BIJLAGE. bij het VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2017) 204 final ANNEX 1 BIJLAGE bij het VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD Vijfde verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije NL NL

2 Gezamenlijk actieplan voor de toepassing van de verklaring EU-Turkije Prioritaire acties Stand van zaken en lopende acties 1 Talrijkere inzet van personeel voor de behandeling van asielverzoeken op de eilanden Het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) moet het aantal dossierbehandelaars en tolken op de eilanden verhogen tot 100 en de Griekse asieldienst moet zijn personeelsbezetting op de eilanden versterken tot 100. Het EASO heeft op de eilanden 59 deskundigen ingezet. Er moeten 41 extra dossierbehandelaars worden ingezet, waarvan het EASO er reeds 35 in tijdelijke dienst heeft. Na afloop van hun opleidingstraject zullen zij vanaf 6 maart samen met ervaren dossierbehandelaars uit de lidstaten worden ingezet op de eilanden. Verwacht wordt dat zij medio maart volledig operationeel zijn. Het EASO heeft op de eilanden 87 tolken ingezet en er moeten nog 13 nieuwe tolken worden ingezet. De Griekse asieldienst heeft op de eilanden reeds 100 dossierbehandelaars ingezet. Verwerking van gevallen van gezinshereniging onder Dublin Verwerking van gevallen van kwetsbaarheid De Griekse asieldienst moet per geval, met volledige inachtneming van artikel 7 van het EU-Handvest van de grondrechten, onderzoeken of de niet-ontvankelijkheidsprocedure toepasselijk is op gevallen van gezinshereniging onder Dublin, met het oog op een mogelijke terugkeer naar Turkije, mits door het EASO en de lidstaten relevante informatie is verstrekt. Het EASO heeft een vragenlijst opgesteld over het beleid en de praktijken van de lidstaten met betrekking tot gezinshereniging vanuit Turkije en deze aan de lidstaten toegestuurd. Nadat de uiterste termijn voor het beantwoorden van de vragenlijst op 17 februari is afgelopen, moet het overzicht worden aangevuld door middel van bilaterale raadplegingen van bepaalde lidstaten. De Griekse asieldienst moet per geval, met volledige inachtneming van de artikelen 6 en 7 van het EU-Handvest van de grondrechten, onderzoeken of de niet-ontvankelijkheidsprocedure toepasselijk is op gevallen van kwetsbare verzoekers, met het oog op een mogelijke terugkeer naar Turkije, mits door het EASO relevante informatie is verstrekt over de behandeling van kwetsbare personen in Turkije, hetgeen het bovenvermelde onderzoek mogelijk zou maken. De Griekse opvang- en identificatiedienst werkt samen met het EASO om een aantal van de kwetsbaarheidscategorieën te definiëren en een standaardmodel voor medische beoordeling te ontwikkelen voor de verwerking van gevallen van kwetsbare personen. Tijdens een bijeenkomst op 12 januari hebben het EASO, de 1 Een korte samenvatting van de desbetreffende acties is cursief weergegeven. Specifieke details vindt u in het gezamenlijke actieplan bij het vierde verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije (COM(2016) 792 final van 8 december 2016). 2

3 Griekse asieldienst en de Griekse opvang- en identificatiedienst vastgesteld wat de informatiebehoeften zijn met betrekking tot de behandeling van kwetsbare verzoekers in Turkije en de toegang tot gezondheidszorg. Het EASO werkt samen met de Griekse asieldienst, die ook antwoorden van de lidstaten heeft ontvangen, om een geactualiseerd informatiepakket over Turkije samen te stellen waarin naar ongeneeslijke/ernstige ziekten wordt verwezen. Bespoediging van de interviews en de procedures voor de beoordeling van de asielverzoeken De Griekse asieldienst moet, met de steun van het EASO, een indeling per categorie gevallen invoeren en instrumenten voor interviews en ter ondersteuning van de besluitvorming invoeren. De Griekse opvang- en identificatiedienst moet, met steun van het EASO, migranten blijven informeren. De autoriteiten moeten de handhaving van de voorziene gevolgen van niet-medewerking in de asielprocedure versterken. De Griekse autoriteiten moeten, met de steun van het EASO, het tijdsverloop inkorten tussen het blijk geven van belangstelling om een asielverzoek in te dienen en de feitelijke indiening van het verzoek. Een indeling per categorie gevallen wordt momenteel ingevoerd. De modellen voor slotbemerkingen over ontvankelijkheid en gegrondheid zijn afgewerkt en op 30 januari voor onmiddellijke toepassing aan alle eilanden toegezonden. Op basis van de nieuwe richtsnoeren voor het samenvoegen van de ontvankelijkheids- en gegrondheidsprocedures voor nationaliteiten met een hoge erkenningsgraad heeft het EASO nieuwe modellen voor interviews en slotbemerkingen ontwikkeld. De Griekse asieldienst heeft op 17 februari zijn opmerkingen met betrekking tot het model voor interviews kenbaar gemaakt en moet het EASO nog feedback geven over het model voor slotbemerkingen. De Griekse asieldienst heeft op 29 januari ook een door het EASO voorgestelde lijst met landenprofielen goedgekeurd met betrekking tot de drie nationaliteiten die het vaakst voorkomen bij de te behandelen zaken op de eilanden (Irak, Afghanistan en Pakistan). Na verdere verificaties en aanvullingen door vertegenwoordigers van het personeel dat actief is op het terrein, heeft het EASO op 14 februari de gestructureerde verwijzingen naar het land van herkomst met betrekking tot deze nationaliteiten afgewerkt en met de Griekse asieldienst gedeeld. Op 26 januari heeft het EASO de laatste hand gelegd aan opleidingsmateriaal dat zal worden gebruikt voor de capaciteitsopbouw van tolken en het mogelijk zal maken hen op een flexibele manier in alle fasen van de procedure in te zetten. Op Lesbos en Chios krijgen migranten momenteel informatie over hun rechten, plichten en opties, met name via informatiepunten en specifieke informatievergaderingen die met behulp van een ticketsysteem worden georganiseerd, terwijl op Samos, Kos en Leros nog informatiepunten moeten worden opgericht. Er worden instrumenten ontwikkeld om de gevolgen van nietmedewerking in de asielprocedure beter te handhaven, met name door toezicht te houden op de verblijfplaats van asielzoekers van wie het verzoek nog in behandeling is en door asielprocedures stop 3

4 te zetten indien de asielzoekers niet komen opdagen. Wat dit laatste punt betreft, moet de Griekse politie passende maatregelen nemen op basis van de door de Griekse asieldienst verstrekte lijst van gearchiveerde zaken. Het EASO helpt de Griekse asieldienst bij het beheer van de doorstroming, planning en inroostering van interviews op Lesbos en Chios. Afhankelijk van de achterstand bij de behandeling van lopende zaken is het tijdsverloop tussen het blijk geven van belangstelling en de feitelijke indiening van het asielverzoek waar mogelijk reeds aanzienlijk ingekort. Handhaving en verdere versnelling van de gegrondheidsprocedure voor verzoekers uit landen van herkomst met een lage erkenningsgraad Met de steun van het EASO verwerkt de Griekse asieldienst asielverzoeken van verzoekers uit landen van herkomst met een lage erkenningsgraad overeenkomstig de ontvankelijkheidsprocedure. Op de eilanden Leros en Kos is de achterstand bij de behandeling van zaken in eerste aanleg bijna weggewerkt. Verbetering van de veiligheid en veiligheidsmaatregelen op de eilanden De Griekse politie moet de 24/7-aanwezigheid van politieagenten in de hotspots uitbreiden. De Griekse opvang- en identificatiedienst moet, met de steun van de Griekse politie, meer controles verrichten aan de ingangen van de centra en de veiligheidsinfrastructuur versterken. De Griekse politie moet, in samenwerking met de Griekse opvang- en identificatiedienst, veiligheids- en evacuatieplannen voor de hotspots opstellen en testen. De Griekse opvang- en identificatiedienst moet de veiligheidsinfrastructuur in de hotspots versterken. De Griekse autoriteiten moeten blijven voorzien in veilige zones voor kwetsbare groepen. Het Europees grens- en kustwachtagentschap financiert de inzet van 280 Griekse politieagenten die veiligheidsgerelateerde taken uitvoeren in de hotspots op Lesbos (65), Chios (65), Samos (65), Kos (45) en Leros (40). Een aantal van hen is reeds actief op de eilanden. Hoewel de controles aan de ingangen in alle hotspots moeten worden aangescherpt en er binnen de accomodatieruimten moet worden gepatrouilleerd, wordt dit enkel op Lesbos ten volle gedaan. Op Chios, Kos en Leros worden aan de ingangen controles uitgevoerd, maar wordt er binnen de accomodatieruimten nog niet regelmatig gepatrouilleerd. Op Samos voert de Griekse politie slechts af en toe veiligheidscontroles uit en gaan de agenten slechts occasioneel op patrouille. De Griekse politie noch de Griekse opvang- en identificatiedienst hebben reeds een beveiligingsagent aangewezen die optreedt als uniek contactpersoon. De Griekse politie heeft tot nu toe alleen het evacuatieplan voor de hotspot op Lesbos formeel bekendgemaakt. In enkele hotspots zijn met succes ontruimingsoefeningen gehouden. In een volgend stadium moeten de plannen voor Chios, Kos, Leros en Samos worden afgewerkt, moeten in alle hotspots regelmatig ontruimingsoefeningen worden gehouden, en moeten de Griekse politie en de Griekse opvang- en 4

5 identificatiedienst beveiligingsagenten aanwijzen die optreden als uniek contactpersoon. Wat de versterking van de veiligheidsinfrastructuur betreft, zijn op Lesbos belangrijke werkzaamheden aangevangen. Op Samos zijn de veiligheidsgerelateerde werkzaamheden afgerond, onder meer met betrekking tot de omheiningen, de verlichting, de nooduitgangen, een betere scheiding van de zones en de wachtposten. Op Kos en Leros worden migranten in groepen verdeeld op basis van hun nationaliteit en gezinssituatie. De Griekse opvang- en identificatiedienst moet verzoeken om verbetering van de veiligheidsinfrastructuur van de hotspot op Chios (buitenste omheiningen, extra politieruimten, camera s/toezicht). Om kwetsbare groepen in een veilige zone op te vangen, worden niet-begeleide minderjarigen op Lesbos ondergebracht in een beveiligde zone waar de klok rond toezicht wordt gehouden. Hun aantal is sinds 25 januari tot zeven gedaald. Op Chios en Samos worden niet-begeleide minderjarigen niet ondergebracht in een beveiligde zone en worden ze niet beschermd, terwijl ze op Kos worden ondergebracht in een beveiligde zone die s nachts wordt afgesloten. Op Leros krijgen niet-begeleide minderjarigen geen onderdak binnen de hotspot, maar worden ze ondergebracht in specifieke gebouwen (Pikpa) waar de klok rond personeel van de Griekse opvang- en identificatiedienst aanwezig is. In een volgend stadium moet het gebrek aan beveiligde zones voor niet-begeleide minderjarigen op Samos en Chios worden aangepakt en moeten in alle hotspots agenten worden aangewezen ter bescherming van de kinderen. Benoeming van permanente coördinatoren voor de hotspots Verhoging van het aantal beroepscommissies Verhoging van het aantal besluiten per beroepscommissie Beperking van het aantal beroepsstappen in het kader van de asielprocedure De Griekse autoriteiten moeten permanente coördinatoren benoemen en operationele standaardprocedures voor de hotspots goedkeuren. De permanente coördinatoren zijn op 18 februari officieel in hun functie bevestigd en hebben op 20 februari 2017 hun taken officieel aangevangen. De Griekse opvang- en identificatiedienst heeft ontwerpen van operationele standaardprocedures opgesteld en om inbreng van de betrokken belanghebbenden gevraagd zodat het document kan worden gefinaliseerd. Er zijn momenteel twaalf beroepscommissies en een plaatsvervangende commissie. Een wetswijziging die het gebruik van juridische bijstand bij het opstellen van besluiten mogelijk maakt, is aan het Griekse parlement voorgelegd en zal naar verwachting binnenkort worden goedgekeurd. Daarnaast is aan de beroepscommissies een specialisatiegebied toegewezen. De Griekse autoriteiten moeten onderzoeken of het aantal beroepsstappen kan worden beperkt. 5

6 De Europese grens- en kustwacht blijven inzetten op de noodzakelijke niveaus Beperking van het risico op onderduiken Uitbreiding op de eilanden van het programma voor begeleide vrijwillige terugkeer en reïntegratie De Europese grens- en kustwacht moet, op basis van een nauwkeurige behoefteraming door de Griekse autoriteiten, snel reageren op verzoeken om extra inzet en transportmiddelen die nodig zijn voor het stijgende aantal terugkeeroperaties. De lidstaten en de Europese grens- en kustwacht reageren gepast op verzoeken om inzet en transportmiddelen voor lopende terugkeeroperaties. Op Lesbos, Chios en Kos is het technisch mogelijk om overnameoperaties per veerboot uit te voeren. Functionarissen van de pas opgerichte pool van begeleiders voor gedwongen terugkeer van de Europese grens- en kustwacht worden alleen op Lesbos permanent ingezet (50 à 60 functionarissen). Begeleidende functionarissen kunnen op Chios en Kos worden ingezet indien de Griekse autoriteiten hier minstens 21 werkdagen vóór aanvang van de inzet of operatie officieel om verzoeken. Teneinde de beschikbare middelen degelijk te beheren, moet de eventuele inzet van begeleiders van de lidstaten in het kader van regelmatige, rechtstreekse overnames van de andere Griekse eilanden zorgvuldig worden beoordeeld in nauw overleg met de Griekse autoriteiten, rekening houdend met het mogelijke aantal migranten en de verwachte frequentie van de operaties. De Griekse autoriteiten moeten zorg dragen voor een duidelijk en nauwkeurig systeem voor registratie en follow-up van alle irreguliere migranten, ter vergemakkelijking van de planning en uitvoering van terugkeerprocedures, een elektronisch followupsysteem opzetten en actief blijven toezien op de naleving van de geografische beperkingen voor migranten op de hotspoteilanden. Tegenwoordig leggen de Griekse autoriteiten nieuw aangekomen migranten en asielzoekers geografische verplaatsingsbeperkingen op, waardoor zij het eiland van aankomst niet mogen verlaten. De toepasselijke IT-systemen worden momenteel aangepast zodat administratieve verslagen automatisch kunnen worden afgegeven en individuele zaken kunnen worden gevolgd, en zodat in een later stadium de Griekse asieldienst, de Griekse opvang- en identificatiedienst en de Griekse politie gemakkelijker informatie over individuele gevallen kunnen uitwisselen. De Internationale Organisatie voor Migratie moet, met de financiële steun van de EU, het aantal op migranten gerichte campagnes ter bevordering van begeleide vrijwillige terugkeer en reïntegratie opvoeren en de Griekse autoriteiten moeten de administratieve obstakels voor een spoedige vrijwillige terugkeer wegwerken. Er worden nog steeds inspanningen geleverd opdat meer migranten vrijwillig terugkeren vanaf de Griekse eilanden. Dit wordt in de hand gewerkt door het recentelijk versterkte programma voor begeleide vrijwillige terugkeer en re-integratie dat nu ook voorziet in re-integratiepakketten voor alle deelnemers. 6

7 In 2017 zijn 212 migranten vrijwillig van de eilanden vertrokken. Er worden speciale informatiecampagnes gehouden en deze zullen worden uitgebreid om het versterkte programma voor begeleide vrijwillige terugkeer en re-integratie op de eilanden te promoten. Terugkeerbesluiten in een vroeger stadium van het terugkeerproces uitvaardigen Extra opvangcapaciteit op de eilanden creëren en de bestaande faciliteiten verbeteren Zorgen voor voldoende detentiecapaciteit op de eilanden De Griekse politie moet tegelijk met de kennisgeving van een negatief asielbesluit in eerste aanleg een terugkeerbesluit uitvaardigen. De Griekse politie onderzoekt momenteel welke technische en ITgerelateerde aanpassingen nodig zijn om deze maatregel uit te voeren. De Griekse autoriteiten moeten met de steun van de EU extra opvangcapaciteit creëren en de bestaande faciliteiten verbeteren, waar mogelijk in samenwerking met de lokale autoriteiten. Op Lesbos en Samos worden de huisvestingsinfrastructuur en de sanitaire voorzieningen momenteel verbeterd. Op Samos is het vroegere tentenkamp vervangen door tijdelijke woonruimten van betere kwaliteit. Dit is ook het geval voor de hotspot en het kamp Kara Tepe op Lesbos, die beide worden uitgebreid. Op Chios hebben de Griekse opvang- en identificatiedienst en de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen het terrein geëvalueerd met het oog op een uitbreiding van de huisvestingscapaciteit van de hotspot. Migranten worden waar mogelijk overgebracht naar hotels en appartementen in het kader van de door de EU gefinancierde huurregeling van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen. De Griekse autoriteiten moeten met de steun van de EU zo spoedig mogelijk voldoende detentiecapaciteit op de eilanden creëren, waar mogelijk in samenwerking met de lokale autoriteiten. Op Kos heeft de Griekse politie bepaald dat naast de bestaande hotspot een detentiecentrum komt te liggen met een capaciteit van 500 migranten die zullen worden uitgezet. De nivelleringswerkzaamheden zijn van start gegaan. Verwacht wordt dat de eerste 100 à 150 plaatsen medio maart beschikbaar zullen zijn. Door een rechterlijke beslissing na klachten over een voorstel om een bepaald terrein in Mersinidi te gebruiken, zijn er op dit ogenblik geen concrete plannen om op Chios detentiecapaciteit te creëren voor migranten die zullen worden uitgezet. Voor Chios moeten andere opties worden onderzocht. Door de vernietiging van containers is de detentiecapaciteit in de hotspot op Lesbos gedaald van 200 naar 100 plaatsen. De Griekse politie is van zins het detentiecentrum op te knappen door beschadigde containers te repareren en extra omheiningen te plaatsen; de werkzaamheden moeten uiterlijk op 20 maart worden afgerond. Op Samos onderzoeken de Griekse opvang- en identificatiedienst 7

8 en de Griekse politie de uitvoeringsdetails voor de bouw van een detentiecentrum binnen de bestaande hotspot. Aanvulling van nationale programma s van het AMIF en het ISF, indien nodig Waar nodig moet de Commissie aanvullende financiering (noodhulp, humanitaire steun enz.) en technische steun aan Griekenland blijven verstrekken voor de uitvoering van de verklaring EU-Turkije. De steun van de Commissie is momenteel in overeenstemming met de financiële planning voor