Activiteiten R/V BELGICA, BMM Mariene metrologie & ZAGRI

Transcriptie

1 BEHEERSEENHEID VAN HET MATHEMATISCH MODEL VAN MEETDIENST OOSTENDE Activiteiten R/V BELGICA, BMM Mariene metrologie & ZAGRI 2010 BMM 3e en 23e Linieregimentsplein B 8400 Oostende België

2 A. Activiteiten R/V BELGICA en BMM Mariene metrologie in Voor het jaarprogramma R/V Belgica 2010 werden 238 activiteitsdagen gepland waarvan: 186 campagnedagen op zee; 6 dagen verblijf in vreemde havens voor wisselingen van de wetenschappelijke teams gecombineerd met een rustperiode voor de bemanning; 2 vaardagen voor het traject thuishaven Zeebrugge naar Duinkerke waar het groot onderhoud en de droogdokperiode heeft plaatsgevonden bij de scheepsreparatiewerf ARNO SA Dunkerque, dit uit hoofde van de Meerjarige Onderhoudsovereenkomst die door Defensie werd afgesloten met ARNO SA; 44 onderhoudsdagen dagen waarvan 15 dagen tijdens het groot onderhoud dat heeft plaatsgevonden gedurende de maand januari, 17 dagen tijdens de droogdokperiode van 19 juli tot 16 augustus, de overige onderhoudsdagen werden verspreid over het jaar; 2 dagen deelname aan de Vlootdagen van de Marinecomponent te Zeebrugge. Figuur 1: Het werkgebied van R/V Belgica aangeduid door de gevaren routes in 2010

3 2. Overzicht van de geplande en uitgevoerde campagnes per hoofdthema De meeste campagnes vonden voornamelijk plaats op het Belgisch Continentaal Plat in de Zuidelijke baai van de Noordzee, het Engels Kanaal en het Schelde estuarium (zie Fig. 1); De meeste campagnes werden aangevangen op maandagmorgen en beëindigd op vrijdagnamiddag; 2 campagnes ten behoeve van het visserijonderzoek gedurende 2 weken met een onderbreking in een vreemde haven (campagne 21 en campagne 31); 2 opeenvolgende ROV (Remotely Operated Vehicle) campagnes van elk 10 dagen, hebben plaatsgevonden verder verwijderd van de thuisbasis: één campagne op de Armorican Margin en een 2 e campagne op de Irish Contintental Margin (zie Fig. 1); Thema Aantal campagnes Gepland aantal dagen Effectief aantal dagen % effectief /gepland Monitoring van het marien milieu Studie van het Ecosysteem Geofysisch onderzoek Visserij onderzoek Diverse onderzoeksthema s Totaal Tabel 1: een overzicht van de geplande scheepstijd en de effectief uitgevoerde campagnedagen op zee per hoofdthema. 6 campagnes voor een totaal van 30 campagnedagen werden gepland voor de monitoring van het marien milieu, in de zone van het Belgisch Continentaal Plat, in het kader van de Joint Assessment and Monitoring Program en het Nutrient Monitoring Program van de OSPAR Commissie. Hiervan werden effectief 25dagen uitgevoerd; 6 campagnes voor een totaal van 24 campagnedagen werden gepland voor onderzoek met betrekking tot de werking van het ecosysteem in het kader van het plan voor de wetenschappelijke ondersteuning van een beleid gericht op Duurzame ontwikkeling POD PODOII van de POD Wetenschapsbeleid en in het kader van het 6 e Europese Kaderprogramma Global Change en Ecosystemen. Van deze campagnedagen konden er 19 worden uitgevoerd; 14 campagnes voor een totaal van 80 campagnedagen werden voorzien voor geofysisch onderzoek; hetzij in het kader van het 6 e Europese Kaderprogramma Global Change en Ecosystemen, hetzij ten behoeve van Belgische onderzoekprogramma s waarvan het grootste aandeel voor het onderzoek van de zandbanken waarvoor zand en grintwinningen concessies werden toegekend. Hiervan werden 70 campagnedagen effectief uitgevoerd; 4 campagnes werden voorzien voor visserij onderzoek met 42 geplande campagnedagen waarvan 37 dagen konden uitgevoerd worden. Deze campagnes vinden plaats in het kader van de studies ter ondersteuning van de gemeenschappelijke visserijpolitiek van de Europese Unie of studies gecoördineerd door de Internationale Raad voor Onderzoek der Zee;

4 2 campagnes werden gepland voor diverse thema s, onder andere in het kader van het POD PODOII POD Wetenschapsbeleid en ook een 3 tal dagen voor opleiding van studenten. Hiervoor werden 10 campagne dagen gepland waarvan 10 dagen konden gepresteerd worden. 6 dagen Weersomstandigheden 2.5 dagen Technische Defecten 13 dagen Mob/Demob 0 dag organisatie II Niet op zee 10 dagen Thematische programmas 37 dagen Visserij onderzoek 3 dagen Gunstig Verloop I Campagne dagen op zee 0 dagen Incidenten 25 dagen monitoring 19 dagen onderzoeksprogrammas Ecosysteem 70 dagen Geofysisch onderzoek I Campagne dagen op zee 25 dagen monitoring 19 dagen onderzoeksprogrammas Ecosysteem 70 dagen Geofysisch onderzoek 37 dagen Visserij onderzoek 10 dagen Thematische programmas 0 dag organisatie II Niet op zee 13 dagen Mob/Demob 2.5 dagen Technische Defecten 6 dagen Weersomstandigheden 3 dag Gunstig Verloop 0 dagen Incidenten Figuur 2: Een overzicht van de invulling van de 186 geplande dagen op zee voor R/V Belgica in Evaluatie van de campagnedagen In totaal werden in 2010 circa 3824 uren gepland voor het uitvoeren van de onderzoeksprogramma s met R/V Belgica; Van de geplande tijd werd ongeveer 8 % (311 uur) besteed aan de in en ontscheping van de diverse wetenschappelijke uitrustingen, en de opstelling van deze uitrustingen in de laboratoria en op de werkdekken; Door technische problemen, zowel met de scheepsuitrustingen als met de wetenschappelijke uitrustingen kon 1.6 % (ca. 61 uur) van de geplande tijd niet benut worden voor de onderzoeksprogramma s; Door voornamelijk zeer gunstige weersomstandigheden alsook voor organisatorische redenen werden ca 74 uren ( 2 %) van de geplande scheepstijd niet benut; Zowat 146 uur (< 4 %) kon het schip de geplande opdrachten niet uitvoeren wegens bar slechte weersomstandigheden; De effectief op zee doorgebrachte campagnetijd vertegenwoordigt een totaal van 463 mandagen van 8 uur, of 3706 manuren, waarbij de wetenschappers op zee verbleven. Dit stemt overeen met een bezetting van 84% van de beschikbare accommodatie (12 plaatsen in het binnenschip). Dit is zonder rekening te houden met de sporadische inscheping van een accommodatiecontainer die bijkomend 4 personen kan herbergen.

5 4. Verankeringen Tijdens het jaar 2010 werden door R/V Belgica 8 verankeringen van de tripode constructie voor een totale verankeringperiode van 353 dagen uitgevoerd. Ten gevolge van 2 aanvaringen werden slechts 247 dagen bruikbare data bekomen. De tripodes zijn uitgerust met een meetsensorenpakket die kwalitatief hoogstaande metingen verricht van ondermeer de stroomsnelheid (Fig. 3 1 & 3 3), de turbiditeit, de sedimentconcentratie en korrelverdeling van de partikels in suspensie (Fig. 3 2), het zoutgehalte en de temperatuur van het zeewater (Fig. 3 5), geluidsopname voor zeezoogdierdetectie (bruinvissen) (Fig. 3 6). Data opname en de batterijvoeding voor de sensoren bevindt zich eveneens op de tripode constructie (Fig. 3 4). Deze metingen hebben de calibratie van de numerieke modellen, gebruikt voor het berekenen van de sedimentflux op het Belgisch Continentaal Plat, tot doel. Figuur 3: Eén van de tripode constructies met bijbehorend meetsensorenpakket (zie bovenstaande tekst) Voor het MOMO (Monitoring en Modelling) project werden 7 verankeringen uitgevoerd nabij de MOW1 meetpaal nabij Zeebrugge. Bij twee van deze verankeringen zijn de data niet volledig bruikbaar aangezien de tripode omvergetrokken werd door een onbekend vaartuig. Ten behoeve van de monitoring van het Belwind windmolenpark is er 1 verankering uitgevoerd gedurende een periode van 27 dagen op de Blighbank.

6 Er werden 2 succesvolle verankeringen uitgevoerd met de akoestische Doppler stroom profiler ( ADCP), goed voor 76 meetdagen (zie Fig. 4). Figuur 4: Het overboord plaatsen van het ADCP instrument om stroomrichtingen en snelheden te bepalen 5. Grote werken uitgevoerd aan boord van R/V Belgica in de loop van het jaar 2010 Tijdens het zomeronderhoud heeft er een niet geplande droogdokperiode plaatsgevonden voor een door het classificatiebureau Germanischer Lloyd opgelegde reparatie van een zeewaterintrusie ter hoogte van de straalbuis. De aanwezige stressscheuren zijn enerzijds te wijten aan een onnauwkeurige lasprocedure tijdens de bouw van het schip in 1984, anderzijds kan als mogelijke oorzaak het incident illegal warrelnet Bantry Bay juni 2006 als oorzaak worden aangewezen. Verder werden er voorbereidende werken uitgevoerd opdat de AUMS ( Autonomous underway measurement system ) zou kunnen geïnstalleerd worden tijdens het voorjaar van Dit systeem zal het mogelijk maken om verscheidene fysische, biologische en chemische parameters te bepalen in combinatie met automatische positie gecontroleerde waterstaalname. Deze infrastructuur werd gesponsord door de Nationale Loterij. Het meteorologisch meetsysteem op R/V Belgica werd tevens ontdubbeld zodat correcte meteogegevens steeds beschikbaar zijn, ook tijdens het onderhoud en calibratie van een deel van het meteorologisch meetsysteem. 6. Epiloog Het hoeft geen betoog dat deze prestaties enkel mogelijk waren door de inzet en het professionalisme van de Commandant van R/V Belgica en zijn bemanning. Voor wat betreft de normalisatie van de dienstprestaties van de militaire bemanning wordt in het bijzonder de inspanning van de Marinecomponent op prijs gesteld om te voorzien in de noodzakelijke vervangingen opdat het R/V Belgica personeel kan genieten van de reglementaire compensatieregeling. Tevens een woord van dank aan de dienst NAVLOG (onderhoud en reparaties) van de Marinecomponent en de diensten van Defensie DGRM/MRSys (materieel beheer) en MRMP QAR (toezichthoudende dienst op de scheepsreparaties uitgevoerd door het bedrijf ARNO Sa Dunkerque).

7 B. Activiteiten in het kader van ZAGRI in 2010 De continue controle van zand en grindwinning (ZAGRI) in de concessiezones in het Belgisch deel van de Noordzee gebeurt o.a. door een automatisch registreertoestel (Black Box) dat aan boord van elk ontginningsvaartuig op kosten van de concessiehouder geïnstalleerd wordt. Sinds 1 juni 1996 voert de BMM Meetdienst Oostende (BMM MDO) het beheer uit van deze automatische registreertoestellen. Dit is vastgelegd d.m.v. een overeenkomst gesloten tussen FOD Economie (K.M.O., Middenstand en Energie Dienst Continentaal Plat) en BMM MDO. Tijdens het jaar 2010 heeft de BMM MDO het beheer uitgevoerd van de automatische registreertoestellen geïnstalleerd aan boord van 15 zand en grindwinningsschepen, zie tabel 2 voor een overzicht van de schepen en concessiehouders die werkzaam waren in Tijdens het jaar 2010 werden bovendien twee nieuwe automatische registreersystemen met name aan boord van de schepen Arco Adur en Vlieree in bedrijf gesteld, gekeurd en verzegeld door de BMM MDO. Vaartuig Beuninhoud (m³) Arco Adur * 2759 Arco Beck 2600 X Charlemagne 5000 X X DC Vlaanderen X X X X X X X Deo Gloria 1276 X X Hydra 1035 X Interballast I 1975 X X Interballast III 1886 X X Rio 1641 X X X X Ruyter 1655 X X X X X X Scelveringhe 3933 X X X X X X Schotsman 1523 X X Swalinge 1810 X X X X X X Vlaanderen XXI 1751 Vlieree * 773 CP01 : Kesteleyn CP03 : Insagra CP06 : Dranaco CP07 : Satic CP 10 : De Cloedt en zoon CP11 : Alzagri CP12 : CEI-Demeyer NV CP13 : Ghent Dredging CP16 : Belmagri CP18 : Hanson Aggregates Belgium CP19 : De Hoop CP20 : DBM CP24 : AWZ - AK CP25 : AWZ - AMT CP26 : DC Industrial CP27 : Nieuwpoortse Handelsmaatschappij Tabel 2: Schepen met een automatisch registreertoestel in 2010 met de opgegeven beuninhouden en de concessiehouders waarvoor werkzaam met de gebruikte codes. Voor de afname van de gegevens, nazicht en keuring van de nieuwe installaties en nazicht van herstellingen en herverzegelingen van de automatische registreersystemen werden in het jaar interventies uitgevoerd, niet alleen in de Belgische havens of losplaatsen zoals Zeebrugge, Antwerpen, Nieuwpoort, Oostende, Brugge en Gent maar ook in buitenlandse havens, net over de grens met België met name Terneuzen, Breskens, Vlissingen, Middelburg en Sluiskil. De gegevens afkomstig van deze automatische registreersystemen worden eveneens verwerkt door BMM MDO. Deze uitlezingen resulteren dan, na analyse en processing via in huis ontwikkelde software, in een uitgebreide

8 dataset van ongeveer 2 miljoen records in Het gaat hier dan om gegevens over het aantal reizen i.f.v. de schepen, de concessiehouders en de exploratiezones alsook om de geografische positiegegevens die geregistreerd worden met een welbepaalde en in te stellen frequentie tijdens de ontginningsactiviteiten van de sleephopperzuigers. Deze dataset is eveneens de enige informatiebron omtrent de gemaakte overtredingen door de ontginningsvaartuigen. De belangrijkste vernieuwing in het jaar 2010 betreft een uitbreiding van de modules voor data post processing, namelijk de toevoeging van een betrouwbare berekening van het geschatte gewonnen volume aggregaten (m³) in functie van de geografische locatie. Deze berekeningen leiden tot volgende overzichtskaarten met de intensiteit van de zandwinning in de concessiezones (zie Fig. 5). Figuur 5: overzichtskaarten met de intensiteit van de zandwinning in de concessiezones De verwerkte data wordt onmiddellijk na verwerking ter beschikking gesteld aan de opdrachtgever, FOD Economie (K.M.O., Middenstand en Energie Dienst Continentaal Plat). Deze gegevens laten dan toe om gerichte maatregelen te kunnen nemen in het kader van het beheer van de zanden grindwinning.

9 COLOPHON This report was issued by MUMM in May Its reference code is MDO/2011/16 Status Available in draft final version revised version of document confidential English Dutch French If you have any questions or wish to receive additional copies of this document, please send an e mail to bmmost@mumm.ac.be, quoting the reference, or write to: BMM 3e en 23e Linieregimentsplein B 8400 Oostende Belgium Phone: Fax: MANAGEMENT UNIT OF THE NORTH SEA MATHEMATICAL MODELS MEASUREMENT SECTION