Levensverwachting stijgt, maar verschil tussen laag- en hoogopgeleiden blijft groot
|
|
- Edith Smets
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoek Levensverwachting stijgt, maar verschil tussen laag- en hoogopgeleiden blijft groot Mohammed Kardal, Bob J.H. Lodder en Joop Garssen Doel Opzet Methode Resultaten Conclusie Vaststellen of het verschil in levensverwachting tussen laag- en hoogopgeleiden sinds 1997 is veranderd. Statistische analyse van register- en enquêtegegevens. Koppeling op persoonsniveau van gegevens uit de Gemeentelijke Basisadministraties en de Enquête Beroepsbevolking van het CBS. Een hogere opleiding ging bij zowel mannen als vrouwen samen met een significant hogere levensverwachting. In de periode was de levensverwachting van mannen voor alle opleidingscategorieën met circa 2 jaar toegenomen. Bij vrouwen bedroeg de winst ongeveer 1 jaar, maar was er in de loop van de onderzoeksperiode geen ontwikkeling. De kloof in levensverwachting tussen de laagste opleidingsgroep (basisonderwijs) en de hoogste bleef in de onderzoeksperiode met 5 à 6 jaar vrijwel constant. Onze bevindingen wijzen op zowel gunstige als minder gunstige ontwikkelingen. Gunstig is dat, althans onder mannen, alle bevolkingsgroepen leken te hebben geprofiteerd van de recente relatief sterke winst in levensverwachting. Minder gunstig is het feit dat de kloof tussen de laagste opleidingsgroep (basisonderwijs) en de hoogste niet was verkleind. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag. Drs. M. Kardal, wiskundige; drs. B.J.H. Lodder, econometrist; drs. M.J. Garssen MSc, demograaf. Contactpersoon: drs. M. Kardal (mkdl@cbs.nl). De toename van de levensverwachting van Nederlanders is in het afgelopen decennium aanzienlijk versneld. Daarbij speelden hart- en vaatziekten, tot voor kort de belangrijkste doodsoorzaak, een belangrijke rol: de kans om door een hart- of vaatziekte te overlijden daalde in het afgelopen decennium met 24% onder mannen en met 19% onder vrouwen. Mede hierdoor steeg de levensverwachting bij geboorte van mannen en vrouwen met respectievelijk 2,8 en 1,7 jaar. Het sekseverschil in levensverwachting nam daardoor af, tot ruim 4 jaar. Een kwart eeuw geleden was dit nog bijna 7 jaar. De afname van het sekseverschil in sterfterisico roept de vraag op of wellicht ook de sociaaleconomische sterfteverschillen in ons land recent zijn afgenomen. Dat er op dit gebied algemene en doodsoorzaakspecifieke sterfteverschillen bestaan is in meerdere of mindere mate aangetoond in alle westerse landen waar onderzoek is verricht. Dit was ongeacht of de sociaaleconomische status werd geoperationaliseerd op basis van inkomen, 1-4 opleiding, 5-9 woonplaats, of een combinatie van deze variabelen. 13,14 Uit eerder onderzoek is naar voren gekomen dat de so ciaaleconomische sterfteverschillen in verschillende Europese bevolkingen min of meer gelijk zijn gebleven in absolute zin, maar in relatieve zin zijn toegenomen (zie uitleg voor omschrijving begrip sterfteverschil ). 15,16 In Denemarken nam het verschil in levensverwachting tussen laag- en hoogopgeleiden toe in Tot de achterblijvers behoorden in het bijzonder vrouwen met een laag oplei- NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A689 1
2 dingsniveau. 8 Evenals ons land heeft Denemarken een periode beleefd waarin de toename van de levensverwachting minder gunstig was dan in andere Europese landen. Waar beide landen zich in 1970 nog bovenin in de ranglijst van landen met een hoge levensverwachting bevonden, zijn ze sindsdien tot de middenmoot of in het geval van vrouwen nog lager gezakt. 17 Het relatief ongunstige rookgedrag van Deense en Nederlandse vrouwen heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. 18 Aangezien rookgedrag samenhangt met het opleidingsniveau, is het op basis van hetgeen bekend is voor Denemarken aannemelijk dat ook in Nederland de kloof in levensverwachting tussen laag- en hoogopgeleiden is toegenomen. Onlangs is voor de gehele periode een verschil in levensverwachting tussen laag- en hoogopgeleiden aangetoond van 6 à 7 jaar (als 4 opleidingsniveaus werden onderscheiden). 19 In dit artikel presenteren wij voor het eerst gegevens waaruit een globale trend in levensverwachting naar voren komt voor mensen met een basis, lager en hoger opleidingsniveau, voor de periode van 1997 tot en met Deze informatie is van belang om na te gaan in hoeverre het streven om sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen in het afgelopen decennium, vruchten heeft afgeworpen. Gegevens en methode Uitleg Sterfteverschil Het verschil in sterfte tussen groepen mensen. In dit geval groepen mensen met een verschillende sociaaleconomische status. Absoluut sterfteverschil sterfte lage sociaaleconomische status minus sterfte hoge sociaaleconomische status. Relatief sterfteverschil sterfte hoge sociaaleconomische status ten opzichte van sterfte lage sociaaleconomische status (percentueel). De gegevens voor dit onderzoek zijn afkomstig uit 2 bronnen: de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA) en de Enquête Beroepsbevolking (EBB) van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De GBA is een gedigitaliseerd systeem van onderling gekoppelde gemeentelijke bevolkingsregistraties, dat bestaat sinds Deze registraties bevatten onder meer demografische gegevens over alle in Nederland ingeschreven personen. Bij overlijden ontvangt het CBS een geautomatiseerd bericht dat kan worden gekoppeld aan de persoonsgegevens uit de GBA. Op basis hiervan kan het CBS sterftecijfers berekenen naar geslacht, leeftijd en eventueel andere kenmerken. Aangezien de GBA geen informatie bevat over het opleidingsniveau van personen, gebruikten wij voor de bepaling van dit niveau informatie uit de EBB. De EBB wordt sinds 1996 in de huidige vorm gehouden. Het betreft een enquête op basis van een steekproef uit de GBA, ter grootte van circa gezinnen per jaar. Binnen deze gezinnen worden alle personen van 15 jaar en ouder ondervraagd over een aantal aan arbeid gerelateerde onderwerpen. Hoewel de enquête zich voornamelijk richt op de beroepsbevolking, worden ook personen van 65 jaar en ouder opgenomen in de steekproef. Wel is de steekproeffractie bij ouderen kleiner dan bij 15- tot 65-jarigen. De uitkomsten van de EBB-steekproef worden opgehoogd naar de totale Nederlandse bevolking. Daartoe is een factor bepaald die corrigeert voor steekproeffouten. Bij het ophogen van de EBB-steekproef naar de totale Nederlandse populatie is gebruik gemaakt van de al bekende sterftekansen naar geslacht en leeftijd van de totale Nederlandse bevolking. Deze methode van corrigeren gaat uit van de veronderstelling dat de steekproeffouten in de EBB evenredig verdeeld zijn over de verschillende opleidingsniveaus. 20 De steekproefgroottes zijn weergegeven in tabel 1. Voor de jaren koppelden wij de gegevens uit de GBA en de EBB op persoonsniveau. Om geheimhouding van de gegevens te waarborgen, hercodeerden we hierbij de sofinummers van de betreffende personen vóór de koppeling. Met de koppeling kon voor van in totaal 1,25 miljoen in overleden personen het opleidingsniveau worden bepaald. Door de respondenten in te TABEL 1 Grootte steekproeven Enquête Beroepsbevolking (EBB) totaal NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A689
3 delen naar opleidingsniveau konden we per niveau de leeftijdsspecifieke sterftekansen en, op basis daarvan, een levensverwachting bij geboorte berekenen. 20 Om de ontwikkeling in op een zo hoog mogelijk niveau van statistische significantie in beeld te kunnen brengen, werden de gegevens naar geslacht en opleidingsniveau geaggregeerd voor de perioden , en In ons onderzoek onderscheidden we met betrekking tot opleidingsniveau 3 klassen: basisonderwijs, lager voortgezet onderwijs: vmbo, lbo, vbo en mavo, en hoger (voortgezet) onderwijs: mbo, havo, vwo, hbo en wetenschappelijk onderwijs. Deze indeling is mede gekozen om te voorkomen dat in een opleidingsgroep de sterfteaantallen te klein zouden zijn voor statistisch onderzoek. Het aan de respondent toegekende opleidingsniveau definieerden we als het hoogst behaalde opleidingsniveau voor leeftijden vanaf 25 jaar. Voor respondenten jonger dan 25 jaar was dat het hoogst behaalde opleidingsniveau binnen het huishouden. Resultaten Tabel 2 toont de levensverwachting van mannen en vrouwen bij geboorte, naar opleidingsniveau en periode. Bij mannen was voor alle opleidingsniveaus sprake van een statistisch significante toename van de levensverwachting tussen de eerste en de laatste periode. De verschillen tussen de opleidingsniveaus waren in elke periode eveneens statistisch significant. De levensverwachting van mannen had zich dus, ongeacht het opleidingsniveau, positief ontwikkeld, maar de kloof in levensverwachting tussen de laagst- en de hoogstopgeleide mannen was niet of nauwelijks afgenomen. In bedroeg deze kloof 5,8 jaar en in nog 5,7 jaar. Wel was de relatieve winst voor laagopgeleide (basisonderwijs) mannen, met 2,5% tussen de eerste en de laatste periode, iets groter dan die voor hoogopgeleide mannen, met 2,2%. Ook bij vrouwen bestond een sterke positieve correlatie tussen opleidingsniveau en levensverwachting bij geboorte. Hoogopgeleide vrouwen leefden ongeveer 6 jaar langer dan laagopgeleide (basisonderwijs) vrouwen. Waar de levensverwachting (alle niveaus tezamen) bij vrouwen in de tijd eveneens toenam, liet de uitsplitsing naar opleidingsniveau echter een opvallend verschil zien met het patroon bij mannen. Bij vrouwen bleek alleen de groep met een lager voortgezet onderwijs een duidelijke vooruitgang te hebben geboekt. Hun levensverwachting was tussen en significant gestegen. Daarentegen bleek de ontwikkeling bij de andere opleidingsgroepen te stagneren. Hun levensverwachtingen verschilden in de laatste periode niet significant van die in de eerste periode. De kloof tussen vrouwen en mannen TABEL 2 Levensverwachting van mannen en vrouwen bij geboorte, naar opleidingsniveau* en periode met alleen basisonderwijs was door deze ontwikkelingen afgenomen, van 7,0 naar 5,2 jaar. Ook het verschil in levensverwachting tussen hoger opgeleide vrouwen en mannen nam af, van 6,6 naar 5,1 jaar. De algemene afname van het sekseverschil in levensverwachting bij geboorte in ging van 5,4 naar 4,4 jaar ( statline.cbs.nl/statweb/selection/default.aspx?dm= SLNL&PA=37360NED&VW=T ). Dit bleek dus vooral de resultante te zijn van inhaal door mannen (van alle op leidingsniveaus) en stagnatie bij vrouwen (van zowel laagste als hoogste opleidingsniveau). Beschouwing levensverwachting in jaren (95%-BI) mannen basis 71,3 (70,4-72,2) 72,2 (71,6-72,8) 73,1 (72,5-73,7) lager 74,2 (73,7-74,7) 74,7 (74,3-75,0) 75,4 (75,1-75,7) hoger 77,1 (76,8-77,4) 77,5 (77,3-77,7) 78,8 (78,6-78,9) vrouwen basis 78,3 (77,6-79,1) 77,9 (77,3-78,5) 78,3 (77,7-78,8) lager 80,4 (80,0-80,9) 80,8 (80,4-81,1) 81,9 (81,7-82,2) hoger 83,7 (83,2-84,2) 84,1 (83,8-84,4) 83,9 (83,7-84,1) * basis = basisonderwijs; lager = lager voortgezet onderwijs, te weten vmbo, lbo, vbo en mavo; hoger = hoger (voortgezet) onderwijs, te weten mbo, havo, vwo, hbo en wetenschappelijk onderwijs. De levensverwachting bij geboorte liet in het afgelopen decennium zowel positieve als negatieve ontwikkelingen zien. Positief is de relatief sterke toename. In kregen mannen er, bij geboorte, 2 levensjaren bij en vrouwen 1. Ook het feit dat mannen met alleen basisonderwijs even sterk profiteerden van de toename als mannen met het opleidingsniveau hoger kan als gunstig worden beschouwd. Positief is ook de afnemende kloof in levensverwachting tussen mannen en vrouwen. Na een periode van stagnatie, startte begin jaren 70 van de vorige eeuw onder mannen een min of meer continue toename van de levensverwachting, die sinds 2003 nog iets versnelde. Minder positief is het feit dat de afname van het sekseverschil deels het gevolg was van een relatieve stagnatie van de levensverwachting onder vrouwen, van eind jaren 80 tot het begin van het huidige decennium. In kregen vrouwen er slechts 0,8 jaar bij, terwijl mannen een winst boekten van 2,7 jaar. Het absolute verschil NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A689 3
4 in levensverwachting tussen de opleidingsniveaus was bovendien niet verkleind. Opleidingsniveau kan worden beschouwd als een relevante indicator van sociaaleconomische status wat betreft de gezondheid. 21 Evenals andere indicatoren heeft deze variabele voor- en nadelen. Een nadeel van opleidingsniveau als variabele is dat dit gegeven niet integraal beschikbaar is voor de Nederlandse bevolking; overigens geldt dit ook voor de meeste andere sociaaleconomische variabelen. Bij de koppeling van sterftegegevens uit de GBA en onderwijsgegevens uit de EBB waren de foutmarges voor de onderwijsgegevens groter dan die voor de wél integraal waargenomen sterftegegevens. Foutieve opgave van het onderwijsniveau door respondenten kan niet worden uitgesloten. Daarnaast moest voor kinderen jonger dan 25 jaar gebruik worden gemaakt van het opleidingsniveau van de ouders. Dit is verdedigbaar onder de aanname dat de omgevingsfactoren en gezondheidsdeterminanten waaraan het kind wordt blootgesteld, in sterke mate geassocieerd zijn met het opleidingsniveau van de ouders. Ook bestaat er een gemeenschappelijke genetische component die bepalend is voor zowel gezondheid als sociaaleconomische positie. 19 Ten slotte is, onder meer door de in het verleden herhaaldelijk verlengde leerplicht, het opleidingsniveau van jongere generaties per definitie hoger dan dat van oudere generaties. Dit terwijl de verdeling van de bevolking naar sociaaleconomische status waarschijnlijk minder sterk is veranderd. Als men kijkt naar opleidingsniveau is de bevolking hierdoor homogener geworden, zodat opleidingsniveau iets heeft ingeboet aan geschiktheid als stratificerende variabele. 21 Een belangrijk voordeel van opleiding als indicator van sociaaleconomische status is de relatieve stabiliteit van deze variabele. Anders dan inkomen, beroep en woonplaats verandert deze indicator nog maar weinig na het bereiken van de jongvolwassen leeftijd. De hier gepresenteerde cijfers geven aan dat er aanzienlijke verschillen bestaan in (gezonde) levensverwachting naar opleidingsniveau. In werkelijkheid zijn deze verschillen waarschijnlijk nog iets groter. Bewoners van instituten en tehuizen zijn immers uitgesloten van deelname aan de EBB. Uit eerder onderzoek is bekend dat instituutsbewoners over het algemeen minder gezond zijn en lager dan gemiddeld zijn opgeleid. 23 Cardiovasculaire sterfte is sterk negatief gecorreleerd met het opleidingsniveau. 24 Aangezien in een aantal andere landen de cardiovasculaire sterfte vooral onder hoogopgeleide vrouwen sterk is gedaald, 16 zou men verwachten dat juist deze hoogopgeleide groep in levensverwachting winst zou boeken. Wellicht minder verrassend is de stagnatie bij de groep laagopgeleide vrouwen. De nog relatief hoge sterfte door hart- en vaatziekten in de laagopgeleide bevolking is ook in andere landen aanleiding geweest om deze doodsoorzaak aan te merken als een prioriteit in de sociale gezondheidszorg. 25 Conclusie Alle bevolkingsgroepen lieten een sterke winst in levensverwachting zien. Bij mannen was deze winst groter dan bij vrouwen, wat veroorzaakt werd door een relatieve stagnatie van de levensverwachting bij vrouwen. Uit onze analyse blijkt dat deze stagnatie samenhangt met een stagnatie in de levensverwachting onder vrouwen met basisonderwijs en vrouwen met het opleidingsniveau hoger. Dat juist deze twee qua opleidingsniveau sterk verschillende groepen, een overeenkomstige ontwikkeling laten zien, maakt het aannemelijk dat een enkele verklaring niet kan volstaan om de recente trends bij vrouwen te verklaren. Prof.dr. Johan P. Mackenbach (Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam), sociaalgeneeskundige en dr. Anton E. Kunst, demograaf (Academisch Medisch Centrum, Amsterdam) gaven commentaar op een eerdere versie van dit artikel. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 21 juli 2009 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A689 > Meer op Literatuur 1 Blakely T, Kawaichi I, Atkinson J, Fawcett J. Income and mortality: The shape of the association and confounding New Zealand Census-Mortality Study, Int J Epidemiol. 2004;33: Avendano M, Kunst AE, Van Lenthe F, Bopp M, Borrell C, Valkonen T, Regidor E, Costa G et al. Educational level and stroke mortality: A comparison of 10 European populations during the 1990s. Stroke. 2004;35: Eikemo TA, Bambra C, Joyce K, Dahl E. Welfare state regimes and income-related health inequalities: a comparison of 23 European countries. Eur J Public Health. 2008;18: Kunst AE, Groenhof F, Andersen O, Borgan JK, Costa G, Desplanques G, H Filakti, Giraldes M do R. Occupational class and ischemic heart disease mortality in the United States and 11 European countries. Am J Public Health. 1999;89: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A689
5 5 Fawcett J, Blakely T, Kunst AE. Are mortality differentials and trends by education any better or worse in New Zealand? A comparison study with Norway, Denmark and Finland, s. Eur J Epidemiol. 2005;20: Huisman M, Kunst AE, Boop M, Borgan JK, Borrell C, Costa G, Deboosere P, Gadeyne S et al. Educational inequalities in cause-specific mortality in middle-aged and older men and women in eight western European populations. The Lancet. 2005;365: Avendano M, Kunst AE, Huisman M, Van Lenthe F, Bopp M, Regidor E, Glickman M, Costa G et al. Socioeconomic status and ischaemic heart disease mortality in 10 western European populations during the 1990s. Heart. 2006;92: Bronnum-Hansen H, Baadsgaard M. Increasing social inequality in life expectancy in Denmark. Eur J Public Health. 2007;17: Klotz J, Doblhammer G. Trends in educational mortality differentials in Austria between 1981/82 and 2001/2002: A study based on linkage of census data and death certificates. Demographic Research. 2008;19: Boyle P. Exeter D, Flowerdew R. The role of population change in widening the mortality gap in Scotland. Area. 2004;36: Pearce J, Dorling D. Increasing geographical inequalities in health in New Zealand, Int J Epidemiol. 2006;35: Cesaroni G, Agabiti N, Forastiere F, Ancona C, Perucci CA. Socioeconomic differentials in premature mortality in Rome: changes from 1990 to BMC Public Health. 2001;6: Jakovljevic D, Sarti C, Sivenius J, Torppa J, Mähönen M, Immonen-Räihä P, Kaarsalo E, Alhainen K et al. Socioeconomic status and ischemic stroke. The FINMONICA stroke register. Stroke. 2001;32: Davey Smith G, Dorling D, Mitchell R, Shaw M. Health inequalities in Britain: Continuing increases up to the end of the 20 th century. J Epidemiol Community Health. 2002;56: Kunst AE. Cross-national comparisons of socio-economic differences in mortality. Proefschrift, Erasmus Universiteit Rotterdam, Mackenbach JP, Bos V, Andersen O, Cardano M, Costa G, Harding S, Reid A, Hemström Ö et al. Widening socioeconomic inequalities in mortality in six Western European countries. Int J Epidemiol. 2003;32: Garssen J. De toekomst van onze levensverwachting. Bevolkingstrends. 2005;3: Wilk EA van der, Achterberg PW, Kramers PGN. Lang leve Nederland! Een analyse van trends in de Nederlandse levensverwachting in een Europese context. Bilthoven: RIVM; Stam S, Garssen MJ, Kardal M, Lodder BJH. Hoogopgeleiden leven lang en gezond. In: Hilten O van, Mares A (red.). Gezondheid en Zorg in Cijfers 2008, Den Haag: CBS; Kardal M, Lodder BJH. De gezonde levensverwachting naar sociaaleconomische status. Voorburg: CBS, Kunst AE, Dalstra JAA, Bos V, Mackenbach JP, Otten FWJ, Geurts JM. Ontwikkeling en toepassing van indicatoren van sociaal-economische status binnen het Gezondheidsstatistisch 22 bestand. Erasmus MC, Rotterdam en Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag, Winkleby MA, Jatulis DE, Frank E, Fortman SP. Socioeconomic status and health: How education, income, and occupation contribute to risk factors for cardiovascular disease. Am J Public Health. 1992;82: Dalstra JAA, Kunst AE, Borrell C, Breeze E, Cambois E, Costa G, Geurts JJM. Laherma E et al. Socioeconomic differences in the prevalence of common chronic diseases: An overview of eight European countries. Int J Epidemiol. 2005;34: Davey Smith G, Hart C, Hole D, MacKinnon P, Walt G, Blane D, Hawthorne V. Education and occupational social class: which is the more important indicator of mortality risk? J Epidemiol Community Health. 1998;52: Saurel-Cubizolles M-J, Chastang J-F, Menvielle G, Leclerc A, Luce D, for the EDISC group. Social inequalities in mortality by cause among men and women in France. J Epidemiol Community Health. 2009;63: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2009;153:A689 5
Ontwikkelingen in (gezonde) levensverwachting naar opleidingsniveau
Ontwikkelingen in (gezonde) levensverwachting naar opleidingsniveau Jan-Willem Bruggink opgeleide mensen leven bijna 7 jaar langer dan laagopgeleiden. Dit verschil is in de periode 1997/2 25/28 even groot
Nadere informatiePositieve trends in (gezonde) levensverwachting
Positieve trends in (gezonde) levensverwachting 13 stijgt nog steeds in 28 78,3 jaar voor mannen en 82,3 jaar voor vrouwen Stijging levensverwachting vooral door daling sterfte op hogere leeftijden Recente
Nadere informatieGezonde levensverwachting korter bij de lage inkomens
Gezonde levensverwachting korter bij de lage s Marion van den Brakel en Kim Knoops Mensen uit een huishouden met een onder de armoedegrens leven gemiddeld bijna 6 jaar korter dan mensen met een hoger.
Nadere informatieInkomen als sociaaleconomische indicator van medisch zorggebruik bij ouderen
Inkomen als sociaaleconomische indicator van medisch zorggebruik bij ouderen Marleen Wingen en Ferdy Otten In dit artikel zijn, naast opleiding, drie operationalisaties van inkomen onderzocht op hun onderscheidend
Nadere informatieInkomsten uit arbeid van vrouwen en hun partners
Inkomsten uit arbeid van vrouwen en hun s Karin Hagoort en Maaike Hersevoort In 24 verdienden samenwonende of gehuwde vrouwen van 25 tot 55 jaar ongeveer de helft van wat hun s verdienden. Naarmate het
Nadere informatiex Verandering t.o.v. voorgaand jaar Totaal
Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in 22 Cees Maas De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in 22 laten geen gunstig beeld zien. De werkgelegenheid nam nog wel toe, maar de groei was veel kleiner dan in voorafgaande
Nadere informatieGEZONDE LEVENSVERWACHTING NAAR OPLEIDING EN STIJGENDE PENSIOENLEEFTIJD
GEZONDE LEVENSVERWACHTING NAAR OPLEIDING EN STIJGENDE PENSIOENLEEFTIJD Wilma Nusselder, Jose Rubio Valverde, Johan Mackenbach Netspar theme conference, 27 november 2018, Rotterdam Deze presentatie: 1.
Nadere informatieGezondheid en sterfte naar onderwijsniveau
Gezondheid en sterfte naar onderwijsniveau Den Haag, 28 maart 212 Jan-Willem Bruggink (Centraal Bureau voor de Statistiek) Seminar: De opleidingsgradiënt in de demografie Wat gaat er komen? Gezondheid,
Nadere informatieLevensverwachting zonder chronische ziektes
zonder chronische ziektes Jan-Willem Bruggink De levensverwachting zonder chronische ziektes geeft een indicatie van de kwaliteit van het (resterende) leven. Deze maat is gebaseerd op het vóórkomen van
Nadere informatieLangdurige werkloosheid in Nederland
Langdurige werkloosheid in Nederland Robert de Vries In 25 waren er 483 duizend werklozen. Hiervan waren er 23 duizend 42 procent langdurig werkloos. Langdurige werkloosheid komt vooral voor bij ouderen.
Nadere informatieSociaal-economische gezondheidsverschillen en werk: consequenties voor arbeidsparticipatie en pensionering
Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk: consequenties voor arbeidsparticipatie en pensionering Lex Burdorf Hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg
Nadere informatieKERNCIJFERS ROKEN 2017
OKTOBER 2018 KERNCIJFERS ROKEN 2017 DE LAATSTE CIJFERS OVER ROKEN, STOPPEN MET ROKEN, MEEROKEN EN HET GEBRUIK VAN ELEKTRONISCHE SIGARETTEN ROKEN IN NEDERLAND 23,1% van de volwassenen (18 jaar en ouder)
Nadere informatieUit huis gaan van jongeren
Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan
Nadere informatieLevensfasen van kinderen en het arbeidspatroon van ouders
Levensfasen van kinderen en het arbeidspatroon van ouders Martine Mol De geboorte van een heeft grote invloed op het arbeidspatroon van de vrouw. Veel vrouwen gaan na de geboorte van het minder werken.
Nadere informatie7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs
7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs Vergeleken met autochtonen is de participatie in het hoger onderwijs van niet-westerse allochtonen ruim twee keer zo laag. Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/
Nadere informatieEvaluatie van schattingen van sociaal-economische verschillen in de gezonde levensverwachting in Nederland
Evaluatie van schattingen van sociaal-economische verschillen in de gezonde levensverwachting in Nederland Document opgesteld in opdracht van Ministerie van VWS September 2009 Anton Kunst 1, Mariël Droomers
Nadere informatieMonitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016
1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 20 Fact sheet april 20 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar vrijwel gelijk gebleven aan 2015. Van de 14.000 Amsterdamse jongeren
Nadere informatieArtikelen. Minder dynamiek binnen de werkzame beroepsbevolking in Ingrid Beckers en Birgit van Gils
Minder dynamiek binnen de werkzame beroepsbevolking in 23 Ingrid Beckers en Birgit van Gils In 23 vonden ruim 9 duizend mensen een nieuwe baan. Dat is 13 procent van de werkzame beroepsbevolking. Het aandeel
Nadere informatieMannen geven veel vaker leiding dan vrouwen
nen geven veel vaker leiding dan vrouwen Astrid Visschers en Saskia te Riele In 27 gaf 14 procent van de werkzame beroepsbevolking leiding aan of meer personen. Dit aandeel is de afgelopen jaren vrijwel
Nadere informatieAlleenstaande moeders op de arbeidsmarkt
s op de arbeidsmarkt Moniek Coumans De arbeidsdeelname van alleenstaande moeders is lager dan die van moeders met een partner. Dit verschil hangt voor een belangrijk deel samen met een oververtegenwoordiging
Nadere informatie5. Discussie. 5.1 Informatieve waarde van de basisgegevens
5. 5.1 Informatieve waarde van de basisgegevens Relevante conclusies voor het beleid zijn pas mogelijk als de basisgegevens waaruit de samengestelde indicator berekend werd voldoende recent zijn. In deze
Nadere informatieMet een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt
Met een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt Ingrid Beckers en Tanja Traag Van alle jongeren die in 24 niet meer op school zaten, had 6 procent een startkwalificatie, wat inhoudt dat ze minimaal
Nadere informatieSterke toename alleenstaande moeders onder allochtonen
Carel Harmsen en Joop Garssen Terwijl het aantal huishoudens met kinderen in de afgelopen vijf jaar vrijwel constant bleef, is het aantal eenouderhuishoudens sterk toegenomen. Vooral onder Turken en Marokkanen
Nadere informatie8. Werken en werkloos zijn
8. Werken en werkloos zijn In 22 is de arbeidsdeelname van allochtonen niet meer verder gestegen. Onder autochtonen is het aantal personen met werk nog wel licht toegenomen. De arbeidsdeelname onder Surinamers,
Nadere informatie(GBA) (VRLGBAOVERLIJDENTAB)
Documentatie Datum van overlijden van personen die ingeschreven staan in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) (VRLGBAOVERLIJDENTAB) Datum: 12 november2018 Bronvermelding Publicatie
Nadere informatieCBS-berichten: Veranderingen in de arbeidsparticipatie in Nederland sinds 1970
CBS-berichten: Veranderingen in de arbeidsparticipatie in Nederland sinds 1970 Lian Kösters, Paul den Boer en Bob Lodder* Inleiding In dit artikel wordt de arbeidsparticipatie in Nederland tussen 1970
Nadere informatieSteeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs
Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Esther van Kralingen Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/ 2 is het aandeel van de niet-westerse allochtonen dat in het hoger onderwijs
Nadere informatieVeranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders
Veranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders Suzanne Peek Gescheiden moeders stoppen twee keer zo vaak met werken dan niet gescheiden moeders. Ook beginnen ze vaker met werken. Wanneer er
Nadere informatieGemiddeld kindertal per vrouw,
Indicator 11 maart 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 bedroeg het gemiddeld
Nadere informatieMethodebeschrijving Gezonde levensverwachting naar opleiding
Paper Methodebeschrijving Gezonde levensverwachting naar opleiding Naar aanleiding van herziening methode Jan-Willem Bruggink September 2017 CBS 2014 Scientific Paper 1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Leeswijzer
Nadere informatieMonitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2015
1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2015 Fact sheet juni 20 De werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar sterk gedaald. Van de 3.00 Amsterdamse jongeren in de leeftijd van 15
Nadere informatieTrends in gezonde levensverwachting
Trends in gezonde levensverwachting Jan-Willem Bruggink, Joop Garssen, Bob Lodder en Mohammed Kardal De levensverwachting van de Nederlander neemt nog steeds toe, maar de extra zijn niet altijd in goede
Nadere informatieVrouwen op de arbeidsmarkt
op de arbeidsmarkt Johan van der Valk Annemarie Boelens De arbeidsdeelname van vrouwen lag in 23 op 55 procent. De arbeidsdeelname van vrouwen stijgt al jaren. Deze toename komt de laatste jaren bijna
Nadere informatieInkomen en vermogen als indicatoren van gezondheidsverschillen
Inkomen en vermogen als indicatoren van gezondheidsverschillen Marleen Wingen, Marije Berger-Van Sijl Anton Kunst ) en Ferdy Otten 1 Inkomen en vermogen zijn onafhankelijk van elkaar sterk gerelateerd
Nadere informatieGebruikers gemeentelijke media Onderzoek, Informatie en Statistiek
[Geef tekst op] - Gebruikers gemeentelijke media Onderzoek, Informatie en Statistiek In opdracht van: Bestuur en Organisatie, redactie gemeentelijke media Projectnummer: 18324 Renske Hoedemaker Laure Michon
Nadere informatieMicrodata Services. Documentatierapport Personen in de Enquete Beroepsbevolking naar familie relatie in huishouden (EBBFAMILIETAB)
Documentatierapport Personen in de Enquete Beroepsbevolking naar familie relatie in huishouden (EBBFAMILIETAB) Datum:3 juni 2016 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling
Nadere informatieGezondheidsverwachting volgens socio-economische gradiënt in België Samenvatting. Samenvatting
Verschillende internationale studies toonden socio-economische verschillen in gezondheid aan, zowel in mortaliteit als morbiditeit. In bepaalde westerse landen bleek dat, ondanks de toegenomen welvaart,
Nadere informatieDe verdeling van arbeid en zorg tussen vaders en moeders
De verdeling van arbeid en zorg tussen vaders en moeders Marjolein Korvorst en Tanja Traag Het krijgen van kinderen dwingt ouders keuzes te maken over de combinatie van arbeid en zorg. In de meeste gezinnen
Nadere informatieAchterblijvers in de bijstand
Achterblijvers in de Paula van der Brug, Mathilda Copinga en Maartje Rienstra Van de mensen die in 2001 in de kwamen, was 37 procent eind 2003 nog steeds afhankelijk van een suitkering. De helft van deze
Nadere informatieMicrodata Services. Documentatie Personen die staan ingeschreven bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) (CWITAB)
Documentatie Personen die staan ingeschreven bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) (CWITAB) Datum: 9 juli 2018 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling of de
Nadere informatiePersbericht. Arbeidsmarkt ook in 2001 gunstig. Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB02-27 7 februari 2002 9.30 uur Arbeidsmarkt ook in 2001 gunstig De reeks van jaren met een gunstige arbeidsmarkt is in 2001 voortgezet. De groei van de
Nadere informatieUitstroom van ouderen uit de werkzame beroepsbevolking
Uitstroom van ouderen uit de werkzame beroepsbevolking Clemens Siermann en Henk-Jan Dirven De uitstroom van 50-plussers uit de werkzame beroepsbevolking is de laatste jaren toegenomen. Een kwart van deze
Nadere informatieDordrecht in de Atlas 2013
in de Atlas Een aantrekkelijke stad om in te wonen, maar sociaaleconomisch kwetsbaar Inhoud:. Conclusies. Positie van. Bevolking. Wonen. De Atlas voor gemeenten wordt jaarlijks gepubliceerd. In mei is
Nadere informatieDe effecten van demografische ontwikkelingen op het onderwijs
De effecten van demografische ontwikkelingen op het onderwijs Modus Inleiding Carlien de Witt Hamer In dit artikel worden de effecten beschreven die de demografische ontwikkelingen van de periode 1997-2001
Nadere informatieGezondheid en welvaart van ouderen
Gezondheid en welvaart van ouderen Marleen Wingen en Ferdy Otten Naast inkomen is ook vermogen een belangrijke welvaartsindicator om gezondheidsverschillen te onderzoeken. Meer ouderen met een laag vermogen
Nadere informatieJeugdwerkloosheid Amsterdam over 2017
Gemeente Amsterdam Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 201 Factsheet maart 201 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar sterk gedaald ten opzichte van 201. Van de.000 Amsterdamse
Nadere informatieMisdrijven en opsporing
4 Misdrijven en opsporing R.J. Kessels en W.T. Vissers In 2015 registreerde de politie 960.000 misdrijven, 4,6% minder dan in 2014. Sinds 2007 is de geregistreerde criminaliteit met ruim een kwart afgenomen.
Nadere informatieCohortvruchtbaarheid van niet-westers allochtone vrouwen
Cohortvruchtbaarheid van niet-westers allochtone vrouwen Mila van Huis De vruchtbaarheid van vrouwen van niet-westerse herkomst blijft convergeren naar het niveau van autochtone vrouwen. Het kindertal
Nadere informatieGeregistreerd zorggebruik van 50-plussers naar sociaaleconomische status
Geregistreerd zorggebruik van -plussers naar sociaaleconomische status Marleen Wingen en Ferdy Otten In dit artikel wordt verslag gedaan over onderzoek naar twee vormen van geregistreerd zorggebruik (zorg
Nadere informatieDocumentatierapport Datum van overlijden van personen die ingeschreven staan in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) (GBAOVERLIJDENTAB)
Centrum voor Beleidsstatistiek en Microdata Services Documentatierapport Datum van overlijden van personen die ingeschreven staan in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) (GBAOVERLIJDENTAB) Datum:
Nadere informatie5. Onderwijs en schoolkleur
5. Onderwijs en schoolkleur Niet-westerse allochtonen verlaten het Nederlandse onderwijssysteem gemiddeld met een lager onderwijsniveau dan autochtone leerlingen. Al in het basisonderwijs lopen allochtone
Nadere informatiewerkwillendheid eid van ouderen (50-64 jaar) in 2007
08 Arbeidsparticipatie 0i icipatie en werkwillendheid eid van ouderen (50-64 jaar) in 2007 Maaike Hersevoort, Marleen Geerdinck en Lian Kösters Centrum voor Beleidsstatistiek (maatwerk) Den Haag/Heerlen
Nadere informatieJeugdwerkloosheid Amsterdam
Jeugdwerkloosheid Amsterdam 201-201 Factsheet maart 201 De afgelopen jaren heeft de gemeente Amsterdam fors ingezet op het terugdringen van de jeugdwerkloosheid. Nu de aanpak jeugdwerkloosheid is afgelopen
Nadere informatieGemiddeld kindertal per vrouw, 2014
Indicator 19 maart 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2014 bedroeg het gemiddeld
Nadere informatieSociaaleconomische verschillen in gezondheidsgedrag: recente resultaten uit de GLOBE-studie
Sociaaleconomische verschillen in gezondheidsgedrag: recente resultaten uit de GLOBE-studie Joost Oude Groeniger Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg GLOBE-symposium 10 maart 2017 De rol van gezondheidsgedrag
Nadere informatieDe levensverwachting meet de sterfte
Bevolkingstrends De levensverwachting meet de sterfte 217 4 Lenny Stoeldraijer Carel Harmsen CBS Bevolkingstrends april 217 4 1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Berekening van de levensverwachting 3 3. De levensverwachting
Nadere informatieHuishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten
Huishoudensprognose 26 2: belangrijkste uitkomsten Elma van Agtmaal-Wobma en Coen van Duin Het aantal huishoudens blijft de komende decennia toenemen, van 7,2 miljoen in 26 tot 8,1 miljoen in 23. Daarna
Nadere informatieOngelijkheid in gezondheid, is gezondheidszorg van belang?
Ongelijkheid in gezondheid, is gezondheidszorg van belang? Vervolgonderzoek naar variaties tussen ziekenhuizen in de omvang van sociaaleconomische verschillen in kortetermijnsterfte van hart- en vaatziekten
Nadere informatieOpleidingsniveau stijgt
Opleidingsniveau stijgt Grote doorstroom naar hogere niveaus Meer leerlingen vanuit vmbo naar havo Grote groep mbo ers naar het hbo 10 Jongens groeien gedurende hun onderwijsloopbaan Jongens na een diploma
Nadere informatieMicrodataservices. Documentatierapport Personen die staan ingeschreven bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWITAB)
Documentatierapport Personen die staan ingeschreven bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWITAB) Datum:7 juni 2017 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling of de
Nadere informatieHerverdeling door pensioenregelingen: gestegen levensverwachting. Jan Bonenkamp (CPB)
Herverdeling door pensioenregelingen: de invloed van de gestegen levensverwachting en het Lenteakkoord Jan Bonenkamp (CPB) Wilma Nusselder (Erasmus MC) Johan Mackenbach (Erasmus MC) Frederik Peters (Erasmus
Nadere informatieLanger leven, langer gezond, langer werken? Implicaties van opleidingsverschillen
Langer leven, langer gezond, langer werken? Implicaties van opleidingsverschillen Wilma Nusselder & Johan Mackenbach Erasmus MC Afdeling Maatschappelijke gezondheidszorg Netspar Match Making Event, Breukelen,
Nadere informatieJongeren op de arbeidsmarkt
Jongeren op de arbeidsmarkt Tanja Traag In 23 was 11 procent van alle jongeren werkloos. Jongeren die geen onderwijs meer volgen, hebben een andere positie op de arbeidsmarkt dan jongeren die wel een opleiding
Nadere informatieWeinig mensen sociaal aan de kant
Weinig mensen sociaal aan de kant Tevredenheid over de kwaliteit van relaties Hoge frequentie van contact met familie en vrienden Jongeren spreken of schrijven hun vrienden elke week 15 Drie op de tien
Nadere informatieIndex SES-verschillen in (gezonde) levensverwachting. RIVM Briefrapport 2014-0034 H.C. Boshuizen et al.
Index SES-verschillen in (gezonde) levensverwachting RIVM Briefrapport 2014-0034 H.C. Boshuizen et al. Index SES-verschillen in (gezonde) levensverwachting RIVM Briefrapport 2014-0034 H.C. Boshuizen et
Nadere informatieArbeidsdeelname van paren
Arbeidsdeelname van paren Johan van der Valk De combinatie van een voltijdbaan met een is het meest populair bij paren, met name bij paren boven de dertig. Ruim 4 procent van de paren combineerde in 24
Nadere informatieMigratieachtergrond van werknemers in Nederland naar beroep en regio, pilot Barometer culturele diversiteit
Migratieachtergrond van werknemers in Nederland naar beroep en regio, 2015-2017 pilot Barometer culturele diversiteit CBS Januari 2019 Vragen over deze publicatie kunnen gestuurd worden aan het CBS onder
Nadere informatieLanger leven, langer gezond, langer werken? Implicaties van opleidingsverschillen
Langer leven, langer gezond, langer werken? Implicaties van opleidingsverschillen Wilma Nusselder & Johan Mackenbach Erasmus MC Afdeling Maatschappelijke gezondheidszorg Netspar Match Making Event, Breukelen,
Nadere informatieJong en oud op de arbeidsmarkt,
Jong en oud op de arbeidsmarkt, 2007-2011 Gerda Gringhuis en Ben Dankmeyer 1. Inleiding De gemiddelde leeftijd van de bevolking neemt toe. De vergrijzing zorg er voor dat meer mensen aanspraak maken op
Nadere informatieOuderschapsverlof. Ingrid Beckers en Clemens Siermann
Ouderschapsverlof Ingrid Beckers en Clemens Siermann Ruim een kwart van de werknemers in Nederland die in 24 recht hadden op ouderschapsverlof, hebben daarvan gebruik gemaakt. nemen veel vaker ouderschapsverlof
Nadere informatieMicrodataservices. Documentatierapport Personen die staan ingeschreven bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) (CWITAB)
Documentatierapport Personen die staan ingeschreven bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) (CWITAB) Datum:23 mei 2016 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling
Nadere informatieVerwachte baanvindduren werkloze 45-plussers
Sociaaleconomische trends 213 Verwachte baanvindduren werkloze 45-plussers Harry Bierings en Bart Loog juli 213, 2 CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Sociaaleconomische trends, juli 213, 2 1 De afgelopen
Nadere informatieFORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid,
FORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid, @ FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling, september 29 Samenvatting De werkloosheid onder de 1 tot 2 jarige Nederlanders is in het 2 e kwartaal van 29 met
Nadere informatieKerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015
Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk
Nadere informatieGezondheidskloof tussen sociale groepen neemt toe
Met de steun van PERSBERICHT 4/05/2010 6 blz Gezondheidskloof tussen sociale groepen neemt toe opgeleiden leven langer, lager opgeleiden gaan er niet op vooruit Brussel, 4 mei 2010 Een vrouw van 25 jaar
Nadere informatie4. Resultaten. 4.1 Levensverwachting naar geslacht en opleidingsniveau
4. Het doel van deze studie is de verschillen in gezondheidsverwachting naar een socio-economisch gradiënt, met name naar het hoogst bereikte diploma, te beschrijven. Specifieke gegevens in enkel mortaliteit
Nadere informatieMicrodataservices. Documentatie Jaarbedragen van personen met een bijstandsuitkering (BIJSTANDJAARBEDRAGTAB)
Documentatie Jaarbedragen van personen met een bijstandsuitkering (BIJSTANDJAARBEDRAGTAB) Datum:9 november 2017 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling of de opdrachtgever
Nadere informatieFeiten en cijfers. Beroerte. Aantal nieuwe patiënten met een beroerte. Definitie. Uitgave van de Nederlandse Hartstichting.
Feiten en cijfers Uitgave van de Nederlandse Hartstichting November 211 Beroerte Definitie Beroerte (in het Engels Stroke ), ook wel aangeduid met cerebrovasculaire aandoeningen/accidenten/ziekte (CVA),
Nadere informatieBasisadministratie Persoonsgegevens (GBA) ingeschreven overleden personen.
Documentatierapport Persoonsidentificatoren van in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) ingeschreven overleden personen (GBASTERFTENMASSATAB) Datum: 3 april 2017 Bronvermelding Publicatie
Nadere informatieLAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT
LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD
Nadere informatieMicrodata Services. Documentatie Personen met winst in de verslagmaand (SECMZLFMNDBEDRAGBUS)
Documentatie Personen met winst in de verslagmaand (SECMZLFMNDBEDRAGBUS) Datum: 8 januari 2019 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling of de opdrachtgever op eigen
Nadere informatieBasisadministratie Persoonsgegevens (GBA) ingeschreven personen, nietgecoördineerd.
Documentatie Persoonskenmerken van alle in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) ingeschreven personen, niet-gecoördineerd (VRLGBAPERSOONTAB) Datum:31 januari 2018 Bronvermelding Publicatie
Nadere informatieSamenwoonrelaties stabieler
Anouschka van der Meulen en Arie de Graaf Op 1 januari 25 telde Nederland bijna 75 duizend paren die niet-gehuwd samenwonen. Ten opzichte van 1995 is dit aantal met bijna 45 procent toegenomen. Van de
Nadere informatieStudenten aan lerarenopleidingen
Studenten aan lerarenopleidingen Factsheet januari 219 In de afgelopen vijf jaar is het aantal Amsterdamse studenten dat een lerarenopleiding volgt met ruim 9% afgenomen. Deze daling is het sterkst voor
Nadere informatieWerktijden van de werkzame beroepsbevolking
Werktijden van de werkzame beroepsbevolking Ingrid Beckers Ruim de helft van de werkzame beroepsbevolking werkte in 22 op onregelmatige tijden. Werken in de avonduren en op zaterdag komt het meeste voor.
Nadere informatieCentrum voor Beleidsstatistiek en Microdata Services
Centrum voor Beleidsstatistiek en Microdata Services Documentatierapport Persoonsidentificatoren van in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) ingeschreven overleden personen (GBASTERFTENMASSATAB)
Nadere informatieDecember 2014 Betalen aan de kassa 2013
December 2014 Betalen aan de kassa 2013 Betalen aan de kassa 2013 Betalen aan de kassa 2013 Uitkomsten DNB/Betaalvereniging Nederland onderzoek naar het gebruik van contant geld en de pinpas in Nederland
Nadere informatieInkomensongelijkheid naar migratieachtergrond
Inkomensongelijkheid naar migratieachtergrond Inkomensverschillen tussen personen met en zonder migratieachtergrond inkomensverschil tussen 3- jarigen met en zonder migratieachtergrond (zonder/e achtergrond
Nadere informatieKerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016
Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk
Nadere informatieUitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, niet gecoördineerd.
Documentatierapport Personen met een re-integratietraject dat wordt verzorgd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, niet gecoördineerd (UWVTRAPERSAGGTAB) Datum:16 juni 2016 Bronvermelding
Nadere informatie5. Sterfte en herkomst
5. Sterfte en herkomst Voor niet-westerse allochtonen geldt, gemiddeld genomen, een hoger sterfterisico dan voor autochtonen. Binnen dit gemiddelde bestaan echter aanzienlijke verschillen naar leeftijd,
Nadere informatieDocumentatie Personen met een re-integratietraject dat wordt verzorgd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWVTRAAGGTABULT)
Documentatie Personen met een re-integratietraject dat wordt verzorgd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWVTRAAGGTABULT) Datum :10 augustus 2017 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten
Nadere informatieTwee unieke voorbeelden van demografisch gezondheidsonderzoek op basis van CBS microdata
Datum 06-11-2014 1 Twee unieke voorbeelden van demografisch gezondheidsonderzoek op basis van CBS microdata Dr. Eva Kibele Population Research Centre, Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Healthy Ageing:
Nadere informatiehet Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, niet gecoördineerd.
Documentatie Personen met een re-integratietraject dat wordt verzorgd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, niet gecoördineerd (UWVTRAPERSAGGTAB) Datum:14 augustus 2017 Bronvermelding
Nadere informatieWonen zonder partner. Arie de Graaf en Suzanne Loozen
Arie de Graaf en Suzanne Loozen In 25 telde Nederland 4,2 miljoen personen van 18 jaar of ouder die zonder partner woonden. Eén op de drie volwassenen woont dus niet samen met een partner. Tussen 1995
Nadere informatieMicrodata Services. Documentatie Maandbedragen van personen met een werkloosheidsuitkering (WW) (WWPERSOONMNDBEDRAGBUS)
Documentatie Maandbedragen van personen met een werkloosheidsuitkering (WW) (WWPERSOONMNDBEDRAGBUS) Datum:25 januari 2019 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling
Nadere informatieStatistisch Jaarboek 2008
67 5 68 Onderwijs Meer rooms-katholiek basis, minder openbaar basis Het aantal basisscholen is de laatste jaren ongewijzigd gebleven. Op 1 oktober 2007 telde Hengelo 27 basisscholen, bestaande uit 9 openbare,
Nadere informatieAllochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010
FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage
Nadere informatieArtikelen. Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst
Artikelen Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst Martijn Souren en Jannes de Vries Onder laagopgeleide vrouwen is de bruto arbeidsparticipatie aanzienlijk
Nadere informatieMicrodataservices. Documentatie Jaarbedragen van personen met een arbeidsongeschiktheids (AO)-uitkering (AOTOTJAARBEDRAGTAB)
Documentatie Jaarbedragen van personen met een arbeidsongeschiktheids (AO)-uitkering (AOTOTJAARBEDRAGTAB) Datum: 9 november 2017 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling
Nadere informatie