Een veilig behandelingsklimaat

Transcriptie

1 Een veilig behandelingsklimaat Onderzoek naar het project gesloten behandeling Horizon Inspectie jeugdzorg Utrecht, september 2006

2 2

3 Inhoudsopgave Samenvatting... 5 Hoofdstuk 1 Het onderzoek... 7 Hoofdstuk 2 Resultaten van het onderzoek Toezicht op het kind Handelwijze bij incidenten Gesloten behandeling van het kind Evalueren en leren Beantwoording van de onderzoeksvraag Hoofdstuk 3 Eindoordeel en aanbevelingen Eindoordeel van de inspectie Aanbevelingen aan Horizon Aanbeveling aan de Provincie Zuid-Holland Bijlage 1 Toetsingskader toezicht gesloten behandeling jeugdzorg Bijlage 1A Wettelijke eisen gesloten behandeling Bijlage 1B Voorwaarden aan experiment Horizon Bijlage 2 Beoordeling veilig behandelingsklimaat gesloten behandeling Horizon

4 4

5 Samenvatting Het onderzoek De Staatssecretaris van VWS en de Minister van Justitie hebben besloten tot een project voor drie jaar waarbij kinderen tussen 7 en 13 jaar met ernstige gedragsproblemen in een gesloten setting worden behandeld in de instelling Horizon, een instituut voor jeugdzorg en onderwijs, in samenwerking met de kinder- en jeugdpsychiatrie. Het project gesloten behandeling is binnen Horizon kleinschalig opgezet. Aan het project heeft de staatssecretaris strikte voorwaarden gesteld. Tot dit project van start ging was er geen mogelijkheid om kinderen met ernstige gedragsproblemen in een gesloten setting te behandelen in de provinciale jeugdzorg. Daarom werden deze kinderen de afgelopen jaren in toenemende aantallen geplaatst in een justitiële jeugdinrichting na een machtiging hiertoe van de kinderrechter. Ook de kinderen die in het project Horizon zijn geplaatst komen veelal uit justitiële jeugdinrichtingen en hebben allen een machtiging van de kinderrechter voor gesloten plaatsing. Er komt een wijziging van de Wet op de jeugdzorg die een vorm van gesloten behandeling in de provinciale jeugdzorg mogelijk maakt. De verantwoordelijkheid voor de gesloten behandeling ligt echter tot 1 januari 2013 bij het Ministerie van VWS. De Staatssecretaris van VWS en de Minister van Justitie willen behandelingsmogelijkheden voor deze kinderen op plaatsen waar zij meer tot hun recht komen. Het Ministerie van VWS wil het project nauwgezet volgen en heeft de Inspectie jeugdzorg verzocht om toezicht uit te voeren op het project Horizon. Ook de Provincie Zuid-Holland, die verantwoordelijk is voor de handhaving van een verantwoorde zorg in dit project, is bij het toezicht betrokken. De inspectie heeft de volgende vraagstelling voor het onderzoek geformuleerd: In hoeverre waarborgt de instelling een veilig behandelingsklimaat? De inspectie heeft de formulering van haar verwachtingen en haar oordeel gebaseerd op de Wet op de jeugdzorg, de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg en de specifieke voorwaarden die VWS heeft gesteld aan het project gesloten behandeling van Horizon. De inspectie heeft de praktijk onderzocht aan de hand van incidentenverslagen, cliëntendossiers en interviews met de leidinggevende, uitvoerende medewerkers en kinderen. Daarnaast waren er gesprekken met een lid van de Raad van Bestuur en met de sectormanager. 5

6 Eindoordeel van de inspectie over Horizon De inspectie is positief over de wijze waarop Horizon de voorwaarden voor een veilig behandelingsklimaat heeft vormgegeven. Horizon voldoet aan de specifieke voorwaarden die het Ministerie van VWS heeft gesteld aan het project gesloten behandeling. De inspectie heeft een positieve indruk van de inspanningen van de instelling om de nieuwe vorm van gesloten provinciale behandeling van de grond te krijgen. Horizon dient nog te werken aan de toekomstige vereisten waarop de inspectie de gesloten behandeling nu al heeft getoetst, de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg. Aanbevelingen van de inspectie aan Horizon De aanbevelingen zijn: Wees alert op de momenten waarop kinderen uit het directe zicht kunnen zijn. Zie erop toe dat alle medewerkers incidenten eenduidig vastleggen en terugkoppelen zodat er systematisch van incidenten geleerd kan worden. Maak duidelijk op welke wijze de maatregel afzondering in de time-out ruimte en de pedagogische interventie kamerplaatsing toegepast moeten worden en hoe de toepassing verantwoord dient te worden. Zorg ervoor dat er helderheid bestaat over wat het betekent dat bij een afzondering altijd een medewerker bij het kind aanwezig dient te zijn. Draag zorg voor waarborgen om in de toekomst op een verantwoorde wijze de bevoegdheid tot het stellen van (grondrechtelijke) beperkingen bij het kind toe te kunnen passen. Aanbevelingen van de inspectie aan de Provincie Zuid-Holland Maak afspraken met Horizon over de resultaten van de verbeteracties die Horizon naar aanleiding van het inspectierapport dient in te zetten. 6

7 Hoofdstuk 1 - Het onderzoek Probleemstelling Aanleiding voor het onderzoek Er was tot vorig jaar geen mogelijkheid om kinderen met ernstige gedragsproblemen in een gesloten setting te behandelen in de provinciale jeugdzorg. Daarom werden deze kinderen de afgelopen jaren in toenemende aantallen geplaatst in een justitiële jeugdinrichting na een machtiging hiertoe van de kinderrechter. De Staatssecretaris van VWS en de Minister van Justitie willen behandelingsmogelijkheden voor deze kinderen op plaatsen waar zij meer tot hun recht komen. Zo komt er een wijziging van de Wet op de jeugdzorg die een vorm van gesloten behandeling in een provinciale instelling voor jeugdzorg mogelijk maakt. De beide bewindspersonen hebben vooruitlopend op de wetswijziging besloten tot een project voor drie jaar waarbij kinderen tussen 7 en 13 jaar worden behandeld in de instelling Horizon, een instituut voor jeugdzorg en onderwijs, in samenwerking met de kinder- en jeugdpsychiatrie. Hiermee was er voor deze groep jonge kinderen op korte termijn een alternatief. Aan het project heeft de staatssecretaris specifieke voorwaarden gesteld. Het Ministerie van VWS wil het project nauwgezet volgen en heeft de Inspectie jeugdzorg verzocht om toezicht uit te voeren op het project Horizon. Toezicht op dit project heeft bij de inspectie hoge prioriteit, omdat het gaat om een nieuw zorgaanbod waarbij de vrijheden van de kinderen wordt beperkt. De DSP groep BV heeft opdracht gekregen om een meelopende evaluatie van het project Horizon te verrichten. DSP richt zich o.a. op het maken van een analyse van plaatsing en instroom in de gesloten setting, de diagnostiek, de samenwerking met ketenpartners, de uitvoering van het programma en de resultaten en effecten. Het bureau DSP brengt in memo s verslag uit over de voortgang en formuleert aandachtspunten voor de komende periode. Deze verslagen zijn bedoeld als ondersteuning bij de verdere vormgeving van het project. De inspectie heeft kennis genomen van de voorlopige resultaten van deze evaluatie en deze meegewogen in de opzet van haar onderzoek. Inspectie, Ministerie van VWS en de Provincie Zuid-Holland, die verantwoordelijk is voor de handhaving van een verantwoorde zorg in dit project, hebben overlegd over het toezicht op het project Horizon. Vraagstelling De inspectie heeft in overleg met het ministerie en de provincie het toezicht gericht op de voorwaarden voor een veilig behandelingsklimaat voor de kinderen. 7

8 De inspectie heeft de volgende vraagstelling voor het onderzoek geformuleerd: In hoeverre waarborgt de instelling een veilig behandelingsklimaat? De inspectie heeft de volgende aspecten met betrekking tot de voorwaarden voor een veilig behandelingsklimaat onderscheiden: - toezicht op het kind; - handelwijze bij incidenten; - behandeling van het kind; - evalueren en leren. Doel en beoogd effect van het onderzoek Doel van het inspectieonderzoek is de Minister van VWS en de Provincie Zuid-Holland inzicht te geven in de mate waarin het handelen van de instelling voldoet aan wat de cliënt op basis van de vereisten mag verwachten. Het beoogde effect is een verantwoorde zorg binnen een gesloten setting voor civielrechtelijk geplaatste kinderen binnen de jeugdzorg. Werkwijze Voor het onderzoek heeft de inspectie een toetsings- en beoordelingskader opgesteld. Hierin maakt de inspectie concreet waaraan zij afmeet in hoeverre de instelling voldoet aan wat de inspectie verwacht en hoe de inspectie dit beoordeelt. De inspectie heeft de formulering van haar verwachtingen en haar oordeel gebaseerd op de Wet op de jeugdzorg, de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg en de specifieke voorwaarden die VWS heeft gesteld aan het project gesloten behandeling van Horizon. De volledige kaders staan in bijlage 1 (toetsingskader) en bijlage 2 (beoordelingskader). De inspectie heeft de praktijk onderzocht aan de hand van: - incidentenverslagen; - cliëntendossiers; - interviews met de leidinggevende, twee uitvoerend medewerkers en vier kinderen. - gesprekken met een lid van de Raad van Bestuur en met de sectormanager. In deze gesprekken zijn vanuit de bestuurlijk verantwoordelijke kant ervaringen uitgewisseld en zijn de door het bestuur aangegeven dilemma s van de praktijk in besloten behandeling besproken. De inspectie zal de dilemma s met de overheden bespreken ter signalering. De inspectie wilde ook een interview houden met de cliëntvertrouwenspersoon. Er was een vertrouwenspersoon benoemd, maar deze heeft geen ervaring opgedaan in deze groep. Daarom heeft de inspectie geen gesprek met deze persoon gevoerd. Inmiddels is een nieuwe vertrouwenspersoon gestart. 8

9 Daarnaast heeft de inspectie de relevante beleidsdocumenten van de instelling geanalyseerd. De meelopende evaluatieverslagen van de DSP-groep BV zijn door de inspectie geraadpleegd. De inspectie heeft de instelling geraadpleegd over de keuze van de onderzoeksbronnen. Pilot Voor de inspectie is dit onderzoek bij de gesloten behandeling van Horizon tevens een pilot ter voorbereiding op onderzoeken die bij nog te starten voorzieningen voor gesloten behandeling in het land zullen gaan plaatsvinden. De inspectie hoopt met deze pilot dan ook ervaringen op te doen met het toetsen van voorzieningen voor gesloten behandeling. Deze toetsingen bij de nieuwe voorzieningen van gesloten behandeling zullen plaats vinden na inwerkingtreding van de conceptwetswijziging Wet op de jeugdzorg. Vandaar dat de inspectie ervoor gekozen heeft om de voorwaarden voor een veilig behandelingklimaat vanuit de nog niet ingetreden wetswijziging ook in de toetsing bij Horizon mee te nemen. Duidelijk dient te zijn dat de instelling Horizon niet op deze toekomstige voorwaarden afgerekend mag worden. Waar dit van toepassing is in dit rapport, heeft de inspectie zoveel mogelijk aangegeven dat er sprake is van toekomstige eisen. De instelling kan deze aandachtspunten gebruiken bij de voorbereiding op de wetswijziging. De inspectie spreekt haar oordeel uit op basis van de bevindingen en zij doet aanbevelingen. De inspectie heeft de instelling gevraagd of het concept rapport feitelijke onjuistheden bevat. Hierna heeft de inspectie de rapportage vastgesteld. 9

10 10

11 Hoofdstuk 2 Resultaten van het onderzoek De eerste drie paragrafen van dit hoofdstuk zijn gewijd aan toezicht op het kind, handelwijze bij incidenten en behandeling van het kind. Bij elk van de aspecten heeft de inspectie onderzocht of de instelling haar handelen evalueert en daarvan leert. Dit onderdeel staat in paragraaf 4. De paragrafen zijn telkens hetzelfde opgebouwd: - verwachtingen en oordeel van de inspectie 1 ; bij de verwachtingen geeft de inspectie aan of de verwachting komt vanuit de Wet op de jeugdzorg, de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg of de specifieke voorwaarden die de Staatssecretaris van VWS aan het project Horizon heeft gesteld; - onderbouwing van het oordeel op basis van de bevindingen. In paragraaf 5 beantwoordt de inspectie haar onderzoeksvraag In hoeverre waarborgt de instelling een veilig behandelingsklimaat?. Horizon en de gesloten behandeling Horizon is een instituut voor jeugdzorg en onderwijs. Horizon behandelt, begeleidt en geeft onderwijs aan jeugdigen van 0 tot 18 jaar met ernstige problemen op meerdere terreinen. Dit kunnen zowel problemen ten gevolge van een complexe opvoedings- en leefsituatie zijn als ontwikkelingsproblemen van het kind zelf. De problemen doen zich zowel in het onderwijs voor als thuis bij de opvoeding. Kenmerkend hierbij is dat er voor veel ouders geen evenwicht meer is tussen draagkracht en draaglast. Horizon heeft een totale capaciteit van 275 plaatsen voor 24-uurs behandeling, 720 plaatsen voor pleegzorg, 100 plaatsen ten behoeve van dagbehandeling en 120 plaatsen voor intensief ambulante hulp. Daarnaast beschikt Horizon over ruim 1150 leerlingplaatsen in het speciaal onderwijs voor kind met gedragsproblemen. Op het terrein van Horizon bevinden zich de twee groepen van de gesloten behandeling. In elk van beide groepen zijn vijf kinderen opgenomen. De kinderen volgen onderwijs binnen Horizon. De beide groepen zijn ondergebracht in een nieuwbouw die omgeven is door een hekwerk. Tussen beide groepen is een doorgang die op slot zit. Ook de buitendeur van de gesloten behandeling is op slot. Deze beide groepen van de gesloten behandeling maken een kleinschalige indruk binnen het grote instituut Horizon. De (meeste) kinderen hebben voor de plaatsing in Horizon in een gesloten justitiële jeugdinrichting gezeten. De kleinschalige opzet van de gesloten behandeling in Horizon en het verblijf met leeftijdsgenoten, maken dat de (leef-)omstandigheden overzichtelijk zijn voor het kind. Zij ervaren de gesloten behandeling als een verbetering ten opzichte van hun eerdere ervaringen. 1 Het betreft hier een samenvatting; een volledig overzicht van wat de inspectie verwacht staat in bijlage 1, een verantwoording van het oordeel van de inspectie staat in bijlage 2. 11

12 2.1 Toezicht op het kind Verwachtingen en oordeel Verwachtingen vanuit de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg: o De voorzieningen en instructies van het personeel zijn zodanig dat het kind continu onder persoonlijk dan wel technisch toezicht staat van een voldoende toegeruste beroepskracht. Oordeel van de inspectie De inspectie oordeelt positief over de mate van continu toezicht op de kinderen en de toerusting van de beroepskrachten. Er is dag en nacht toezicht op de kinderen georganiseerd. Er zijn in de groep van vijf kinderen overdag continu twee groepsleiders beschikbaar en 's nachts één; de back-up, de wijze waarop in noodgevallen een beroep gedaan kan worden op medewerkers binnen de instelling, is geregeld. De toezichthoudende medewerkers zijn toegerust voor deze taak door middel van opleiding, bijscholing en instructies. Dit wil niet zeggen dat de groepsleiding de kinderen altijd allemaal in het oog kan houden. De inspectie constateert dat het een enkele keer is voorgekomen dat de kinderen niet onder direct toezicht waren van de groepsleiding. De kinderen geven aan dat zij zich op momenten waarop er geen toezicht is niet veilig voelen. De inspectie signaleert de volgende risico s: - kinderen ervaren gevoelens van onveiligheid op momenten dat er geen toezicht is van de groepsleiding; - in het eerste jaar van de gesloten behandeling heeft er geen cliëntvertrouwenspersoon gefunctioneerd. De inspectie ziet het ontbreken van deze vertrouwenspersoon als een risico, temeer omdat de kinderen in een gesloten setting niet gemakkelijk hun signalen bij iemand van buiten de instelling kwijt kunnen. Inmiddels is een nieuwe cliëntvertrouwenspersoon voor de gesloten behandeling benoemd. In de gesprekken met de kinderen bleek dat zij heel goed wisten wat de vertrouwenspersoon kan doen en hoe zij haar kunnen bereiken. Onderbouwing van het oordeel Continu toezicht: toezicht s nachts Gedurende de nacht is er altijd een medewerker per groep aanwezig. Deze medewerker verblijft in de accommodatie op een voor de leiding bestemde slaapruimte. Door middel van een geluidssignaal en een lichtindicatie op de deuren van iedere kinderkamer kan de groepsleiding volgen bij welk kind een kamerdeur open gaat. Er zijn afspraken hoe de leiding hiermee omgaat. Daarnaast zijn er regels voor de kinderen over het toiletgebruik in de nacht. Sommige kinderen leggen de regels zo uit dat zij in de nacht niet naar het toilet mogen, dit in tegenstelling tot wat de groepsleiding aangeeft. 12

13 Continu toezicht: toezicht dagprogramma, school en vrije tijd Er zijn overdag altijd twee medewerkers voor vijf kinderen beschikbaar. Er bevinden zich in de regel twee medewerkers in de ruimtes waar de kinderen verblijven, zowel in de verblijfsruimten als in de leslokalen. Naast een leerkracht is er ook een assistent die mede toezicht houdt onder schooltijd. Het komt voor dat de groepsleiding inspringt als de school niet voldoende toezicht kan bieden tijdens de lessen. Ook bij sport- en vrijetijdsactiviteiten wordt door de groepsleiding toezicht gehouden. Leidinggevende, medewerkers en kinderen geven aan dat de leiding niet altijd alle kinderen elk moment in het zicht heeft. Als mogelijke momenten waarop geen toezicht is, worden genoemd: de overdracht van werkzaamheden tussen de groepsleiding, het samenvallen van activiteiten van de aanwezige leiding en het opgeroepen zijn in de andere groep binnen de gesloten behandeling. Ook wordt genoemd het fasensysteem 2. In dit laatste geval is echter sprake van een bewuste keuze om het kind meer vrijheid te geven. Er is een elektronisch oproepsysteem waarmee personeel met spoed opgeroepen kan worden. Er is een bereikbaarheidsdienst in het weekend en in de avonduren. Bij de kinderen zelf bestaat een duidelijke behoefte aan continu toezicht, omdat ze zich niet veilig voelen in de aanwezigheid van de andere kinderen zonder het toezicht van de groepsleiding. Toerusting personeel De personeelsleden hebben, afhankelijk van hun functie, een pedagogische opleiding of een onderwijs achtergrond. Een aantal van hen heeft vanuit justitiële jeugdinrichtingen ervaring met het werken met kinderen die vanwege hun zware problematiek in een gesloten afdeling zijn geplaatst. Deskundigheidsbevordering van de medewerkers wordt afgestemd op de doelgroep. Zo nemen medewerkers bijvoorbeeld deel aan cursussen over agressiebeheersing. De leidinggevende hecht belang aan continu toezicht en ziet toe op de wijze waarop het toezicht binnen de gesloten behandeling wordt gerealiseerd. Er zijn instructies en afspraken over de wijze waarop toezicht wordt gehouden. 2.2 Handelwijze bij incidenten Verwachtingen en oordeel Verwachtingen vanuit de specifieke voorwaarden VWS en de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg: o Het hulpverleningsplan beschrijft welke van de wettelijk toegestane vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen worden toegepast en in welke gevallen; o De toegepaste maatregelen zijn vastgelegd in het dossier van de betrokken jeugdige; o Maatregelen worden alleen toegepast als ze in het hulpverleningsplan zijn opgenomen, noodsituaties uitgezonderd; 2 Het fasensysteem is een onderdeel van de behandeling, waarbij het kind naarmate hij /zij vorderingen boekt in zijn / haar ontwikkeling, zelfstandig en zonder toezicht activiteiten kan verrichten, mits hij / zij voldoet aan de daaraan gestelde eisen. 13

14 Verwachtingen vanuit de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg: o Het hulpverleningsplan beschrijft gedurende welke termijn elk van de wettelijk toegestane vrijheidsbeperkende maatregelen kan worden toegepast; o Maatregelen worden alleen toegepast in de gevallen die de wet noemt; de toegepaste maatregelen komen overeen met de wet; o Het personeel is voldoende toegerust om vrijheidsbeperkende maatregelen verantwoord toe te passen. Oordeel van de inspectie De inspectie oordeelt overwegend positief over de wijze waarop de instelling handelt bij incidenten. Maatregelen als holding (het vastpakken en vasthouden van het kind) en afzondering (time-out plaatsing) worden alleen toegepast als deze in een actueel hulpverleningsplan zijn opgenomen en een gedragswetenschapper met deze maatregelen instemt. Na toepassing verantwoordt Horizon haar handelwijze in een registratiesysteem. Hieruit blijkt dat de maatregelen getroffen zijn in situaties waarin de veiligheid van het kind of zijn omgeving niet meer gegarandeerd konden worden. De instelling draagt er structureel zorg voor dat de medewerkers voldoende toegerust worden om bij incidenten adequaat te kunnen handelen. De inspectie signaleert de volgende risico s: - de verantwoording en registratie van incidenten wordt niet eenduidig uitgevoerd. Risico hiervan is dat er geen correct beeld bestaat van aantal en inhoud van de incidenten; - tijdens de afzondering (time-out plaatsing) van het kind dient volgens het wetsvoorstel altijd een personeelslid aanwezig te zijn om de veiligheid voor het kind te garanderen. In de praktijk gebeurt het met regelmaat dat een groepsmedewerker in de naastgelegen woonruimte is. Er is onduidelijkheid over de reikwijdte of interpretatie van deze wettelijke norm; - de inspectie constateert dat de instelling de werkwijze bij de pedagogische interventie kamerplaatsing dient aan te scherpen; er is onduidelijkheid over de overwegingen bij het besluit tot deze interventie en tevens bij het vaststellen van de duur van de straf. Onderbouwing van het oordeel Hulpverleningsplan: mogelijke toepassing van maatregelen Voor elke jeugdige is een hulpverleningsplan dat voorafgaand aan de opname in overleg met de ouders van het kind is opgesteld. In de hulpverleningsplannen staat welke maatregelen Horizon kan treffen om de vrijheid van het kind te beperken, namelijk geluidssignalering op de slaapkamer, holding en plaatsing in de time-out ruimte. Deze maatregelen voldoen aan het vereiste. De termijnen voor de maximale duur van de maatregel staan niet vermeld. De instelling past in de praktijk niet alle mogelijke vrijheidsbeperkende en controlerende maatregelen die opgenomen zijn in de concept wetswijziging toe. 14

15 Toepassing maatregelen De toegepaste maatregelen worden vastgelegd in een incidentenregistratie, die onderdeel is van het dossier van het kind. In deze registratie beschrijft de instelling welke situatie aanleiding heeft gegeven tot het toepassen van de maatregel, het verloop van de toepassing en op welke wijze het kind gereageerd heeft op de maatregel. De medewerkers die de maatregel uitgevoerd hebben, moeten de verantwoordelijke leidinggevende hierover infomeren. Dit gebeurt niet altijd. Er zijn verschillende formulieren in gebruik om incidenten te registreren. De groepsleiding besluit zelf of zij een incident dat heeft plaatsgevonden inbrengt in de wekelijkse teamvergadering. Uit het gesprek met de medewerkers blijkt dat de groepsleiding incidenten nog onvoldoende eenduidig vastlegt en terugkoppelt. De situaties die aanleiding hebben gegeven tot toepassing van de maatregel zijn in overeenstemming met wat in het beleid is opgenomen. De toegepaste maatregelen corresponderen eveneens met wat is vastgelegd in het hulpverleningsplan van het betrokken kind. Het gaat hier in het bijzonder om een holding of om een afzondering van het kind in de time-out ruimte. In het laatste geval is niet altijd een medewerker in de ruimte aanwezig als de veiligheid van het kind volgens de betrokken medewerker niet in het geding is. Om de prikkels te verminderen wordt hiertoe besloten. De medewerker bevindt zich dan in de naastgelegen ruimte waarbij de deur van de time-out ruimte open blijft. Kinderen geven aan dat soms ook als pedagogische interventie wordt toegepast dat zij op hun eigen kamer worden geplaatst, de geïnterviewde groepsleiding gebruikte hiervoor de term kamerarrest. De duur van de plaatsing varieert volgens de kinderen van een half uur tot in sommige gevallen één week. Volgens de groepsleiding en de directie gaat het om maximaal één dag. Deze pedagogische interventie wordt bij toepassing niet verantwoord in de incidentenregistratie. Andere interventies die volgens de leidinggevende en de groepsleiding niet vastgelegd worden in de registratie, maar die het kind wel opgelegd kan krijgen zijn: - het schrijven van strafregels; - het inleveren van eigen spullen en deze later weer terugverdienen; - eigen dagprogramma en geleidelijk weer instromen in de groep Deze maatregelen worden bij toepassing wel opgenomen in de (dag-)rapportage van het kind. Toerusting personeel De medewerkers worden structureel toegerust om de vrijheidsbeperkende maatregelen toe te passen. Horizon biedt het personeel met regelmaat een weerbaarheidstraining aan, waarin ondermeer de techniek van de holding geoefend wordt. De groepsleiding ervaart het als een knelpunt dat deze maatregel bij de uitvoering fysiek veel van de medewerker vraagt. 15

16 2.3 Gesloten behandeling van het kind Verwachtingen en oordeel Verwachtingen vanuit de specifieke voorwaarden VWS en de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg: o Voor elk kind is er een geldige machtiging of voorlopige machtiging van de kinderrechter; Verwachtingen vanuit de specifieke voorwaarden VWS: o Instemming met de opneming en het verblijf door de gezaghebbende of een onder toezichtstelling; Verwachtingen vanuit de specifieke voorwaarden VWS, de Wet op de jeugdzorg en de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg: o Voor elk kind een hulpverleningsplan dat voldoet aan de wettelijke eisen; Verwachtingen vanuit de Wet op de jeugdzorg: o Het kind is betrokken bij opstellen van het hulpverleningsplan en bekend met zijn hulpverleningsplan; een verslag van overleg over het hulpverleningsplan met gezaghebbende; Verwachtingen vanuit de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg: o Instemming met de maatregelen in het hulpverleningsplan door een gedragswetenschapper; o Beleid om af te wegen welke maatregelen, methoden en beperkingen bij het kind nodig zijn en zorgvuldige toepassing hiervan; o Behandeling tegen de wil van het kind of de gezaghebbende gebeurt rechtmatig; o Beperkingen in communicatie naar buiten of bezoek worden alleen toegepast als dit nodig is om te voorkomen dat het met het verblijf beoogde doel wordt tegengewerkt; o Inschatting of verlof verantwoord is en of jeugdige voorwaarden zal naleven; instemming met het verlof door een gedragswetenschapper van de aangewezen categorie. Oordeel van de inspectie De inspectie is in hoge mate positief over de mate waarin de instelling voldoet aan de huidige eisen voor gesloten behandeling. Horizon voldoet nog niet geheel aan de toekomstige eisen vanuit de conceptwetswijziging Wet op de jeugdzorg. Hierbij merkt de inspectie op dat de eisen die in de concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg, zoals bevoegdheden om beperkingen die bij het kind nodig zijn in te stellen, niet bij de start van het experiment aan Horizon zijn gesteld. Het project startte voordat de concept wetswijziging opgesteld was. 16

17 Er is een geldige machtiging van de kinderrechter voor gesloten plaatsing en de gezaghebbende stemt in met de opname. Voorafgaand aan de opname is er voor ieder kind een hulpverleningsplan waarin de doelen staan die tijdens de opname gerealiseerd moeten worden. Betrokkenheid van het kind bij dit plan is niet duidelijk zichtbaar in het plan. De kinderen zijn wel op de hoogte van de hulpverleningsdoelen en redenen van opname in de gesloten behandeling. In de plannen is niet uitgewerkt wie het kind en de ouders bij het halen van de doelen ondersteunt, op welke wijze en wanneer dit gaat gebeuren. Horizon heeft nog geen waarborgen vastgelegd om af te wegen welke beperkingen vanuit de conceptwetswijziging bij het kind nodig zijn en voor de toepassing hiervan. Essentie hierbij is dat het beperken van grondrechten van kinderen, zoals het onder dwang toedienen van medicijnen, onderzoek aan lichaam en kleding, doorzoeken van de kamer, ontzeggen van bezoek en beperken van brief- en telefoonverkeer op een zorgvuldige wijze dient te gebeuren. Vanwege de mogelijkheid voor psychiatrische behandeling, onder andere het toedienen van medicijnen onder dwang, heeft Horizon op dit moment een convenant afgesloten met een kinder- en jeugdpsychiatrische instelling. De inspectie signaleert op basis van haar bevindingen de volgende risico s: - in de hulpverleningsplannen ontbreekt een concrete uitwerking voor het bereiken van de gestelde doelen; een concrete uitwerking is nodig voor heldere afspraken over wie wat gaat doen om de doelen te bereiken afgestemd op het specifieke kind; - er zijn geen waarborgen om beperkingen vanuit de conceptwetswijziging kindspecifiek vast te stellen en toe te passen; Risico is dat grondrechten in de toekomst beperkt worden zonder dat dit met waarborgen is omgeven. Onderbouwing van het oordeel Legitimatie verblijf De plaatsing van het kind gebeurt op basis van een geldige machtiging van de kinderrechter zoals die bij plaatsing in een gesloten justitiële inrichting van toepassing is. De kinderrechters typeren de instelling op verschillende manieren in de machtiging: gesloten inrichting, JJI De Horizon of besloten groep. Horizon stelt voor de start van de behandeling een hulpverleningsplan op waaruit blijkt dat ouders en / of gezaghebbende instemmen met de plaatsing van het kind in de Besloten Groep van Horizon. Met de wijziging van de Wet op de Jeugdzorg wordt het ook mogelijk om zonder instemming van de gezaghebbende een kind op basis van een onder toezichtstelling op te nemen. Horizon is gestart voor wijziging van de wet, waardoor Horizon alleen kinderen opneemt waarbij de gezaghebbende met de opname heeft ingestemd. Hulpverleningsplan dat voldoet aan de eisen Het eerste hulpverleningsplan heet een voorlopig behandelplan. Op basis van verkregen informatie en verslagen stelt de instelling in overleg met ouders en gezaghebbende vast welke probleemgebieden 17

18 relevant zijn voor de behandeling en welke doelen behaald moeten worden. De betrokkenheid van het kind bij de totstandkoming van dit eerste plan is niet duidelijk in het plan aangegeven. De kinderen vertelden dat het hulpverleningsplan met hen is besproken, dat hun mening in het verslag van het mentorgesprek staat; ze wisten goed waarom ze in Horizon zitten. Gedurende het verblijf wordt het kind gevraagd om samen met zijn mentor leerdoelen te formuleren, die corresponderen met de doelen uit het hulpverleningsplan. De gedragswetenschapper neemt deel aan het overleg over het hulpverleningsplan. De doelformuleringen zijn doorgaans concreet en meetbaar. Er is niet opgenomen wie wat wanneer moet doen om het betreffende doel te realiseren. Na een observatieperiode volgt een behandelplan dat vastgesteld wordt in een behandelbespreking, waaraan ook de ouders of gezaghebbende van het kind deelnemen. In het plan is opgenomen hoe ouder en / of gezaghebbende over het kind tegen de opvoedingssituatie aankijken. Vaststelling en toepassing van maatregelen/ methoden / beperkingen Vereist is dat een gedragswetenschapper instemt met de maatregelen in het hulpverleningsplan. Dit blijkt in de praktijk steeds te gebeuren. Het hulpverleningsplan wordt tijdig geëvalueerd en zo nodig gewijzigd. Horizon heeft in haar beleid geen waarborgen vastgelegd voor de toepassing van beperkingen bij het kind. Tegelijk geeft de groepsleiding aan dat zij bij het vaststellen en toepassen van maatregelen en beperkingen meer theoretische kennis van de problemen van de kinderen zou willen hebben. Hieraan wordt toegevoegd dat de kennis verschilt per medewerker. Sommige medewerkers komen uit de gehandicaptenzorg of een justitiële jeugdinrichting. Van het toepassen van beperkingen zoals het toedienen van medicijnen en beperkingen van bezoek of brief- en telefoonverkeer lijkt geen sprake te zijn. Wat betreft behandeling tegen de wil van het kind, merkt de groepsleiding op dat dit niet voorkomt. Een kind dat bepaalde medicijnen aanvankelijk niet wilde, is overgehaald deze toch in te nemen. Vaststelling en verlening van verantwoord verlof Vereist is dat een gedragswetenschapper instemt met het verlof van het kind. Bij de meeste dossiers die de inspectie onderzocht was verlof nog niet aan de orde. Waar het kind wel in aanmerking kwam voor verlof heeft de gedragswetenschapper hiermee ingestemd. In het beleid van Horizon is het fasensysteem uitgebreid beschreven. Met iedere fase neemt de sociale vaardigheid en zelfstandigheid van het kind toe. Dit resulteert in meer vrijheid binnen het terrein en vervolgens buiten het terrein. De groepsleiding geeft aan dat zij het fasensysteem gebruikt om te bepalen of een kind in aanmerking komt voor verlof. Ook spelen de gesprekken met de ouders of voogd een rol. De groepsleiding zegt per kind op grond van standaardcriteria een besluit te nemen. Onder andere wordt hierin meegewogen de veiligheid van het kind in de thuissituatie. Deze standaardcriteria staan niet op schrift. In het begin gaat een groepsmedewerker mee op verlof. Horizon is nu bezig dit te standaardiseren voor bijvoorbeeld de eerste zes weken. De groepsleiding geeft aan dat zij het bij het toekennen van verlof een knelpunt vindt dat de rol van de gezinsbegeleider is verminderd. Omdat de 18

19 ouders verspreid over het land wonen, had deze te weinig uren ter beschikking, gezien de reisafstand. Inmiddels is een gezinsbegeleider voor 36 uur aangetrokken. Evalueren en leren Verwachtingen en oordeel Verwachtingen vanuit de Wet op de jeugdzorg: o De instelling evalueert en verbetert in de praktijk het toezicht, de handelwijze bij incidenten en de behandeling. Oordeel van de inspectie De inspectie oordeelt overwegend positief over de mate waarin Horizon haar handelen in de gesloten behandeling evalueert en zo nodig verbetert. De inspectie constateert een risico met betrekking tot het systematisch evalueren en leren van incidenten. In het afgelopen jaar was er enige discontinuïteit in de leiding van de gesloten behandeling en werden incidenten niet consequent ter bespreking voorgelegd; hierdoor is dit risico vergroot. Onderbouwing van het oordeel Groepsleiding Als er knelpunten in het werk zijn, bespreekt de groepsleiding deze in het team of met de afdelingscoördinator. Dit leidt vaak tot aanpassingen in het werk. Het eerste jaar is er voor het team een coach geweest, wat tot veel verbeteringen in de aanpak van deze kinderen heeft geleid. De groepsleiding wordt geschoold in het toepassen van maatregelen, zoals de holding. Leidinggevende Discontinuïteit vormt een risico voor het systematisch evalueren en leren; zo bleek de inspectie dat het van de groepsleider afhangt of hij een incident ter bespreking voorlegt in de teamvergadering en het is niet zo dat de groepsleiding altijd verantwoording aflegt aan de leidinggevende. De leidinggevende wordt niet structureel op de hoogte gesteld van de incidenten die zich op de groep hebben voorgedaan. Het risico is dan aanwezig dat de leidinggevende over onvoldoende informatie beschikt. Onderzoeksbureau DSP De inspectie constateert dat er in de memo s van onderzoeksbureau DSP tot nu toe geen aandacht is besteed aan de ervaringen met incidenten en de maatregelen die dan zijn genomen. 19

20 Het individuele kind De gedragswetenschapper heeft zicht op de behandeling van het kind; dit leidt zo nodig tot bijstelling. Uit het dossieronderzoek blijkt dat in alle onderzochte gevallen de behandeling van de kinderen regelmatig is geëvalueerd en dat de evaluatie tot een wijziging van het hulpverleningsplan heeft geleid. In een enkel geval was de evaluatie van een incident met het kind de aanleiding om het hulpverleningsplan aan te passen, in een ander geval leidde evaluatie tot een uitbreiding van het verlof. De groepsmedewerkers meldden dat zij het nemen van maatregelen laten afhangen van de ervaringen met het individuele kind, zij kijken wat werkt. In het fasensysteem dat Horizon in de behandeling toepast, zit evaluatie en aanpassing ingebakken : als een kind voldoende voortgang boekt, komt hij in een volgende van de zes fasen terecht: elke volgende fase verdient het kind meer vrijheid en zelfstandigheid, het kind krijgt meer vertrouwen van de groepsleiding. Aanvankelijk lag de nadruk volgens Horizon te sterk op het beheersen van de problematiek, nu is de aanpak meer ontwikkelingsgericht. Beantwoording van de onderzoeksvraag De inspectie heeft de volgende vraagstelling voor het onderzoek geformuleerd: In hoeverre waarborgt de instelling een veilig behandelingsklimaat?. De inspectie is positief over de wijze waarop Horizon de voorwaarden voor een veilig behandelingsklimaat waarborgt: - het toezicht op het kind is geregeld: er is vrijwel continu toezicht dat uitgevoerd wordt door toegeruste beroepskrachten; dat wil niet zeggen dat elk kind continu in het oog kan worden gehouden, maar Horizon heeft geregeld wat de kinderen redelijkerwijs mogen verwachten; aandachtspunt zijn de momenten waarop de kinderen niet in het zicht van de groepsleiding zijn; - de handelwijze bij incidenten komt grotendeels overeen met wat de kinderen mogen verwachten: de maatregelen die worden toegepast zijn vooraf opgenomen in het hulpverleningsplan, de toepassing van de maatregel afzondering wordt verantwoord in de dossiers, de maatregelen worden uitgevoerd door voldoende toegerust personeel; verbeterpunt is dat de groepsleiding het handelen bij incidenten onvoldoende eenduidig vastlegt en de leidinggevende niet systematisch op de hoogte brengt; de maatregel afzondering en de opvoedkundige maatregel kamerplaatsing vraagt om nadere aandacht voor toepassing en uitvoering; - de gesloten behandeling komt in ruime mate overeen met wat de kinderen mogen verwachten: voor elk kind is er een geldige machtiging gesloten plaatsing en een hulpverleningsplan waarin de doelen staan die tijdens de opnamen gerealiseerd moeten worden; gezaghebbenden en kinderen zijn betrokken bij het opstellen van de hulpverleningsdoelen; aandachtspunt is dat er nog geen waarborgen zijn voor een correcte toepassing van beperkingen van grondrechten zoals de conceptwet in de toekomst mogelijk maakt; 20

21 - het handelen van de instelling wordt op verscheidene manieren geëvalueerd en verbeterd; alleen de evaluatie van de incidenten verdient verbetering. 21

22 22

23 Hoofdstuk 3 Eindoordeel en aanbevelingen 3.1 Eindoordeel van de inspectie Samenvattend oordeelt de inspectie over de onderzoeksvraag In hoeverre waarborgt de instelling een veilig behandelingsklimaat? : De inspectie is positief over de wijze waarop Horizon voldoet aan de voorwaarden voor een veilig behandelingsklimaat. Horizon voldoet aan de specifieke voorwaarden die het Ministerie van VWS heeft gesteld aan het project gesloten behandeling. 3.2 Aanbevelingen aan Horizon Wees alert op de momenten waarop kinderen uit het directe zicht kunnen zijn. Zie erop toe dat alle medewerkers incidenten eenduidig vastleggen en terugkoppelen zodat er systematisch van incidenten geleerd kan worden. Maak duidelijk op welke wijze de maatregel afzondering in de time-out ruimte en de pedagogische interventie kamerplaatsing toegepast moeten worden en hoe de toepassing verantwoord dient te worden. Zorg ervoor dat er helderheid bestaat over wat het betekent dat bij een afzondering altijd een medewerker bij het kind aanwezig dient te zijn. Draag zorg voor waarborgen om in de toekomst op een verantwoorde wijze de bevoegdheid tot het stellen van (grondrechtelijke) beperkingen vanuit de conceptwetswijziging Wet op de jeugdzorg bij het kind toe te kunnen passen. 3.3 Aanbeveling aan de Provincie Zuid-Holland Maak afspraken met Horizon over de resultaten van de verbeteracties die Horizon naar aanleiding van het inspectierapport dient in te zetten. 23

24 24

25 Bijlage 1 - Toetsingskader toezicht gesloten behandeling jeugdzorg Wat verwacht de inspectie van de gesloten behandeling? De inspectie heeft de volgende vraagstelling voor het onderzoek geformuleerd: In hoeverre waarborgt de instelling een veilig behandelingsklimaat? Onderdelen van dit onderzoek zijn: Toezicht op het kind Handelwijze bij incidenten Gesloten behandeling van het kind. In de laatste twee aspecten toetst de inspectie of de instelling de rechten van het kind naleeft. De inspectie beperkt haar onderzoek tot toetsing van de belangrijkste wettelijke eisen voor een veilig behandelingsklimaat én bepalingen die het nieuwe van de gesloten behandeling voor civielrechtelijk geplaatste jongeren kenmerken. De basis is de volgende wetgeving: Wet op de jeugdzorg (Wjz) Concept wetswijziging Wet op de jeugdzorg De wettelijke eisen voor dit toezicht staan in bijlage 1. Het oordeel van de inspectie over de onderzoeksvraag heeft door de afbakening van het onderzoek alleen betrekking op de door de inspectie geselecteerde wettelijke artikelen. Het Ministerie van VWS streeft er naar de concept wetswijziging Wet op de Jeugdzorg op 1 januari 2007 in te voeren. De inspectie toetst aan deze concept wetswijziging. Bij het pilot-onderzoek bij Horizon in 2006 is de wetswijziging nog niet ingevoerd. De inspectie meet daarom bij Horizon de stand van zaken ten opzichte van de voorgenomen wetswijziging. 25

26 De inspectie heeft de volgende bronnen gekozen voor het onderzoek: - het beleid van de instelling; - de incidentenregistratie; - cliëntendossiers; - interview met leidinggevende; - interview met medewerkers; - interview met cliëntvertrouwenspersoon; - interview met cliënten (jeugdigen) in gesloten behandeling. Hieronder staat schematisch weergegeven wat de inspectie verwacht aan te treffen bij de zorgaanbieders op grond van de wettelijke eisen. De indeling is volgens de verschillende onderdelen van dit onderzoek. In de kolommen daarachter staat met kruisjes (X) aangegeven welke bron de inspectie bij elke verwachting raadpleegt. Wat de inspectie verwacht aan te treffen beleid incidenten dossiers leiding mede Cliëntver- cliënten registratie gevende werkers trouwens persoon Toezicht op het kind De voorzieningen en instructies van het personeel zijn zodanig dat de jeugdige X X X X X continu onder persoonlijk dan wel technisch toezicht staat van een beroepskracht die voldoende toegerust is. De instelling evalueert het toezicht en zij verbetert het toezicht in de praktijk. X X Handelwijze bij incidenten Het hulpverleningsplan: Beschrijft welke vrijheidbeperkende maatregelen kunnen worden toegepast, in X X 26

27 Wat de inspectie verwacht aan te treffen beleid incidenten dossiers leiding mede Cliëntver- cliënten registratie gevende werkers trouwens persoon welke gevallen en gedurende welke termijn Bevat geen andere vrijheidbeperkende maatregelen dan: het verbod zich op te houden op in het hulpverleningsplan aangegeven plaatsen en zo nodig de tijdstippen waarop dat verbod geldt tijdelijke plaatsing in afzondering tijdelijke overplaatsing binnen de accommodatie of naar een andere art. 40 accommodatie. het vastpakken en vasthouden De toegepaste maatregelen en de omstandigheden die daartoe aanleiding hebben X gegeven zijn vastgelegd in het dossier van de betrokken jeugdige. Maatregelen worden alleen toegepast als ze in het hulpverleningsplan zijn X X X opgenomen, tenzij er sprake is van een noodsituatie. De toegepaste maatregelen worden alleen toegepast in de gevallen die de wet X X X X noemt. Vrijheidsbeperkende maatregelen worden alleen toegepast: voor zover dit nodig is om te voorkomen dat de jeugdige zich onttrekt aan noodzakelijke jeugdzorg of voor zover dit nodig is voor de veiligheid van de jeugdige of anderen In de dossiers is zichtbaar welke omstandigheden tot toepassing aanleiding gaven. De toegepaste maatregelen komen overeen met in de wet opgenomen X X X beschrijvingen. Bij een time-out is er altijd een medewerker bij het kind in de afzonderingsruimte. X X X Het personeel is voldoende toegerust om vrijheidsbeperkende maatregelen X X X X verantwoord toe te passen. De instelling registreert incidenten om de kwaliteit te kunnen verbeteren. X De instelling evalueert en zij verbetert de handelswijze bij incidenten in de praktijk. X X 27

28 Wat de inspectie verwacht aan te treffen beleid incidenten registratie Gesloten Behandeling van het kind Voor elk kind is er een geldige machtiging of voorlopige machtiging van de kinderrechter In geval van een machtiging: Instemming met de opneming en het verblijf door de gezaghebbende of een onder toezichtstelling in een accommodatie als bedoeld in art. 40 Voor elk kind een hulpverleningsplan: Opgesteld voordat de hulp begint of uiterlijk binnen 6 weken waarbij gemotiveerd waarom Afgestemd op de behoefte van de jeugdige Voor elk probleem staat er in wie wat wanneer doet met welk doel Bevat doelen die concreet en meetbaar zijn Beschrijft welke behandelingsmethoden, waaronder het toedienen van medicijnen, de jeugdige moet gedogen. Beschrijft mogelijke beperkingen van het brief- en telefoonverkeer of het gebruik van andere communicatiemiddelen. Beschrijft mogelijke beperkingen van bezoek of dat bezoek alleen onder toezicht kan plaatsvinden. Beschrijft mogelijke controlemaatregelen. Bevat geen andere controlemaatregelen dan: - Onderzoek aan lichaam en kleding - Onderzoek van urine op aanwezigheid van gedragsbeïnvloedende middelen - Onderzoek van de kamer van de jeugdige op aanwezigheid van voorwerpen dossiers leiding gevende mede werkers Cliëntvertrouwens persoon X X X X cliënten Criteria om af te wegen welke maatregelen, methoden en beperkingen bij de jeugdige nodig zijn. Behandeling tegen de wil van de jeugdige of gezaghebbende gebeurt alleen als: dit nodig is om het met het verblijf beoogde doel te bereiken of X X X X X X X 28

29 Wat de inspectie verwacht aan te treffen beleid incidenten dossiers leiding mede Cliëntver- cliënten registratie gevende werkers trouwens persoon als dit nodig is voor de veiligheid van de jeugdige of anderen In de dossiers is zichtbaar welke omstandigheden tot toepassing aanleiding gaven. Beperkingen in communicatie naar buiten of bezoek worden alleen toegepast als dit X X X nodig is om te voorkomen dat het met het verblijf beoogde doel wordt tegen gewerkt. In de dossiers is zichtbaar welke omstandigheden tot toepassing aanleiding gaven De jeugdige is betrokken bij opstellen van het hulpverleningsplan. X X X X Jeugdige is bekend met zijn hulpverleningsplan en weet wanneer welke maatregelen, methoden en beperkingen kunnen worden toegepast en wat het doel is van de behandeling. Een verslag van overleg over de maatregelen, methoden en beperkingen in het X hulpverleningsplan met gezaghebbende (instemming niet nodig). Instemming met de maatregelen in het hulpverleningsplan door een X gedragswetenschapper die behoort tot de aangewezen categorie. Criteria om in te schatten of verlof verantwoord is en of jeugdige voorwaarden zal X X X naleven. Instemming met het verlof door een gedragswetenschapper van de aangewezen X categorie. De instelling evalueert en zij verbetert de behandeling in de praktijk. X X X X 29

30 30

31 Bijlage 1A - Wettelijke eisen gesloten behandeling Wettelijke eisen wettelijke bepalingen Toezicht op het kind Het begrip verantwoorde zorg houdt in dit verband in ieder geval in dat deze jeugdigen nooit zonder toezicht kunnen worden gelaten. Het heeft bijvoorbeeld ook consequenties voor het al dan niet aanwezig zijn van personeel bij afzondering en de plek waar dit gebeurt. Handelwijze bij incidenten Het hulpverleningsplan kan ten aanzien van een met een machtiging opgenomen jeugdige maatregelen bevatten op grond waarvan hij tegen zijn wil of die van degene die het gezag over hem uitoefent, binnen de accommodatie in zijn vrijheden kan worden beperkt en de gevallen waarin deze maatregelen kunnen worden toegepast en de termijn gedurende welke zij kunnen worden toegepast. De maatregelen, bedoeld in het eerste lid, kunnen inhouden: a. het verbod zich op te houden op in het hulpverleningsplan aangegeven plaatsen en zonodig de tijdstippen waarop dat verbod geldt; b. tijdelijke plaatsing in afzondering c. tijdelijke overplaatsing binnen de accommodatie of naar een andere accommodatie die is aangewezen op grond van artikel 40. d. het vastpakken en vasthouden De maatregelen die in het hulpverleningsplan zijn opgenomen, kunnen in de daarin aangegeven gevallen worden toegepast, voor zover dit nodig is om te voorkomen dat de jeugdige zich onttrekt aan de noodzakelijke jeugdzorg of voor zover dit nodig is voor de veiligheid van de jeugdige of anderen. De verantwoorde zorg zal de omstandigheden bepalen waaronder afzondering kan plaatsvinden. Zo zal bij zeer jonge kinderen tijdens de afzondering altijd een personeelslid aanwezig moeten zijn. MvT wetsvoorstel wijziging WJZ p. 14 Art. 42 lid 1 wetsvoorstel wijziging WJZ Art. 42 lid 2 wetsvoorstel wijziging WJZ Art. 42 lid 3 wetsvoorstel wijziging WJZ MvT wetsvoorstel wijziging WJZ Art

32 Wettelijke eisen wettelijke bepalingen Anders dan ter uitvoering van een hulpverleningsplan, kunnen geen maatregelen, methoden of beperkingen, genoemd in de artikelen 42 tot en met 45, tegen zijn wil of die van degene die het gezag over hem uitoefent, worden toegepast dan ter overbrugging van tijdelijke noodsituaties. De toepassing behoeft binnen vierentwintig uur nadat deze is aangevangen de instemming van een gedragswetenschapper behorende tot een bij regeling van Onze ministers aangewezen categorie. De maatregelen, methoden of beperkingen worden ten hoogste gedurende zeven opeenvolgende dagen toegepast. Verder geldt dat naar mate de beslissingen die binnen de accommodatie worden genomen ingrijpender zijn, de eisen die ten aanzien van het personeel voortvloeien uit het begrip verantwoorde zorg, stringenter zijn. In het algemeen kan worden gesteld dat de eis van verantwoorde zorg meebrengt dat het personeelsbestand hierop ingericht zal moeten zijn. Gesloten behandeling van het kind Het hulpverleningsplan wordt vastgesteld voor de aanvang van de zorg, doch uiterlijk binnen 6 weken na de dag waarop is komen vast te staan welke zorgaanbieder de zorg waarop de cliënt is aangewezen, zal verlenen. Een zorgaanbieder, niet zijnde een alleen werkende zorgaanbieder als bedoeld in artikel 18, tweede lid [natuurlijk persoon als zorgaanbieder, geregistreerd in register], verleent verantwoorde zorg. Onder verantwoorde zorg wordt verstaan: zorg van goed niveau, die in ieder geval doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht wordt verleend en die is afgestemd op de reële behoefte van de cliënt. Er kan niet gewerkt worden met standaard hulpverleningsplannen, al kunnen de hulpverleningsplannen bij vergelijkbare problematiek veel overeenkomsten vertonen. De individuele behoefte van de jeugdige moet de leidraad van het hulpverleningsplan zijn. Machtiging De kinderrechter kan een machtiging verlenen om een jeugdige waarvan degene die het gezag over hem uitoefent met de opneming en het verblijf instemt of die onder toezicht is gesteld in een accommodatie als bedoeld in artikel 40, met inbegrip van het daarbij behorende terrein, te doen opnemen en te doen verblijven zonder instemming van de jeugdige. Art. 47 lid 1 wetsvoorstel wijziging WJZ MvT wetsvoorstel wijziging WJZ p. 14 art. 24 lid 5 Wjz art. 24 lid 1 Wjz MvT wetsvoorstel wijziging WJZ p.14 Art. 31 lid 1 wetsvoorstel wijziging WJZ Bij opneming van de jeugdige in een accommodatie als bedoeld in art. 40 wordt de machtiging overlegd. Art. 37 lid 2 wetsvoorstel wijziging WJZ De kinderrechter kan, indien een machtiging niet kan worden afgewacht, een voorlopige machtiging verlenen om een 32