicht als een brengplicht rondom privacy. Maar als die gegevens dan in een hybride cloud staan, hoe zit het dan met veiligheid van uw data? Juist de grote diversiteit in on-premise oplossingen gemixt met publieke diensten maakt het concept hybride cloud soms ondoorzichtig. Ook de juridische kaders die per land kunnen verschillen maken een adequate keuze lastig. De meeste landen zien security van 8

10 de cloud als een nationale aangelegenheid, terwijl hybride modellen bij uitstek locatieonafhankelijk zijn. Hier moet meer duidelijkheid, maar vooral eenduidigheid in komen die de nationale grenzen overschrijdt. Natuurlijk zijn er ook fysieke beveiligingsmaatregelen die privacy reguleren. In de toekomst zullen die echter niet volstaan en zullen organisaties ook maatregelen moeten nemen op het gebied van encryptie van data, of de keuzemogelijkheid moeten gebruiken om data lokaal te blijven opslaan. Ontwikkelingen en toekomst Wanneer u alle functionele voor- en nadelen op een rijtje heeft, kunt u bepalen op welke manier u het meest kunt profiteren van de cloud. Dat is een kwestie van het samenstellen van een zorgvuldige business case waarin de diverse technieken en aflevermodellen naast elkaar worden gelegd. Hieruit komt een gedegen advies naar voren welk model het beste bij uw organisatie past. De nadruk kan worden gelegd op kostenbesparingen, vereenvoudiging van het beheer van uw ICTomgeving of meer op de flexibiliteit en schaalbaarheid die past bij uw organisatie. In veel van de gevallen zal een hybride cloud oplossing daar de beste balans in kunnen bieden. Dat clouddiensten snel inzetbaar zijn tegen schappelijke kosten is wel bekend, maar onderwerpen als veiligheid, regie over uw data, informatie beveiliging en compliancy lopen nog achter. Op welke wijze dit bij elke specifieke organisatie past zal de komende jaren moeten uitwijzen. De steeds sneller groeiende volwassenheid van cloudmodellen en het inzicht in de mogelijkheden én de beperkingen, zorgen ervoor dat de hybride cloud een niet weg te denken onderdeel wordt van het wereldwijde ICT-landschap. Conclusie Met al deze ontwikkelingen rondom de cloud is wel duidelijk dat het technische gedeelte een hoge mate van volwassenheid heeft behaald en de keuze vooral gaat over de inrichting en privacy van de cloudomgeving. Dat clouddiensten snel inzetbaar zijn tegen schappelijke kosten is wel bekend, maar onderwerpen als veiligheid, regie over uw data, informatie beveiliging en compliancy lopen nog achter op de mate van volwassenheid van cloud technologie. Desondanks wordt er op Europees niveau achter de schermen hard gewerkt aan toepassing van wereldwijde wetgeving en gedragscodes, zodat de cloud niet in elk continent, land, branche of beroepsgroep weer anders is. Die ontwikkeling verdient dan ook de permanente aandacht van cloud providers, zodat die hun klanten wel de lusten kunnen blijven bieden, maar ook de lasten uit handen kunnen nemen. 9

11 Over Unica Schutte ICT Unica Schutte ICT is een landelijk full-service ICT-dienstverlener die al meer dan 20 jaar marktontwikkelingen vertaalt naar effectieve ICT-oplossingen. Vanuit onze eigen, dubbel uitgevoerde datacenters bedienen wij onze klanten middels hybride, private en public cloud oplossingen. Onze ruim 150 specialisten verzorgen de complete ICT-keten op het gebied van levering, implementatie, beheer en onderhoud van ICT-infrastructuren. Voor meer informatie kijkt u op Wilt u liever rechtstreeks contact met een specialist om u te adviseren over een effectieve transitie naar de (hybride) cloud? Neem dan contact op met ons op via Deze whitepaper is mede tot stand gekomen dankzij: 10