GEDACHTEWISSELING VERSLAG. namens de Subcommissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid uitgebracht door mevrouw Veerle Heeren

Transcriptie

1 Zitting maart 2007 GEDACHTEWISSELING over de resultaten van de Europese Raad voor Landbouw en Visserij van 29 januari 2007 en over de voorgestelde herziening van de Europese gemeenschappelijke marktordening (GMO) voor groenten en fruit VERSLAG namens de Subcommissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid uitgebracht door mevrouw Veerle Heeren 2831 LAN

2 2 Samenstelling van de commissie: Voorzitter: de heer Jos De Meyer. Vaste leden: de heren Stefaan Sintobin, Frans Wymeersch; de heer Jos De Meyer, mevrouw Tinne Rombouts; de heer Jacky Maes, mevrouw Els Robeyns; de heren Karlos Callens, Jul Van Aperen. Toegevoegde leden: de heer Jef Tavernier; de heer Mark Demesmaeker.

3 3 Stuk 1128 ( ) Nr. 1 DAMES EN HEREN, De Subcommissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid organiseerde op 6 februari 2007 een gedachtewisseling met mevrouw Sophie Dewispelaere en de heer Frans Coussement, raadgevers van het kabinet van Vlaams minister-president Yves Leterme, minister bevoegd voor Landbouw, over de resultaten van de Europese Landbouw- en Visserijraad van 29 januari 2007 en over de voorgestelde herziening van de Europese gemeenschappelijke marktordening (GMO) voor groenten en fruit. I. TOELICHTING BIJ DE EUROPESE LAND- BOUW- EN VISSERIJRAAD VAN 29 JANU- ARI 2007 Mevrouw Sophie Dewispelaere stelt dat de voorgestelde herziening van de Europese gemeenschappelijke marktordening (GMO) het belangrijkste punt was op de agenda van de Europese Raad van 29 januari Verder stonden op de agenda van de Europese Raad een voorstel tot wijziging van de GMO granen, een voorstel tot wijziging van de financieringsverordening, de stand van zaken van de WTO-besprekingen en een voorstel van verordening houdende een verbod op invoer van katten- en hondenbont. Een van de varia-items was suiker. 1. GMO groenten en fruit De GMO groenten en fruit bestaat al een aantal jaren. Nadat de GMO al eens werd hervormd in 1996 is het tijd voor een nieuwe hervorming. De spreekster geeft een overzicht van de overwegingen die aan de basis liggen van de wijzigingsvoorstellen die de Europese Commissie voorstelt. Die overwegingen liggen in de lijn van de normale wetgeving voor de GMO groenten en fruit. Ten eerste wil de Europese Commissie de competitiviteit en de marktoriëntatie verbeteren. In een GMO wordt het aanbod geconcentreerd en werkt men samen binnen de keten om tot een verhoogde afzet, een betere prijs en een betere marktsturing te komen. Daarnaast wil de Europese Commissie bijdragen aan een duurzame productie. In de actieplannen zullen voorwaarden opgelegd worden die tegemoetkomen aan bezorgdheden over leefmilieu en productie. Ten derde wil de Europese Commissie de consumptie van groenten en fruit verhogen. Ten vierde wil de Europese Commissie zich extra inspannen om het milieu te behouden en te beschermen. Dit is een bijzondere klemtoon in de GMO. De Europese Commissie wil inkomstenfluctuaties als gevolg van marktcrisissen verminderen. Het nieuwe crisisbeheersinstrument wordt voor het eerst opgenomen in een GMO. De doelstellingen van de nieuwe GMO groenten en fruit zijn dezelfde gebleven: het aanbod concentreren, de productie afstemmen op de kwalitatieve en de kwantitatieve marktbehoeften, de productiekosten verminderen door samen te werken, de prijzen reguleren door vraag en aanbod te concentreren in telersverenigingen en tot slot de landbouwpraktijk en het afvalbeheer milieuvriendelijker maken. De heer Karlos Callens vraagt bijkomende uitleg over de manier waarop prijzen gereguleerd kunnen worden. Mevrouw Sophie Dewispelaere zegt dat prijsregulering tweeledig is. Enerzijds wordt het marktaanbod gegroepeerd. Een warenhuis is bijvoorbeeld bereid Flandria-tomaten af te nemen mits ze in een bepaalde hoeveelheid geleverd worden en aan bepaalde prijs- en kwaliteitsvoorwaarden voldoen. Als de aanbodzijde aan de voorwaarden voldoet, kan zij een bepaalde prijs vragen. De spreekster benadrukt dat zulks heel theoretisch en in de feiten niet eenvoudig is. Belangrijk in deze hervorming is dat het totale budget overeind blijft. Groenten en fruit vertegenwoordigen 3,1 percent van het totale landbouwbudget voor groenten en fruit of 17 percent van de landbouwproductiewaarde. Conform de budgettaire kaders zal het budget jaarlijks met 5 tot 7 percent stijgen. Hoewel het Vlaamse landbouwareaal maar 1 percent van het totale areaal vertegenwoordigt, krijgt Vlaanderen meer dan 6 percent van de EU-middelen. De Europese Unie wil dat meer telersverenigingen worden opgericht. Vlaanderen haalt een organisatiegraad van ruim 86 percent. Voor de directe verkoop moet elke lidstaat een maximumpercentage vaststellen. De huidige regeling staat toe dat een beperkt productieaandeel langs een ander kanaal dan de telersvereniging verkocht wordt. De Europese Commissie beschouwt dat als een beperking van de flexibiliteit en wil de mogelijkheden versoepelen. De Europese Commissie wil dat minimaal

4 4 10 percent van de productie op een andere manier verkocht wordt. De lidstaten beslissen zelf hoe ze deze maatregel nader uitwerken. Een aantal telersverenigingen zal dit item als discussiepunt naar voren schuiven. Thuisverkoop ondermijnt de verzekerde afzet. Ze zien thuisverkoop als concurrentievervalsing. De spreekster ziet geen bezwaar in het voorstel om telers toe te staan een deel van de productie zelf te verkopen mits dat percentage verzoenbaar is met de verwachtingen ten aanzien van de telersverenigingen. De delegatie van taken en groeperingen zal nader tot uiting komen in de verordening. Het betreft een aantal controlebepalingen die van de lidstaten naar de telersverenigingen zullen verschuiven. De verplichting om contracten af te sluiten met de industrie valt weg. België is een van de lidstaten die daarom vraagt. De telersverenigingen hoeven niet in te staan voor bewaring, sortering en marketing. De maximale steun van 4,1 percent van de totale omzet blijft ongewijzigd. Samen met de telersbijdrage van 50 percent haalt men 8,2 percent. De 50 percent Europese steun kan tot maximaal 60 percent verhoogd worden mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. Het moet bijvoorbeeld gaan om een transnationale telersvereniging, een ketenbenadering, biologische productie en een eerste operationeel programma na de fusie van een aantal telersverenigingen. Daarnaast moet de organisatiegraad lager zijn dan 20 percent. Voor de nieuwe lidstaten zijn de voorwaarden van biologische productie algemeen geldend gezien hun achterstand. Vervolgens somt de spreekster nog een aantal nieuwe items op uit de hervormde GMO. Er moeten nationale richtsnoeren opgesteld worden voor milieuvriendelijke maatregelen. Dat is geen probleem voor Vlaanderen en België omdat de operationele programma s op basis van een strategie worden opgesteld. De Vlaamse strategie bevat al milieubepalingen. De Europese Commissie wil dat minimaal 20 percent van de middelen uit de operationele programma s bestemd is voor milieuvriendelijke maatregelen. Vlaanderen haalt die norm, maar een verplichting maakt een en ander minder flexibel. Vlaanderen heeft daar nog geen standpunt over ingenomen. De Europese Commissie wil voorts een nationale strategie voor duurzame operationele programma s. Omdat België dat al doet, heeft de minister het overleg met de sector al opgestart. Parallel aan de besprekingen binnen de Europese Raad wordt met de sector het dossier vanuit twee invalshoeken bekeken: ten eerste wijzigingen aan het Europese kader en ten tweede de Vlaamse invulling. Van zodra de nieuwe GMO is goedgekeurd wellicht juni 2007 moet Vlaanderen een eigen strategie opstellen voor de milieuaspecten van de operationele programma s en voor het volledige programma. Vanaf 1 januari 2009 moeten de nieuwe operationele programma s van start gaan. In 2008 worden plannen opgemaakt en goedgekeurd. De nationale strategie zal onder meer bestaan uit een ex-anteanalyse. Europa zal uitgaan van een soort nulmeting. Aangezien België een voorloper is, zal het vermoedelijk in vergelijking met de andere lidstaten maar een beperkte vooruitgang meer kunnen boeken. Dit is dan ook een aandachtspunt. Daarnaast bevat de strategie doelstellingen, performantie-indicatoren om aan te kunnen tonen dat de middelen zinvol besteed zijn, een evaluatie van de huidige programma s, rapporteringsverplichtingen en een eigen positieve lijst van de lidstaat. De minister heeft de administratie opgedragen de huidige programma s te evalueren. Fundamenteel is dat de nieuwe GMO groenten en fruit deel uitmaakt van de hervorming van het gemeenschappelijke landbouwbeleid. De GMO zal geen gekoppelde steun meer bevatten. Voor Vlaanderen stelt dat geen probleem omdat de gekoppelde steun werd uitgewerkt voor de verwerkte producten, waar Vlaanderen nooit beroep op heeft gedaan. De MTR-premies zullen dan ook niet verhogen. Als het voorstel wordt goedgekeurd in zijn huidige vorm worden toeslagrechten wel activeerbaar op het groenten-, fruit- en aardappelenareaal. Een bedrijf zal zijn toeslagrechten op meer hectares kunnen activeren waardoor de hoogte van de toeslagrechten daalt per hectare. De referentie geldt voor de nieuwe toeslagrechten maar dat is niet van toepassing op België. Er zijn geen quota voor België. Wel belangrijk voor België zijn de activeerbare hectares en cross compliance. De handelsnormen worden eenvoudiger en beter. Er wordt verwezen naar de codex alimentarius. Een en ander moet nog vertaald worden in een commissieverordening. Het externe deel blijft zo goed als ongewijzigd. Enkel de uitvoerrestituties worden geschrapt. Vlaanderen heeft daar geen probleem mee omdat de tuinbouw competitief is. Maar zo lang als de WTOonderhandelingen niet afgerond zijn, is deze beslis-

5 5 Stuk 1128 ( ) Nr. 1 sing voorbarig. De handel met derde landen is goed geregeld in de GMO groenten en fruit. Promotie blijft belangrijk binnen de GMO. De doelstelling van promotie is consumptie bevorderen. Promotie binnen het operationele programma blijft mogelijk. Generieke promotie buiten de GMO blijft ook mogelijk. De Europese bijdrage stijgt van 50 tot 60 percent voor consumptiebevorderende acties gericht op de jeugd. In het kader van crisismanagement zijn eveneens promotiecampagnes mogelijk. Crisismanagement is niet verplicht. Telersverenigingen die in het operationele programma aan crisismanagement doen, moeten 30 percent van hun middelen eraan besteden. De spreekster veronderstelt dat het vereiste percentage wellicht nog zal dalen. Crisismanagement zal het mogelijk maken om producten uit de markt te nemen. De telers zullen er de helft van betalen. Producten kunnen binnen het actiefonds gratis aangeboden worden aan jeugdverenigingen, ziekenhuizen en rusthuizen. Men kan een oogstverzekering afsluiten. Men kan promotie maken. Het zijn een hele reeks maatregelen om crisissen te minimaliseren of te vermijden. Tijdens de Europese Raad van 29 januari heeft de Europese Commissie haar voorstel voor de eerste keer gepresenteerd. Er is nog geen fundamenteel debat gevoerd. Het voorstel wordt op dit ogenblik theoretisch en technisch bekeken door werkgroepen. In een volgende fase wordt het bekeken door het Speciaal Comité Landbouw (SCL). Dat is een politiek niveau waarop discussiepunten naar voren gebracht kunnen worden. In april wordt het voorstel opnieuw besproken door de ministers. De bedoeling is dat op 11 juni in de Raad in Luxemburg een akkoord wordt gesloten. De ontkoppeling van de steun is vooral voor de zuidelijke lidstaten een discussiepunt. De mogelijkheid om de toeslagrechten te activeren op om het even welk areaal is een punt van discussie voor alle lidstaten. 2. Overige agendapunten Op de Europese Raad van 29 januari werd een beslissing over de GMO granen uitgesteld. Deze GMO schaft de interventie voor granen af. Vlaanderen heeft daar weinig problemen mee gezien de prijzen op de wereldmarkt. Voor de Europese Commissie is deze hervorming belangrijk in het kader van de WTO-besprekingen. De GMO financiering Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) gaat over één technische aanpassing aan de financieringsverordening. De betaling van producten in interventie wordt gewijzigd. Ook deze GMO is uitgesteld. Voor wat de WTO-onderhandelingen betreft, is er tijdens de Raad geen fundamenteel debat gevoerd over de mandaatswijziging. De Europese Commissie is er nog altijd van overtuigd dat haar mandaat niet is overschreden. Het is tot een woordenwisseling gekomen tussen de Franse minister voor Landbouw en de Europese commissaris Fischer Boel. Uiteindelijk hebben alle lidstaten het vertrouwen in de commissaris herbevestigd. Niemand heeft echter zicht op de toezeggingen die gebeuren op het hoogste niveau. De Europese Commissie stelt dat een Europees verbod op de productie van katten- en hondenbont onmogelijk is. De invoer ervan en de handel erin kan de Europese Commissie wel verbieden. Zo goed als alle lidstaten steunen dit voorstel. Op de federale ministerraad is recent een verbod op de productie van katten- en hondenbont goedgekeurd. De thematische strategie voor de bodembescherming wordt behandeld door het departement Leefmilieu. Het onderdeel bodembescherming heeft echter een rechtstreekse impact op de landbouw. Niemand is tegen de doelstellingen van de kaderrichtlijn. De doelstellingen en verplichtingen van de kaderrichtlijn mogen echter niet in strijd zijn met de verplichtingen in het kader van de cross compliance enzovoort. De kaderrichtlijn is danig ruim en vaag dat problemen zo goed als uitgesloten zijn. Inzake cross compliance zijn de nieuwe randvoorwaarden voor dierenwelzijn van toepassing sedert 1 januari De uitwerking leidt tot enkele praktische vragen en problemen. Het is niet duidelijk aan welke parameters de lidstaten zich moeten houden. De Europese Commissie heeft verwezen naar het rapport over cross compliance dat in maart 2007 zal verschijnen. Dat rapport zal automatisch gekoppeld worden aan een nieuw voorstel dat een aantal wijzigingen zal bevatten. Men tast nog in het duister over de omvang van de wijzigingen. Op vraag van een aantal lidstaten heeft de Europese Commissie een mededeling gedaan over suiker. Het is natuurlijk een dubbelzinnige situatie. Het herstructureringsfonds is eigenlijk niet in zijn opzet geslaagd. Bepaalde lidstaten hebben nog geen of onvoldoende quota ingediend. Daardoor is er nog steeds een over-

6 6 aanbod. De Europese Commissie dwingt de lidstaten ertoe om de quota op een andere manier af te bouwen. Dat is de reden waarom de suikerprijzen een probleem vormen voor de suikerindustrie. Voor de bietplanters is er een verplichte minimumprijs per hectare, maar voor de industrie niet. Daarom is er een eenmalige withdrawal of een preventieve extractie uit de markt van 12 percent van de quota aangekondigd. Met die aankondiging wil de Europese Commissie de telers er op voorbereiden dat ze in oktober 12 percent minder zullen kunnen afzetten. De Commissie heeft ook duidelijk gemaakt dat pas in oktober 2007 de feitelijke quotareductie voor de campagne die nu start, zal bepaald worden. Het is immers niet mogelijk te bepalen hoeveel er ook effectief minder ingezaaid zal worden. Heel fundamenteel is natuurlijk het herstructureringsfonds. Dat verklaart de ontgoochelde reactie van de Vlaamse minister-president. Als dat fonds gewerkt had, zou de quotareductie niet nodig zijn. Vlaanderen heeft een heel competitieve en concurrentiële suikerbietsector. Zolang er een overaanbod is, betaalt Vlaanderen mee voor de verlengde productie van de minder competitieve landen. De Europese Commissie heeft herhaald dat ze niet zal aarzelen om, als het herstructureringsfonds blijft falen, vanaf 2010 een permanente lineaire quotareductie op te leggen. Mevrouw Sophie Dewispelaere zegt dat er over plattelandontwikkeling een technisch probleem was met de commissie-interpretatie van de vergoedingen die Vlaanderen wil uitbetalen, vooral het onderdeel topup. Top-up betekent eigenlijk gewoon staatssteun die niet meer door Europa gecofinancierd wordt. De commissie Landbouw kwam er niet uit, en ook op de Raad werd geen uitsluitsel verkregen. Vlaanderen wacht op een antwoord. De Europese Landbouw- en Visserijraad van februari is geannuleerd, de Raad komt pas op 19 maart 2007 opnieuw samen. II. VRAGEN EN OPMERKINGEN VAN DE LEDEN Mevrouw Veerle Heeren vraagt wat de inspanningen voor milieuvriendelijke maatregelen in het kader van de GMO groenten en fruit, precies betekenen voor Vlaanderen. Vlaanderen neemt al heel veel maatregelen. Wat kan het nog meer doen? De veilingen hebben al heel veel creativiteit aan de dag gelegd voor hun programma s. Dat bewijzen de subsidies die ze vergaard hebben. In welke mate hebben ze de garantie dat ze nog subsidies zullen kunnen binnenhalen? Een aantal ministers heeft al initiatieven genomen om de veilingen te laten samenwerken. De spreker leest dat het de bedoeling is nog meer samenwerking te stimuleren. Op welke manier zal dat gebeuren? Gelukkig bestaan de GMO-gelden. De producent, de teler verstaat vaak niet dat de middelen niet rechtstreeks aan hem maar wel aan de telersvereniging toegekend worden. Zullen de VLIF-middelen binnenkort niet meer toegekend worden aan de telersverenigingen, of heeft dat er niets mee te maken? Mevrouw Tinne Rombouts stelt vast dat de GMO-gelden voornamelijk bedoeld zijn om samenwerking te stimuleren. Er zijn echter nieuwe overwegingen zoals een duurzame productie, verhoogde inspanningen voor het behoud en de bescherming van het milieu. Die bieden bijkomende kansen, hoewel er inderdaad al heel wat inspanningen geleverd zijn. Zullen die middelen rechtstreeks aan de tuinder toegekend worden? Moet de verdeling van die middelen ook door de telersverenigingen georganiseerd worden en hoe creëert dat kansen voor de tuinbouwsector? Het budget zal jaarlijks 5 tot 7 percent stijgen. Er staat duidelijk bij dat de maximumsteun per telersvereniging niet zal stijgen. Hoe staat het met de subsidies van de telersverenigingen: is het maximum al bereikt? De spreker is blij met het standpunt van België over de bodemsanering. De bodemrichtlijn is trouwens ook besproken in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement. Ze heeft daar ook gezegd dat Vlaanderen al ver staat op het vlak van de bodembescherming. Door het grote verschil met sommige andere Europese landen lijkt het haar niet verstandig om op Europees niveau nog bijkomende maatregelen af te spreken. De heer Jos De Meyer z egt dat mevrouw Dewispelaere verwezen heeft naar het dierenwelzijn. Heeft Europa relevante richtlijnen over de pelsdieren? Zo ja, kan mevrouw Dewispelaere die aan de commissie bezorgen? Mevrouw Sophie Dewispelaere bevestigt dat de sector al heel wat inspanningen voor milieuvriendelijke werkwijzen heeft geleverd. Het zal dus geen probleem

7 7 Stuk 1128 ( ) Nr. 1 zijn om het minimumpercentage van 20 percent te halen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de lastenboeken van Flandria. Ook voor de verpakking werkt de industrie meer en meer met duurzame materialen. Dat betekent niet dat er geen initiatieven meer mogelijk zijn. Het is aan de telersverenigingen om dat te beoordelen. De overheid zal daar zeker ook over nadenken. De biologische productie is een bijkomende milieuinspanning maar ook op dat vlak zijn verbeteringen mogelijk. Er is maar één veiling met een biologisch aanbod. De heer Frans Coussement wijst erop dat ook bijkomende bedrijfsbegeleiding in uitvoering van het nieuwe MAP tot de mogelijkheden behoort. Mevrouw Sophie Dewispelaere beaamt dat vorming en opleiding ook een vorm van innovatie kunnen zijn. Bepaalde nieuwe processen laten energiezuinigere productie toe. Kortom, milieuvriendelijke praktijken is een ruim begrip. Het zal dus geen probleem zijn om de 20 percent op te gebruiken en bijkomende inspanningen te leveren. Het klopt dat de Europese Commissie de samenwerking van de fruitveilingen promoot. De spreker wenst niets te zeggen over initiatieven van vorige ministers die tot geen bijkomende samenwerking geleid hebben. Samenwerking is zinvol en bijkomende inspanningen daarvoor zouden aan de doelstelling tegemoetkomen. In het commissievoorstel staat een verhoogde communautaire steun bij samenwerking, bij een fusie van telersverenigingen enzovoort. Het minimale aantal telers in Vlaanderen is substantieel hoger dan in de verordening. Vlaanderen heeft dus steeds gewaakt over voldoende samenwerking. Dat betekent natuurlijk niet dat het daartoe beperkt moet blijven. Voor sommige tuinders zou het een voordeel zijn om samen te werken in een minder grote organisatie. De spreker denkt aan telers van producten die moeilijker of minder voordelig via een veiling aan de man gebracht worden. Dat wordt nu niet meer a priori uitgesloten. Indien zinvol en gewenst, is het het moment om wijzigingen voor te stellen. Alle Europese middelen worden benut en er worden evenveel Vlaamse middelen tegenover gesteld. Europa legt echter geen maximum op. De werking van de telersverenigingen moet niet beperkt worden tot de 8,2 percent van de omzet. Dat is trouwens nu al niet meer het geval. Vlaanderen vraagt trouwens expliciet aan Europa om geen maxima op te leggen. Dat zou immers zeker de transnationale of gefuseerde telersverenigingen inperken. Telersverenigingen kunnen genieten van steun in het kader van de operationele programma s maar ook in het kader van het VLIF. De vraag kan dus gesteld worden of het opportuun is om de twee kanalen te handhaven. Misschien is het nuttiger om een en ander beter op mekaar af te stemmen. Dat moet nu bekeken worden, zo niet ligt alles voor vijf jaar vast. De minister heeft gezegd dat een discussie niet betekent dat de middelen voorheen niet goed aangewend zijn, of dat het hele systeem wijzigt. De conclusie kan ook zijn dat de huidige werkwijze goed is. De kaderrichtlijn over de bodembescherming en -sanering wordt behandeld in de raad Leefmilieu. Wallonië heeft een heel ander standpunt dan Vlaanderen en ook het federale niveau heeft een eigen mening. België zal dus allicht een afgezwakt compromis verdedigen. Er bestaan geen Europese regels voor dierenwelzijn in de pelsdierhouderij. Er zijn wel een aantal aanbevelingen van de Raad van Europa. De voorzitter concludeert dat België dus geen enkele richtlijn overtreedt. Mevrouw Veerle Heeren hoopt dat subsidies in het kader van de operationele programma s VLIF-steun niet zullen uitsluiten. Het argument van de telersverenigingen tegen het minimumpercentage directe verkoop is dat zij kwaliteitsnormen kunnen opleggen. Die normen zijn noodzakelijk voor het overleven van de sector. Vormt het minimumpercentage van 10 percent dat los van de telersverenigingen kan verkocht worden, geen gevaar voor de kwaliteitsbewaking? De heer Frans Coussement beaamt dat, anderzijds geeft het minimumpercentage het bedrijf meer ruimte. Nu is de leveringsplicht vrij sterk. Het risico bestaat wel dat de telers hun beste producten zelf verkopen en de rest aan de telersverenigingen. Er moet gestreefd worden naar een evenwicht. Het is begrijpelijk dat de telersverenigingen pleiten voor een zo groot mogelijke leveringsplicht. Bij de oprichting van Ingro bleek dat net het probleem te zijn. Telers die gewoon waren aan verschillende afnemers te leveren, moesten zich plotseling aan één fabriek binden. Mevrouw Sophie Dewispelaere zegt dat in het voorstel de 10 percent een minimum is. De sector vindt dat het een maximum moest zijn. Kleinere telers denken dat het percentage voor een bijkomende valorisatie van hun product kan zorgen. De kwaliteit moet bewaakt

8 8 worden. De spreker hoopt dat er een eensgezind en duidelijk Vlaams standpunt gevonden zal worden. De voorzitter dankt de sprekers. De verslaggever, Veerle HEEREN De voorzitter Jos DE MEYER