DTP-er Beroepscompetentieprofiel

Transcriptie

1 DTP-er Beroepscompetentieprofiel

2 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Wat is een beroepscompetentieprofiel?... 4 Wat is de functie van een beroepscompetentieprofiel?... 4 Waarom een format beroepscompetentieprofiel?... 4 Indeling... 4 Colofon... 6 Bronnen... 6 Betrokkenen Algemene informatie over het beroep Mogelijke functiebenamingen Beschrijving van het beroep Loopbaanperspectief Trends en innovaties Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep Beschrijving van de kerntaken Kerntaak 1 Realiseert de media-uiting Kerntaak 2 Uitvoeren organisatie- en professiegebonden taken Competenties Portretten Portret 1: DTP-er die werkzaam is in kleine bedrijven/bedrijven met weinig DTP-ers. 20 Portret 2: DTP-er die werkzaam is in een groter bedrijf Portret 3: De DTP-er bij een reclame- en/ of communicatiebureau Portret 4: De DTP-er in een multimediabedrijf Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen. BCP DTP-er, juli

3 Voorwoord Aanleiding Naar aanleiding van een onderzoek naar het beroep DTP-er begin 2011 is het beroepsprofiel DTP-er geactualiseerd. Tijdens het BCP-onderzoek is gebleken dat in bedrijven de functienaam DTP-er ook vaak gebruikt wordt voor (grafische) vormgevers. Hoewel dit toch verschillende beroepen zijn, liggen ze wel in elkaars verlengde. Diversiteit beroepsuitoefening Het beroepscompetentieprofiel is gemaakt voor de beroepsgroep als geheel. Dit betekent echter niet dat elke individuele beroepskracht alle werkprocessen uitvoert. Er bestaat diversiteit in de beroepsuitoefening van de DTP-er. BCP DTP-er, juli

4 Wat is een beroepscompetentieprofiel? Een beroepscompetentieprofiel (BCP) beschrijft de werkzaamheden en competenties die nodig zijn om een bepaald beroep uit te oefenen. Hierbij wordt uitgegaan van een vakvolwassen werknemer die al drie tot vijf jaar in het beroep werkzaam is. Drie begrippen staan centraal in het beroepscompetentieprofiel: kerntaken, opgesplitst in een aantal werkprocessen en de competenties die noodzakelijk zijn bij de uitvoering van de werkzaamheden. De inhoud van een beroepscompetentieprofiel moet herkenbaar zijn voor het bedrijfsleven. Daarom worden deze profielen opgesteld in opdracht van of in samenwerking met het georganiseerde bedrijfsleven. Het georganiseerde bedrijfsleven geeft het document een formele status door het te legitimeren. Wat is de functie van een beroepscompetentieprofiel? Een beroepscompetentieprofiel kan verschillende functies vervullen. Binnen een branche kan het een hulpmiddel zijn bij functiewaardering. Het kan ook gebruikt worden voor verdere professionalisering van werknemers, voor de ontwikkeling van competentieinstrumenten en als voorlichtingsmateriaal. Daarnaast kan een beroepscompetentieprofiel dienen als input voor opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het bedrijfsleven is immers afnemer van mbogediplomeerden, en is daarom in hoge mate richtinggevend voor de eisen die gesteld moeten worden aan deze gediplomeerden. De eisen hebben zowel betrekking op de aard en inhoud van de werkzaamheden als op de mate van bekwaamheid waarmee iemand handelt: zijn competenties. In het schema is deze laatste functie van het beroepscompetentieprofiel weergegeven: Bedrijfsleven Kenniscentra in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven Onderwijs Beroepscompetentieprofielen > Opleidingseisen in kwalificatiedossier > Concrete opleidingen en examens Kenniscentra ontwikkelen en onderhouden op basis van deze beroepscompetentieprofielen de opleidingseisen in de vorm van kwalificatiedossiers. Dit gebeurt in samenwerking met vertegenwoordigers van sociale partners en onderwijs. Het onderwijs ontwikkelt op basis van de kwalificatiedossiers concrete opleidingen en examens. Waarom een format beroepscompetentieprofiel? Uitgaande van het feit dat dit beroepscompetentieprofiel de basis vormt voor het eventueel ontwikkelen of aanpassen van een kwalificatiedossier, is het van belang dat het beroepscompetentieprofiel voldoet aan een aantal minimumeisen. Bij de ontwikkeling van kwalificatiedossiers is het verder van belang dat beroepen onderling vergeleken kunnen worden. Een bepaalde mate van uniformiteit is hierbij gewenst. Daarom is een format beroepscompetentieprofiel ontwikkeld. Indeling De informatie over het beroep is verdeeld over vijf hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk bevat algemene informatie over het beroep, loopbaanontwikkelingen, en trends en innovaties. Het tweede hoofdstuk geeft een overzicht van de hoofdtaken en werkzaamheden van de beroepsbeoefenaar (kerntaken en werkprocessen). BCP DTP-er, juli

5 Een uitwerking van deze werkzaamheden en de daarbij behorende competenties komt in hoofdstuk 3 aan bod. In het vierde hoofdstuk worden de essentiële competenties vermeld, inclusief een toelichting. In hoofdstuk 5 worden de portretten beschreven; een weergave van diverse functies waarin de beroepsbeoefenaar werkzaam kan zijn. BCP DTP-er, juli

6 Colofon Ontwikkeld door GOC In opdracht van Bestuur GOC Verantwoording Inhoudelijk gelegitimeerd door: CMBO Op: 8 augustus 2011 Vastgesteld door: bestuur GOC Op: 27 september 2011 Te: Veenendaal Bronnen Onderzoek beroepsprofiel DTP-er, Rijnlandadvies, juni 2011 Welke eisen worden gesteld aan een allround DTP-er in de beroepspraktijk en sluit het lesmateriaal van de opleiding allround DTP-er van het GLU aan op de beroepspraktijk?, onderzoek GLU Vacature onderzoek GOC, juni 2011 Betrokkenen Het concept beroepsprofiel is gelezen en voorzien van commentaar door: Theo van Hoek, Wegener Menno van der Wal, Labor Grafimedia Jaap van Dam, Broadcommunications Heleen Misdorp, Multiple Vision Iris Diepeveen, Diepeveen Design BCP DTP-er, juli

7 1 Algemene informatie over het beroep In dit hoofdstuk wordt het beroep nader omschreven. 1.1 Mogelijke functiebenamingen - DTP-er - creatief DTP-er - DTP-er/vormgever - allround DTP-er - DTP-er/voorbereider - technisch DTP-er - advertentievormgever - paginavormgever Tijdens het BCP-onderzoek is gebleken dat in bedrijven de functienaam DTP-er ook vaak gebruikt wordt voor (grafische) vormgevers. Hoewel dit toch verschillende beroepen zijn, liggen ze wel in elkaars verlengde. 1.2 Beschrijving van het beroep Werkomgeving De meeste DTP-ers zijn te vinden in reclame- en communicatiebedrijven en in drukkerijen. Ook zijn DTP-ers werkzaam bij copyshops, uitgeverijen, signbedrijven, multimediabedrijven of webdesignbedrijven. Ook zijn er steeds meer DTP-ers werkzaam bij andere sectoren en andere typen bedrijven; bedrijven met een eigen afdeling of medewerker voor vormgeving of opmaak. Ook zijn er DTP-ers werkzaam als freelancer. Een DTP-er zit het grootste deel van de dag achter zijn pc of Mac. Een deel van de DTP-ers heeft direct klantencontact via of telefoon. Een klein deel van de DTP-ers bezoekt de klant ook daadwerkelijk. DTP-ers die werkzaam zijn binnen reclame- en communicatiebedrijven hebben zelden klantencontact. Binnen dit type bedrijf wordt het klantencontact gedaan door de art director of de accountmanager. Een DTP-er neemt daarnaast deel aan intern overleg om zijn werkzaamheden en de werkzaamheden van anderen af te stemmen. Verder overlegt hij intern om zijn afgeronde werkzaamheden aan een collega of derde over te dragen. Typerende beroepshouding Een DTP-er werkt nauwkeurig en productgericht. Hij volgt instructies nauwkeurig op en werkt volgens aangeleverd concept. Door nauwkeurig te werken, worden fouten zoveel mogelijk voorkomen en worden storingen tijdig opgelost, zodat er uiteindelijk een product ligt dat aan de gestelde eisen voldoet en gereed is voor de vastgestelde deadline. Een DTP-er moet zelfstandig kunnen werken en plant vaak zijn eigen dagwerkzaamheden. Bij het maken van die planning moet hij rekening houden met het halen van deadlines. Tijdens de uitvoering van een opdracht kunnen veranderingen optreden, doordat iets technisch niet lukt of BCP DTP-er, juli

8 doordat een opdrachtgever zijn eisen verandert. Een DTP-er moet daarom flexibel zijn. Hij moet zijn werk kunnen omgooien als dat nodig is, zowel inhoudelijk (creatief) als wat betreft de planning. Een DTP-er is een technisch persoon. Hij werkt vaardig met grafische en online software die belangrijk is voor het uitvoeren van zijn werkzaamheden. Daarnaast is hij op de hoogte van de (nieuwe) technologische toepassingen, zoals de I-pad, mobiele telefonie en social media. Het opmaken van een media-uiting is niet alleen een technische aangelegenheid, ook de vormgeving is hierbij belangrijk. Een DTP-er moet dan ook gevoel voor vormgeving hebben. Het opmaken van een media-uiting is een samenspel van techniek en vormgeving. De DTP-er heeft zicht op, en kennis van, het totale drukproces en weet waar hij rekening mee moet houden bij de uitvoering van zijn deel van de werkzaamheden. Rol en verantwoordelijkheden De rol en de verantwoordelijkheden die een DTP-er heeft, hangen af van het type bedrijf waar hij werkzaam is, de grootte van bedrijf en het aantal DTP-ers dat werkzaam is in het bedrijf, maar is altijd uitvoerend. De DTP-er werkt in de meeste bedrijven zelfstandig. Hij moet zijn eigen processen inrichten en een eigen tijdsplanning maken. Deze planning moet aansluiten bij de vastgestelde productieplanningen. Zelfcontrole is belangrijk in dit vak en vaak is er ook een systeem in het bedrijf van dubbele controle door collega of leidinggevende. Ook de ingangscontrole voor het drukproces is de verantwoordelijkheid van de DTP-er. Het bestand moet goed zijn, anders gaat het mis tijdens het drukken en komen de kosten voor rekening van de werkgever. Binnen de reclame- en communicatiebedrijven is de DTP-er verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn eigen werkzaamheden. De eindverantwoordelijkheid en het klantencontact liggen bij de art director of de accountmanager. Een planning van zijn werkzaamheden wordt vaak gemaakt door de traffic manager. Binnen de kleinere bedrijven (drukkerijen, multimediabedrijven, copyshops) is de DTP-er vaak meer allround en zorgt hij voor zijn eigen planning. Hoe minder DTP-ers er in een bedrijf werkzaam zijn, des te meer allround de werkzaamheden van de DTP-er zijn. Complexiteit De werkzaamheden van een DTP-er zijn een onderdeel van een heel productieproces, waarin ook anderen delen uitvoeren. Dit maakt het beroep DTP-er complex. Een DTP-er moet ervoor zorgen dat zijn deel van de werkzaamheden het productieproces tijdig afgerond is en het product technisch gerealiseerd kan worden. Om ervoor te zorgen dat een product tijdig en correct wordt BCP DTP-er, juli

9 aangeleverd, is het belangrijk dat een DTP-er kennis heeft van het totale drukproces. Stagnatie van het productieproces moet hij zien te voorkomen. Storingen moet hij snel en adequaat zien op te lossen. Een DTP-er is vaak met verschillende opdrachten bezig. Het is belangrijk dat hij goed overzicht bewaart en prioriteiten kan stellen. In veel bedrijven maakt de DTP-er zijn eigen planning. In reclame- en communicatiebedrijven wordt een planning vaak door een trafficmanager gemaakt. Steeds vaker wordt van de DTP-er verwacht dat hij diverse technologische toepassingen (waaronder social media) kent en kan gebruiken. Hij maakt niet alleen op voor druk- en printwerk, maar ook voor web en andere technologische toepassingen. Wettelijke beroepsvereisten Branche vereisten Nederlands en (moderne) vreemde talen De volgende wetgeving is van toepassing op het beroep van DTP-er: Arbowetgeving en auteursrecht. Ook krijgt de DTPer steeds vaker te maken met regels die te maken hebben met personalisering en vertrouwelijkheid van publiceren. Er zijn geen formele, expliciete, door brancheorganisaties geformuleerde eisen aan de beroepsuitoefening. Een DTP-er moet de Nederlandse taal goed beheersen. Allereerst is het belangrijk dat hij correct kan spreken en gesprekken voeren met collega s, de interne opdrachtgever/ leidinggevende en in sommige gevallen met de klant. Steeds vaker heeft de DTP-er wel direct mailcontact met de klant. Daarvoor is het belangrijk dat de DTP-er correct kan schrijven. Taalfouten in aangeleverde bestanden moet een DTP-er herkennen en verbeteren of laten verbeteren. Ook de leesvaardigheid van een DTP-er is van belang, vooral als het gaat om het lezen en interpreteren van opdrachtinstructies en als het gaat om het controleren van proef (pfd) bestanden. De DTP-er moet eenvoudige Engelse teksten (vooral vakjargon) kunnen lezen. Rekenen/wiskunde De DTP-er dient basisvaardigheden te bezitten op het gebied van rekenen. Het gaat dan om enig ruimtelijk inzicht en het omgaan met getallen. De DTP-er moet: multimediale content (tekst, beeld, geluid etc) kunnen verkleinen en vergroten etc.; bestandsspecificaties kunnen bepalen en er mee kunnen werken. BCP DTP-er, juli

10 1.3 Loopbaanperspectief Voor de DTP-ers zijn er mogelijkheden om door te groeien. Echter, uit het beroepenonderzoek DTP (2011) blijkt dat een meerderheid (53%) van de DTP-ers niet doorstroomt naar een andere functie. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste DTP-ers doorstromen naar het beroep vormgever. Een klein aantal DTP-ers stroomt door naar het beroep ordermanager. Echt technische DTP-ers stromen wel eens door naar ICT-functies. 1.4 Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Trends en innovaties geven aan in hoeverre het beroep nog kan veranderen onder invloed van vernieuwingen. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering, en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (bijv. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt Binnen de branches waar DTP-ers werken (vooral reclame, communicatie en de grafimediabranche) krimpt de werkgelegenheid. Op dit moment is de inkrimping door de economische crisis zelfs fors toegenomen. Krimp heeft vooral plaatsgevonden onder drukkers en prepress vakpersoneel, waaronder de DTP-ers. De werkgelegenheid staat onder druk vanwege verdergaande automatisering, de toename van het digitaal drukken en internetdrukkers die standaardmodellen gebruiken voor de opmaak, waarbij de klant zelf gegevens invoert. Particulieren en het MKB verzorgen steeds vaker zelf de opmaak met de computer, bijvoorbeeld met behulp van gebruiksvriendelijke software. Zzp ers DTP-ers gaan tegenwoordig regelmatig aan de slag als zzp er. Ze worden ingehuurd door bedrijven en werken vanuit huis of op de werkplek bij het bedrijf. Vooral de creatieve DTP-ers gaan voor zichzelf werken. Over de toekomst van de zzp ers wordt verschillend gedacht. Een deel van de deskundigen denkt dat de markt voor DTP-ers die als zzp er aan de slag willen, verzadigd is en door de crisis en de krimp eerder afgenomen is. Een ander deel van de ondervraagden denkt dat het aantal zzp ers nog zal groeien en dat zij meer in het MKB en de overheid ingezet zullen gaan worden, omdat er steeds sneller van uitingen gewisseld wordt ( een logo gaat nu hooguit twee jaar mee, terwijl dat vroeger twintig jaar was ). Trends in de markt De algemene verwachting is, dat het werk van de DTP-er zal blijven bestaan, maar dat er verschuiving op zal treden (niet alleen opmaak voor drukwerk, maar ook vormgeving en bestandsbewerking voor ipad en andere tablets, voor video en telefonie), die veelal te maken heeft met de verandering in de uitingen en de technologische ontwikkelingen. Het produceren van drukwerk zal in de toekomst nog sneller gaan. Die hogere snelheid van de meer geavanceerdere machines brengt met zich mee dat de klant aan veel voorwaarden moet voldoen, zoals het aanleveren van teksten en logo s in de juiste programmatuur. Klanten zijn BCP DTP-er, juli

11 vaak leek op dat gebied en zijn juist gebaat bij extra service en een vertaling van het vakjargon dat wordt gebruikt. In de serviceverlening en het nemen van extra tijd om de wensen en mogelijkheden van de klant door te nemen, liggen wellicht kansen. Een andere ontwikkeling waar DTP-ers mee te maken hebben, is het uitbesteden van opmaak-opdrachten naar lagelonenlanden als India, China of Polen; dit om de kosten voor personeel te drukken. Deze ontwikkeling is vooral bij de uitgeverijen zichtbaar. Medewerkers in lagelonenlanden zijn volgens de geïnterviewden vooral goed in namaken. Sommige bedrijven komen er weer van terug omdat het niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Door communicatieproblemen, cultuurverschillen of tijdsverschil moet er toch nog correctiewerk in Nederland plaatsvinden en dat levert extra kosten op. Hoger opgeleide (media)vormgevers komen regelmatig op de functies van DTP-ers terecht. Door een toename van het aantal mediavormgevers dat van de opleiding afkomt, wordt het voor DTP-ers soms moeilijk om een baan te vinden. Wetgeving en regelgeving Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening De DTP-er zal in de toekomst steeds meer te maken krijgen met regels die te maken hebben met personalisering en vertrouwelijkheid van publiceren. De DTP-er werkt steeds vaker aan producten die onderdeel zijn van een cross-mediaconcept. De technologische ontwikkelingen maken het mogelijk dat vanuit één database meerdere media-uitingen geproduceerd worden. Binnen die crossmedia blijft er een markt voor de papieren media bestaan, maar de eisen van die markt veranderen snel. Zo kiezen opdrachtgevers vaker voor een persoonlijke benadering van hun doelgroep. Ze willen specifieke printmedia producten die snel en voordelig geleverd kunnen worden, of kiezen voor nieuwe vormen als informatie via ipad, mobiele telefonie of internet. De DTP-er moet kennis hebben van en kunnen werken met verschillend multimediaal content. Dat betekent dat de DTP-er veel meer allround moet worden en ook moet denken in web en andere toepassingen en dus veel meer een multimediaal vormgever wordt. Artikelen op internet of ipad vragen om een andere opmaak, met andere technische aanpassingen, zoals het kunnen inzoomen op een foto, het doorklikken op een woord of het kunnen bladeren in het elektronische magazine. De DTP-er zal in de toekomst nog meer moeten weten van de mogelijkheden van de gebruikte software als Adobe, InDesign, Photoshop en andere mediaspecifieke software. Voor een deel zal de DTP-er ook verantwoordelijk zijn voor de aanschaf en het beheer van de software en het installeren van de updates. Bij ongeveer een derde van de ondervraagde deskundigen hebben DTP-ers te maken met XML-based documenten of andere databased gerelateerde documenten. De DTP-er moet op zijn minst de structuur van XML kunnen herkennen. Opleidingen of bijscholingen op dit gebied is gewenst temeer omdat naar verwachting het gebruik in de toekomst toeneemt. Uit het kwantitatieve onderzoek blijkt dat 62% van de ondervraagde bedrijven niet met XML-based documenten werkt of andere databased gerelateerde mogelijkheden. 23% werkt hier enigszins mee en 13% gebruikt deze veel. 33% van de respondenten denkt dat men in de nabije toekomst meer met XML-based of andere databased gerelateerde mogelijkheden zal gaan werken. 15% denkt dat dit enigszins zal gebeuren en 53% denkt dat men in de toekomst niet meer dan nu al gebeurt binnen het bedrijf zal werken BCP DTP-er, juli

12 met XML. De machines om te drukken of te printen worden steeds geavanceerder en ook de programmatuur die binnen de prepress wordt gebruikt, verbetert steeds verder. Het is belangrijk dat het voortraject blijft aansluiten op het drukproces. De opzet die gemaakt is, moet technisch ook haalbaar zijn. De DTP-er moet meer zicht hebben op het totale drukproces. Datgene wat de DTP-er doet, heeft gevolgen voor de rest van het traject. Op veel plekken zie je dat de versmelting van werkzaamheden groter wordt; de processen worden steeds beter/economischer op elkaar afgestemd. Informatie uit het opgemaakte bestand wordt automatisch als voorinstelling naar de drukpers gestuurd. Gevolg is dat er nog nauwkeuriger gewerkt moet worden om het afbreukrisico zo klein mogelijk te houden. Er zijn ook enkele deskundigen die zeggen dat de functie van DTP-er juist smaller zal worden, vooral bij de grote prepressbedrijven of de uitgevers, en dat de technische DTP-er vooral een doorstuurstation wordt. De opmaak wordt volledig door de klant gedaan en de DTP-er zorgt er alleen voor dat het bestand technisch drukklaar wordt gemaakt, voordat het doorgestuurd wordt naar de drukpers of machine. De DTP-er hoeft dan geen bewerkingen meer te doen, waardoor verwacht wordt dat het eindresultaat kwalitatief minder is (bijvoorbeeld foto s in te lage resolutie gedrukt). Ook repeterende handelingen worden steeds meer geautomatiseerd. Vormen worden in een beperkt aantal stramienen vastgelegd, waarin alleen de tekst verandert. Er worden pogingen gedaan om de opmaak verder te automatiseren. BCP DTP-er, juli

13 2 Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt. DTP-er Kerntaak Werkproces Kerntaak 1 Realiseert de media-uiting 1.1 Ontvangt en/of bespreekt ingekaderde opdracht 1.2 Maakt een concept en/of ontwerp 1.3 Verzamelt en controleert materialen en (online) content 1.4 Bewerkt en creëert materialen en (online) content 1.5 Maakt de media-uiting op 1.6 Archiveert en beheert (online) content Kerntaak 2 Uitvoeren organisatie- en professiegebonden taken 2.1 Adviseert en overlegt met collega s 2.2 Organiseert (eigen) werkzaamheden en werkplek 2.3 Blijft op de hoogte van ontwikkelingen in het vakgebied BCP DTP-er, juli

14 3 Beschrijving van de kerntaken In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Verder worden de werkprocessen en bijbehorende resultaten benoemd. 3.1 Kerntaak 1 Realiseert de media-uiting Werkprocessen bij kerntaak Ontvangt en/of bespreekt ingekaderde opdracht Beschrijving werkproces: De DTP-er: ontvangt en bespreekt met de opdrachtgever (intern of extern) zijn wensen (t.a.v. doel, inhoud doelgroep, specificaties) ten aanzien van de te maken media-uiting; bespreekt met de opdrachtgever (intern of extern) de uitvoeringsmogelijkheden van (nieuwe) online mediatoepassingen. Resultaat: De DTP-er weet wat de opdrachtgever wil. De opdrachtgever (intern of extern) weet welke (online) mogelijkheden en andere toepassingen er voor de media-uiting zijn. 1.2 Maakt een concept en/of ontwerp Beschrijving werkproces: De DTP-er: maakt een concept voor de te maken media-uiting. Een concept is een globale beschrijving van het te maken product; het is nog geen concreet ontwerp. (Het gaat hier niet om een nieuw concept, maar een concept vanuit een basisvormgeving); maakt een ontwerp (o.a. eenvoudig functioneel ontwerp of technisch ontwerp) binnen aangeleverd kader en kiest daarvoor de kleuren, tekst, beeld en geluid; houdt bij het maken van zijn concept en/of ontwerp rekening met de technische eisen ten aanzien van het drukken, printen of online plaatsen; maakt het concept en/of ontwerp met behulp van een beeldbewerkings-, teken- of opmaakpakket; onderzoekt de online mediamogelijkheden (op verzoek van de klant); stemt de samenhang tussen de elementen van het eindproduct en verschillende mediauitingen af met collega s die aan dezelfde opdracht werken; overlegt met de opdrachtgever (intern of extern) over het concept en/of ontwerp en past zo nodig het concept en/of ontwerp aan; laat het concept en/of ontwerp door de opdrachtgever (intern of extern) goedkeuren. Resultaat: Het concept en/of ontwerp van de DTP-er is gemaakt en de media-uiting gaat gerealiseerd worden. 1.3 Verzamelt en controleert materialen en (online) content Beschrijving werkproces: De DTP-er: verzamelt materialen en (online) content, bijvoorbeeld databestanden, teksten, foto s, beeldmateriaal, afbeeldingen, huisstijl, logo, geluidsbestand. Deze worden door de klant aangeleverd of de DTP-er verzamelt deze zelf; controleert de aangeleverde materialen en (online) content op technische geschiktheid; BCP DTP-er, juli

15 controleert de aangeleverde materialen en (online) content op inhoudelijke geschiktheid; zorgt ervoor dat ontbrekende materialen en (online) content worden aangeleverd; overlegt, indien nodig, met opdrachtgever (intern of extern) over materialen en (online) content. Resultaat: Alle materialen en (online) content zijn aanwezig en gecontroleerd. 1.4 Bewerkt en creëert materialen en (online) content Beschrijving werkproces: De DTP-er: bewerkt materialen en (online) content waar nodig; creëert zelf materiaal of (online) content waar nodig; overlegt, indien nodig, met opdrachtgever (intern of extern). Resultaat: Alle voorbereidingen voor het maken van de media-uiting zijn getroffen, alle materialen en (online) content zijn aanwezig en technisch en inhoudelijk geschikt gemaakt. 1.5 Maakt de media-uiting op Beschrijving werkproces: De DTP-er: realiseert de media-uiting op basis van goedgekeurd concept en/of ontwerp; maakt de media-uiting met behulp van een beeldbewerkings-, teken- of opmaakpakket; laat XML-inhoud binnenlopen in een aangeleverde, voorbereide opmaak; controleert of de media-uiting voldoet aan de gestelde eisen; overlegt, indien nodig, met de opdrachtgever (intern/extern); overlegt, indien nodig, met collega s; laat de media-uiting zien aan de opdrachtgever (intern of extern), zo nodig past hij de media-uiting aan; laat de media-uiting goedkeuren door de opdrachtgever (intern of extern); lost technische problemen/storingen tijdens het opmaken, indien mogelijk, zelf op; levert de media-uiting op bij de opdrachtgever (intern of extern); maakt de media-uiting klaar voor verwerking (druk-/printklaar of online plaatsing). Resultaat: De media-uiting is opgemaakt en voldoet aan het goedgekeurde concept en/of ontwerp. Als de media-uiting niet in het bedrijf gedrukt, geprint of op internet geplaatst wordt, dan is de media-uiting opgeleverd bij de opdrachtgever (intern of extern). De media-uiting is druk-/printklaar doorgestuurd naar een collega of derde. 1.6 Archiveert en beheert (online) content Beschrijving werkproces: De DTP-er: archiveert materialen en (online) content volgens de afspraken die gelden in de organisatie; beheert materialen en (online) content volgens de afspraken die gelden in de organisatie; archiveert tussentijdse materialen en (online) content in een content management systeem; archiveert het eindproduct in een content management systeem; beheert de website, indien van toepassing. BCP DTP-er, juli

16 Resultaat: Materialen, (online) content en het eindproduct zijn gearchiveerd volgens de richtlijnen die gelden in de organisatie. 3.2 Kerntaak 2 Uitvoeren organisatie- en professiegebonden taken Werkprocessen bij kerntaak Adviseert en overlegt met collega s Beschrijving werkproces: De DTP-er: neemt actief deel aan intern overleg; draagt het werk over aan collega s en/of derden; adviseert collega s over (technische, creatieve) mogelijkheden; helpt collega s bij technische problemen; geeft aan waar in het productieproces verbeterpunten gerealiseerd kunnen worden. Resultaat: Werkzaamheden zijn afgestemd, waarbij het totale productieproces in het oog is gehouden. Collega s zijn geadviseerd of advies is bij hen ingewonnen. Verbeteringen ten aanzien van het productieproces zijn besproken. 2.2 Organiseert (eigen) werkzaamheden en werkplek Beschrijving werkproces: De DTP-er: maakt een planning voor zijn werkzaamheden en past deze zo nodig tussentijds aan, of volgt de planning die voor hem is gemaakt; verzorgt zijn deel van de order- en urenadministratie; beheert bestanden op zijn eigen computer en houdt hierbij rekening met de richtlijnen die in de organisatie gelden; houdt tijdens zijn werkzaamheden rekening met het totale productieproces; zorgt voor een schone, opgeruimde werkplek, die voldoet aan de Arbo-eisen en waar hij efficiënt kan werken; schoont zijn eigen computer op; denkt mee bij de aanschaf van hard- en software. Resultaat: Zijn werkzaamheden en werkplek zijn georganiseerd, waarbij hij rekening heeft gehouden met het totale productieproces. BCP DTP-er, juli

17 2.3 Blijft op de hoogte van ontwikkelingen in het vakgebied Beschrijving werkproces: De DTP-er: wisselt informatie uit met collega s; leest vakbladen; bezoekt beurzen en congressen; volgt bijscholingen. Resultaat: De DTP-er heeft kennis van nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied en kan deze toepassen in zijn werk. BCP DTP-er, juli

18 4. Competenties In dit hoofdstuk worden de meest cruciale competenties beschreven die nodig zijn om het beroep goed uit te kunnen oefenen. Competenties 1. Samenwerken en overleggen 2. Vakdeskundigheid toepassen 3. Materialen en middelen inzetten Toelichting De DTP-er stemt zijn werkzaamheden af met de opdrachtgever (intern of extern) en andere betrokkenen. Als er zich problemen voordoen, schakelt hij tijdig anderen in. De DTP-er neemt deel aan intern overleg. De DTP-er zorgt ervoor dat hij zelf tijdig geïnformeerd is over nieuwe ontwikkelingen en informeert anderen ook tijdig. De DTP-er kan gedreven en nauwkeurig werken en heeft technisch inzicht. Manueel gezien is de DTP-er snel, precies en bedreven in het uitvoeren van zijn werkzaamheden. De DTP-er is op de hoogte van de materialen en middelen die hij in kan zetten (op de hoogte van technologische ontwikkelingen) en houdt rekening met de mogelijkheden hiervan in zijn werk in de organisatie waar hij werkzaam is. De DTP-er kan materialen en middelen doeltreffend gebruiken. 4. Kwaliteit leveren De DTP-er wil kwalitatief hoogstaand werk opleveren. De DTP-er bewaakt de kwaliteit van de media-uiting aan de hand van gestelde eisen. Hij controleert de media-uiting voordat hij het laat drukken, printen of plaatsen op internet. De DTP-er houdt het productieproces in de gaten bij het uitvoeren van zijn werkzaamheden, inhoudelijk en wat betreft deadline. 5. Omgaan met druk en tegenslag 6. Omgaan met veranderingen en aanpassen De DTP-er kan productief blijven onder druk of spanning. Hij kan grenzen stellen ten aanzien van de werkzaamheden die hij krijgt opgedragen. De DTP-er aanvaardt veranderingen die zich voordoen in zijn werk en staat open voor veranderingen. Bijvoorbeeld wanneer een klant toch andere eisen aan een media-uiting stelt, kan de DTP-er zich hiervoor open stellen en de mediauiting hierop aanpassen; als dat kan binnen de begroting. Daarnaast verandert er op technisch gebied ook veel. Voor veranderingen op dit vlak moet de DTP-er open staan. 7. Creëren en innoveren De DTP-er komt met creatieve ideëen bij het maken van een concept product. Hij probeert andere dingen uit dan alleen de gebruikelijke dingen. Ook komt hij, indien gevraagd, met verschillende of alternatieve oplossingen voor producten die hij moet opmaken. 8. Op de behoefte van de klant richten De DTP-er inventariseert actief de wensen en behoeften van de opdrachtgever (intern of extern) en bespreekt onduidelijkheden en de mogelijkheden. Bij het maken van de media-uiting houdt de DTP-er zich zoveel mogelijk aan de eisen die de klant heeft aangegeven. BCP DTP-er, juli

19 Hij controleert ook of de media-uiting voldoet aan de wensen van de klant. De DTP-er maakt een juiste afweging tussen klantvriendelijkheid en het belang van de organisatie. 9. Volgt instructies en procedures op De DTP-er is bereid, instructies en aanwijzigen van de opdrachtgever (intern of extern) op te volgen. De DTP-er houdt zich bij zijn werk aan de procedures die gelden in de organisatie waar hij werkzaam is. BCP DTP-er, juli

20 5. Portretten In de volgende vier portretten worden vier typen DTP-ers in vier verschillende typen bedrijven geschetst. Portret 1: DTP-er die werkzaam is in kleine bedrijven/bedrijven met weinig DTP-ers Waar werkt deze DTP-er en hoe ziet zijn werkomgeving eruit? Dit zijn met name de DTP-ers die werkzaam zijn bij de kleinere drukkerijen, de multimediabedrijven en de kleinere reclame- en communicatiebedrijven. Wat zijn zijn werkzaamheden? En waarin verschillen zijn werkzaamheden van die van DTP-ers die werkzaam zijn in grotere bedrijven? De DTP-er die werkzaam is in een klein bedrijf en/of in een bedrijf met weinig DTP-ers is meer allround in de werkzaamheden die hij uitvoert. Hij heeft meer direct contact met de externe klant en maakt vaker zelf een concept en ontwerp voor de media-uiting die gemaakt moet worden. Opvallend is dat de DTP-er die werkzaam is in een klein bedrijf ook vaker zijn werkzaamheden afstemt met collega s. DTP-ers die werkzaam zijn in een klein bedrijf voeren vaak ook meer technische klussen uit, zoals het maken van een eenvoudige database voor multimediale toepassingen. Deze DTP-ers maken vaak een eigen planning voor hun werkzaamheden. In middelgrote bedrijven wordt dit vaak voor DTP-ers gedaan. De DTP-er volgt een dagplanning die voor hem gemaakt is. In de echt grote bedrijven maakt de DTP-er weer vaker zelf een planning. Portret 2: DTP-er die werkzaam is in een groter bedrijf Waar werkt deze DTP-er en hoe ziet zijn werkomgeving eruit? Dit zijn DTP-ers die met name werkzaam zijn bij grotere drukkerijen en grotere reclameen communicatiebedrijven. Wat zijn zijn werkzaamheden? En waarin verschillen zijn werkzaamheden met die van DTP-ers die werkzaam zijn in kleinere bedrijven? De DTP-er die werkzaam is in een groot bedrijf en/of in een bedrijf met meer DTP-ers in dienst voert meer specifieke werkzaamheden uit. Hij werkt vaak onder een leidinggevende, waardoor hij weinig contact met de externe klant heeft. Het concept en/of ontwerp wordt hem vaak aangeleverd door een vormgever of een leidinggevende. DTP-ers die werkzaam zijn in een klein bedrijf voeren vaak minder technische klussen uit. Een planning voor zijn werkzaamheden wordt aan deze DTP-ers die werkzaam zijn in middelgrote bedrijven vaak aangeleverd. In de echt grote bedrijven maakt de DTP-er weer vaker zelf een planning. Portret 3: De DTP-er bij een reclame- en/ of communicatiebureau Waar werkt deze DTP-er en hoe ziet zijn werkomgeving eruit? De DTP-er in een reclame- en/of communicatiebedrijf is een medewerker die in teamverband werkt. Hij werkt vaak onder verantwoordelijkheid van een leidinggevende. Hij krijgt de opdracht aangeleverd van bijvoorbeeld een vormgever, de art director of accountmanager. Een planning wordt aangeleverd door de traffic manager. BCP DTP-er, juli

21 Wat zijn zijn werkzaamheden? En waarin verschillen zijn werkzaamheden met die van DTP-ers die werkzaam zijn in andere typen bedrijven? De focus van zijn werkzaamheden ligt op het opmaken van de media-uiting. Hij ontvangt een opdracht die ingekaderd is en gaat vervolgens aan de slag met de opmaak. Eventuele problemen bespreekt hij met zijn interne opdrachtgever. Een DTP-er die werkzaam is in dit type bedrijf heeft minder vaak contact met de klant. Dit wordt vaak gedaan door de art director of de accountmanager. Adviezen over de te maken media-uiting en de presentatie van het eindproduct zijn dingen die niet door een DTP-er worden gedaan, maar door de art director of de accountmanager. Het maken van een concept gebeurt zelden door een DTP-er binnen dit type bedrijf. Vaak doet een vormgever dit. Een concept wordt vooral gemaakt door DTP-ers die werkzaam zijn in multimediabedrijven. Het in gang zetten van de productie valt ook niet onder de verantwoordelijkheid van de DTP-er. Portret 4: De DTP-er in een multimediabedrijf Waar werkt deze DTP-er en hoe ziet zijn werkomgeving eruit? De multimediabedrijven zijn vaak de kleinere bedrijven waar de DTP-er direct contact met de klant heeft. Wat zijn zijn werkzaamheden? En waarin verschillen zijn werkzaamheden met die van DTP-ers die werkzaam zijn in andere typen bedrijven? De DTP-er in een multimediabedrijf heeft vaak direct contact met de klant. Hij bespreekt met de klant inhoudelijke en technische mogelijkheden. Hij overlegt met de klant en presenteert hem concepten /ontwerpen en het uiteindelijke product. DTP-ers in een multimediabedrijf maken bijna altijd een concept. Het controleren van bestanden op inhoudelijke geschiktheid is niet iets wat een DTP-er in een multimediabedrijf doet. De DTP-er in een multimediabedrijf volgt meestal een dagplanning die door een leidinggevende is gemaakt. De DTP-er binnen deze bedrijven is een technisch persoon. Hij installeert nieuwe software en helpt collega s daarbij. BCP DTP-er, juli