FWO-EXPERTPANELS INFOR MATIEBROCHUR E FWO

Transcriptie

1 FWO-EXPERTPANELS, INFOR MATIEBROCHUR E FWO

2 VOORWOORD Reeds meer dan 80 jaar staat het FWO ten dienste van fundamenteel kennisgrensverleggend wetenschappelijk onderzoek op basis van een interuniversitaire competitie, waarbij excellentie het enige criterium is. Het FWO heeft inmiddels een stevige reputatie opgebouwd. Zoals in het Beleidsplan aangegeven, blijft het FWO zich profileren als een onderzoeksvriendelijke instelling, die zijn onderzoekers koestert en centraal stelt. Daarom investeert het FWO in het optimaliseren van zijn procedures, die transparant en klantvriendelijk moeten zijn voor de onderzoekers. Cruciaal in de FWO-werking zijn de wetenschappelijke commissies, die voortaan onder de naam FWO Expertpanels zullen functioneren. Het proces, dat begin 2007 werd opgestart voor de hervorming van de FWO-commissies, wordt eind 2009 afgerond en op 1 januari 2010 zullen de nieuwe FWO Expertpanels in werking treden. Deze hervorming zal in de eerste plaats resulteren in een betere afdekking van de Vlaamse wetenschappelijke onderzoekswereld, zodat alle wetenschapsgebieden hun weg vinden naar het FWO en er geen vakgebieden uit de boot vallen. Ook het interdisciplinair onderzoek krijgt zijn eigen panel. Ik wil langs deze weg alle onderzoekers danken die de afgelopen maanden langs verschillende kanalen rechtstreeks of onrechtstreeks hebben meegewerkt aan het vorm geven van de nieuwe panelstructuur. De expertise die zij hebben ingebracht maakt dat het FWO vandaag een panelstructuur kan voorstellen, waardoor het goed gewapend is om de huidige en toekomstige onderzoeksprojecten optimaal te evalueren. De nieuwe panelstructuur biedt de garantie dat het FWO ook in de toekomst, het meest excellente fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in alle wetenschapsgebieden kan blijven ondersteunen. Fundamenteel onderzoek vormt immers de basis voor maatschappelijke welvaart en economische groei op langere termijn. Elisabeth Monard

3 INHOUD Inleiding 6 GEBIED BIOLOGISCHE WETENSCHAPPEN Bio1: Moleculaire en cellulaire biologie Bio2: Functionele biologie Bio3: Biodiversiteit en ecologie Bio4: Toegepaste biologische wetenschappen GEBIED CULTUURWETENSCHAPPEN Cult1: Taal Cult2: Kunsten en literatuur Cult3: Geschiedenis, kunstgeschiedenis en archeologie Cult4: Theologie, filosofie en godsdienstwetenschappen GEBIED GEDRAGS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN G&M1: Rechtswetenschappen en criminologie G&M2: Economie, bedrijfseconomie en management G&M3: Psychologie, pedagogiek, onderwijskunde en sociaal werk G&M4: Sociale-, politieke- en communicatiewetenschappen GEBIED MEDISCHE WETENSCHAPPEN Med1: Farmaceutische wetenschappen en eiwitchemie Med2: Genetica, functioneel genoomonderzoek, bio-informatica, ontwikkelingsbiologie Med3: Microbiologie en immunologie Med4: Kankeronderzoek Med5: Celbiologie, fysiologie en fysiopathologie en medisch klinisch onderzoek van orgaansystemen I Med6: Celbiologie, fysiologie en fysiopathologie en medisch klinisch onderzoek van orgaansystemen II Med7: Celbiologie, fysiologie en fysiopathologie en medisch klinisch onderzoek van orgaansystemen III Med8: Gezondheidswetenschappen GEBIED WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE W&T1: Wiskundige wetenschappen W&T2: Fysica W&T3: Gecondenseerde materie en fysische chemie W&T4: Chemie W&T5: Informatica en kennistechnologie W&T6: Chemische ingenieurstechnieken, materiaalkunde W&T7: Energie, elektrotechniek, elektronica en werktuigkunde W&T8: Wetenschappen van de aarde en de ruimte W&T9: Wetenschap en technologie van constructies en de gebouwde omgeving INTERDISCIPLINAIR EXPERTPANEL 40 5

4 INLEIDING FWO EXPERTPANELS: HET KLOPPEND HART VAN HET FWO 1. Achtergrond Een herverdeling van de toenmalige wetenschappelijke commissies van het FWO, bracht in 1997 het aantal FWO-commissies van 34 naar 31. Bij deze operatie werd niet enkel het aantal commissies teruggedrongen, maar werd er ook geopteerd voor een nieuwe structuur, waarbij de verschillende vakgebieden op een meer coherente wijze werden samengebracht. Na meer dan tien jaar, waarin de (Vlaamse) wetenschappelijke wereld zeer snel evolueerde en nieuwe wetenschapsgebieden zich ontwikkelden, drong een hervorming van de wetenschappelijke commissies zich andermaal op. Een dergelijke hervorming moet ook een antwoord bieden op de academisering van een groot aantal hogeschoolopleidingen en deze een plaats geven binnen de structuur van het FWO. Omdat de wetenschappelijke commissies het kloppend hart vormen van de werking van het FWO, was het van bij aanvang duidelijk dat er omzichtig moest worden omgesprongen met hervormingen van de commissiestructuur. Het FWO vond het belangrijk dat de nieuwe commissiestructuur een breed draagvlak kreeg binnen de Vlaamse wetenschappelijke wereld en in hoge mate tegemoet kwam aan de vragen van de Vlaamse onderzoekers. Daarnaast werd er op vraag van de FWO-commissieleden ook gezocht naar een meer evenwichtige spreiding van de werklast over de verschillende commissies. Het is immers geen sinecure om de steeds groeiende massa financieringsaanvragen op een kwaliteitsvolle wijze te blijven evalueren. B C E G M T TOTAAL TOTAAL Een internationale bench marking werd uitgevoerd. Ook de jongste evolutie binnen Europa met de oprichting van de European Research Council (ERC) werd uitgebreid bestudeerd. Op basis hiervan heeft de FWO-administratie, in nauw overleg met de FWO-werkgroep Onderzoeksbeleid, een eerste voorstel voor een nieuwe commissiestructuur uitgewerkt. 2. Naar een consultatie van het onderzoeksveld Met de panelstructuur van ERC als uitgangspunt, werd er beslist om de onderzoekers zelf te raadplegen en hun mening en advies te vragen over deze structuur. Op 13 maart 2007 werd er naar de onderzoeksdiensten van de Vlaamse universiteiten een enquêteformulier verstuurd, samen met een voorstel van commissiestructuur geïnspireerd door de ERC-panels, met de vraag om dit onder de verschillende onderzoeksgroepen van hun universiteit te verspreiden. De korte enquête bestond uit drie vragen, aansluitend bij de lijst met de nieuwe door de ERC-panels geïnspireerde indeling: Dekking is belangrijk om alle disciplines op een evenwichtige wijze te evalueren. Duid eventuele ontbrekende disciplines aan binnen de panels Omschrijf uw onderzoeksdomein in drie key-words Duid uw eigen discipline aan in de lijst met ERC-panels Op deze enquête werd massaal gereageerd. In totaal werden er 1168 reacties ontvangen. Bij dit cijfer dient rekening gehouden te worden met het feit dat verschillende onderzoeksgroepen één gezamenlijk antwoord hadden geformuleerd. Er mag dus geconcludeerd worden dat dit onderwerp zeker leeft binnen de Vlaamse universitaire gemeenschap. Verschillende onderzoekers hadden zich daarenboven niet beperkt tot antwoord op de drie gestelde vragen, maar zonden het FWO een uitgebreide lijst met opmerkingen en suggesties betreffende het aanpassen van de ERC geïnspireerde panelstructuur aan de eigenheid van de Vlaamse wetenschappelijke wereld. Uit de massale reacties bleek dat er aan de ERC geïnspireerde structuur aanzienlijk moest 6 7

5 INLEIDING gesleuteld worden, wilde men tot een algemeen aanvaardbare structuur komen. In totaal was immers 56,7% van de respondenten van mening dat (beperkte) aanpassingen aan het voorstel zich opdrongen. 3. Een nieuwe commissiestructuur wordt uitgewerkt Met de ERC geïnspireerde lijst als uitgangspunt en de antwoorden op de enquête als leidraad, werden er in samenspraak met de diensten Onderzoekscoördinatie van de Vlaamse universiteiten vijf interuniversitaire werkgroepen opgericht, één per wetenschapsgebied. Deze werkgroepen, samengesteld uit 15 specialisten (3 per universiteit) in het gebied, kregen twee belangrijke opdrachten: het uitwerken van een nieuwe commissiestructuur die tegemoet komt aan de noden van de Vlaamse wetenschappelijke wereld en er over waken dat alle wetenschapsgebieden worden afgedekt; het opstellen van de profielen van de experts die in de nieuwe commissies moeten instaan voor een kwaliteitsvolle evaluatie van de financieringsaanvragen. Gedurende zes maanden werd er door deze werkgroepen intensief gewerkt aan het uitwerken van de nieuwe commissiestructuur. Doordat er voor verschillende wetenschapsgebieden ingrijpende verschuivingen plaatsvonden, groeide gaandeweg het idee om de aanvragers een instrument aan te reiken om te bepalen in welke commissie hun aanvraag het beste thuishoorde. Per commissie werden er daarom gedetailleerde scopes opgesteld die duidelijk omschreven welk type onderzoek in een bepaalde commissie thuishoort. Deze scopes zijn terug te vinden in deze brochure en zijn te consulteren op de website van het fwo: De structuur die op 26 november 2008 door de Raad van Bestuur van het FWO werd goedgekeurd en die op 1 januari 2010 wordt ingevoerd, voorziet in 29 vakspecifieke commissies verdeeld over vijf wetenschapsgebieden en 1 interdisciplinaire commissie. Om duidelijk het verschil met de oude wetenschappelijke commissies van het FWO aan te geven, werd er ook geopteerd voor een nieuwe naam: FWO EXPERTPANELS De Biologische Wetenschappen worden afgedekt door vier Expertpanels: Bio1: Moleculaire en cellulaire biologie Bio2: Functionele biologie Bio3: Biodiversiteit en ecologie Bio4: Toegepaste biologische wetenschappen De titels van deze panels zijn breed gedefinieerd zodat nog meer en ontluikende vakgebieden terecht kunnen binnen de biologiepanels. De term biodiversiteit opgenomen onder BIO3 is hier een voorbeeld van. Ook de Cultuurwetenschappen beschikken over vier panels om het gebied af te dekken: Cult1: Taal Cult2: Kunsten en literatuur Cult3: Geschiedenis, kunstgeschiedenis en archeologie Cult4: Theologie, filosofie en godsdienstwetenschappen In dit wetenschapsgebied zijn er een aantal grote verschuivingen. Zo is de oude commissie Taal en literatuur nu gesplitst en werd de Literatuur bij de Kunsten ondergebracht. Door de academisering van de opleiding Kunsten is onderzoek in de Kunsten een groeiende discipline, die dan ook een plaats krijgt binnen de FWO Expertpanels. Een laatste grote verschuiving is het samenbrengen van Theologie, filosofie en godsdienstwetenschappen in één panel. 8 9

6 INLEIDING Het gebied Gedrags- en Maatschappijwetenschappen blijft over vier Expertpanels beschikken. G&M1: Rechtswetenschappen en criminologie G&M2: Economie, bedrijfseconomie en management G&M3: Psychologie, pedagogiek, onderwijskunde en sociaal werk G&M4: Sociale-, politieke- en communicatiewetenschappen wetenschappen beter worden afgedekt (bv. Bewegingswetenschappen, Tandheelkunde, enz.) en anderzijds de toenemende werklast beter te verdelen over de verschillende panels. Om deze doelstellingen te behalen, werd er niet alleen een extra panel gecreëerd (Med8), specifiek voor de domeinen die traditioneel minder aan bod kwamen binnen de oude FWO-structuur, maar er vond ook een herverdeling plaats op basis van lichaamsystemen, waarbij onderzoek van de cel tot de klinische toepassingen terecht kan in de commissies Med5, 6 en 7. De verschuivingen in dit gebied zijn relatief beperkt. De Criminologie is nu toegevoegd aan het panel Rechtswetenschappen en aan het Economiepanel is management expliciet in de titel opgenomen. De oude gebieden Exacte Wetenschappen en Toegepaste Wetenschappen kregen een volledig nieuwe indeling mee in het gebied Wetenschap en Technologie met negen Expertpanels. Het gebied Medische wetenschappen kan voortaan beroep doen op één extra Expertpanel, wat het totaal op 8 brengt. Med1: Farmaceutische wetenschappen en eiwitchemie Med2: Genetica, functioneel genoomonderzoek, bio-informatica, ontwikkelingsbiologie Med3: Microbiologie en immunologie Med4: Kankeronderzoek Med5: Celbiologie, fysiologie en fysiopathologie en medisch klinisch onderzoek van orgaansystemen I Med6: Celbiologie, fysiologie en fysiopathologie en medisch klinisch onderzoek van orgaansystemen II Med7: Celbiologie, fysiologie en fysiopathologie en medisch klinisch onderzoek van orgaansystemen III Med8: Gezondheidswetenschappen Binnen dit gebied vonden er een aantal grote verschuivingen plaats. De bedoeling hiervan was tweeërlei, enerzijds er voor zorgen dat (nieuwe) gebieden binnen de Medische W&T1: Wiskundige wetenschappen W&T2: Fysica W&T3: Gecondenseerde materie en fysische chemie W&T4: Chemie W&T5: Informatica en kennistechnologie W&T6: Chemische ingenieurstechnieken, materiaalkunde W&T7: Energie, elektrotechniek, elektronica en werktuigkunde W&T8: Wetenschappen van de aarde en de ruimte W&T9: Wetenschap en technologie van constructies en de gebouwde omgeving De Fysica- en Chemiecommissies werden herschikt en de drie toegepaste commissies werden geïntegreerd in de nieuwe panelstructuur. In panel W&T9 werd daarenboven ruimte gecreëerd voor onderzoek naar de gebouwde omgeving, urbanisatie, enz. Het Interdisciplinair Expertpanel is het 29 ste panel en vervolledigt de nieuwe panelstructuur. Waar het voorheen mogelijk was om als aanvrager een gebiedsoverstijgende aanvraag 10 11

7 INLEIDING in te dienen in twee verschillende commissies, is dit voortaan niet meer mogelijk, maar horen deze aanvragen thuis in dit nieuwe panel. Wat men precies verstaat onder interdisciplinariteit kan lange discussies tot gevolg hebben, maar het FWO definieert dit type onderzoek als volgt: De interdisciplinariteit moet erin bestaan dat in elk van de betrokken disciplines vooruitgang kan worden geboekt door de uitvoering van het gezamenlijk project, in elk van de disciplines afzonderlijk en/of op een gezamenlijk gebied. Projecten waarin de ene discipline slechts instrumenteel is voor de andere, waarin vanuit de ene discipline hulpmiddelen worden aangereikt voor een onderwerp uit een andere discipline, komen niet in aanmerking. De vaste leden van het Interdisciplinaire panel (zie punt 4), bepalen op basis van het interdisciplinair karakter van de aanvraag de ontvankelijkheid, waarna de interdisciplinaire aanvragen dezelfde procedure doorlopen als de te beoordelen dossiers in de overige Panels. 4. Samenstelling van de Expertpanels De commissies van het FWO zijn samengesteld uit internationaal erkende experts die gedurende hun commissiemandaat niet alleen een grote expertise hebben opgebouwd in het evalueren van onderzoeksaanvragen, maar ook in de werking van het FWO. Het zou een verkeerd signaal zijn om deze expertise zomaar overboord te gooien. Daarom besloot de Raad van Bestuur om alle commissieleden die na 1 oktober 2003 binnen een FWO-commissie zijn benoemd, over te plaatsen naar de nieuwe Expertpanels. Desalniettemin moest het FWO de afgelopen maanden op zoek gaan naar meer dan 100 nieuwe experts om deel uit te maken van de FWO Expertpanels. Voortaan zullen de Expertpanels immers bestaan uit 16 experts 1. Zeven van deze experts zijn verbonden aan een Vlaamse universiteit of wetenschappelijke instelling, de overige negen worden buiten Vlaanderen gezocht. Voor allen geldt dat zij tot de top in hun gebied behoren. Voor het Interdisciplinaire panel wordt gewerkt met een kern van 11 vaste experts (5 uit Vlaamse instellingen en 6 van buiten Vlaanderen), die voor elke beoordelingsronde, op basis van de inhoud van de te beoordelen dossiers, wordt aangevuld met 10 wisselende experts behorende tot de reguliere Expertpanels, waarbij er op wordt toegezien dat ook in dit expertpanel de meerderheid van de leden van buiten Vlaanderen komen. De meest actuele samenstelling van de Expertpanels is terug te vinden op de website van het FWO: De duur van het mandaat van de experts is beperkt tot tweemaal drie jaar, met een overgangsperiode voor de overgeplaatste leden (2x3 + 1 jaar). 5. Andere aanpassingen Met de hervorming van de wetenschappelijke commissies naar Expertpanels, zet het FWO ook een belangrijke stap in de internationalisering van de evaluatieprocedure. Omdat een nog grotere groep van buitenlandse experts in de toekomst deel zal uitmaken van de FWO-Expertpanels, zullen vanaf de aanvraagronde 2010 de aanvragen ook in het Engels worden ingediend, zodat niet-nederlandstalige experts optimaal kunnen ingeschakeld worden in de discussies die binnen de Expertpanels worden gevoerd. In het najaar van 2009 zullen ook alle mandaathouders en promotoren van lopende onderzoeksprojecten worden gecontacteerd met de vraag in welk Expertpanel zij hun onderzoek willen onderbrengen. Voor hen en voor al wie in de toekomst een aanvraag bij het FWO overweegt, reikt deze brochure een helpende hand om te bepalen welk Expertpanel het best geplaatst is om een aanvraag te evalueren. Het FWO is immers van mening dat deze beslissing het best aan de aanvrager zelf kan worden overgelaten. 1 Uitzondering op deze regel is het Panel Cult4, dat bestaat uit 18 experts : 8 verbonden aan een Vlaamse universiteit of wetenschappelijke instelling en 10 aan een niet-vlaamse

8 GEBIED BIOLOGISCHE WETENSCHAPPEN BIO1: MOLECULAIRE EN CELLULAIRE BIOLOGIE BIO2: FUNCTIONELE BIOLOGIE De scope van het Expertpanel Bio 1 omvat fundamenteel biologisch onderzoek dat zich naar inhoud en/of methodologie richt op moleculaire, intracellulaire en intercellulaire aspecten. De finaliteit van het onderzoek is de fundamentele kennis van de biologische processen zonder directe toepassingen in de medische, biomedische, landbouwkundige en biotechnologische domeinen. De scope van Bio 2 omvat fundamenteel biologisch onderzoek dat zich naar inhoud en/of methodologie richt op celgemeenschappen, organen en organismen. De finaliteit van het onderzoek is de fundamentele kennis van de biologische processen zonder directe toegepaste doelstellingen (zoals medische, biomedische, landbouwkundige, biotechnologische). Meer specifiek: Onderzoek op moleculair niveau van de structuur, functie en turnover van biologische macromoleculen en metabolieten. Onderzoek op intracellulair en intercellulair niveau van celbiologische fenomenen. Onderzoek naar methoden en technieken zoals microscopie, analytisch biochemische technieken (b.v. spectrometrie, massaspectrometrie, sequentieanalyse), hoge doorvoer screeningsmethoden, recombinante technieken, transgenese en systeemwijde benaderingen ter ondersteuning van moleculair en cellulair biologisch onderzoek. Computationele methoden en systeemwijde benaderingen voor de verwerving, bewerking, stockering, visualisering en modelering van moleculair biologische gegevens. Voorbeelden van disciplines: (moleculair niveau) Biochemie, Biofysica (biologische aspecten en toepassing van fysica), Enzymologie, Structurele biologie, Moleculaire genetica, Systeembiologie; (cellulair niveau) Cellulaire biologie, Moleculaire microbiologie, Moleculaire ontwikkelingsbiologie, Stamcelbiologie; (bioinformatica (toepassing van) en computationele biologie); Bioinformatica, Moleculaire fylogenetica, Computationele biologie, Moleculaire modelering. Meer specifiek: Onderzoek naar fysiologische processen en de regulatie ervan, evenals de onderliggende mechanismen bij alle levende organismen. Onderzoek naar homeostase mechanismen en hormonale mechanismen bij planten en dieren Onderzoek naar uitwisseling van signaalmoleculen (bij Archaea, Bacteria, Eukarya) Onderzoek naar neuronale mechanismen, elektrofysiologisch onderzoek. Functioneel-morfologisch onderzoek, zoals bv. ontwikkeling, organogenese, differentiatie, biofilms. Adaptief fysiologisch onderzoek (functioneel antwoord in functie van omgevingsfactoren). Onderzoek naar de interacties tussen multicellulaire eukaryoten en microorganismen. Moleculair-genetisch onderzoek van gedragingen. Ecofysiologie. Chronobiologie. Integratieve fysiologie. Elektrofysiologie

9 GEBIED BIOLOGISCHE WETENSCHAPPEN BIO3: BIODIVERSITEIT EN ECOLOGIE BIO4: TOEGEPASTE BIOLOGISCHE WETENSCHAPPEN De scope van Bio 3 omvat fundamenteel biologisch onderzoek dat zich naar inhoud en/of methodologie richt op het organisme, de biologische gemeenschap en het ecosysteem. Meer specifiek: Onderzoek naar de evolutie, identificatie en classificatie van organismen. Onderzoek naar de dynamiek en het functioneren van individuen, populaties en gemeenschappen in het milieu. Onderzoek naar de dynamiek en het functioneren van (natuurlijke) ecosystemen. Voorbeelden van disciplines zijn: Taxonomie, Fylogenetica, Evolutiebiologie, Biogeografie, Paleontologie, Ethologie en Gedragsecologie, Functionele en Ecologische Morfologie, Auto-ecologie, Populatiebiologie en genetica, Evolutionaire ecologie, Macro-ecologie, Gemeenschapsecologie, Ecosysteemecologie, Biogeochemie, Landschapsecologie, Globale ecologie, Paleo-ecologie, De scope van Bio 4 omvat biologisch en biotechnologisch onderzoek dat zich in hoofdzaak toespitst op het genereren van kennis over de levende wereld met het oog op toepassingen in dienst van het milieu, de land- en bosbouw, de industrie en/of de maatschappij. Meer specifiek: Bewerken en verwerken van levende materie en de toepassing van levende organismen (planten, dieren, micro-organismen) of delen daarvan (o.a. enzymen) in productieprocessen en biosystemen. Het aanwenden van technologieën en kwantitatieve benaderingen staat hierin centraal. (Bio-)chemie van technologische processen en biosystemen met het oog op het analyseren, sturen of verbeteren ervan. Het aanwenden van geavanceerde technologieën en kwantitatieve benaderingen staat hierin centraal. Onderzoek in verband met economisch belangrijke dieren, planten en microorganismen: de integratie van fundamentele inzichten en biotechnologisch onderzoek in functie van de beoogde toepassingen staat hierin centraal. Onderzoek gericht op het (duurzaam) beheer van ecosystemen en milieutechnologische processen. Het aanwenden van technische vaardigheden en kwantitatieve benaderingen staat hierin centraal. Voorbeelden van disciplines zijn: agrochemie, aquacultuur en visserij, bodemkunde (biologische aspecten), bosbouw, ecotoxicologie, land- en tuinbouw (dierlijke productie, plantenteelt, gewasbescherming), levensmiddelenwetenschappen (levensmiddelenchemie, levensmiddelen-microbiologie, levensmiddelentechnologie), milieubiotechnologie en bioremediatie, toegepaste ecologie, toegepaste en industriële biotechnologie (microbiologie, plant, dier), toegepaste voedingsleer

10 GEBIED CULTUURWETENSCHAPPEN CULT1: TAAL CULT2: KUNSTEN EN LITERATUUR Aan het Expertpanel kunnen dossiers worden voorgelegd in alle disciplines van de taalwetenschappen. Aan het Expertpanel kunnen dossiers worden voorgelegd in alle disciplines onderzoek in de kunsten, kunstwetenschappen, culturele studies en literatuur. In aanmerking komen o.a. De taalkunde van gelijk welke taal, taalfamilie of regio Typologie, contrastieve taalkunde, dialectologie, contactlinguïstiek Gelijk welke component van grammatica: fonetiek, fonologie, morfologie, syntaxis, semantiek, pragmatiek Synchrone en diachrone taalkunde Functionele en formele taalkunde Sociolinguïstiek Psycholinguïstiek Neurolinguïstiek Computationele taalkunde Kwantitatieve taalkunde Filosofische taalkunde Toegepaste taalkunde Vertaalkunde Lexicografie Geschiedenis van de taalkunde In aanmerking komen o.a. Onderzoek in de kunsten Muziek Beeldende kunsten Film en audiovisuele kunsten Theater en podiumkunsten Architectuur en design Literatuur in gelijk welke taal Vergelijkende literatuur Teksteditie en editiewetenschap Sociologie van literaire teksten Literatuurgeschiedenis Literaire vertaalwetenschappen Orale literatuur Literatuur en maatschappij Literatuurtheorie Genderstudies en literatuur 18 19

11 GEBIED CULTUURWETENSCHAPPEN CULT3: GESCHIEDENIS, KUNSTGESCHIEDENIS EN ARCHEOLOGIE CULT4: THEOLOGIE, FILOSOFIE EN GODSDIENSTWETENSCHAPPEN Aan het Expertpanel kunnen dossiers worden voorgelegd in alle disciplines van de archeologie, geschiedenis en kunstgeschiedenis, met inbegrip van sport-, architectuur- en muziekgeschiedenis. Aan het Expertpanel kunnen dossiers worden voorgelegd in alle disciplines van de filosofie, theologie en de godsdienstwetenschappen, en dit vanuit een historisch, filologisch, systematisch, praktisch, speculatief, antropologisch, sociologisch, psychologisch en/of cultureel perspectief, en voor alle filosofische, theologische en religieuze tradities. In aanmerking komen o.a. (Normatieve) ethiek Moraalwetenschap Logica Taalfilosofie Kentheorie en wetenschapsfilosofie Filosofische en/of religieuze Antropologie Cultuurfilosofie Wereldfilosofie Politieke filosofie Geschiedenis van de filosofie Systematische theologie Praktische theologie Bijbelwetenschappen Geschiedenis van kerk en religieuze tradities Vergelijkende godsdienstwetenschap Moraaltheologie Wereldgodsdiensten Godsdienstsociologie Godsdienstpsychologie 20 21

12 GEBIED GEDRAGS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN G&M1: RECHTSWETENSCHAPPEN EN CRIMINOLOGIE Internationaal recht (volkenrecht, rechten van de mens, Europees institutioneel recht, Europees materieel recht) Publiekrecht (staatsrecht en grondwettelijk recht, bestuursrecht, rechten en vrijheden, onderwijsrecht, migratie- en migrantenrecht, publiek procesrecht, openbare financiën, fiscaal recht, omgevingsrecht: ruimtelijke ordening en stedenbouw, milieurecht, energierecht) Burgerlijk recht (personen- en familierecht, familiaal vermogensrecht, zakenrecht en zekerheden, verbintenissenrecht, onrechtmatige daad) Gerechtelijk privaatrecht (notariaat, gerechtelijk recht) Handels- en economisch recht (handelsrecht, economisch recht, financieel recht, intellectuele rechten, vennootschapsrecht, bankrecht en financieel recht, mededingingsrecht, boekhoudrecht, verzekeringsrecht, consumentenrecht, insolventierecht) Strafrecht (materieel strafrecht, strafrechtspleging, militair strafrecht, verkeersrecht, internationaal strafrecht) Sociaal recht (arbeidsrecht, sociale zekerheidsrecht, sociaal strafrecht, Internationaal sociaal recht) Internationaal privaatrecht Jeugdrecht Informaticarecht en recht van nieuwe technologieën Mediarecht Gezondheidsrecht Rechtstheorie Rechtsvergelijking Metarecht (rechtseconomie, rechtsfilosofie, rechtsgeschiedenis, rechtspsychologie, rechtssociologie, rechtstaal, wetgevingsleer, canoniek recht) Historiek en theorievorming in de criminologie Criminografie en methoden van criminologisch onderzoek Studie van criminele fenomenen Jeugdcriminologie en criminologie van de levensloop Slachtoffers en herstelrecht Sociale aspecten: geslacht, mentale toestand, etniciteit, cultuur, ruimte, tijd Maatschappelijke (on)veiligheid, publieke percepties en de media Preventie van criminaliteit Publieke en private vormen van politie Vervolging van misdrijven en straftoemeting Uitvoering van straffen en maatregelen Organisatie van de strafrechtsbegeleiding en strafrechtelijk beleid 22 23

13 GEBIED GEDRAGS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN G&M2: ECONOMIE, BEDRIJFSECONOMIE EN MANAGEMENT G&M3: PSYCHOLOGIE, PEDAGOGIEK, ONDERWIJSKUNDE EN SOCIAAL WERK Algemene economie Scholen van economisch denken en methodologie Mathematische en kwantitatieve methoden Micro-economie Macro-economie en monetaire economie Internationale economie Financiële economie Publieke economie Gezondheid, onderwijs en welzijn, sportmanagement Arbeids- en demografische economie Recht en economie Industriële organisatie Bedrijfsadministratie en bedrijfseconomie, marketing, boekhouding Historische economie Ontwikkelingseconomie, technologische verandering en groei Economische systemen Landbouwkundige en natuurlijke economische bronnen; omgevings- en ecologische economie Stedelijke, plattelands en regionale economie Andere speciale onderwerpen Sociale psychologie Differentiële psychologie Ontwikkelingspsychologie Experimentele en cognitieve psychologie Biologische psychologie Neuropsychologie Kwantitatieve psychologie, methodologie en data-analyse Klinische psychologie en psychoanalyse Gezondheidspsychologie Arbeids-, organisatie- en personeelspsychologie Schoolpsychologie en onderwijspsychologie Bewegingspsychologie Sportpsychologie Pedagogiek Historische pedagogiek Wijsgerige pedagogiek Gezinspedagogiek en kindstudies Orthopedagogiek Onderwijs aan kinderen met specifieke noden Orthopedagogische diagnostiek en hulpverlening Sociale agogiek/sociaal werk Arbeidspedagogiek en opleidingsdidactiek Bewegingspedagogiek Onderwijskunde Micro (inclusief: instructietechnologie en vakdidactiek) Meso en macro Onderzoeksmethoden in de psychologie en pedagogische wetenschappen 24 25

14 GEBIED GEDRAGS- EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN G&M4: SOCIALE, POLITIEKE EN COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN Algemene communicatie Massa communicatie Reclame Marketing Media Communicatietheorie Interpersoonlijke en intrapersoonlijke communicatie Kleine groep communicatie Georganiseerde communicatie Journalistiek Public relations Public opinion Speech Geschiedenis en theorie Methodologie en onderzoekstechnologie Internationale relaties Bewegings- (en vrijetijds) beleid Overheid / politieke systemen Politieke wetenschappen Politiek gedrag Politiek en recht Politiek en communicatie Politieke psychologie Politiek en maatschappij Politiek en sport Politiek en religie Publiek beleid / administratie Methodologie en onderzoekstechnologie Sociologie: geschiedenis en theorie Groepsinteracties Bewegings- (en vrijetijds) sociologie Cultuur en sociale structuur Complexe organisaties Sociale verandering en economische ontwikkeling Massa fenomenen Politieke sociologie / interacties Sociale differentiatie Plattelands sociologie en landbouw Stedelijke sociologie Taal- en kunst sociologie Onderwijssociologie Godsdienstsociologie Sociale controle Wetenschapssociologie Demografie en menselijke biologie Familie en socialisatie Gezondheidssociologie en medische sociologie Sportbeleid en sportsociologie Sociale problemen en sociaal welzijn Kennissociologie Gemeenschaps- / regionale ontwikkeling Beleid, planning, voorspellingen Radicale sociologie Omgevingsinteracties Armoedestudies Geweldstudies Feminisme / gender studies 26 27

15 GEBIED MEDISCHE WETENSCHAPPEN MED1: FARMACEUTISCHE WETENSCHAPPEN EN EIWITCHEMIE MED4: KANKERONDERZOEK Dit Expertpanel omvat voornamelijk en vooral farmacologie, geneesmiddelenanalyse en -synthese, toxicologie, farmaceutische (bio)technologie, bromatologie, medicinale chemie, enzymologie, structuur/functie onderzoek van lichaamseiwitten, medicinale materiaaltechnologie, radiofarmaca, biomerkertechnologie (detectie), farmacognosie, proefdier sparend/vrij onderzoek, functionele proteoomanalyse, metabolomics. MED2: GENETICA, FUNCTIONEEL GENOOMONDERZOEK, BIO-INFORMATICA, ONTWIKKELINGSBIOLOGIE Dit Expertpanel omvat voornamelijk en vooral onderzoek van het genoom bij mens en dier, cytogenetica, genidentificatie, mapping, functionele genanalyse in gezondheid en ziekte bij mens en dier, systeembiologie. Toegepast en klinisch genetisch onderzoek, onderzoek van gen- en eiwitnetwerken, onderzoek van genen betrokken in vroege ontwikkelingsprocessen; genetica van complexe ziekten, genetische epidemiologie, statistische genetica, genetische associatie studies, gen-gen en gen-omgevingsinteracties. MED3: MICROBIOLOGIE EN IMMUNOLOGIE Dit Expertpanel omvat voornamelijk en vooral basisonderzoek waarin de ontstaans- en evolutiemechanismen van kanker (oncopathogenese) centraal staan, toegepast en klinisch kankeronderzoek, studie van kankertherapieën, inclusief immunotherapie. MED5: CELBIOLOGIE, FYSIOLOGIE EN FYSIOPATHOLOGIE EN MEDISCH KLINISCH ONDERZOEK VAN ORGAANSYSTEMEN I Dit Expertpanel omvat fundamenteel, translationeel en klinisch onderzoek voornamelijk en vooral in de neurowetenschappen en psychiatrie, zintuigen, musculo-skeletaal stelsel en dermatologie. MED6: CELBIOLOGIE, FYSIOLOGIE EN FYSIOPATHOLOGIE EN MEDISCH KLINISCH ONDERZOEK VAN ORGAANSYSTEMEN II Dit Expertpanel omvat fundamenteel, translationeel en klinisch onderzoek voornamelijk en vooral het cardiovasculair stelsel, het respiratoir stelsel, hematologie, nefrologie en homeostase. Dit Expertpanel omvat voornamelijk en vooral immunologisch basisonderzoek en toegepast klinisch onderzoek van het immuunsysteem en van immuun gemedieerde aandoeningen bij mens en dier. Immunomodulatie en immuuntherapie. Basis en klinisch onderzoek van infectieziekten bij mens en dier (inclusief diagnostisch, therapeutisch onderzoek van infectieziekten), vaccinologie. MED7: CELBIOLOGIE, FYSIOLOGIE EN FYSIOPATHOLOGIE EN MEDISCH KLINISCH ONDERZOEK VAN ORGAANSYSTEMEN III Dit Expertpanel omvat fundamenteel, translationeel en klinisch onderzoek voornamelijk en vooral het spijsverteringsstelsel, de endocrinologie, metabolisme en voeding, reproductie, uro-genitaal onderzoek, hepatologie

16 GEBIED MEDISCHE WETENSCHAPPEN GEBIED WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE MED8: GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN W&T 1: WISKUNDIGE WETENSCHAPPEN Dit Expertpanel omvat voornamelijk en vooral fundamenteel, translationeel en klinisch onderzoek gericht op het populatieniveau, epidemiologisch onderzoek, biostatistiek, gezondheidseconomie, gezondheidsorganisatie en management, preventieve geneeskunde, mondgezondheidswetenschappen, ethisch technische aspecten van klinische studies, bewegings- en revalidatiewetenschappen, sportwetenschappen, volksgezondheid en voedselveiligheid, therapietrouw en farmaceutische zorg. Fundamenten van wiskunde en logica Getaltheorie en algebraïsche meetkunde Differentiaalmeetkunde Differentiaalvergelijkingen en wiskundige fysica Combinatoriek, eindige meetkunde en discrete wiskunde Algebra Topologie Algoritmiek en computationele wiskunde Numerieke analyse Kanstheorie Statistiek Operationeel onderzoek Financiële wiskunde Cryptografie en codeertheorie Wiskundige modellering Klassieke analyse Functionaalanalyse 30 31

17 GEBIED WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE W&T 2: FYSICA W&T 3: GECONDENSEERDE MATERIE EN FYSISCHE CHEMIE Fundamentele interacties en deeltjes Nucleaire fysica Vloeistoffen en plasma s Optica en kwantum optica Klassieke en kwantummechanica Kwantum informatie Statistische fysica Structuur, structurele fase-overgangen, mechanische eigenschappen, defecten Niet homogene, wanordelijke en gedeeltelijk geordende systemen Magnetisme, supervloeibaarheid en supergeleiding Elektronische structuur Fysica en chemie van oppervlakken en grenslagen, nanoschaalfysica, laagdimensionele systemen Fotonica Biofysica Chemische fysica, theoretische en fysische chemie Polymeerfysica 32 33

18 GEBIED WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE W&T 4: CHEMIE W&T 5: INFORMATICA EN KENNISTECHNOLOGIE Kwantumchemie Omgevings- en atmosferische chemie Macro- en supramoleculaire chemie Moleculair design Anorganische chemie Organische chemie Radiochemie Analytische chemie Chemometrie en metrologie Organometaalchemie Theoretische informatica Parallel en gedistribueerd programmeren Computer graphics Databases en data mining Artificiële intelligentie, computerspraak en -zicht Multimedia Telecom en computernetwerken Bioinformatica (ontwikkeling van methoden) Programmeertalen en technieken Web- en informatie systemen en hun management Software engineering Mens-machine interactie Wetenschappelijk rekenen Software voor embedded real-time systemen 34 35

19 GEBIED WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE W&T 6: CHEMISCHE INGENIEURSTECHNIEKEN, MATERIAALKUNDE W&T 7: ENERGIE, ELEKTROTECHNIEK, ELEKTRONICA EN WERKTUIGKUNDE Chemische en biochemische ingenieurstechniek Chemische kinetica en (bio)reactortechnologie Materiaal karakterisering (incl. niet-destructieve testen) Product design en formulatie Proces engineering, stroomlijning en intensifiëring (inclusief high throughput strategieën) Scheidingstechnieken (fysische en fysico-chemische processen) Katalytische processen Transportverschijnselen Reologie, multi-fase stroming, microfluidics Multischaal modellering Nano- en biomaterialen inclusief tissue engineering Veiligheid en gevaarlijke stoffen Duurzame ontwikkeling (levensloop- analyse, recyclage, ) Milieutechnologie Materialen en materiaalverwerking (poeders, keramische materialen, metalen, polymeren, composieten, textiel, colloïden, gels, vloeibare kristallen, bioafbreekbare materialen, etc.) Poreuze materialen en membranen Oppervlakte engineering Micro- en nano-elektronica (incl. EMC en power management) Circuits en systemen (incl. CAD) Elektronica met geavanceerde materialen Opto-elektronica en fotonica Telecommunicatie (hardware en transmissie) Bio-elektronica en biomedische systemen en engineering Systeemidentificatie en -controle (incl. dynamica en modale analyse) Power engineering (incl. vermogen elektronica en nucleaire technologie) Hernieuwbare energie Controle engineering Robotica, sensoren en actuatoren Mechanisch en mechatronisch design, engineering en optimalisering Ingebedde systemen Hoog- frequente-technieken Signaalverwerking (spraak, beeld) Elektromagnetisme en akoestiek Engineering dynamica (structuurdynamica, vibro-akoestiek, multibody dynamica) Micro- en precisie engineering Industriële technologie en engineering (incl. computer geïntegreerde productie) 36 37

20 GEBIED WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE W&T 8: WETENSCHAPPEN VAN DE AARDE EN DE RUIMTE W&T 9: WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE VAN CONSTRUCTIES EN DE GEBOUWDE OMGEVING Sterren en sterrenstelsels Planeten wetenschappen, zonnestelsels en meteorieten Solair, heliosferisch en interplanetaire fysica Melkwegstelsels (formatie en evolutie) Kosmologie Petrologie en mineralogie Geochemie en geofysica Geologie (incl. toegepaste, economische, structurele, hydro, omgeving) Sedimentologie Paleontologie en stratigrafie Bodemkunde Paleo-omgeving, paleo-klimaat Archeometrie en geoarcheologie Oceanografie en mariene geologie Meteorologie en atmosfeer wetenschappen Klimatologie en modellering van het klimaat Fysische geografie (incl. geomorfologie, hydrografie) Aardobservaties vanuit de ruimte / afstand sensing Geomagnetisme, paleo-magnetisme Cartografie / geo-informatie wetenschappen Structurele ingenieurskunde Niet-destructief onderzoek, veiligheid en diagnose Bodemmechanica Burgerlijke bouwwerken Constructie-ontwerp en -technologie (incl. staal, glas, beton, hout, kunststoffen) Waterbouwkunde Hydraulica en waterbeheer Bouwfysica Tribologie Thermische en vloeistoffen ingenieurskunde Technische thermodynamica Verbrandingstechnologie en hittedynamica Operatie en systeem management en logistiek Architectuur en architectuur wetenschappen Ruimtelijke ontwikkeling en theorie (incl. landschapsplanning) Stedelijk design; urbanisatie Omgeving en duurzaamheid; duurzame ontwikkeling Humane, sociale en economische geografie Ruimtelijke indeling (regionaal, stedelijk) Mobiliteit en transport Gebouwd erfgoed; bewaring en duurzaamheid 38 39

21 INTERDISCIPLINAIR INTERDISCIPLINAIR EXPERTPANEL De interdisciplinariteit moet erin bestaan dat in elk van de betrokken disciplines vooruitgang kan worden geboekt door de uitvoering van het gezamenlijk project, in elk van de disciplines afzonderlijk en/of op een gezamenlijk gebied. Projecten waarin de ene discipline slechts instrumenteel is voor de andere, waarin vanuit de ene discipline hulpmiddelen worden aangereikt voor een onderwerp uit een andere discipline, komen niet in aanmerking. 40

22

23 , FWO Egmontstraat Brussel Tel: Fax: post@fwo.be FWO