PC-Radio Express Handleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PC-Radio Express Handleiding"

Transcriptie

1 PC-Radio Express Handleiding [right on track] september 2011 Copyright (C) , Broadcast Partners Axelsestraat AL Terneuzen Nederland tel. (31) fax. (31)

2

3 Handleiding PC-Radio Express Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 WELKOM BIJ PC-RADIO EXPRESS ONAIR EN PRODUCTIESTATION SYSTEEMEISEN OPBOUW VAN HET SYSTEEM AUDIO OPSLAG EXTRA MOGELIJKHEDEN ONDERSTEUNING EN SOFTWARE ONDERHOUD OVERZICHT SNELTOETSEN 8 2 CONFIGURATIE EN INSTALLATIE PC-RADIO EXPRESS BESTAANDE PC-RADIO EXPRESS GEBRUIKERS (1) CONFIGURATIE NETWERK INSTALLATIE PC-RADIO EXPRESS CONFIGURATIE DATABASE SERVER BESTAANDE PC-RADIO, CARMEN EN MOUSE MUSIC GEBRUIKERS (2) INSTALLATIE HARDWARE EERSTE START PC-RADIO 25 3 AUDIOFORMATEN EN MAPPEN 31 4 DATABANK EDITOR TRACK ARTIEST CRITERIA CRITERIA SONGTEXT STATISTIEKEN EDITOR SPECIALE FUNCTIES 47 5 DATABANK BROWSER 49 6 PLAYLIST SPECIALE FUNCTIES 54 7 FORMATPLANNER ACHTERGRONDEN BIJ FORMATPLANNING PLANNER CRITERIA FORMATPLANNING OVERZICHT INSTELLINGEN UURFORMAT DAGFORMAT PLANNING 65 8 COMMERCIALPLANNER INSTELLINGEN KLANT CAMPAGNE PLANNING 77 we make radio happen I

4 Inhoudsopgave Handleiding PC-Radio Express 8.5 DAGOVERZICHT 79 9 NIEUWS AUTOMATISERING LIVE ASSIST JINGLE MACHINE MIX EDITOR BEDIENINGSCONSOLE GEBRUIKERS DATABANK IMPORT DATABANK EXPORT DATABANK BACKUP BACKUP MAKEN BACKUP TERUGZETTEN AANWEZIG SCANNEN HISTORIE BUMA RAPPORTAGE HTML EXPORT PLAYLIST PLAYLIST ONAIR PUBLICATIE OP INTERNET PUBLICATIE VAN TITEL EN ARTIEST BEHEER INSTELLINGEN GLOBAAL AUTOMATISERING LOKAAL VENSTERS LETTERGROOTTE AUDIOKAARTEN CONFIGURATIE COMPACT INTERFACE MODULE TECHNISCHE DETAILS INSTALLATIE HARDWARE COMPACT INTERFACE MODULE INSTELLINGEN MODULES ALGEMENE INGANGEN UITGANGEN INTERFACE MODULES BEHRINGER MX882 ALS STUDIOSWITCH ROUTING BIJ RME HAMMERFALL DSP MULTIFACE II ROUTING BIJ M-AUDIO DELTA II Broadcast Partners

5 Handleiding PC-Radio Express Inhoudsopgave 29 TXT2PLL PC-RADIO SLEUTEL LICENTIES SOFTWARE ONDERHOUD PROBLEEM OPLOSSING BACKUP WINTERTIJD EN ZOMERTIJD PC-RADIO EXPRESS THUIS CONFIGURATIE WERKWIJZE SYNCHRONISEREN AUDIOBESTANDEN PC-RADIO VERTALEN 169 we make radio happen III

6

7 Handleiding PC-Radio Express Welkom bij PC-Radio Express 1 WELKOM BIJ PC-RADIO EXPRESS PC-Radio Express is de meest complete radio-automatisering die momenteel op de markt beschikbaar is. Het systeem is geschikt voor zowel de kleine beginnende radio als voor de commerciële omroepen die hoge eisen aan hun software stellen. In deze handleiding vindt u alles wat u moet weten over PC-Radio Express. Om het systeem tot in de details te leren kennen, raden wij u aan de handleiding dan ook minimaal één keer geheel te lezen. Hoewel de schermen zeer overzichtelijk en de knoppen van hulpteksten voorzien zijn, vindt u in de handleiding steeds de precieze achtergronden. 1.1 OnAir en Productiestation PC-Radio Express wordt in diverse configuraties geleverd. Afhankelijk van de wensen van de klant kan het één PC zijn waarop alle werkzaamheden gebeuren, maar ook twee of meer PC s. In het geval uw configuratie uit meerdere PC s bestaat is het handig om een duidelijke naamgeving te hanteren. Het station dat de non-stop en live uitzendingen verzorgt noemen we het OnAir station. De overige PC s waarop u databanken invoert, de formatof commercialplanning uitvoert, voice tracks inspreekt of nieuwe audiotracks opneemt noemen we een productie station. Naarmate de configuratie groter is, kan een aparte PC geplaatst worden waarop alle databanken en audiobestanden staan, die PC is de server. Productie en/of OnAir stations fungeren in een dergelijke configuratie als een client. Of een PC functioneert als OnAir of productie station wordt feitelijk bepaald door de sleutel op een USB- of printerpoort en eventuele andere hardware die op de PC aangesloten is. PC-Radio Express kunt u ook thuis gebruiken zonder sleutel, de mogelijkheden zijn dan echter beperkt tot de basisfuncionaliteit. U kunt dan echter wel muziek toevoegen en de databanken en playlists bekijken en wijzigen. 1.2 Systeemeisen Voor gebruik van PC-Radio moet uw PC minimaal aan de volgende eisen voldoen Dual Core processor (AMD Athlon X2, Intel Core 2 Duo); Windows 7, 2 GB intern geheugen, of Windows Vista met service pack 2, 2 GB intern geheugen, of Windows XP Professional met service pack 3, 2 GB intern geheugen; 120 GB harddisk (of meer naar gelang de opslag van digitaal audio); Beeldschermresolutie van 1280 bij 1024 punten en 16-bits kleuren; Audiokaart met on-board mixing; we make radio happen 1

8 Welkom bij PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Lame encoder ( Het is raadzaam om de bovengenoemde systeemeisen als een echt minimum te zien. De Formatplanner en Commercialplanner zijn uitstekend in staat gebruik te maken van de hogere prestaties van een snellere processor. Voor het interne geheugen adviseren wij 3 GB, bij 32-bits besturingsystemen is dit het maximum dat gebruikt kan worden. Voor 64-bits besturingsystemen adviseren wij 4GB of meer. Bij het gebruik van meerdere PC s in een netwerk is het belangrijk dat dit eveneens met hoogwaardige componenten wordt opgebouwd. In het verleden hebben we gezien dat PC s met een Gigabit-netverbinding en een 100-Megabit switch niet optimaal samenwerkten. Na het vervangen van de switch werden bepaalde acties zo n 30 keer sneller, waar je afgaande op de specificaties maximaal een factor 10 had verwacht. Broadcast Partners selecteert voor haar automatiseringen uitsluitend merk PC s. Levert u zelf PC s aan voor PC-Radio, neemt u dan vooraf contact op met uw leverancier om na te gaan of uw configuratie wel voldoet. In het verleden bleken computers van een bedenkelijke kwaliteit, aangeprezen door een lokale dealer, nog wel eens een bron van narigheid. 1.3 Opbouw van het systeem PC-Radio Express is een complete geïntegreerde softwareoplossing voor radiostations. Alle componenten die u nodig heeft zijn standaard aanwezig. Als optie is een Commercialplanner leverbaar die volledig past in het concept van PC-Radio Express. We laten kort de onderdelen van PC-Radio Express de revue passeren. Later in deze handleiding worden ze uitgebreid beschreven. De belangrijkste module van PC-Radio Express is de Automatisering, dit is het onderdeel dat er voor zorgt dat de playlist met platen en commercials wordt uitgezonden. Bij de meeste radiostations is er sprake van één zo n uitzendstation c.q. On-Air station en eventueel één of meer productiestations. Bijna alle radiostations kiezen vandaag de dag voor een harddisk gebaseerd systeem. Dat betekent dat alle platen, jingles, promo s en commercials op de harddisk worden opgenomen. Meestal wordt hierbij gebruik gemaakt van een compressiemethode om de beschikbare harddisk capaciteit zo optimaal mogelijk te benutten. Wij ondersteunen binnen PC-Radio Express onder andere de MPEG layer 2 (standaard Broadcast formaat) en MPEG layer 3 compressiemethoden, maar er kan ook ongecomprimeerd gewerkt worden volgens de PCM (Puls Code Modulation) techniek en nog een aantal andere formaten. Wanneer u nog over een traditionele nieuwsdetector beschikt en uw nieuws niet via FTP als bestand krijgt aangeleverd, dan kunt u deze nog middels een Compact Interface Module (CIM-module) aansturen. De CIM gebruikt u ook voor het aansluiten van de faderstarts op de mengtafel en om 1 (of zonder nieuwsdetector 2) externe bron met een faderstartpuls te kunnen laten starten en stoppen door PC-Radio Express. 2 Broadcast Partners

9 Handleiding PC-Radio Express Welkom bij PC-Radio Express Met de voorziening Live assist heeft u volledige interactie met de automatisering. U draait de platen uit de playlist en krijgt daarvoor een aantal virtuele cart-spelers op het scherm. Met de muis kunt u de platen starten, stoppen en cue-en, maar u kunt ook de mengtafel aansluiten op de PC zodat u deze spelers met fader- of knopstart vanaf de mengtafel bedient en het niveau aanpast. Voor DJ s die een uitzending verzorgen met Live assist staat een Jingle machine ter beschikking. Ook deze bedient u eventueel vanaf de mengtafel. Het onderdeel Voice tracks gebruikt u voor het opnemen van af- en aankondigingen tussen de tracks. Deze is zeer eenvoudig in gebruik, u start de opname, spreekt een tekst in, stopt de opname. PC-Radio plaatst de opgenomen voice tracks zo ideaal mogelijk over uitro en intro van de beide tracks. Nauw verbonden met de voice tracks is de Mix editor, deze ziet u dan ook in hetzelfde scherm. Met de mix editor beluistert u de mixen tussen (voice)tracks en past deze eventueel aan. De Formatplanner gebruikt u om aan de hand van uur- en dagformats een playlist te genereren, de mogelijkheden van de Formatplanner zijn uitgebreid te noemen. Als tegenhanger op de Formatplanner is de Commercialplanner beschikbaar die alle commercials van een campagne inplant en daarbij rekening houdt met zaken als de branche van de adverteerder en inspreekstem. Deze twee modules nemen u veel werk uit handen en zijn eigenlijk onmisbaar. we make radio happen 3

10 Welkom bij PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express PC-Radio heeft volledige ondersteuning voor een netwerk zodat u de diverse PC s aan elkaar kunt koppelen en zo gebruik laat maken van dezelfde databanken, instellingen, enzovoorts. Welke netwerkconfiguratie u kiest hangt af van de behoeften. Er zijn Licenties verkrijgbaar voor extra On-Air stations en / of productiestations. In het systeeminfoscherm kunt u in een oogopslag zien welke modules actief zijn. 1.4 Audio opslag Met PC-Radio Express is het mogelijk om alle bestanden die met een Digigram systeem (.mp2, (inclusief Dalet).snd) gemaakt zijn af te spelen. Bovendien worden de volgende bestandsformaten ondersteund: PCM Wave (.wav), MPEG-1 layer 3 (.mp3), OggVorbis (.ogg), Advanced Audio Coding (.aac,.m4a,.mp4), Windows Media Audio (.wma), Monkey s Audio (.ape) en MusePack (.mpc,.mp+,.mpp), Free Lossless Audio Codec (.flac). Voor overige audioformaten neemt u het beste contact op met Broadcast Partners. Onderstaande tabel geeft een indicatie hoeveel tracks u op een harddisk kwijt kunt in een aantal veel voorkomende opslagformaten. Er is uitgegaan van een gemiddelde duur van 3:30 voor een track. Harddisk Ongecomprimeerd Gecomprimeerd PCM Wave 128 kbps 256 kbps 384 kbps 1 GB GB TB / 1000 GB Extra mogelijkheden PC-Radio is een open systeem, dat wil zeggen dat u bepaalde andere software pakketten kunt gebruiken in combinatie met PC-Radio. We bespreken hier een applicatie waarmee u vanaf thuis PC-Radio kunt bedienen en een tweetal oplossingen voor het veilig stellen van uw data pcanywhere pcanywhere is een communicatiepakket waarmee u allerlei zaken op afstand kunt regelen. Vanaf de PC die bij u thuis staat kunt u bijvoorbeeld de Formatplanner of Commercialplanner bedienen of een audio track kopiëren. 4 Broadcast Partners

11 Handleiding PC-Radio Express Welkom bij PC-Radio Express Beide PC s dienen uitgerust te worden met een permanente internetverbinding (kabel of ADSL), en de pcanywhere software waarbij de On-Air of Productie PC in de studio fungeert als host en de PC bij u thuis als remote. De mogelijkheden van pcanywhere zijn te uitgebreid om hier in detail te bespreken. Het meest interessant zijn echter Remote Control = bedienen van de PC op afstand waarbij u het volledige scherm van de host PC te zien krijgt en deze bedient met toetsenbord en muis; File Transfer = verzenden of ontvangen van bestanden. Het is zelfs mogelijk om tijdens File Transfer terug te gaan naar de optie Remote Control, die dan uiteraard wel langzamer in gebruik is. Voor specifieke vragen kunt u contact opnemen met uw verkoper Backupvoorziening In een tijdperk waarin de meeste PC-Radio systemen gebaseerd zijn op harddisk audio is het maken van een backup geen luxe. De grote hoeveelheden data (1 TB of meer) vragen om een degelijke backupvoorziening. In het verleden is helaas meer dan eens gebleken dat het ontbreken van een backup bij het opnieuw opnemen van audio en invoeren van gegevens voor behoorlijk wat overuren heeft gezorgd. Vandaag de dag is de meest elegante oplossing het maken van een kopie naar een werkstation en naar een externe USB/eSata Harddisk. Voor de prijs van een 1 TB harddisk of groter hoeft u het niet te laten. Het kopiëren van de data kost redelijk wat tijd, dit kan echter prima in de avonduren gebeuren RAID 1 RAID staat voor Redundant Array of Inexpensive Disks en is een verzamelnaam voor implementatie van harddisks in systemen om de beschikbaarheid of prestaties op te voeren. RAID is er in verschillende levels met elk hun eigen toepassing. De één is we make radio happen 5

12 Welkom bij PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express gericht op prestaties, de ander op beschikbaarheid. Dat laatste is van belang als het om PC-Radio gaat. RAID 1 maakt gebruik van mirroring ofwel spiegel harddisks. Hierbij wordt een identiek aantal schijven in duplo gebruikt. Wanneer er een crash optreedt van een disk, dan zal de spiegel drive de data nog bevatten. De meerprijs van een dergelijk systeem bestaat uit de aanschaf van een extra harddisk met dezelfde capaciteit en een zogenaamde RAID-controller. De beide harddisks worden op de RAID-controller aangesloten die er voor zorgt dat de data op beide schijven synchroon blijft. De meeste PC-Radio gebruikers kiezen tegenwoordig voor deze oplossing. De uitvoering is dan als volgt. Broadcast Partners installeert 2 hot-swappable racks en 3 identieke harddisks in bijpassende sleden. Harddisk 1 blijft altijd in het systeem aanwezig. Harddisk 2 en 3 worden geregeld gewisseld. De ene is een exacte kopie, de andere vertegenwoordigt de situatie op het laatste moment dat deze in de PC aanwezig was. Op deze manier heeft u bij uitval van één harddisk altijd een exacte kopie. Bij brand heeft u een backup van de data. Voorwaarde is natuurlijk dat u de backup thuis bewaart en niet in de studio. 1.6 Ondersteuning en software onderhoud Broadcast Partners kent de volgende vormen van Service & Support op haar software. Support U kunt uw supportvraag 24 uur per dag, 7 dagen per week opsturen naar het adres support@broadcastpartners.nl. Een supportmedewerker zal binnen 36 uur op uw reageren (weekeinden en feestdagen uitgezonderd). Support is voor klanten die de PC-Radio Express software huren gedurende de drie jarige looptijd van de huurovereenkomst gratis. Voor klanten die PC-Radio Express aanschaffen is dit het eerste jaar gratis. Zij kunnen voor de periode na het eerste jaar hiervoor een of meerdere Support Coupons aanschaffen. Updates Wanneer u de PC-Radio Express software huurt heeft u gedurende de drie jarige looptijd van de huurovereenkomst het recht op relevante (minor) updates van de software, binnen de functionaliteit die u heeft aangeschaft. Klanten die PC-Radio Express aanschaffen kunnen voor het verkrijgen van updates een afzonderlijk Update Contract afsluiten. De recentste PC-Radio updates kunt u downloaden via onze website of via onze ftp server ftp.broadcastpartners.nl. Inloggen kan met onderstaande met onderstaande gegevens. Gebruikersnaam: pcrupdate Wachtwoord: upd4t3rpc 6 Broadcast Partners

13 Handleiding PC-Radio Express Welkom bij PC-Radio Express Remote Support Na het toesturen van uw supportvragen per op het adres zal indien nodig een supportmedewerker telefonisch contact met u opnemen tijdens kantooruren (maandag t/m vrijdag van 9 tot 17 uur; zaterdag van 10 tot 16 uur) voor het beantwoorden van vragen over de software of het onderzoeken van een software probleem dat zich voordoet. Na het toesturen van uw supportvragen per op het adres support@broadcastpartners.nl, zal indien nodig een supportmedewerker per vaste internet aansluiting een verbinding op afstand realiseren, indien dit door u wordt mogelijk gemaakt. Het is echter niet altijd mogelijk op afstand een volledige diagnose van een systeem uit te voeren en/of uw supportvragen op te lossen. N.B.: Remote support is uitsluitend mogelijk indien u beschikt over een geldige Support Coupon met voldoende uren. Factory Support Mochten de vormen Support en Remote Support niet tot het gewenste resultaat leiden, kunt u uw PC-Radio Express systeem langsbrengen bij of opsturen naar uw leverancier voor controle. Uiteraard beperkt de ondersteuning zich tot de hardware en software die u bij Broadcast Partners heeft aangeschaft. Voor een naderhand geplaatste hard- en software die u bij een lokale computer dealer heeft gekocht kunt u niet bij Broadcast Partners terecht. Tevens is het voor Broadcast Partners niet altijd mogelijk adequate ondersteuning te blijven verlenen wanneer u grondige wijzigingen in het systeem aanbrengt. Ook virussen die uw systeem geïnfecteerd hebben, vallen buiten de bepalingen voor ondersteuning. N.B.: Factory support is uitsluitend mogelijk indien u beschikt over een geldige Support Coupon met voldoende uren. On-Site Support Indien u ook alle hardware van uw PC-Radio Express systeem bij Broadcast Partners heeft aangeschaft en alles door Broadcast Partners heeft laten configureren is ook On-Site support mogelijk. N.B.: On-Site support is uitsluitend mogelijk indien u beschikt over een geldige Support Coupon met voldoende uren. Gebruikers die in aanmerking willen komen voor support op locatie dienen vooraf een Support coupon van ten minste 12 uur aan te schaffen. Support Coupons De hierboven genoemde Support coupons zijn leverbaar voor 4, 8 en 12 uur support en u kunt deze dus gebruiken voor , Remote, Factory & onder bepaalde voorwaarden ook voor On-Site support. Coupons hebben een geldigheid van één jaar (na aanschafdatum). Een voordeel van Support coupons is het feit dat u daarmee een korting krijgt ten opzichte van ons reguliere werkplaatstarief voor PC-Radio hetgeen kan oplopen tot meer dan 20% bij de coupon van 12 uur. Heeft u bijvoorbeeld een coupon van 4 uur we make radio happen 7

14 Welkom bij PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express en leveren wij naar aanleiding van de door u gestelde supportvragen een half uur support, dan blijven er nog 3½ uur open staan voor eventuele volgende supportvragen. Zijn ook deze resterende 3½ uur verbruikt binnen de geldigheidperiode of is uw coupon verlopen, dan dient u een nieuwe coupon aan te schaffen. De aanschaf van een Support-coupon biedt u ook de zekerheid dat wij u snel kunnen helpen in gevallen waar de standaard support niet toereikend is. Zou u een Support coupon aanschaffen binnen uw gratis support periode, dan wordt de tijd van de support die wij leveren niet in mindering gebracht op uw Support Coupon. Tarieven voor een Update Contract of Support Coupons sturen wij u op aanvraag graag toe, en zijn tevens te raadplegen via Onderstaand een overzicht van de verschillende vormen van Service & Support: Type support Koop Huur support 1 e jaar gratis; daarna op Gratis* basis van Support Coupon Updates Update Contract Gratis* Remote support Support Coupon Support Coupon Factory support Support Coupon Support Coupon On Site support** Support Coupon Support Coupon * Voor duur van oorspronkelijke huurovereenkomst ** Indien hardware door Broadcast Partners geleverd en geconfigureerd 1.7 Overzicht sneltoetsen De belangrijkste sneltoetsen zijn hier opgesomd. Algemeen Venster sluiten Opslaan PC-Radio afsluiten Ongedaan maken Knippen Kopiëren Plakken Verwijderen Zoeken Voorafluisteren Ctrl+F4 Ctrl+S Alt+F4 Ctrl+Z Ctrl+X Ctrl+C Ctrl+V Ctrl+Del Ctrl+F Ctrl+P Mix editor F5 Stop S Play P Record R Zoom in + 8 Broadcast Partners

15 Handleiding PC-Radio Express Vensters schikken Jingle machine Status (playlist vandaag) Playlist morgen Playlist overmorgen Playlist item toevoegen Groeperen Uitvullen Glijden Menu Databank browser Live assist Live assist (de)activeren Welkom bij PC-Radio Express Zoom out - F6 F8 F9 Shift+F9 Ctrl+F9 Ctrl+Insert Ctrl+G Ctrl+U Ctrl+L F10 F11 F12 F7 we make radio happen 9

16 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express 2 CONFIGURATIE EN INSTALLATIE PC-RADIO EXPRESS Het configureren en installeren van een PC-Radio systeem vergt enige planning. In dit hoofdstuk beschrijven we waar u op moet letten en wat u moet doen voor een succesvolle installatie. 2.1 Bestaande PC-Radio Express gebruikers (1) Voor gebruikers van PC-Radio Express 4.30 is een extra stap nodig voordat u met PC-Radio Express 6 aan de gang kunt. Hier onder staat beschreven wat u moet doen. Bij twijfel of vragen kunt u uiteraard contact opnemen met Broadcast Partners. Na installatie van PC-Radio Express 6 en de NexusDB3 server, en voor het eerste gebruik, voert u een conversie van de databank uit. Dit staat later in dit hoofdstuk beschreven. Ook gebruikers van PC-Radio Express 5 moeten na de installatie een databank conversie uitvoeren. 2.2 Configuratie netwerk Voor het configureren van een PC-Radio Express systeem onderscheiden we drie verschillende configuraties die we hierna aan de hand van een aantal tekeningen beschrijven. Bij een bestaand systeem zult u uw eigen configuratie aan één van de beschrijvingen herkennen. Gaat u voor het eerst met PC-Radio aan de slag, dan zult u aan de hand van de beschrijvingen herkennen hoe u PC-Radio bij uw omroep moet configureren. Hoewel het eenvoudig is om van de ene naar de andere configuratie te gaan, is het aan te raden om de gewenste configuratie nauwkeurig te plannen. Dit voorkomt overbodige werkzaamheden achteraf. PC-Radio maakt gebruik van een zogeheten Client/Server database-architectuur. Dit houdt in dat op één PC een server applicatie voor de databanken draait waar alle PC-Radio OnAir- en Productiemachines een verbinding mee maken als client. De configuratie van de database server vergt minimale PC- en netwerkkennis en wordt later in dit hoofdstuk beschreven Configuratie 1, stand-alone 10 Broadcast Partners

17 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express In deze configuratie heeft u één PC (of laptop) waarmee u alles doet. Deze PC gebruikt u voor de uitzending, het plannen van playlist, commercials, enzovoorts. In het installatieprogramma dat later in dit hoofdstuk besproken wordt kiest u PC-Radio software en NexusDB database server Configuratie 2, netwerk zonder stand-alone server A) PC-Radio OnAir & NexusDB database server C) PC-Radio Productie C) PC-Radio Productie In deze configuratie wordt gebruik gemaakt van twee of meer PC s die in een netwerk met elkaar verbonden zijn. De centrale PC (OnAir) heeft een grote harddisk waarop de audiobestanden staan en tevens draait op deze machine de externe databaseserver. Alle drie in het voorbeeld getekende PC s zijn als client met de databaseserver verbonden. De meeste omroepen zullen kiezen voor deze configuratie. Deze configuratie kunt u ook kiezen als u op dit moment slechts één PC hebt maar van plan bent om in de nabije toekomst het systeem uit te breiden met één of meer productiestations. Deze configuratie kiest u ook als u van thuis uit wil gaan voicetracken, gebruik wil maken van txt2pll of Adobe Audition. Bij het configureren van de OnAir PC raden wij aan om minimaal twee partities te gebruiken. Op de eerste partitie met een grootte van pakweg 15 GB installeert u het besturingssysteem en de databaseserver. Op de tweede partitie die gedeeld wordt in het netwerk (bijvoorbeeld schijfletter P:) installeert u PC-Radio en staan de audiobestanden. Eventueel kunt u nog een extra partitie maken voor systeembeheer. In het installatieprogramma kiest u bij de installatie van OnAir: PC-Radio software en NexusDB database server Productie: PC-Radio software we make radio happen 11

18 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Thuis: PC-Radio software en NexusDB database server Configuratie 3, netwerk met stand-alone server D) NexusDB database server B) PC-Radio OnAir C) PC-Radio Productie Deze configuratie lijkt sterk op de voorgaande. Hier is een extra PC aan het netwerk toegevoegd die enkel als server fungeert. Meestal zal op deze PC Windows 2008 Server geïnstalleerd zijn. Omroepen die de hoogst mogelijke betrouwbaarheid wensen, kiezen voor deze configuratie. Voor het configureren van de server in dit voorbeeld geldt dezelfde aanbeveling als bij de OnAir PC in de voorgaande configuratie. Op de eerste partitie installeert u de databaseserver. De tweede, gedeelde partitie gebruikt u voor de audiobestanden. In het installatieprogramma kiest u bij de installatie van Server: NexusDB database server OnAir: PC-Radio software Productie: PC-Radio software Thuis: PC-Radio software en NexusDB database server 2.3 Installatie PC-Radio Express De PC-Radio Express software wordt geleverd op DVD. Hierop vindt u het installatie programma Setup.exe dat de software en alle benodigde extra componenten (behalve de drivers voor de audiokaart(en)) bevat. Welke versie u heeft, kunt u controleren door de versie-informatie op te vragen (in de Windows Explorer rechter muisknop op Setup.exe, optie Eigenschappen, tabblad Versie). Sluit de PC-Radio Express applicaties op alle PC s en de NexusDB database server (stop de service) voordat u het programma Setup start. Het installatieprogramma controleert of PC-Radio Express nog actief is in het geheugen. Verder moet de resolutie van het beeldscherm minimaal op 1280 bij 1024 punten ingesteld zijn en heeft u administrator rechten nodig voor de installatie van de PC-Radio software. Doet u een nieuwe installatie van PC-Radio Express, plaats de beveiligingssleutel (dongle) dan nog niet op de USB poort. Het installatieprogramma installeert de benodigde drivers voor deze dongle. 12 Broadcast Partners

19 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express U kunt hier kiezen voor installatie in het Nederlands of Engels. Met deze keuze bepaalt u tevens de taal van de software die geïnstalleerd wordt. Dat betekent: als u hier U.S. English kiest, dan wordt de Engelstalige PC-Radio software geïnstalleerd! Mocht u echter later beslissen om de taal te wijzigen, dan is dat on the fly mogelijk via het menu Tools Taal instellen. Om de taalwijziging te activeren dient u alle vensters in PC-Radio vooraf te sluiten. Vervolgens wordt u via een aantal duidelijke schermen door de installatie geleid. Met de knop Volgende gaat u steeds naar het volgende scherm, soms kunt u naar een vorig scherm terug met de knop Vorige Licentieovereenkomst De licentieovereenkomst moet u lezen en accepteren voordat u verder kunt gaan met de installatie. we make radio happen 13

20 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Informatie Dit scherm toont belangrijke informatie die mogelijk niet in de handleiding is opgenomen en hier onder de aandacht gebracht moet worden Kies configuratie 14 Broadcast Partners

21 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express Eerder in dit hoofdstuk zijn de verschillende configuraties beschreven. Als u niet weet welke keuze u hier moet maken kunt u het beste terug bladeren en de voorbeelden bekijken. PC-Radio software Het installatieprogramma kopieert en installeert alle programma s en bestanden die nodig zijn voor PC-Radio. Adobe Audition filters Als het installatieprogramma Adobe Audition versie 2 of 3 op het systeem heeft gevonden, is het mogelijk om filters te installeren waarmee u MPEG-1 layer 2, mp3 en PCM Wave bestanden kunt openen en opslaan (en daarbij titel en artiest in de databank opgeven). Als Setup Adobe Audition niet kan vinden zal deze optie grijs zijn. Als u Adobe Audition naderhand installeert kun u Setup opnieuw uitvoeren om de filters alsnog te installeren. NexusDB database server Het installatieprogramma kopieert en installeert de database server die u achteraf gaat configureren. Afhankelijk van de hier gekozen optie en andere omstandigheden zal een aantal van de volgende schermen verschijnen Kies de doelmap De standaard map is C:\Program Files\Broadcast Partners\PC-Radio Express zoals te zien is in het schermvoorbeeld. In vorige versies van PC-Radio werd geadviseerd de installatie uit te voeren in een netwerkshare, bijvoorbeeld P:, die voor alle PC s in het netwerk bereikbaar is. Het Setup programma van PC-Radio Express 6 biedt u de mogelijkheid om in een volgend scherm aan te geven waar de gedeelde data zicht bevindt. Het advies is dan nu om de standaardmap te behouden. we make radio happen 15

22 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Kies de datamap De datamap is een map waarin zich een aantal gemeenschappelijke bestanden bevindt, dat wil zeggen: bestanden die bereikbaar moeten zijn voor alle PC s in het netwerk. Op de OnAir PC of de server PC adviseren wij u een netwerkshare P: te maken en de map P:\PC-Radio Express\data te gebruiken voor de data. Gebruikers die een upgrade van PC-Radio Express 5 naar PC-Radio Express 6 uitvoeren kiezen hier de map waarin PC-Radio Express 5 geïnstalleerd is (de map met ondermeer het bestand PC-Radio.ini). Als u de software op een standalone PC of laptop installeert, kunt u de map in het getoonde voorbeeld behouden. Bij het bladeren met de Windows Verkenner zult u deze map vinden als Gebruikers, Openbaar en Openbare documenten Kies de NexusDB doelmap De NexusDB database server kan op een lokale partitie van de harddisk geïnstalleerd worden. 16 Broadcast Partners

23 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express NexusDB service Als de NexusDB database server nog niet als service geïnstalleerd is, biedt het installatieprogramma de mogelijkheid omdat direct te doen. Hiervoor moet een aparte gebruiker (met Administrator rechten) op de PC gemaakt worden. De standaard naam en wachtwoord ziet u hier in beeld. Heeft u nog weinig ervaring met het beheren van gebruikersaccounts, dan kunt u de installatie uitvoeren met de getoonde instellingen. Houdt er rekening mee dat andere PC-Radio gebruikers op de hoogte zijn van de standaard naam en wachtwoord Demo databank en audio Het volgende scherm zult u enkel zien bij installatie van DVD en als u een nieuwe installatie uitvoert Het voorbereiden van de installatie is gereed Het Setup programma heeft alle benodigde informatie verzameld. Druk op Volgende om naar het laatste scherm voor de installatie te gaan. U kunt hier nog terug gaan om de ingevoerde gegevens te controleren. Als alles goed is ingevoerd drukt u op Volgende. we make radio happen 17

24 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express De installatie neemt enige tijd in beslag. Na het kopiëren van de bestanden vindt de installatie van de driver voor de dongel plaats en zal Setup, afhankelijk van een eerdere keuze, de NexusDB database server als Windows service installeren. Wacht tot het laatste scherm verschijnt. Druk op Voltooien om het programma af te sluiten. Gebruikt u PC-Radio Express stand-alone, dan kunt u door naar 2.5. In de overige gevallen moet u de database server configureren. Hoe dat moet staat hier na beschreven. 2.4 Configuratie database server Bij de meeste configuraties die eerder in dit hoofdstuk beschreven zijn moet de database server geconfigureerd worden. Deze database server draait op de Windows server of op de OnAir PC als die niet voor handen is. Gebruikers van PC-Radio Express 5 die nog de oude NexusDB versie 2 als service geïnstalleerd hebben, moeten deze nu uitschakelen. De snelste manier hiervoor is +R te typen en vervolgens services.msc in te voeren. Ga in het scherm dat verschijnt naar NexusDB. Na dubbelklikken zie u de eigenschappen waar u het opstarttype wijzigt in Uitgeschakeld en op de knop Stoppen drukt. Na deze acties sluit u de zojuist geopende vensters en gaat u verder met de configuratie. Tijdens de installatie is er een melding verschenen met de mededeling dat de NexusDB database server als service geinstalleerd is. Het is nu van belang om de configuratie van de server te doen met een webbrowser. De standaardpagina is 18 Broadcast Partners

25 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express Na het invoeren van dit adres zal de volgende pagina zichtbaar worden. De configuratie van de NexusDB database server hoeft voor PC-Radio nauwelijks aangepast te worden. Aliases Hier geven we de naam van de database op en de map waarin de bestanden opgeslagen gaan worden. De naam van de database (Alias Name) is later ook nodig in PC-Radio. Alias Name We raden aan om hier de naam PC-Radio te gebruiken. Gebruikers die meerdere uitzendstations binnen het netwerk hebben kunnen als alternatief de plaatsnaam (bijvoorbeeld Terneuzen en Hilversum) gebruiken. Path Dit is de map waar de bestanden opgeslagen gaan worden. Als de installatie van PC-Radio in de map Program Files heeft plaatsgevonden is het bij Windows Vista en 7 niet mogelijk om daar de database te zetten, ook Windows XP heeft dat liever niet. Bij installatie in de map Program Files heeft het installatie programma een deel van de bestanden in de map C:\Users\Public\Documents\Broadcast Partners\PC-Radio Express gezet. In dat geval is de aanbevolen map voor de database: we make radio happen 19

26 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express C:\Users\Public\Documents\Broadcast Partners\PC-Radio Express\Data Heeft u tijdens installatie van PC-Radio een andere datamap geselecteerd, bijvoorbeeld P:\PC-Radio Express data, dan kiest u voor de database: P:\PC-Radio Express data\data Klik op Add Alias om de nieuwe alias in de lijst te zetten en daarna Save Changes om de wijzigingen definitief op te slaan. De configuratie van de database server is nu gereed. Met de webinterface kunt u eenvoudig de server configureren. Anderen kunnen dat ook, als ze de instructies hier voor gelezen hebben, daarom kunt u de toegang beveiligen. We raden aan om dit pas te doen als u de gehele installatie van PC-Radio werkend hebt. Onderstaande instructies moeten goed opgevolgd worden, want bij het maken van een fout hebt u zelf geen toegang meer tot de webinterface. Voeg een gebruiker toe zoals dat in het volgende scherm is weergegeven. Vul Name, Tokens en Password in. Bij Tokens vult u A in om de gebruiker Administrator rechten te geven. Voeg de gebruiker toe aan de lijst door Add User te kiezen en Save Changes om te bevestigen. Controleer of de gebruiker ook in de lijst staat (zie voorbeeld). Daarna gaat u naar Remote Administration, waar u AuthenticationMethod op BASIC zet. Let er op dat deze handelingen in de juiste volgorde gebeuren. Maakt u geen gebruiker aan, dan is de server via de webinterface onbereikbaar. Het volgende scherm zal zichtbaar worden om de webinterface zichtbaar te maken. 20 Broadcast Partners

27 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express De webinterface is ook bereikbaar vanaf een andere PC in het netwerk. Daarvoor heeft u het IP-adres van de server nodig. Er van uitgaande dat deze niet verandert, is het IPadres te achterhalen door rechtsboven in het scherm te klikken op Statistics. Kies aan de linkerkant TCP/Ipv4 Transport. Vanaf een andere PC kunt u nu de server als volgt bereiken: Troubleshooting Als het installeren als service niet helemaal is gelukt, doe dan het volgende. De services zichtbaar maken doet u met +R en het commando: services.msc U ziet dat op deze computer een gebruiker met de naam NexusDB is aangemaakt en beschikt over administrator-rechten. we make radio happen 21

28 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Wilt u wijzigingen in de configuratie aanbrengen nadat de databaseserver als service geïnstalleerd en gestart is, dan moet u de NexusDB server service eerst stoppen. Daarna start u de server op de normale wijze via het startmenu en brengt u de wijzigingen in de configuratie aan. Als u klaar bent stopt en exit u de server vanuit de systeem tray. Als de server geheel is afgesloten dan pas start u opnieuw de NexusDB server service. Als u de service per abuis start terwijl de server in de systeem tray nog actief is, worden de transport protocols disabled. U moet deze dan opnieuw activeren. Voor het toevoegen of verwijderen van aliases kunt u de webinterface of de Enterprise Manager gebruiken nxenterprisemanager Bij de NexusDB wordt het programma Enterprise Manager geleverd om de database server, databases en tabellen te benaderen. U start het programma via de menu s van Windows: Start Programma s NexusDB3 NexusDB Enterprise Manager. Met dit programma kunt u bijvoorbeeld een nieuwe alias aanmaken maar ook de tabellen van PC-Radio (met waardevolle data) wissen. Bij het gebruik van deze applicatie is voorzichtigheid geboden. 2.5 Bestaande PC-Radio, Carmen en Mouse Music gebruikers (2) Er is een databank conversie nodig als u de overstap maakt van PC-Radio Express 4.35 t/m 5.33 of Carmen naar PC-Radio Express 6. Deze gebruikers willen namelijk hun databank omzetten van de oude automatisering naar NexusDB. De conversie is een eenmalige actie. Op de PC-Radio OnAir PC vindt u via de menu s van Windows: Start Programma s Broadcast Partners PC-Radio Express PC-Radio database conversie. Start het programma. 22 Broadcast Partners

29 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express NexusDB3 Hier staat de server en database waar de databanken naar toe geconverteerd gaan worden. Met de knop Wijzigen kunt u een map of een server en database opgeven. PC- Radio Express 5 gebruikers stellen hier de te converteren databank in. Op één van de volgende pagina s ziet u bij Database verbinding een uitgebreide beschrijving van dit venster. PC-Radio Express 4 Bij bronlocatie geeft u de map op waarin PC-Radio Express 4.35 is geïnstalleerd. U kunt hier de juiste map invullen of de knop gebruiken om te bladeren. Voordat u de conversie start mag u niet PC-Radio Express 6 opstarten. Doet u dit toch, dan wordt er tijdens het opstarten van PC-Radio Express 6 een lege databank aangemaakt. Dit heeft als gevolg dat het conversie programma niets doet omdat er dan immers al databank bestanden aanwezig zijn. U moet in dat geval alle.nx1 bestanden verwijderen uit de databank map en de conversie opnieuw uitvoeren. In de bronlocatie mogen zich geen paradox lock bestanden bevinden. Staan deze er wel, dan krijgt het conversie programma geen toegang tot de brondatabank en stopt deze met een foutmelding. U moet in dat geval de paradox lock bestanden pdoxusers.lck, pdoxusers.net, paradox.lck en pcr.lck verwijderen. Eventueel aangemaakte.nx1 bestanden moet u ook verwijderen en de conversie opnieuw uitvoeren. we make radio happen 23

30 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Zodra u op Start drukt begint de conversie van de databanken. Ook de playlisten worden geconverteerd en in een databank geplaatst. Deze conversie kan enige minuten duren, afhankelijk van de grootte van de historie databank en de snelheid van PC en netwerk. PC-Radio Express 5 / 6 Gebruikers van PC-Radio Express 5 moeten een database conversie doorvoeren om gebruik te kunnen maken van een aantal vernieuwingen. Indien u een update van PC-Radio Express 6 heeft geïnstalleerd kan het nodig zijn dat er een database conversie nodig is. De server en database zullen normaliter goed ingesteld staan zodat enkel een druk op de knop Start resteert. Is dit niet het geval dan moet u alsnog de te converteren databank instellen. Carmen Bij Bronlocatie vult u de map in waarin zich de Carmen databases digital.mdb en jingles.mdb bevinden. Het conversieprogramma gaat zelf actief op zoek naar deze bestanden en probeert de map alvast voor u in te vullen. Bij de conversie van Carmen naar PC-Radio Express is het handig om eerst PC-Radio Express te starten voordat u de conversie uitvoert. Bij de criteria in de instellingen kunt u namelijk de genres en uuropener uit Carmen invullen. Het programma zal genres en uuropener vervolgens converteren naar de juiste criteria in PC-Radio Express. Mouse Music Bij Bronlocatie vult u de map in waarin zich de Mouse Music database Mmusic.mdb bevindt. Bij de conversie van Mouse Music naar PC-Radio worden de instellingen voor Taal overgenomen, Doelgroep overgezet naar Extra3 en Geografische oorsprong naar Extra Installatie hardware Het installeren van hardware is uiteraard alleen relevant voor het uitzendstations en werkplekken die u gebruikt voor het opnemen van harddisk audio. Gebruikt u PC-Radio met een of meer van de opties, dan plaatst u enkel de dongle (beveiligingssleutel) op een vrije USB-poort van de PC. De eerste keer dat u de dongle op een USB-poort aansluit, zal deze herkend worden door Windows die de driver wil installeren. Het ledje op de dongle zal knipperen. Breek de installatie van de driver voor de dongle niet af, anders zal PC-Radio deze later niet herkennen. Na succesvolle installatie van de driver zal het ledje op de dongle continu branden. Mocht onverhoopt de dongle op de USB-poort zijn blijven zitten tijdens de installatie van PC-Radio en krijgt u nadien in het Systeem info-scherm de sleutelfout te zien, los het probleem dan als volgt op: 1. Verwijder de dongle van de USB-poort. 24 Broadcast Partners

31 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express 2. Ga naar Apparaatbeheer ( +R en het commando: devmgmt.msc) 3. Open USB-controllers en selecteer Feitian ROCKEY4. Kies in het menu onder de rechter muisknop de optie Installatie ongedaan maken. 4. Plaats de dongle op de USB-poort. Windows geeft de melding dat er nieuwe hardware gevonden is en dat deze gebruikt kan worden. Het ledje op de dongle moet nu continu branden. Mocht genoemde methode niet helpen dan moet u eerst de driver verwijderen en daarna opnieuw installeren op de volgende wijze: 1. Verwijder de dongle van de USB-poort. 2. Zoek in de map waarin PC-Radio geïnstalleerd is naar het programma AzRockey.exe en deïnstalleer de driver. 3. Herstart de PC. 4. Start AzRockey.exe en volg de installatie van de driver. 5. Plaats de dongle op de USB-poort. Op systemen met een AMD chipset (en AMD processor) kan een usb filter voor audio geïnstalleerd zijn die na bovenstaande handelingen nog steeds voor de 6043 foutmelding zorgt. Met onderstaande procedure lost u dat op. 1. Open de registry en ga naar: HKLM\System\CCS\Control\Class\{36FC9E6 0-C465-11CF } en verwijder usbfilter van UpperFilter. 2. Open de registry en verwijder sleutel: HKLM\System\CCS\Services\usbfilter 3. Ga naar de map C:\Windows\System32\drivers en verwijder bestand: usbfilter.sys 4. Herstart de PC. Heeft u nog een oudere parallelle dongle, dan moet u het programma AzSetup.exe gebruiken voor installatie van de driver. Achterin de handleiding vindt u een uitgebreide beschrijving van de installatie van de hardware (oa. CIM). 2.7 Eerste start PC-Radio Database verbinding Zodra PC-Radio de eerste keer gestart wordt en er dus nog niet is opgegeven met welke database u een verbinding wilt maken, verschijnt het volgende scherm: U moet hier kiezen tussen de interne database server (geïntegreerd in PC-Radio) en een externe database server. Bij de interne database server kiest u normaliter als pad waar de databanken opgeslagen zijn, de map Data onder de datamap van PC-Radio. Een interne database server kan niet de databank delen omdat er maar één client verbonden kan zijn. Als u de databank wilt delen voor bijvoorbeeld thuis voicetracken, lokale productie stations, het gebruik van txt2pll of Adobe Audition dan moet u voor een externe database server kiezen. we make radio happen 25

32 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Kiest u voor een externe database server, dan wordt het netwerk afgezocht naar beschikbare database servers. U selecteert de juiste database server waarna de beschikbare databases op deze server getoond worden. In deze lijst selecteert u de juiste database. Als u bij de configuratie van de databaseserver hebt gekozen voor de transports Named Pipe en TCP/IPv4 dan staan in de lijst bijvoorbeeld de volgende servers: NexusDB@ (Winsock) NexusDB@PCR_ONAIR (NamedPipe) Het nadeel van het gebruik van de eerste verbinding met IP-adres is dat deze niet bestaat als de PC niet op het netwerk is aangesloten. Het tweede nadeel is dat het IPadres om een willekeurige reden kan veranderen. De verbinding met de databaseserver zult u dan ook moeten aanpassen. Met de knop Toev. kunt u handmatig een databaseserver toevoegen. Vul hier de naam van de PC in. In dit voorbeeld voegt u dan een Winsock server toe: NexusDB@PCR-ONAIR (Winsock) U maakt nu een verbinding op PC naam, deze zal niet veranderen als het IP-adres van de PC wijzigt. Om verbinding te kunnen maken op PC naam is het nodig dat bij de geavanceerde TCP/IP instellingen NetBIOS via TCP/IP ingeschakeld wordt. Wij adviseren om in eerste instantie geen gebruik te maken van een beveiliging met naam en wachtwoord. Pas als de server bereikbaar zal worden via internet is het zaak 26 Broadcast Partners

33 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express om hier aandacht aan te besteden. Is de server beveiligd met naam en wachtwoord, dan moet u die hier invullen. Na het selecteren van de server (en invullen van naam en wachtwoord) zijn de databases zichtbaar. Meestal staat hier alleen de database PC-Radio als u de standaard naamgeving heeft gevolgd. De overige opties hebben de volgende functie. Compressie Hiermee geeft u op hoe sterk de data gecomprimeerd moet worden. De mogelijke waarden variëren van 0 (geen compressie) tot 9 (maximale compressie). Als het om een computer gaat die in het lokale netwerk is aangesloten van het radiostation dan vult u hier 0 = geen in. Compressie schakelt u enkel in als het gaat om een verbinding over een trager medium, bvb over het internet. Welke waarde u anders hier invult hangt af van de snelheid van de PC s en de internet verbinding. Voor de ene gebruiker zal 5 de ideale instelling zijn, voor de andere is dat 7. De beste instelling kunt u vinden door te meten hoe lang het openen van de databank browser duurt. Met de knop Test kunt u eventueel de databaseverbinding testen. Krijgt u hier een foutmelding, dan wordt dat in vrijwel alle gevallen veroorzaakt doordat PC-Radio gestart is met de interne server. Wat is namelijk het geval? U heeft op de juiste wijze een alias aangemaakt in de server, maar de server kan de database niet benaderen omdat deze wordt gebruikt door PC-Radio. Dit is eenvoudig te controleren in PC-Radio. Linksonder in het scherm is een icoon met de databaseverbinding zichtbaar. Een verbinding met een externe server is herkenbaar aan het gele database symbool. Heeft het symbool een rode gloed, dan is de interne server van PC-Radio actief Wizard Nadat u de database verbinding geselecteerd heeft, verschijnt de onderstaande Wizard die op zoek gaat naar audiobestanden die op de PC of het netwerk aanwezig zijn. Deze wizard verschijnt alleen als u een nieuwe installatie van PC-Radio gedaan hebt. we make radio happen 27

34 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express De lokale vaste schijven zijn aangevinkt. De netwerkstations kun u zelf aanvinken als u weet dat zich daar audiobestanden bevinden. Hoe meer stations u aanvinkt, hoe langer de wizard bezig is. Verwisselbare media moet u niet aanvinken. Het ligt voor de hand dat de audiobestanden die daar op staan niet altijd beschikbaar zullen zijn. Druk op de knop Volgende om de wizard te laten zoeken naar audiobestanden op de gewenste stations. Het zoeken naar audiobestanden kan enkele minuten duren. Deze actie is te stoppen door op de knop Stop te drukken. In het volgende venster toont de wizard de mappen waarin audiobestanden gevonden zijn en het aantal. PC-Radio staat u toe om maximaal 99 audiomappen op te geven. Indien er meer dan 99 mappen zijn met audiobestanden, zal de wizard de mappen met de minste audiobestanden uitvinken. Deze worden dan niet in de standaard zoekpaden van PC-Radio opgenomen. Zelf kunt u natuurlijk wijzigingen aanbrengen in de selectie van gewenste zoekpaden. Er moeten minimaal 10 audiobestanden in een map staan. Onderliggende mappen worden automatisch ingelezen. 28 Broadcast Partners

35 Handleiding PC-Radio Express Configuratie en installatie PC-Radio Express Als u op Volgende drukt worden de gevonden audiobestanden in de databank opgenomen. Van audiobestanden met tags (bijvoorbeeld mp3 ID3v2) worden titel en artiest overgenomen in de databank. Nadat de wizard de databank gevuld heeft, worden 7 willekeurige playlists gemaakt (voor elke dag van de week één) en start de automatisering. Enkele minuten na installatie van PC-Radio bent u on air! Controle configuratie Zodra de automatisering is gestart kunt u de configuratie van het systeem controleren. we make radio happen 29

36 Configuratie en installatie PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Kies via de menu s Help Systeem info voor een compleet overzicht van de configuratie. De informatie in dit scherm is op een logische wijze verdeeld in een aantal blokken. Bij de meeste items treft u een stoplicht aan, de kleuren spreken voor zich: groen betekent goed geel betekent let op rood betekent niet aanwezig. Licentie informatie De gegevens die hier getoond worden, zijn afhankelijk van de aangesloten sleutel. Iedere sleutel heeft een uniek nummer. Bij sleutelfout staat als alles in orde is of een foutcode. Van de meest voorkomende foutcodes staat een beschrijving vermeld. Mocht u vragen hebben over de foutcode, houdt dan de complete foutcode bij de hand als u uw leverancier belt. De knop in het vak Geldig start het programma voor verlengen van de licentie. De knop in het vak Onderhoud start een invoerscherm voor het verlengen van het software onderhoud. Tien dagen voordat de licentie verloopt verschijnt er een wekker naast de hoofdklok van PC-Radio. Er is een apart hoofdstuk gewijd aan het verlengen van licenties en software onderhoud. Actieve software modules Hier kunt u terugvinden welke PC-Radio software functies actief zijn. Op een productiestation is bijvoorbeeld Live assist niet actief. Harddisk audio Hier ziet u welke harddisk audio ondersteuning u heeft. U ziet ondermeer de versie van de geïnstalleerde driver en de beschikbare afspeel- en opnamekanalen. 30 Broadcast Partners

37 Handleiding PC-Radio Express Audioformaten en mappen 3 AUDIOFORMATEN EN MAPPEN PC-Radio Express kan audiobestanden afspelen. Ja, maar welke audioformaten worden ondersteund en in welke map moeten ze staan? Een centrale rol in PC-Radio speelt de DiscID, bijvoorbeeld XA2014 of Alicia Keys No one. Dit is de naam van een audiobestand, zonder map en zonder extensie. Hiervoor is gekozen om zo flexibel mogelijk te zijn, audioformaat (mp2 of mp3) is van ondergeschikt belang, net als de locatie (schijf X: of Y:). De Bass audioengine in PC-Radio ondersteunt de meest gangbare audioformaten en is door het plugin-systeem in staat om extra audioformaten af te spelen als gebruikers daar behoefte aan hebben. We zien dat er langzamerhand verschuivingen plaats vinden in het gebruik van audioformaten. Bijvoorbeeld: Met het toenemen van de schijfcapaciteiten is er meer belangstelling voor opslag in een lossless gecomprimeerd audioformaat, waarbij het formaat APE (Monkey s Audio) terrein verliest ten gunste van FLAC (Free Lossless Audio Codec). Het is onduidelijk welke audioformaten overleven, maar met de toekomst in gedachten is het verstandig om een audioformaat te kiezen dat de meeste overlevingskansen heeft. PC-Radio ondersteunt (na standaard installatie de volgende extensies (menu Bestand Openen HD audio): De extensie.wav krijgt de hoogste prioriteit, daarna komen.mp2,.mp3, enz.. De extensie van een audiobestand speelt in PC-Radio geen rol. Wat gebeurt er dan als er in een map de volgende bestanden XA2014.mp3 en XA2014.ogg staan? Bij het afspelen van het bestand XA2014 gaat PC-Radio de bekende extensies af en speelt het bestand met de eerste extensie die het tegen komt. In dit geval is dat XA2014.mp3. Nu uitgelegd is hoe PC-Radio met de audioformaten en extensies omgaat, kijken we naar de mappen waarin de bestanden staan. De configuratie van de mappen (menu Tools Instellingen Globaal Audio lokaal) ziet er bijvoorbeeld als volgt uit: Bij het afspelen van XA2012 gaat PC-Radio op zoek naar een bestand met de naam XA2012.wav t/m XA2012.mp4 in de map Z:\Audio\MP2\Mpeg1. Is het bestand we make radio happen 31

38 Audioformaten en mappen Handleiding PC-Radio Express niet gevonden, dan gaat de zoekactie verder in de submappen van Z:\Audio\MP2\Mpeg1 als die er zijn. Als ook daar het gewenste bestand niet gevonden wordt, gaat de zoekactie op dezelfde wijze verder in Z:\Audio\MP2\Mpeg2 en uiteindelijk tot de zesde map in dit voorbeeld. Een belangrijk verschil tussen PC-Radio 6 en voorgaande releases is het zoeken in submappen wat vroeger niet gebeurde. Als er toch gezocht wordt in submappen, kan de configuratie net zo goed vereenvoudigd worden: Hiermee wordt hetzelfde bereikt maar op een makkelijker manier. Waar het vroeger handig was om de audiobestanden te plaatsen in een beperkt aantal mappen, heeft u nu de mogelijkheid om de mappen in te delen naar een structuur die beter past bij het station. Zo kunt u denken aan een aparte map voor elke DJ of de muziektracks per jaar in een eigen map. De mappenstructuur aanpassen is natuurlijk niet verplicht. Vanuit de hoofd- en submappen (Windows verkenner) kunt u de bestanden slepen naar PC-Radio. PC-Radio heeft geen statische link naar een bestand. U bent dus vrij om submappen te hernoemen of bestanden te verplaatsen naar een andere sub- of hoofdmap. Na een dergelijke actie is het aan te bevelen om de tracks opnieuw te scannen via menu Databank > Aanwezig scannen. Alle audiobestanden worden dan opnieuw opgezocht waarmee PC-Radio de locatie van ieder bestand weer in cache heeft. Dit verhoogt de snelheid van het systeem. Een aantal gebruikers plaatst bepaalde tracks, zoals backups en dergelijke in een submap. Deze submap is nu beschikbaar in PC-Radio. Het is niet de bedoeling dat deze tracks zondermeer gebruikt worden in PC-Radio, de oplossing die we hiervoor adviseren is het verplaatsen van deze tracks naar bijvoorbeeld de map Z:\Audio Backup. We hadden eerder al de prioriteiten bij de extensies gezien. Zo is die er ook bij het zoeken in de verschillende mappen die door de gebruiker geconfigureerd zijn. In de configuratie met de mappen \Mpeg1 t/m \Mpeg6 is duidelijk in welke volgorde er wordt gezocht. Bij de configuratie met enkel Z:\Audio\MP2 is niet duidelijk in welke volgorde wordt gezocht in de submappen. Dit is geheel afhankelijk van Windows en heeft niets te maken met een sorteervolgorde in de Windows verkenner. Met duizenden en vaak tienduizenden audiobestanden, talloze mappen, verschillende bestandsextensies kan het gebeuren dat er een kopie van een audiobestand wordt gemaakt met een andere extensie of in een andere map of beide. Kortom: met kopieën van audiobestanden wordt het onduidelijk welke door PC-Radio afgespeeld zal worden. In PC-Radio vinden we via de menu s Tools Beheer Kopieën de oplossing voor het vinden van die kopieën met meteen de suggestie voor het verwijderen van de kopie. Bijvoorbeeld: 32 Broadcast Partners

39 Handleiding PC-Radio Express Bestanden in een submap hebben een lagere prioriteit: Audioformaten en mappen Het gebeurt wel eens dat er bij het werken met nieuws- en info-items kopieën ontstaan en de verkeerde versie gespeeld wordt. Beheer is dan de eerste plaats om op zoek te gaan naar mogelijke kopieën. Hier heeft de gebruiker nog de mogelijkheid om de voorafluistering te gebruiken voordat één van de bestanden verwijderd wordt. Ook de datum en tijd van laatste wijziging kunnen een belangrijke aanwijzing zijn. Het zoeken van audiobestanden in submappen is trager dan enkel het zoeken in de gespecificeerde mappen, zeker als er veel submappen zijn en of als dit over een netwerk moet gebeuren. PC-Radio heeft hier twee oplossingen voor. Nadat een bestand de eerste keer is gezocht, zal PC-Radio de locatie onthouden en de tweede keer niet opnieuw gaan zoeken. Kort na de start van PC-Radio en als de vensters uit de preset geopend zijn, vindt een grote zoekactie plaats waarbij alle audiobestanden ineens opgezocht worden. Dit verhoogt de snelheid van het systeem. Wat gebeurt er nu als XA2012.mp2 vervangen wordt door XA2012.wav? PC-Radio constateert dat het oude bestand niet meer bestaat en gaat op zoek, vindt dan het nieuwe bestand. Probleem opgelost. Wat gebeurt er nu als XA2012.mp3 verplaatst wordt naar een andere map? PC-Radio constateert dat het oude bestand niet meer bestaat en gaat op zoek, vindt dan het nieuwe bestand. Probleem opgelost. Wat gebeurt er als nieuws.mp3 voortaan wordt opgeslagen als nieuws.wav en de gebruiker vergeet het oude bestand te verwijderen? PC-Radio vindt nog steeds het oude bestand en zal dit afspelen. Met de eerder genoemde functie in Beheer is het vinden en verwijderen van kopieën heel eenvoudig. Probleem opgelost. we make radio happen 33

40 Databank editor Handleiding PC-Radio Express 4 DATABANK EDITOR De muziek databank is verweven met de meeste andere componenten van PC-Radio. Hierin staan alle platen vermeld met titel, artiest (zichtbaar in de playlist), maar ook andere gegevens als selectie criteria (formatplanning), intro-, fadeouttijd (automatisering), auteur, bewerker, uitgever (Buma rapportage). De databank editor kunt u oproepen via het menu: Databank Editor of de knoppenbalk: (tabblad Track) of (tabblad Editor). De actie van de knoppen is afhankelijk van de situatie. Drukt u op een knop als de browser of een playlist actief is, dan gaat de editor naar de track die op dat moment is geselecteerd. Als er geen vensters geopend zijn krijgt u bij de Editor-knop onderstaand dialoog voor het openen van een audio item. Bij het bladeren door de bestanden zijn de bestandsindeling maar ook titel en artiest zichtbaar mits deze track reeds in de databank aanwezig is. Met Play kunt u het item direct beluisteren zonder het te openen in de databank editor. De optie Play end laat de laatste seconden van het item horen en Auto play speelt de items automatisch af bij het bladeren, zodat u niet steeds op Play hoeft te drukken. Zodra u een item selecteert en op Openen klikt, verschijnt het editorscherm. Een andere methode voor het openen van audiobestanden is door deze vanuit de Windows verkenner naar de databank editor te slepen. 34 Broadcast Partners

41 Handleiding PC-Radio Express Databank editor De bestandsnamen voor audio mogen maximaal 80 karakters lang zijn (zonder extensie). PC-Radio herkent en gebruikt zogenaamde ID3v1 en ID3v2 tags van mp3 bestanden. Dat betekent dat van nieuwe mp3 bestanden die in de editor geopend worden automatisch de titel en artiest ingevuld worden. De titelbalk van de editor toont de modus en de titel en artiest van de huidige track. In de modus Browse bladert u door de databank en worden er geen gegevens gewijzigd. Gebruikers met voldoende toegangsrechten kunnen omschakelen naar de modus Edit waarin u wijzigingen kunt aanbrengen. Dit gebeurt automatisch zodra u begint te typen of een selectie wijzigt, de balkjes met subtitels veranderen dan van kleur. Onderin het scherm vindt u een knop waarmee u de bladervolgorde (Drager ID, Titel of Artiest) in de editor kunt aanpassen. Verder treft u knoppen aan waarmee u door de databank heen bladert. 4.1 Track Muziek, jingles en commercials die u op de harddisk heeft opgenomen moet u voorzien van een unieke identificatie voordat u ze kunt gebruiken in PC-Radio. Bij harddisk audio in de vorm van WAVE, MPEG1 layer 2, MPEG1 layer 3 (mp3) of ander formaat is dat al gebeurd, de bestandsnaam, zonder extensie, wordt door PC- Radio als Drager ID gebruikt. we make radio happen 35

42 Databank editor Handleiding PC-Radio Express Harddisk audio kunt u langere bestandsnamen geven. PC-Radio ondersteunt Drager ID s tot 80 karakters. Omdat de bestandsnaam gebruikt wordt als Drager ID kunt u typfouten van titel en artiest in de bestandsnaam dan ook moeilijker corrigeren omdat daarmee de ID wijzigt. Als u enkel de bestandsnaam wijzigt kan PC-Radio geen match maken met de bijbehorende audio. In dat geval kan u het beste het Drager ID aanpassen in PC-Radio en het record opnieuw opslaan. De bestandsnaam wordt dan automatisch aangepast. Bij het toevoegen (slepen) van een nieuw item dat langer is dan 80 karakters wordt het Drager ID afgekapt tot 80 karakters en wordt het bestand automatisch hernoemt. Bij het toevoegen (CTRL + Insert) van een nieuw record wordt het Auto Drager ID toegekend. Drager ID Unieke identificatie van de geluidsdrager. De maximale lengte bedraagt 80 posities. De Drager ID komt bij harddisk audio overeen met de naam (zonder de extensie) van het bestand op de harddisk. Bij harddisk audio worden niet alle tekens toegestaan (Windows staat u niet toe om tekens als *,?, / en \ te gebruiken in bestandsnamen). Gebruik daarom bij voorkeur alleen alfanumerieke en leestekens (A t/m Z, 0 t/m 9, -, _, &). Indien een bestandsnaam ongeldige tekens bevat kan er geen match gemaakt worden met de audio. Map Titel Artiest Auteur Probeer bij het toekennen van ID s een logische indeling te maken. Bij veel radiostations beginnen de jingles met J- en commercials met R-. De map waarin het audiobestand is opgeslagen. Titel van de plaat, jingle of commercial. Uitvoerende artiest. Bij het invoeren van de artiest vult PC-Radio de tekst aan. Het invoeren van meerdere platen van dezelfde artiest gaat hierdoor sneller. Auteur(s) van dit item. Indien er meerdere auteurs zijn, moeten de namen gescheiden worden door / (slash). Vul eerst de achternaam in, dan de voornaam of voorletters. Voor deze velden is het van belang dat ze consistent worden ingevuld. De Formatplanner kan aan de hand van de Artiest er voor zorgen dat platen van dezelfde artiest niet (kort) na elkaar gedraaid worden. Bij de controle op Titel wordt voorkomen dat een cover te kort na het origineel komt of omgekeerd. Wij geven de volgende adviezen bij het invoeren van deze velden: Laat lidwoorden weg, bijvoorbeeld The Rolling Stones wordt Rolling Stones, The Supremes wordt Supremes. Hanteer steeds dezelfde wijze voor het invullen van voornaam en achternaam, dus niet Phil Collins, P. Collins en Collins, Phil door elkaar. Gebruik alternatieve schrijfwijzen niet door elkaar, bijvoorbeeld & en and in Hall and Oates en Hall & Oates. 36 Broadcast Partners

43 Handleiding PC-Radio Express Databank editor Laat zo veel mogelijk punten weg, bijvoorbeeld C.J. Lewis wordt CJ Lewis en R.E.M. wordt REM. Laat (Franse) accenten weg. Voer deze velden niet in hoofdletters in. Teksten in hoofdletters zijn moeilijker om te lezen, bovendien nemen ze meer ruimte in op het scherm. Vergelijk bijvoorbeeld: Everybody gets a second chance EVERYBODY GETS A SECOND CH De Buma stelt voor de rapportage van gespeelde muziek bepaalde eisen, hiervoor moeten de velden onder het kopje Buma gegevens zorgvuldig ingevuld worden. ID Versie Deel ISRC code Bewerker Dirigent Orkest Categorie Bij muziekwerken de barcode zoals vermeld op de geluidsdrager. In het geval van commercials is dit het door Buma/Stemra toegekende commercialnummer. Welke versie is ten gehore gebracht? Invullen indien van een muziekwerk diverse versies zijn, bijvoorbeeld Remix, Unplugged, Live. Met name van toepassing bij klassieke werken, bijvoorbeeld Adagio, Allegro, Ouverture. De International Standard Recording Code die aan de opname is toegekend. De ISRC code dient te worden weergegeven als een code van 12 cijfers/letters zonder streepjes tussen de verschillende onderdelen. Dit is niet hetzelfde als de barcode. Naam van de arrangeur of bewerker. Te herkennen op de labelinformatie door één van de volgende vermeldingen: Arranged by / J. Jansen (arr.) / Trad-arr. J. Jansen Naam van de dirigent zoals aangegeven op de geluidsdrager. Achternaam, voornaam Naam van het orkest zoals aangegeven op de geluidsdrager. Voorloop lidwoorden (the, de, ) weglaten. Mogelijke waarden: Muziek Tune (jingle / pingel / stationcall /bridge) Library (stockmuziek) Conference (literair werk) Kadens (improvisatie in klassiek werk, meestal door de solist) Reclame (commercial) Geen (geen Buma code, te gebruiken voor items die niet in één van de bovenstaande categorieën valt en zodoende niet opgenomen moet worden in een Buma rapportage) Playlists kunt u exporteren naar Radix (Broadcast Partners RDS software) bijvoorbeeld voor publicatie op de autoradio. Bij Publiceren geeft u op hoe (met titel, artiest of beide) dat moet gebeuren. Kiest u bij Wat voor Niet, dan vindt er geen publicatie van dit item plaats. Naast de voorgedefinieerde vormen kunt u ook kiezen voor een aangepaste tekst, die vult u in bij Aangepast. we make radio happen 37

44 Databank editor Handleiding PC-Radio Express Onder het kopje Track informatie heeft u ruimte om willekeurige informatie van een track in te vullen. Dit veld kan bijvoorbeeld gebruikt worden bij live uitzendingen om wetenswaardigheden van een plaat te noemen. Wetenswaardigheden over de uitvoerende artiest of de drager (elpee, CD) kunt u op het volgende tabblad invullen. 4.2 Artiest De velden op dit tabblad zijn gesplitst in een deel voor de Artiest en een deel voor de Drager. Informatie Volgende artiesten uitsluiten Titel Hier vult u algemene informatie van de artiest in, bijvoorbeeld samenstelling van de band, geboortedata, komende tourdata. Samen met de Track informatie en Drager informatie kunt u dit veld gebruiken bij live uitzendingen. Om te voorkomen dat platen van dezelfde artiest (kort) achter elkaar gedraaid worden, kijkt de Formatplanner naar de naam van de Artiest. Er zijn talloze platen waar dit niet voldoende is, bandleden met een solo carrière of artiesten die een duet hebben opgenomen, kunt u met deze velden uitsluiten. Titel van de drager (originele CD) waar de track van afkomstig is. 38 Broadcast Partners

45 Handleiding PC-Radio Express Artiest Label Catalogus Informatie Databank editor Artiest van de drager waar de track van afkomstig is. Deze artiest kan dezelfde zijn als de artiest bij de track informatie op het eerste tabblad, maar wijkt af bij verzamel CD s en dergelijke, bijvoorbeeld Various Artists. De naam van het label waaronder de geluidsdrager is uitgebracht. Dit veld is van groot belang voor Sena. Aan de hand van dit veld kan men de rechtmatige WNR (Wet op de Naburige Rechten) eigenaar achterhalen. Het label is herkenbaar aan het logo of de tekst op de geluidsdrager. Een platenmaatschappij voert gewoonlijk meerdere labels, bijvoorbeeld EPIC, CBS, Artone van Sony, EMI. Deze unieke artikelcode wordt door de platenmaatschappij aan een geluidsdrager toegekend en wordt toegepast om de geluidsdrager te identificeren. Op basis van dit nummer kan de detailhandel haar bestellingen doen. Het catalogusnummer wordt vermeld op het label, hoes of inlay-card. Het catalogusnummer is niet het nummer van de barcode en is ook niet het LC nummer. Informatie over de drager waar de track van afkomstig is (elpee, CD). 4.3 Criteria 1 De velden op de tabbladen Criteria 1 en Criteria 2 vult u in als u gebruik maakt van de Formatplanner. Als bijvoorbeeld van de platen de taal is ingevuld, kan de planner er voor zorgen dat er geen Nederlandstalige platen achter elkaar gespeeld worden. Intro Tempo Uitro Actief Taal Uurgetal Tempo van het intro van de plaat. Tempo van de plaat in zijn geheel. Tempo van het uitro van de plaat. Het tempo van intro en uitro gebruikt de Formatplanner om te voorkomen dat na een plaat die fast eindigt een slow plaat volgt. De luisteraar ervaart dit als een plots optredende stilte op de radio. Normaliter staan alle platen actief. Platen die tijdelijk niet gepland mogen worden, kunt u inactief zetten. Standaard zijn er in PC-Radio zes talen voorzien. Het is niet raadzaam deze categorie uit te breiden met platen in een taal die u normaliter niet draait. U zult de Formatplanner bijvoorbeeld nooit specifiek een Japanse plaat laten plannen. Talen die voor de gemiddelde Nederlander op elkaar lijken, zoals Spaans en Italiaans zijn samengebracht onder Romaans. Het uurgetal geeft aan na hoeveel uur een plaat opnieuw gepland mag worden. Een plaat met uurgetal 0 kan elk moment terug komen. Vermijd een veelvoud van 24 als uurgetal. Bij een beperkte hoeveelheid platen van een bepaalde categorie heeft u veel kans dat de plaat na het ingestelde uurgetal terugkomt. Voor een plaat met we make radio happen 39

46 Databank editor Dag definitie Jaar definitie Handleiding PC-Radio Express uurgetal 24 betekent dit een dag later op hetzelfde tijdstip. Als een plaat (maar ook een commercial) niet door de Formatplanner gepland mag worden, zet u deze op inactief. Let op dat het uurgetal van deze track hoger dan 0 moet zijn. In deze matrix van uren geeft u aan op welke uren een plaat gepland mag worden. Met de groene knop worden alle uren geselecteerd. Middels de spatiebalk kunt u de geselecteerde uren aan of uit zetten. Op de uren met groene blokjes mag een plaat gepland worden. De jaar definitie bepaalt de begin- en einddatum voor een plaat. Deze stelt u in voor typische zomer- of winterplaten. Kerstplaten kunt u heel precies een startdatum na Sinterklaas geven. Voor de drie Tempo velden geldt dat u het gehele aanbod muziek dat u speelt verdeelt over alle beschikbare mogelijkheden. U bent dan in staat om optimaal gebruik te maken van de Formatplanner. Dat betekent concreet dat de langzaamste plaat uit de collectie het criterium zeer slow krijgt en de allersnelste fast. Sommige radiostations proberen een middenkoers te varen door bij tempo slechts te variëren van slow naar uptempo. Kiest u later een slow plaat in een format, dan zullen daar veel platen aan voldoen, namelijk (gemiddeld) 33% in plaats van 20% wanneer u alle 5 mogelijkheden had gebruikt. Het achteraf corrigeren van een verkeerd ingevoerde databank is een tijdrovende bezigheid, bereidt u daarom goed voor en benut alle invulopties. 40 Broadcast Partners

47 Handleiding PC-Radio Express 4.4 Criteria 2 Databank editor Drie zelf te definiëren criteria staan voor elke plaat ter beschikking. Standaard zijn de criteria Songtype, Extra en Doelgroep ingesteld. Deze criteria kunnen ook naar eigen inzicht gebruikt worden. Bij elk van deze drie criteria kunt u meer dan één optie aankruisen. Een plaat aangeven als Hit en Oldie is niet zinvol maar veel platen zullen geschikt zijn voor meer dan één doelgroep. Het criterium doelgroep is uit te breiden tot 25 mogelijkheden, u creëert dan wel een detaillering die niet realistisch is. U kunt daar ook prima een rotatiesysteem aan toevoegen. In het algemeen geldt dat u alleen opties moet toevoegen die u in de praktijk ook echt gaat gebruiken. 4.5 Songtext Het enige veld op dit tabblad is de songtekst van deze track. Op internet zijn veel songteksten beschikbaar, middels het klembord kopieert en plakt u die naar de databank. Met de knop Zoeken wordt er op internet gezocht naar de songtekst. we make radio happen 41

48 Databank editor Handleiding PC-Radio Express 4.6 Statistieken Bij Statistieken vult u de gegevens betreffende een hitlijst in. Hoogste behaalde notering Aantal weken Datum hoogste notering De notering in de hitlijst kan variëren van 1 tot 100, als de notering niet bekend is of er is geen sprake van een notering in een hitlijst dan zet u dit veld op Onbekend. Dit is het aantal weken dat de plaat in de hitlijst heeft gestaan. Hier vult u de datum in waarop de hoogste notering is bereikt. De Online status geeft aan waar het betreffende item is opgeslagen als het om een harddisk item gaat. Met het knopje ernaast met de drie puntjes erin wordt een verkenner geopend van de map waarin het audiobestand zich bevindt. Zo kunt u makkelijk het audiobestand terugvinden. In de Laatste wijziging bestand is terug te zien wanneer het audio bestand het laatst is gewijzigd. Dit is vooral handig voor items die automatisch binnenkomen zoals bijvoorbeeld Novum (NL) of Belga (B) nieuwsbulletins. Bij het bladeren in de databank editor wordt automatisch gecontroleerd of er een nieuw audiobestand is afgeleverd en indien nodig wordt deze verplaatst. Daarmee is het voor u als gebruiker duidelijk wanneer het laatste audiobestand is afgeleverd. Als alternatief kunt u %d in de titel opnemen. In het Live assist scherm vervangt PC-Radio dit door de bestandsdatum en -tijd. 42 Broadcast Partners

49 Handleiding PC-Radio Express Databank editor Onder het kopje Laatste plan- en speeldata vindt u informatie over de tijdstippen waarop dit item is gepland door de Formatplanner en de tijdstippen waarop het item is gespeeld door de automatisering. 4.7 Editor Op het laatste tabblad vindt u de geïntegreerde audio editor. Deze integratie staat u toe nieuwe items op te nemen en op hetzelfde moment al de databank gegevens in te voeren. Globaal gezien ziet u in de editor bovenaan de vumeters, daar onder een grafische afbeelding van het item, een balk met status informatie en als laatste een reeks knoppen en tijden voor het instellen van cuepunten en dergelijke. Het bereik van de vumeters kunt u in stellen door er met de rechter muisknop op te klikken. U kunt het bereik in 5 stappen instellen van 24 naar 90 tot 0 db. De indicator rechts van de vumeter toont de peak-waarde. CLIP licht op als de opname te hard is, om vervorming te voorkomen moet u zachter opnemen zodat deze indicatoren niet meer oplichten. Door te dubbelklikken zet u de indicator terug naar -inf. we make radio happen 43

50 Databank editor Handleiding PC-Radio Express Zoom all (toont hele item) Zoom in Zoom uit Zoom begin, met deze knop laat u afwisselend de eerste 2 of 45 seconden van de track zien. Zoom einde Auto cue, zet Fade-in start op het -50 db niveau aan het begin van de track. Indien Shift ingedrukt: Zet Volgende op het -20 db niveau aan het einde van de track. Cursor lock: Als deze functie actief is blijft de cursor (die de huidige positie weergeeft) in beeld tijdens het afspelen. De track en de verschillende tijden ziet u in geel gepresenteerd. Op een zevental punten kunt u de tijden aanpassen. De cursor verandert dan van vorm ( bij de punten en bij de lijnstukken). 44 Broadcast Partners

51 Handleiding PC-Radio Express Databank editor Fade-in start Fade-in Fade-in einde Hele track Fade-out start Fade-out Dit is het punt waarop de track wordt gestart. Het startpunt kan na een stil intro liggen. Het wijzigen van dit punt verandert ook de fade-in duur. Deze lijn verplaatst de fade-in naar voren of achteren zonder de fade-in duur of de fade-out aan te passen. Dit is het punt waarop de fader geheel geopend is. Het wijzigen van dit punt verandert ook de fade-in duur. Voor tracks die niet mogen infaden moet dit punt geheel naar links worden geplaatst zodat deze samenvalt met de fade-in start. U verplaatst alle lijnen en daardoor alle fader posities naar voren of achteren. Dit is het punt waarop de track begint met uitfaden. Het wijzigen van dit punt verandert ook de fade-out duur. Voor tracks met een staand einde verplaatst u dit punt naar rechts zodat deze samenvalt met het fade-out einde. (sneltoets F) Deze lijn verplaatst de fade-out naar voren of achteren zonder de fade-out duur of fade-in aan te passen. Fade-out einde Dit is het punt waarop de track stopt met afspelen. Dit punt kan voor het echte einde van de track liggen. Bij uitzending in non-stop wordt hiermee een stil uitro overgeslagen dat bij Live assist wel kan spelen. Items die u zelf opneemt hebben over het algemeen wat stilte aan het begin en einde die u er later afknipt. De onderste witte balk geeft een grafische presentatie van de hoeveelheid die u aan beide zijden knipt. Play, speelt het item af vanaf de positie van de smalle marker in het grafische editor veld. U kunt deze positie ook heel precies invullen. Als u dubbelklikt op een bepaald punt in de golfvorm zal de editor van dat punt spelen. (sneltoets P) Stop, met deze knop stopt u het afspelen of opnemen. (sneltoets S) Record, voor opname van een item is het raadzaam eerst de instellingen na te zien. Deze staan verderop beschreven. De golfvorm wordt tijdens de opname berekend waardoor deze na een opname stop direct zichtbaar is. (sneltoets R) we make radio happen 45

52 Databank editor Negeer fade Handleiding PC-Radio Express Einde afluisteren. U krijgt de laatste seconden van de track te horen. De lengte hiervan kunt u opgeven in de instellingen. Startpositie voor afspelen. Bij het afspelen van een track wordt rekening gehouden met de ingestelde fade-out tijd. Door deze functie aan te vinken kunt u het einde van de track beluisteren zonder fade-out. Het onderste deel van de editor toont een reeks instelpunten, de knoppen en invoervelden hebben steeds dezelfde functie. Afspeelniveau Fade-in duur Fade-out duur Knip begin Knip einde Intro Uitro Volgende Afspelen vanaf de ingestelde positie, bij het passeren van een instelpunt licht deze op. Tijdens het afspelen gebruikt u deze knop om een punt in te stellen. In dit voorbeeld drukt u tijdens het afspelen van het item deze knop in op het moment dat de automatisering de volgende track moet starten. De editor kent sneltoetsen voor het instellen van Volgende (sneltoets N), Fade-out start (F), Intro (I), Uitro (O) en Afspeelniveau (A). De kleur komt overeen met de marker in het editor scherm. Met deze knop kunt u een marker onzichtbaar maken Het instelpunt kunt u eventueel precies instellen. Bestanden die te hard of te zacht zijn opgenomen kunt u een aangepast afspeelniveau geven zodat deze beter overeenkomt met het overige audio. Het bestand wordt hiermee niet aangepast. Te hard opgenomen bestanden (CLIP indicator brandt bij afspelen) blijven vervormd, dat lost u alleen op door ze opnieuw maar dan zachter op te nemen. (sneltoets A) Dit is de lengte van de fade-in. Overtuig u van het resultaat als u de fade-in lang maakt. Dit is de lengte van de fade-out. Overtuig u van het resultaat, als u de fade-out lang maakt, door deze te beluisteren voordat u de wijzigingen opslaat. Bij het opslaan van het audiobestand zal het gedeelte hiervoor van verwijderd worden. Enkel ongecomprimeerde Wave bestanden kunnen geknipt worden. Bij het opslaan van het audiobestand zal het gedeelte hierna verwijderd worden. Na het opslaan kunt u deze actie niet ongedaan maken, heeft u teveel geknipt dan zult u het item opnieuw moeten opnemen. Enkel ongecomprimeerde Wave bestanden kunnen geknipt worden. Dit is het tijdstip waarop het intro van de plaat eindigt, normaliter het punt waarop de zang begint. (wit) (sneltoets I) Dit is het tijdstip waarop het uitro van de plaat begint.(wit) (sneltoets O) Dit is het tijdstip waarop de volgende plaat moet gaan spelen. (rood) 46 Broadcast Partners

53 Handleiding PC-Radio Express Lengte (sneltoets N) Dit is de lengte van het item. Databank editor Naast de indicatoren voor bitrate, frequentie en compressie vindt u de knop om naar de opname-instellingen te gaan. Bitrate De bitrate is alleen van toepassing bij MPEG-1 layers 2 en 3. In het algemeen geldt: hoe hoger de bitrate, hoe beter de kwaliteit. Opname in stereo is mogelijk met de volgende bitrates: 64, 96, 128, 160, 192, 256, 320 en 384 kbit, mono zijn de bitrates 64 t/m 160 kbit toegestaan. Frequentie Kanalen Bestandsindeling De samplingfrequentie is 48 of 44.1 khz. In de professionele broadcast wereld is een samplingfrequentie van 48 khz de standaard. CD spelers en het populaire mp3 maken (meestal) gebruik van 44.1 khz. Stereo. De mogelijkheden zijn: WAVE, dit is ongecomprimeerd audio de benodigde opslagcapaciteit is ruim 10 MB per minuut stereo. MPEG-1 layer 3, meest gebruikte bestandsindeling die bij een bitrate van 160 of hoger een voldoende kwaliteit heeft. MPEG-1 layer 2, dit formaat wordt het meest gebruikt in de professionele Broadcast wereld. 4.8 Speciale functies Opslaan als Zodra u van de drager ID of Nummer wijzigt en opslaat, verschijnt het onderstaande scherm waarin u precies kunt aangeven wat er moet gebeuren. U kunt op deze wijze de bestanden en databank gegevens eenvoudig hernummeren maar ook kopieën maken (bijvoorbeeld als u een campagne in de commercialplannner hebt met meerdere spots, waarbij enkel de audio opnieuw opgenomen moet worden). we make radio happen 47

54 Databank editor Handleiding PC-Radio Express Tevens is het op eenvoudige wijze mogelijk om een bestand in een andere map (alias) op te slaan. In dat geval kiest u een andere alias in de lijst en drukt u op opslaan. PC-Radio toont dan onderstaande venster. Verwijderen Als u een harddisk audioitem uit de muziek databank verwijdert, moet u eerst bevestigen met het onderstaande venster. Indien u besluit het audiobestand niet te verwijderen, kunt u dit later doen met de functie Beheer. Zoeken Met de zoekfunctie kunt u op een aantal velden (DragerID, Titel en Artiest) zoeken naar een tekst die daar op een willekeurige plaats in voorkomt. Heel woord Identieke hoofdletters Richting Als deze optie is aangevinkt moet de tekst als heel woord voorkomen. In het getoonde voorbeeld zal de tekst heartbeat dan niet meer voldoen. De tekst moet wat betreft hoofdletters en klein letters precies overeen komen met zoals die is ingevoerd. Bij het zoeken in de databank wordt gebruik gemaakt van de actieve sorteervolgorde. Daarin kan verder (omlaag) of terug (omhoog) gezocht worden. 48 Broadcast Partners

55 Handleiding PC-Radio Express Databank browser 5 DATABANK BROWSER De databank browser biedt een overzicht van alle tracks die in het systeem beschikbaar zijn. In tegenstelling tot de databank editor waarin u de totale databank kunt bekijken en wijzigen, is de browser bedoeld voor het bladeren door de databank, eventueel aan de hand van verschillende criteria die u selecteert. De databank browser kunt u oproepen via het menu: Databank Browser of de sneltoets F11. In de overzichtsbalk boven ziet u het aantal platen dat beschikbaar is en het ingestelde filter. Met de knop Reset maakt u een ingesteld filter ongedaan. Onder het tabblad Track ziet u de beschikbare tracks. De volgorde waarin ze getoond worden kunt u veranderen door op de titel van de gewenste kolom te klikken. De bladervolgorde wordt met rode letters aangegeven. De kolom Drager kunt u (on)zichtbaar maken door met de rechter muisknop op Titel of Artiest te klikken waarna het volgende menu verschijnt. De browser is voorzien van een zoekfunctie die u activeert door de gezochte titel, artiest, in te typen (afhankelijk van de gekozen sorteervolgorde). Zodra u begint te typen, springt de browser naar het eerste item dat met die letters begint. we make radio happen 49

56 Databank browser Handleiding PC-Radio Express Een andere methode om snel te zoeken is door gebruik te maken van de rechter muisknop. Binnen de Databank browser vindt u onder de rechter muisknop onderstaand menu: Databank editor Historie Vernieuwen Beschikbaar Het geselecteerde item in de browser wordt geopend in de databank editor. Opent het geselecteerde item in de historie. De getoonde tracks worden opnieuw van de harddisk in het geheugen gelezen. Deze optie gebruikt u als er wijzigingen in de muziekdatabank zijn aangebracht. Normaliter zijn alleen de tracks zichtbaar die als beschikbaar zijn aangeduid in de databank editor en waarvan het audiobestand op de harddisk aanwezig is. Door deze optie uit te vinken worden alle tracks in de databank zichtbaar. Songtype.. Tempo Hiermee filtert u de tracks zodat u enkel de tracks te zien krijgt die u wilt. 50 Broadcast Partners

57 Handleiding PC-Radio Express Playlist 6 PLAYLIST Een playlist is het draaiboek voor uw radio voor het afspelen van tracks, reclames, jingels, promo s, nieuws, info. In de meeste gevallen gebruikt u de Formatplanner voor het aanmaken van een playlist en de Commercialplanner voor de commercials die er aan toe gevoegd worden. Beide programma-onderdelen worden in aparte hoofdstukken beschreven. In dit hoofdstuk beschrijven we de playlist en leggen we uit hoe u die zelf kunt aanpassen. Onderstaand ziet u een voorbeeld van een playlist. In één oogopslag ziet u voor welke dag deze playlist is. Op een OnAir PC zal de aanduiding Playlist veranderen in Actieve playlist zodra u de automatisering start. De kolom Start geeft aan op welk tijdstip het item gaat spelen. Deze starttijd kan variëren als u het programma onderbreekt voor live uitzendingen. Staan er bij de starttijd streepjes, dan geeft dit aan dat de track niet gespeeld zal gaan worden vanwege een item dat eerder gestart gaat worden (uitvulblok of vaste begintijd). De commercialblokken staan standaard dicht geklapt, deze kunt u open- en dichtklappen door op het +-symbool in de linker kolom te klikken. Alle blokken ineens open- en dichtklappen kan met de toetscombinaties Ctrl-+ en Ctrl-. PC-Radio kent voor de playlistitems een drietal modes, deze zijn glijdend, uitvullend en vast. we make radio happen 51

58 Playlist Handleiding PC-Radio Express Glijdend In de meeste gevallen komen de items (muziek, commercials) gewoon achter elkaar. Op het moment dat een track is afgelopen, start de volgende en zo verder. Deze items hebben het kenmerk glijdend en zijn in de playlist in de kolommen Start en Duur met witte letters aangegeven. Vast Een aantal items wilt u een vaste begintijd geven, het meest bekende voorbeeld is het nieuws op de hele uren. Deze items geeft u het kenmerk vast en worden in de playlist met rode letters aangegeven. PC-Radio garandeert dat vaste items op het opgegeven tijdstip starten, dat betekent dat een voorgaand item, wordt afgebroken. In de algemene instellingen kunt u aangeven dat glijdende items die moeten wijken voor een vast item netjes worden uitgefade. Uitvullend De derde mode is uitvullend en ziet u altijd voor een item met vaste begintijd. Veel radiostations maken gebruik van een reclameblok dat voor het nieuws speelt. De lengte van dit blok kan variëren zodat niet op voorhand bekend is op welk tijdstip dit moet starten. PC-Radio rekent aan de hand van de lengte van elk item en de starttijd van het erop volgende vaste item, het starttijdstip van het uitvullende blok uit. Dit blok wordt dus in zijn geheel uitgezonden en niet afgebroken. In de playlist ziet u de starttijd en duur van deze items in gele letters. De kleur waarmee de titel en artiest in de playlist worden afgebeeld kunt u in het menu Tools Instellingen opgeven bij het tabblad Criteria. Als u dubbelklikt op een item in de playlist, verschijnt een scherm waarmee u het item kunt wijzigen. De kenmerken van een playlistitem zijn verdeel over twee panelen. 52 Broadcast Partners

59 Handleiding PC-Radio Express Track Extern audioapparaat Playlist Dit is het meest voorkomende type voor een item, voorbeelden zijn de muziektracks, jingles en commercials. Als u dit type kiest, selecteert u een track in de browser er boven. Hier staat een overzicht van alle geconfigureerde externe audio apparaten. Dit kan aangesloten zijn via een geluidskaart, een (internet)stream of via een ondersteunde Asio board. Dit tbv doorgifte van een raamprogramma. Afhankelijk van het itemtype kunt u de Mode invullen. Van een glijdend item kunt u niet de begintijd opgeven, deze is namelijk afhankelijk van het vorige item. De lengte kunt u alleen bij een extern audioapparaat opgeven. Bron De items die in die door de Formatplanner of door u in de playlist gezet zijn, hebben allemaal als afkomst PC-Radio. De Commercialplanner markeert de toegevoegde items. Als tussentijds de planning van de commercials wijzigt en aanpassing van de playlist noodzakelijk is, kan middels deze afkomst gedetecteerd worden welke items eerst uit de playlist verwijderd moeten worden voordat de nieuwe commercials er voor in de plaats komen. Als u in de playlist op de rechter muisknop klikt, ziet u het onderstaande menu: De meeste keuzes in het menu spreken voor zich, een aantal behoeft nadere uitleg: Update tijden van de muziek databank naar de muziek databank Door het wijzigen van de overgangen tussen twee platen met of zonder voicetrack ertussen (met de mix editor) worden de tijden aangepast voor die platen. Deze mixtijden slaat PC-Radio op in de playlist. Hiermee herstelt u de mixtijden naar de standaard waarden zoals die gelden volgens de muziek databank. Uw actie met de mix editor wordt ongedaan gemaakt. Hiermee voert u de wijziging in de mix door naar de betreffende platen in de muziek databank. U dient er rekening mee te houden dat een mix die tussen twee specifieke platen erg goed klinkt, met andere platen wel eens minder fraai kunnen zijn. Gebruik deze functie dus met zorg. we make radio happen 53

60 Playlist Handleiding PC-Radio Express Bestandsduur Controle Normaliter komt de lengte van een audiobestand overeen met de waarden in de muziekdatabank. Dit is echter meestal niet meer het geval als u een item opnieuw opneemt buiten PC-Radio (met bijvoorbeeld MPEG Edit Pro) of als het een nieuwsitem is waarvan automatische opname plaats vindt. Deze functie controleert de werkelijke lengte van het item en past zonodig de muziekdatabank aan. PC-Radio voert een controle uit van de playlist, er wordt ondermeer gekeken of de tracks die in de playlist staan, ook daadwerkelijk aanwezig zijn. 6.1 Speciale functies Afdrukken Als u Bestand Afdrukken kiest, krijgt u een scherm met afdrukvoorbeeld: Met Setup kunt u eventueel een andere printer kiezen dan degene die als standaardprinter staat ingesteld. U kunt meerdere items in de playlist selecteren om alleen de selectie op de printer af te drukken. Kopiëren via klembord De derde mogelijkheid om een playlist naar buiten te brengen is met het Windows klembord. Als u meerdere items in de playlist selecteert, wordt de selectie gekopieerd, anders de gehele playlist. 54 Broadcast Partners

61 Handleiding PC-Radio Express Playlist Kies Bewerken en Kopiëren om de playlistitems naar het Windows klembord te kopiëren. In applicaties als Word of Excel kunt u vervolgens de items plakken. Items slepen Eén of meerdere geselecteerde items samen in één groep kunnen door te slepen worden verplaatst of toegevoegd. Sleept u binnen één en dezelfde playlist dan worden ze verplaatst. Bij het slepen naar een andere playlist worden de iems toegevoegd. Items uit het verleden van de actieve playlist worden bij het verslepen niet verplaatst maar gekopieerd. In een actieve playlist kan er enkel worden gesleept naar een tijdstip in de toekomst. Vanuit een aantal andere vensters uit PC-Radio kunnen items worden toegevoegd in een playlist. Zo kunt u makkelijk vanuit de databank browser een item zoeken en slepen naar de playlist. Vanuit een Windows verkenner kunnen ook audiobestanden worden gesleept naar een playlist. Als het audiobestand nog niet aanwezig is in de muziekdatabank dan wordt het, afhankelijk van een instelling, ook aan de muziekdatabank toegevoegd. Het audiobestand dient wel in één van de audiomappen te staan, anders kunt u het beter slepen naar het PC-Radio bureaublad of de muziek databank zodat het importscherm wordt geopend. Dan kunt u, als gebruiker het audiobestand snel laten kopiëren naar één van de audiomappen. we make radio happen 55

62 Formatplanner Handleiding PC-Radio Express 7 FORMATPLANNER In dit hoofdstuk gaan we eerst op de achtergronden bij formatplanning in. Aansluitend geven we aan hoe u de uur- en dagformats samenstelt. Als laatste onderdeel in dit hoofdstuk wordt het daadwerkelijke plannen van een playlist behandeld. 7.1 Achtergronden bij formatplanning Dat het succes van een radiostation in grote mate bepaald wordt door het programmaformat is een duidelijke zaak. Het is het gezicht van de zender. Alleen factoren als zendbereik en sound zijn qua belang van een zelfde orde. Onder een format verstaan we de totale programmering, inclusief promo s, jingles, reclamespots en presentaties. De eerste taak bij het bepalen van een format bestaat uit het aanleggen van grenzen. Die grenzen zijn absoluut; hiermee bedoelen we: hoe ver gaan we in het uitzenden van extremen. Als er met meerdere personen aan een format gewerkt wordt, is dit zeker een vergadering waard. Leg vervolgens de bepaalde grenzen vast met voorbeelden. Het gaat om de volgende elementen: Wie zijn onze luisteraars? Welke leeftijdsgroep (nog niet op tijdstippen verdelen). Bepaal dat op de gemiddelde mens; die ene 70-jarige die House te gek vindt telt, helaas voor deze man, niet mee. Welke platen draaien we absoluut nooit? House, Hardrock, tot: welke Smartlap wel of niet. Welke krachttermen mogen nog wel en welke niet? Hoelang mag een info agenda zijn? Maximaal 3 minuten of bijvoorbeeld 15 minuten? Breken we een interview in meerdere stukken en hoe lang mogen de stukken dan zijn? Dergelijke zaken bepalen het gezicht van de radio. Vervolgens delen we de week in stukken. We gaan er hier van uit dat er nog geen programma s zijn, zodat we in dit stadium nog niet gehinderd worden door zaken als presentatoren die van tijdstip moeten veranderen, of overgangen tussen verschillende onderdelen van de programmering. Ook verdelen we, om het overzichtelijk te houden, nog niet verder dan in stukken van een uur. We beginnen op maandag om middernacht en stellen ons de vraag wie op dit moment onze luisteraars (kunnen) zijn. Argumenten als de werkende man/vrouw in ploegendienst gaan hier een rol spelen. Ook de uitgezapte TV-kijker telt nog even mee. 56 Broadcast Partners

63 Handleiding PC-Radio Express Formatplanner Als voorbeeld nemen we een commercieel ingestelde omroep met een klein zendbereik en streven dus naar het maximale aantal luisteraars. We kunnen op dit tijdstip stellen dat het grootste gedeelte van de jeugd en studenten niet luistert. De doelgroep Jaar is dus maar zeer beperkt aanwezig. Ook de doelgroep 65 en ouder, niet meer betrokken in het arbeidsproces, is maar beperkt aanwezig. We houden dus de groep 21 tot 65 over als belangrijkste groep. In welke verhouding we de aandacht over die groep verdelen is nu de vraag. Als we de groep verder uitsplitsen, kan het navolgende ongeveer de verhouding zijn. In de tabel houden we rekening met het feit, dat met een toenemende leeftijd men minder radio luistert. Maandag 0:00 uur - 6:00 uur jaar 1 % van het mogelijke luister publiek jaar 40 % van het mogelijke luister publiek jaar 35 % van het mogelijke luister publiek jaar 20 % van het mogelijke luister publiek jaar 5 % van het mogelijke luister publiek Als we er van uit gaan, dat we grootst mogelijke publiek willen bereiken, lijkt een format verdeeld als hierboven de oplossing, maar als we 5 % van de muziek richten op jaar, zal menig 25 jarige de knop omdraaien. Als we anderzijds de Top 50, geschikt voor jaar, 40 % van het format laten uitmaken, zal de 60 jarige vermoedelijk afhaken. Er zijn twee oplossingen. Het eenvoudigste kan men één van de doelgroepen laten vallen (de oudste) en als tweede mogelijkheid kan men muziek uitzoeken, die door een zo breed mogelijke doelgroep wordt gewaardeerd. Daarmee bedoelen voornamelijk de bekende golden oldies, die ook de jongere doelgroep nog aanspreken. Zij zijn aanmerkelijk kritischer dan de oudere doelgroepen. Muziek van de Supremes, de Beatles, kortom de Tour of Duty-oldie is geschikt; maar met Vera Lynn heeft de gemiddelde 25-jarige daarentegen absoluut geen affiniteit! Ook tegenwoordig wordt er muziek gemaakt die breed gebruikt kan worden, zoals Born this way van Lady Gaga. We kunnen stellen dat onze doelgroep tijdens de nacht niet wezenlijk verandert. Rond 6:00 uur wisselt ons luisterpubliek. Als we weer voor het volgende uur de potentiële groep luisteraars analyseren, komen we op het volgende. De publiekssamenstelling zou er als volgt uit kunnen zien. Vergeet echter niet uw eigen ervaring te gebruiken om een succes te maken van uw format. Maandag 6:00 uur - 7:00 uur jaar 15 % van het mogelijke luister publiek jaar 30 % van het mogelijke luister publiek jaar 28 % van het mogelijke luister publiek jaar 17 % van het mogelijke luister publiek jaar 10 % van het mogelijke luister publiek we make radio happen 57

64 Formatplanner Handleiding PC-Radio Express Maandag 7:00 uur - 8:00 uur jaar 25 % van het mogelijke luister publiek jaar 25 % van het mogelijke luister publiek jaar 25 % van het mogelijke luister publiek jaar 15 % van het mogelijke luister publiek jaar 10 % van het mogelijke luister publiek Maandag 8:00 uur - 9:00 uur jaar 20 % van het mogelijke luister publiek jaar 25 % van het mogelijke luister publiek jaar 25 % van het mogelijke luister publiek jaar 15 % van het mogelijke luister publiek jaar 15 % van het mogelijke luister publiek In bovenstaande uren is het van zeer groot belang om de extremen te beperken. De irritatiedrempel ligt aanzienlijk lager dan om 4:00 s nachts. Als er tijdens de nachturen drie maal per uur een onbekende oldie gespeeld wordt, die wel binnen de gewenste doelgroep is, stemt men niet direct op een ander station af. In de ochtenduren lopen we hiermee een groter risico. De concurrentie is nu ook groter! De conclusies die we tot nu toe kunnen trekken voor ons muziek bestand is dat er een onderscheid moet zijn tussen bekende, minder bekende en onbekende platen, die we wel op de radio willen draaien. De extremen moeten uit het bestand of zodanig gecodeerd worden, dat zij kunnen worden herkend als niet-speelbaar. Die muziek moet in doelgroepen worden ingedeeld, waarbij een gedeelte van de tracks als geschikt voor meerdere doelgroepen kan worden aangemerkt. Het tempo van een track is uiteraard ook van belang. Een slow-plaat stoort niet veel mensen. Een te nadrukkelijk slow-format wordt snel saai tijdens het werk. Veel adverteerders richten zich op de werkende groep (ja, ook de huisvrouw werkt) en de daaraan gekoppelde uptempo muziek. Het tempo-criterium heeft nog een tweede functie. Een te extreme tempo-wisseling is ongewenst. Met name van uptempo naar een (zeer) slow intro geeft een stilvallend effect. Men raakt in de mood door een aantal vlotte tracks en vervolgens verandert de stemming. Dergelijke zenders schakelt men snel uit. In de latere ochtend, van 9:00 tot 11:00 uur, speelt dit een kleinere rol. Men luistert over het algemeen minder intensief op deze uren. 7.2 Planner criteria In dit hoofdstuk worden alle mogelijkheden van de Formatplanner beschreven. U krijgt hier een inzicht in de criteria die de Formatplanner gebruikt voor de selectie van platen. De basis voor formatplanning wordt gelegd in de uurformats. Hier geeft u per item de selectiecriteria op waaraan de te kiezen track moet voldoen. Het uurformat wordt later in dit hoofdstuk beschreven. 58 Broadcast Partners

65 Handleiding PC-Radio Express Formatplanner De bovengenoemde planregels staan een verfijning van de selectie toe. Het instellen hiervan doet u in de databank editor en de Instellingen. Uurgetal Het uurgetal gebruikt u om een onderscheid te maken tussen tracks die u vaker en minder vaak wilt horen. Het uurgetal geeft aan na hoeveel uur een track terug kan keren in een playlist die met de Formatplanner wordt gepland. Let er op dat hier wordt gezegd: terug kan keren, afhankelijk van de hoeveelheid tracks met dezelfde criteria kan het uiteindelijk veel langer duren voordat u de track weer terugziet in een playlist. Platen die vaker gespeeld mogen worden krijgen een lager uurgetal, tracks die minder frequent mogen draaien geeft u een hoger uurgetal. Als u weinig tracks beschikbaar heeft en ze hoge uurgetallen geeft, ontstaat er een conflict. Na verloop van tijd heeft de Formatplanner geen platen meer om te plannen. Stel: U heeft tracks met een gemiddelde lengte van 4 minuten. De totale tijdsduur bedraagt * 4 = minuten = / 60 = 150 uur. Het gemiddelde uurgetal moet dus lager dan 150 zijn. Herhaling titel en artiest Over het algemeen wilt u niet dat een artiest kort na elkaar in een playlist gepland wordt, of nog erger: direct na elkaar! In de instellingen geeft u aan na hoeveel tijd de Formatplanner een plaat met dezelfde titel of van dezelfde artiest opnieuw mag plannen. Het lijkt of hier een conflict met het uurgetal ontstaat, bijvoorbeeld voor hits en tips. Deze platen hebben veelal een lager uurgetal dan de herhalingstijd voor titel en artiest. De Formatplanner houdt hier echter rekening mee en zal, in het geval het uurgetal lager is dan de herhalingstijd, voor titel en artiest het uurgetal als maatstaf nemen. Tempo-overgang In de uurformats kunt u aangeven wat het tempo moet zijn van de te kiezen plaat. Dit garandeert echter geen vloeiende overgangen tussen de platen. Het intro- en outrotempo kunnen heel verschillend zijn van het algemene tempo van de plaat als geheel. In de instellingen geeft u aan welke overgangen van outrotempo naar introtempo toegestaan zijn. De gemiddelde luisteraar ervaart een overgang van fast naar zeer slow als stilte op de radio, u geeft dus op dat deze overgang niet mag voor komen. Dag- en jaardeel Niet elke plaat is geschikt om elk uur van de dag of het hele jaar door te spelen op de radio. Typische zomer-, kerst- en carnavalsplaten mogen alleen gepland worden in een door u aan te geven periode. U kunt deze periode exact instellen van dag tot dag. Bepaalde platen zijn ongeschikt om overdag op de radio te draaien of juist omgekeerd. Voor elk uur van de dag geeft u aan of de Formatplanner die plaat in dat uur mag kiezen. Artiest uitsluiten Eerder heeft u gelezen over het voorkomen dat een artiest te snel terugkeert in een playlist. Bij veel bands wijden één of meer artiesten zich na verloop van tijd aan solocarrières. In deze gevallen is het eveneens ongewenst dat een plaat van een artiest vlak na een plaat van de band, waar hij deel van uit maakt, speelt. U kunt maximaal vier artiesten in de muziek databank opgeven die u wilt uitsluiten voor het plannen van een plaat. we make radio happen 59

66 Formatplanner Handleiding PC-Radio Express 7.3 Formatplanning overzicht Start de Formatplanner (via Tools Formatplanner). Aan de linkerzijde van het scherm is een navigatiebalk zichtbaar waarmee u heen en weer kunt gaan tussen de verschillende onderdelen. We beschrijven ze hier in het kort. Uurformat: voor elk uur of willekeurig dagdeel maakt u een uurformat waarin aangegeven is welke soort muziek en jingles dan gepland moeten worden. Dagformat: voor elke dag (van de week) maakt u een dagformat waarin van uur tot uur (of andere willekeurige tijdstippen) de te gebruiken uurformats benoemd staan. Autoplan: na het invoeren van de uur- en dagformats kunt u hier de playlists voor de komende dagen laten genereren. Instellingen: naast de uur- en dagformats zijn er enkele instellingen waarmee u het gedrag van de planner beïnvloedt. Het onderdeel instellingen ziet u als laatste in de navigatiebalk omdat u deze normaliter het minst gebruikt. Als u de Formatplanner voor het eerst gebruikt zult hier moeten starten. 7.4 Instellingen De instellingen heeft u bij het dagelijks gebruik van de Formatplanner nauwelijks nodig, daarom staan ze onderin het scherm. Bij de start zult u hier als eerste aan de slag moeten. 60 Broadcast Partners

67 Handleiding PC-Radio Express Formatplanner Herhaling titel Herhaling artiest Extra tijd Automatisch plannen om 23:45 Toegestane tempo overgangen Met deze instelling bepaalt u na hoeveel tijd een plaat met dezelfde titel gekozen mag worden (uren, minuten). Met deze instelling bepaalt u na hoeveel tijd een plaat van dezelfde artiest gekozen mag worden (uren, minuten). Per uur plant de Formatplanner minimaal 60 minuten muziek. Met deze instelling kunt u een aantal minuten extra muziek laten plannen. Gebruikers van PC-Radio die actief de Live assist functionaliteit gebruiken korten de platen veelal sterk in. Aan het einde van het uur zou er daardoor te weinig muziek zijn, dat voorkomt u hiermee (minuten, seconden). Normaliter raden wij onze klanten aan om geen extra tijd te plannen. DJ s die platen inkorten kunnen beter zelf de playlist aanvullen als dat nodig is. Sommige radiostations stellen het plannen van de playlist uit tot het laatste moment, bijvoorbeeld omdat er s avonds nog nieuwe track in het systeem zijn ingevoerd. Sporadisch kan het voorkomen dat men dan ook vergeet een planning aan te maken. Met deze functie zal de Formatplanner zelf een playlist aanmaken voor de volgende dag als er om 23:45 nog geen playlist is. U kunt deze functie slechts op één PC binnen het netwerk aan zetten. De Formatplanner gebruikt voor de planning een dagformat waarin de naam van de weekdag voor komt. Bij het plannen van de platen houdt de Formatplanner rekening met de overgang tussen uitrotempo van de oude plaat en introtempo van de nieuwe plaat. Kruis hier de toegestane overgangen aan. In het voorbeeld staat een instelling waarmee u voorkomt dat u van slow naar fast gaat en omgekeerd. Voor het invullen volgt u de richting rij naar kolom. U stelt Herhaling titel en Herhaling artiest veelal in op enkele uren, ondermeer om te voorkomen dat verschillende tracks van één artiest in een uur te beluisteren zijn. we make radio happen 61

68 Formatplanner Handleiding PC-Radio Express Hits hebben in de databank over het algemeen een laag uurgetal. Die mogen wel elk uur gespeeld worden. Met bovengenoemde instellingen kan dit tot een conflict leiden. De Formatplanner lost dit op door alleen het uurgetal te respecteren bij de keuze van platen als die een lagere waarde heeft dan deze twee instellingen. 7.5 Uurformat De stationmanager van een omroep stelt vast hoe de muziekkeuze gedurende de dag is. Hiervoor stelt hij een format op. De muziekkeuze kan van uur tot uur (of nog korter) verschillend zijn, maar ook tijdens langer periodes hetzelfde blijven, bijvoorbeeld tijdens de nacht. De dag wordt dus in een aantal stukken opgeknipt. Voor elk stuk (meestal een uur) maken we een uurformat waarbij we voor de eerste plaat de criteria vast leggen, voor de tweede plaat, de derde en zo verder. Voor elke plaat (maar ook jingle of info-item) hebben we een aantal criteria beschikbaar waarmee we uit een bepaalde categorie selecteren. In de instellingen kunt u 3 criteria naar eigen inzicht indelen. Broadcast Partners heeft in samenspraak met bestaande gebruikers al een opzet gemaakt. We raden u aan om deze te gebruiken. Songtype Extra Doelgroep Songtypen tip, hit, current, enzovoort Extra criteria pop, dance, rock, enzovoort 5 leeftijdscategorieën Deze drie criteria gebruikt u samen met taal en tempo om de gewenste track te selecteren. 62 Broadcast Partners

69 Handleiding PC-Radio Express Formatplanner De groene vinkjes geven aan waar de te selecteren plaat aan moet voldoen. U kunt per kolom één vinkje plaatsen. De Formatplanner kiest dan uit de muziekdatabank alleen de tracks waar de overeenkomstige criteria aangevinkt zijn. Vinkjes in verschillende kolommen geven een EN-selectie aan. Bij Extern audio kunt u een externe bron (bijvoorbeeld raamprogramma) opgeven. Bij Duur vult u in hoe lang de externe bron moet spelen. Met de navigatiebalk aan de linkerzijde van het scherm navigeert u snel door het uurformat. De kolom Item geeft het volgnummer van elk uurformatitem aan. Zodra u op een willekeurig item klikt zal aan de rechterzijde van het scherm de instelling van dit scherm zichtbaar worden. De kolom Aantal geeft aan hoeveel tracks er in de databank beschikbaar zijn volgens de door u ingestelde criteria. Met een aantal kleurvarianten rood wordt zichtbaar gemaakt dat er weinig of zelfs heel weinig tracks beschikbaar zijn. Door op het woord Aantal te klikken wordt de hele lijst berekend. Zodra u een criterium wijzigt verandert het getal in een vraagteken. Door hier op te klikken wordt het aantal van dit item opnieuw berekend. Het uurformat in het voorbeeld bestaat uit 20 items wat normaliter voldoende is voor een uur muziek en jingles. De lengte van het uurformat bepaalt u zelf. Een uurformat met vijf items of slechts één is toegestaan. De Formatplanner zal opnieuw beginnen met het eerste item uit het uurformat als het te kort is. U heeft bijvoorbeeld een uurformat met daarin 5 items. Dit format gebruikt u om één uur muziek te plannen. Nadat het vijfde item uit het format is gebruikt, heeft de Formatplanner nog maar 20 minuten gepland. Dit is dus niet genoeg om een uur te vullen. De Formatplanner kiest dan de zesde track van het uur volgens de criteria van het eerste item van het format en zo verder. Het uurformat kunt u langer maken dan het aantal platen dat u in een uur verwacht. Dit heeft geen consequenties. Zijn er in het bovenstaande format maar 18 tracks nodig om een uur te vullen, dan stopt de Formatplanner daar. Het 19 e en 20 e item worden dus niet benut (er wordt geen overbodige track gepland). Een overzicht van een uurformat kunt u op de printer afdrukken door Bestand Afdrukken te zien. Een voorbeeld van een uurformat ziet er als volgt uit: we make radio happen 63

70 Formatplanner Handleiding PC-Radio Express 7.6 Dagformat In een dagformat geeft u aan hoe een dag er in totaal uit gaat zien wat betreft de uurformats. De uurformats bepalen de muziekkeuze van de Formatplanner gedurende het verloop van de dag. U kunt volstaan met één dagformat als de programmering elke dag gelijk is, maar ook voor elke dag van de week een dagformat maken. Het zal duidelijk zijn dat een goede naamgeving het gebruik van de dagformats vereenvoudigt naarmate u er meer aanmaakt. 64 Broadcast Partners

71 Handleiding PC-Radio Express Formatplanner Tijd Mode Uurformat Dit is het tijdstip waarop het gekozen format actief wordt. De eindtijd van het item komt overeen met de starttijd van het volgende item of is 24:00 uur als dit het laatste item in het dagformat is. Met deze optie geeft u aan of het eerste item dat hier gepland gaat worden een vaste begintijd moet krijgen. Het eerste item na middernacht heeft altijd een vaste begintijd. U geeft hier op welk uurformat door de Formatplanner gebruikt moet worden voor de muziekkeuze. Met de knoppen linksonder kunt u items toevoegen aan het dagformat of ze er uit verwijderen. U kunt bijvoorbeeld eerst de uren toevoegen (als lege regels) en daarna de uren selecteren en met het menu onder de rechter muisknop de juiste waarden instellen. 7.7 Planning Bij de meeste radiostations zal dit het scherm zijn waar u het meeste gebruik van maakt. Aan de linkerzijde ziet u een kalender die de komende twee maanden toont. Hier selecteert u een begin- en einddatum waarna deze in de lijst aan de rechterzijde geplaatst worden. De Formatplanner kijkt in de beschikbare dagformats of er een dagformat is waar de naam van de weekdag in voor komt. Als dat het geval is wordt dat dagformat meteen voorgesteld in de planlijst. Eventueel kunt u in de planlijst een ander dagformat kiezen. we make radio happen 65

72 Formatplanner Handleiding PC-Radio Express Zodra u op Start drukt, begint de Formatplanner met een analyse van de databank, daarna worden achtereenvolgens de opgegeven data gepland. In de statusbalk ziet u de voortgang. Een playlist die niet aan uw verwachtingen voldoet kunt u opnieuw laten plannen. In dat geval geeft de Formatplanner een melding dat de playlist al bestaat. Als u doorgaat verschijnt de melding dat er reeds is gepland voor dat tijdstip en vraagt de Formatplanner of de plandata aangepast moeten worden. Tijdens het planproces wordt van elke track in de muziekdatabank bijgehouden wat de laatste datum en tijd zijn waarop het item is gepland. Deze plandata moeten terug gezet worden naar het verleden om het mogelijk te maken dat u voor de gewenste dag een playlist aanmaakt. Wilt u dat niet, dan kan de Formatplanner geen playlists genereren. Zodra u de plandata heeft teruggezet (om een dag overnieuw te plannen), moet u eigenlijk de aansluitende dagen opnieuw plannen om er zeker van te zijn dat uurgetallen, herhaling titel en herhaling artiest gerespecteerd blijven. Na afloop van het planproces kunt u een datum selecteren in het kader Planning. Door op het icoon playlist in de taakbalk te klikken wordt de playlist van de geselecteerde dag geopend. 66 Broadcast Partners

73 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner 8 COMMERCIALPLANNER Start de Commercialplanner (via Tools Commercialplanner). Aan de linkerzijde van het scherm is een navigatiebalk zichtbaar waarmee u heen en weer kunt gaan tussen de verschillende onderdelen. We beschrijven ze hier in het kort. Klant: zodra u een opdracht ontvangt voor een reclamecampagne vult u hier de gegevens van de klant in. Campagne: Hier voert u de gegevens van de betreffende campagne in (deze neemt u niet op bij de klant omdat een klant meerdere campagnes kan hebben lopen). Autoplan: na het invoeren van één of meer campagnes kunt u hier de campagne automatisch laten plannen. Dagoverzicht: geplande campagnes kunt u terugzien in het dagoverzicht. Instellingen: er zijn diverse instellingen waarmee u ondermeer ingeeft wanneer er een commercialblok in de programmering van het radiostation is opgenomen. Het onderdeel instellingen ziet u onderaan in de navigatiebalk omdat u deze normaliter het minst gebruikt. Als u de Commercialplanner voor het eerst gebruikt zult u hier echter moeten starten. Hier geven we namelijk op wat wel en niet mag. 8.1 Instellingen De instellingen heeft u bij het dagelijkse gebruik van de Commercialplanner nauwelijks nodig, daarom staan ze onderin het scherm. Bij de start zult u hier als eerste aan slag moeten. De instellingen zijn verdeeld in diverse groepen. we make radio happen 67

74 Commercialplanner Handleiding PC-Radio Express Algemeen In de groep Algemeen vinden we een aantal globale instellingen zoals te zien is in het bijgaande schermvoorbeeld. Maximum aantal items per uur Maximum aantal items per blok Hiermee wordt aangegeven hoeveel spots er totaal in een uur gepland mogen worden. Bijvoorbeeld: als er 3 commercialblokken in een uur zitten, mag het totaal aantal commercials dat in deze 3 blokken uitgezonden wordt, niet meer bedragen dan dit maximum. Dit is het maximum aantal commercials dat in een blok voor mag komen. Het wijzigen van deze instellingen heeft pas invloed als u de volgende keer één of meer campagnes plant. Dat wil zeggen: Als het maximum aantal commercials per blok was ingesteld op 15 en u verandert dit naar 12, dan kan het nog zijn dat er commercialblokken in het dagoverzicht aanwezig zijn met 13, 14 of 15 commercials. Deze restrictie wordt pas in acht genomen als u opnieuw campagnes gaat plannen. Pas als alle beschikbare campagnes opnieuw gepland worden, zullen de hier ingestelde regels gerespecteerd zijn in het dagoverzicht. Met deze instellingen kunt u zeer creatief te werk gaan. Bijvoorbeeld: U wilt de blokken het liefst zo gelijkmatig mogelijk opvullen. Hiervoor verlaagt u het maximum aantal items per blok (3 blokken per uur, maximum 3 per blok). Naarmate er meer campagnes bij komen kan het moeilijker worden om deze volledig te plannen. U verhoogt dan het maximum aantal items per blok en stelt de het maximum per uur kritischer in (4 per blok, 10 per uur). Na deze verhoging zal het aantal commercials per uur redelijk constant blijven Branche / Stem Aan elke klant in de databank kunt u een tweetal branches toekennen. Hier vindt u een overzicht van alle bekende branches. Per slot van rekening is het ongewenst om concurrenten in een bepaalde branche in hetzelfde reclameblok te programmeren. 68 Broadcast Partners

75 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner Bij elke campagne kunt u maximaal twee inspreekstemmen opgeven. Deze stemmen voert u hier in Jingle Een commercialblok kan beginnen met een startjingle, tussen de verschillende commercials komt eventueel een tussenjingle en aan het einde komt de eindjingle. De jingles die u daarvoor wilt gebruiken voert u hier in. Jingles voegt u toe door ze vanaf de databank browser naar dit scherm te slepen. In de kolom Jingletype geeft u aan wat voor soort jingle het betreft. U kunt meerdere jingles selecteren en met het menu onder de rechter muisknop ineens het type instellen voor de selectie. we make radio happen 69

76 Commercialplanner Handleiding PC-Radio Express Blok De Commercialplanner biedt de mogelijkheid om per uur maximaal 6 commercialblokken te definiëren. Hoe u deze benut kunt u voor elk uur van de dag apart aangeven en dit ook nog eens voor elke dag van de week apart. Hiermee komt u op een totaal van 6 x 24 x 7 = 1008 blokken. De standaard weekindeling is een matrix waarbij u per dag en uur een blokindeling kunt bepalen, maar ook per dag (door op de titel van de dag te klikken) of uur (door op de uuraanduiding aan de bovenzijde te klikken). Het selecteren van meerdere dagen of uren (met de Shift-toets) is eveneens mogelijk. Met de kleuren geeft de matrix aan of het blok gebruikt mag worden Rood Blok met vaste begintijd Groen Blauw Glijdend blok Uitvullend blok Nadat u een selectie in de weekindeling heeft gemaakt, ziet u een exacte specificatie van het blok in het onderste gedeelte van het scherm. De kolommen hebben de volgende betekenis: Mode De mogelijkheden zijn: Uit: dit blok wordt niet benut. De overige kolommen kunt u dan niet invullen Vast: dit blok heeft een vaste begintijd Groen: dit blok is glijdend Geel: dit blok is uitvullend Tijd Minuten in het uur waarop dit blok gepland wordt. Bijvoorbeeld 12 geeft aan dat dit blok om 12 minuten na het hele uur in de playlist wordt geplaatst. Begint het uurformat (in de Formatplanner) met het nieuws, dan zet u de tijd van het eerste blok op 1. De commercials komen dan na het nieuws maar voor de eerste plaat van het uur. Het laatste blok kunt u uitvullend maken door de mode op uitvullend te zetten en de tijd op 60. Startjingle Tussenjingle Eindjingle Deze jingle komt voor de eerste commercial. De startjingle wordt niet gepland als er geen commercials in het blok zitten. Deze jingle wordt steeds tussen commercials geplaatst als er twee of meer commercials in het blok zitten. Deze jingle komt na de laatste commercial. De eindjingle wordt niet gepland als er geen commercials in het blok zitten. Een schematische voorstelling van de volgorde van commercials en jingles is als volgt: startjingle commercial tussenjingle commercial tussenjingle commercial eindjingle Bij het selecteren van meerdere uren in de weekindeling is het mogelijk dat in de blokindeling één of meerdere items leeg zijn. Hiermee wordt aangegeven dat deze instelling voor een deel van de geselecteerde uren afwijkend is. 70 Broadcast Partners

77 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner U bent vrij de starttijden van de verschillende blokken te kiezen, ze moeten echter wel altijd oplopend zijn. Heeft u enkel een blok om kwart voor, neem dan blok 5. Radiostations die enkel commercials uitgevuld aan het eind van het uur spelen nemen blok 6. Hierdoor heeft u later altijd nog de mogelijkheid om eenvoudig een extra blok aan te zetten zonder de instellingen ingrijpend aan te passen. Tip: wilt u een reclameblok op het halve uur uitzenden, zet dan de tijd op 29 (minuten). Het blok kan dan iets eerder dan het halve uur komen, maar zal ook niet veel later dan het halve uur komen. Het exacte tijdstip waarop het commercialblok start is afhankelijk van de starttijd en de lengte van het dan spelende item. Eventueel kunt u een reclameblok ook een vaste begintijd geven. Als u hier in de instellingen commercialblokken uitzet nadat er al eerder is gepland, moet u vermoedelijk een groot deel van de campagnes opnieuw plannen. Heeft u andere jingles gekozen, dan moet u deze opnieuw laten plannen. Hierover kunt u later in dit hoofdstuk lezen. De consequenties zijn van wijzigingen in deze instellingen zijn als volgt: Mode Blokken uitzetten: in principe moeten alle commercials opnieuw gepland worden. Het is mogelijk dat er na deze actie blokken zijn die niet meer actief zijn, maar waar nog wel commercials in staan. Blokken aanzetten: u hoeft geen actie te ondernemen. De volgende keer dat u commercials plant zijn er meer blokken beschikbaar. Tijd Jingles In het dagoverzicht moet u opnieuw exporteren zodat de blokken op de nieuwe tijden in de playlists gezet worden. De jingles moeten opnieuw gepland worden. we make radio happen 71

78 Commercialplanner Handleiding PC-Radio Express 8.2 Klant In het onderstaande scherm vult u de gegevens van de klant in. De meeste velden spreken voor zich en behoeven geen nadere toelichting. ID Elke klant krijgt een eigen klantcode. Bij het toevoegen van een nieuwe klant vult de planner hier zelf het volgende bruikbare nummer in (1 hoger dan het hoogste bestaande nummer). U kunt eventueel zelf een ander nummer invoeren. Nadat u de klant opgeslagen hebt is het niet meer mogelijk om de ID te wijzigen. De reden hiervoor is dat de campagnes die u gaat invoeren altijd verwijzen naar (de ID van) de klant. Gebruikt u naast de Commercialplanner boekhoudkundige software voor de facturatie, dan is het handig om het klantnummer binnen die software gelijk te laten lopen met de ID. Het klantnummer in de administratie komt dan overeen met de ID in de planner. Branche De branche waarin deze adverteerder actief is voert u in om te voorkomen dat concurrenten (of campagnes van dezelfde adverteerder) in hetzelfde blok gepland kunnen worden. Met de zoekfunctie is het mogelijk om elke gewenste tekst te zoeken in de gegevens van alle ingevoerde klanten. Het browserscherm geeft een beknopt overzicht van alle ingevoerde klanten. 72 Broadcast Partners

79 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner De sorteervolgorde kunt u aanpassen door op de titelbalk in de gewenste kolom te klikken. Door te dubbelklikken op een klant, springt u direct naar de detailgegevens van deze klant. Een kort overzicht van alle aanwezige klanten kunt u op de printer afdrukken (Bestand Afdrukken). 8.3 Campagne Algemeen In het scherm ziet u een voorbeeld van een campagne. Met de knop ( ) bij klant en reclamebureau springt u direct naar de gegevens daarvan. ID Elke campagne krijgt een eigen code. Bij het toevoegen van een nieuwe campagne vult de planner hier zelf het volgende bruikbare nummer in (1 hoger dan het hoogste bestaande nummer). U kunt eventueel zelf een ander nummer invoeren. Nadat u de campagne opgeslagen hebt is het niet meer mogelijk om de ID te wijzigen. De reden hiervoor is dat bij het automatisch en handmatig plannen steeds de ID van de campagne wordt opgeslagen in de dagoverzichten. Gebruikt u naast de Commercialplanner andere software voor het boeken van campagnes, dan is het handig om het campagnenummer binnen die software gelijk te laten lopen met de ID. Het ordernummer in de administratie komt dan overeen met de ID in de planner. Plaatsing Hiermee geeft u aan hoe de gewenste commercials geplaatst worden gedurende de termijn dat campagne loopt. we make radio happen 73

80 Commercialplanner Handleiding PC-Radio Express Willekeurig De spots worden min of meer willekeurig verdeeld over de hele periode. Verdeeld over periode De autoplanner kijkt naar alle blokken waarin de campagne mag voorkomen en verspreidt de commercials zorgvuldig over deze blokken. Bijvoorbeeld: als er mogelijke blokken zijn en er moeten 330 commercials gepland worden, dan wordt in elk derde blok deze campagne gepland. Door branche-, stemconflicten en dergelijke kan het voorkomen dat er blokken overgeslagen worden. Start en Einde Hier geeft u de start- en einddatum van de campagne aan. De maximum looptijd van een campagne bedraagt 5 jaar. Het is tevens mogelijk om het eerste en laatste uur waarop de campagne gepland mag worden aan te geven. Bij een campagne die maximaal 7 dagen beslaat, kunt u in de weekkalender exact aangeven op welke uren de commercials gepland mogen worden. Zodra de campagne langer is, zult u het start- en/of einduur moeten aanpassen als de campagne niet van middernacht tot middernacht moet lopen. U gebruikt dit bijvoorbeeld voor een braderie die in het weekend plaats vindt en op zondag omstreeks 17:00 eindigt. Op de laatste dag geeft u dan aan dat er geen commercials meer gepland mogen worden na bijvoorbeeld 15:00 uur. Zodra er commercials gepland en gespeeld zijn is het niet meer mogelijk om de startdatum van de campagne aan te passen. Commercials Het eerste getal geeft aan hoeveel commercials u tijdens deze campagne wilt plannen. Het tweede getal geeft het gemiddelde (afgeronde) aantal commercials per dag aan. 74 Broadcast Partners

81 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner Beide getallen kunt u invullen. Het andere getal wordt automatisch aan de hand van het aantal beschikbare dagen aangepast. Bij het wijzigen van de begin- of einddatum of periodekalender van de campagne wordt opnieuw het aantal commercials per dag uitgerekend. Gepland Het aantal commercials dat tot en met vandaag en tot het einde van de campagne is gepland. Beschikbaar Aan de hand van de periodekalender en de weekindeling wordt uitgerekend hoeveel blokken er beschikbaar zijn voor deze campagne. Aan de hand van de periodekalender wordt het aantal beschikbare dagen berekend. Het spreekt voor zich dat het aantal beschikbare blokken minstens zo groot moet zijn als het gewenste aantal commercials Weekindeling Als ondergrond is zijn hier de toegestane (in de instellingen opgegeven) blokken (lege blokjes) zichtbaar. Hier geeft u apart op of deze campagne ook in dat blok (gevulde blokjes) voor mag komen. Voor elke werkdag en elk uur kan dit apart aangegeven worden. Het selecteren doet u met de cijfers 1 t/m 6 of met het menu onder de rechter muisknop. Sneltoetsen: Activeer of deactiveer blok. Periodekalender De periode waarover de campagne loopt is zichtbaar. De dagen die bij de campagne horen zijn in vet gedrukt. De verschillende maanden herkent u aan de lichtblauwe of lichtgroene achtergrond. Bij het bladeren door de databank wordt steeds het aantal commercials dat tot de huidige dag is gepland bepaald door de dagoverzichten na te gaan. Als u de Commercialplanner een week of langer niet heeft gebruikt kan dit enkele seconden duren. Bij frequent gebruik is deze vertraging niet merkbaar. Nadat u een campagne heeft gepland kunt u een overzicht afdrukken (Bestand Afdrukken) van deze campagne. Daarop kunt u zien op welke dagen en uren de spots van deze campagne te horen zullen zijn. Via menu Bestand Opslaan als kunt u een campagne kopiëren en opslaan onder een andere naam Spots Op het tweede tabblad van de campagne geeft u de hoofdspots en reminders op. Deze sleept u vanuit de databank browser. Met de toets Del kunt u ze verwijderen. we make radio happen 75

82 Commercialplanner Handleiding PC-Radio Express U kunt maximaal 10 hoofdspots en reminders aan een campagne toevoegen. Deze moeten vanaf de bovenste regel ingevuld worden, spots die na een lege regel zijn ingevuld worden door de autoplanner niet herkend. De planner zal de spots laten rouleren in de planning. Heeft u één hoofdspot en vier verschillende reminders? U vult dan 4 keer dezelfde hoofdspot in en in de tweede kolom de verschillende reminders. De keurslager Tournedos op maandag De keurslager Woensdag gehaktdag De keurslager Zaterdag vleeskroketten De keurslager Biefstuk op zondag Heeft u drie spots waarvan er één vaker op de radio moet komen? U vult de spot die vaker moet voorkomen twee of meer keren in de lijst in. De nieuwe Auris Toyota Avensis De nieuwe Auris Toyota Rav4 In het onderste deel van het scherm is het laatste planningsrapport zichtbaar. In het voorbeeld is te zien dat er in de hele periode 118 blokken waren die reeds een campagne uit dezelfde branche hadden. Als het aantal conflicten en beschikbare blokken bij elkaar opgeteld een groter getal is dan het aantal beschikbare blokken op het andere tabblad, dan blijkt daaruit dat er blokken zijn met meerdere conflicten. In dit voorbeeld blijkt dat de er veel meer blokken beschikbare blokken waren dan commercials die geplaatst moesten worden. Let op: In principe hoeft u een campagne niet te verwijderen, ook niet als deze afgelopen is. U kunt dan namelijk geen overzicht meer afdrukken van deze campagne. Mocht u toch een campagne willen verwijderen en met name de commercials die al gepland zijn, dan gaat u als volgt te werk: Vul bij het aantal commercials in de campagne 0 in. Plan de campagne opnieuw. Bij het opnieuw plannen van een campagne 76 Broadcast Partners

83 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner worden eerst de reeds geplande commercials uit het dagoverzicht verwijderd. Daarna ziet de planner dat er geen commercials meer gepland moeten worden. Mocht het zo zijn dat de campagne al loopt op het moment dat u deze verwijdert, dan blijven de commercials in het verleden in het dagoverzicht bestaan. De geplande campagne kunt u ook afdrukken, zodat u een totaaloverzicht hebt dat u aan de klant kunt sturen Browser Het derde onderdeel van de campagnes is een browser zoals die er ook is voor de klanten. 8.4 Planning Campagnes plannen In de linker kolom zijn alle aanwezige campagnes zichtbaar. Deze kunnen met de knoppen naar de rechter kolom verplaatst worden om gepland te worden. Slepen met de muis is eveneens mogelijk. De volgorde in de rechter kolom kan van belang zijn. De campagne die bovenaan staat wordt als eerste gepland, de onderste als laatste. Het heeft de voorkeur om campagnes met restricties (beperkt aantal blokken, branche of stemconflict) als eerste te laten plannen. we make radio happen 77

84 Commercialplanner Handleiding PC-Radio Express Achter de naam van de campagne staat tussen haakjes aangegeven hoeveel commercials er van deze campagne nog gepland moeten worden. Campagnes die volledig gepland zijn, worden blauw weergegeven. Bij campagnes die rood zijn heeft u nog geen spots opgegeven waardoor u deze nog niet kunt laten plannen. Zodra u op Start of Campagnes plannen klikt zal het automatisch plannen beginnen. Het automatisch plannen gebeurt in 3 fasen: Voorbereiden Van alle te plannen campagnes worden de in de toekomst geplande spots uit het dagoverzicht verwijderd. Plannen Afwerken De campagnes worden gepland in de volgorde zoals u die heeft aangegeven in de lijst (de bovenste als eerste, de onderste als laatste). Bij het plannen van de afzonderlijke campagnes kan het zijn dat eerst geteld moet worden hoeveel spots er al gepland zijn tot vandaag. Dat is echter alleen van toepassing als u een campagne herplant die op dat moment al loopt. In deze laatste fase worden alle blokken gecontroleerd en zet de planner de campagnes in de juiste volgorde. Tijdens het plannen van de campagnes bepaalt de Commercialplanner ook welke jingles er in de blokken komen. Dit is nodig omdat de Formatplanner eerst kijkt hoeveel commercials en jingles er in een uur zitten en dan de resterende tijd vult. Na afloop van het plannen ziet u direct welke campagnes geheel gepland zijn (blauw) en de campagnes die u moet controleren. U kunt daar snel naar toe springen door de campagne te selecteren, rechter muisknop te klikken en Eigenschappen te kiezen. Jingles plannen U kiest Jingles plannen als er wijzigingen in de instellingen met betrekking tot de jingles zijn aangebracht. Wat de planner dan doet is alle blokken in de toekomst doorlopen, oude jingles verwijderen en de nieuwe weer toevoegen. De campagnes die in 78 Broadcast Partners

85 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner de blokken zijn gepland, blijven ongewijzigd. Dit is belangrijk omdat u misschien al een complete planlijst aan uw adverteerder heeft overhandigd. Radiostations die tijdens de kerstperiode andere start- en eindjingles willen uitzenden gaan als volgt te werk: Voor de kerst vult u in de instellingen de kerstjingles in. U kiest Jingles plannen. Na de kerstperiode als u de oude jingles terug wilt, vult u deze weer in de instellingen in en kiest opnieuw Jingles plannen. Kiest u in het uitrolmenu de optie Jingles plannen, dan zijn er twee fasen: Voorbereiden Van alle blokken die in de toekomst in het dagoverzicht staan berekent de planner de lengte (commercials, zonder jingles) Afwerken De jingles zoals deze in de instellingen ingesteld staan, worden aan de blokken toegevoegd. Automatisch exporteren De Formatplanner zal tijdens het plannen van een dag automatisch de commercials en jingles voor die dag aan de playlist toevoegen. Zelf de commercials exporteren is niet meer nodig. Met deze optie zorgt u er echter voor dat de reeds aanwezige playlists na het plannen van campagnes of jingles van de nieuwe gegevens worden voorzien. Het exporteren vindt enkel plaats voor die dagen waarvoor reeds een playlist aanwezig is. Mocht er geen playlist aanwezig zijn, dan controleert de planner of er een playlist is met de naam van de weekdag en gebruikt deze. De playlist met commercials wordt altijd met de normale naam opgeslagen (bijvoorbeeld: Donderdag wordt voorzien van commercials en opgeslagen als (donderdag) 5 augustus 2010). 8.5 Dagoverzicht In het dagoverzicht kan de gebruiker nakijken welke commercials er gepland zijn. Het zichtbaar maken van een specifiek uur kan met de schuifbalk of door te klikken op de vulling. Deze geeft ongeveer aan hoe de uren van de betreffende dag gevuld zijn. De blokken die uit staan zijn donkergrijs zichtbaar. Dit is gedaan om te kunnen controleren of er nog commercials in blokken gepland staan die later in de instellingen uitgezet zijn. we make radio happen 79

86 Commercialplanner Handleiding PC-Radio Express Bij een aantal campagnes is achter de naam een getal tussen haakjes zichtbaar. Het getal geeft aan welke spot in dit blok is geplaatst. Bijvoorbeeld (2) geeft aan dat de tweede spot die u bij de campagnegegevens heeft ingevoerd in dit blok zal spelen. Het wordt aanbevolen om oude campagnes niet te verwijderen uit de campagnedatabank. In het dagoverzicht kan dan namelijk de naam van de campagne niet meer teruggevonden worden. Van verwijderde campagnes wordt in het dagoverzicht de ID getoond. Bijvoorbeeld [34] geeft aan dat campagne 34 uit de databank verwijderd is, maar nog wel in het dagoverzicht aanwezig is. Met de knop Export is het mogelijk om de commercials van deze dag te exporteren naar de playlist. Hiervoor mag de playlist niet geopend zijn (op een ander werkstation). Exporteren van commercials uit het verleden of van dagen waarvoor nog geen (met de Formatplanner aangemaakte) playlist voor handen is, is niet mogelijk. Tevens is het mogelijk om alle dagen vanaf de huidige te exporteren naar de playlists. Hiervoor drukt u op het pijltje naast de knop Export en kiest u Vanaf deze dag. Ook hiervoor geldt dat enkel die dagen geëxporteerd worden waarvoor reeds een playlist (met muziek) aanwezig is. Sneltoetsen: Ctrl+PgUp Ctrl+PgDn PgUp PgDn Vorige dag Volgende dag Vorig uur Volgend uur Een dagoverzicht kunt u ook afdrukken op de printer. 80 Broadcast Partners

87 Handleiding PC-Radio Express Commercialplanner In dit venster kunt u behalve het overzicht afdrukken, het bijvoorbeeld ook opslaan als PDF (voor Adobe Acrobat) of HTML bestand. we make radio happen 81

88 Nieuws Handleiding PC-Radio Express 9 NIEUWS Met de komst van nieuwe media en technieken ontstaat bij radiostations vaak de behoefte aan actuele nieuwsvoorziening, eventueel op maat gemaakt. Internet biedt de mogelijkheid PC s te bereiken ook al staan ze op grote afstand en is er niemand in de studio aanwezig. We laten hier zien hoe u te werk moet gaan voor het opzetten van een nieuwsvoorziening. De nieuwsdienst stelt elk uur een nieuw item beschikbaar dat met een speciaal apart programma automatisch opgehaald wordt. Dit gebeurt kort voor het uur voor een zo groot mogelijke actualiteit. U installeert en configureert de software (ftp programma) voor het binnenhalen van de nieuwsitems. Raadpleeg hiervoor de handleiding van de leverancier. Sommige nieuwsdiensten stellen zelf een download tool ter beschikking. De map waarin de nieuwsbestanden worden gedownload moet u in PC-Radio instellen als de map voor binnenkomende audio bestanden. Standaard is dit de map IN in de PC-Radio map. In de instellingen van PC-Radio (Tools Instellingen) geeft u bij Globaal Audio lokaal op waar PC-Radio de audio bestanden kan vinden. De doelmap HD kunt u het beste helemaal bovenaan als eerste zoekmap (lokale map) plaatsen. De map voor binnenkomende audio bestanden noemen wij de IN map. Dit is een soort postvak bedoeld voor de inkomende audio bestanden. PC-Radio verplaatst deze items kort voor uitzending zelf naar de map HD als er door het ftp programma een nieuw item in de IN map is geplaatst. In de instellingen kunt u enkel de inkomende map opgeven. De doelmap is altijd de map HD. De IN map moet u niet invullen bij lokale audio mappen, maar enkel bij map binnenkomende audio bestanden. PC-Radio speelt altijd het nieuws af dat in de map HD staat. Als het nieuws uitgezonden gaat worden en er staat een nieuw bestand in de map IN, dan zal PC-Radio dit bestand verplaatsen naar de map HD. Het kan zijn dat het nieuwsitem nog binnenkomt van internet en niet volledig beschikbaar is. In dat geval lukt het verplaatsen niet en zal het oude item uitgezonden worden. Dit wordt gedaan om te voorkomen dat u een half bulletin in de uitzending te horen krijgt. Om het nieuwsitem te kunnen plannen is het nodig dat dit wordt toegevoegd aan de databank. Om het nieuwsitem in de databank van PC-Radio op te kunnen nemen is het nodig dat u zelf eenmalig het audio bestand kopieert of verplaatst van de IN map naar 82 Broadcast Partners

89 Handleiding PC-Radio Express Nieuws de map HD. Daarna kunt u in PC-Radio via de menu s Bestand Openen HD audio bladeren naar de map HD en vervolgens het nieuwsitem openen en zo toevoegen aan de databank. Op het eerste tabblad van de databank editor vult u titel en artiest in. Bij de criteria geeft u aan dat het om een nieuwsitem gaat, zodat u het later makkelijk zichtbaar kunt maken in de databank browser. Overige criteria zijn niet van belang en vult u niet in. Op het tabblad editor zorgt u voor een correcte instelling van de mixtijden. Het nieuwsitem zal elk uur steeds een andere lengte hebben. PC-Radio houdt rekening met de verhouding tussen volgende tijd en eindtijd. Dat betekent dat als u bij volgende tijd een waarde invult die één seconde lager ligt dan de eindtijd, PC-Radio bij het later uitzenden van het echte nieuwsitem zorgt dat de het volgende item een seconde voor de eindtijd start. Om het nieuws automatisch te laten plannen is het nodig de uurformats aan te passen en hier het nieuwsitem als eerste item met criterium nieuws toe te voegen. Na het plannen van de playlists met de aangepast formats kunt u de automatisering starten en zal elk uur nieuws op de radio uitgezonden worden. Mocht u op zeker moment constateren dat het nieuws niet elk uur automatisch vernieuwd wordt, dan moet u op zoek gaan naar de oorzaak. Een hulpmiddel hierbij is de databank editor waarin u op het tabblad Statistieken kunt zien op welke datum en tijd het item voor het laatst is bijgewerkt. Met het knopje aan de rechter zijde wordt de Windows verkenner geopend. Nieuwstune of bedje Sommige omroepen willen de nieuwsvoorziening wat persoonlijker laten klinken door het toevoegen van een tune die met het nieuws mee loopt. Hiervoor neemt u een item op met een lengte van bijvoorbeeld anderhalve minuut (vooropgesteld dat het nieuws ook minimaal zo lang duurt). Dit item begint met een aankondiging van het nieuws, gevolgd door de tune. In de databank zet u de volgende tijd net na de aankondiging. Met de criteria, uurformats en Formatplanner zorgt u er voor dat dit item altijd precies voor het externe nieuws wordt gepland. Dat doet u op dezelfde wijze als eerder ook voor het nieuws zelf is beschreven. Wat gebeurt er in de uitzending? De aankondiging van het nieuws (nieuwstune) begint te spelen. Na enkele seconden wordt het nieuws gestart. De tune blijft ondertussen doorlopen en geeft zo het nieuws een persoonlijk tintje. we make radio happen 83

90 Nieuws Handleiding PC-Radio Express PC-Radio gebruikt de map binnenkomende audiobestanden min of meer als een postvak waar de items tijdelijk in staan, u kunt deze map ook verder niet gebruiken in PC-Radio voor bij voorbeeld het afspelen van de items. 84 Broadcast Partners

91 Handleiding PC-Radio Express Automatisering 10 AUTOMATISERING Eenvoudig gezegd doet de automatisering niet meer of minder dan het spelen van de items die in een playlist staan. Voor een deel van de radiostations zal dat ook precies de bedoeling zijn; maar er is meer. De automatisering biedt uitgebreide ondersteuning voor Live assist en is dan de perfecte hulp voor de DJ. Er zijn twee manieren om de automatisering te activeren: Via het menu: Automatisering en Start; Automatisch bij het starten van PC-Radio, daarvoor moet bij Tools Instellingen Automatisering de optie Automatisering activeren na opstarten PC-Radio aan staan. In beide gevallen laadt de automatisering de playlist van de huidige dag, zoekt daarin het item dat voor het moment van activeren is geprogrammeerd en gaat dat spelen. Voor het laden van de juiste playlist (in de subdirectory PLL) zijn er twee mogelijkheden: Er is een playlist voor de juiste datum; Er is een playlist met de naam van de weekdag (als er geen playlist voor de betreffende datum is). De Formatplanner maakt playlists aan met een naam volgens de eerste methode. Hiermee wordt er voor elke dag van het jaar een unieke playlist samengesteld. Playlist met de namen van de dagen van de week zijn handig als backup, mocht u een keer vergeten te plannen, dan speelt in elk geval deze playlist. Ook voor radiostations die gebruik maken van raamprogramma s kan deze methode handig zijn. De klok geeft met blauwe cijfers de huidige tijd aan, de automatisering vergroot dit venster en toont daarnaast met groene cijfers de resterende tijd van het huidige item. Als er in de playlist items met vaste begintijd zijn, ziet u geheel links een rode klok met de tijd tot het volgende uitgevulde of vaste item. De status van de automatisering opvragen (Welk item speelt er nu?) doet u door een of tweemaal F9 te drukken. De actieve playlist toont het spelende item met een paarse balk. U kunt in de titelbalk van de playlist aan de tekst Actieve playlist zien welke gebruikt wordt door de automatisering. De automatisering houdt van alle items die spelen de starttijd en duur bij. Dat is handig als u later een en ander wilt controleren. Zo wordt er als u gebruikers invoert in PC-Radio ook bijgehouden wanneer een gebruiker zich aan- of afmeldt op het systeem. Deze informatie is te vinden in de historie (Bestand Openen Historie). we make radio happen 85

92 Automatisering Handleiding PC-Radio Express Monitor De monitor geeft op duidelijke wijze het huidige item en de komende items weer. 86 Broadcast Partners

93 Handleiding PC-Radio Express Live assist 11 LIVE ASSIST Voor gebruik van de Live assist module heeft u het volgende nodig Compact Interface Module voor faderstarts via de mengtafel. bedieningsknoppen op de mengtafel (optioneel) voor faderstart en (de)activeren van Live assist. Zolang u niet gebruik maakt van de Live assist functie, draait de automatisering zelf de platen en verzorgt de mixen onderling, de platen komen op één fader. Druk op F12 (of kies via de menu s Automatisering Live assist) om het Live assist scherm te tonen. U ziet een scherm dat de faders voorstelt. Het Live assist scherm toont op welke fader de huidige plaat speelt, normaliter is dat voor harddisk audio de eerste fader. Doet u verder niets, dan ziet u dat steeds bij een wisseling van een track de informatie op het scherm wisselt, de automatisering loopt gewoon verder. In het hier getoonde voorbeeld ziet u een configuratie bestaande uit twee MPEG kanalen. Op de mengtafel zijn totaal twee faders gereserveerd voor de automatisering. Bediening van de Live assist functie is op drie verschillende manieren mogelijk: met de mengtafel. met de muis. met F1 t/m F4 (zie instellingen) U kunt nu de live mode activeren, druk de knop (CD) op de werkbalk in of druk F7 om in Live mode te gaan. De bedieningsknoppen worden geactiveerd. we make radio happen 87

94 Live assist Handleiding PC-Radio Express Vanaf dit moment zal de automatisering zelf geen volgende platen meer starten. Wel zorgt de automatisering er voor dat de volgende plaat steeds beschikbaar komt op de vrije fader. Bediening met de mengtafel De startpuls op de fader is verbonden met de CIM module in de PC. Zodra u de fader open zet start de plaat op de betreffende cart, evenzo stopt de plaat als de fader dicht gaat. Bediening met de muis Voor bediening met de muis heeft u meer mogelijkheden in Live assist. Uiteraard bent u niet gebonden aan bediening via de mengtafel of de muis. Het is mogelijk een plaat te cuën met de muis om die vervolgens middels de fader te starten op het moment van uitzending. Veel gebruikers hebben ieder uur een uitvullend reclameblok. Zodra de starttijd van dit blok wordt bereikt, speelt PC-Radio automatisch dit hele blok. Afhankelijk van de automatiserings instellingen blijft de Live assist mode van PC-Radio tijdens het spelen van dit blok gehandhaafd (actief). Indien het item met vaste begintijd een studio of nieuws is wat afkomstig is van een nieuwsdetector, zal PC-Radio het nieuws of de studio met vaste begintijd ook automatisch starten als Live-Assist nog actief is. Als Live-Assist na een reclameblok actief blijft kunt u zelf bepalen of een harddisk item met vaste begintijd wel of niet direct moet starten door de fader open dan wel dicht te zetten. In de playlist kunt u meerdere items groeperen. Standaard gebeurt dit voor items die door de Commercialplanner in de playlist zijn gezet. Deze items herkent u aan de groene pijlen voor de titels die de items als het ware bij elkaar houdt. Tijdens Live assist zal PC-Radio het blok als één geheel op één van de faders afspelen, u hoeft dan niet zelf de commercials te starten of Live assist uit te schakelen. Schakelt u tijdens zo n gegroepeerd blok de Live assist functie uit dan start het volgende item (van het gegroepeerde blok) op Cart-A. Een gegroepeerd blok dat gestart is in Cart-A of Cart-B mag niet onderbroken worden. Als het eerste item van een blok is gespeeld, kan het blok niet meer onderbroken worden. De bedieningsknoppen worden dan gedeactiveerd. Een gegroepeerd blok (meestal reclame) wordt zoals eerder vermeld als één geheel afgespeeld. Zodra het laatste item van een blok start worden de bedieningsknoppen weer geactiveerd. In de andere Cart blijven de bedieningsknoppen geactiveerd zodat u het volgende item kunt voorafluisteren en tijdig kunt instarten. Het voordeel van groeperen is dat u de Live assist functie aan kunt laten staan tijdens reclameblokken en dat u daar geen extra werk aan heeft (denk bijvoorbeeld aan de korte tussenjingles). 88 Broadcast Partners

95 Handleiding PC-Radio Express Jingle machine 12 JINGLE MACHINE De jinglemachine kunt u los gebruiken of in combinatie met de automatisering, het is maar waar u voor kiest. De jingles kunt u zelfs op de mengtafel starten en stoppen als u gebruik maakt van de Compact Interface Module. Het is mogelijk voor iedere DJ of programma een jinglepakket te maken, zodat u ineens uw 14 favoriete jingles beschikbaar hebt. Met de jinglemachine is het mogelijk meerdere jingles door elkaar te spelen. Op welk kanaal de jingles spelen hangt af van de routing die u heeft ingesteld in de algemene instellingen van PC-Radio. Door het gebruik van één of meer multikanaalaudiokaarten is het mogelijk om elke player op een eigen fader op de mengtafel te zetten. Door een jingle aan te klikken wordt deze actief gezet in de player zoals in het schermvoorbeeld zichtbaar is. Onder de rechter muisknop bevindt zich een menu met de volgende opties Na afspelen opnieuw cue-en Na afspelen volgende cue-en Standaard staan de jingles op deze instelling. Na het afspelen van de jingle wordt de volgende jingle in de player gecued. Jinglepakketten kiezen, maken of verwijderen gebeurt in het menu dat bereikbaar is met de knop rechtsboven. we make radio happen 89

96 Jingle machine Handleiding PC-Radio Express Met de optie Faderstart gebruiken uit te schakelen verhindert u het ongewenst starten van een jingle als een fader open gezet wordt op de mengtafel. Als er een CIM module aanwezig is kunt u de mengtafel eventueel gebruiken voor het starten en stoppen van de jingles. Met het onderstaande keypad zijn 14 jingles direct beschikbaar onder een eigen knop. Voor het gebruik van dit keypad is installatie van de driver vereist. Op de DVD vindt u de map Tipro jingle keyboard driver met daarin het installatieprogramma. Voor installatie van de driver sluit u het keypad aan op een USB-aansluiting van de PC. 90 Broadcast Partners

97 Handleiding PC-Radio Express Mix editor 13 MIX EDITOR Met de Mix editor kunt u de overgang tussen twee tracks aanpassen, voice tracks opnemen, fades instellen. Het bovenstaande scherm toont de mix tussen twee platen. De bovenste track staat vast, maar de onderste track kunt u met de rechter muisknop verslepen. Onder de rechtermuis knop bevinden zich de volgende opties: - Gain (Correctie t.o.v. ingesteld afspeelniveau in databank) - Duck (Enkel bij voice track spoor) De golfvormen worden automatisch geschaald naar het afspeelniveau of ingestelde gain. Per track ziet u het volgende: Speelt deze track. Witte lijn Blauwe/rode lijn Intro- of uitrotijd. Fadecurve. De blokjes kunt u verslepen om de fading te veranderen. Na een wijziging van de fadecurve verandert de kleur in rood. Zodra u begint met opnemen verschijnt een derde kanaal voor de voicetrack. we make radio happen 91

98 Mix editor Handleiding PC-Radio Express Tijdens de opname van de voicetrack geven de groene balkjes de resterende tijd tot het outro en intro van de plaat aan zodat u op eenvoudige wijze ziet hoeveel tijd u nog over heeft. In de rode balk is de lengte van de voicetrack die u opneemt zichtbaar. Na opname van een voicetrack berekent PC-Radio de audioniveaus en stelt de intro- en outroniveaus zodanig in dat de presentatie niet overstemd wordt door de muziek. De muziek die onder de voicetrack valt wordt zo automatisch geduckt. Het duck level is instelbaar tot -12 db. Stiltes aan het begin en einde van een voicetrack worden automatisch overgeslagen zodat er geen witjes ontstaan. U ziet dat aan de extra punten en lijnen die in de fadecurve verschijnen. Uiteraard kunt u deze na opname van de voicetrack nog naar wens aanpassen. Als u de voicetrack of track verschuift en daarna op duck klikt, worden de duck levels automatisch herberekend. De kleur van de lijnen verandert zodra u iets wijzigt in de mix. De vorm van de muiscursor geeft aan wat u kunt aanpassen van het geselecteerde item: Verplaats de geselecteerde lijn naar voren of achteren, hier vindt een verplaatsing in tijd plaats. Verplaats de geselecteerde lijn verticaal, hier vindt een wijziging van het ducking level plaats. De geselecteerde punt kunt u zowel horizontaal als verticaal verplaatsen. Onderin het scherm vindt u nog een aantal knoppen met de volgende functies: Record, voor opname van een voicetrack is het raadzaam de opname instellingen te controleren. (Sneltoets R) 92 Broadcast Partners

99 Handleiding PC-Radio Express Mix editor Speelt de volledige mix. Als u dubbelklikt op een bepaald punt in de mix (golfvorm) zal de mixeditor vanaf dat punt spelen (Sneltoets P) Stop, met deze knop stopt u het afspelen of opnemen (Sneltoets S) Zoom alles. De zoomfactor wordt zodanig ingesteld dat de voorgaande en volgende track volledig in beeld komen. Zoom in. Zoom uit. Automatisch toepassen. De voice track wordt automatisch opgeslagen als u door de playlist bladert. Toon voicetrack. Voicetrack vrij verschuiven Bedieningsconsole Het werken met de voice tracks wordt eenvoudiger door gebruik te maken van een speciale bedieningsconsole. Deze sluit u direct aan op een vrije USB poort van de PC. PC-Radio Express ondersteunt het volgende model: Shuttle Pro Voor het aansluiten van de Shuttle Pro zijn geen drivers nodig onder Windows XP, Vista en 7. Na enkele ogenblikken wordt de Shuttle Pro herkend en is deze gereed voor gebruik. Op oudere besturingssystemen is installatie van de meegeleverde drivers nodig. De Shuttle Pro wordt aangesloten op een USB poort. we make radio happen 93

100 Mix editor Handleiding PC-Radio Express Shuttle Jog Play Stop Record Wissel modus (Edit, Rec stand-by) Cancel (Wijzigingen ongedaan maken) Play Jingle 1 Play Jingle 2 Accept (Wijzigingen toepassen) Vorige item in playlist Volgende item in playlist Fast-Rewind en Fast-Forward Rewind en Forward 94 Broadcast Partners

101 Handleiding PC-Radio Express Gebruikers 14 GEBRUIKERS Zodra u bekend bent met alle mogelijkheden van PC-Radio kan de wens ontstaan om het systeem te beveiligen tegen ongewenst gebruik; op een enkele PC heeft u daar niet direct de behoefte aan, maar binnen een netwerkomgeving bij een groot station en vele medewerkers waarschijnlijk wel. Op een systeem zonder gebruikers ziet u bij Toegang op de menubalk enkel de optie Gebruikers. Hier geeft u op welke personen van de software gebruik mogen maken, en wat ze precies wel en niet mogen. In het onderstaande voorbeeld is een aantal gebruikers aangemaakt. Op het tabblad Rechten is aangegeven welke opties binnen PC-Radio voor de geselecteerde gebruiker beschikbaar zijn. Zodra u een nieuwe gebruiker aanmaakt, geeft u eerst de naam en het type gebruiker op. Bij het type gebruiker onderscheiden we drie mogelijkheden: Gewone De meeste gebruikers die u in het systeem invoert zullen gewone gebruiker gebruikers zijn. U kent ze de opties in PC-Radio toe die ze mogen gebruiken. we make radio happen 95

102 Gebruikers Handleiding PC-Radio Express Beheerder Auto logon Een beheerder kan in dit scherm nieuwe gebruikers aanmaken, rechten van gebruikers wijzigen of gebruikers verwijderen. Het spreekt voor zich dat er altijd minimaal één beheerder moet zijn. De auto logon gebruiker wordt automatisch aangemeld zodra u PC-Radio start. Deze gebruiker heeft geen wachtwoord of tijdbeperking. Als er één of meer gebruikers zijn aangemaakt wordt het gebruikerssysteem binnen PC-Radio actief. U moet er wel rekening mee houden dat er minimaal één persoon moet zijn met de status van beheerder, anders zou u de beveiliging activeren zonder de mogelijkheid te hebben ooit wijzigingen daarin aan te brengen. In de lijst met gebruikers kunt u eenvoudig zien of er iemand is met die status. Sommige radiostations hebben niet de behoefte om gebruikers aan te maken. Het risico is dan wel dat een willekeurige gebruiker van het systeem zelf gebruikers gaat aanmaken en zichzelf alle rechten toe kent. U wordt dan buitengesloten. Om dit te voorkomen maakt u toch gebruikers aan een creëert u een Auto logon account met alle rechten. Deze gebruiker is dan direct actief zodra u PC-Radio start, met alle rechten die u aan die gebruiker toekent. Na het sluiten van dit venster is het menu Toegang uitgebreid: Aanmelden U meldt zich aan om PC-Radio te gebruiken met de opties die voor u zijn geactiveerd. In het historiebestand wordt naam en tijdstip van aanmelden (en in een netwerkconfiguratie tevens de naam van het werkstation) opgenomen. De vensters die u tijdens de laatste sessie geopend had verschijnen weer op dezelfde positie op het scherm. Afmelden U meldt zich hiermee af, de vensters worden gesloten en de instellingen onthouden. In het historiebestand wordt het tijdstip van afmelden opgenomen. Wachtwoord wijzigen Het is raadzaam een niet voor de hand liggend wachtwoord te gebruiken. Onder voor de hand liggende wachtwoorden verstaan we de naam van uw partner, uw merk auto, postcode, en dergelijke. Voordat u uw wachtwoord kunt wijzigen moet u eerst uw huidige wachtwoord intypen. Het nieuwe wachtwoord voert u tweemaal in om typfouten te vermijden. Tijdens het intypen ziet u sterretjes zodat iemand die over uw schouder meekijkt niet meteen uw nieuwe wachtwoord kent. Een wachtwoord is niet verplicht, gebruikers die een Beheerder zijn binnen PC-Radio raden we aan om wel een wachtwoord in te voeren. 96 Broadcast Partners

103 Handleiding PC-Radio Express Databank import 15 DATABANK IMPORT Gebruikers van PC-Radio Express kunnen eenvoudig audiobestanden en databanken onderling uitwisselen met de beschikbare import en export functies. De databank die u (gedeeltelijk) gaat importeren moet gemaakt zijn met PC-Radio Express 6. De importmodule herkent deze automatisch. Meestal krijgt u eerst het scherm voor selectie van de databank die u wilt importeren. U kunt dit annuleren als u alleen audiotracks van bijvoorbeeld een USB-stick gaat toevoegen aan het systeem. Mocht u toch nog een databank willen openen, dan kan dat door op de knop Wijzigen, linksboven in het scherm, te klikken. De importfunctie geeft u een aantal opties om te bepalen welke tracks u gaat importeren en hoe dat moet gebeuren. Criteria informatie overnemen HD track moet aanwezig zijn Bijbehorende audiobestanden Hiermee geeft u aan of u de gegevens die betrekking hebben op de criteria voor de Formatplanner uit de tracks in de importdatabank wel of niet wilt overnemen. Met deze keuze geeft u aan dat enkel de gegevens geïmporteerd worden van tracks waarvan het bijbehorende harddisk audiobestand op uw systeem aanwezig is (in de mappen die u in de instellingen heeft opgegeven). Als de bron waarvan u de import doet ook de audiobestanden bevat (bijvoorbeeld als u een export met de Databank export functie hebt gedaan) zal de importmodule die kopiëren naar uw systeem. Bij Audiobestanden kopiëren naar geeft u de alias op waar de audiobestanden naar toe moeten. we make radio happen 97

104 Databank import Handleiding PC-Radio Express De databank waar u de tracks uit wilt importeren kan records bevatten die ook al in uw eigen databank opgenomen zijn. In het kader Overschrijven geeft u aan op welke wijze u de informatie uit het importbestand overneemt. Nooit Waarschuwen Altijd Tracks die in uw eigen databank aanwezig zijn, worden nooit overschreven door tracks in de importdatabank met dezelfde Drager ID. Dit is de veiligste keuze. PC-Radio geeft bij elke track die in beide databanken voorkomt een waarschuwing en vraagt of de bestaande informatie overschreven mag worden. Het is raadzaam om deze optie alleen te gebruiken als er een beperkt aantal tracks is geselecteerd. De gegevens van tracks in uw eigen databank worden overschreven door die van de importdatabank. Verzeker u van de juistheid van de importdatabank voordat u deze keuze maakt. In de muziekdatabank kunt u extra informatie opgeven over de artiest en drager (zie tabblad Artiest in de databank editor). Bij alle tracks van een bepaalde artiest ziet u altijd dezelfde artiestinformatie, deze heeft u eenmalig ingevoerd. PC-Radio houdt bij het importeren rekening met deze gegevens en zal ze niet overschrijven. Velden die in het importbestand ingevuld zijn maar niet in uw eigen databank, worden wel overgenomen. Heeft u bijvoorbeeld bij een artiest geen artiestinformatie opgenomen maar is deze wel aanwezig in het importbestand, dan wordt die artiestinformatie aan uw databank toegevoegd. De kolom Importeren geeft aan welke tracks u gaat importeren. Standaard staan alle records aangevinkt. Met de toetscombinatie CTRL+M kunt u de tracks markeren. Onder de rechter muisknop vindt u onder andere opties voor het selecteren van alle tracks of het omkeren van de selectie. Op het tweede tabblad is de inhoud van de bronmap zichtbaar. 98 Broadcast Partners

105 Handleiding PC-Radio Express Databank import Gebruikt u de import op dit tabblad, dan kunt u audiobestanden (bijvoorbeeld afkomstig van een MPEG recorder) zonder databank importeren naar uw systeem. Houdt de CTRL toets ingedrukt en selecteer één voor één de audio bestanden. De gegevens in de ID3 tags van mp3 bestanden zoals artiest, titel en album worden automatisch ingevuld in de databank. Voorbeeld U heeft zojuist een nieuw radiostation gestart en kunt de databank en harddisk tracks van een naburig station overnemen. U bent echter alleen geïnteresseerd in de muziek tracks (en niet in de jingles en commercials). Bij de collega gebruikt u de databank export om de muziek tracks (MPEG of WAVE bestanden) samen met de databankgegevens op een DVD te branden. Thuis plaatst u de DVD met databank en audiobestanden in de DVD-speler en wordt automatisch het Databank import venster geopend (als bij Tools Instellingen, tabblad Algemeen functie Import automatisch openen aangevinkt is). Zorg dat u bij Import Alle harddisk tracks kiest, verder zet u Bijbehorende audiobestanden aan. Als u nu Importeren kiest neemt het programma alleen de gegevens en het audio over van de tracks. De opties voor het overnemen van specifieke informatie uit een importbestand gebruikt u bijvoorbeeld in de volgende situatie. U neemt een aantal nieuwe tracks op en voert naast de Drager ID enkel de titel en artiest in de databank in. U geeft een kopie van de databank aan een collega die thuis in de muziekdatabank de juiste criteria voor de Formatplanner invoert. Tegelijkertijd zorgt u er voor dat de tijden (introtijd, volgende tijd, enzovoorts) in de editor juist staan. Zodra uw collega gereed is met het invoeren van de databank, gaat u die importeren. U geeft aan dat u bestaande records wilt overschrijven maar enkel de criteria informatie overneemt. we make radio happen 99

106 Databank export Handleiding PC-Radio Express 16 DATABANK EXPORT Voor de uitwisseling van audiobestanden en de bijbehorende databankgegevens tussen de studio en PC-Radio thuis of tussen radiostations onderling maakt u gebruik van de Databank export module. Open het export venster (Databank Export). Vanuit de databank browser of de playlist sleept u de gewenste bestanden naar het exportscherm. De data wordt gekopieerd naar de opgegeven map. Deze mogelijkheid kunt u uitstekend gebruiken om de data met een USB-drive te transporteren. 100 Broadcast Partners

107 Handleiding PC-Radio Express Databank backup 17 DATABANK BACKUP 17.1 Backup maken PC-Radio maakt het mogelijk om een backup van de databanken te maken zonder de applicatie af te hoeven sluiten. U geeft op naar welke server en database de backup gemaakt moet worden. Ook is het mogelijk een lokale map op te geven. De doellocatie kunt u veranderen door op Wijzigen te klikken. Verder heeft u de mogelijkheid om na de backup de bestanden te comprimeren in een zip-bestand. Deze optie kunt u bijvoorbeeld gebruiken als voor support gevraagd wordt om een backup van de database. Omdat in de naam van het zip-bestand de datum van de backup zit, kunt u ook meerdere versies van de database eenvoudig bewaren. Zodra u op Backup drukt wordt het maken van de backup gestart. Afhankelijk van de grootte van de databank kan dit enkele minuten duren Backup terugzetten Voor het terug plaatsen van een backup zijn er twee mogelijkheden. Methode 1 1. Sluit PC-Radio en alle andere applicaties die gebruik maken van de NexusDB database server. 2. Start de NexusDB Enterprise Manager. De Enterprise Manager geeft alle servers weer die gevonden zijn. Via de Internal Server maakt u een alias aan voor de map waarin de backup van de databank staat. 3. Klik met de rechter muisknop op Internal Server. Maak een alias aan die verwijst naar de backup die teruggezet moet worden. Als de alias aangemaakt is, kan de Internal Server verder open gevouwen worden. Klik rechts op de gele icoon van de zojuist aangemaakte alias. In het popupmenu kiest u Live Backup. we make radio happen 101

108 Databank backup Handleiding PC-Radio Express In het Live Backup scherm vult u bij Target Server de doelserver in. Bij Target Database vult u de doeldatabank in. Vink de opties Overwrite tables en Keep indexes in backup tables beide aan. 4. Klik op Start om alle tabellen terug te zetten. 5. Sluit de Enterprise Manager. 6. Start PC-Radio. Methode 2 1. Sluit PC-Radio en alle andere applicaties die gebruik maken van de NexusDB database server. 2. Stop de NexusDB database server zoals beschreven is in hoofdstuk Kopieer alle nx1 bestanden van de backup naar de map waarin de databank van PC-Radio staat en overschrijf alle bestaande bestanden. 4. Start de NexusDB database server. 5. Start PC-Radio. 102 Broadcast Partners

109 Handleiding PC-Radio Express Aanwezig scannen 18 AANWEZIG SCANNEN Het is voor PC-Radio van groot belang om te weten welke audiobestanden aanwezig zijn. Dit is voornamelijk van belang voor de formatplanner en databank browser. De formatplanner hoort enkel muzieknummers te kiezen die afgespeeld kunnen worden en bijgevolg aanwezig moeten zijn. Ook in de databank browser wil een presentator of DJ enkel werken met tracks die effectief aanwezig en beschikbaar zijn voor gebruik in zijn uitzending. Door het thuisgebruik van medewerkers kan het goed mogelijk zijn dat iemand thuis tracks toevoegt in de databank waarvan de audiobestanden (nog) niet op het lokale netwerk in het radiostation aanwezig zijn. Omdat computers van thuisgebruikers normaliter geen scanrechten bezitten (zie globale instellingen) is het nodig om van tijd tot tijd de volledige databank te scannen op de aanwezigheid van audiobestanden. Via het menu Databank aanwezig scannen worden alle databank records overlopen en wordt het voor de gebruiker onzichtbare veld aanwezig indien nodig bijgewerkt. Als u daarna vernieuwen doet in de databank browser worden alle beschikbare tracks zichtbaar gemaakt. De Formatplanner voert automatisch een scan uit voordat deze begint met plannen. Normaliter wijst u het scanrecht enkel toe aan computers binnen het PC-Radio netwerk. Thuisgebruikers zult u in het algemeen geen scanrechten geven omdat deze meestal niet alle audiobestanden in hun bezit hebben. Dit om te voorkomen dat tracks die wel in de studio aanwezig zijn door de thuisgebruiker niet zichtbaar worden gemaakt in de studio. Mocht dit onverhoopt toch gebeuren dan moet de presentator of DJ de databank opnieuw scannen op aanwezige tracks en de databank browser vernieuwen. Het aanwezig scannen kan enkel uitgevoerd worden op een computer met scan rechten. Het scanrecht kan toegewezen worden via het menu Tools Instellingen Scan Rechten. we make radio happen 103

110 Historie Handleiding PC-Radio Express 19 HISTORIE PC-Radio houdt alle tracks die door de automatisering gespeeld worden bij in de historie. Het maakt niet uit of deze in non-stop of tijdens live uitzendingen on air gekomen zijn. Het aan- of afmelden van gebruikers, evenals het starten of stoppen van de automatisering slaat PC-Radio in de historie op met het exacte tijdstip van deze gebeurtenis. Met de historie krijgt u antwoorden op vragen als: Wie heeft afgelopen woensdag de live uitzending s avonds gedaan? Hoeveel keer draaide de commercial van deze klant in de maand maart op ons station? Voor het bekijken van de historie gaat u naar Bestand Openen Historie. U ziet de historie van vandaag. Met de kalender aan de linker onderzijde kiest u een andere dag uit het verleden. In plaats van een overzicht per dag kunt u ook voor een week, maand, kwartaal, jaar of complete historie kiezen. Met de groene pijltjes gaat u dan per periode door de historie heen. Rechtsonder is het aantal zichtbaar. Zolang er niet meer dan records zichtbaar zijn kunt u sorteren op de verschillende kolommen. Bij grotere aantallen is sorteren niet mogelijk vanwege de benodigde rekentijd voor het sorteren van de gegevens. Onder de rechter muisknop vindt u het volgende menu voor het filteren van de gegevens: 104 Broadcast Partners

111 Handleiding PC-Radio Express Historie Titel Artiest Titel en artiest Commercials Niet gespeeld Reset Filter alle items met dezelfde titel. Filter alle items met dezelfde artiest. Filter alle items met dezelfde titel en artiest. Filter alle commercials. Commercials zijn alle items waarbij in de databank editor op het tabblad Track de categorie op Reclame is gezet. Filter alle items die niet gespeeld zijn, deze zijn herkenbaar aan de rode kleur. Zet het filter uit zodat alle gegevens van de gekozen periode zichtbaar zijn. Afdrukken U kunt de gegevens op de printer afdrukken, heeft u een filter actief of een bepaalde kolom gesorteerd, dan wordt op dezelfde manier afgedrukt. we make radio happen 105

112 Buma rapportage Handleiding PC-Radio Express 20 BUMA RAPPORTAGE De Vereniging Buma (oorspronkelijk in 1913 opgericht als Bureau voor Muziek Auteursrecht) is de auteursrechtorganisatie van componisten, tekstdichters en muziekuitgevers. Buma brengt ieder die muziek in het openbaar ten gehore brengt auteursrechten in rekening en verdeelt de ontvangen bedragen onder de rechthebbenden. Radiostations in Nederland zijn verplicht te rapporteren aan Buma. PC-Radio is in staat een opgave van muziekgebruik te maken die direct door Buma verwerkt kan worden. Op papier bijhouden welke platen er zijn gedraaid en dan de juiste gegevens er bij zoeken is niet nodig. PC-Radio maakt een diskette aan die direct met de post verstuurd kan worden. Op de website van Buma ( is uitgebreide informatie te vinden over het opgeven van muziekgebruik. Op een tweetal plaatsen voert u gegevens in om het PC-Radio mogelijk te maken een Buma-rapportage te maken. Als eerste geeft u in de algemene programma-instellingen (menu Tools, Instellingen) op het tabblad Algemeen een aantal zaken op. Wat u in de meeste velden in moet vullen krijgt u van Buma te horen. Voor elke plaat in de muziekdatabank (menu Databank, Editor) geeft u op het tabblad Track de gegevens op die voor elke track van belang zijn. De automatisering van PC-Radio houdt steeds bij welke plaat er speelt, wanneer dat precies is en hoe lang. Samen met de gegevens die voor een Buma rapportage van belang zijn, wordt dit per dag opgeslagen in de historiebestanden. U kunt een Buma rapportage maken zodra de periode waarover dat moet gebeuren verstreken is. Via de menu s (Databank Buma rapportage) gaat u naar de Buma rapportage. De begindatum is door PC-Radio afgeleid van de periode die u in de instellingen heeft opgegeven. 106 Broadcast Partners

113 Handleiding PC-Radio Express Buma rapportage Maakt u binnen het netwerk gebruik van twee OnAir stations die dezelfde playlist spelen, dan zal elke track dubbel in de historie voorkomen. Het is niet de bedoeling dat deze tracks dubbel gerapporteerd worden. Daarvoor heeft u de mogelijkheid om het sleutelnummer op te geven. Het registreren van het sleutelnummer in de historie gebeurt pas als er een databankconversie is uitgevoerd. De oude gegevens krijgen dan sleutelnummer In het getoonde voorbeeld worden de gegevens van de huidige sleutel en sleutel gerapporteerd. we make radio happen 107

114 HTML export Handleiding PC-Radio Express 21 HTML EXPORT PC-Radio biedt de mogelijkheid playlists als HTML (HyperText Mark-up Language) of XML te exporteren. HTML is het bestandsformaat dat internet browsers gebruiken maar ook door tekstverwerkers, programma s en vele andere software wordt ondersteund. De brede ondersteuning en ruime mogelijkheden stellen u dan ook in staat om de HTML export geheel naar uw eigen wensen en inzichten te benutten. Hoe u de uitvoer van playlists er uit laat zien kunt u zelf bepalen door het maken en wijzigen van sjablonen. Wij gaan er van uit dat u voldoende kennis van HTML bezit of in staat bent de bijgeleverde voorbeelden naar eigen smaak aan te passen. In de databank editor kunt u aangeven welke tracks u wilt publiceren, dat wil zeggen: weergeven in de HTML export. Met name jingles worden door veel omroepen niet gepubliceerd. In de instellingen geeft u op welke sjablonen gebruikt moeten worden. In dit hoofdstuk leggen we uit welke mogelijkheden u heeft voor uw eigen sjablonen. Standaard levert Broadcast Partners een aantal voorbeeldsjablonen (in de map HTML) mee. Deze zijn overzichtelijk opgezet zodat u er snel mee aan de slag kunt. Het principe dat we voor de verschillende typen documenten gebruiken is steeds dezelfde. Normaliter wilt u de HTML export voorzien van een koptekst, gevolgd door een reeks items en daar onder een voettekst. We splitsen de definitie van de sjabloon in twee of meer delen, namelijk een exportsjabloon en een itemsjabloon. Steeds bevat de exportsjabloon (degene die u opgeeft in de instellingen) de verwijzing naar de juiste itemsjabloon. In de sjablonen kunt u gebruik maken van een aantal tags voor het zichtbaar maken van gegevens uit PC-Radio. De tags zijn te herkennen als <#tag>, waarbij u tag vervangt door de gewenste tekst. Verder staat het u vrij alle mogelijkheden van HTML te benutten. Gaat u gebruik maken van de export in XML formaat, dan moet u er op letten dat de eerste regel van het sjabloon er als volgt uit ziet: <?xml version="1.0" encoding="utf-8" standalone="yes"?> De HTML export gebruikt dit om te bepalen of export in HTML of XML gewenst is Playlist De sjabloon voor de playlist is opgedeeld in twee delen, namelijk de definitie van de koptekst die eenmalig bovenaan de webpagina komt en de definitie van een playlistitem dat steeds herhaald wordt. In de instellingen voor HTML export geeft u de sjabloon met de koptekst op, deze bevat zelf een verwijzing naar de itemdefinitie. 108 Broadcast Partners

115 Handleiding PC-Radio Express HTML export De volgende tags kunt u gebruiken in de sjabloon voor de koptekst: Date_Now Playlist_Name Playlist_Date Items_BESTAND De datum van vandaag. Bestandsnaam van de geëxporteerde playlist. De datum van vandaag of Datum onbekend als de bestandsnaam van de playlist geen geldige datum representeert. Dit is de verwijzing naar de sjabloon dat de beschrijving van een enkel item uit de playlist. Hier geeft BESTAND de bestandnaam van de sjabloon zonder extensie aan. De volgende tags kunt u gebruiken in de sjabloon voor de items die aanwezig zijn in de muziekdatabank: Disc_ID Title Artist Title_Artist Author Track_Start Track_Start_Shor t Track_Length Start_Next Year Publication Info Website SongType Drager ID van de track. Titel van de track. Artiest van de track. Geeft titel en artiest van de track weer op dezelfde wijze als in de playlist (met een liggend streepje). Auteur van de track. Starttijd van het item uit de playlist in hh:mm:ss. Starttijd van het item uit de playlist in hh:mm. Lengte van de track. Starttijd van het volgende item uit de playlist. Jaartal datum hoogst behaalde notering Het veld Publiceren van de track uit de muziekdatabank. Deze tag is nodig als u ook aangepaste tekst wil publiceren. Info van de track. Website van de track. Songtype (eerste kolom van de criteria) van de track. Als het item externe audio is dan worden enkel de tags Artist, Title_Artist en Publication ondersteund. Bij gebruik van één van deze drie tags wordt dezelfde tekst ingevuld. Bij het gebruik van andere tags in het sjabloon wordt geen tekst ingevuld. Nadat u één of meerdere sjablonen ontworpen heeft, kunt u de HTML export als volgt gebruiken. Open een playlist en ga dan via de menu s naar Bestand Playlist HTML export. PC-Radio maakt hier de beschikbare sjablonen zichtbaar. Na aanklikken van de gewenste sjabloon wordt de HTML export uitgevoerd. we make radio happen 109

116 HTML export Handleiding PC-Radio Express 21.2 Playlist OnAir De Playlist OnAir is een uitbreiding op de standaard playlist. Deze geeft de playlist weer die nu speelt (OnAir is). In de sjabloon met de koptekst kunt u dezelfde tags gebruiken. Er zijn nu drie verwijzingen naar sjablonen met de items. De eerste sjabloon is voor het weergeven van de items die gespeeld hebben. De tweede sjabloon is voor het weergeven van het actieve item. De derde sjabloon definieert de opmaak van de komende items. ItemsOnAir_LastXX_BESTAND Dit is de verwijzing naar de sjabloon met de beschrijving van de reeds gespeelde items. Voor XX vult u het aantal reeds gespeelde items in dat u in de playlist wilt zien. BESTAND geeft de bestandnaam van de sjabloon zonder extensie aan. ItemsOnAir_BESTAND Dit is de verwijzing naar de sjabloon met de beschrijving van het actieve item. ItemsOnAir_NextXX_BESTAND Dit is de verwijzing naar de sjabloon met de beschrijving van de items die nog moeten spelen. Sommige radiostations geven er de voorkeur aan om niet te laten zien wat er nog komt, voor XX vult u dan 0 in. In de instellingen kunt u bij één van de sjablonen die u opgegeven heeft voor de Playlist OnAir de optie Actieve sjabloon automatisering aanvinken. PC-Radio gebruikt dan deze sjabloon voor de playlist die u op een website publiceert. De export vindt automatisch, na elke trackwisseling plaats. De volgende tags kunt u gebruiken in de sjabloon voor de OnAir items: Artist of Available Foto van de artiest. Hier onder vindt u een voorbeeld. 110 Broadcast Partners

117 Handleiding PC-Radio Express HTML export exportsjabloon ItemsOnAir_Last3 ItemsOnAir ItemsOnAir_Next19 Handmatige HTML export is eveneens mogelijk via de menu s. U ziet bij Bestand Playlist HTML export de beschikbare sjablonen. Boven de streep ziet u de normale playlist sjablonen en onder de streep de on air sjablonen Publicatie op internet Veel PC-Radio gebruikers zijn geïnteresseerd in de publicatie van de actieve playlist op internet. Aangezien het uploaden van de HTML-bestanden per internet provider verschillend kan zijn, is het hier niet mogelijk een kant en klare oplossing aan te bieden. We volstaan daarom met een voorbeeld. Elke keer dat de automatisering van PC-Radio een nieuwe track start, wilt u deze wijziging zichtbaar maken op internet. Hiervoor is het nodig dat een zogenaamd ftpcommando wordt gestart. Dit commando kunt u in de instellingen (Tools Instellingen Automatisering) op tabblad HTML ingeven achter Uitvoeren bij actief sjabloon. U vult daar bijvoorbeeld het volgende commando in: cmd.exe /c C:\Program Files\Broadcast Partners\PC-Radio Express\Html\Upload.bat Het bestand Upload.bat op de aangegeven locatie bevat de commando s die nodig zijn om de daadwerkelijke upload uit te voeren. Er wordt hier gebruik gemaakt van het programma ftp dat een standaard onderdeel van Windows XP is. Bijvoorbeeld: ftp s: C:\Program Files\Broadcast Partners\PC-Radio Express\Html\ftpcmd.txt Eventueel kunt u aan het einde van deze regel nog het volgende toevoegen: > result.txt Hiermee wordt de uitvoer van het ftp-commando bewaard in het bestand result.txt. Hiermee kunt u controleren of de ftp-opdracht goed is uitgevoerd. Indien de server van de internetprovider tijdelijk niet toegankelijk is, kunt u dat in dit bestand nazien. we make radio happen 111

118 HTML export Handleiding PC-Radio Express Het bestand ftpcmd.txt bevat een script voor het ftp-programma. De haken en de tekst tussen de haken dient u door de juiste gegevens te vervangen. De haken staan hier enkel ter verduidelijking. De haken mogen niet opgenomen worden in het bestand ftpcmd.txt. open <<URL van de internetprovider>> <<username>> <<password>> cd pc-radio put C:\Program Files\Broadcast Partners\PC-Radio Express\Web\broadcast partners.htm quit De regel cd pc-radio doet hetzelfde als het DOS-commando CD maar dan op de webserver. Dit kan nodig zijn als het bestand dat u gaat uploaden niet in de root van de internet server staat maar ergens in een submap. Bestanden zoals plaatjes en sjablonen moeten ook op de webserver aanwezig zijn Publicatie van titel en artiest Sommige gebruikers willen de actieve plaat niet rechtstreeks naar de website laten publiceren maar deze door een andere applicatie laten verwerken met een bestand waar op de eerste regel de artiest staat en op de tweede regel de titel van de plaat of omgekeerd. Dit kan eenvoudig als volgt opgelost worden: TitelArtiest.txt <#ItemsOnAir_TitelArtiestOnAir> TitelArtiestOnAir.txt <#Title> <#Artist> Wilt u de vorige, huidige en volgende track op de webiste van het radiostation in beeld brengen, dan is het volgende sjabloon misschien een optie: Compact.txt <#ItemsOnAir_Last1_CompactOnAir> <#ItemsOnAir_CompactOnAir> <#ItemsOnAir_Next1_CompactOnAir> CompactOnAir.txt <#Artist> - <#Title> 112 Broadcast Partners

119 Handleiding PC-Radio Express Beheer 22 BEHEER Met beheer kunt u (overbodige) bestanden of databankrecords beheren. Per tabblad krijgt u de gegevens op een overzichtelijke wijze gepresenteerd. Zodra u de knop Toepassen indrukt worden alle geselecteerde bestanden of records daadwerkelijk verwijderd. Daarna is het onmogelijk om ze terug te halen. Als u naar een ander tabblad gaat, zoekt PC-Radio eerst uit welke items in aanmerking komen om verwijderd te worden. Dit gebeurt slechts eenmalig maar kan soms enige tijd duren. In het schermvoorbeeld ziet u linksonder het aantal items. In de kolom Verwijderen ziet u de items die gemarkeerd zijn voor verwijdering en onderaan het aantal. Items kunt u per stuk markeren, maar u kunt ook eerst een selectie maken met muis of toetsenbord en deze ineens markeren met de sneltoets Ctrl+M. Alles items selecteren kan met Ctrl+A. Historie Hier ziet u vanaf welke dag er historie in de databank aanwezig is. U kiest een bepaalde datum, Beheer zal de historie van voor die datum verwijderen. PC-Radio gebruikt de historie voor het maken van een Buma-rapportage. Verwijder de historie pas als u de rapportage gemaakt hebt. we make radio happen 113

120 Beheer Handleiding PC-Radio Express Playlist In tegenstelling tot de historie waar u later een en ander van wilt terugkijken heeft het bewaren van oude playlists niet veel nut. PC-Radio toont op gelijkaardige manier voor vanaf welke dag er playlist aanwezig zijn en kun u een datum kiezen. Verder biedt PC-Radio de mogelijkheid om playlists met een alternatieve naam op te slaan. Deze playlists zijn apart zichtbaar. Voice track PC-Radio bepaalt automatisch welke voice tracks verwijderd mogen worden. Daartoe worden eerst alle playlist doorlopen omdat daarin een vermelding naar de voice tracks staat. Het kan dus enige tijd duren voordat de voice tracks zichtbaar zijn. Beheer markeert automatisch de voice tracks die niet meer in een playlist gebruikt worden. Audio De verwijderfunctie in de muziekdatabank verwijdert een record uit de databank maar niet van de harddisk. Met het tabblad Audio kunt u PC-Radio laten zoeken naar alle audiobestanden die niet voor komen in de muziek databank. De voorafluisterfunctie kunt u gebruiken als controle voordat u ze definitief verwijdert. Kopieën Op systemen met meerdere audiomappen en werkstations met afwijkende instellingen kan het voorkomen dat bepaalde (veel gebruikte) items, bijvoorbeeld nieuwsflitsen, opnieuw worden opgenomen in een andere map. U heeft daar normaliter niet direct zicht op. PC-Radio gaat bij het afspelen van een item op zoek naar het bestand in de mappen die in de instellingen opgegeven zijn, de mappen worden afgezocht in de volgorde die u heeft aangegeven. Zodra het eerste bestand is gevonden, zal PC-Radio dat afspelen. Het is ook mogelijk dat u een oud item met de extensie.s48 opnieuw heeft opgenomen en opgeslagen als.wav. U heeft dan twee maal dezelfde ID op het systeem staan maar met een verschillende extensie. Als u naar het tabblad Kopieën gaat, zoekt PC-Radio alle mappen af naar dubbel voorkomende bestanden, in verschillende mappen of met een verschillende extensie. Beheer zal de bestanden die normaliter niet door PC-Radio afgespeeld zullen worden, automatisch markeren voor verwijderen. De voorafluisterfunctie kunt u gebruiken als controle voordat u ze definitief verwijdert. Databank De functie van dit tabblad is min of meer complementair aan die van het tabblad Audio. In dit geval onderzoekt PC-Radio de muziekdatabank en controleert of het harddisk audiobestand aanwezig is. Van de items waarvoor dit niet het geval is toont PC-Radio de Drager ID, titel en artiest. Het opschonen van de muziekdatabank doet u hiermee op efficiënte wijze. 114 Broadcast Partners

121 Handleiding PC-Radio Express Beheer Houdt u er rekening mee dat de audiomappen in de instellingen goed ingevuld zijn. Als dit niet het geval is, ziet u hier mogelijk een grote hoeveelheid tracks waarvan de bestanden op een andere plaats opgeslagen zijn. Artiest Na verloop van tijd kan het voorkomen dat tracks van bepaalde artiesten uit het systeem verwijderd worden of dat een spelfout in de naam van een artiest wordt gecorrigeerd. Dit artiest of verkeerd gespelde naam blijft in de databank zichtbaar (o.a. in de databank editor op het tabblad Track). Deze functie controleert welke artiesten nog wel in de databank staan maar waarvan geen track meer aanwezig is. U moet er wel rekening mee houden dat u ook de ingevulde artiestinformatie kwijt bent als u met deze functie een artiest uit de databank verwijdert. Golfvorm De eerste keer dat een track in de Databank editor wordt geopend, zal PC-Radio de golfvorm uitrekenen. Hoewel deze actie op een moderne PC niet veel tijd kost, kan het soms vervelend zijn om hier op te moeten wachten. Op dit tabblad krijgt u de mogelijkheid om ineens alle audiobestanden na te lopen en de golfvorm uit te rekenen. Op PC s met een multicore-processor zal van deze cores gebruik gemaakt worden. we make radio happen 115

122 Instellingen Handleiding PC-Radio Express 23 INSTELLINGEN PC-Radio kent diverse instellingen zoals de zoekpaden voor het harddisk audio of de criteria die u in de databank editor bij de platen invult voor de Formatplanner. U vindt deze door via de menu s Tools Instellingen te kiezen. In dit hoofdstuk beschrijven we per categorie de instellingen die u kunt maken. Houdt u er rekening mee dat sommige wijzigingen grote gevolgen kunnen hebben. Wij adviseren dan ook dat slechts één persoon bij het radiostation hier toegang tot heeft. De instellingen zijn verdeeld in de categorieën Globaal (instellingen voor alle PC s in het netwerk), Automatisering (instellingen die enkel van toepassing zijn op de automatisering) en Lokaal (instellingen die voor elke PC s verschillend zijn). Aan de onderzijde ziet u op het scherm de knop Controle. Hiermee kunt u een controle van uw instellingen laten uitvoeren. Met name de mappen die u opgeeft voor harddisk audio en bijvoorbeeld HTML sjablonen worden op hun bestaan gecontroleerd Globaal Algemeen De algemene instellingen voor alle PC s in het netwerk vindt u de onderstaande Naamgeving Radionaam Locatie Hier vult u de naam van het radiostation in. Hier vult u de plaatsnaam van het radiostation in. Deze velden worden in rapporten gebruikt. Database verbinding Hier ziet u de database verbinding die momenteel gebruikt wordt. U kunt een andere verbinding kiezen door deze in de lijst te selecteren. De knop ( ) gebruikt u om een nieuwe verbinding te selecteren. Nadat u de verbinding gewijzigd hebt moet u PC-Radio afsluiten. De nieuwe database verbinding wordt pas actief als u de volgende keer PC-Radio start. Buma rapportage In Nederland zijn radiostations verplicht de gespeelde muziek, jingles, enzovoorts te rapporteren aan Buma. De velden bij Buma rapportage hebben hierop betrekking. Wat u bij de eerste vier velden moet invullen wordt door Buma bepaald. Organisatie Buma/Stemra/Sena kent per uitzendorganisatie een code toe, zodat het voor Buma/Stemra en Sena duidelijk is wie de toeleverancier is 116 Broadcast Partners

123 Handleiding PC-Radio Express Soort rubriek Rubriek Buma Zendercode Periode Gecomprimeerd Instellingen van deze gegevens. Deze code is uniek per zender en wordt samengesteld uit 3 of 4 letters en/of cijfers. Aan alle gelden welke door Buma/Stemra worden ontvangen, wordt een code tegekend. Standaard wordt R (radio) of T (televisie) door Buma/Stemra toegekend. Binnen de soort rubriek maakt Buma/Stemra een onderverdeling voor verschillende sub-rubrieken bestaande uit 2 letters. Bijvoorbeeld EN (Ether Nationaal), LT (Lokale Televisie) of NC (Niet landelijke Commerciële radio). Op basis van deze code kan Buma/Stemra de rechthebbende mededelen uit welke sub-groep de muziekgegevens afkomstig zijn. In combinatie met de zendercode worden de door u verstrekte gegevens uniek gemaakt. Omdat binnen een uitzendorganisatie meerdere kanalen (zenders) van toepassing kunnen zijn, is hier een mogelijkheid aanwezig om per zender een unieke aanduiding toekennen, bijvoorbeeld NOS zendercode: NL1, NL2, NL3. De periode waarover de rapportage plaatsvindt, kan variëren van een week tot een jaar. Buma geeft deze periode op. De meeste lokale radiostations zijn verplicht om één week per jaar te rapporteren. Bij de Buma rapportage ontstaan grote bestanden. Door deze optie aan te vinken vindt er na de rapportage nog een verwerkingsslag plaats waarbij het bestand met dezelfde naam wordt gecomprimeerd in het ZIP-formaat. we make radio happen 117

124 Instellingen Handleiding PC-Radio Express Voice track Voicetrack auto duck level Duck snelheid Databank editor Start level End level Auto gain Extra Einde afluisteren Toevoegen aan databank bij slepen nieuwe tracks uit verkenner Adobe Audition koppeling Dit geeft aan wat het maximale verschil is in audioniveau tussen de voicetrack en de tracks waarmee deze mixt. Deze optie bepaalt de steilheid van de fadecurve na het ducken. PC-Radio bepaalt bij nieuwe tracks automatisch het fade-in start punt aan de hand van het niveau in het bestand. Geef hier het gewenste level in. PC-Radio bepaalt bij nieuwe tracks automatisch het volgende punt aan de hand van het niveau in het bestand. Geef hier het gewenste level in. Omdat niet alle tracks even luid zijn, is het raadzaam om de gain te corrigeren zodat het standaard afspeelniveau op -18 db komt. U kunt deze optie ook uitzetten, bijvoorbeeld als u klassieke muziek speelt en de tracks van te voren al het juiste niveau hebben gekregen. Met de voorafluisterknop is het mogelijk het einde van de tracks te beluisteren. Hiermee geeft u aan hoeveel seconden u van het einde wilt horen. Audiobestanden kunt u rechtstreeks vanuit de Windows verkenner naar de playlist slepen als deze in de zoekpaden van PC-Radio staan. De bestanden worden automatisch toegevoegd aan de databank, tenzij u deze optie uitvinkt. U zult het toevoegen bijvoorbeeld niet willen doen als het gaat om tracks die eenmalig op de radio gedraaid gaan worden. Vanuit Adobe Audition kunnen PC-Radio audiobestanden worden opgeslagen. Daarbij kan ook meteen de artiest en de titel in de PC-Radio databank worden toegevoegd of gewijzigd. Als het vakje is aangevinkt dan zal Adobe Audition de titel en artiest informatie in de databank van deze database verbinding opslaan. Als het niet is aangevinkt dan zal Adobe Audition de titel en artiest informatie in een andere databank opslaan. Deze optie is van belang voor gebruikers met meerdere PC-Radio uitzendsystemen in één computernetwerk. Daaruit volgt dat in de meeste gevallen het vakje is aangevinkt. PC-Radio installatie Software map Met deze knop wordt de verkenner geopend in de map waarin PC-Radio Express is geïnstalleerd. Data map Met deze knop wordt de verkenner geopend in de map waarin de data van PC-Radio Express staat. Het is mogelijk dat deze map overeenkomt met de Software map. 118 Broadcast Partners

125 Handleiding PC-Radio Express Instellingen Criteria De criteria voor de Formatplanner kunt u op dit tabblad zelf invullen. De instellingen worden door Broadcast Partners standaard ingevuld volgens een systeem dat door de meeste professionele radiostations wordt gehanteerd. Hierdoor kan elk radiostation de muziek databank van Broadcast Partners, die door verschillende PC-Radio gebruikers steeds wordt uitgebreid, direct gebruiken. Hoewel u helemaal vrij bent in het gebruik van de criteria raden wij u sterk aan de standaard instellingen te handhaven en indien nodig uit te breiden. Bij Taal treft u slechts 6 mogelijkheden aan. U kunt dus eenvoudig een aantal talen opnoemen dat niet in het rijtje vermeld is. U moet zich dan echter wel realiseren dat de meeste radiostations in de Formatplanner nooit een selectie zullen doen op bijvoorbeeld taal Pools! Platen die buitenissige criteria meekrijgen, hebben minder kans om door de Formatplanner geselecteerd te gaan worden. De namen van de criteria kunt u zelf invoeren. Bij het eerste criterium (Songtype) heeft u ook de mogelijkheid om voor alle 25 mogelijkheden voor dat criterium een kleur in te stellen. Deze kleur gebruikt PC-Radio in de playlist voor de titel en artiest, zodat u daar snel het songtype van een track ziet. Songtype Extra Doelgroep Taal Tip Pop jaar Nederlands Hit Dance jaar Engels Current Rock jaar Duits Recurrent Hard Rock jaar Frans Golden Oldie House jaar Romaans Oldie Klassiek Uuropener Instrumentaal Antiek Dance Classic we make radio happen 119

126 Instellingen Handleiding PC-Radio Express Reclame Rhythm & Blues Promo Reggae A-rotatie Jingle Love Song B-rotatie Pingel / Leader Soft Classic C-rotatie FX / Bedje Levenslied D-rotatie Nieuwstune Country Tijdsein Kerst Carnaval Soft / Easy Rock n Roll Audio lokaal Lokale audio mappen Map voice tracks Hier geeft u op in welke mappen PC-Radio Express de harddisk audio bestanden moet zoeken die u in de automatisering gebruikt. Het maximum aantal mappen in het lokale netwerk dat u kunt opgeven is 99. U dient er wel rekening mee te houden dat het zoeken van bestanden langer gaat duren naarmate er meer mappen opgegeven zijn. De mappen moeten voor alle PC s in het netwerk identiek ingesteld zijn. (Dit is in tegenstelling tot het ingeven van mappen in PC-Radio Express 4, waarbij de mappen voor elk werkstation afzonderlijk ingesteld moesten worden.) Tip: door het slepen vanuit een Windows verkenner van de audiomappen kan u heel snel de lokale audio mappen instellen. Dit is de map waarin de opgenomen voice tracks worden bewaard. 120 Broadcast Partners

127 Handleiding PC-Radio Express Map binnenkomende audio bestanden Instellingen Dit is de map waarin extern aangeleverde audiobestanden die van tijd tot tijd wijzigen komen te staan. Dit is van toepassing voor bijvoorbeeld extern aangeleverd nieuws onder de vorm van audiobestanden zoals de persagentschappen Novum (NL) of Belga (B). De software die de aangeleverde audiobestanden ophaalt bij het persagentschap dient zo te worden ingesteld dat het audiobestand in de map binnenkomende audio bestanden wordt geplaatst. Belangrijk: dit mag geen map zijn die bij de lokale audio mappen is ingevuld! Voor het afspelen in de automatisering of bij het bladeren ernaartoe in de databank editor wordt gecontroleerd of er een audiobestand aanwezig is in deze map. Als dit zo is, dan verplaatst PC-Radio het audiobestand vliegensvlug naar de doelmap binnenkomende audiobestanden. Deze map is wel vereist bij de lokale audiomappen, bij voorkeur vooraan in de rij. Voorbeeld: Een bestand wordt afgeleverd in de map P:\PC-Radio Express\In Kort voor het afspelen in de automatisering wordt dat audiobestand verplaatst naar de map P:\PC-Radio Express\Hd Daarbij wordt een gelijknamig aanwezig bestand overschreven. In beeld ziet u hier tevens Zoektijd staan met daarnaast de tijd die PC-Radio nodig heeft gehad om alle audiobestanden in de opgegeven zoekmappen te vinden. Geeft het scherm wachten aan, dan is PC-Radio nog bezig met zoeken en maakt u vrijwel zeker gebruik van een traag netwerk. Met een goed geconfigureerd netwerk zal het zoeken van de bestanden hooguit enkele seconden duren. Waarden van tientallen seconden of hoger duiden op een probleem zoals netwerkcomponenten met een maximum snelheid van 100 Mbit. Dit kan de prestaties van PC-Radio nadelig beïnvloeden Scan rechten Sommige computers zijn aangesloten op het lokale netwerk van het radiostation. Bijgevolg hebben deze computers direct toegang tot de audiomappen van het lokale netwerk. Andere computers zijn dat niet omdat deze bvb via een VPN verbinding over het internet zijn aangesloten. Deze laatste computers hebben ook niet altijd toegang tot de audiomappen. Laptop computers zijn ook niet altijd aangesloten op het lokale netwerk van het radio station en hebben bijgevolg niet altijd toegang tot die zelfde audiomappen. Het is voor PC-Radio belangrijk om per audiobestand te weten of het aanwezig is. Dit wordt (onzichtbaar) en automatisch bijgehouden in de muziekdatabank. De Formatplanner mag bvb enkel muzieknummers plannen die aanwezig zijn op de On Air computer. Omdat niet alle computers altijd toegang hebben tot alle audiobestanden is het belangrijk dat PC-Radio moet weten welke computers rescan rechten heeft om het onzichtbare veld aanwezig correct bij te houden. we make radio happen 121

128 Instellingen Handleiding PC-Radio Express Bij de scan rechten kan dit per computer worden ingevuld. Computernaam Beschrijving Rescan recht De naam van de computer om rescanrechten in te stellen Een willekeurig beschrijving van de computer. Dit is handig als de computernaam onduidelijk is over welke computer het precies gaat. De betreffende computer heeft wel of geen rescan recht. Iedere computer die een verbinding maakt met deze database zal automatisch in de lijst worden toegevoegd zonder rescan rechten. De PC-Radio systeembeheerder kan dan indien gewenst rescan rechten toekennen. Handmatig kan er ook een computer worden toegevoegd. In de praktijk komt het erop neer dat computers die altijd aangesloten zijn op het lokale netwerk in het radiostation, dat deze computers rescan rechten bezitten en de andere computers niet Automatisering De instellingen op dit tabblad hebben betrekking op de werking van de automatisering. 122 Broadcast Partners

129 Handleiding PC-Radio Express Algemeen Tijd instellingen Fade moment bij glijdende HDitems voor vast begin of uitvullend blok Fadeout duur glijdende HDitems bij start van vast begin of uitvullend blok Automatisch volgen na Instellingen Met deze instelling regelt u het moment waarop PC-Radio het actieve harddisk item of externe audio laat uitfaden voor de start van een uitvullend blok of item met vaste begintijd. Gebruik deze instelling in combinatie met de volgende instelling. Met deze instelling geeft u de duur van de fadeout van het actieve harddisk item of externe audio op voor de start van een uitvullend blok of item met vaste begintijd. Gebruik deze instelling in combinatie met de voorgaande instelling. Met deze waarde stelt u in na hoeveel tijd (in uren en minuten) de playlist het actieve item van de automatisering volgt. Opties Automatisering activeren na opstarten PC-Radio Live assist uitschakelen bij starten van een uitvulblok Uitvulblok altijd Zodra u PC-Radio start, kunt u automatisch de automatisering activeren door deze optie aan te zetten. Na een onverhoopte spanningsonderbreking zorgt u er hiermee voor dat de automatisering weer zo snel mogelijk gaat lopen zonder tussenkomst van iemand. Het gebeurt soms dat de DJ vergeet Live assist uit te zetten bij de start van het uitvulblok, als er na de uurwisseling geen live uitzending is en de DJ niet meer aanwezig is, wordt het onverwachts stil in de ether. Met deze optie voorkomt u dat. De DJ moet dan in het reclameblok na de uurwisseling zelf de Live assist functie weer activeren. Als deze optie geactiveerd is zal de automatisering het uitvulblok we make radio happen 123

130 Instellingen Handleiding PC-Radio Express spelen in Cart A Functietoetsen F1 t/m F4 Start actieve item bij faderstart Extern audio Geforceerd item Activeren bij stoppen automatisering altijd starten in Cart A, ook als deze in Cart B gecued staat. Hiermee kunt u de functietoetsen F1 t/m F4 gebruiken voor het bedienen van Live assist. Met name voor gebruikers van een laptop is deze optie handig. Bij inschakelen van deze optie komt het volgende actieve item in beide carts als er niets speelt. Het gemak voor de DJ is dat het niet uitmaakt welke fader hij open schuift om de volgende track te starten. Bij de menu-optie Extern audio toevoegen wordt deze bron toegevoegd in de playlist na het huidige item. Deze bron voor extern audio wordt ingeschakeld op het moment dat u de automatisering stopt HTML Het tabblad HTML gebruikt u voor het instellen van HTML export. PC-Radio Express biedt de mogelijkheid playlists te exporteren als HTML bestand. Bronjabloon Doelbestand Actief Uitvoeren bij actief sjabloon Standaard afbeelding Dit is de basissjabloon die gebruikt wordt voor de export naar HTML. De voorbeeldsjablonen en bijbehorende bestanden staan in de map Html. Hier geeft u de bestandsnaam, inclusief extensie, op van het HTMLbestand dat gegenereerd moet worden. Indien deze optie actief is, ververst PC-Radio automatisch de HTML-pagina als er een nieuwe track start. De HTML-pagina loopt dan als het ware mee met de automatisering. Hier geeft u een commando op dat PC-Radio steeds zal uitvoeren na een update van de HTML export. Dit werkt enkel als het sjabloon gemarkeerd is als actief sjabloon (zie bovenstaande optie). U kunt hier bijvoorbeeld een ftp commando starten. Bij het gebruik van afbeeldingen in de sjablonen is het aan te raden om een standaard afbeelding op te geven. Deze wordt getoond als er geen afbeelding van track, disc of artiest aanwezig is. 124 Broadcast Partners

131 Handleiding PC-Radio Express Instellingen De twee knoppen gebruikt u voor de volgende acties: Bekijken Bewerken Opent de sjabloon in Internet Explorer zodat u het resultaat kunt zien. Opent de sjabloon in Kladblok voor het bewerken van de broncode. Hoe u de HTML export gebruikt kunt u in het betreffende hoofdstuk lezen RDS Op het laatste tabblad van de instellingen configureert u de communicatie met de Radix RDS software. we make radio happen 125

132 Instellingen Handleiding PC-Radio Express U vult Host en Poort in en zet de verbinding op Actief. Nadat u op Toepassen drukt, wordt de verbinding opgebouwd. In het onderste deel van het tabblad ziet u dan de meest relevante data. De Radix RDS server moet eerst gestart zijn voordat u de RDS client in PC-Radio actief zet of PC-Radio opstart. In de statusbalk van PC-Radio is de Program Service tekst zichtbaar Extern audio De externe bronnen die u hier configureert kunt u in de dagformats van de Formatplanner programmeren of handmatig in de playlist toevoegen of wijzigen. U kan dan kiezen uit een lijst met alle namen die hier zijn ingesteld. Broadcast Partners beveelt de RME Multiface II aan voor de doorgifte van externe bronnen. Extern audio via DirectSound Voorwaarde voor het gebruik is dat input en output op dezelfde audiokaart aangesloten zijn. Er zit een vertraging van ongeveer 700 msec tussen ingang en uitgang. Extern audio via stream U kunt (internet)streams doorgeven. PC-Radio ondersteunt standaard oa. AAC, mp3 en OggVorbis. Sommige streams worden met een listen.pls of.asx bestand beschikbaar gesteld. Het hangt van de aanbieder af of u deze kunt gebruiken. Bij deze externe bronnen bent u afhankelijk van de kwaliteit van het eigen netwerk en internet voor het ononderbroken uitzenden. Op de website van Thesyscon ( vindt u documentatie over vertragingen in het netwerk en een programma om deze te controleren. 126 Broadcast Partners

133 Handleiding PC-Radio Express Instellingen Extern audio via RME mixer De RME Multiface II ondersteunt het routeren en faden van audio ingangen naar één of meerdere uitgangen. Het externe audio of raamprogramma kan zo direct naar de Non- Stop output (Cart-A) doorgegeven worden zodat een extra faderkanaal op het mengpaneel overbodig is Lokaal Algemeen Import automatisch openen Hier vindt u instellingen die u voor elke PC in het netwerk afzonderlijk opgeeft. Deze optie geeft aan of het importscherm direct geopend moet worden als een schijf in de DVD-speler wordt geplaatst of een USB-drive wordt aangesloten. Buma export map De map waar de rapportage in geplaatst moet worden geeft u hiermee op. Skin Schakel deze optie uit voor klassieke Windows weergave. Afbeelding bij slepen ShuttlePro Bij het slepen van items (bijvoorbeeld van de Databank browser naar de playlist) zal PC-Radio de afbeelding of golfvorm weergeven. Indien dat niet gewenst is, kunt u dat uitzetten of enkel aanlaten als de Mix editor geopend is De bedieningsconsole ShuttlePro sluit u aan op een vrije USB poort van de PC. U ziet hier de status van de ShuttlePro we make radio happen 127

134 Instellingen Handleiding PC-Radio Express Tipro toetsenbord jingle machine Voor de jingle machine is een toetsenbord beschikbaar voor directe toegang tot de jingles. Eerst moet u drivers installeren, daarna sluit u het toetsenbord aan op een vrije USB-aansluiting. D&R MambaNet status Externe audio editor Voor het gebruik van de D&R Axum mengtafel met PC-Radio installeert u WinPCap en een DLL voor de communicatie. De status van de verbinding ziet u hier weergegeven. Vanuit het menu bewerken kan een externe editor worden gebruikt om audiobestanden te bewerken. Hier geeft u aan welke applicatie gestart dient te worden of de applicatie wordt bepaald volgens de extensie die in Windows is gekoppeld aan de bestandsextensie. Afhankelijk van de gebruikte editor is er meestal een commando nodig. De twee karakters %1 worden vervangen door de naam van het betreffende audiobestand bij het aanroepen van de externe audio editor. Heel vaak volstaat als commando %1 inclusief de dubbele aanhalingstekens HD audio Op dit tabblad geeft u de instellingen voor harddisk audio op. De instelling Output routering hangt af van het aantal kanalen dat u tot uw beschikking heeft. PC-Radio ondersteunt maximaal 16 stereo kanalen. Voor elke functie geeft u op naar welk kanaal het audio gerouteerd dient te worden. Live A / Auto Het kanaal dat u hier aan toewijst wordt tijdens live uitzendingen 128 Broadcast Partners

135 Handleiding PC-Radio Express Live B Jingle A.. B VT Edit Instellingen gebruikt voor de Live A speler op het beeldscherm, PC-Radio gebruikt deze uitgang eveneens tijdens de non-stop uitzendingen. Het kanaal dat u hier aan toekent wordt gebruikt wordt tijdens live uitzendingen gebruikt voor de Live B speler op het beeldscherm. De jingles die u afspeelt op het linker scherm van de jinglemachine gaan naar dit kanaal. Het audio van de Mix editor komt op het kanaal dat u hier kiest. Het audio van de databank editor en Voorafluisteren komt op het kanaal dat u hier kiest. Het audio wordt standaard over Edit 1 afgespeeld. Het audio wordt over het Edit 2 kanaal afgespeeld indien het Edit 1 kanaal in gebruik is in bijvoorbeeld Live Assist bij een overeenkomstige apparaat instelling. Bij Input alias kunt u een duidelijke naam geven aan de opnamekanalen die u in PC-Radio tot uw beschikking heeft. we make radio happen 129

136 Vensters Handleiding PC-Radio Express 24 VENSTERS 24.1 Lettergrootte In het menu Venster en Letter grootte kunt u in de belangrijkste vensters de grootte van het gebruikte lettertype in het geactiveerde venster wijzigen. Dit wordt per gebruiker bijgehouden. Daarmee kan iedere gebruiker een eigen compromis instellen tussen grote letters en de hoeveelheid scherminformatie. 130 Broadcast Partners

137 Handleiding PC-Radio Express Audiokaarten 25 AUDIOKAARTEN Gebruikers van Wave systemen hebben wat betreft de keuze van audiokaart onbegrensde mogelijkheden. Het on-board audio van de PC of laptop is voldoende om te starten. Na korte tijd zal echter blijken dat de audiokwaliteit niet voldoende is en gaat men op zoek naar betaalbare alternatieven. In dit hoofdstuk presenteren wij een aantal audiokaarten waarmee Broadcast Partners goede ervaringen heeft. Model Uitvoering Analoog In Analoog Uit Digitaal in Digitaal uit M-Audio Delta 1010 PCI & 19 4 Jack 4 Jack 1 S/PDIF 1 S/PDIF M-Audio Delta 1010LT PCI & 4 RCA 4 RCA 1 S/PDIF 1 S/PDIF Cable M-Audio FireWire 410 FireWire 1 XLR / Jack 4 Jack 1 S/PDIF 1 S/PDIF Lynx Studio Technology AES16 PCI & Cable AES / EBU 8 AES / EBU Marian Trace D4 SRC PCI & Cable AES / EBU 4 AES / EBU RME Hammerfall DSP PCI & box 4 Jack 4 Jack 1 S/PDIF 1 S/PDIF Multiface II Terratec Phase 88 Rack PCI / 4 Jack 4 Jack 1 S/PDIF 1 S/PDIF FireWire & 19 Terratec Phase 88 PCI & 4 RCA 4 RCA 1 S/PDIF 1 S/PDIF 5.25 box MOTU 828mkII FireWire & 19 4 Jack 4 Jack 1 S/PDIF 1 S/PDIF Echo AudioFire 12 FireWire 6 Jack 6 Jack - - ESI ESP1010e PCIe & Cable 8 Jack 8 Jack 1 S/PDIF 1 S/PDIF Aantal in- & uitgangen zijn in stereo weergegeven. M-Audio Delta 1010 we make radio happen 131

138 Audiokaarten Handleiding PC-Radio Express M-Audio Delta 1010LT M-Audio FireWire 410 Lynx StudioTechnology AES16 Marian Trace D4 SRC RME Hammerfall DSP Multiface II 132 Broadcast Partners

139 Handleiding PC-Radio Express Terratec Phase 88 Rack Audiokaarten Terratec Phase 88 MOTU 828mkII Echo AudioFire 12 ESI ESP1010e Op het moment van schrijven is gebleken dat de volgende audiokaart niet geschikt is voor gebruik met PC-Radio Express: Terratec Phase 28 RME Hammerfall DSP Multiface II Gebruikers van een RME Multiface wordt geadviseerd om driver of hoger te installeren. RME Fireface 400 Zet in de Fireface Settings de volgende 4 opties rechts boven in het scherm uit: Check Input, SyncAlign, TMS, Interleaved. M-Audio driver instelling Gebruikers van een M-Audio Delta audiokaart wordt geadviseerd om driver te installeren, deze is geschikt voor zowel Windows XP SP3, Windows Vista SP2 als Windows 7. Voor de FireWire 410 adviseren wij versie we make radio happen 133

140 Audiokaarten Handleiding PC-Radio Express Motu 828mkII instelling In de MOTU FW Audio Console dient u de optie Enable full Wave support aan te zetten en de optie Enable Multi Channel Wave Synchronization uit zoals in het schermvoorbeeld aangegeven is. Lynx StudioTechnology AES16 Voor optimaal gebruik van deze audiokaart is driver L of nieuwer benodigd. Zet in de mixer via de menu s Settings Advanced SyncStart uit. Echo AudioFire 12 instelling Zet in de AudioFire Console de optie Locked aan en kies een sampling frequentie. Schakel daarna de AudioFire uit en weer aan. ESI ESP1010e In het Configuratiescherm moet bij Geluid de audiokaart geconfigureerd worden op 7.1 kanalen om 4 stereo outputs te kunnen gebruiken, anders is slechts één stereopaar beschikbaar. 134 Broadcast Partners

141 Handleiding PC-Radio Express 25.1 Configuratie Audiokaarten Als standaardapparaat voor het afspelen van geluid stelt u het beste het voorafluister kanaal in. Dit voorkomt dat het audio wat u afspeelt in bijvoorbeeld Windows Media Player of WinAmp direct OnAir hoorbaar is. De volgorde waarin de audio apparaten geïnitialiseerd worden in Windows bepaalt de apparaatvolgorde van Card 1 t/m 6 in PC-Radio. Zie PC-Radio systeem info scherm. De output routering moet zodanig ingesteld worden zodat dat de gewenste functie op de juiste audio output terecht komt. Zie menu Instellingen Lokaal HD audio. Als standaardapparaat voor het opnemen van geluid stelt u input 1 in. Deze is dan gereserveerd voor het maken van opnames (voice track / databank editor). De overige inputs (bij een RME Multiface II) kunt gebruiken voor het doorgeven van extern audio. we make radio happen 135

142 Audiokaarten Handleiding PC-Radio Express 136 Broadcast Partners

143 Handleiding PC-Radio Express Compact Interface Module 26 COMPACT INTERFACE MODULE Voor radiostations die hun faderstarts willen aansluiten op de radio-automatisering heeft Broadcast Partners de Compact Interface Module (CIM) in het leveringsprogramma. De module is ontworpen om met alle typen mengtafels compatibel te zijn, in tegenstelling tot in de handel verkrijgbare amateur-elektronica kitjes. Iedere ingang is voorzien van meerdere aanpassingsmogelijkheden. Dit betreft pull-up en pull-down weerstanden en een hoog/laag impedantie selectie. Hiermee worden problemen met aansluiten van de mengtafel voorkomen, en zal het faderstart signaal in een oogwenk worden verwerkt door de automatisering. De CIM is een kant-en-klare interface, die netjes is weggewerkt in de PC. U behoeft er zelf geen kastje omheen te bouwen! Het resultaat is een professioneel ogende en werkende combinatie van uw hardware met PC-Radio. Ingangen Uitgangen Interface CIM 6/2 (*) 6 2 Serieel CIM 8/4 Serieel 8 4 Serieel CIM 8/4 USB 8 4 USB CIM 8/4 LAN 8 4 Netwerk CIM 16/8 Serieel 16 8 Serieel CIM 16/8 USB 16 8 USB CIM 16/8 LAN 16 8 Netwerk (*) Niet meer leverbaar sinds 2009 Zowel de USB en de LAN-interface werken softwarematig naar PC-Radio toe over een virtuele seriële of COM-poort. we make radio happen 137

144 Compact Interface Module Handleiding PC-Radio Express In Windows XP en Vista wordt de virtuele compoort voor USB automatisch via Windows Update herkend en geïnstalleerd. De drivers voor USB zijn overigens terug te vinden op de installatie CD-Rom van PC-Radio. Voor de CIM met LAN-interface moeten er altijd drivers geïnstalleerd worden die ook terug te vinden zijn op de installatie CD-Rom van PC-Radio of op de website Remote inputs Alle ingangen zijn voorzien van een selecteerbaar hoog- of laagimpedant pull up of pull down circuit. Dit wordt geselecteerd met de jumpers op het board. Met de rij jumpers aan de linker kant kan het pull up of pull down circuit worden geactiveerd. Met de rij switches aan de rechter kant kan de impedantie worden bepaald (47k of 4k7) Remote outputs De remote outputs schakelen tussen 0 en 5 V Technische details Algemeen Vmains: Dimensions: Pmax: Remote ingangen Vmax: Vmin: Vhigh: Vlow: Rpull: 12 V PCI formaat insteekkaart 40 W max 5 V 0 V >4.2 V <1.0 V pull up or pull down, 47k or 4k7, jumper selectable Remote uitgangen Vhigh: 5 V Vlow: 0 V Imax,out: 25 ma Power output Imax: 5 ma 26.3 Installatie hardware Voor het aansluiten van de mengtafel (faderstart) op PC-Radio kunt u gebruik maken van de Compact Interface Module, kortweg CIM genoemd. De CIM kan eenvoudig in een vrij PCI slot worden geplaatst CIM Serieel Achterop de CIM bevinden zich twee connectoren. De kleine connector (COM) moet verbonden worden met een compoort op de computer. De CIM Serieel dient extern gevoed te worden. 138 Broadcast Partners

145 Handleiding PC-Radio Express CIM USB Compact Interface Module Aansluiting USB kabel op de CIM Het bijgeleverd kabeltje wordt aangesloten tussen een USB connector op het moederbord in de computer en op de 5-pinnen connector rechts boven op de CIM. Op bovenstaande foto is het kabeltje aangesloten op een (blauwe) USB connector op het moederbord. Meestal kunnen 2 USB apparaten worden aangesloten op 1 connector van het moederbord. Bijgevolg heeft men de keuze tussen de bovenste pinnen (op de foto 4 pinnen) of de onderste (op de foto 5) pinnen van de USB connector op het moederbord. LET OP: bij het verkeerd steken van de connector kan eventueel het moederbord of de CIM onherstelbaar beschadigd worden! Kijk goed naar de tekstopdruk op de CIM en het moederbord of in het instructieboekje. In het instructieboekje van het moederbord is terug te vinden welke connectoren op het moederbord USB aansluitingen zijn en waar de 5V voor de rode draad zit CIM LAN Deze wordt met een standaard RJ-45 netwerkkabeltje aangesloten op een hub, router of switch van het netwerk. De CIM Lan dient extern gevoed te worden IO-Interface De grote connector(en) (IO interface) dient om de faderstarts (mengtafel) en externe bronnen aan te sluiten. Voor de pin-out zie onderstaande tabel. De CIM routeert geen audio. we make radio happen 139

146 Compact Interface Module Handleiding PC-Radio Express Een CIM 6/2 en CIM 8/4 hebben elk 1 grote Sub D25-connector. De CIM 16/8 heeft 2 grote Sub D25-connectoren. In onderstaande tabel een overzicht van de aansluiting op de Sub-D connectoren. De CIM heeft, afhankelijk van het type 6 tot 16 remote inputs (D1-D6; D1-D8 of D1- D16) en 2 tot 8 remote outputs. Per remote input kan er één faderstart aangesloten worden. Het ene contact van de faderstart schakeling wordt aangesloten op een remote input. Het andere contact meestal op de GND. De functies van de remote inputs zijn naar eigen inzicht definieerbaar binnen PC-Radio. Per remote output kan er maximaal 1 externe bron aangesloten worden. Een CD- of MD-speler die is omgebouwd voor faderstart kan als externe bron worden gebruikt. De play/pause of pause knop moet worden aangesloten op de remote interface van de CD- of MD-speler. Het audio wordt meestal rechtstreeks aangesloten op de mengtafel. Op de CIM bevindt zich een rij jumpers en een dipswitch. Met de jumpers wordt de reactie van de remote inputs bepaald. Instelmogelijkheden zijn up (pull up) en down ( pull down). Voor de meeste mengtafels volstaat de jumperinstelling up. Met de dipswitch wordt de impedantie bepaald. Instelmogelijkheden zijn high (47KΩ) en low (4K7Ω). In de meeste gevallen volstaat een impedantie van 47KΩ. Voor signaallijnen langer dan 15 meter kan een impedantie van 4K7Ω nodig zijn. Gebruik goed afgeschermde kabel om storingen te voorkomen. Pin Ingangen 1 t/m 8 Uitgangen 1 t/m 4 Ingangen 9 t/m 16 Uitgangen 5 t/m 8 Type 18 Ingang 1 Ingang 9 Ingang 19 Ingang 2 Ingang 10 Ingang 20 Ingang 3 Ingang 11 Ingang 21 Ingang 4 Ingang 12 Ingang 5 Ingang 5 Ingang 13 Ingang 6 Ingang 6 Ingang 14 Ingang 7 Ingang 7 Ingang 15 Ingang 8 Ingang 8 Ingang 16 Ingang 12 Uitgang 1 Uitgang 5 Uitgang 13 Uitgang 2 Uitgang 6 Uitgang 22 Uitgang 3 Uitgang 7 Uitgang 23 Uitgang 4 Uitgang 8 Uitgang 9 +5V +5V Voeding 24 GND GND GND 25 GND GND GND Het aantal in- en uitgangen is afhankelijk van het type CIM. MD/CD speler Functie Type Meestal Jack Tip Play/Pause Remote input Meestal Jack Huis GND GND 140 Broadcast Partners

147 Handleiding PC-Radio Express Compact Interface Module Bij de meeste mengtafels kunt u instellen of via de faderstart een puls of continue contact wordt uitgestuurd. Voor PC-Radio is een continue contact nodig. Bij een puls contact kan het item enkel worden gestart en niet worden gestopt. Van een aantal populaire mengtafels staan hier onder de aansluitingen vermeld. Mengtafel Connector op mengtafel Pin-out op mengtafel Aansluiting op CIM Jumper op CIM D&R Airmate Stereojack chassis tip Remote input UP ring GND D&R Airmix Stereojack chassis tip Remote input UP continue / cue on ring GND D&R Airlab Stereojack chassis tip Remote input UP ring GND D&R Aircom Stereojack chassis tip Remote input UP continue ring GND D&R Sirius Sub-D 9 female 1 Remote input UP 6 GND D&R Scorpius Stereojack chassis tip Remote input UP ring GND Dateq BCS-50 / 100 / 200 Stereojack chassis tip Remote input UP huis GND Dateq BCS-25 Sub-D 25 female 3 (via schakeling) 7 (via schakeling) Remote input GND UP Dateq BCS-70 Sub-D 25 female 17 (collector) Remote input UP 5 (emitter) GND Eela SBM-90 Sub-D 25 female 22 (knopstart) Remote input UP 23 (knopstart) GND Eela SBM-90 Sub-D 25 female 24 (faderstart) Remote input UP 25 (faderstart) GND Eela SRM Cinch female kern Remote input UP massa GND Soundcraft SCA200 Sub-D 9 female 1 GND 2 cue kanaal B Remote input UP 4 cue kanaal A Remote input UP we make radio happen 141

148 Compact Interface Module Handleiding PC-Radio Express Alice Sub-D25 female 22 Remote input UP 10 GND Klotz Xenon Sub-D37 female 20 (Kathode) Remote input UP 16x GPI 1 (Anode) GND De Dateq BCS-25 schakelt met 15 Volt daarom moet er een spanningsdelerschakeling worden opgenomen in het kabeltraject. 142 Broadcast Partners

149 Handleiding PC-Radio Express Compact Interface Module instellingen 27 COMPACT INTERFACE MODULE INSTELLINGEN Na het aansluiten van de Compact Interface Module op de hardware (meestal de mengtafel in de studio) kan het instellen in PC-Radio gebeuren. Via Tools Compact Interface Module bereikt u het onderstaande scherm Modules Aan de linkerzijde van het scherm kunt u navigeren tussen een aantal vensters. Het venster Modules gebruikt u voor het aangeven op welke compoort van de PC u de CIM heeft aangesloten. Vink de optie Actief aan om aan te geven dat een CIM is aangesloten en druk vervolgens op Toepassen om de verbinding tot stand te brengen. Nadat de CIM is herkend worden in het middelste deel van het scherm enkele gegevens over de aangesloten CIM getoond. we make radio happen 143

150 Compact Interface Module instellingen Handleiding PC-Radio Express 27.2 Algemene ingangen In dit venster geeft u aan welke functies in PC-Radio u wilt bedienen en welke ingang van de CIM u daarvoor gebruikt. Bij de faderstart functies wordt iedere ingang twee maal ingevuld. Eénmaal bij de cue of stop functie en éénmaal bij de play functie. Bij één van de twee ingangen moet een vinkje ingevuld worden bij Inv. (=Inverted). Dit is nodig omdat er anders niet geschakeld kan worden tussen cue en play. Er is bijvoorbeeld twee maal ingang D2 ingevuld bij Live Assist HD-B. Bij welke ingang D2 (cue of play) dit vinkje moet staan hangt af van de faderstart schakeling op de mengtafel en de jumper instelling op de CIM. In de praktijk staan meestal de jumpers op UP en moet er een vinkje geplaatst worden achter de onderste ingang D2 (play functie). Dit zelfde geldt dan ook voor de overige faderstart functies en ingangen. Testmode Programmeren Als deze optie aangevinkt is, hebben de wijzigingen die u doorvoert geen invloed op PC-Radio. U gebruikt deze optie letterlijk voor het testen van de instellingen. Met deze knop schakelt u de CIM naar een soort leerstand. Eerst selecteert u een functie, dan drukt u de betreffende knop in die deze functie moet activeren. PC-Radio registreert de ingang van waarop de betreffende knop is aangesloten en vult die voor u in. De eerder getoonde configuratie is voor een mengtafel met continue fader- of knopstart. Bij een mengtafel die gebruik maakt van gepulste fader- of knopstart is de volgende instelling van toepassing. 144 Broadcast Partners

151 Handleiding PC-Radio Express Compact Interface Module instellingen 27.3 Uitgangen In dit venster kunt u de twee beschikbare outputs configureren. U kunt bijvoorbeeld twee voor faderstart omgebouwde MD spelers aansturen. Of er een vinkje moet staan bij Inv. (=Inverted) hangt van de MD speler af. Het lampje mag niet constant groen branden, maar mag enkel oplichten bij een start of pauze puls. we make radio happen 145

152 Compact Interface Module instellingen Handleiding PC-Radio Express 27.4 Interface modules Dit scherm geeft de status van de alle beschikbare inputs weer. De Testmode kunt u gebruiken om te controleren of de hardware goed is aangesloten. Hiervoor vinkt u deze optie aan en bedient u de faders op de mengtafel (als u die zo heeft geconfigureerd in de tafel). De leds zullen vervolgens uitgaan of oplichten. Een toegekende actie aan deze ingang zal in Testmode niet worden uitgevoerd. 146 Broadcast Partners

153 Handleiding PC-Radio Express Behringer MX882 als studioswitch 28 BEHRINGER MX882 ALS STUDIOSWITCH Voor radiostations die PC-Radio in non stop mode ook buiten de mengtafel/studio om willen kunnen routen is de Behringer MX882 een zeer betaalbare oplossing. Blokschema Behringer MX Routing bij RME Hammerfall DSP multiface II Input Main Left = RME Multiface kanaal 1 of ander kanaalnummer dat voor de linker uitgang van het PC-Radio non-stop signaal gebruikt wordt. (instelling in PC-Radio) Input Main Right = RME Multiface kanaal 2 of ander kanaalnummer dat voor de linker uitgang van het PC-Radio non-stop signaal gebruikt wordt. (instelling in PC-Radio) Left main output = naar linker ingang van een stereo zender, STL of kabelmodulator. Right Main output = naar rechter ingang van een stereo zender, STL of kabelmodulator. Input 1 = van de masteruitgang van de mengtafel links. Output 1 = niet aangesloten. Input 2 = van de masteruitgang van de mengtafel rechts. we make radio happen 147

154 Behringer MX882 als studioswitch Handleiding PC-Radio Express Output 2 = Input 3 = Output 3 = Input 4 = Output 4 = niet aangesloten. niet aangesloten. split van input main left = RME Multiface > naar mengtafel eerste kanaal van PC-Radio links. niet aangesloten. split van input main right = RME Multiface > naar mengtafel eerste kanaal van PC-Radio rechts. Stand knoppen Main Link = aan bij nonstop, uit bij live. Input 1 & 2= split bij nonstop, mix bij live. Input 3 & 4= altijd in split stand. Input 5 & 6= stand spelt geen rol aangezien niets aangesloten. Dus enkel de knoppen met oranje tekst moeten worden omgezet bij omschakelen tussen nonstop en live (drie knopjes in het totaal). De Balance van inputs 1 & 3 staan volledig links. De Balance van inputs 2 & 4 staan volledig rechts. Schema audio routing De hier getoonde PC-Radio Timeshifter en Audiologger zijn niet van toepassing op PC-Radio Express. 148 Broadcast Partners

155 Handleiding PC-Radio Express 28.2 Routing bij M-Audio Delta 1010 Behringer MX882 als studioswitch Input Main Left = M-Audio Delta 1010 kanaal 1 of ander kanaalnummer dat voor de linker uitgang van het PC-Radio non-stop signaal gebruikt wordt. (instelling in PC-Radio) Input Main Right = M-Audio Delta 1010 kanaal 2 of ander kanaalnummer dat voor de linker uitgang van het PC-Radio non-stop signaal gebruikt wordt. (instelling in PC-Radio) Left main output = naar linker ingang van een stereo zender, STL of kabelmodulator. Right Main output = naar rechter ingang van een stereo zender, STL of kabelmodulator. Input 1 = Output 1 = Input 2 = Output 2 = Input 3 = Output 3 = Input 4 = Output 4 = Input 5 = Output 5 = Input 6 = Output 6 = van de masteruitgang van de mengtafel links. niet aangesloten. van de masteruitgang van de mengtafel rechts. niet aangesloten. niet aangesloten. split van input main left = M-Audio Delta 1010 > naar mengtafel eerste kanaal van PC-Radio links. niet aangesloten. split van input main right = M-Audio Delta 1010 > naar mengtafel eerste kanaal van PC-Radio rechts. Output soundblaster links. (met door PC-Radio gefade externe bron via extra geluidskaart) eventueel naar mengtafel om door PC-Radio gefade externe bron tijdens open fader te kunnen beluisteren. Output soundblaster rechts. (met door PC-Radio gefade externe bron via extra geluidskaart) eventueel naar mengtafel om door PC-Radio gefade externe bron tijdens open fader te kunnen beluisteren. Stand knoppen Main Link = aan bij nonstop, uit bij live. Input 1 & 2= split bij nonstop, mix bij live. Input 3 & 4= altijd in split stand. Input 5 & 6= altijd in mix stand. Dus enkel de knoppen met oranje tekst moeten worden omgezet bij omschakelen tussen nonstop en live. (drie knopjes in het totaal) De balance van inputs 1, 3 & 5 staan volledig links. De balance van inputs 2, 4 & 6 staan volledig rechts. we make radio happen 149

156 Behringer MX882 als studioswitch Handleiding PC-Radio Express Schema audio routing De hier getoonde PC-Radio Timeshifter en Audiologger zijn niet van toepassing op PC-Radio Express. 150 Broadcast Partners

157 Handleiding PC-Radio Express TXT2PLL 29 TXT2PLL TXT2PLL is een hulpprogramma voor PC-Radio waarmee planningen die in een andere applicatie gemaakt zijn omgezet kunnen worden naar een voor PC-Radio geschikte playlist. In het verleden is dit programma met name gebruikt voor het toevoegen van commercials aan een playlist met muziek en jingles om zo een complete programmering te maken. TXT2PLL maakt gebruik van de databank van PC-Radio (ondermeer voor het berekenen van de lengte van de toe te voegen items) en dient daarom gebruikt te worden in de map waarin PC-Radio geïnstalleerd is. Bij de installatie van PC-Radio wordt het hierin ook neergezet. Als u enkel TXT2PLL intypt krijgt u hulp bij het gebruik ervan: PC-Radio 6, Text to PLL conversion, version Copyright (C) , Broadcast Partners TXT2PLL [/A] [/V] [/N] [/D] [/E] filename [filename...] /A Add = adds items that did not exist to the database /V Verbose = logs items that are not in the database /N Nodelete = do not delete items previously added by TXT2PLL /D Delete = delete playlist before conversion /E External = mark items as external Het converteren van een tekstbestand gebeurt bijvoorbeeld met het volgende commando (als het tekstbestand zich in dezelfde directory bevindt): TXT2PLL TXT of TXT2PLL C:\PLANNER\ TXT De schermuitvoer ziet er als volgt uit: txt dinsdag 21 maart 2006 Hiermee geeft het programma aan welk tekstbestand en playlist gecombineerd worden. Met de verschillende opties heeft u de volgende mogelijkheden: /A Items die wel in het tekstbestand staan maar niet in de database voorkomen worden daar aan toegevoegd. Het is natuurlijk van belang om daarna de databankgegevens in te voeren in PC-Radio. /V Er wordt een lijst gemaakt van alle items in het tekstbestand die niet in de databank voorkoen. Deze lijst wordt opgeslagen in een bestand met de naam txt2pll.log. /N Items die door TXT2PLL in de playlist geplaatst worden krijgen een speciale markering (commercial) zodat ze bij het herhaald uitvoeren van TXT2PLL correct vervangen worden. Met deze optie worden de eerder geplaatste niet vervangen, de nieuwe items we make radio happen 151

158 TXT2PLL Handleiding PC-Radio Express worden aan de playlist toegevoegd. /D De playlist wordt eerst leeg gemaakt voordat de nieuwe items toegevoegd worden. Als deze optie gebruikt wordt heeft het geen zin om ook de optie /N op te geven. /E De items worden gemarkeerd als extern in plaats van als commercial. Hierdoor zijn ze in PC-Radio in het monitorscherm zichtbaar. Als het tekstbestand niet aanwezig is (bijvoorbeeld omdat u een typfout maakt) of de playlist in gebruik is geeft TXT2PLL dit aan met de tekst (FOUT): txt (FOUT) woensdag 22 maart 2006 Hier is het tekstbestand niet aanwezig, of txt donderdag 23 maart 2006 De playlist donderdag 23 maart 2006 is reeds in gebruik. als de playlist in PC-Radio is geopend en daardoor niet bijgewerkt kan worden. TXT2PLL converteert het opgegeven bestand, maar combineert dit tevens met een playlist met dezelfde naam. Omdat het programma in de PC-Radio directory geïnstalleerd is, is de plaats van de juiste playlist bekend. Op de juiste plaatsen worden de items toegevoegd. Items die tijdens een eerdere conversie in de playlist zijn gezet, worden door TXT2PLL eerst verwijderd. Op deze manier is het mogelijk herhaaldelijk een conversie uit te voeren zonder dat de playlist steeds meer commercials bevat. Voor elk gewenst tijdstip kunt u in één keer een blok van maximaal 25 digitaal audio (harddisk MPEG bestanden) items opgeven. Het tekstbestand bevat daarvoor steeds regels (maximaal 1500 regels of blokken) die beginnen met DIGITAAL en een tijdsaanduiding in uren en minuten Daarna komt eventueel een aanduiding of het blok een vaste begintijd heeft (VAST), dan wel uitgevuld wordt (UITVULLEN). Na een isgelijk-teken komen de namen van de spots, gescheiden door komma s en de regel wordt afgesloten met een puntkomma. Commentaar is toe te voegen door dit tussen accolades te plaatsen. Voor de tekst maakt TXT2PLL geen onderscheid tussen hoofdletters en kleine letters, tevens mogen spaties aanwezig zijn om de leesbaarheid te vergroten. De betekenis en functie van glijdende, vaste of uitgevulde items is beschreven in de handleiding van PC-Radio. TXT2PLL sorteert alle blokken op tijd, in het tekstbestand mogen ze dus in een willekeurige volgorde opgenomen zijn. Bij het samenvoegen vergelijkt TXT2PLL de tijden van de eerste items uit tekstbestand en playlist. Het item met de laagste tijd komt als eerste in de nieuwe playlist. Daarna wordt het volgende item genomen, tijden vergeleken en zo verder. In situaties waarbij de items exact dezelfde tijd hebben, krijgt het blok uit het tekstbestand voorrang. Voorbeelden: DIGITAAL 0:00 = SPOT1, SPOT2, SPOT3; DIGITAAL 10:00 UITVULLEN = SPOT1, SPOT2, SPOT3; digitaal 20:30 VAST = SPOT1, SPOT2, SPOT3; digitaal 0:00 = MAD12; digitaal 0:01 = COLL4; digitaal 0:02 = J-COOL; digitaal 0:03 = BEAT5; 152 Broadcast Partners

159 Handleiding PC-Radio Express digitaal 0:04 = SPOT67, SPOT8, SPOT7; digitaal 0:05 = KANE01; TXT2PLL In het tweede voorbeeld wordt een playlist gemaakt waarin de items netjes achter elkaar komen. De tijdsaanduiding is slechts een indicatie, door deze netjes te laten oplopen bent u er zeker van dat deze volgorde ook in de playlist blijft gehandhaafd. Als alternatief bestandsformaat kunt u ook het volgende gebruiken: Positie Betekenis Datum (deze is enkel als controle) Uur Minuut Bestandsnaam Vanaf positie 21 kan de naam van het item staan, dit is echter niet verplicht. we make radio happen 153

160 PC-Radio sleutel Handleiding PC-Radio Express 30 PC-RADIO SLEUTEL Bij elk PC-Radio systeem worden door Broadcast Partners één of meer sleutels (USB of parallelle uitvoering) en software op CD-ROM meegeleverd. De PC-Radio software functioneert enkel als de sleutel (dongel of lock) aanwezig is. Ook tijdens het gebruik van de software wordt de aanwezigheid zo nu en dan gecontroleerd. Het verwijderen van de sleutel nadat u de software heeft gestart, leidt er toe dat het programma wacht tot de sleutel weer wordt geplaatst. U ontvangt eenmalig een sleutel bij de aanschaf van een PC-Radio systeem, of uitbreiding daarvan (als u bijvoorbeeld een netwerk heeft). Van de software verschijnen regelmatig nieuwe versies met meer mogelijkheden of ondersteuning van nieuwe apparatuur. Als u van uw leverancier een CD ontvangt met een update van de software, is het aan te raden deze zo spoedig mogelijk op uw systeem te plaatsen. Broadcast Partners gaat er van uit dat u gebruik maakt van de laatste software versie die naar u is verstuurd. Om te voorkomen dat u op een zeker moment een ruime verzameling PC-Radio software op CD-ROM heeft staan, wordt de complete software steeds op de CD-ROM gezet. U heeft daarom slechts de laatste set, met het hoogste versienummer, nodig. CD-ROM s met oude versies kunt u weggooien Licenties Het gebruik van PC-Radio OnAir en productiestations is gebonden aan licenties, deze liggen in de sleutel opgeslagen. Het verlengen of uitbreiden van een licentie gebeurt met het programma Renew32 dat in de PC-Radio systeemdirectory is te vinden. Broadcast Partners stuurt u tijdig een fax of met codes voor het verlengen of wijzigen van licenties of software onderhoud. U ziet hiernaast een voorbeeld van zo n fax. Aan de hand van een voorbeeld leggen we uit waar u op moet letten bij het verlengen van licenties. 154 Broadcast Partners

161 Handleiding PC-Radio Express PC-Radio sleutel Hier ziet u een voorbeeld van de codes die verstrekt worden voor een PC-Radio systeem: ======================================================================= Serial # RUC Renew Code PC-Radio Express Datum limiet (tot ) ======================================================================= In het getoonde voorbeeld ziet u dat het gaat om een PC-Radio Express systeem. De functie Datum limiet geeft aan dat deze code voor het verlengen van de licentiedatum is. In de kolom Serial # ziet u het sleutelnummer en de use count (RUC) deze komt u later tegen in het programma Renew32. Bij elke sleutel hoort een andere code die u in de betreffende kolom ziet staan. Staat bij de functie de tekst Wijziging programma opties, dan is deze code bedoeld voor het wijzigen van de licentie, zodat u bijvoorbeeld meer mogelijkheden tot uw beschikking krijgt. Er zijn twee mogelijkheden om een licentie te verlengen of te wijzigen: Kies in PC-Radio via de menu s Help en Systeem info en druk dan op de knop voor verlengen van de licentie. Kies via de knop Start van Windows Programma s, Broadcast Partners, PC-Radio Express en Verlengen licentie. Als u dit programma activeert ziet u het volgende scherm (met natuurlijk uw licentienummer): Het hier getoonde serienummer (Serial #) en use count (RUC) moeten overeenkomen met wat er op uw fax staat in de kolom Sleutel. Als deze gegevens niet overeenkomen zal de code niet werken, geef in dat geval de gegevens (Serial # en RUC) van dit scherm door aan Broadcast Partners. In het getoonde scherm is PC-Radio Express gekozen als product waarvan de licentie wordt verlengd. Druk op de knop Next om naar het volgende scherm te gaan. Als u nu geen licentie code wil invoeren kunt u Renew32 verlaten met de knop Cancel. we make radio happen 155

162 PC-Radio sleutel Handleiding PC-Radio Express In dit scherm ziet u een extra overzicht van de relevantie informatie: Productnaam Serienummer Aantal ingevoerde codes (RUC) Huidige datum Druk op de knop Next om naar het volgende scherm te gaan. Bij het verlengen of wijzigen van een licentie krijgt u een 15-cijferige code. Deze moet u precies zo invoeren in het veld Renew Code. Alleen de opgegeven code werkt en ook slechts eenmalig. Het is zelfs zo dat het invoeren van 10 foute codes de sleutel onbruikbaar maakt. In dat geval kan alleen Broadcast Partners de sleutel reactiveren. Druk op de knop Finish om de ingevoerde code te verwerken. Voert u een code in met verkeerde tekens zoals spaties of letters, dan krijgt u de mogelijkheid de juiste code alsnog in te voeren. 156 Broadcast Partners

163 Handleiding PC-Radio Express PC-Radio sleutel Het laatste scherm toont een samenvatting. In dit voorbeeld ziet u bij Results dat het verlengen van de licentie succesvol is verlopen. Heeft u een foute code ingevoerd dan ziet u bij Results een foutmelding bestaande uit code en uitleg. Er kunnen enkele foutsituaties optreden bij het gebruik van de sleutel: 1. Foutcode 6043: de sleutel is niet aanwezig. PC-Radio functioneert in het geheel niet. Als productiesysteem is slechts de basisfunctionaliteit aanwezig, u kunt bijvoorbeeld de muziek databank gebruiken en playlists aanmaken. U kunt deze melding soms ook krijgen bij een aangesloten printer, in dat geval controleert u of de printer aan staat en on-line is. 2. Foutcode 6075: renew code is ongeldig. U kunt deze melding krijgen als u de code niet tijdig hebt ingevoerd, de code is dan verlopen, of als u een zelf verzonnen code heeft ingevoerd. 3. Foutcode 6143: de licentie is verlopen. De einddatum waarop de software bruikbaar was is verstreken, u heeft een code van Broadcast Partners nodig om de software te activeren. 4. Foutcode 6144: de datum en/of de tijd staan verkeerd ingesteld. Als u de datum of de tijd terug zet functioneert de software niet meer. PC-Radio onthoudt het laatste moment waarop ze is gebruikt, terug gaan in de tijd is niet mogelijk, ook niet als uw licentie is verlopen. Als u een andere foutcode krijgt dan één van bovengenoemde, kunt u contact opnemen met Broadcast Partners Software onderhoud Bij huur van de PC-Radio Express software krijgt u gedurende een bepaalde periode gratis software updates (zoals gespecificeerd in de huurovereenkomst). Wenst u daarna bij te blijven met de laatste ontwikkelingen, dient u een Update Contract af te sluiten (zie ook paragraaf 1.6). Dit laatste geldt ook voor gebruikers die de software kopen. Bij elke nieuwe software release die Broadcast Partners beschikbaar stelt wordt een datum voor software onderhoud vermeld. Let hier op voor het installeren van een nieuwe release. Valt de releasedatum na de einddatum van het software onderhoud, dan kunt u de software niet gebruiken. we make radio happen 157

164 PC-Radio sleutel Handleiding PC-Radio Express Als u een brief heeft ontvangen voor het verlengen van uw software onderhoud, dan ziet u een gelijkaardig gedeelte als hier onder wordt getoond. ======================================================================= Serial # RUC Renew Code PC-Radio Express Einde software onderhoud: ======================================================================= Deze code voert op alle PC s in die onderdeel uitmaken van uw PC-Radio Express systeem (dus op het OnAir- en alle Productiestations). Het verlengen van het contract doet u op twee manieren: Kies in PC-Radio via de menu s Help en Systeem info en druk dan op de knop voor verlengen van het software onderhoud. Kies via de knop Start van Windows Programma s, Broadcast Partners, PC-Radio Express en Verlengen software onderhoud. Verlengt u het software onderhoud in PC-Radio dan krijgt u het volgende scherm te zien: Voer de tien-cijferige code in en druk op OK. Deze code is te gebruiken voor alle PC s die onder dezelfde licentie vallen. Als u het programma PC-Key activeert via de menu s krijgt u het volgende scherm (met natuurlijk uw licentienummer): Na het invoeren van de juiste code (let er op dat Express als product gekozen blijft) geeft het programma aan tot welke datum het verlengde contract loopt. Software die tot die tijd verschijnt, kunt u dan gebruiken op uw systeem. 158 Broadcast Partners

165 Handleiding PC-Radio Express PC-Radio sleutel Indien u zowel een code ontvangt voor het verlengen van een licentie als het verlengen van software onderhoud, voer dan eerst de code voor het verlengen van de licentie in en daarna pas de code voor het verlengen van het software onderhoud. 1. Foutcode 6043: de sleutel is niet aanwezig. U kunt deze melding soms ook krijgen bij een aangesloten printer, in dat geval controleert u of de printer aan staat en online is. 2. Foutcode 6143: de licentie is verlopen. Voer eerst het verlengen van de licentie uit en daarna het verlengen van het software onderhoud. 3. Foutcode 6144: de datum en/of de tijd staan verkeerd ingesteld. Controleer deze en voer de code opnieuw in. 4. U heeft geen geldige verlengcode ingevoerd. De code die u heeft ingevoerd is niet correct. 5. U heeft 10 keer een ongeldige code ingevoerd. Deze melding verschijnt als u tien keer achtereenvolgens een verkeerde code voor het verlengen van software onderhoud heeft ingevoerd. De sleutel is beveiligd en accepteert nu geen enkele code meer. U moet de sleutel opsturen naar Broadcast Partners om de beveiliging op te heffen. 6. U heeft een oude code ingevoerd. Deze code die u heeft ingevoerd is oud. Het is niet mogelijk om de datum voor einde software onderhoud terug te zetten in de tijd. we make radio happen 159

166 Probleem oplossing Handleiding PC-Radio Express 31 PROBLEEM OPLOSSING Hoewel de grootste zorg is besteed aan het optimaal functioneren van PC-Radio kan het toch gebeuren dat zich problemen voordoen. In dit hoofdstuk proberen we aan te geven hoe u daar het beste mee om kunt gaan. Hoe lost u een probleem op, hoe voorkomt u ze en hoe kunt u de gevolgen ervan minimaliseren? Een groot deel van de problemen die u tegenkomt vallen in de categorie gebruikersproblemen. Zeker als u een recente gebruiker bent van PC-Radio kan het zo zijn dat u nog niet alle functies kent. Wij raden u aan om de handleiding helemaal door te lezen nadat u een eerste kennismaking met het systeem heeft gehad. Door de handleiding vervolgens als naslagwerk bij uw systeem te houden, kunt u de meeste zaken zelf oplossen. De handleiding is geschreven door technici die het systeem van binnen en van buiten kennen. Daardoor kunnen incidenteel bepaalde zaken als bekend worden beschouwd, terwijl nieuwe gebruikers graag een uitgebreidere toelichting zouden zien. Wij verzoeken u eventuele onduidelijkheden die u in de handleiding tegenkomt schriftelijk door te geven, dan proberen wij in een volgende uitgave van de handleiding de tekst aan te passen. Het kan gebeuren dat er bij bepaalde handelingen een onverwachte foutmelding op het scherm verschijnt, nadat u op OK klikt, verdwijnt de melding en is er verder niets aan de hand. Deze categorie meldingen heeft geen gevolgen voor de verdere werking van het systeem. Uiteraard willen wij dit graag in een volgende software release oplossen. Krijgt u dezelfde melding opnieuw als u de handeling herhaalt? In dat geval hebben wij graag dat u ons schriftelijk op de hoogte stelt. De volgende categorie heeft tot gevolg dat PC-Radio of een onderdeel daarvan niet meer goed functioneert na het opgetreden probleem. In dat geval sluit u PC-Radio af. U kunt PC-Radio vervolgens weer starten waarna alles weer na verwachting functioneert. Heeft het stoppen en starten van PC-Radio niet het gewenste effect, of is het zelfs zo dat u PC-Radio niet meer kunt afsluiten, dan voert u een herstart van het systeem uit. Door de hier aangegeven handelwijze te hanteren, lost u de problemen op de snelst mogelijke manier op. Het heeft geen zin om de support van Broadcast Partners te bellen voordat u deze stappen heeft doorlopen, heeft u dit nog niet gedaan, dan wordt hier alsnog om gevraagd. In alle gevallen geldt: is het probleem reproduceerbaar, zo ja: geeft u het exacte versienummer van de gebruikte software en de te volgen stappen door, evenals de melding die op het scherm verschijnt. Hoe nauwkeuriger u bent, hoe eerder wij in staat zijn om het probleem te vinden en op te lossen. 160 Broadcast Partners

167 Handleiding PC-Radio Express 31.1 Backup Probleem oplossing Waarschijnlijk heeft u het al eerder gehoord: Zorg voor een backup van databanken en audio bestanden. Een backup systeem is weer een extra kostenpost, het maken van een backup is ingewikkeld, de apparatuur is net nieuw dus raakt er niets defect. Het zijn bekende argumenten. Helaas is het zo dat er over de levensduur van een harddisk alleen maar een schatting gemaakt kan worden. Gaan we uit van een gemiddelde levensduur van drie jaar dan blijkt dat vele harddisks na jaren nog lopen en helaas komt het af en toe voor dat een drie maanden oude harddisk de geest geeft. Vergis u echter niet: de PC op een gemiddeld kantoor gaat elke ochtend aan en elke middag uit, de harddisk draait daarom niet meer dan 43 uur per week. De harddisk in automatisering is continu in bedrijf en draait elke week 168 uur. Dat is vier keer zo veel! Voorkom problemen: maak geregeld een backup! 31.2 Wintertijd en zomertijd Bij de overgang van wintertijd naar zomertijd heeft u maar 23 uur in een dag, bij de andere overgang 25 uur. Dit heeft gevolgen voor de automatisering van PC-Radio. Bij de overschakeling van zomer naar wintertijd zitten er 25 uren in één dag. Om na de zomer- naar wintertijd overgang niet twee maal dezelfde muziek te spelen moet de gebruiker zelf een extra uur muziek samenstellen. Dit extra uur muziek kan vooraf in een aparte playlist aangemaakt worden. Na stoppen en starten van de automatisering zal, indien u uw playlist niet aanpast, twee uur na elkaar dezelfde muziek te horen zijn. Voor de wijziging van de tijd van het PC-Radio systeem adviseren wij hiervoor een rustig moment na de tijdwissel, bij voorkeur overdag, te nemen. U gaat als volgt te werk. Voordat de zomer- naar wintertijd wissel heeft plaats gevonden: Zorg ervoor dat de PC tijd NIET gesynchroniseerd wordt met een Time server. Indien de PC lid is van een domein moet u de Windows Time service uitschakelen. Zorg ervoor dat de Windows systeemklok NIET automatisch wordt aangepast aan de wintertijd. U moet het vinkje weghalen bij Klok automatisch aanpassen aan zomertijd en wintertijd. Het weghalen van het vinkje moet net na een track wissel plaats vinden. Bij het uitvinken springt de PC klok namelijk 1 uur terug. Daarna zet u de PC klok direct weer op de juiste tijd, één uur vooruit (zomertijd). De PC- Radio klok volgt automatisch de PC klok. Let op! Als u één van deze adviezen niet opvolgt, zal de automatisering stilvallen na de tijdovergang. we make radio happen 161

168 Probleem oplossing Handleiding PC-Radio Express Nadat de zomer- naar wintertijd wissel heeft plaats gevonden: 1. Stop de automatisering. PC-Radio NIET afsluiten. 2. Corrigeer de Windows systeemtijd (klok rechts onder in het scherm). 3. Kopieer indien gewenst het uur nieuwe muziek op de juiste plaats in de playlist. Sla de playlist op. 4. Start de automatisering. 5. Activeer de Time server synchronisatie. 6. Schakel de Windows Time service weer in. (Indien de PC lid is van een domein) 162 Broadcast Partners

169 Handleiding PC-Radio Express PC-Radio Express thuis 32 PC-RADIO EXPRESS THUIS PC-Radio Express kunt u uitstekend thuis gebruiken. Zo is het mogelijk om vanaf thuis de databank van de studio te raadplegen of voice tracks op te nemen. Vanuit thuis kunt u middels een VPN (Virtual Private Network) verbinding toegang krijgen tot de audiomappen en databank in de studio. U kan in dit geval rechtstreeks in de studio databank tracks toevoegen en playlisten bewerken. (o.a. voice tracks opnemen) Met de synchronisatie module kunt u eenvoudig de nieuwe audiobestanden en eventueel voice tracks naar de studio transporteren. De synchronisatie module kunt u ook aanroepen vanuit de playlist. U kunt zo via een selectie uit uw playlist audiobestanden en voice tracks eenvoudig synchroniseren met de studio. Voor de installatie van de software kunt u de beschrijving in hoofdstuk 2 volgen. In de meeste gevallen heeft u thuis één PC die u gebruikt om verbinding te maken met de studio. In het installatieprogramma kiest u dan PC-Radio software en NexusDB database server Configuratie Voordat u aan de slag kunt, moet er een en ander geconfigureerd worden, zowel in de studio als thuis. Een uitgebreide beschrijving hiervan valt buiten het bestek van deze handleiding omdat het enkel Windows of uw specifieke hardware betreft. Op internet vindt u diverse beschrijvingen die behulpzaam kunnen zijn. Studio Configureer de VPN server. Als er geen dedicated VPN server in het studionetwerk aanwezig is, kunt u op de OnAir PC een binnenkomende verbinding configureren. we make radio happen 163

170 PC-Radio Express thuis Handleiding PC-Radio Express De internet router configureert u voor VPN toegang. Stel port forwarding op poort 1723 in naar het IP-adres van de VPN server in het studionetwerk. Afhankelijk van de router moet ook VPN passthrough geactiveerd worden. Thuis Eerst configureert u de VPN verbinding. Hiervoor heeft u het externe IP-adres of DNSnaam van de studio nodig, inclusief gebruikersnaam en wachtwoord. Nadat de VPN verbinding tot stand is gebracht maakt u een netwerk mapping met de PC-Radio share op de PC in de studio, bijvoorbeeld P:. Als laatste configureert u de database verbinding met de studio bij de eerste start van PC-Radio Express. Het onderstaande scherm zal automatisch verschijnen bij de eerste start, maar als u al eerder een verbinding had ingesteld, kunt u de Shift-toets indrukken tijdens het starten van PC-Radio Express. In het scherm met de database verbinding moet u in de lijst met externe database servers de server in de studio zien verschijnen. Verschijnt de database server niet automatisch in de lijst dan voegt u deze met de knop Toev. toe aan de lijst. In het onderstaande scherm dat dan verschijnt typt u de naam van de server. Voor de naam of IP-adres van de server kunt u contact opnemen met de beheerder van het netwerk van het radiostation. 164 Broadcast Partners

171 Handleiding PC-Radio Express PC-Radio Express thuis Na het toevoegen van de server moet u in de lijst Databases de database van PC-Radio Express zien verschijnen. Indien dit niet het geval is heeft u waarschijnlijk de naam van de server niet goed ingevoerd of wordt de toegang geblokkeerd door een firewall. Wanneer u vanaf thuis werkt is de database verbinding een stuk trager dan wanneer u binnen het netwerk van het radiostation zelf werkt. De database engine is in staat om de data die u heen en weer stuurt te comprimeren. Dat kan een aanzienlijke snelheidswinst opleveren. Voor de compressie geldt: 0 = geen, 1 = minimaal, 9 = maximaal. Wat de ideale instelling is hangt af van de snelheid van de PC s (de server en de eigen PC) en de netwerkverbinding. Het makkelijkste test u dit door te meten hoe lang het openen van de databank browser duurt. Als het om een PC gaat die aangesloten is in het lokale netwerk van het radiostation zelf dan zet u de compressie op 0 (= geen). U kunt in PC-Radio Express aan de database icoon linksonder informatie zien over de database verbinding. Om het werken op afstand zo handig mogelijk te maken is het prettig als de audiobestanden van het radiostation ook lokaal aanwezig zijn. De beste werkwijze hiervoor is het eenmalig meenemen van de bestanden op bijvoorbeeld een externe USB harddisk. PC-Radio Express biedt de mogelijkheid om bestanden die naderhand toegevoegd worden in de studio eenvoudig te synchroniseren met thuis. Na het kopiëren van de bestanden is de eerste stap om aan te geven welke mappen gebruikt worden voor de lokaal aanwezige bestanden en welke mappen gebruikt worden voor de remote (in de studio) bestanden. Open het instellingenscherm (Tools Instellingen). we make radio happen 165

172 PC-Radio Express thuis Handleiding PC-Radio Express Op het tabblad Audio lokaal vult u de paden naar de audiobestanden thuis op de lokale harddisk of het lokale netwerk in. Op het tabblad Audio remote vult u de paden naar de audiobestanden over de VPN verbinding naar de studio in Werkwijze We beschrijven hier de werkwijze als u bijvoorbeeld thuis voice tracks gaat opnemen. Activeer de VPN verbinding. Na het activeren van de VPN verbinding worden niet altijd automatisch de netwerkverbindingen geactiveerd, daarom moet u Deze computer openen, de P: schijf aanklikken en openen zodat u er zeker van bent dat de netwerkverbinding met de studio wordt geactiveerd. Start PC-Radio Express. Controleer of u verbonden bent met de databank in de studio. Activeer in PC-Radio Express de remote audiomappen via menu Gebruikers. Als de remote audiomappen eens (tijdelijk) niet toegankelijk zijn omdat bijvoorbeeld de VPN-verbinding niet geactiveerd is, en de optie Remote audio mappen staat per ongeluk toch aangevinkt dan kan PC-Radio Express traag reageren. Open de playlist van de dag waarop u voice tracks gaat maken. Verzeker u er van dat u bent ingelogd in de databank van de studio. Als u inlogt in een lokale databank komen de voice tracks daarin terecht en niet in de playlist databank van de studio. Audiobestanden synchroniseren. Om voice tracks te kunnen opnemen heeft u lokaal de audiobestanden nodig die in de playlist staan. Selecteer het gedeelte in de playlist waarin u de voice tracks gaat opnemen. Open het popupmenu met de rechter muisknop en kies Synchronisatie Audiobestanden. De synchronisatiemodule opent zich. Klik op Toepassen om de audiobestanden te synchroniseren. Open de Mix editor en neem de voice tracks op. Vergeet niet de wijzigingen in de playlist op te slaan. Voice tracks synchroniseren. 166 Broadcast Partners

173 Handleiding PC-Radio Express PC-Radio Express thuis Na het opnemen van de voice tracks selecteert u opnieuw de tracks van het uur waarin de voice tracks zijn opgenomen. Open het popupmenu met de rechter muisknop en kies Synchronisatie Voice tracks. De synchronisatiemodule opent zich. Klik op Toepassen om de voice tracks te synchroniseren. Controleer of de voice tracks zijn overgezet naar de P: schijf (P:\PC-Radio Express\VT) Synchroniseren audiobestanden Nadat u een eerste keer de audiobestanden van de studio mee naar huis hebt genomen, is het gewenst om de bestanden thuis up-to-date te houden. PC-Radio Express biedt hiervoor de mogelijkheid om te synchroniseren. Deze optie vindt u in de menu s bij Tools Synchroniseren. De optie synchroniseren is pas zichtbaar indien de remote audio mappen actief zijn. Activeer daarom eerst in PC-Radio Express de remote audiomappen via menu Gebruikers. Aan de hand van de ingestelde paden geeft PC-Radio Express een overzicht van de bestanden in de studio die nog niet thuis aanwezig zijn en omgekeerd. Deze kunt u dan we make radio happen 167

174 PC-Radio Express thuis Handleiding PC-Radio Express eenvoudig synchroniseren. Hoeveel tijd dit kost is afhankelijk van de snelheid van de internet verbinding. Het synchroniseren van de audiobestanden zou u bijvoorbeeld elke week een keer kunnen uitvoeren. Aan de hand van de datum dat een audiobestand is gewijzigd wordt lokaal en remote vergeleken en gesuggereerd in welke richting een audio bestand wordt gekopieerd: van lokaal naar remote of omgekeerd. U als gebruiker kan voordat u de acties toepast, de acties nog wijzigen. U kan manueel ook kiezen om een audio bestand lokaal of remote te verwijderen. Het verwijderen gebeurt enkel op aangeven van u als gebruiker en wordt nooit gesuggereerd. De audiobestanden en voice tracks kunt u enkel synchroniseren met de studio indien PC-Radio Express is verbonden met de databank in de studio. 168 Broadcast Partners

175 Handleiding PC-Radio Express PC-Radio vertalen 33 PC-RADIO VERTALEN PC-Radio Express is standaard te gebruiken in het Nederlands of Engels maar laat zich op eenvoudige wijze vertalen naar andere gewenste talen. Wat u hiervoor moet doen is het installeren van het programma Language Manager. Het installatieprogramma lmsetup.exe vindt u op de installatie CD van PC-Radio Express. De installatie van Language Manager wijst zich zelf, u hoeft geen instellingen in het installatieprogramma te wijzigen. Start het programma via de menu s Start Programma s Language Manager Language Manager. In de menu s vindt u bij Help Contents uitgebreide informatie over de werking van het programma. Dit hoofdstuk geeft een korte beschrijving van de werkzaamheden voor het vertalen van PC-Radio naar de door u gewenste taal. De werking van Language Manager is er op gebaseerd dat u de software vertaalt vanuit de native taal (Nederlands) naar een willekeurige andere taal. De taalbestanden hebben de extensie.lng en staan in de map van PC-Radio Express. De Language Manager zelf is in zeven talen beschikbaar. Om deze in het Nederlands in te stellen gaat u in de menu s naar Edit Options. In het onderstaande scherm gaat u naar tabblad Language om een andere taal te kiezen. In de verdere beschrijving gaan we er van uit dat de taal op Engels ingesteld blijft staan. Kies File Open om de native language van PC-Radio te openen. Dit bestand heeft de naam Express.ntv.lng. we make radio happen 169

176 PC-Radio vertalen Handleiding PC-Radio Express Language Manager heeft de native language geopend en toont in een venster de beschikbare vertalingen. Voor de meeste gebruikers zal het handig zijn om de Engelse vertaling te openen, dat doet u door deze aan te vinken. U kunt nu de teksten in de Engelse vertaling aanpassen of een nieuwe taal toevoegen via de menu s met File Create New Language. Based On Language Language Identifier Voor de nieuwe vertaling kopieert de Language Manager de teksten van een aanwezige taal. Voor de meeste gebruikers zal Engels de meest voor de hand liggende keuze zijn. Hier kiest u de nieuwe taal. Sommige talen worden in meerdere landen gesproken waarbij men soms afwijkend woordgebruik heeft. 170 Broadcast Partners

PC-Radio Express Handleiding

PC-Radio Express Handleiding PC-Radio Express Handleiding [right on track] oktober 2012 Copyright (C) 1989 -- 2012, Broadcast Partners Axelsestraat 58 4537 AL Terneuzen Nederland tel. (31) 115 683555 fax. (31) 115 631285 Handleiding

Nadere informatie

PC-Radio 6 Handleiding

PC-Radio 6 Handleiding PC-Radio 6 Handleiding [the complete radio automation solution] oktober 2012 Copyright (C) 1989 -- 2012, Broadcast Partners Axelsestraat 58 4537 AL Terneuzen Nederland tel. (31) 115 683 555 fax. (31) 115

Nadere informatie

We geven hier weer waar u wat vindt op de CD, voor het gebruik thuis.

We geven hier weer waar u wat vindt op de CD, voor het gebruik thuis. PC-Radio Express thuis Bij veel PC-Radio gebruikers bestaat de wens om ook thuis met het systeem aan de slag te gaan. Het is prettig als de databank eens geraadpleegd kan worden, bijvoorbeeld om te controleren

Nadere informatie

PC-Radio 5 Handleiding

PC-Radio 5 Handleiding PC-Radio 5 Handleiding [the complete radio automation solution] januari 2009 Copyright (C) 1989 -- 2009, Broadcast Partners Axelsestraat 58 4537 AL Terneuzen Nederland tel. (31) 115 683 555 fax. (31) 115

Nadere informatie

We geven hier weer waar u wat vindt op de CD, voor het gebruik thuis. Ervan uitgaande dat u thuis een standaard Wave kaart gebruikt:

We geven hier weer waar u wat vindt op de CD, voor het gebruik thuis. Ervan uitgaande dat u thuis een standaard Wave kaart gebruikt: PC-Radio 4.35 thuis Bij veel PC-Radio gebruikers bestaat de wens om ook thuis met het systeem aan de slag te gaan. Het is prettig als de databank eens geraadpleegd kan worden, bijvoorbeeld om te controleren

Nadere informatie

ZIEZO Remote Back-up Personal

ZIEZO Remote Back-up Personal handleiding ZIEZO Remote Back-up Personal Versie 4 1 INLEIDING... 3 1.1 SYSTEEMEISEN... 3 1.2 BELANGRIJKSTE FUNCTIES... 3 2 INSTALLATIE BACK-UP MANAGER... 4 2.1 VOLLEDIGE DATA BESCHIKBAARHEID IN 3 STAPPEN...

Nadere informatie

Remote Back-up Personal

Remote Back-up Personal handleiding Remote Back-up Personal Versie 4 1 INLEIDING... 3 1.1 SYSTEEMEISEN... 3 1.2 BELANGRIJKSTE FUNCTIES... 3 2 INSTALLATIE BACK-UP MANAGER... 4 2.1 VOLLEDIGE DATA BESCHIKBAARHEID IN 3 STAPPEN...

Nadere informatie

Installatiehandleiding

Installatiehandleiding Installatiehandleiding TiSM- PC 10, 25, 100 en PRO Behorende bij TiSM Release 11.1 R e v i s i e 1 1 1 0 28 De producten van Triple Eye zijn onderhevig aan veranderingen welke zonder voorafgaande aankondiging

Nadere informatie

Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19

Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19 Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie 13.04.19 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Systeemeisen... 4 3 Installatie... 5 4 Gebruik en instellingen... 12 4.1 Algemeen...

Nadere informatie

INSTALLATIE HANDLEIDING

INSTALLATIE HANDLEIDING INSTALLATIE HANDLEIDING REKENSOFTWARE MatrixFrame MatrixFrame Toolbox MatrixGeo 1 / 9 SYSTEEMEISEN Werkstation met minimaal Pentium 4 processor of gelijkwaardig Beeldschermresolutie 1024x768 (XGA) Windows

Nadere informatie

Installatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012. Stand-alone / Netwerkversie. Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database

Installatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012. Stand-alone / Netwerkversie. Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database Installatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012 Stand-alone / Netwerkversie Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database Wij willen u er op wijzen dat ons systeem FWG3.0 Cd-rom versie dit

Nadere informatie

Rodin installatiehandleiding (vanaf versie 2.1.xxx.x)

Rodin installatiehandleiding (vanaf versie 2.1.xxx.x) Rodin installatiehandleiding (vanaf versie 2.1.xxx.x) Introductie De Rodin applicatie bestaat uit een programma en een database. Het programma zal altijd lokaal op uw computer worden geïnstalleerd, terwijl

Nadere informatie

Multi-user module 5.5

Multi-user module 5.5 Handleiding Multi-user module 5.5 Versie Datum 1.1 27-2-2012 Multi-user 5 LogiVert 1 Wat is de Multi-user module en wat kan ik er mee doen? De multi-user module is een gebruikerslicentie waardoor er 5

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN KING 5.50 STAND ALONE

INSTALLATIE VAN KING 5.50 STAND ALONE INSTALLATIE VAN KING 5.50 STAND ALONE Dit document beschrijft de installatie van King stand alone. Dat wil zeggen: u werkt single user en zowel programmatuur als administraties staan op dezelfde computer.

Nadere informatie

Standaard Asta Powerproject Client Versie 13 Installatiedocument v1

Standaard Asta Powerproject Client Versie 13 Installatiedocument v1 Standaard Asta Powerproject Client Versie 13 Installatiedocument v1 22 oktober 2015 Voor vragen of problemen kunt u contact opnemen via: telefoonnummer 030-2729976. Of e-mail naar support@powerproject.nl.

Nadere informatie

Installatiehandleiding SCENARIO ADVIES. Oktober Versie 1.3

Installatiehandleiding SCENARIO ADVIES. Oktober Versie 1.3 Installatiehandleiding SCENARIO ADVIES Oktober 2015 Versie 1.3 Hoofdstuk 1, Installatiehandleiding Scenario Advies Inhoud 1 Installatiehandleiding Scenario Advies... 1 2 Voorbereiding installatie Scenario

Nadere informatie

HANDLEIDING INSTALLEREN MODEM XP/VISTA

HANDLEIDING INSTALLEREN MODEM XP/VISTA HANDLEIDING INSTALLEREN MODEM XP/VISTA WELKOM BIJ CAIWAY! In deze handleiding wordt het installeren van het Webstar modem voor gebruik op het internet met Windows XP en Windows Vista behandeld. Heeft u

Nadere informatie

Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager

Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server - 4-3. Installatie FTP server - 9-4. Aanmaken account in FileZilla server - 13

Nadere informatie

Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1

Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1 Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1 4 september 2012 Voor vragen of problemen kunt u contact opnemen via telefoonnummer 030-2729976. Of e-mail naar support@powerproject.nl.

Nadere informatie

Installatie handleiding Reinder.NET.Optac

Installatie handleiding Reinder.NET.Optac Installatie handleiding Reinder.NET.Optac Versie : 2012.1.0.1 Inhoudsopgave 1 Systeemvereisten... 2 2 Pincode... 2 3 Licentie... 2 4 Installatie... 2 5 Eerste gebruik... 4 Titel Pagina 1 van 6 23-1-2012

Nadere informatie

1. Inleiding. 1. Inleiding... 1. 1.1. Installatieprocedure...2. 1.1.1. De installatie van LisCAD 5.0... 3. 1.2. Licentieprocedure...

1. Inleiding. 1. Inleiding... 1. 1.1. Installatieprocedure...2. 1.1.1. De installatie van LisCAD 5.0... 3. 1.2. Licentieprocedure... 1. Inleiding... 1 1.1. Installatieprocedure...2 1.1.1. De installatie van LisCAD 5.0... 3 1.2. Licentieprocedure...8 1.2.1. Introductie... 8 1.2.2. Evaluatielicenties... 8 1.2.3. Het bestellen van een

Nadere informatie

Installatiehandleiding King Webservices 2.0

Installatiehandleiding King Webservices 2.0 Inhoud Inleiding... 2 Installatie en configuratie King Webservices... 2 King Webservices systeemeisen... 2 King Webservices installatie-eisen... 2 King Webservices installeren... 2 King Webservices inrichten

Nadere informatie

Installatie Datum: Versie: Informant Software

Installatie Datum: Versie: Informant Software Installatie 7.47 Datum: 19-12-2016 Versie: 7.47 Informant Software www.informant.nl support@informant.nl 1 Waar is deze handleiding voor bedoeld? De installatie van de update van Informant is op een dusdanige

Nadere informatie

Upgrade Accowin van versie 1 naar versie 2

Upgrade Accowin van versie 1 naar versie 2 Upgrade Accowin van versie 1 naar versie 2 Versie 2.0.2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. AccowinUpgrade uitvoeren... 2 2.1 Taalkeuze... 2 2.2 Belangrijke opmerking... 2 2.3 Selecteren map waarin de huidige

Nadere informatie

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Copyright 2011 FP-Ruys. FP-Ruys kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enig fout in deze handleiding of verkeerd

Nadere informatie

Installatiehandleiding Windows XP / Vista / Windows 7

Installatiehandleiding Windows XP / Vista / Windows 7 Installatiehandleiding Windows XP / Vista / Windows 7 Versie 1.4 Datum 11 januari 2011 Status definitief Inhoud 1 Downloaden installatiebestand 3 2 SafeSign installeren 4 3 Certificaten toevoegen aan de

Nadere informatie

1. Laad de software voor de camera van op het menu

1. Laad de software voor de camera van  op het menu 1. Laad de software voor de camera van www.overmax.eu. op het menu producten, selecteer RTV, dan IP camera s en uw camera model. Dan subpagina Product selecteer de [HELP] - klik op de grijze pijl symbool

Nadere informatie

Installatie VTP. versie

Installatie VTP. versie Pagina 1 van 15 Installatie VTP versie 2.1108 afdeling pagina Voor u begint. 1 Stap 1: Installeren VTP 2 t/m 5 Stap 2: Instellen VTP 6 t/m 11 Stap 3: Instellen automatische taak 12 t/m 17 Voor u begint:

Nadere informatie

Installatiehandleiding release ADOMI 2014.1 ASD 6.10

Installatiehandleiding release ADOMI 2014.1 ASD 6.10 Installatiehandleiding release ADOMI 2014.1 ASD 6.10 Heeft u vragen over deze tekst, dan kunt u e-mailen naar support@tweesnoeken.nl. Algemeen Zorg ervoor dat u als beheerder (administrator) van de pc

Nadere informatie

MIGRATIE VAN KING 5.47 NAAR NIEUWE PC OF SERVER

MIGRATIE VAN KING 5.47 NAAR NIEUWE PC OF SERVER MIGRATIE VAN KING 5.47 NAAR NIEUWE PC OF SERVER Dit document beschrijft de migratie van King naar een nieuwe pc (Stand Alone) en naar een nieuwe server (Client-Server). Hierin wordt verwezen naar de installatiehandleidingen

Nadere informatie

Wat te doen na de aanschaf van:

Wat te doen na de aanschaf van: Wat te doen na de aanschaf van: - Een nieuw werkstation - Een nieuwe server Inhoud Inleiding... 2 De juiste werkomgeving... 2 Eén computer, één gebruiker... 2 De database op een server en één of meerdere

Nadere informatie

1 INTRODUCTIE...5 2 SYSTEEMVEREISTEN...6. 2.1 Minimum Vereisten...6 2.2 Aanbevolen Vereisten...7

1 INTRODUCTIE...5 2 SYSTEEMVEREISTEN...6. 2.1 Minimum Vereisten...6 2.2 Aanbevolen Vereisten...7 NEDERLANDS...5 nl 2 OVERZICHT nl 1 INTRODUCTIE...5 2 SYSTEEMVEREISTEN...6 2.1 Minimum Vereisten...6 2.2 Aanbevolen Vereisten...7 3 BLUETOOTH VOORZIENINGEN...8 4 SOFTWARE INSTALLATIE...9 4.1 Voorbereidingen...10

Nadere informatie

NIS Notarieel Informatie Systeem

NIS Notarieel Informatie Systeem INSTALLATIEHANDLEIDING CONVISO ID-SCAN NIS Notarieel Informatie Systeem Sportlaan 2h, 818 BE Heerde T (0578) 693646, F (0578) 693376 www.vanbrug.nl, info@vanbrug.nl 2014 Van Brug Software B.V. Hoewel deze

Nadere informatie

Rabo CORPORATE CONNECT. Certificaatvernieuwing

Rabo CORPORATE CONNECT. Certificaatvernieuwing Rabo CORPORATE CONNECT Certificaatvernieuwing Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 SYSTEEMVEREISTEN... 4 3 CERTIFICAAT VERNIEUWEN... 6 4 TROUBLESHOOTING... 8 5 ONDERSTEUNING EN SERVICE... 9 BIJLAGE 1 INSTALLATIE

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN KING 5.45 STAND ALONE

INSTALLATIE VAN KING 5.45 STAND ALONE INSTALLATIE VAN KING 5.45 STAND ALONE Dit document beschrijft de installatie van King stand alone. Dat wil zeggen: u werkt single user en zowel programmatuur als administraties staan op dezelfde computer.

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN KING STAND ALONE

INSTALLATIE VAN KING STAND ALONE INSTALLATIE VAN KING STAND ALONE Dit document beschrijft de installatie van King stand alone. Dat wil zeggen: u werkt single user en zowel programmatuur als administraties staan op dezelfde computer. Alle

Nadere informatie

SCENARIO ADVIES INSTALLATIEHANDLEIDING. Versie 1.3

SCENARIO ADVIES INSTALLATIEHANDLEIDING. Versie 1.3 SCENARIO ADVIES INSTALLATIEHANDLEIDING Versie 1.3 1 Handleiding Installatie Scenario Advies... 1 2 Voorbereiding installatie Scenario Advies... 1 2.1 Downloaden programmatuur... 2 3 Serverinstallatie Scenario

Nadere informatie

Installatie King Task Centre

Installatie King Task Centre Installatie King Task Centre In deze handleiding wordt beschreven hoe u de King Task Centre moet installeren. King Task Centre is de nieuwe naam van de King MaatwerkBox. In alle documentatie en communicatie

Nadere informatie

Installatie King Task Centre

Installatie King Task Centre Installatie King Task Centre In deze handleiding wordt beschreven hoe u het King Task Centre moet installeren. Deze handleiding geldt voor zowel een nieuwe installatie, als voor een upgrade van een bestaande

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2014

Installatie SQL Server 2014 Installatie SQL Server 2014 Download de SQL Server Express net advanced Services van de website: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=42299 klik op Download. Als u een 64 bit variant

Nadere informatie

Handleiding installatie Rental Dynamics

Handleiding installatie Rental Dynamics Handleiding installatie Rental Dynamics Versie: 1.1 Datum: 9 januari 2015 1. Inleiding Deze handleiding beschrijft de procedure voor de installatie van Rental Dynamics en de benodigde software. In hoofdstuk

Nadere informatie

Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO

Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO Handleiding- CrashplanPRO - Online Backup Download de clients hier: Windows 32- bit: http://content.cloud2.nl/downloads/back01- cra.backupnoc.nl/crashplan_x86.exe Windows

Nadere informatie

Installatie van sqlserver

Installatie van sqlserver Installatie van sqlserver Download SQLserver 2005 Express basis van de website van 2work: www.2work.nl, tabblad downloads; beveiligde zone. De inlog gegevens kunnen via de helpdesk aangevraagd worden.

Nadere informatie

HANDLEIDING Installatie TESTS 2012

HANDLEIDING Installatie TESTS 2012 HANDLEIDING Installatie TESTS 2012 INHOUDSOPGAVE: Algemeen:... 2 Installatie instructies voor stand-alone computer.. 2 Uitsluitend voor netwerk-installatie.. 6 Client installatie deel 1... 6 Deel 2 netwerkinstallatie:

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified System Integrators Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server -

Nadere informatie

Installatie Accowin (versie 2)

Installatie Accowin (versie 2) Installatie Accowin (versie 2) Versie 2.0 Inhoudsopgave 1. Download Accowin... 2 2. Accowin2Setup uitvoeren... 3 2.1 Selecteer componenten...3 2.2 Selectie van installatie directory...4 2.2.1 Client locatie...

Nadere informatie

Instructies voor het downloaden van nieuwsbulletins

Instructies voor het downloaden van nieuwsbulletins Instructies voor het downloaden van nieuwsbulletins Inleiding Met het RTV AudioDownload Tool kan ieder uur het laatste nieuwsbulletin worden gedownload en beschikbaar worden gesteld voor de omroep automatisering

Nadere informatie

HANDLEIDING WINDOWS INTUNE

HANDLEIDING WINDOWS INTUNE HANDLEIDING WINDOWS INTUNE In deze handleiding beschrijven we de stappen die nodig zijn om Windows-apparaten op te nemen in de Windows Intune-omgeving van de school en deze lokaal te beheren. INHOUD 1.

Nadere informatie

Handleiding voor snelle installatie

Handleiding voor snelle installatie Handleiding voor snelle installatie ESET NOD32 Antivirus v3.0 ESET NOD32 Antivirus biedt de beste beveiliging voor uw computer tegen kwaadaardige code. Gebouwd met de ThreatSense scanmachine, die geïntroduceerd

Nadere informatie

Problemen met HASP oplossen

Problemen met HASP oplossen Problemen met HASP oplossen Hoofdvestiging: Trimble Geospatial Division 10368 Westmoor Drive Westminster, CO 80021 USA www.trimble.com Copyright en handelsmerken: 2005-2013, Trimble Navigation Limited.

Nadere informatie

Handleiding VTRec 1.3

Handleiding VTRec 1.3 Handleiding VTRec 1.3 Dit document beschrijft de werking van het programma VTRec op een Windows 7 SP1 en Windows 8.1 update 1 machine. Windows 8 (zonder.1) wordt niet ondersteund. Windows 7 moet worden

Nadere informatie

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen.

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen. Handleiding Office+ Introductie Met de module Office+ gaat een lang gekoesterde wens voor vele gebruikers van Unit 4 Multivers in vervulling: eenvoudig koppelen van documenten in relatiebeheer of documentmanagement

Nadere informatie

1 Inleiding. 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 Verwerken... zaken 5 Afhandelen... van zaken. 7 Uitgebreidere... zaak opties

1 Inleiding. 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 Verwerken... zaken 5 Afhandelen... van zaken. 7 Uitgebreidere... zaak opties 2 Supportdesk Pro Introductie Inhoudsopgave I Supportdesk Pro 3 1 Inleiding... 3 2 Werkwijze... 3 II Zaken 4 1 Introductie... 4 2 Zaken beheren... 4 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 4 Verwerken...

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified System Integrators Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server -

Nadere informatie

Installatie procedure BINK 9

Installatie procedure BINK 9 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Vooraf aan de installatie... 3 3 Netwerk- of stand-alone installatie... 4 4 Installatie typen... 5 4.1 Installatie typen... 5 4.2 Stand-alone... 5 4.3 Netwerk... 6 4.3.1

Nadere informatie

Installatie Remote Backup

Installatie Remote Backup Juni 2015 Versie 1.2 Auteur : E.C.A. Mouws Pagina 1 Inhoudsopgave BusinessConnect Remote Backup... 3 Kenmerken... 3 Beperkingen... 3 Gebruik op meerdere systemen... 3 Systeemeisen... 4 Support... 4 Installatie...

Nadere informatie

HET BESTURINGSSYSTEEM

HET BESTURINGSSYSTEEM HET BESTURINGSSYSTEEM Een besturingssysteem (ook wel: bedrijfssysteem, in het Engels operating system of afgekort OS) is een programma (meestal een geheel van samenwerkende programma's) dat na het opstarten

Nadere informatie

Gebruikershandleiding

Gebruikershandleiding . Gebruikershandleiding Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Wat is Citrix?... 3 1.2 Voordelen van Citrix... 3 1.3 Wat heeft u nodig om toegang te krijgen... 3 2 Systeemeisen... 4 2.1 Ondersteunde Web browsers...

Nadere informatie

// Mamut Business Software

// Mamut Business Software // Mamut Business Software Eenvoudige installatiehandleiding Inhoud Voor de installatie 3 Over het programma 3 Over de installatie 4 Tijdens de installatie 5 Voorwaarden voor installatie 5 Zo installeert

Nadere informatie

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen.

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen. Handleiding Scan+ Introductie Met Scan+ gaat een lang gekoesterde wens voor vele gebruikers van Unit 4 Multivers in vervulling: eenvoudig koppelen van documenten in relatiebeheer of documentmanagement

Nadere informatie

BASIS HANDLEIDING CLOUD ASSISTENT

BASIS HANDLEIDING CLOUD ASSISTENT BASIS HANDLEIDING CLOUD ASSISTENT 2018 web2work Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave 1. Installatie... 3 2. Instellingen... 5 3. Problemen/oplossingen... 7 2018 web2work Pagina 2 van 8 1. Installatie In dit hoofdstuk

Nadere informatie

Installatiehandleiding. Facto minifmis

Installatiehandleiding. Facto minifmis Installatiehandleiding Facto minifmis 1. Installatie Facto MiniFMIS 1.1 Achtergrond Facto MiniFMIS biedt facilitaire organisaties een eenvoudige en gebruikersvriendelijke hulpmiddel bij het uitvoeren van

Nadere informatie

TOEGANGSCONTROLE. Installatie Handleiding. AxiomV Client v5.2.x

TOEGANGSCONTROLE. Installatie Handleiding. AxiomV Client v5.2.x TOEGANGSCONTROLE Installatie Handleiding AxiomV Client v5.2.x Versie 5.2.x uitgave juni 2012 HLB31V1.0 Pagina 1 van 12 Installatie Handleiding Inleiding Geachte klant, Deze handleiding beschrijft de installatie

Nadere informatie

MIGRATIE VAN KING 5 NAAR NIEUWE PC OF SERVER

MIGRATIE VAN KING 5 NAAR NIEUWE PC OF SERVER MIGRATIE VAN KING 5 NAAR NIEUWE PC OF SERVER Dit document beschrijft de migratie van King 5 naar een nieuwe pc (Stand Alone) en naar een nieuwe server (Client-Server). Hierin wordt verwezen naar de installatiehandleidingen

Nadere informatie

Handleiding Logcom 1.3

Handleiding Logcom 1.3 Handleiding Logcom 1.3 Dit document beschrijft de werking van het programma Logcom op een Windows 7 SP1, Windows 8.1 update 1 en Windows 10 machine. Windows 8 (zonder.1) wordt niet ondersteund. Windows

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. VIRUSSCANNER 2 Tijdelijk uitschakelen 2 Configuratie virusscanner 2

INHOUDSOPGAVE. VIRUSSCANNER 2 Tijdelijk uitschakelen 2 Configuratie virusscanner 2 INHOUDSOPGAVE VIRUSSCANNER 2 Tijdelijk uitschakelen 2 Configuratie virusscanner 2 LOKALE INSTALLATIE 3 imuis installeren via download 3 imuis voor de eerste keer starten 8 HELPFUNCTIE EN SCHRIFTELIJKE

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN KING 5.50 IN EEN WINDOWS-NETWERK

INSTALLATIE VAN KING 5.50 IN EEN WINDOWS-NETWERK INSTALLATIE VAN KING 5.50 IN EEN WINDOWS-NETWERK Dit document beschrijft de installatie van King in een Windows-netwerk. Bij de netwerk-installatie staan de King-administraties op het netwerk (server)

Nadere informatie

Ashampoo Rescue Disc

Ashampoo Rescue Disc 1 Ashampoo Rescue Disc Met de software kunt u een Rescue (Herstel) CD, DVD of USB-stick maken. Het rescue systeem (redding systeem) is voor twee typen situaties bedoeld: 1. Om een back-up naar uw primaire

Nadere informatie

uziconnect Installatiehandleiding

uziconnect Installatiehandleiding uziconnect Installatiehandleiding VANAD Enovation is een handelsnaam van ENOVATION B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie

Mamut Business Software

Mamut Business Software Mamut Business Software Eenvoudige installatiehandleiding Inhoud Voor de installatie 3 Over het programma 3 Over de installatie 3 Tijdens de installatie 5 Voorwaarden voor installatie 5 Zo installeert

Nadere informatie

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar ! Bijlage inlezen nieuwe tarieven (vanaf 3.2) Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar Scipio 3.303 biedt ondersteuning om gebruikers alle tarieven van de verschillende verzekeraars in één keer

Nadere informatie

Installatie SQL: Server 2008R2

Installatie SQL: Server 2008R2 Installatie SQL: Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar het tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en als wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN QUEEN 5.48

INSTALLATIE VAN QUEEN 5.48 INSTALLATIE VAN QUEEN 5.48 Dit document beschrijft de installatie van Queen. Onderstaande procedure voert u uit op de computer waarop u met Queen wilt gaan werken. Aandachtspunten bij installatie onder

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2012

Installatie SQL Server 2012 Installatie SQL Server 2012 Download de SQL Server express net Advanced Services van de website: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=29062 klik op Download. Als u een 64 bit variant

Nadere informatie

Macrium Reflect Free. Mirror Back-up:

Macrium Reflect Free. Mirror Back-up: Macrium Reflect Free. Mirror Back-up: Een ideaal programma voor een reserve kopie van uw werkende computer is Macrium Reflect Free. Op dit moment nog versie 6 maar op korte termijn verschijnt hiervan de

Nadere informatie

Installatie Solid Edge ST5

Installatie Solid Edge ST5 Installatie Solid Edge ST5! NEEM DIT DOCUMENT DOOR VOORDAT U UW HUIDIGE SOLID EDGE VERSIE GAAT VERWIJDEREN! LET OP!! SOLID EDGE ST5 KUNT U NIET MEER OP WINDOWS XP INSTALLEREN LET OP!! DE ST5 LICENSE MANAGER

Nadere informatie

(2) Handleiding Computer Configuratie voor USB ADSL modem

(2) Handleiding Computer Configuratie voor USB ADSL modem (2) Handleiding Computer Configuratie voor USB ADSL modem Raadpleeg eerst de Quick-Start Guide voor het installeren van uw DSL-aansluiting voordat u deze handleiding leest. Versie 30-08-02 Handleiding

Nadere informatie

NOD32 Antivirus Systeem Versie 2. Handleiding voor Installatie V1_0606/2003 Copyright 2003 ESET, LLC

NOD32 Antivirus Systeem Versie 2. Handleiding voor Installatie V1_0606/2003 Copyright 2003 ESET, LLC NOD32 Antivirus Systeem Versie 2 Handleiding voor Installatie V1_0606/2003 Copyright 2003 ESET, LLC 2 Inhoud 1. Introductie... 3 2. Installeren van NOD32 versie 2.........4 2.1 Eerste installatie.........4

Nadere informatie

Installatie handleiding TiC Narrow Casting Player. (voor intern gebruik)

Installatie handleiding TiC Narrow Casting Player. (voor intern gebruik) Installatie handleiding TiC Narrow Casting Player (voor intern gebruik) Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 BIOS instellen... 4 Windows 7 installatie... 5 Windows 7 configureren... 11 Tweak

Nadere informatie

Table of contents 2 / 15

Table of contents 2 / 15 Office+ 1 / 15 Table of contents Introductie... 3 Installatie... 4 Installatie... 4 Licentie... 7 Werken met Office+... 8 Instellingen... 8 Office+ i.c.m. module Relatiebeheer... 9 Office+ i.c.m. module

Nadere informatie

Snel op weg met webworxx e-mail

Snel op weg met webworxx e-mail pagina 1 van 23 Snel op weg met webworxx e-mail U heeft kleur bekend en gekozen voor webworxx e-mail. Met deze handleiding helpen wij u graag snel op weg bij het instellen van uw e-mailaccount. Firefox

Nadere informatie

Back-up Online van KPN Handleiding Mac OS X 10.6 en hoger. Mac OS X Client built 2013 13.0.0.13196

Back-up Online van KPN Handleiding Mac OS X 10.6 en hoger. Mac OS X Client built 2013 13.0.0.13196 Back-up Online van KPN Handleiding Mac OS X 10.6 en hoger Mac OS X Client built 2013 13.0.0.13196 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Systeemeisen... 3 2 Installatie... 4 3 Back-up Online configureren...

Nadere informatie

MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet

MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet Dit document beschrijft hoe u de software of content van uw navigatiesysteem kunt bijwerken. De screenshots die in deze

Nadere informatie

Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren en licenties beheren

Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren en licenties beheren De nieuwste editie van dit document is altijd online beschikbaar: Activeren en beheren licenties Inhoudsopgave Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren Automatisch activeren via internet

Nadere informatie

Factuur2King 2.0.3 Multi User release notes

Factuur2King 2.0.3 Multi User release notes Factuur2King 2.0.3 Multi User release notes Deze nieuwe versie van Factuur2King, versie 2.0.3, bevat nieuwe functionaliteit en oplossingen voor problemen die naar voren zijn gekomen sinds de release van

Nadere informatie

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server.

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server. Werkstuk door een scholier 1063 woorden 13 januari 2006 6,8 51 keer beoordeeld Vak Informatica Risimage Hoe werkt RIS? RIS gebruikt DHCP en de Active Directory service om cliënt van afstand te installeren.

Nadere informatie

Installatie nieuwe build van Alure (alle componenten)

Installatie nieuwe build van Alure (alle componenten) Installatie nieuwe build van Alure (alle componenten) Versie 1.1 (5 september 2014) Copyright 2014 INNOLAN B.V. Alle rechten zijn gereserveerd. Reproductie, geheel of gedeeltelijk, zonder schriftelijke

Nadere informatie

Pervasive Server V9 Installatiegids

Pervasive Server V9 Installatiegids Pervasive Server V9 Installatiegids 1 Inhoudsopgave 1. Om te beginnen... 3 2. Systeemeisen... 3 2.1 Server... 3 2.1.1 Hardware... 3 2.1.2 Software... 3 2.2 Client... 3 2.2.1 Hardware... 3 2.2.2 Software...

Nadere informatie

Test Joomla op je PC 1

Test Joomla op je PC 1 1 Disclaimer Bij de samenstelling van dit ebook is de grootst mogelijke zorg besteed aan de juistheid en correctheid van de informatie die in dit ebook wordt verstrekt. De auteur van dit ebook kan op geen

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN KING 5.48 IN EEN WINDOWS-NETWERK

INSTALLATIE VAN KING 5.48 IN EEN WINDOWS-NETWERK INSTALLATIE VAN KING 5.48 IN EEN WINDOWS-NETWERK Dit document beschrijft de installatie van King in een Windows-netwerk. Bij de netwerk-installatie staan de King-administraties op het netwerk (server)

Nadere informatie

Installatie shortform Rodin.NET

Installatie shortform Rodin.NET Installatie shortform Rodin.NET A. Algemeen Met deze installatie beschrijving installeert U Rodin.NET op een PC werkstation (met Stand-alone database) Het installeren van Rodin.NET op een netwerk is mogelijk,

Nadere informatie

Handleiding Internet Veiligheidspakket Windows & Mac Versie april 2014

Handleiding Internet Veiligheidspakket Windows & Mac Versie april 2014 Handleiding Internet Veiligheidspakket Windows & Mac Versie april 2014 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding 3 Hoofdstuk 2. Bestellen van het Internet Veiligheidspakket 4 Hoofdstuk 3. Installatie 9 3.1

Nadere informatie

Nieuwe Installatie/Factuur2King 2.1 MU bijwerken

Nieuwe Installatie/Factuur2King 2.1 MU bijwerken Nieuwe Installatie/Factuur2King 2.1 MU bijwerken Volg de onderstaande stappen om Factuur2King 2.1 MU te installeren of een bestaande installatie bij te werken. Werkt u op dit moment nog met Factuur2King

Nadere informatie

INSTALLATIE VAN KING 5.45 IN EEN WINDOWS-NETWERK

INSTALLATIE VAN KING 5.45 IN EEN WINDOWS-NETWERK INSTALLATIE VAN KING 5.45 IN EEN WINDOWS-NETWERK Dit document beschrijft de installatie van King in een Windows-netwerk. Bij de netwerkinstallatie staan de King-administraties op het netwerk (server) en

Nadere informatie

Intramed procedure. Intramed en Windows 7. 1. Upgraden naar Windows 7

Intramed procedure. Intramed en Windows 7. 1. Upgraden naar Windows 7 1. Upgraden naar Windows 7 Voorbereiding Als u straks gebruik wilt maken van een applicatie die nu op een andere computer draait, raden wij u aan om voordat u tot de installatie overgaat alle eventuele

Nadere informatie