DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN DE LINDENHOEVE

Transcriptie

1 DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN DE LINDENHOEVE Plaats: Nijmegen BRIN-nummer: 10MR Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: 9 juni 2009 Conceptrapport verzonden op: 1 juli 2009 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 29 september 2009 Postregistratienummer conceptrapport: Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm. HB /5 Documentnummer: H

2 INSPECTIE van 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 9 juni 2009 een onderzoek uitgevoerd op basisschool De Lindenhoeve om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs. Aanleiding Tijdens de uitvoering van een onderzoek op 9 juni 2009, dat was gericht op het verzamelen van gegevens voor het Onderwijsverslag, stelde de inspectie vast dat sprake was van een groot risico op het gebied van de eindresultaten. Aangezien de primaire detectie voor de meest recente gegevens nog niet had plaatsgevonden én er daarover dit jaar dus nog géén bestuursgesprek had plaatsgevonden, was deze situatie bij de start van het onderzoek onbekend. Conform de geldende procedure heeft de inspectie op 9 juni direct telefonisch contact laten leggen met het bevoegd gezag en vervolgens de aard en opzet van het onderzoek aangepast, zodat vanaf dat moment sprake was van een regulier kwaliteitsonderzoek. Onderzoeksmethode Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; Analyse van de zelfevaluatie/zelfbeoordeling/eigen rapportage van de school waaronder het onderwijskundig jaarverslag van de school en het mede daarop gebaseerde Jaarplan. Onderzoek op locatie, waarbij: o schooldocumenten zijn bestudeerd, zoals enkele trendanalyses; o de onderwijspraktijk is geobserveerd in een beperkt aantal groepen; o gesprekken met de schoolleiding, de interne begeleider en de aanwezige leden van het schoolteam zijn gehouden; o een afsluitend gesprek over de uitkomsten van het kwaliteitsonderzoek is gevoerd met de schoolleiding en een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag. Toezichtkader Het onderzoek is uitgevoerd op basis van het alsmede de aanvullende normeringen die opgenomen zijn in de notities regulier kwaliteitsonderzoek (PKO PO) van Dit document is te vinden op Uit het waarderingskader zijn, naast de opbrengsten, na overleg met het bestuur, naast de kernindicatoren enkele andere indicatoren onderzocht, die specifiek zijn voor de onderwijskundige inrichting van de school. Naast deze kwaliteitsaspecten heeft de inspectie tevens een aantal wettelijke aspecten onderzocht. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek. Bij vastgestelde tekortkomingen is tevens de onderbouwing van deze beoordelingen opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie uit het onderzoek en het vervolg van het toezicht, in de vorm van het toezichtarrangement. rkbs De Lindehoeve, Pagina 2 van 8

3 V- -O INSPECTIE van 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: slecht; onvoldoende; voldoende; goed; niét te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1 Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. rkbs De Lindehoeve, Pagina 3 van 8

4 INSPECT?E van hetonderwus Leerstofaanbod De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taai en voor rekenen en - wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. * Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. * 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in - ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun _ eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de _ school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen De school voert de zorg planmatig uit De school gaat de effecten van de zorg na. Wet- en regelgeving De school heeft de vastgestelde schoolgids aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 16). De school heeft het vastgestelde schoolplan aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 16). Het bestuur heeft het vastgestelde zorgplan aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 19). De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke voorschriften (WPO, artikel 8). Ja nee rkbs De Lindehoeve, Pagina 4 van 8

5 # -O INSPECTIE van 2.2 Beschouwing s Algemeen beeld Basisschool De Lindenhoeve heeft de afgelopen twee jaar behoorlijk geïnvesteerd om het tij van tegenvallende eindresultaten te keren. Vanaf dit schooljaar zijn de effecten van die inzet al waar te nemen in de gemiddelde resultaten op de in dit onderzoek meegenomen tussenmomenten. Op de betreffende toetsen scoort de school nu bovengemiddeld. Naar verwachting van de school zal deze positieve trend zich in de komende jaren doorzetten richting de eindresultaten. Omdat de inspectie ook heeft kunnen vaststellen dat de dagelijkse onderwijspraktijk inmiddels eveneens van voldoende kwaliteit is en daarin in voldoende mate doorgaande lijnen in zijn waar te nemen, kan de inspectie de conclusie van het bevoegd gezag en de schoolleiding onderschrijven dat de school duidelijk op de goede weg is. De tegenvallende resultaten van de afgelopen jaren zijn voor een groot deel toe te schrijven aan een gestage verandering van de kenmerken van de leerlingenpopulatie, zonder dat de school daar in de dagelijkse praktijk voldoende op in wist te spelen. Het probleembewustzijn was aanvankelijk niet sterk genoeg aanwezig binnen het team als geheel. Door gerichte maatregelen op onder andere het gebied van de aansturing van het team is daarin een omslag gerealiseerd. Niet voor niets kan de inspectie nu op het gebied van de kwaliteitszorg spreken van een boven gemiddelde praktijk. Niet alleen maakt de school nu volop gebruik van instrumenten om de resultaten van het onderwijs stelselmatig te analyseren en daar beleidsconclusies aan te verbinden. Ook de planmatigheid van de noodzakelijk geachte ontwikkelingsactiviteiten draagt stevig bij aan een kwaliteitssprong van de school als geheel. Hoewel er op het niveau van de school al behoorlijk veel tijd en energie is gestoken in het verbeteren van het didactische proces in alle groepen is de inspectie van mening dat de implementatie van de hierover gemaakte afspraken nog niet is afgerond. Dit komt tot uiting in de waardering voor de indicator 'uitleg'. De onderlinge verschillen op dit punt zijn nog tamelijk groot. Een van de weinige thema's die op dit moment verder extra aandacht behoeft is de analyse van de beschikbare gegevens over individuele en groepjes leerlingen. De ingevoerde systematiek waarbij het accent ligt op groepsplannen is nog niet verfijnd genoeg om alle daarmee beoogde doelen te realiseren. Toelichting De met het onderwijs behaalde resultaten De resultaten van de leerlingen uit groep acht liggen op drie achtereenvolgende jaren ruim onder de norm die de inspectie hanteert, rekening houdend met de (veranderende) samenstelling van de leerlingenpopulatie. Langzamerhand stromen er steeds meer leerlingen in aan wie een zogenaamd 'gewicht' is toegekend. Dit heeft alles te maken met veranderingen in de samenstelling van de toeleverende wijken. Op zich is dit zorgelijk. Gelukkig hebben school en bevoegd gezag deze situatie tijdig gesignaleerd en zijn direct tot actie overgegaan. Het duurt soms echter wat langer voordat de effecten van die acties volledig zijn uitgekristalliseerd en zijn waar te nemen in groep acht. Vanaf volgend schooljaar, zo geeft de prognose aan op basis van de toetsen van de leerlingen van de huidige groep zeven, zullen de eindresultaten waarschijnlijk binnen de aangehouden grenswaarden liggen. rkbs De Lindehoeve, Pagina 5 van 8

6 «f INSPECTIE van De resultaten op de vijf in dit onderzoek meegenomen toetsen en toetsmomenten laten eveneens kien dat er sprake is van een positieve trend. Voor alle vijf de toetsen (technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6) geldt dat ze ruimschoots voldoen aan de voor die toetsen gestelde normen. Bovendien laten de gegevens voor de groepen jongste leerlingen (taal voor kleuters en ordenen) zien dat in die groepen eveneens behoorlijke prestaties worden gerealiseerd. Op het gebied van het aspect 'resultaten' resteert één indicator die om nadere uitwerking van de school vraagt, namelijk het werken met ontwikkelingsperspectieven voor leerlingen met afbuigende leerlijnen. Zo ver is de school nog niet. De kwaliteit van de kwaliteitszorg Mede door de gedegen invulling van de kwaliteitszorg is basisschool De Lindenhoeve er in geslaagd de beoogde omslag in het denken en doen in de dagelijkse praktijk te realiseren. Allereerst was het nodig in te zien dat de samenstelling van de wijk behoorlijk aan het veranderen was en vanuit dat besef de opzet en inrichting van het onderwijs bij te stellen. Dit proces heeft wellicht iets te lang geduurd, maar de effecten ervan zijn nu goed traceerbaar binnen de hele school. Vooral de manier waarop de schoolleiding dit schooljaar actief aan de slag is gegaan met het maken van trendanalyses en het trekken van conclusies daaruit verdient waardering. Bovendien liggen er verschillende goed doordachte en smartgeformuleerde deelplannen om dit schooljaar en komende schooljaren de ontwikkelingen goed te kunnen blijven sturen. Het gaat hierbij onder andere om de inbedding van het VVE-materiaal en het benadrukken van het belang voor deze school van de woordenschatontwikkeling, om de doorgaande leerlijnen van groep 1 en 2 richting midden- en bovenbouw, en zeker ook om de bewuste inzet op het verbeteren van het aanvankelijk lezen. De huidige schoolbrede aanpak, met aandacht voor het realiseren van kleine stappen is hierbij te prefereren boven de voorheen gehanteerde 'hap-snap' benaderingen. Dat deze benadering vruchten afwerpt blijkt onder andere uit de opzet en uitwerking van de groepsadministraties. Die zijn opgezet volgens dezelfde lijnen en geven voldoende houvast om de gemaakte afspraken over het pedagogisch didactische proces te kunnen toetsen. Een enkel, mineur aandachtspunt vormt de manier waarop de school verantwoording aflegt over de met het onderwijs behaalde resultaten. De schoolgids bevat hierover onvoldoende gegevens. Het pedagogisch didactische handelen Hoewel het aantal geobserveerde lessen beperkt is gebleven kan de inspectie toch concluderen, dat een flink deel van de indicatoren op het gebied van het pedagogisch didactische handelen van voldoende niveau is. Over het algemeen is de werksfeer in de groepen voldoende, zoals ook blijkt uit een vrij recent gehouden extern onderzoek. Zo valt voorzichtig vast te stellen dat de investeringen in een model waarbij de teamleden gebruik maken van een gemeenschappelijk model om te komen tot afstemming van het onderwijs langzamerhand vaste grond onder voeten krijgt. Het belangrijkste aandachtspunt voor de teamleden is de kwaliteit van de uitleg en de meest efficiënte manieren om de leerlingen daarbij optimaal betrokken te houden. Op dit punt valt op het niveau van de school als geheel de meeste winst te boeken. In het verlengde van deze constatering valt eveneens winst te boeken door meer gebruik te maken van mogelijkheden om het aspect tijd bewust in te zetten als middel om af te o rkbs De Lindehoeve, Pagina 6 van 8

7 Ê. O INSPECTIE van stemmen. Door structureel meer ruimte te geven aan het zelfstandig werken kunnen de teamleden bovendien beter tegemoet komen aan de wens en noodzaak individuele aandacht te geven aan een enkele of groepjes leerlingen. De opzet en uitwerking van de zorg en begeleiding Om blijvend te kunnen inspelen op gesignaleerde verschillen in onderwijsbehoeften van de leerlingen beschikt de school inmiddels over voldoende instrumenten en procedures. Ook is de school volop ervaring aan het opdoen met het werken met groepsplannen, in relatie tot individuele handelingsplannen. Die plannen worden tamelijk consequent uitgevoerd. Bij de verdere uitwerking van de gekozen systematiek zal de school het belang van het hanteren van individuele handelingsplannen niet uit het oog mogen verliezen. Dit geldt in ieder geval voor de leerlingen in de hogere zorgniveaus en voor leerlingen met afbuigende leerlijnen. Gebeurt dat niet dan dreigt er te snel (zoals nu het geval lijkt) te worden ingestoken op het zoeken naar een oplossing, zonder dat daarbij de gesignaleerde problematiek voldoende diepgaand is geanalyseerd en is voorzien van een (zo mogelijk en noodzakelijk) sluitende diagnose. Voor de categorie zorgleerlingen met afbuigende leerlijnen geldt bovendien dat daarvoor de systematiek van de ontwikkelingsperspectieven consequent moet worden uitgewerkt. Dat is nu nog niet het geval, waardoor niet voldoende is gezekerd dat voor deze leerlingen ingezet blijft worden op het realiseren van zo hoog mogelijke, maar realistische eind- en tussendoelen. rkbs De Lindehoeve, Pagina 7 van 8

8 INSPECTIE van 3. TOEZICHTARRANGEMENT De inspectie heeft voor basisschool De Lindenhoeve een aangepast arrangement vastgesteld. Ondanks de in gang gezette ontwikkelingen vertoont het onderwijs nog belangrijke tekortkomingen. De inspectie intensiveert het toezicht. Het bevoegd gezag draagt zorg voor opheffing van de geconstateerde tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs. De inspectie heeft met het bestuur afspraken gemaakt over het verbetertraject. rkbs De Lindehoeve, Pagina 8 van 8