Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit een case met 11 vragen.

Transcriptie

1 SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ORGANISATIE & MANAGEMENT WOENSDAG 14 DECEMBER UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit een case met 11 vragen. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 100. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld drie redenen worden gevraagd en u geeft er meer dan drie, dan worden alleen de eerste drie door u genoemde redenen beoordeeld. Lever beide exemplaren van het examenpapier in. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Motiveer altijd uw antwoorden, ook als dat niet expliciet wordt vermeld. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Schrijf met een blauw- of zwartschrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: Woordenboek Niet-programmeerbare rekenmachine SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Woensdag 14 december 2016 B / 7

2 2016 NGO-ENS B / 7

3 Opgave 1 Philips Healthtech verschuift de lijnen van het speelveld Dit jaar, 2016, presenteerde Koninklijke Philips zijn laatste kwartaalcijfers als technologieconcern. Met de aangekondigde afsplitsing van de lichtdivisie gaat Philips door het leven als healthtech -leverancier. In gewoon Nederlands is dat zoiets als gezondheidstechnologiebedrijf. Dit nieuwe Philips gaat een paar stappen verder dan de zorgdivisie, waarin het concern de afgelopen vijftien jaar zwaar investeerde. Ook de consumentendivisie Consumer Lifestyle, met de productie van elektrische tandenborstels, scheerapparaten en luchtverversers goed voor een jaaromzet van 4,5 miljard, moet een volwaardige rol in de healthtech spelen. Philips zelf spreekt van het gezondheidscontinuüm. In het hele spectrum waarin gezondheid een rol speelt, moeten er apparaten van Philips te vinden zijn. Dit strekt zich uit van het bevorderen van een gezond leven, de preventie van ziektes, de diagnose en de ingreep in het ziekenhuis tot en met de thuiszorg na een operatie. Philips heeft een lange weg afgelegd. In 1891 richtte Gerard Philips samen met zijn vader Frederik Philips de firma Philips & Co op. De eerste producten waren gloeilampen. Het productiebedrijf groeide zowel autonoom als door overnames. Uit een sterke behoefte tot geheimhouding werden ook toeleveranciers opgekocht. Philips heeft vanaf het begin veel geïnvesteerd in R&D. Door deze onderzoeken breidde de onderneming zich in horizontale richting uit: radiolampen, beeldbuizen voor tv s, röntgenbuizen en hoogtezonnen volgden in hoog tempo. Vanuit de onderdelen volgden vanzelf de apparaten als transistorradio s en tv s. Het kenniscentrum Philips Natlab vormde de basis voor de introductie van de vele producten. Door de groei werd de aansturing van de onderneming steeds complexer. Concurrentie en veranderingen in de samenleving, zoals vergrijzing en minder overheidsbemoeienis in de vorm van subsidies, dwongen de organisatie tot het afstoten van activiteiten en divisies. Uiteindelijk gaat het zover dat de basis de gloeilamp niet meer tot (kern)activiteiten van het bedrijf behoort, maar in een zelfstandig bedrijf met een eigen beursnotering verder gaat. Philips komt in de markt van healthtech een aantal grootheden tegen. In de markt van ziekenhuisapparatuur vecht het bedrijf samen met de zorgdivisies van Siemens uit Duitsland en het Amerikaanse conglomeraat General Electric om het marktleiderschap. Deze business-to-businessmarkt groeit jaarlijks met dubbele cijfers en de omvang bedroeg in miljard. Toch zijn nieuwe toetreders niet te verwachten door de hoge investeringen die zij moeten doen. Door tegenslagen in de productiefaciliteit in Cleveland het afgelopen jaar, is de omzet van Philips blijven steken op 12 miljard, terwijl Siemens en GE respectievelijk 13 en 15 miljard omzet behaalden. Philips ziet kansen om een cross-over naar de consumentenmarkt te maken. In het geschetste gezondheidscontinuüm lopen de zaken door elkaar heen. Zeker nu door slimme digitale toepassingen en apps de professionele zorgwereld verbonden kan worden met de persoonlijke levenssfeer. Daarmee maakt Philips het speelveld in een klap een stuk groter en wordt de SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Woensdag 14 december / 7

4 omvang van het gehele gezondheidscontinuüm door Philips op jaarlijks 140 miljard geraamd. De concurrentie komt opeens wel uit alle hoeken en gaten. Zo zijn er start-ups, die zich vanuit Silicon Valley op de gezondheidsinformatica storten. Maar ook het machtige Apple is opeens een concurrent. Die biedt met zijn Apple Watch toepassingen op het vlak van gezond leven, thuiszorg en preventie. Ook het Zuid-Koreaanse Samsung kondigde aan zich vol overgave te gaan storten in de gezondheidsmarkt, met medeneming van een goed gevulde oorlogskas. Het conglomeraat verkoopt in Azië nu bijvoorbeeld al ultrasoundtoepassingen en digitale radiografiesystemen aan de ziekenhuizen. En het speelt zijn reputatie op de consumentenmarkt verder uit. Zo heeft Samsung een eigen app ontwikkeld, de S-Health, die de consument aanspoort gezonder te leven en meer te bewegen. Samsung introduceerde dit jaar ook de gezondheidsriem, die niet alleen de omvang van de buik nauwgezet bijhoudt, maar ook let op de dagelijkse hoeveelheid beweging. Naar: FD, januari 16: Philips website augustus 16; vereenvoudigd en bewerkt voor onderwijskundige doelen.: press/2014/ philips-to-sharpen-strategic-focus-by-establishing-twomarket-leading-companies-in-lighting-solutions-and-in-healthtech.html Vragen Vraag 1 Vraag 1a Vraag 1b Vraag 2 Vraag 2a Vraag 2b Vraag 2c Vraag 2d 6 punten Wat wordt verstaan onder de missie van een organisatie? Beschrijf de missie van Philips Healthtech. 15 punten Wat is benchmarking? Welke 3 vormen van benchmarking zijn in de praktijk te onderkennen? Licht deze kort toe. Welke vorm van benchmarking past het best bij Philips? Motiveer uw antwoord. (4 punten) Leg uit hoe de portfolioanalyse van de Boston Consulting Group kan bijdragen aan benchmarking. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Woensdag 14 december / 7

5 Vraag 3 Vraag 3a Vraag 3b Vraag 3c Vraag 4 Vraag 4a 15 punten Geef een beschrijving van de gezondheidsmarkt met behulp van het vijfkrachtenmodel van Porter. Noem en beschrijf drie relevante macro-economische variabelen die van invloed zijn op de aantrekkelijkheid van de gezondheidsmarkt. Geef van elke bij vraag 3b genoemde variabele aan welke betekenis zij hebben voor het rendement van de bedrijfstak. 6 punten Wat wordt verstaan onder een bedrijfskolom? Benoem en beschrijf in het kader van bewegingen binnen de bedrijfskolom de volgende twee keuzes van Philips: Vraag 4b Vraag 4c De afsplitsing van de lichtdivisie. De inzet als bedrijf op gezondheidstechnologie. In organisaties worden voortdurend strategische, organisatorische en operationele beslissingen genomen. Vraag 5 Vraag 5a 8 punten Wat wordt verstaan onder organistische of tactische beslissingen? Geef van de volgende situaties aan van welk soort beslissing er sprake is. Motiveer uw antwoord. Vraag 5b Vraag 5c Vraag 5d Philips splitst de lichtdivisie af. Philips herdefinieert zichzelf als healthtech -leverancier. Philips integreert haar consumentendivisie en haar business-to-businessactiviteiten. Grote ondernemingen zoals Philips kennen over het algemeen een divisiestructuur. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Woensdag 14 december / 7

6 Vraag 6 Vraag 6a Vraag 6b Vraag 6c Hoe wordt volgens de typologie van Mintzberg het coördinatiemechanisme van een divisiestructuur genoemd? Licht dit coördinatiemechanisme ook toe. (4 punten) Noem twee voordelen én twee nadelen van een divisiestructuur. Een divisiestructuur wordt gekenmerkt door interne specialisatie. Welke vorm van interne specialisatie zal voor Philips als healthtech -leverancier van toepassing zijn? Motiveer uw antwoord. Door de afsplitsing van de lichtdivisie krijgt Philips te maken met vele interne en externe veranderingen. Een reorganisatie kan dan ook niet uitblijven. De reorganisatie zal ongetwijfeld weerstanden oproepen. Vraag 7 Vraag 7a Vraag 7b 6 punten Wat wordt verstaan onder een reorganisatie? (4 punten) Noem en beschrijf twee oorzaken van weerstand tegen verandering. Een reorganisatie bestaat uit een aantal fasen. Lewin heeft in zijn veranderingsmodel de fasen beschreven. Vraag 8 Vraag 8a Vraag 8b Noem en beschrijf de fasen van het veranderingsmodel van Lewin. Welke fase wordt door Lewin als de meest belangrijke omschreven? Motiveer uw antwoord. Pieter is aangesteld om de gevolgen van de afgesplitste lichtdivisie in kaart te brengen. Hij besluit een projectgroep op te richten die bestaat uit deskundigen met een diverse achtergrond. Zo moeten niet alleen de financiële aspecten onderzocht worden, maar ook de gevolgen voor personeel en ICT zijn belangrijk om te onderzoeken. Vraag 9 Vraag 9a Noem en beschrijf 3 kenmerken van een project. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Woensdag 14 december / 7

7 Vraag 9b Van welke vorm van werkstructurering is sprake bij het opstarten van een projectgroep? Motiveer uw antwoord. Pieter beseft dat zijn rol als projectleider eisen aan hem stelt. Hij vraagt zich onder andere af welke stijl van leidinggeven hij moet toepassen om ervoor te zorgen dat er een teamgeest ontstaat. Ook vraagt hij zich af op welke wijze hij de teamleden kan motiveren. Vraag 10 Vraag 10a Vraag 10b Welke stijl van leidinggeven kan Pieter het beste toepassen om zijn macht uit te oefenen en een teamgeest te creëren? Motiveer uw antwoord. Noem en bespreek twee behoeften uit de piramide van Maslow die Pieter kan aanspreken om zijn teamleden te motiveren. Pieter overweegt het instellen van een bonus. De bonus zal gekoppeld worden aan de prestaties van de projectgroep. Vraag 11 Vraag 11a Vraag 11b Vraag 11c 8 punten Noem drie basisvoorwaarden waaraan moet worden voldaan om het bonussysteem effectief te laten zijn. Noem twee risico s die verbonden zijn aan het invoeren van een financiële bonus. Leg uit hoe merit rating deze risico s kan tegengaan. Einde examen SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Woensdag 14 december / 7