Inventaris van het archief van de Keuringsdienst voor Vee en Vlees en het Openbaar Slachthuis,

Transcriptie

1 226 Inventaris van het archief van de Keuringsdienst voor Vee en Vlees en het Openbaar Slachthuis, J.M. ROBAT Gemeentearchief Schiedam, (c) 2004

2 Beschrijving van het archief Naam archiefblok: Inventaris van het archief van de Keuringsdienst voor Vee en Vlees en het Openbaar Slachthuis [naam archiefblok verkort] Periode: Archiefbloknummer: 226 Archiefbewaarplaats: Gemeentearchief Schiedam Samenvatting van de inhoud van het archief: [beknopte samenvatting van de inhoud van het archief] - 2 -

3 INLEIDING 1. Ontwikkeling van de organisatie In de zitting van 10 mei 1898 stelde de gemeenteraad een verordening vast waarin een gemeentelijke Keuringsdienst voor Vee en Vlees in het leven werd geroepen. De verordening trad 15 september 1898 in werking. Voor die tijd wordt in de Verslagen van de toestand van de gemeente soms gesproken van animale inentingen, maar is er geen sprake van een goed georganiseerde controle. Keurmeesters kenden de tijdstippen van slachting niet en zo kon vee en vlees worden verhandeld, zonder dat het gecontroleerd was op ziekten en bederf. Bovendien kon niet worden gegarandeerd dat de slachtplaats voldeed aan eisen van hygiëne. Overigens waren er al in de periode plannen voor de bouw van een Openbaar Slachthuis. In de raadsvergadering van 20 juli 1937 werd besloten tot de instelling van een gemeenschappelijke regeling met buurgemeenten Vlaardingen, Vlaardinger-Ambacht, Maassluis en Maasland tot vorming van de Keuringskring Schiedam, met Schiedam als centrale gemeente. De regeling werd in 1938 van kracht. Doel was een betere uitvoering van de vleeskeuringsdienst en de oprichting van een gemeenschappelijk Openbaar Slachthuis in Schiedam. Dit laatste liet nog op zich wachten en het keuringsgebouw aan de St. Anna Zusterstraat nr. 27 werd daarom zodanig ingericht dat er onder toezicht wrakke runderen konden worden geslacht. In de Verordening op de Keuringsdienst voor vee en vlees in de gemeente Schiedam van 22 juli 1938, Gemeentebladen 1938 nr. 55b, was een overgangsbepaling opgenomen waarin vermeld staat dat het keuringsgebouw moet worden gelezen in de plaats van Openbaar Slachthuis. De Keuringsdienst stond onder leiding van een directeur, die ook optrad als gemeentelijk veearts voor de gemeenten van de Keuringskring, zo valt te lezen in de Instructie van de Directeur van de Keuringsdienst voor vee en vlees, Gemeentebladen 1938 nr. 12, 1 juli In 1938 werd ook de Commissie van Advies van de Keuringskring Schiedam ingesteld, met als leden vertegenwoordigers van de kringgemeenten. In het geïnventariseerde archief bevinden zich de vergaderstukken uit de periode Het zijn afschriften. Ze horen daarom bij het beschreven archief en worden niet apart beschreven als gedeponeerd archief of als het archief van een andere archiefvormer. Op 26 oktober 1942 werd het Openbaar Slachthuis, gelegen aan de Vlaardingerdijk nr. 300, in gebruikgenomen (volgens het jaarverslag van de Keuringsdienst 1942, waarin ook de verordening van 28 juli op het gebruik van het slachthuis, Gemeentebladen, 1942 nr. 25)

4 De directeur van de Keuringsdienst was ook directeur van het Openbaar Slachthuis. Tussen 1963 en 1966 werd het Slachthuis nog uitgebreid, maar hierna verslechterde de financiële situatie totdat sluiting onvermijdelijk werd. Bovendien werd op 8 februari 1984 een nieuwe vleeskeuringswet aangenomen, waarin een groot aantal taken van de Openbare Slachthuizen werden overgedragen aan het Rijk. De sluiting van het Openbaar Slachthuis van Schiedam zou plaatsvinden op 1 april 1986, maar werd uitgesteld tot 15 januari 1987 en op 1 februari was het gebouw ontruimd. 2. Verantwoording van de inventarisatie - 4 -

5 2.1 Ordening Het grootste deel van het archief, ca. 6 meter, bestond uit portefeuilles met op het etiket de volgende gegevens: dossier met nummer en onderwerpbeschrijving, al of niet onderverdeeld. Binnen een portefeuille waren de stukken steeds chronologisch geordend binnen jaaromslagen. Aangezien portefeuilles met stukken van hetzelfde onderwerp in een aantal gevallen steeds hetzelfde dossiernummer hadden, leek er sprake te zijn van een rubriekenstelsel. Zo hebben de portefeuilles met stukken van de Adviescommissie van steeds nummer 9 en staan de nummers 11 en 12 voor Begroting, respectievelijk creditzijde, en debetzijde, In even zoveel gevallen zijn er echter meer nummers voor hetzelfde onderwerp. Zo hebben verordeningen nummer 5 in , maar 15 in ; jaarverslagen nummer 10 in en 6 in Hetzelfde geldt voor de lange serie van de Adviescommissie: de oudste stukken uit hebben niet nummer 9, maar 28. De verklaring zou kunnen zijn dat met de ingebruikneming van het Openbaar Slachthuis is gestart met een nieuw rubriekenstelsel. Een aantal dossiers heeft namelijk als exacte begindatum 26 oktober Bovendien bevatten dossiers met hetzelfde nummer maar verschillende onderwerpen altijd stukken uit verschillende perioden. Hoewel er dus mogelijk twee rubriekenstelsels zijn geweest, is reconstructie daarvan niet gewenst, omdat de toegankelijkheid van het archief daardoor wordt verminderd. Er valt geen heldere samenhang te constateren tussen de nummers en daarom mag worden aangenomen dat ze vrij willekeurig aan de onderwerpen zijn toegekend. Er heeft vermoedelijk nooit een wens bestaan om samenhang aan te geven via de rangorde van nummers. Daarom is gekozen voor een geheel nieuwe ordening, met als uitgangspunt een indeling in stukken van algemene aard en bijzondere onderwerpen, zoals die ook in andere inventarissen te vinden is. De bijzondere onderwerpen zijn samengebracht in een aantal hoofdstukken, gebaseerd op de organisatie en de verschillende werkzaamheden van de Keuringsdienst en het Openbaar Slachthuis. Hierbij is niet gestreefd naar een samenhang zoals die bestaat in de Basis Archiefcode

6 2.2 Selectie voor vernietiging en bewaring. Het archief is in 1981 en 1985 overgebracht naar het Gemeentearchief en gedeeltelijk bewerkt. In 1981 werden veel bescheiden uit de periode ca voor vernietiging geselecteerd. Als gevolg van de nieuwe Vleeskeuringswet van 8 februari 1984 moesten bescheiden die betrekking hadden op die taken die door het Rijk werden overgenomen, worden overgedragen aan de Rijkskeuringsdiensten. Het ging daarbij om stukken van veterinair-technische aard, zoals afschriften van exportverklaringen, importaanvragen en gezondheidscertificaten. De overige bescheiden werden in opdracht van het Ministerie van Landbouw en Visserij overgedragen aan het Gemeentearchief. Dit vond plaats in Het te inventariseren archief van ca. 7,25 meter bestond voornamelijk (6 meter) uit portefeuilles, daarnaast waren er twee series kasboeken van inkomsten en uitgaven, enkele ordners, banden, delen en een doos. De stukken, die zijn geselecteerd voor bewaring, dateren uit Bij de inventarisatie werden ook oudere stukken gevonden (vanaf 1922), maar die behoorden niet tot het archief of zijn geselecteerd voor vernietiging. Van de 7,25 meter werd 5,25 meter voor vernietiging geselecteerd, voornamelijk omdat het van zeer tijdelijk administratief belang was of elders (in samenvatting) al was gearchiveerd. Bij de selectie is ruimhartig geopereerd en onder de 2 meter te bewaren, zitten veel stukken die op zichzelf voor vernietiging in aanmerking komen. Ze geven echter een goed beeld van de uitvoering van de werkzaamheden van de Keuringsdienst en het Openbaar Slachthuis. 3. Wijze van citeren Verwijzing naar archiefstukken uit dit archief geschiedt door (eerste maal altijd volledig): Gemeentearchief Schiedam, Archief van de Keuringsdienst voor Vee en Vlees en het Openbaar Slachthuis, , inv.nr...: of (verkort) GA Schiedam, Keuringsdienst en Openbaar Slachthuis, inv.nr

7 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen I. Stukken van algemene aard 1 Jaarverslagen, 1939, 1942, 1945, 1946, 1977, 1978, Stukken betreffende het jaarverslag van de Keuringsdienst van vlees en vee "Kring Schiedam", pak. II. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 1. Organisatie 3 Stukken betreffende de instelling van de Keuringskring Schiedam op grond van de gemeenschappelijke regeling voor de uitvoering van de vleeskeuringswet van 1919, volgens besluit van de Gemeenteraad 1937 jul. 20, waarbij Schiedam fungeert als centrale gemeente en Vlaardingen, Vlaardinger-Ambacht, Maassluis en Maasland als kringgemeenten, Verklaringen door vleesgrossiers in verband met de mogelijke sluiting van het Openbaar Slachthuis, Regelgeving 5 Verordeningen van de gemeenten Schiedam, en Kethel en Spaland betreffende de keuring van vee en vlees, sept. 1 pak. 6-7 Verordeningen inzake de Vleeskeuringswet en de Hinderwet, 1942 okt. 26 (opening van het Openbaar Slachthuis), pakken , , Personeel 8 Stukken betreffende de vergaderingen van de Commissie van Medezeggenschap,

8 4. Financiën 9 Financiële verslagen van het Openbaar Slachthuis, omslag met 4 delen. 10 Grootboek van inkomsten en uitgaven, met alfabetische naamindex, deel. 5. Gebouwen 11 Stukken betreffende de bouw(plannen) van een Openbaar Slachthuis, 1924, , pak. 12 Stukken betreffende de verbouwing van het dienstgebouw van de Keuringsdienst (vanwege een reorganisatie), St. Anna Zusterstraat nr. 27, Stukken betreffende de bouw en inrichting van het Openbaar Slachthuis aan de Vlaardingerdijk, pakken, 13 Bestek en voorwaarden en tekeningen, Begeleidende stukken, inclusief documentatie van meet- en weeginstrumenten, Begeleidende stukken, inclusief documentatie van meet- en weeginstrumenten, Verslag van het overleg tussen directeur Ten Have van het Openbaar Slachthuis en de heer Van der Vlist van Gemeentewerken betreffende de ontsluiting van het Openbaar Slachthuis in het kader van de reconstructie van de Slachthuisbuurt, 1976 sep Benodigdheden en hulpmiddelen 17 Stukken betreffende de levering van instrumenten, meubels en kantoorbenodigdheden voor de verbouwing van het Keuringsgebouw, St. Anna Zusterstraat nr. 27, Verslagen van de jaarlijkse inventarisaties van de inboedel van de gebouwen van de Keuringsdienst, , , omslagen. 18 Van het Keuringsgebouw St. Anna Zusterstraat nr. 27 te Schiedam en het keurlokaal Schoolstraat 12 te Vlaardingen,

9 19 Van het Openbaar Slachthuis aan de Vlaardingerdijk, 1942, , Stukken betreffende de levering van materialen en diensten voor de inrichting en bedrijfsvoering van het Openbaar Slachthuis, pakken, 20 Offertes en catalogi, Leveranties, Leveranties, te weten: extra rantsoenen zeep en waspoeder, benzine en olie voor de dienstauto en olie voor de machinekamer, Uitvoering taken Processen-verbaal van geconstateerde overtredingen, , pak en (Deskundigheids)verklaringen van onderzoeken door de Keuringsdienst, , , omslag, 1 pak. 25 Afgegeven aan de Politie, Afgegeven aan de Officier van Justitie, de Politie en anderen. Met sectieverslagen, , Stukken betreffende de werkzaamheden van de Controledienst, waaronder controle op de leveranties van vlees aan het ziekenhuis en correspondentie over laboratoriumonderzoek, Stukken betreffende werkzaamheden van de Keuringskring, Stukken betreffende de keuring van wild en gevogelte, met name opgaven van (af)gekeurde en geslachte konijnen, , Tweede Wereldoorlog N.B. Een aantal zaken hebben betrekking op preventiemaatregelen in verband met de mogelijke uitbraak van een oorlog. Verder zijn van een aantal zaken alleen stukken gevonden uit de periode Op grond hiervan zijn deze samengebracht in een apart hoofdstuk

10 30-31 Stukken betreffende de organisatie van de Luchtbeschermings-Veterinaire Dienst (lb.vtd.), onderdeel van de Luchtbeschermingsdienst, ingesteld in verband met de oorlogsdreiging, pakken juni juli N.B. De Commissaris van Politie was hoofd van de Luchtbeschermingsdienst, de directeur van het Openbaar Slachthuis hoofd van de lb.vtd. 32 Stukken betreffende de controle op huisslachtingen, Stukken betreffende het toezicht op de distributie van vlees en vet, Stukken betreffende de levering van vlees en dienstverlening aan de Duitse Wehrmacht, 1940 juni mei en betreffende de normalisering van de werkzaamheden na de bevrijding, Stukken betreffende de uitgifte van volkstuinen op het terrein van het Openbaar Slachthuis aan de Vlaardingerdijk, aan leden van het personeel van de Keuringdienst, Lijst houdende opgave van slagerijen die vanaf 4 okt van overheidswege gesloten zijn, in het kader van de vestigingswet, 1943 dec stuk. 37 Stukken betreffende het gebruik van de kookinstallatie van het Openbaar Slachthuis aan de Vlaardingerdijk voor massavoeding, stukken. 9. Commissie van Advies "Keuringskring Schiedam" Stukken betreffende de vergaderingen, , ingekomen bij de Keuringsdienst, niet de originelen van de Commissie zelf. 10 pakken. N.B.: De Adviescommissie werd ingesteld in het kader van de Gemeenschappelijke Regeling betreffende de uitvoering van de Vleeskeuringswet. De eerste vergadering van de Commissie vond plaats op 28 mei mei juli okt

11 Stukken betreffende noodslachtingen en huisslachtingen, besproken door de Commissie van Advies, Keuringskring Schiedam, 1944, Documentatie betreffende ontwikkelingen in de organisatie: Vergaderstukken van provinciale en landelijke samenwerkingsverbanden inzake de positie van de Openbare Slachthuizen, ter kennisgeving ontvangen door de Adviescommissie Keuringskring Schiedam, 1953, Slachthuiscontactcommissie 50 Stukken betreffende de vergaderingen van de Slachthuiscontactcommissie voor het Openbaar Slachthuis, pak

12 Inhoudsopgave Beschrijving van het archief 2 INLEIDING 3 1. Ontwikkeling van de organisatie 3 2. Verantwoording van de inventarisatie Ordening Selectie voor vernietiging en bewaring Wijze van citeren 6 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen 7 I. Stukken van algemene aard 7 II. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 7 1. Organisatie 7 2. Regelgeving 7 3. Personeel 7 4. Financiën 8 5. Gebouwen 8 6. Benodigdheden en hulpmiddelen 8 7. Uitvoering taken 9 8. Tweede Wereldoorlog 9 9. Commissie van Advies "Keuringskring Schiedam" Slachthuiscontactcommissie