Gastro-oesophageale reflux bij prematuren. Fleur Camfferman VVK neonatologie - 17 januari 2014
|
|
- Suzanna Sasbrink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gastro-oesophageale reflux bij prematuren Fleur Camfferman VVK neonatologie - 17 januari 2014
2 2 GOR bij prematuren
3 Reflux versus refluxziekte Reflux (GOR) Onvrijwillige passage van maaginhoud naar de oesophagus. regurgiteren! Meerdere malen per dag, fysiologisch Kort, gelimiteerd, zonder klachten Doel: overdistensie van maag voorkomen Refluxziekte (GORD) indien geassocieerd met symptomen die de levenskwaliteit verminderen 3 GOR bij prematuren
4 GOR - mechanisme Transiente lage oesophageale sfincter relaxaties in 95% episodes GOR Prematuren en zuigelingen zelfde mechanisme Uitzetting maag verhoogt aantal sfincterrelaxaties Reflux als tijdens relaxatie sfincter onder water Omari et al. J Pediatr 1998; 133 (5): GOR bij prematuren
5 Zuigeling meer gevoelig voor reflux Liggende positie Anatomisch Hoge volumes voeding Prematuur nog extra gevoelig: Zich nog ontwikkelende motiliteit Nasogastrische sonde Co-morbiditeit Medicatie 5 GOR bij prematuren
6 Symptomen reflux bij zuigelingen Regurgiteren/ braken Excessief huilen Slikken Grimassen Overstrekken Zuur ruiken Apnoes/ Bradycardieën Voedingsweigering Slecht slapen Sandifer-syndroom Failure to thrive Luchtwegproblematiek 6 GOR bij prematuren
7 Gedrag en GOR Geen verschil gedrag tijdens reflux of in rust Snel et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2000 Jan; 30(1): GOR bij prematuren
8 Huilen en GOR < 50% van huilbaby s pathologische reflux Behandeling vermindert huilen niet Davidson et al. J Pediatr 2013; 163: GOR bij prematuren
9 Apnoes/ bradycardieën en GOR Beide frequent bij prematuur Apnoes frequenter postprandiaal Echter relatie apnoe en reflux onduidelijk Meeste studies tonen geen temporaal verband < 3% cardioresp. events voorafgegaan door GOR 9% GER episodes voorafgegaan door apnoe Behandeling leidt niet tot afname van alarmen Mogelijk zelfde risicofactoren, geen causaal verband Di Fiore et al. J Perinatol 2010 Oct; 30(10): GOR bij prematuren
10 Luchtwegproblematiek en GOR Bij oudere kinderen onzeker verband Bij prematuren onvoldoende evidence: Slechts 1 studie (Sindel et al; Am J Dis Child 1989) Minder reflux in bovenste oesophagus bij kinderen met bronchopulmonale dysplasie Wel meer GERD bij anatomische afwijkingen Poets et al. Pediatrics 2004; 113: e GOR bij prematuren
11 Maar hoe maken we nu onderscheid tussen normale reflux en pathologische reflux? 11 GOR bij prematuren
12 Diagnostiek mogelijkheden (1) Vragenlijsten weinig correlatie met ernst reflux Slikstudies/ Echografie Slechts momentopname Slikscintigrafie Eventuele aspiratie te zien Endoscopie + histologie Enige manier om oesophagitis te diagnosticeren Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): Poets et al. Sem Fetal Neonatal Med 2011; 16: Birch et al. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2009; 94: F379-F GOR bij prematuren
13 Diagnostiek mogelijkheden (2) ph metrie Meet ph ph< 4 gemeten Prematuren normaal zure reflux 1-10% Verlengde periodes van buffering Multichannel intraluminale impedantie Meet bolus Zure én niet zure reflux Vraag: niet-zure reflux belangrijk? Redelijk tijdsintensief om uit te lezen Normaalwaarden? 13 GOR bij prematuren
14 Diagnostiek - Andere mogelijkheden Therapeutische trial Echter: geen data bij kinderen Lipid-laden macrofagen Sensitiviteit en specificiteit (te) laag Pepsine in bronchiaal aspiraten Mogelijk beter, weinig data Bepaling van ph in mond bevredigende resultaten, meet alleen regurgitatie Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): Poets et al. Sem Fetal Neonatal Med 2011; 16: Birch et al. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2009; 94: F379-F GOR bij prematuren
15 Differentiaal diagnose Niet te vergeten! Bij neonaat < 3 weken: Cave (sub) obstructie!!! Koemelkeiwitallergie GOR en intolerantie voor koemelkeiwit in 50% 15 GOR bij prematuren
16 GOR - Moeten we behandelen? (1) Geen invloed op groei op lange termijn/ Psychomotore / Cognitieve uitkomsten Self-limiting in a terme populatie Hegar et al. Acta Paediatrica 2009; 98: GOR bij prematuren
17 GOR - Moeten we behandelen? (2) Waarschijnlijk benigne in deze populatie Echter: neonatoloog vindt t een probleem 25% ELBW naar huis onder reflux therapie! Golski et al. Pediatrics 2010; 125: GOR bij prematuren
18 Behandelingsmogelijkheden Geruststelling ouders/ verzorgers Niet medicamenteus Houding Volumereductie/ frequenter voeden Verwijderen sonde, transpylorisch voeden Koemelkeiwitvrije voeding Indikken voeding Medicamenteus Antacida Prokinetica GABA receptor antagonisten 18 GOR bij prematuren
19 GOR - Niet-medicamenteuze behandeling Systematic review: Geen invloed Carroll et al. Arch Pediatr Adolesc Med 2002; 156: Wel enige invloed op regurgiteren/ onrust Linker zijligging en buikligging effectief Corvaglia et al. J. Pediatr 2007; 151: Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): GOR bij prematuren
20 GOR - Indikken van de voeding Enige invloed op regurgiteren Qality of life van verzorger verbetert Geen duidelijk effect op zure reflux Ook geen invloed op hoogte reflux Enige uitzondering: maiszetmeel Nadelen kolieken, diarree Mogelijk intestinale obstructie, allergie Bij jonge prematuren: risico op NEC (zeldzaam) Horvath et al. Pediatrics 2008; 122(6): e1268-e GOR bij prematuren
21 GOR - Antacida Histamine 2 receptor antagonisten Rantidine Geen bewezen effect Bradycardie, sepsis, NEC, gynaecomastie Proton-pomp inhibitoren Pantoprazol, omeprazol,esomeprazol Adequate zuurremming, ook prematuren. - Cave dosis: metabolisatie via cytochroom P450 Geen bewijs van verbetering GOR klachten Botmetabolisme, infecties Davidson et al. J Pediatr 2013; 163: Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): GOR bij prematuren
22 GOR - Alginaten (Gaviscon ) Met en zonder bicarbonaat Effect bij prematuren: Vermindering zure refluxen Geen invloed op apnoes Minder braken, betere gewichtsevolutie Bijwerkingen: aluminiumspiegels osteopenie, neurotoxiciteit magnesiumspiegels diarree Obstructie Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): Vandenplas et al. Early Hum Dev 2005; 81: GOR bij prematuren
23 GOR - Prokinetica Domperidon Geen evidence, mogelijk verhoogde reflux frequentie Qt interval, extrapyramidaal, galactorroe/ gynaecomastie Metoclopramide Zelfs bij gastroparese geen duidelijke verbetering Dyskinesieën, galactorroe Erythromycine Induceert migratory motor complexes Mogelijk sneller volledige voeding, geen invloed GER Pylorus stenose, sepsis/ NEC, arythmieën Koemelkeiwitvrije voeding? Schurr et al. Neonatal Network 2012 Jul/Aug; 31 (4): GOR bij prematuren
24 GOR GABA receptor antagonist Baclofen Hogere tonus lage oesophageale sfincter minder TLESR s Veelbelovend in fase I en II trials Nog geen studies bij prematuren Echter: véél ernstige bijwerkingen sedatie, duizeligheid, geheugenverlies hallucinaties (bij abrupt stoppen) Lehmann et al. Adv Pharmacol 2010; 58: Kawai et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2004; 38 (3): GOR bij prematuren
25 Maar wat moeten we nu doen met de regurgiterende prematuur? 25 GOR bij prematuren
26 Gastro-oesophageale reflux Meestal fysiologisch Meestal beter met de tijd Weinig relatie symptomen en ernst GORD Medicatie belangrijke bijwerkingen Stapsgewijze aanpak om overmatige behandeling te voorkomen 26 GOR bij prematuren
27 No Regurgitation Age 4 regurgitations/day >3 weeks and < 12 months 2 2 regurgitations/day weeks 3 Age weeks of onset > 3 weeks or < 6 months Consensus voedingscel VVK voor regurgitatie bij a terme zuigelingen Consider other conditions Yes Evaluate and correct Evaluate Feeding and correct Feeding frequency/volume/technique Physiological regurgitation Reassure the parents, if necessary with ARformula Well-child monitoring appointment No Is there also: Nausea or vomiting? Irritability/crying? Fussiness? Arching (Sandifer)? Coughing fits? Failure to thrive? Yes Consider CMPA Trial (thickened) ehf 2-4 weeks Improvement? Yes No Challenge and follow-up according to CMPA Consider GERD, eosinophilic esophagitis, anatomical anomalies Consider consulting gastropediatrician GOR bij prematuren
28 Eventueel bij prematuren? Vermoeden GER Linker zijligging/ buikligging (monitor!) Langzame bolusvoeding/ continue voeding Vermindering hoeveelheid Hogere frequentie Indikken voeding Diagnostiek Aanwijzingen Koemelkallergie Oesophagitis of bewezen zure reflux Aanwijzingen trage maaglediging Trial koemelkeiwitvrije voeding Trial protonpomp inhibitor Trial koemelkeiwitvrije voeding 28 GOR bij prematuren
29 29 GOR bij prematuren
Regurgitatie en reflux bij de zuigeling
Regurgitatie en reflux bij de zuigeling Philippe Alliet Kindergastro-enteroloog Oostende, 23 maart 2010 36e week van de Verpleegkundigen en vroedvrouwen definities Gastro-oesofagale reflux Regurgitatie
Nadere informatieZuigelingenvoeding. Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent
Zuigelingenvoeding Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent agenda Soorten zuigelingenmelk en hun indicatie Aanpak van benigne voedingsproblemen Inzicht in normale ontwikkeling eetgedrag en mondmotorische vaardigheden
Nadere informatieRegurgitatie: bijtijds signaleren
Regurgitatie: bijtijds signaleren Ouders hebben úw advies nodig bij regurgitatie Nationale Dag van de Kraamzorg 9 september 2014 Marian Fransen Prelogopedist Inhoud workshop Wat is regurgitatie? Quiz Symptomen
Nadere informatieYellow so what? De gele zuigeling Diagnostiek en Behandeling. Christian Hulzebos, kinderarts-neonatoloog
Yellow so what? De gele zuigeling Diagnostiek en Behandeling Christian Hulzebos, kinderarts-neonatoloog Inhoud: vragen vanuit de praktijk Welk kind loopt eigenlijk het meeste risico op ernstige hyperbilirubinemie?
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Reflux. 1 www.kinderneurologie.eu
Reflux Wat is reflux? Reflux betekent terugstromen, meestal wordt het wordt het woord reflux gebruikt voor het terugstromen van voeding en maagzuur vanuit de maag naar slokdarm of zelfs naar de mond. Hoe
Nadere informatieIn dit proefschrift wordt de rol beschreven van duodenaal vocht, dat via de maag terugvloeit naar de slokdarm bij patienten met gastrooesophageale
Samenvatting Samenvatting Terugvloed (reflux) van maaginhoud naar de slokdarm (oesophagus) kan de oorzaak zijn van symptomen zoals zuurbranden, pijn op de borst, opboeren van zuur en van slokdarm slijmvlies
Nadere informatieRichtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar
Richtlijnen Richtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 ar Marc A. Benninga, Marjolein Y. Berger, Leonie M.A.J. Venmans en Merit M. Tabbers + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr Geskd.
Nadere informatieINTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG. Gastro-oesofageale reflux en regurgitaties bij zuigelingen: Een verkennend onderzoek.
KU LEUVEN UNIVERSITEIT GENT UNIVERSITEIT ANTWERPEN VU BRUSSEL INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG Gastro-oesofageale reflux en regurgitaties bij zuigelingen: Een verkennend onderzoek.
Nadere informatieBovenbuiksklachten. Waar zit de bovenbuik precies? Slokdarmklachten. Dysfagie. André Smout. slokdarm Pijn in de bovenbuik. diafragma. bovenbuik.
Bovenbuiksklachten Bovenbuiksklachten André Smout Waar zit de bovenbuik precies? Bovenbuiksklachten Slokdarmklachten slokdarm Pijn in de bovenbuik Dysfagie bovenbuik diafragma Snel intredende verzadiging
Nadere informatieGastroesophageal reflux in children: the use of ph-impedance measurements and new insights in treatment Loots, C.M.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gastroesophageal reflux in children: the use of ph-impedance measurements and new insights in treatment Loots, C.M. Link to publication Citation for published version
Nadere informatiePsychofarmaca bij d e de ouderen Waarom slikken zij? A D. D Hooghe Hooghe
Psychofarmaca bij de ouderen Waarom slikken zij? A. D Hooghe Psychofarmaca Benzodiazepines en aanverwanten Antidepressiva Antipsychotica Antipsychotica Assessment of antipsychotic prescribing in Belgian
Nadere informatieSamen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby
Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby 20 mei 2014 Huilbabypoli: Jessica Zegers, kinderarts Christel Walhof, kinderarts Angela Jansen, verpleegkundige Merian Knuiman, verpleegkundige
Nadere informatieRespiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven
Respiratoire virussen en astma Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Plan Wheezing phenotypes Virussen als oorzaak van episodes van wheezing Virussen als oorzaak van astma Behandeling
Nadere informatiePromotor: Prof. Dr. A.J.P.M. Smout. Co-promotores: Dr. A.J. Bredenoord Dr. B.L.A.M. Weusten
Samenvatting van het proefschrift M.P. van Wijk Pediatric gastroesophageal reflux and upper gastrointestinal tract motility Promotiedatum: 23 maart 2010 Universiteit: Universiteit van msterdam Promotor:
Nadere informatieBehandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC
Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire
Nadere informatieAddendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011. Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014
Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011 Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014 Uitgangsvraag: Leidt een rescue -behandeling met corticosteroïden
Nadere informatieRichtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar
Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar April 2012 1 INHOUDSOPGAVE (1) Samenvatting 4 1 Algemene inleiding 10 1.1. Samenstelling werkgroep en klankbordgroep 10 1.2. Aanleiding
Nadere informatieRichtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar. April 2012
5 Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar 25 April 12 30 35 1 INHOUDSOPGAVE (1) Samenvatting 4 1 Algemene inleiding 1.1. Samenstelling werkgroep en klankbordgroep 1.2. Aanleiding
Nadere informatieWat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma
Basis Cursus Astma bij Kinderen Wat is astma? Anneke Landstra Mariëlle Pijnenburg Maarten Kuethe Wim van Aalderen Wat is Normale luchtweg Matig/ernstig astma gezond fataal astma Dilemma s bij behandeling
Nadere informatieImmunologische transitie van de neonaat.
Immunologische transitie van de neonaat www.huidziekten.nl D.H. Visser, 28 januari 2015 Wereldwijd sterven 3000 neonaten per dag als gevolg van een infectie Lawn JE et al. Lancet 2005 30-50% van de prematuren
Nadere informatie11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren
Geboorte.. De mens Een minuutje geduld Vroeg- of Laattijdig afnavelen Dr. David Van Laere Neonatoloog UZ Antwerpen. andere zoogdieren Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? Zoek de verschillen?
Nadere informatieGastro- oesophagale reflux bij zuigelingen: kennis en attitudes van de huisarts en medicatiegebruik in België
Gastro- oesophagale reflux bij zuigelingen: kennis en attitudes van de huisarts en medicatiegebruik in België Daan Witdouck, Huisarts in Opleiding Promotor: Prof. Dr. Jan De Maeseneer Copromotor: Dr. Marieke
Nadere informatieZuurstof of niet bij reanimatie pasgeborene?
Zuurstof of niet bij reanimatie pasgeborene? 6e Nationale Reanimatie Congres Frank van den Dungen Kinderarts-neonatoloog Afd. IC Neonatologie VU medisch centrum NVK werkgroep Reanimatie Pasgeborenen INHOUD
Nadere informatieDe preventie van hersenschade bij hartekinderen
De preventie van hersenschade bij hartekinderen drs. Raymond Stegeman, arts-onderzoeker Kindercardiologie, Kinder Intensive Care, Neonatologie Bijeenkomst Wilhelmina Kinderziekenhuis, UMC Utrecht 6 oktober
Nadere informatieRichtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland
Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland OVERZICHT VAN DE DOOR DE NVK GEAUTORISEERDE AANBEVELINGEN Uitgangsvraag 1 Bij welke symptomen, aanwijzingen uit de (voedings)anamnese
Nadere informatieWaarde omeprazol bij huilende zuigelingen beperkt
Onderzoek Waarde omeprazol bij huilende zuigelingen beperkt Robert G.T. Blokpoel, Nancy Broos, Lolkje T.W. de Jong-van den Berg en Tjalling W. de Vries Doel Opzet Methode Resultaten Conclusie De plaats
Nadere informatieLaryngopharyngeale reflux
Laryngopharyngeale reflux Nora van Ardenne Neus-, Keel- en Oorziekten, Hoofd- en Halschirurgie GZA Sint-Jozef GZA Sint-Vincentius Laryngopharyngeale reflux (LPR) Retrograde extraoesophagale reflux van
Nadere informatieFunctionele buikpijn: en nu..? Herbert van Wering Kinderarts-MDL (WDH nascholing; 18 november 2015)
Functionele buikpijn: en nu..? Herbert van Wering Kinderarts-MDL (WDH nascholing; 18 november 2015) Take home Functionele gastro intestinale ziekte (FGID) bij kinderen en adolescenten Pediatrische Rome
Nadere informatieHoesten, en dan...? Huisartsensymposium Jon van Harten, longarts
Hoesten, en dan...? Huisartsensymposium 21-11-2018 Jon van Harten, longarts Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen
Nadere informatiePEG en Mickey button: Wanneer wel, wanneer niet? dr.harma A.Koetse Kinderarts MDL Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Groningen 14november 2012 Introductie Indicaties / contra-indicaties Verwachtingen ouders/professionals
Nadere informatieSamenvatting in. het Nederlands
11 Samenvatting in het Nederlands Chapter Samenvatting 1 in het Nederlands Naast therapeutische effectiviteit zijn kostenbeheersing en het verminderen van onnodig antibioticumgebruik belangrijke aspecten
Nadere informatieMinisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe
Minisymposium voedselallergie 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Verschillende noten Verschillende noten Voedsel allergie Wat is allergie? Allergie is een afweerreactie (van
Nadere informatieDownloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA)
Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.120712 File ID Filename Version uvapub:120712 Nederlandse samenvatting unknown
Nadere informatieAfbouw en opstart medicatie / niet-medicamenteuze aanpak. Familie-avond WZC De Wingerd 21/01/2019
Afbouw en opstart medicatie / niet-medicamenteuze aanpak Familie-avond WZC De Wingerd 21/01/2019 Dr. E. Triau Dr. S. Buggenhout DEMENTIE : medicatie «Alzheimer-medicatie» = inwerkend op de cognitieve verschijnselen
Nadere informatiePONV: The big little problem. Dr. Dewinter
PONV: The big little problem Dr. Dewinter PONV Inleiding Definitie Pathofysiologie PONV risicofactoren en prognose systemen Anti-emetica PONV schema PDNV Besluit Inleiding Incidentie van PONV: 25-30% Frequente
Nadere informatieAcute gastrointestinale bloedingen. C. Verslype Maag-, Darm- en Leverziekten Manama ASO Interne Geneeskunde 22/11/2017
Acute gastrointestinale bloedingen C. Verslype Maag-, Darm- en Leverziekten Manama ASO Interne Geneeskunde 22/11/2017 Acute gastrointestinale bloedingen Algemene aspecten van aanpak bij bloedingen Focus
Nadere informatiePh-meting. Kinderafdeling
Ph-meting Kinderafdeling Beter voor elkaar Ph- metrie / ph-meting Wat is een ph-meting Bij dit onderzoek wordt 24 uur lang de ph (zuurgraad) gemeten van de slokdarm. Ieder kind heeft periodes dat de zure
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands. Samenvatting
Samenvatting Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over magnetische resonantie (MR) enteroclyse en video capsule endoscopie (VCE). Deze twee minimaalinvasieve onderzoeksmethoden
Nadere informatieStoppen met maagzuurremmers
Stoppen met maagzuurremmers Beste patiënt Via deze informatiefolder willen we u meer informatie geven over het geleidelijk aan stoppen met maagzuurremmers meer bepaald een specifieke klasse van krachtige
Nadere informatieAstma monitoring & E-health anno 2013. TRENDS XXIII, Garderen
Astma monitoring & E-health anno 2013 TRENDS XXIII, Garderen Eric de Groot, ISALA Zwolle Rijn Jöbsis, MUMC + Maastricht Leerdoelen monitoring astma Mate van astmacontrole staat centraal Eén ideaal instrument
Nadere informatieGastro-oesofageale refluxziekte spugen bij kinderen
Gastro-oesofageale refluxziekte spugen bij kinderen Uw kind heeft klachten die kunnen wijzen op gastro-oesofageale refluxziekte. Met reflux wordt aangegeven dat maaginhoud weer in de slokdarm terechtkomt.
Nadere informatieHoesten. j.heynens 12-10-2007
Hoesten Programma Fysiologie van hoesten Wat is normaal? Differentiaal diagnose Wat betekent hoesten voor de gemeenschap? USA: 35 % van de schoolkinderen otc medicatie afgelopen 30 dagen USA: 2 miljard
Nadere informatieWaarom richtlijnen? Hoe komen richtlijnen tot stand? Pols voelen. Richtlijnen 2006: Goed voor kleintjes en hele kleintjes?
Richtlijnen 2006: Goed voor kleintjes en hele kleintjes? Waarom richtlijnen? Matthijs de Hoog Hoe komen richtlijnen tot stand? In God we trust. All others must bring data. ILCOR 403 worksheets over 276
Nadere informatieZuurmeting in de slokdarm (ambulante ph-metrie)
ENDOSCOPIE Zuurmeting in de slokdarm (ambulante ph-metrie) ONDERZOEK Zuurmeting in de slokdarm (ambulante ph-metrie) Zuur in de slokdarm is een normaal verschijnsel, gemiddeld 6% van de tijd is bij een
Nadere informatieBijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts
Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen Nikkie Aarts Afdeling Epidemiologie & Inwendige Geneeskunde 3 de Lustrum Farmacovigilantie Platform Nederland Dinsdag 19 mei 2015 Promotietraject In de dagelijkse
Nadere informatieFunctionele buikklachten
Functionele buikklachten Achtergronden Behandeling Nieuwe medicamenten Discussie Signalen wijzend op somatisch substraat Acute klachten Algemene ziekteverschijnselen (koorts/ hemodynamiek) Ongewenst gewichtsverlies
Nadere informatieMaagklachten. Algemeen onderzoek naar de maagklachten, de gevolgen daarvan en medicatiegebruik.
Maagklachten Algemeen onderzoek naar de maagklachten, de gevolgen daarvan en medicatiegebruik. Periode: 21 januari t/m 14 februari 2013 Inhoudsopgave P. 1. Aanleiding en opzet 3 Aanleiding en doel 3 Aanpak
Nadere informatieFrequente gastro intestinale problemen bij jonge kinderen. Dr. Thijs J kinderarts AZ Nikolaas
Frequente gastro intestinale problemen bij jonge kinderen Dr. Thijs J kinderarts AZ Nikolaas 1. Voeding : types en indicaties 2. Overmatig huilen a. functionele problemen b. regulatie c. medische oorzaken
Nadere informatiePlasklachten bij mannen
Plasklachten bij mannen Plasklachten komen frequent voor. Ze worden ook wel aangeduid met de verzamelnaam mictieklachten. Dit complex van klachten omvat de volgende symptomen: klachten bij het urineren,
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatieDo s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur. Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie
Do s and Don ts bij de acute opvang van een prematuur Odile Frauenfelder MA-ANP Verpleegkundig Specialist Neonatologie Wat kunt u verwachten Verschillen tussen term en preterm Consequenties voor de opvang
Nadere informatieRefluxoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar
Refluxoperatie Chirurgie Beter voor elkaar Refluxoperatie Gastro-oesophageale refluxziekte en antireflux operaties de operatie volgens Nissen en de operatie volgens Belsey Inleiding Deze folder geeft u
Nadere informatieSlikproblemen bij NMA/ALS. Nicole Frielink, logopedist
Slikproblemen bij NMA/ALS Nicole Frielink, logopedist Inhoud Normale slik Slikproblemen en beïnvloedende factoren Specifieke slikproblemen bij NMA/ALS Rol logopedist Slikken: Het geheel van gedrags-, sensorische
Nadere informatieInformatiebrochure. 24-uur ph-metrie - impedantiemeting. I Autonome verzorgingsinstelling
Informatiebrochure 24-uur ph-metrie - impedantiemeting I Autonome verzorgingsinstelling IIInhoudsopgave Inhoud van deze brochure: 1 Wat is een 24-uur ph-metrie - impedantiemeting en hoe gebeurt de meting?
Nadere informatieAntireflux operatie. Poli Chirurgie
00 Antireflux operatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over de gastro-oesophageale refluxziekte (terugstroom van maaginhoud naar de slokdarm) waarvoor via de buik een antireflux operatie
Nadere informatieBESLISBOOM MAAGKLACHTEN
23-1 BESLISBOOM MAAGKLACHTEN 1 e presentatie maagklachten met alarmsymptomen haematemesis, melaena spoedverwijzing mdl arts diensttel: 058-2861153 passagestoornis, gewichtsverlies, anaemie, 1 e presentatie
Nadere informatieBehandelmogelijkheden en ouderbegeleiding. Arianne van Driel, kinderarts Margreet Okkerse, pedagogische zorg
Excessief huilende baby's: Behandelmogelijkheden en ouderbegeleiding Arianne van Driel, kinderarts Margreet Okkerse, pedagogische zorg Opbouw presentatie Introductie Literatuur Prevalentie etcetera Differentiaal
Nadere informatieMisselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg
Misselijkheid & Braken Jan de Heer Huisartsconsulent Palliatieve Zorg Vragen bij de palliatieve helpdesks? Vragen bij de palliatieve helpdesks Pijn 43.5 % Obstipatie 15.1 % Misselijkheid 14.9 % Benauwdheid
Nadere informatieAstma monitoring & E-health anno 2012. TRENDS XXII, Garderen
Astma monitoring & E-health anno 2012 TRENDS XXII, Garderen Eric de Groot, ISALA Zwolle Rijn Jöbsis, MUMC + Maastricht Leerdoelen monitoring astma Mate van astmacontrole staat centraal Eén ideaal instrument
Nadere informatieDe oudere patiënt met comorbiditeit
De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers
Nadere informatieph-metrie Informatiebrochure
ph-metrie Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 3 1 WAT BRENGT U MEE... 4 2 WAT BRENGT U NIET MEE... 4 3 WAT IS REFLUX... 4 4 WAAROM DIT ONDERZOEK... 5 5 WAT IS EEN PH-METRIE... 5 6 HOE PLAATST
Nadere informatieHelicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten
Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten Prof. dr. M.E. Numans, huisarts VUmc Amsterdam/UMC Utrecht > LUMC Inhoud Ontwikkelingen Probleempunten bij maagklachten
Nadere informatieMRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie
MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie Department of Pediatrics / Child Neurology Center for Childhood White Matter Disorders VU University Medical Center Amsterdam, NL Hersenen en
Nadere informatieph-metrie Informatiebrochure
ph-metrie Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 2 1 WAT BRENGT U MEE?... 3 2 WAT BRENG U NIET MEE?... 3 3 WAT IS REFLUX?... 3 4 WAAROM DIT ONDERZOEK?... 4 5 WAT IS EEN PH-METRIE?... 4 6 HOE
Nadere informatieWetenschappelijke studies FODMAP-beperkt dieet
Wetenschappelijke studies FODMAP-beperkt dieet Dr Laurens van der Waaij, MDL-arts Martini Ziekenhuis Groningen 11 april 2014 FODMAP-beperkte dieet Recent een aantal gerandomiseerde studies 68-87% significante
Nadere informatieGastro intestinale problemen.
DE BEHANDELING VAN COMPLEXE LICHAMELIJKE PROBLEMEN IN DE PALLIATIEVE EN TERMINALE FASE Gastro intestinale problemen. DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE
Nadere informatieCognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met
Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van
Nadere informatieHartfalensymposium
Hartfalensymposium 22-05-2018 Hartfalen: medicatie en meer? Dr. Ward Heggermont Inleiding 3 A bowl a day keeps the doctor (or the HF nurse) away? 4 Explain, explain, explain! 5 Medicatie: deel van het
Nadere informatieVSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties
VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset
Nadere informatiePraktische aanpak van krampen, braken, diarree en constipatie bij zuigelingen
Praktische aanpak van krampen, braken, diarree en constipatie bij zuigelingen D R. K R I S TI E N E V E N S G E N E E S H E R E NK R I N G V A N T O O S T E N V A N W E S T - V L A A N D ER E N 3-10- 2
Nadere informatieWat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts
Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts Oude situatie Referenties dateren uit de jaren 50-60 Groep mijnwerkers en staalarbeiders (ECCS) Vrouwen niet als referentie geïncludeerd (globaal
Nadere informatieDirk Vanneste logopedist - stemtherapeut
Dirk Vanneste logopedist - stemtherapeut Inleiding: G.J.M. Hemminck ea., Speech therapy in patients with excessive supragastric belching a pilot study Neurogastroenterol Motil 2010 22, 24- Definitie: Patiënten
Nadere informatieVerbetering van therapietrouw. Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht
Verbetering van therapietrouw Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht Therapietrouw bij hypertensie Vrouw, 47 jaar, bloeddruk 184/102 mm Hg Diagnose: Essentiële hypertensie
Nadere informatieFunctiestoornissen van het. maag-darmkanaal. een geïllustreerde basisgids
Functiestoornissen van het maag-darmkanaal een geïllustreerde basisgids deze uitgave wordt u aangeboden door janssen-cilag b.v. Arjan Bredenoord Jan Tack André Smout Functiestoornissen van het maag-darmkanaal
Nadere informatiecasus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding
Peg of Pech casus casus Bewoonster verblijft vanaf eind jaren tachtig in het WZC en er wordt dan beslist (heel terecht) om een PEG-sonde te plaatsen. Criteria zijn de levensverwachting, kwaliteit van leven
Nadere informatieTweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding
Casus 2 Dex 1 Dex, Tweede kindje Geboren AD 38 +3 Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding 2 Dex Bij 1 maand: Krentenbaard in gezicht waarvoor AB zalf. Extra controle 2 wkn later ivm roodheid
Nadere informatieLangetermijn opvolging van prematuren
Langetermijn opvolging van prematuren Prof. dr. Koenraad Smets Dienst Neonatale intensieve zorg Universitair ziekenhuis Gent 23 november 2016 THEMA S! Groei! Wiegendood! Longproblemen! Vitaminen e.a. supplementen!
Nadere informatieInleiden bij 41 of 42 weken?
INDuction versus EXpectant management INDEX Inleiden bij 41 of 42 weken? Een overzicht van de evidence Judit Keulen MSc Esteriek de Miranda PhD Doel & vraagstelling INDEX Heranalyse van perinatale en maternale
Nadere informatieGHB: effecten en risico s intoxicatie en onthoudingssyndroom
GHB: effecten en risico s intoxicatie en onthoudingssyndroom Martijn van Noorden Psychiater Leids Universitair Medisch Centrum GHB-studiedag 2013 Inhoud GHB-effecten GHB-intoxicaties GHB-afhankelijkheid
Nadere informatieKinderen. ph-metrie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Kinderen ph-metrie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatieVoeding en ADHD. Kleurstof-onderzoek dieet-onderzoek. Acht RED-RCTs. Resultaten Kleurstofonderzoeken. Beperkingen van huidige behandeling
Voeding en ADHD De effecten van een Restricted Elimination Diet (RED) op ADHD Dr Lidy M.J. Pelsser Samen nog Beter, april Beperkingen van huidige behandeling Toename zorgen om bijwerkingen Ondanks gunstige
Nadere informatieph-metrie Informatiebrochure
ph-metrie Informatiebrochure Inhoudstafel 1 WAT BRENGT U MEE?... 4 2 WAT BRENGT U NIET MEE?... 4 3 WAT IS REFLUX?... 4 4 WAAROM DIT ONDERZOEK?... 4 5 WAT IS EEN PH-METRIE... 4 6 HOE PLAATST MEN EEN PH-METRIE?...
Nadere informatieFunctionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014
Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Obstipatie Obstipatie is de meest voorkomende gastro-intestinale aandoening op de kinderleeftijd. Naar
Nadere informatieGenoeg is genoeg! E L K E M O E N S V R O E D V R O U W L A C T A T I E K U N D I G E N I C U U Z A
Genoeg is genoeg! HET BELANG VAN VOEDEN OP MAAT E L K E M O E N S V R O E D V R O U W L A C T A T I E K U N D I G E N I C U U Z A Inleiding Gangbare praktijk Wat we in onze huidige maatschappij verwachten
Nadere informatieDe Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen
De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen 17 maart 2018 Nee-Eten contactdag Drs. Hilde Krom, arts-onderzoeker Dr. Angelika Kindermann, kinderarts-mdl INLEIDING INLEIDING Fysiologie Respiratoir
Nadere informatieCalcitonine en PCT als tumormerker
Calcitonine en PCT als tumormerker Marlies Oostendorp Symposium Genetische endocriene ziekten 2 SKML Sectie Endocrinologie 10 december 2014 PCT en calcitonine: fysiologie Calcitonine 32 aminozuren Productie
Nadere informatieTOMTOM studie K L A S S I E K E TO N S I L L E C TO M I E V S. L A S E R TO N S I L LOTO M I E B I J V O LWA S S E N E N
TOMTOM studie K L A S S I E K E TO N S I L L E C TO M I E V S. L A S E R TO N S I L LOTO M I E B I J V O LWA S S E N E N S T U D I E VA N H E T H A G A Z I E K E N H U I S D E N H A A G A L I EKE L. SCHOENMAKERS,
Nadere informatieEen verhit postoperatief beloop
Een verhit postoperatief beloop Centraal anticholinerg syndroom? R Verhage C Hofhuizen Casus Dhr V, 31-1-1952 Voorgeschiedenis: - dilatatie aorta ascendens. - AF, thrombus linker hartoor (verdwenen na
Nadere informatieBELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE
Aanbevelingen Neem de volledige medische voorgeschiedenis van de patiënt in overweging, inclusief enig eerder of gelijktijdig gebruikte biological BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Er is geen ervaring
Nadere informatieHet piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts
Het piepende kind Nascholing huisartsen 20 mei 2014 Annejet Plaisier kinderarts Incidentie van wheezing bij kinderen 18 16 Kinderen in % 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 MAS-90 Leeftijd
Nadere informatiePRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR. Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017
PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017 VROUW, 60 JAAR, PIJN BENEN EN MOE Pijn in de benen, vermoeidheid en niet kunnen staan - Al jaren last,
Nadere informatie10 e Post O.N.S. Meeting
10 e Post O.N.S. Meeting Gea Ypenga MANP, verpleegkundig specialist Ziekenhuis Bethesda, Hoogeveen CINV 15 mei 2013 1 Chemo induced nausea and vomiting Is er nieuws? Mechanisme Onderzoek CINV Bijkomende
Nadere informatieMisselijkheid en braken in de palliatieve fase
Misselijkheid en braken in de palliatieve fase Annemieke Delhaas: oncologie verpleegkundige hospice, consulent PTMN Franca Horstink-Wortel: Specialist ouderengeneeskunde/kaderarts palliatieve zorg, consulent
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieBloeddrukregeling: hoger? lager?
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Bloeddrukregeling: hoger? lager? Dr. L. Nestor Geriater www.hhzhlier.be 2 To fall or not to fall HYPERTENSIE BIJ BEJAARDEN: How to treat? That s the question! Bloeddrukregeling
Nadere informatieVoriconazol en ritmestoornissen
Voriconazol en ritmestoornissen MDO bespreking 29-10-2014 Michelle Oude Alink Casus Man 68 jaar oud Voorgeschiedenis 2014, juni: myocardinfarct wv DES-stent Sinds september verdenking pneumonie, aanvankelijk
Nadere informatiePreventie maagcomplicaties bij acetylsalicylzuur
Kennislacunes 1. Acetylsalicylzuur en risico op maagcomplicaties (noot 12 en 57) 2. Helicobacter-Pylori prevalentie (noot 13, noot 14, noot 23 en noot 30) 3. Beloop maagklachten in eerste lijn (noot 19)
Nadere informatieWorkshop F. immunotherapie
Workshop F. immunotherapie Hans de Groot, allergoloog Mijke Breukels, kinderarts-allergex Leerdoelen immunotherapie SLIT (contra)indicaties - bijwerkingen & voorwaarden toepassing SCIT (contra)indicaties
Nadere informatieObstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven
Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week
Nadere informatie