Gastro-oesophageale reflux bij prematuren. Fleur Camfferman VVK neonatologie - 17 januari 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gastro-oesophageale reflux bij prematuren. Fleur Camfferman VVK neonatologie - 17 januari 2014"

Transcriptie

1 Gastro-oesophageale reflux bij prematuren Fleur Camfferman VVK neonatologie - 17 januari 2014

2 2 GOR bij prematuren

3 Reflux versus refluxziekte Reflux (GOR) Onvrijwillige passage van maaginhoud naar de oesophagus. regurgiteren! Meerdere malen per dag, fysiologisch Kort, gelimiteerd, zonder klachten Doel: overdistensie van maag voorkomen Refluxziekte (GORD) indien geassocieerd met symptomen die de levenskwaliteit verminderen 3 GOR bij prematuren

4 GOR - mechanisme Transiente lage oesophageale sfincter relaxaties in 95% episodes GOR Prematuren en zuigelingen zelfde mechanisme Uitzetting maag verhoogt aantal sfincterrelaxaties Reflux als tijdens relaxatie sfincter onder water Omari et al. J Pediatr 1998; 133 (5): GOR bij prematuren

5 Zuigeling meer gevoelig voor reflux Liggende positie Anatomisch Hoge volumes voeding Prematuur nog extra gevoelig: Zich nog ontwikkelende motiliteit Nasogastrische sonde Co-morbiditeit Medicatie 5 GOR bij prematuren

6 Symptomen reflux bij zuigelingen Regurgiteren/ braken Excessief huilen Slikken Grimassen Overstrekken Zuur ruiken Apnoes/ Bradycardieën Voedingsweigering Slecht slapen Sandifer-syndroom Failure to thrive Luchtwegproblematiek 6 GOR bij prematuren

7 Gedrag en GOR Geen verschil gedrag tijdens reflux of in rust Snel et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2000 Jan; 30(1): GOR bij prematuren

8 Huilen en GOR < 50% van huilbaby s pathologische reflux Behandeling vermindert huilen niet Davidson et al. J Pediatr 2013; 163: GOR bij prematuren

9 Apnoes/ bradycardieën en GOR Beide frequent bij prematuur Apnoes frequenter postprandiaal Echter relatie apnoe en reflux onduidelijk Meeste studies tonen geen temporaal verband < 3% cardioresp. events voorafgegaan door GOR 9% GER episodes voorafgegaan door apnoe Behandeling leidt niet tot afname van alarmen Mogelijk zelfde risicofactoren, geen causaal verband Di Fiore et al. J Perinatol 2010 Oct; 30(10): GOR bij prematuren

10 Luchtwegproblematiek en GOR Bij oudere kinderen onzeker verband Bij prematuren onvoldoende evidence: Slechts 1 studie (Sindel et al; Am J Dis Child 1989) Minder reflux in bovenste oesophagus bij kinderen met bronchopulmonale dysplasie Wel meer GERD bij anatomische afwijkingen Poets et al. Pediatrics 2004; 113: e GOR bij prematuren

11 Maar hoe maken we nu onderscheid tussen normale reflux en pathologische reflux? 11 GOR bij prematuren

12 Diagnostiek mogelijkheden (1) Vragenlijsten weinig correlatie met ernst reflux Slikstudies/ Echografie Slechts momentopname Slikscintigrafie Eventuele aspiratie te zien Endoscopie + histologie Enige manier om oesophagitis te diagnosticeren Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): Poets et al. Sem Fetal Neonatal Med 2011; 16: Birch et al. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2009; 94: F379-F GOR bij prematuren

13 Diagnostiek mogelijkheden (2) ph metrie Meet ph ph< 4 gemeten Prematuren normaal zure reflux 1-10% Verlengde periodes van buffering Multichannel intraluminale impedantie Meet bolus Zure én niet zure reflux Vraag: niet-zure reflux belangrijk? Redelijk tijdsintensief om uit te lezen Normaalwaarden? 13 GOR bij prematuren

14 Diagnostiek - Andere mogelijkheden Therapeutische trial Echter: geen data bij kinderen Lipid-laden macrofagen Sensitiviteit en specificiteit (te) laag Pepsine in bronchiaal aspiraten Mogelijk beter, weinig data Bepaling van ph in mond bevredigende resultaten, meet alleen regurgitatie Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): Poets et al. Sem Fetal Neonatal Med 2011; 16: Birch et al. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2009; 94: F379-F GOR bij prematuren

15 Differentiaal diagnose Niet te vergeten! Bij neonaat < 3 weken: Cave (sub) obstructie!!! Koemelkeiwitallergie GOR en intolerantie voor koemelkeiwit in 50% 15 GOR bij prematuren

16 GOR - Moeten we behandelen? (1) Geen invloed op groei op lange termijn/ Psychomotore / Cognitieve uitkomsten Self-limiting in a terme populatie Hegar et al. Acta Paediatrica 2009; 98: GOR bij prematuren

17 GOR - Moeten we behandelen? (2) Waarschijnlijk benigne in deze populatie Echter: neonatoloog vindt t een probleem 25% ELBW naar huis onder reflux therapie! Golski et al. Pediatrics 2010; 125: GOR bij prematuren

18 Behandelingsmogelijkheden Geruststelling ouders/ verzorgers Niet medicamenteus Houding Volumereductie/ frequenter voeden Verwijderen sonde, transpylorisch voeden Koemelkeiwitvrije voeding Indikken voeding Medicamenteus Antacida Prokinetica GABA receptor antagonisten 18 GOR bij prematuren

19 GOR - Niet-medicamenteuze behandeling Systematic review: Geen invloed Carroll et al. Arch Pediatr Adolesc Med 2002; 156: Wel enige invloed op regurgiteren/ onrust Linker zijligging en buikligging effectief Corvaglia et al. J. Pediatr 2007; 151: Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): GOR bij prematuren

20 GOR - Indikken van de voeding Enige invloed op regurgiteren Qality of life van verzorger verbetert Geen duidelijk effect op zure reflux Ook geen invloed op hoogte reflux Enige uitzondering: maiszetmeel Nadelen kolieken, diarree Mogelijk intestinale obstructie, allergie Bij jonge prematuren: risico op NEC (zeldzaam) Horvath et al. Pediatrics 2008; 122(6): e1268-e GOR bij prematuren

21 GOR - Antacida Histamine 2 receptor antagonisten Rantidine Geen bewezen effect Bradycardie, sepsis, NEC, gynaecomastie Proton-pomp inhibitoren Pantoprazol, omeprazol,esomeprazol Adequate zuurremming, ook prematuren. - Cave dosis: metabolisatie via cytochroom P450 Geen bewijs van verbetering GOR klachten Botmetabolisme, infecties Davidson et al. J Pediatr 2013; 163: Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): GOR bij prematuren

22 GOR - Alginaten (Gaviscon ) Met en zonder bicarbonaat Effect bij prematuren: Vermindering zure refluxen Geen invloed op apnoes Minder braken, betere gewichtsevolutie Bijwerkingen: aluminiumspiegels osteopenie, neurotoxiciteit magnesiumspiegels diarree Obstructie Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): Vandenplas et al. Early Hum Dev 2005; 81: GOR bij prematuren

23 GOR - Prokinetica Domperidon Geen evidence, mogelijk verhoogde reflux frequentie Qt interval, extrapyramidaal, galactorroe/ gynaecomastie Metoclopramide Zelfs bij gastroparese geen duidelijke verbetering Dyskinesieën, galactorroe Erythromycine Induceert migratory motor complexes Mogelijk sneller volledige voeding, geen invloed GER Pylorus stenose, sepsis/ NEC, arythmieën Koemelkeiwitvrije voeding? Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): GOR bij prematuren

24 GOR GABA receptor antagonist Baclofen Hogere tonus lage oesophageale sfincter minder TLESR s Veelbelovend in fase I en II trials Nog geen studies bij prematuren Echter: véél ernstige bijwerkingen sedatie, duizeligheid, geheugenverlies hallucinaties (bij abrupt stoppen) Lehmann et al. Adv Pharmacol 2010; 58: Kawai et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2004; 38 (3): GOR bij prematuren

25 Maar wat moeten we nu doen met de regurgiterende prematuur? 25 GOR bij prematuren

26 Gastro-oesophageale reflux Meestal fysiologisch Meestal beter met de tijd Weinig relatie symptomen en ernst GORD Medicatie belangrijke bijwerkingen Stapsgewijze aanpak om overmatige behandeling te voorkomen 26 GOR bij prematuren

27 No Regurgitation Age 4 regurgitations/day >3 weeks and < 12 months 2 2 regurgitations/day weeks 3 Age weeks of onset > 3 weeks or < 6 months Consensus voedingscel VVK voor regurgitatie bij a terme zuigelingen Consider other conditions Yes Evaluate and correct Evaluate Feeding and correct Feeding frequency/volume/technique Physiological regurgitation Reassure the parents, if necessary with ARformula Well-child monitoring appointment No Is there also: Nausea or vomiting? Irritability/crying? Fussiness? Arching (Sandifer)? Coughing fits? Failure to thrive? Yes Consider CMPA Trial (thickened) ehf 2-4 weeks Improvement? Yes No Challenge and follow-up according to CMPA Consider GERD, eosinophilic esophagitis, anatomical anomalies Consider consulting gastropediatrician GOR bij prematuren

28 Eventueel bij prematuren? Vermoeden GER Linker zijligging/ buikligging (monitor!) Langzame bolusvoeding/ continue voeding Vermindering hoeveelheid Hogere frequentie Indikken voeding Diagnostiek Aanwijzingen Koemelkallergie Oesophagitis of bewezen zure reflux Aanwijzingen trage maaglediging Trial koemelkeiwitvrije voeding Trial protonpomp inhibitor Trial koemelkeiwitvrije voeding 28 GOR bij prematuren

29 29 GOR bij prematuren

Regurgitatie en reflux bij de zuigeling

Regurgitatie en reflux bij de zuigeling Regurgitatie en reflux bij de zuigeling Philippe Alliet Kindergastro-enteroloog Oostende, 23 maart 2010 36e week van de Verpleegkundigen en vroedvrouwen definities Gastro-oesofagale reflux Regurgitatie

Nadere informatie

Zuigelingenvoeding. Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent

Zuigelingenvoeding. Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent Zuigelingenvoeding Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent agenda Soorten zuigelingenmelk en hun indicatie Aanpak van benigne voedingsproblemen Inzicht in normale ontwikkeling eetgedrag en mondmotorische vaardigheden

Nadere informatie

Regurgitatie: bijtijds signaleren

Regurgitatie: bijtijds signaleren Regurgitatie: bijtijds signaleren Ouders hebben úw advies nodig bij regurgitatie Nationale Dag van de Kraamzorg 9 september 2014 Marian Fransen Prelogopedist Inhoud workshop Wat is regurgitatie? Quiz Symptomen

Nadere informatie

Yellow so what? De gele zuigeling Diagnostiek en Behandeling. Christian Hulzebos, kinderarts-neonatoloog

Yellow so what? De gele zuigeling Diagnostiek en Behandeling. Christian Hulzebos, kinderarts-neonatoloog Yellow so what? De gele zuigeling Diagnostiek en Behandeling Christian Hulzebos, kinderarts-neonatoloog Inhoud: vragen vanuit de praktijk Welk kind loopt eigenlijk het meeste risico op ernstige hyperbilirubinemie?

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Reflux. 1 www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Reflux. 1 www.kinderneurologie.eu Reflux Wat is reflux? Reflux betekent terugstromen, meestal wordt het wordt het woord reflux gebruikt voor het terugstromen van voeding en maagzuur vanuit de maag naar slokdarm of zelfs naar de mond. Hoe

Nadere informatie

In dit proefschrift wordt de rol beschreven van duodenaal vocht, dat via de maag terugvloeit naar de slokdarm bij patienten met gastrooesophageale

In dit proefschrift wordt de rol beschreven van duodenaal vocht, dat via de maag terugvloeit naar de slokdarm bij patienten met gastrooesophageale Samenvatting Samenvatting Terugvloed (reflux) van maaginhoud naar de slokdarm (oesophagus) kan de oorzaak zijn van symptomen zoals zuurbranden, pijn op de borst, opboeren van zuur en van slokdarm slijmvlies

Nadere informatie

Richtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar

Richtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar Richtlijnen Richtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 ar Marc A. Benninga, Marjolein Y. Berger, Leonie M.A.J. Venmans en Merit M. Tabbers + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr Geskd.

Nadere informatie

INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG. Gastro-oesofageale reflux en regurgitaties bij zuigelingen: Een verkennend onderzoek.

INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG. Gastro-oesofageale reflux en regurgitaties bij zuigelingen: Een verkennend onderzoek. KU LEUVEN UNIVERSITEIT GENT UNIVERSITEIT ANTWERPEN VU BRUSSEL INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG Gastro-oesofageale reflux en regurgitaties bij zuigelingen: Een verkennend onderzoek.

Nadere informatie

Bovenbuiksklachten. Waar zit de bovenbuik precies? Slokdarmklachten. Dysfagie. André Smout. slokdarm Pijn in de bovenbuik. diafragma. bovenbuik.

Bovenbuiksklachten. Waar zit de bovenbuik precies? Slokdarmklachten. Dysfagie. André Smout. slokdarm Pijn in de bovenbuik. diafragma. bovenbuik. Bovenbuiksklachten Bovenbuiksklachten André Smout Waar zit de bovenbuik precies? Bovenbuiksklachten Slokdarmklachten slokdarm Pijn in de bovenbuik Dysfagie bovenbuik diafragma Snel intredende verzadiging

Nadere informatie

Gastroesophageal reflux in children: the use of ph-impedance measurements and new insights in treatment Loots, C.M.

Gastroesophageal reflux in children: the use of ph-impedance measurements and new insights in treatment Loots, C.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gastroesophageal reflux in children: the use of ph-impedance measurements and new insights in treatment Loots, C.M. Link to publication Citation for published version

Nadere informatie

Psychofarmaca bij d e de ouderen Waarom slikken zij? A D. D Hooghe Hooghe

Psychofarmaca bij d e de ouderen Waarom slikken zij? A D. D Hooghe Hooghe Psychofarmaca bij de ouderen Waarom slikken zij? A. D Hooghe Psychofarmaca Benzodiazepines en aanverwanten Antidepressiva Antipsychotica Antipsychotica Assessment of antipsychotic prescribing in Belgian

Nadere informatie

Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby

Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby 20 mei 2014 Huilbabypoli: Jessica Zegers, kinderarts Christel Walhof, kinderarts Angela Jansen, verpleegkundige Merian Knuiman, verpleegkundige

Nadere informatie

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Respiratoire virussen en astma Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Plan Wheezing phenotypes Virussen als oorzaak van episodes van wheezing Virussen als oorzaak van astma Behandeling

Nadere informatie

Promotor: Prof. Dr. A.J.P.M. Smout. Co-promotores: Dr. A.J. Bredenoord Dr. B.L.A.M. Weusten

Promotor: Prof. Dr. A.J.P.M. Smout. Co-promotores: Dr. A.J. Bredenoord Dr. B.L.A.M. Weusten Samenvatting van het proefschrift M.P. van Wijk Pediatric gastroesophageal reflux and upper gastrointestinal tract motility Promotiedatum: 23 maart 2010 Universiteit: Universiteit van msterdam Promotor:

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011. Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014

Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011. Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014 Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011 Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014 Uitgangsvraag: Leidt een rescue -behandeling met corticosteroïden

Nadere informatie

Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar

Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar April 2012 1 INHOUDSOPGAVE (1) Samenvatting 4 1 Algemene inleiding 10 1.1. Samenstelling werkgroep en klankbordgroep 10 1.2. Aanleiding

Nadere informatie

Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar. April 2012

Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar. April 2012 5 Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar 25 April 12 30 35 1 INHOUDSOPGAVE (1) Samenvatting 4 1 Algemene inleiding 1.1. Samenstelling werkgroep en klankbordgroep 1.2. Aanleiding

Nadere informatie

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma Basis Cursus Astma bij Kinderen Wat is astma? Anneke Landstra Mariëlle Pijnenburg Maarten Kuethe Wim van Aalderen Wat is Normale luchtweg Matig/ernstig astma gezond fataal astma Dilemma s bij behandeling

Nadere informatie

Immunologische transitie van de neonaat.

Immunologische transitie van de neonaat. Immunologische transitie van de neonaat www.huidziekten.nl D.H. Visser, 28 januari 2015 Wereldwijd sterven 3000 neonaten per dag als gevolg van een infectie Lawn JE et al. Lancet 2005 30-50% van de prematuren

Nadere informatie

11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren

11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren Geboorte.. De mens Een minuutje geduld Vroeg- of Laattijdig afnavelen Dr. David Van Laere Neonatoloog UZ Antwerpen. andere zoogdieren Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? Zoek de verschillen?

Nadere informatie

Gastro- oesophagale reflux bij zuigelingen: kennis en attitudes van de huisarts en medicatiegebruik in België

Gastro- oesophagale reflux bij zuigelingen: kennis en attitudes van de huisarts en medicatiegebruik in België Gastro- oesophagale reflux bij zuigelingen: kennis en attitudes van de huisarts en medicatiegebruik in België Daan Witdouck, Huisarts in Opleiding Promotor: Prof. Dr. Jan De Maeseneer Copromotor: Dr. Marieke

Nadere informatie

Zuurstof of niet bij reanimatie pasgeborene?

Zuurstof of niet bij reanimatie pasgeborene? Zuurstof of niet bij reanimatie pasgeborene? 6e Nationale Reanimatie Congres Frank van den Dungen Kinderarts-neonatoloog Afd. IC Neonatologie VU medisch centrum NVK werkgroep Reanimatie Pasgeborenen INHOUD

Nadere informatie

De preventie van hersenschade bij hartekinderen

De preventie van hersenschade bij hartekinderen De preventie van hersenschade bij hartekinderen drs. Raymond Stegeman, arts-onderzoeker Kindercardiologie, Kinder Intensive Care, Neonatologie Bijeenkomst Wilhelmina Kinderziekenhuis, UMC Utrecht 6 oktober

Nadere informatie

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland OVERZICHT VAN DE DOOR DE NVK GEAUTORISEERDE AANBEVELINGEN Uitgangsvraag 1 Bij welke symptomen, aanwijzingen uit de (voedings)anamnese

Nadere informatie

Waarde omeprazol bij huilende zuigelingen beperkt

Waarde omeprazol bij huilende zuigelingen beperkt Onderzoek Waarde omeprazol bij huilende zuigelingen beperkt Robert G.T. Blokpoel, Nancy Broos, Lolkje T.W. de Jong-van den Berg en Tjalling W. de Vries Doel Opzet Methode Resultaten Conclusie De plaats

Nadere informatie

Laryngopharyngeale reflux

Laryngopharyngeale reflux Laryngopharyngeale reflux Nora van Ardenne Neus-, Keel- en Oorziekten, Hoofd- en Halschirurgie GZA Sint-Jozef GZA Sint-Vincentius Laryngopharyngeale reflux (LPR) Retrograde extraoesophagale reflux van

Nadere informatie

Functionele buikpijn: en nu..? Herbert van Wering Kinderarts-MDL (WDH nascholing; 18 november 2015)

Functionele buikpijn: en nu..? Herbert van Wering Kinderarts-MDL (WDH nascholing; 18 november 2015) Functionele buikpijn: en nu..? Herbert van Wering Kinderarts-MDL (WDH nascholing; 18 november 2015) Take home Functionele gastro intestinale ziekte (FGID) bij kinderen en adolescenten Pediatrische Rome

Nadere informatie

Hoesten, en dan...? Huisartsensymposium Jon van Harten, longarts

Hoesten, en dan...? Huisartsensymposium Jon van Harten, longarts Hoesten, en dan...? Huisartsensymposium 21-11-2018 Jon van Harten, longarts Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen

Nadere informatie

PEG en Mickey button: Wanneer wel, wanneer niet? dr.harma A.Koetse Kinderarts MDL Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Groningen 14november 2012 Introductie Indicaties / contra-indicaties Verwachtingen ouders/professionals

Nadere informatie

Samenvatting in. het Nederlands

Samenvatting in. het Nederlands 11 Samenvatting in het Nederlands Chapter Samenvatting 1 in het Nederlands Naast therapeutische effectiviteit zijn kostenbeheersing en het verminderen van onnodig antibioticumgebruik belangrijke aspecten

Nadere informatie

Minisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe

Minisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Minisymposium voedselallergie 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Verschillende noten Verschillende noten Voedsel allergie Wat is allergie? Allergie is een afweerreactie (van

Nadere informatie

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA)

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.120712 File ID Filename Version uvapub:120712 Nederlandse samenvatting unknown

Nadere informatie

Afbouw en opstart medicatie / niet-medicamenteuze aanpak. Familie-avond WZC De Wingerd 21/01/2019

Afbouw en opstart medicatie / niet-medicamenteuze aanpak. Familie-avond WZC De Wingerd 21/01/2019 Afbouw en opstart medicatie / niet-medicamenteuze aanpak Familie-avond WZC De Wingerd 21/01/2019 Dr. E. Triau Dr. S. Buggenhout DEMENTIE : medicatie «Alzheimer-medicatie» = inwerkend op de cognitieve verschijnselen

Nadere informatie

PONV: The big little problem. Dr. Dewinter

PONV: The big little problem. Dr. Dewinter PONV: The big little problem Dr. Dewinter PONV Inleiding Definitie Pathofysiologie PONV risicofactoren en prognose systemen Anti-emetica PONV schema PDNV Besluit Inleiding Incidentie van PONV: 25-30% Frequente

Nadere informatie

Acute gastrointestinale bloedingen. C. Verslype Maag-, Darm- en Leverziekten Manama ASO Interne Geneeskunde 22/11/2017

Acute gastrointestinale bloedingen. C. Verslype Maag-, Darm- en Leverziekten Manama ASO Interne Geneeskunde 22/11/2017 Acute gastrointestinale bloedingen C. Verslype Maag-, Darm- en Leverziekten Manama ASO Interne Geneeskunde 22/11/2017 Acute gastrointestinale bloedingen Algemene aspecten van aanpak bij bloedingen Focus

Nadere informatie

Ph-meting. Kinderafdeling

Ph-meting. Kinderafdeling Ph-meting Kinderafdeling Beter voor elkaar Ph- metrie / ph-meting Wat is een ph-meting Bij dit onderzoek wordt 24 uur lang de ph (zuurgraad) gemeten van de slokdarm. Ieder kind heeft periodes dat de zure

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands. Samenvatting

Samenvatting in het Nederlands. Samenvatting Samenvatting Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over magnetische resonantie (MR) enteroclyse en video capsule endoscopie (VCE). Deze twee minimaalinvasieve onderzoeksmethoden

Nadere informatie

Stoppen met maagzuurremmers

Stoppen met maagzuurremmers Stoppen met maagzuurremmers Beste patiënt Via deze informatiefolder willen we u meer informatie geven over het geleidelijk aan stoppen met maagzuurremmers meer bepaald een specifieke klasse van krachtige

Nadere informatie

Astma monitoring & E-health anno 2013. TRENDS XXIII, Garderen

Astma monitoring & E-health anno 2013. TRENDS XXIII, Garderen Astma monitoring & E-health anno 2013 TRENDS XXIII, Garderen Eric de Groot, ISALA Zwolle Rijn Jöbsis, MUMC + Maastricht Leerdoelen monitoring astma Mate van astmacontrole staat centraal Eén ideaal instrument

Nadere informatie

Gastro-oesofageale refluxziekte spugen bij kinderen

Gastro-oesofageale refluxziekte spugen bij kinderen Gastro-oesofageale refluxziekte spugen bij kinderen Uw kind heeft klachten die kunnen wijzen op gastro-oesofageale refluxziekte. Met reflux wordt aangegeven dat maaginhoud weer in de slokdarm terechtkomt.

Nadere informatie

Hoesten. j.heynens 12-10-2007

Hoesten. j.heynens 12-10-2007 Hoesten Programma Fysiologie van hoesten Wat is normaal? Differentiaal diagnose Wat betekent hoesten voor de gemeenschap? USA: 35 % van de schoolkinderen otc medicatie afgelopen 30 dagen USA: 2 miljard

Nadere informatie

Waarom richtlijnen? Hoe komen richtlijnen tot stand? Pols voelen. Richtlijnen 2006: Goed voor kleintjes en hele kleintjes?

Waarom richtlijnen? Hoe komen richtlijnen tot stand? Pols voelen. Richtlijnen 2006: Goed voor kleintjes en hele kleintjes? Richtlijnen 2006: Goed voor kleintjes en hele kleintjes? Waarom richtlijnen? Matthijs de Hoog Hoe komen richtlijnen tot stand? In God we trust. All others must bring data. ILCOR 403 worksheets over 276

Nadere informatie

Zuurmeting in de slokdarm (ambulante ph-metrie)

Zuurmeting in de slokdarm (ambulante ph-metrie) ENDOSCOPIE Zuurmeting in de slokdarm (ambulante ph-metrie) ONDERZOEK Zuurmeting in de slokdarm (ambulante ph-metrie) Zuur in de slokdarm is een normaal verschijnsel, gemiddeld 6% van de tijd is bij een

Nadere informatie

Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts

Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen Nikkie Aarts Afdeling Epidemiologie & Inwendige Geneeskunde 3 de Lustrum Farmacovigilantie Platform Nederland Dinsdag 19 mei 2015 Promotietraject In de dagelijkse

Nadere informatie

Functionele buikklachten

Functionele buikklachten Functionele buikklachten Achtergronden Behandeling Nieuwe medicamenten Discussie Signalen wijzend op somatisch substraat Acute klachten Algemene ziekteverschijnselen (koorts/ hemodynamiek) Ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Maagklachten. Algemeen onderzoek naar de maagklachten, de gevolgen daarvan en medicatiegebruik.

Maagklachten. Algemeen onderzoek naar de maagklachten, de gevolgen daarvan en medicatiegebruik. Maagklachten Algemeen onderzoek naar de maagklachten, de gevolgen daarvan en medicatiegebruik. Periode: 21 januari t/m 14 februari 2013 Inhoudsopgave P. 1. Aanleiding en opzet 3 Aanleiding en doel 3 Aanpak

Nadere informatie

Frequente gastro intestinale problemen bij jonge kinderen. Dr. Thijs J kinderarts AZ Nikolaas

Frequente gastro intestinale problemen bij jonge kinderen. Dr. Thijs J kinderarts AZ Nikolaas Frequente gastro intestinale problemen bij jonge kinderen Dr. Thijs J kinderarts AZ Nikolaas 1. Voeding : types en indicaties 2. Overmatig huilen a. functionele problemen b. regulatie c. medische oorzaken

Nadere informatie

Plasklachten bij mannen

Plasklachten bij mannen Plasklachten bij mannen Plasklachten komen frequent voor. Ze worden ook wel aangeduid met de verzamelnaam mictieklachten. Dit complex van klachten omvat de volgende symptomen: klachten bij het urineren,

Nadere informatie

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,

Nadere informatie

Do s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur. Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie

Do s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur. Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie Do s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie Wat kunt u verwachten Verschillen tussen term en preterm Consequenties voor de opvang

Nadere informatie

Refluxoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar

Refluxoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar Refluxoperatie Chirurgie Beter voor elkaar Refluxoperatie Gastro-oesophageale refluxziekte en antireflux operaties de operatie volgens Nissen en de operatie volgens Belsey Inleiding Deze folder geeft u

Nadere informatie

Slikproblemen bij NMA/ALS. Nicole Frielink, logopedist

Slikproblemen bij NMA/ALS. Nicole Frielink, logopedist Slikproblemen bij NMA/ALS Nicole Frielink, logopedist Inhoud Normale slik Slikproblemen en beïnvloedende factoren Specifieke slikproblemen bij NMA/ALS Rol logopedist Slikken: Het geheel van gedrags-, sensorische

Nadere informatie

Informatiebrochure. 24-uur ph-metrie - impedantiemeting. I Autonome verzorgingsinstelling

Informatiebrochure. 24-uur ph-metrie - impedantiemeting. I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure 24-uur ph-metrie - impedantiemeting I Autonome verzorgingsinstelling IIInhoudsopgave Inhoud van deze brochure: 1 Wat is een 24-uur ph-metrie - impedantiemeting en hoe gebeurt de meting?

Nadere informatie

Antireflux operatie. Poli Chirurgie

Antireflux operatie. Poli Chirurgie 00 Antireflux operatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over de gastro-oesophageale refluxziekte (terugstroom van maaginhoud naar de slokdarm) waarvoor via de buik een antireflux operatie

Nadere informatie

BESLISBOOM MAAGKLACHTEN

BESLISBOOM MAAGKLACHTEN 23-1 BESLISBOOM MAAGKLACHTEN 1 e presentatie maagklachten met alarmsymptomen haematemesis, melaena spoedverwijzing mdl arts diensttel: 058-2861153 passagestoornis, gewichtsverlies, anaemie, 1 e presentatie

Nadere informatie

Behandelmogelijkheden en ouderbegeleiding. Arianne van Driel, kinderarts Margreet Okkerse, pedagogische zorg

Behandelmogelijkheden en ouderbegeleiding. Arianne van Driel, kinderarts Margreet Okkerse, pedagogische zorg Excessief huilende baby's: Behandelmogelijkheden en ouderbegeleiding Arianne van Driel, kinderarts Margreet Okkerse, pedagogische zorg Opbouw presentatie Introductie Literatuur Prevalentie etcetera Differentiaal

Nadere informatie

Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg

Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg Vragen bij de palliatieve helpdesks? Vragen bij de palliatieve helpdesks Pijn 43.5 % Obstipatie 15.1 % Misselijkheid 14.9 % Benauwdheid

Nadere informatie

Astma monitoring & E-health anno 2012. TRENDS XXII, Garderen

Astma monitoring & E-health anno 2012. TRENDS XXII, Garderen Astma monitoring & E-health anno 2012 TRENDS XXII, Garderen Eric de Groot, ISALA Zwolle Rijn Jöbsis, MUMC + Maastricht Leerdoelen monitoring astma Mate van astmacontrole staat centraal Eén ideaal instrument

Nadere informatie

De oudere patiënt met comorbiditeit

De oudere patiënt met comorbiditeit De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers

Nadere informatie

ph-metrie Informatiebrochure

ph-metrie Informatiebrochure ph-metrie Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 3 1 WAT BRENGT U MEE... 4 2 WAT BRENGT U NIET MEE... 4 3 WAT IS REFLUX... 4 4 WAAROM DIT ONDERZOEK... 5 5 WAT IS EEN PH-METRIE... 5 6 HOE PLAATST

Nadere informatie

Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten

Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten Prof. dr. M.E. Numans, huisarts VUmc Amsterdam/UMC Utrecht > LUMC Inhoud Ontwikkelingen Probleempunten bij maagklachten

Nadere informatie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie Department of Pediatrics / Child Neurology Center for Childhood White Matter Disorders VU University Medical Center Amsterdam, NL Hersenen en

Nadere informatie

ph-metrie Informatiebrochure

ph-metrie Informatiebrochure ph-metrie Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 2 1 WAT BRENGT U MEE?... 3 2 WAT BRENG U NIET MEE?... 3 3 WAT IS REFLUX?... 3 4 WAAROM DIT ONDERZOEK?... 4 5 WAT IS EEN PH-METRIE?... 4 6 HOE

Nadere informatie

Wetenschappelijke studies FODMAP-beperkt dieet

Wetenschappelijke studies FODMAP-beperkt dieet Wetenschappelijke studies FODMAP-beperkt dieet Dr Laurens van der Waaij, MDL-arts Martini Ziekenhuis Groningen 11 april 2014 FODMAP-beperkte dieet Recent een aantal gerandomiseerde studies 68-87% significante

Nadere informatie

Gastro intestinale problemen.

Gastro intestinale problemen. DE BEHANDELING VAN COMPLEXE LICHAMELIJKE PROBLEMEN IN DE PALLIATIEVE EN TERMINALE FASE Gastro intestinale problemen. DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE

Nadere informatie

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van

Nadere informatie

Hartfalensymposium

Hartfalensymposium Hartfalensymposium 22-05-2018 Hartfalen: medicatie en meer? Dr. Ward Heggermont Inleiding 3 A bowl a day keeps the doctor (or the HF nurse) away? 4 Explain, explain, explain! 5 Medicatie: deel van het

Nadere informatie

VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties

VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset

Nadere informatie

Praktische aanpak van krampen, braken, diarree en constipatie bij zuigelingen

Praktische aanpak van krampen, braken, diarree en constipatie bij zuigelingen Praktische aanpak van krampen, braken, diarree en constipatie bij zuigelingen D R. K R I S TI E N E V E N S G E N E E S H E R E NK R I N G V A N T O O S T E N V A N W E S T - V L A A N D ER E N 3-10- 2

Nadere informatie

Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts

Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts Oude situatie Referenties dateren uit de jaren 50-60 Groep mijnwerkers en staalarbeiders (ECCS) Vrouwen niet als referentie geïncludeerd (globaal

Nadere informatie

Dirk Vanneste logopedist - stemtherapeut

Dirk Vanneste logopedist - stemtherapeut Dirk Vanneste logopedist - stemtherapeut Inleiding: G.J.M. Hemminck ea., Speech therapy in patients with excessive supragastric belching a pilot study Neurogastroenterol Motil 2010 22, 24- Definitie: Patiënten

Nadere informatie

Verbetering van therapietrouw. Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht

Verbetering van therapietrouw. Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht Verbetering van therapietrouw Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht Therapietrouw bij hypertensie Vrouw, 47 jaar, bloeddruk 184/102 mm Hg Diagnose: Essentiële hypertensie

Nadere informatie

Functiestoornissen van het. maag-darmkanaal. een geïllustreerde basisgids

Functiestoornissen van het. maag-darmkanaal. een geïllustreerde basisgids Functiestoornissen van het maag-darmkanaal een geïllustreerde basisgids deze uitgave wordt u aangeboden door janssen-cilag b.v. Arjan Bredenoord Jan Tack André Smout Functiestoornissen van het maag-darmkanaal

Nadere informatie

casus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding

casus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding Peg of Pech casus casus Bewoonster verblijft vanaf eind jaren tachtig in het WZC en er wordt dan beslist (heel terecht) om een PEG-sonde te plaatsen. Criteria zijn de levensverwachting, kwaliteit van leven

Nadere informatie

Tweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding

Tweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding Casus 2 Dex 1 Dex, Tweede kindje Geboren AD 38 +3 Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding 2 Dex Bij 1 maand: Krentenbaard in gezicht waarvoor AB zalf. Extra controle 2 wkn later ivm roodheid

Nadere informatie

Langetermijn opvolging van prematuren

Langetermijn opvolging van prematuren Langetermijn opvolging van prematuren Prof. dr. Koenraad Smets Dienst Neonatale intensieve zorg Universitair ziekenhuis Gent 23 november 2016 THEMA S! Groei! Wiegendood! Longproblemen! Vitaminen e.a. supplementen!

Nadere informatie

Inleiden bij 41 of 42 weken?

Inleiden bij 41 of 42 weken? INDuction versus EXpectant management INDEX Inleiden bij 41 of 42 weken? Een overzicht van de evidence Judit Keulen MSc Esteriek de Miranda PhD Doel & vraagstelling INDEX Heranalyse van perinatale en maternale

Nadere informatie

GHB: effecten en risico s intoxicatie en onthoudingssyndroom

GHB: effecten en risico s intoxicatie en onthoudingssyndroom GHB: effecten en risico s intoxicatie en onthoudingssyndroom Martijn van Noorden Psychiater Leids Universitair Medisch Centrum GHB-studiedag 2013 Inhoud GHB-effecten GHB-intoxicaties GHB-afhankelijkheid

Nadere informatie

Kinderen. ph-metrie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Kinderen. ph-metrie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk Kinderen ph-metrie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat

Nadere informatie

Voeding en ADHD. Kleurstof-onderzoek dieet-onderzoek. Acht RED-RCTs. Resultaten Kleurstofonderzoeken. Beperkingen van huidige behandeling

Voeding en ADHD. Kleurstof-onderzoek dieet-onderzoek. Acht RED-RCTs. Resultaten Kleurstofonderzoeken. Beperkingen van huidige behandeling Voeding en ADHD De effecten van een Restricted Elimination Diet (RED) op ADHD Dr Lidy M.J. Pelsser Samen nog Beter, april Beperkingen van huidige behandeling Toename zorgen om bijwerkingen Ondanks gunstige

Nadere informatie

ph-metrie Informatiebrochure

ph-metrie Informatiebrochure ph-metrie Informatiebrochure Inhoudstafel 1 WAT BRENGT U MEE?... 4 2 WAT BRENGT U NIET MEE?... 4 3 WAT IS REFLUX?... 4 4 WAAROM DIT ONDERZOEK?... 4 5 WAT IS EEN PH-METRIE... 4 6 HOE PLAATST MEN EEN PH-METRIE?...

Nadere informatie

Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014

Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Obstipatie Obstipatie is de meest voorkomende gastro-intestinale aandoening op de kinderleeftijd. Naar

Nadere informatie

Genoeg is genoeg! E L K E M O E N S V R O E D V R O U W L A C T A T I E K U N D I G E N I C U U Z A

Genoeg is genoeg! E L K E M O E N S V R O E D V R O U W L A C T A T I E K U N D I G E N I C U U Z A Genoeg is genoeg! HET BELANG VAN VOEDEN OP MAAT E L K E M O E N S V R O E D V R O U W L A C T A T I E K U N D I G E N I C U U Z A Inleiding Gangbare praktijk Wat we in onze huidige maatschappij verwachten

Nadere informatie

De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen

De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen 17 maart 2018 Nee-Eten contactdag Drs. Hilde Krom, arts-onderzoeker Dr. Angelika Kindermann, kinderarts-mdl INLEIDING INLEIDING Fysiologie Respiratoir

Nadere informatie

Calcitonine en PCT als tumormerker

Calcitonine en PCT als tumormerker Calcitonine en PCT als tumormerker Marlies Oostendorp Symposium Genetische endocriene ziekten 2 SKML Sectie Endocrinologie 10 december 2014 PCT en calcitonine: fysiologie Calcitonine 32 aminozuren Productie

Nadere informatie

TOMTOM studie K L A S S I E K E TO N S I L L E C TO M I E V S. L A S E R TO N S I L LOTO M I E B I J V O LWA S S E N E N

TOMTOM studie K L A S S I E K E TO N S I L L E C TO M I E V S. L A S E R TO N S I L LOTO M I E B I J V O LWA S S E N E N TOMTOM studie K L A S S I E K E TO N S I L L E C TO M I E V S. L A S E R TO N S I L LOTO M I E B I J V O LWA S S E N E N S T U D I E VA N H E T H A G A Z I E K E N H U I S D E N H A A G A L I EKE L. SCHOENMAKERS,

Nadere informatie

Een verhit postoperatief beloop

Een verhit postoperatief beloop Een verhit postoperatief beloop Centraal anticholinerg syndroom? R Verhage C Hofhuizen Casus Dhr V, 31-1-1952 Voorgeschiedenis: - dilatatie aorta ascendens. - AF, thrombus linker hartoor (verdwenen na

Nadere informatie

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Aanbevelingen Neem de volledige medische voorgeschiedenis van de patiënt in overweging, inclusief enig eerder of gelijktijdig gebruikte biological BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Er is geen ervaring

Nadere informatie

Het piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts

Het piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts Het piepende kind Nascholing huisartsen 20 mei 2014 Annejet Plaisier kinderarts Incidentie van wheezing bij kinderen 18 16 Kinderen in % 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 MAS-90 Leeftijd

Nadere informatie

PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR. Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017

PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR. Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017 PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017 VROUW, 60 JAAR, PIJN BENEN EN MOE Pijn in de benen, vermoeidheid en niet kunnen staan - Al jaren last,

Nadere informatie

10 e Post O.N.S. Meeting

10 e Post O.N.S. Meeting 10 e Post O.N.S. Meeting Gea Ypenga MANP, verpleegkundig specialist Ziekenhuis Bethesda, Hoogeveen CINV 15 mei 2013 1 Chemo induced nausea and vomiting Is er nieuws? Mechanisme Onderzoek CINV Bijkomende

Nadere informatie

Misselijkheid en braken in de palliatieve fase

Misselijkheid en braken in de palliatieve fase Misselijkheid en braken in de palliatieve fase Annemieke Delhaas: oncologie verpleegkundige hospice, consulent PTMN Franca Horstink-Wortel: Specialist ouderengeneeskunde/kaderarts palliatieve zorg, consulent

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Bloeddrukregeling: hoger? lager?

Bloeddrukregeling: hoger? lager? www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Bloeddrukregeling: hoger? lager? Dr. L. Nestor Geriater www.hhzhlier.be 2 To fall or not to fall HYPERTENSIE BIJ BEJAARDEN: How to treat? That s the question! Bloeddrukregeling

Nadere informatie

Voriconazol en ritmestoornissen

Voriconazol en ritmestoornissen Voriconazol en ritmestoornissen MDO bespreking 29-10-2014 Michelle Oude Alink Casus Man 68 jaar oud Voorgeschiedenis 2014, juni: myocardinfarct wv DES-stent Sinds september verdenking pneumonie, aanvankelijk

Nadere informatie

Preventie maagcomplicaties bij acetylsalicylzuur

Preventie maagcomplicaties bij acetylsalicylzuur Kennislacunes 1. Acetylsalicylzuur en risico op maagcomplicaties (noot 12 en 57) 2. Helicobacter-Pylori prevalentie (noot 13, noot 14, noot 23 en noot 30) 3. Beloop maagklachten in eerste lijn (noot 19)

Nadere informatie

Workshop F. immunotherapie

Workshop F. immunotherapie Workshop F. immunotherapie Hans de Groot, allergoloog Mijke Breukels, kinderarts-allergex Leerdoelen immunotherapie SLIT (contra)indicaties - bijwerkingen & voorwaarden toepassing SCIT (contra)indicaties

Nadere informatie

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week

Nadere informatie