Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht Partner voor beleid

Transcriptie

1 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 Partner voor beleid

2

3

4 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

5 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 Onderzoekcentrum Drechtsteden drs. I.A.C. Soffers dr. B.J.M. van der Aa oktober 2009

6 Colofon Opdrachtgever: Tekst: Drukwerk: Informatie: Gemeente Dordrecht, sector Maatschappelijke Ontwikkeling Onderzoekcentrum Drechtsteden Impuls Publiciteit, Alblasserdam GR Drechtsteden Onderzoekcentrum Drechtsteden Postbus AP Dordrecht Overnemen van delen van de tekst is toegestaan onder voorwaarde van een duidelijke bronvermelding. 4 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

7 Inhoudsopgave Colofon 4 Inhoudsopgave 5 Voorwoord 6 Samenvatting 7 1 Inleiding Aanleiding en doel Opzet Leeswijzer Bewoners over hun stad Oordeel over de stad Toekomstverwachting voor de stad Binding met de stad Voorzieningen in de stad Bewoners over hun buurt Algemeen oordeel over de buurt Ontwikkeling van de buurt Toekomstige ontwikkeling van de buurt Rol van de gemeente Woonomgeving Woning Woonomgeving Voorzieningen in de buurt Verhuisneiging Leefbaarheid in de buurt Leefbaarheid in de buurt Verloedering Overlast Verkeersoverlast Buurtproblemen Drugsoverlast Horeca- en alcoholoverlast Sociale samenhang in de buurt Sociale samenhang De buurtbewoners De sfeer Binding met de buurt Medeverantwoordelijkheid Actieve inzet Veiligheid in de buurt Onveiligheidsgevoelens Veiligheidsgevoel Vermogensdelicten Dreiging Verkeersveiligheid Vermijdingsgedrag en slachtofferschap Vermijdingsgedrag Slachtofferschap...62 Bijlagen 65 Bijlage 1 Vragenlijst Leefbaarheid en Veiligheid Dordrecht Bijlage 2 Methodologische verantwoording...78 Bijlage 3 Toelichting indicatorscores Bijlage 4 Gecombineerd totaaloverzicht per stadsdeel en per wijk Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

8 Voorwoord Hier is hij alweer, de zevende meting onder de bewoners van Dordrecht over hun beleving van de leefbaarheid en veiligheid in onze stad. Leefbaarheid en veiligheid, het lijken twee grote containerbegrippen. Dat zijn het natuurlijk ook wel een beetje, maar de inhoud van die twee containers zegt wel heel veel over de staat van onze stad. Over hoe Dordtenaren hun stad beleven. En afgaand op de cijfers van de monitor mag ik concluderen dat Dordrecht nog steeds in de lift zit. Gaf u de leefbaarheid van de stad in 2007 nog een 6,9, in 2009 is dat een 7,0, een mooi rapportcijfer om mee thuis te komen. Een leefbaarheidsscore van 7,0 was ook een van de doelstellingen die het gemeentebestuur zichzelf had gesteld voor Die 7 is absoluut een compliment waard aan alle professionals, vrijwilligers en betrokken bewoners, die zich inzetten voor een betere buurt, wijk en stad. Maar het is allerminst een reden om nu met de armen over elkaar achterover te gaan zitten, want dat cijfer is een gemiddelde en met gemiddelden heb je mooie uitschieters naar boven en op onderdelen ook lelijke uitschieters naar beneden. Het is aan ons allemaal, en dan bedoel ik niet alleen de gemeente, maar alle inwoners van Dordrecht om de hoge cijfers hoog te houden en de onvoldoendes weg te werken. Na de monitor van 2007 concludeerden we dat onder andere de grote ergernissen van Dordtenaren, zoals hondenpoep, rommel op straat, verkeersoverlast en bekladding en vernieling de scores weleens aardig naar beneden zouden kunnen halen. Met Gewoon Doen zijn we eind vorig jaar een actie gestart om die ergernissen minder groot te maken. Daar zien we in deze monitor de resultaten nog niet van, omdat Gewoon Doen pas net gestart was toen de enquêtes voor deze monitor al bij iedereen in de brievenbus lagen. Ik verwacht dat we in de monitor van 2011 de resultaten wel zien. Ik hoop dat u de komende jaren met de mensen van wijkgericht werken van de gemeente, de politie en alle maatschappelijke partners in de wijken wilt samenwerken om uw buurt en wijk stukje bij beetje leefbaarder en veiliger te maken. Uw ideeën daarover zijn zeer welkom en even zo zeer nodig. Wij zullen dan altijd kijken of we goede plannen kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld met een bijdrage uit het budget voor de wijkwensen. Zo werken we samen aan een mooier, schoner en veiliger Dordrecht. Jan Lagendijk, wethouder Wijkgericht werken 6 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

9 Samenvatting Voor u ligt alweer de zevende monitor Leefbaarheid en Veiligheid Dordrecht. Hierin leest u hoe de inwoners van Dordrecht de leefbaarheid en veiligheid in hun buurt en stad ervaren; de stand van zaken in 2009 en de ontwikkeling door de tijd. De leefbaarheid en veiligheid is van grote invloed op het welbevinden van de inwoners. Belangrijke informatie dus voor het gemeentelijk beleid. We doen in dit rapport verslag van de Dordtse uitkomsten uit het leefbaarheid- en veiligheidsonderzoek dat wij (het Onderzoekcentrum Drechtsteden, OCD) in het voorjaar van 2009 gehouden hebben in de hele regio Drechtsteden. De uitkomsten van dit regionale onderzoek kunt u vinden in het regionale rapport 1. In het onderhavige Dordtse rapport beschrijven we in opdracht van de sector Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Dordrecht specifiek voor de gemeente Dordrecht de resultaten. We presenteren de belangrijkste uitkomsten in deze samenvatting aan de hand van de samenvattende overzichten in tabel 1 tot en met 4. Hierin staan voor de belangrijkste indicatoren per wijk, per stadsdeel en voor heel Dordrecht de actuele scores voor 2009 (tabel 1), de ontwikkeling ten opzichte van 2007 (tabel 2) en de leefbaarheidsscore (tabel 3). Voor een gecombineerd totaaloverzicht van de actuele stand en ontwikkeling verwijzen we u naar bijlage 4. De wijken met elkaar vergeleken In tabel 1 vergelijken we de 30 belangrijkste indicatoren voor de stadsdelen en de wijken met het gemiddelde voor heel Dordrecht. In welke gebieden is de leefbaarheid en veiligheid anno 2009 het beste en welke gebieden blijven achter? Hieronder beschrijven we de wijken aan de hand van het saldo van positieve en negatieve afwijkingen van het Dordtse gemiddelde. Gunstig scorende wijken Net als in voorgaande jaren is de ervaren leefbaarheid en veiligheid duidelijk het beste in Dubbeldam. Deze wijk scoort op 18 van de 30 indicatoren (duidelijk) beter dan gemiddeld en slechts op drie indicatoren slechter dan gemiddeld. De drie slechter scorende indicatoren hebben ook geen betrekking op de huidige situatie, maar betreffen verwachtingen over de toekomstige ontwikkeling van de stad Dordrecht en van de eigen buurt. Naast Dubbeldam scoort ook Sterrenburg positief. In Sterrenburg wijken 13 indicatoren (duidelijk) gunstig af van het stedelijk gemiddelde, en ook hier slechts drie indicatoren ongunstig. Ongunstig scorende wijken In Crabbehof/Zuidhoven en de Noordflank is het t slechtst gesteld met de ervaren leefbaarheid en veiligheid. Beide wijken scoren op 18 indicatoren (duidelijk) slechter en slechts op één indicator beter dan gemiddeld. Ook Nieuw-Krispijn (15 negatief, 1 positief) en de Staart (15 negatief, 2 positief) scoren relatief slecht. Tot slot wijken Oud-Krispijn (16 negatief, 5 positief) en Wielwijk (14 negatief, 5 positief) op een groot aantal indicatoren negatief af van het gemiddelde, maar ieder ook op vijf indicatoren juist positief. Het positieve zit hem in Oud-Krispijn vooral in de mening dat zowel de stad Dordrecht als de eigen buurt er het afgelopen jaar op vooruit is gegaan en de verwachting dat dit de komende jaren nóg beter wordt. Ook in Wielwijk zien we dit terug (behalve dat de toekomstverwachting voor de stad niet positief afwijkt). In Oud-Krispijn en Wielwijk is de afgelopen jaren veel gedaan aan herstructurering van de wijk. Hoewel deze wijken nog steeds benedengemiddeld scoren, lijkt de herstructurering wel een positief effect te hebben gehad. Gemiddeld scorende wijken Het Reeland is de meest gemiddeld scorende wijk van Dordrecht. Deze wijk komt met drie negatieve en drie positieve afwijkingen op een saldo van 0 uit. Een aandachtspunt in het Reeland is wel dat meer dan gemiddeld bewoners vinden dat hun buurt het afgelopen jaar achteruit is gegaan en verloederd is. Dus ondanks de overwegend gemiddelde scores, is dit een punt om in de gaten te houden. De wijk Stadspolders heeft een licht positief saldo (9 positief, 4 negatief). Ook hier zijn de bewoners wat minder te spreken over de ontwikkeling van hun buurt (in het afgelopen jaar en de verwachting voor de komende jaren). Tot slot noemen we hier de Binnenstad. Achter hun licht positieve saldo gaan aardig wat afwijkingen van het stedelijk gemiddelde schuil. De negen positieve afwijkingen worden echter opgeheven door 1 Leefbaarheid en veiligheid 2009 Drechtsteden. Onderzoekcentrum Drechtsteden, oktober Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

10 Tabel 1 Belangrijkste indicatoren; vergelijking tussen wijken en stadsdelen wijken Stadsdelen Dordt Bs Nf OK NK Rl St Ww Cz Sb Dd Sp Centr West Oost stad vooruit gegaan stad achteruit gegaan stad zal vooruit gaan stad zal achteruit gaan gehecht aan stad oordeel over de buurt 2 7,9 7,1 6,9 7,0 7,8 6,6 7,0 6,4 8,2 8,6 7,5 7,4 6,8 8,2 7,6 buurt vooruit gegaan buurt achteruit gegaan buurt zal vooruit gaan buurt zal achteruit gaan woonkwaliteit 2 7,9 7,8 7,0 7,1 7,5 7,0 7,4 7,2 7,8 8,4 8,0 7,6 7,2 8,1 7,7 woning 3 8,0 7,8 7,3 7,2 7,6 7,4 7,4 7,4 7,9 8,3 8,1 7,7 7,4 8,1 7,8 woonomgeving 3 7,3 6,8 6,6 6,7 7,1 6,8 6,7 6,7 7,5 8,0 7,4 7,0 6,7 7,7 7,2 voorzieningen in de buurt 3 6,8 6,2 6,4 6,1 6,7 6,0 6,6 6,7 7,0 7,0 7,2 6,4 6,5 7,0 6,8 Toelichting: 1 percentage 2 indicatorscore (hoe hoger, hoe beter) 3 rapportcijfer 4 indicatorscore (hoe hoger, hoe slechter) zeer gunstig verschil t.o.v. het stedelijk gemiddelde gunstig verschil t.o.v. het stedelijk gemiddelde ongunstig verschil t.o.v. het stedelijk gemiddelde zeer ongunstig verschil t.o.v. het stedelijk gemiddelde leefbaarheid in de buurt 3 7,2 6,6 6,6 6,7 7,1 6,6 6,6 6,5 7,4 7,9 7,4 6,9 6,6 7,7 7,1 verloedering in de buurt 4 5,8 5,7 5,5 5,2 5,7 5,1 5,3 5,1 5,8 3,5 5,3 5,6 5,2 4,7 5,3 overlast in de buurt 4 4,2 4,1 4,1 3,7 3,3 3,7 3,5 3,8 2,3 1,9 3,0 3,9 3,8 2,3 3,2 verkeersoverlast in buurt 4 4,8 4,8 4,0 3,6 3,6 3,8 3,5 3,4 3,7 2,4 3,3 4,3 3,6 3,0 3,6 sociale samenhang buurt 2 6,2 6,0 5,8 5,8 6,2 5,5 5,5 5,0 6,4 6,5 5,9 6,0 5,5 6,3 6,0 mensen in de buurt 3 7,4 6,9 6,8 6,7 7,1 6,8 6,6 6,5 7,4 7,7 7,2 7,1 6,7 7,5 7,1 sfeer in de buurt 3 7,2 6,7 6,6 6,7 7,0 6,7 6,6 6,4 7,2 7,6 7,0 6,9 6,6 7,3 7,0 gehecht aan de buurt medeverantwoordelijkheid actieve inzet wel eens onveilig wel eens onveilig in buurt veiligheid in de buurt 3 6,8 6,4 6,3 6,7 7,0 6,7 6,5 6,4 7,3 7,8 7,3 6,7 6,5 7,5 7,0 vermogensdelicten buurt 4 4,4 4,5 4,1 3,4 3,6 3,6 3,8 4,8 3,7 2,8 2,7 4,1 4,0 2,9 3,6 dreiging in de buurt 4 3,3 2,5 2,0 1,1 1,5 1,6 1,6 2,6 0,6 0,4 0,6 2,4 1,8 0,5 1,3 verkeersveiligheid buurt 4 4,5 5,3 4,3 4,2 3,9 3,8 3,7 4,6 3,5 3,8 3,7 4,5 4,2 3,7 4,0 8 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

11 acht negatieve. Bewoners van de Binnenstad zijn meer dan gemiddeld positief over de ontwikkeling van de stad en over de te verwachten ontwikkeling van de stad en buurt. De buurt scoort ook goed in de zin van een grote gehechtheid aan de buurt en een gevoel van medeverantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in de buurt. De negatief scorende indicatoren in de Binnenstad betreffen vooral de veiligheid en overlast. Ontwikkelingen sinds 2007 Hoe heeft de leefbaarheid en veiligheid in Dordrecht zich de laatste twee jaar ontwikkeld? Is het er beter op geworden of niet? En in welke wijken hebben de gunstige of ongunstige ontwikkelingen plaatsgevonden? Voor de 30 belangrijkste indicatoren staat in tabel 2 de ontwikkeling weergegeven voor heel Dordrecht, de stadsdelen en de wijken. Dordrecht totaal Voor Dordrecht als geheel is de score op leefbaarheid en veiligheid op de meeste indicatoren gelijk aan twee jaar geleden. Wel zien we twee negatieve en twee positieve ontwikkelingen. Vergeleken met 2007 is het oordeel over de ontwikkeling van de stad in het afgelopen jaar én de verwachte toekomstige ontwikkeling nu minder gunstig. Minder Dordtenaren zijn van mening dat de stad vooruit gegaan is én minder Dordtenaren verwachten dat de stad in de toekomst vooruit zal gaan. Dit wil overigens niet zeggen dat zij vinden dat de stad achteruit is gegaan (dit aandeel is gelijk aan 2007). Deze ontwikkeling speelt in alle drie de stadsdelen en ook in bijna alle wijken in meer of mindere mate. Alleen in de Binnenstad en in Crabbehof/Zuidhoven is dit niet het geval. In tegenstelling tot de toekomstverwachting voor de stad, heeft de toekomstverwachting voor de eigen buurt zich juist positief ontwikkeld. Dit zien we vooral in Crabbehof/Zuidhoven, maar ook in de Binnenstad, het Reeland, de Staart en Stadspolders. Verder zeggen in 2009 aanzienlijk meer Dordtenaren dan in 2007 dat zij zich actief voor de buurt hebben ingezet om de leefbaarheid in de buurt te verbeteren. Deels zal deze toename verklaard kunnen worden door de extra inzet van de gemeente om bewoners actiever te maken in hun buurt. Echter, het grootste deel van de toename zal een methodologische verklaring hebben 2. Stadsdelen en wijken Het saldo van positieve en negatieve ontwikkelingen valt voor de stadsdelen Centrum en West negatief uit en voor Oost positief. In West en in wat mindere mate in Centrum is wel het vertrouwen in de toekomst van de buurt groter geworden. Een negatieve ontwikkeling die in deze beide stadsdelen speelt, is de overlast in de buurt. In Centrum zijn daarnaast vooral veiligheidsaspecten negatief ontwikkeld, zoals onveiligheidsgevoelens en de mate waarin er volgens de bewoners sprake is van dreiging en vermogensdelicten. Op stadsdeelniveau is het aantal positieve ontwikkelingen beperkt, met name in West en Centrum. In de afzonderlijke wijken binnen stadsdeel West komen wat meer positieve ontwikkelingen voor. Zo zijn de bewoners in Wielwijk en Crabbehof/ Zuidhoven positiever geworden over bepaalde punten met betrekking tot de ontwikkeling van de buurt (in het afgelopen jaar en de verwachting voor de toekomst). In Wielwijk zien we daarbij ook een betere sfeer in de buurt. In Oud-Krispijn zijn enkele veiligheidsaspecten positief ontwikkeld en is de leefbaarheid in de buurt toegenomen. En in Nieuw- Krispijn is men positiever over de eigen woning en is het gevoel van medeverantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in de buurt gestegen. In totaal in drie van de elf wijken zijn er meer positieve dan negatieve ontwikkelingen, namelijk in het Reeland, Dubbeldam 3 en Stadspolders. In Sterrenburg zien we precies evenveel positieve als negatieve ontwikkelingen. In de overige zeven wijken zijn er juist meer negatieve dan positieve ontwikkelingen. Een wijk die duidelijk in negatieve zin opvalt is de Noordflank, met 14 negatieve ontwikkelingen en slechts één positieve (de actieve inzet). Inwoners van de Noordflank zijn negatiever dan in 2007 over de ontwikkeling van de stad (in het afgelopen jaar en de verwachting voor de toekomst). Ook hebben de ervaren veiligheid (vijf van de zes indicatoren), verloedering en overlast zich negatief ontwikkeld. Verder zijn de bewoners minder gehecht aan stad en buurt dan twee jaar terug. Tot slot verwachten zij nu vaker dat hun buurt er in de toekomst verder op achteruit zal gaan. 2 In 2007 hebben we in de vragenlijst hier een open vraag over gesteld, in 2009 een gesloten vraag met verschillende wijzen waarop burgers zich actief kunnen inzetten. Waarschijnlijk hebben de antwoordcategorieën veel bewoners op ideeën gebracht over hun eigen inzet in de buurt. 3 De positieve ontwikkeling van Dubbeldam wordt grotendeels veroorzaakt door toevoeging van de villawijk De Hoven. Deze villawijk was in 2007 (deels) in aanbouw en nog niet bij Dubbeldam opgenomen 9

12 Tabel 2 Belangrijkste indicatoren; ontwikkeling wijken Stadsdelen Dordt Bin Nf OK NK Rl St Ww Cz Sb Dd Sp Centr West Oost stad vooruit gegaan stad achteruit gegaan stad zal vooruit gaan stad zal achteruit gaan gehecht aan stad oordeel over de buurt buurt vooruit gegaan buurt achteruit gegaan buurt zal vooruit gaan buurt zal achteruit gaan woonkwaliteit woning woonomgeving voorzieningen in de buurt Toelichting: 1 percentage 2 indicatorscore (hoe hoger, hoe beter) 3 rapportcijfer 4 indicatorscore ++ + (hoe hoger, hoe slechter) duidelijk positieve ontwikkeling (10% of 0,5 punt of meer verschil) licht positieve ontwikkeling (5% tot 10% of 0,3 tot 0,5 punt verschil) 0 gelijk gebleven - (0% tot 5% of 0,0 tot 0,3 punt verschil) licht negatieve ontwikkeling (5% tot 10% of 0,3 tot 0,5 punt verschil) -- duidelijk negatieve ontwikkeling (10% of 0,5 punt of meer verschil) leefbaarheid in de buurt verloedering in de buurt overlast in de buurt verkeersoverlast in buurt sociale samenhang buurt mensen in de buurt sfeer in de buurt gehecht aan de buurt medeverantwoordelijkheid actieve inzet wel eens onveilig wel eens onveilig in buurt veiligheid in de buurt vermogensdelicten buurt dreiging in de buurt verkeersveiligheid buurt Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

13 Na de Noordflank als negatief ontwikkelde wijk, volgen op grote afstand de Binnenstad, Nieuw- Krispijn, de Staart en Crabbehof/Zuidhoven. Elk van deze wijken heeft acht of negen indicatoren die zich negatief ontwikkelen. In Nieuw-Krispijn en Crabbehof/Zuidhoven staan daar ook wel een aantal positieve ontwikkelingen tegenover; in de Binnenstad en de Staart slechts twee. In alle vier deze wijken betreffen de negatieve ontwikkelingen in meer of mindere mate veiligheids- en overlastaspecten. Vooral in de Binnenstad zijn dit de aandachtspunten. In de Staart is de negatieve ontwikkeling meer divers van aard, zoals enkele veiligheidsaspecten, de gehechtheid aan de stad en de buurt, de woonkwaliteit en de verkeersoverlast. In Crabbehof valt verder de negatieve ontwikkeling van de medeverantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in de buurt op en het als enige wijk ontbreken van een positieve ontwikkeling op actieve inzet. In Nieuw- Krispijn hebben deze aspecten zich juist positief ontwikkeld. Ook positief hier is de toegenomen woonkwaliteit. De aandachtspunten liggen in Nieuw-Krispijn ook vooral op de veiligheid en overlast. Leefbaarheidsscore Tot slot hebben we een zogenaamde leefbaarheidsscore samengesteld op basis van de waardering voor de eigen woning, de woonomgeving, de veiligheid in de buurt, de voorzieningen in de buurt en de indicatorscore voor sociale samenhang. Sinds 2001 laat deze leefbaarheidsscore een zeer geleidelijk stijgende lijn zien. Anno 2009 scoort Dordrecht als geheel hier een 7,0 op. Stadsdeel Oost scoort met een 7,3 beter dan dit stedelijk gemiddelde en West slechter (6,5). Op wijkniveau scoort alleen Dubbeldam duidelijk beter dan gemiddeld. Oud-Krispijn, Nieuw-Krispijn, de Staart, Wielwijk en Crabbehof/ Zuidhoven scoren hier duidelijk onder het stedelijk gemiddelde. Zie tabel 3 Tabel 3 Leefbaarheidscore a b 2001 t/m Binnenstad 6,7 6,8 6,9 6,9 7,0 Noordflank 6,3 6,5 6,3 6,6 6,6 Oud-Krispijn 6,2 5,8 6,3 6,5 6,5 Nieuw-Krispijn 6,4 6,1 6,5 6,4 6,5 Het Reeland 6,7 6,9 6,9 6,9 6,9 Staart 6,1 6,3 6,3 6,4 6,5 Wielwijk 5,8 6,1 6,1 6,5 6,5 Crabbehof/Zuidhoven 6,4 6,6 6,6 6,3 6,4 Sterrenburg 7,1 7,1 7,0 7,1 7,2 Dubbeldam 7,5 7,5 7,5 7,5 7,5 Stadspolders 7,1 7,1 7,1 7,2 7,2 Centrum b 6,6 6,7 6,8 West b 6,4 6,4 6,5 Oost b 7,2 7,3 7,3 Dordrecht 6,7 6,8 6,8 6,9 7,0 a De leefbaarheidsscore is het ongewogen gemiddelde van het rapportcijfer voor de woning, woonomgeving, veiligheid in de buurt, voorzieningen in de buurt en de indicatorscore voor sociale samenhang. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 b Voor de stadsdelen zijn alleen gegevens beschikbaar vanaf

14

15 Inleiding 1 Voor u ligt alweer de zevende monitor Leefbaarheid en Veiligheid Dordrecht. Hierin doen wij (het Onderzoekcentrum Drechtsteden, OCD) verslag van de Dordtse resultaten uit het regionale leefbaarheid- en veiligheidsonderzoek dat gehouden is in het voorjaar van We presenteren niet alleen de stand van zaken anno bij de vorige metingen. Voor de gebruikte vragenlijst en uitgebreide methodologische verantwoording verwijzen wij naar bijlage 1 en Leeswijzer We presenteren de uitkomsten zoveel mogelijk in de vorm van figuren en kaarten, voorzien van een beschrijving van de meest belangrijke en opvallende indicatorscores. In indicatorscores worden verschillende aspecten van één onderwerp samengevoegd tot één score tussen de 0 en 10; dit zijn dus géén rapportcijfers. In het rapport staat bij elke indicatorscore aangegeven of de waarde 10 voor de meest gunstige of de meest ongunstige waarde staat maar brengen ook de ontwikkelingen door de tijd in beeld. De leefbaarheid en veiligheid is van grote invloed op het welbevinden van de inwoners. Belangrijke informatie dus voor het gemeentelijk beleid. uitkomsten. Voor meer gedetailleerde uitkomsten kunt u het tabellenboek leefbaarheid en veiligheid Dordrecht 2009 raadplegen. In het tabellenboek staan alle uitkomsten op gemeentelijk-, stadsdeelen wijkniveau overzichtelijk bij elkaar. Alle cijfers op wijkniveau vermelden we tevens op onze website Kaart 1 Wijkindeling Dordrecht Noordf lank Sta art Binn e ns tad Het Reeland Stadspo ld ers 1.1 Aanleiding en doel Kaart 1 vindt u steeds in het rapport terug met daarin Oud Kr isp ijn N ieuw Kr isp ijn Voor de gemeente is het belangrijk om te weten wat bewoners vinden van de leefbaarheid en veiligheid in de scores van de wijken wat betreft afwijkingen ten opzichte van het gemiddelde van Dordrecht en de Cra b beho f/ Zu idhov en Dub b eldam de buurt en in Dordrecht als geheel. Om dit te volgen voert het OCD sinds 1997 eens in de twee jaar de veranderingen in de tijd binnen elke wijk sinds W ielw ijk monitor Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht uit. We presenteren de resultaten van het onderzoek in dit Ste rrenb u rg rapport op verschillende niveaus: de stad als geheel, Het doel van het onderzoek is om voor Dordrecht op de drie stadsdelen Centrum, West en Oost en tot slot stads-, stadsdeel- en wijkniveau de leefbaarheid en de elf wijkgerichtwerken-wijken 4. Op het niveau van veiligheid in de woonomgeving in kaart te brengen. de hele stad bekijken we de ontwikkeling vergeleken Het gaat hierbij niet zozeer om objectieve feiten, met de zes eerdere metingen. Op het niveau van de maar vooral om de beleving van bewoners. stadsdelen en de wijken vergelijken we de uitkomsten met het gemiddelde van de hele stad en met de 1.2 Opzet uitkomsten van de voorlaatste meting uit Omdat het onderzoek vergelijkbare en betrouwbare resultaten moet opleveren, hebben we in grote De resultaten van het onderzoek staan weergegeven lijnen dezelfde onderzoeksmethode toegepast als in percentages, gemiddelde rapportcijfers of 4 Centrum bestaat uit de wijken: Binnenstad, Noordflank, het Reeland en de Staart West bestaat uit de wijken: Oud-Krispijn, Nieuw-Krispijn, Wielwijk en Crabbehof/Zuidhoven Oost bestaat uit de wijken: Sterrenburg, Dubbeldam en Stadspolders. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

16

17 2 Bewoners over hun stad Is de stad er het laatste jaar op vooruit gegaan Het aandeel bewoners dat vooruitgang ervaart volgens haar bewoners? En wat verwachten de verschilt niet tussen de drie stadsdelen. De daling van het aandeel bewoners dat vooruitgang ervaart zien bewoners voor de ontwikkeling in de toekomst? we in alle drie de stadsdelen terug en met name in Het antwoord op deze vragen leest u in dit Centrum. hoofdstuk. Op wijkniveau zijn het vooral de bewoners van de Binnenstad (42%) en Oud-Krispijn (35%) die vinden 2.1 Oordeel over de stad dat hun stad vooruit is gegaan. Bewoners van Nieuw- Net als twee jaar geleden ervaren meer Dordtenaren Krispijn (12%), Wielwijk (13%) en Crabbehof/Zuidhoven vooruitgang (30%) dan achteruitgang (19%) in hun (13%) geven minder vaak dan gemiddeld aan dat hun stad. Het aandeel dat de stad het afgelopen jaar achteruit gegaan vindt, is sinds het jaar 2001 ongeveer stad achteruit is gegaan, hetgeen positief is. gelijk gebleven. Echter, het aandeel dat een vooruitgang ervaart is vergeleken met twee jaar terug flink gemiddeld over de ontwikkeling van hun stad; een Bewoners van Noordflank zijn juist negatiever dan gedaald (-9 procentpunt). Zie figuur 2.1. kwart (23%) van hen ervaart een achteruitgang en vergeleken met twee jaar terug is zowel het aandeel dat een achteruitgang ervaart toegenomen als het aandeel dat een vooruitgang ervaart afgenomen. Overigens zien we de eerder genoemde Dordtse ontwikkeling dat aanzienlijk minder bewoners een vooruitgang van hun buurt ervaren, ook terug in maar liefst zeven van de elf wijken (zes wijken met een duidelijke afname, één wijk met een lichte afname). Zie figuur 2.2 en 2.3. Figuur 2.2 Oordeel over de woonplaats: % vooruit gegaan Bewoners van stadsdeel West (13%) vinden minder vaak dan gemiddeld dat hun stad het afgelopen jaar achteruit is gegaan. Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 2.1 Oordeel over de ontwikkeling van Dordrecht (%) % 30% % 39% % 39% % 44% achteruit gegaan vooruit gegaan % 42% % 12% % 18% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

18 Figuur 2.3 Oordeel over de woonplaats: % vooruit gegaan Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling De daling van het aandeel Dordtenaren dat een vooruitgang verwacht speelt in alle drie de stadsdelen. In Oost staat daar echter tegenover dat ook wat minder bewoners dan in 2007 een achteruitgang verwachten (-4 procentpunt). In de andere twee stadsdelen is dit aandeel niet noemenswaardig veranderd. Anno 2009 is het vertrouwen in de toekomst van de stad in Oost iets minder dan gemiddeld in de zin dat hier wat minder bewoners dan gemiddeld een vooruitgang verwachten (25%). In stadsdeel West is het vertrouwen iets groter, in de zin dat minder bewoners een achteruitgang verwachten (10%). zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 2.2 Toekomstverwachting voor de stad De groep Dordtenaren met vertrouwen in de toekomst van de stad is groter (29%) dan de groep zonder dit vertrouwen (14%). In 1997 en 1999 was dit nog niet het geval, sindsdien al wel. Het aandeel dat een achteruitgang voor de stad verwacht blijft sinds 2005 even groot. Het aandeel dat een vooruitgang verwacht is sinds 2007 wat afgenomen (en komt overeen met 2003 en 2005). Zie figuur 2.4 Figuur 2.4 Toekomstverwachting voor de stad (%) % 30% % 39% % 39% % achteruit gegaan 44% vooruit gegaan % 42% Op wijkniveau zijn de bewoners van de Binnenstad het meest positief in hun toekomstverwachting; hier verwachten vier op de tien bewoners (39%) een vooruitgang van hun stad. Vergeleken met 2007 zijn vooral de bewoners van Oud-Krispijn en Nieuw-Krispijn minder positief geworden over de toekomst van de stad. Wielwijk is de enige wijk waar er een (licht) positieve ontwikkeling heeft plaatsgevonden; wat minder mensen dan in 2007 verwachten dat hun stad achteruit zal gaan (-5 procentpunt). Zie figuur 2.5 en % 12% % 18% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 16 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

19 Figuur 2.5 Oordeel over de woonplaats: % vooruit gegaan Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Binding met de stad Zeven op de tien Dordtenaren (71%) zijn (zeer) gehecht aan hun stad. Dit komt overeen met voorgaande jaren. Zie figuur 2.7 Figuur 2.7 Binding met de stad (% (zeer) gehecht aan de stad) 80% 70% 66% 67% 68% 70% 72% 73% 71% 60% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 50% Figuur 2.6 Oordeel over de woonplaats: % vooruit gegaan 40% Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling In stadsdeel West is de gehechtheid aan de stad licht gedaald (-4 procentpunt). Dit betreft vooral de wijken Wielwijk en Crabbehof/Zuidhoven. De wijken met de minste gehechtheid aan de stad zijn echter Stadspolders (64%) en Staart (63%). Dit waren twee jaar geleden ook al de wijken waarvan de bewoners de minste binding met de stad hadden. zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

20 Figuur 2.8 Binding met de stad: % dat (zeer) gehecht is Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 4.12 Tevredenheid stedelijke voorzieningen: aandeel (zeer) tevreden (%)stad) gezondheidsvoorzieningen 80% sportvoorzieningen 77% totale winkelaanbod 77% verenigingen, clubs, cursussen e.d. 74% onderwijs 71% fietsvriendelijkheid 67% culturele voorzieningen 49% welzijnsvoorzieningen 44% uitgaansgelegenheden, horeca e.d. 43% parkeermogelijkheden 30% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2.4 Voorzieningen in de stad Dit jaar hebben we voor het eerst ook gevraagd naar de tevredenheid over stedelijke voorzieningen. De Dordtenaren zijn het meest tevreden met de gezondheidsvoorzieningen in het algemeen, de sportvoorzieningen en het totale winkelaanbod; acht op de tien Dordtenaren zijn hier (zeer) tevreden over. Veel minder tevreden zijn zij over de parkeermogelijkheden; dit scoort 30% (zeer) tevreden inwoners. Relatief laag scoren ook uitgaansgelegenheden, horeca en dergelijke, de welzijnsvoorzieningen (zoals een buurthuis of jongerencentrum) en het aanbod van culturele voorzieningen. Zie figuur Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

21 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

22 20 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

23 3 Bewoners over hun buurt Hoe denken de Dordtenaren over hun eigen buurt? Is die er het afgelopen jaar op vooruit of juist op achteruit gegaan? Is er vertrouwen Anno 2009 scoort het algemeen oordeel over de buurt gemiddeld een 7,6. Dit ligt in lijn met de scores van de voorgaande jaren (vanaf 2001). Zie figuur 3.1. Maar Sterrenburg staat met een 8,2 nu op de tweede plaats. In Crabbehof/Zuidhoven (6,4) en de Staart (6,6) is het algemeen oordeel over de buurt het laagst. Ook Wielwijk scoort lager dan gemiddeld, in de toekomstige ontwikkeling? En last-butnot-least, wat vinden de bewoners van de rol Ook op het niveau van de stadsdelen is het algemeen maar heeft zich wel positief ontwikkeld vergeleken oordeel over de buurt gelijk gebleven aan dat in met twee jaar geleden. van de gemeente? Heeft de gemeente genoeg aandacht voor de buurtproblemen en doet zij genoeg om de bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt? Nog steeds is de score in Oost het hoogst (8,2) en in West (6,8) het laagst. In de wijk Sterrenburg is het algemeen oordeel over de buurt flink verbeterd (+0,5 punt). Dubbeldam Zie figuur 3.2. steekt met een score van 8,6 nog steeds met kop en schouders boven de andere wijken uit. 3.1 Algemeen oordeel over de buurt Wat vinden Dordtenaren over de buurt waarin zij wonen? Hun oordeel hebben we samengevat in de indicatorscore algemeen oordeel over de buurt 5 die loopt van 0 tot 10. Hierbij geldt: hoe hoger de score, hoe beter het algemene oordeel over de buurt. Figuur 3.2 Indicatorscore algemeen oordeel over de buurt Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 3,1 Indicatorscore algemeen oordeel over de buurt (hoe hoger, hoe beter) 8,0 7,5 7,6 7,7 7,6 7,5 7,6 7,0 6,5 6,8 6,7 6, zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 5 Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

24 3.2 Ontwikkeling van de buurt Dordtenaren zijn minder positief over de ontwikkeling van hun buurt dan over de ontwikkeling van hun stad. In tegenstelling tot het oordeel over de ontwikkeling van de stad, vinden meer Dordtenaren dat hun eigen buurt er het afgelopen jaar op achteruit (21%) is gegaan in plaats van vooruit (11%). Het aandeel dat een achteruitgang last van (allochtone) jongeren is een veel genoemde reden voor achteruitgang van de buurt. Vooral bewoners van Wielwijk (35%) en in wat mindere mate Oud-Krispijn (27%) vinden dat hun buurt zich het afgelopen jaar positief ontwikkeld heeft. Ook de Staart (16%) scoort wat boven het gemiddelde. Het Reeland valt in negatieve zin op doordat meer dan gemiddeld bewoners een achteruitgang (30%) ervaren én minder dan gemiddeld een vooruitgang (4%). Ook in Stadspolders (4%) en Sterrenburg (6%) ervaren minder dan gemiddeld bewoners een vooruitgang. Vergeleken met 2007 is het aandeel bewoners dat een vooruitgang ervaart toegenomen in Wielwijk. Zoals net genoemd, is dit aandeel in deze wijk het hoogst van alle wijken in Dordrecht. Zie figuur 3.4 Figuur 3.3 Oordeel over de ontwikkeling van de buurt (%) Figuur 3.4 Oordeel over de buurt: % vooruit gegaan % 11% % 13% Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling % 11% % 10% achteruit gegaan vooruit gegaan % 9% % 9% % 10% -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% We hebben de bewoners gevraagd naar de reden van de voor- dan wel achteruitgang van hun buurt. Renovatie en/of nieuwbouw van woningen is de meest genoemde reden van vooruitgang. Ook de aanleg en/ of verbetering van voorzieningen en onderhoudswerk aan de buurt worden vaak genoemd. De meest genoemde reden van achteruitgang is vervuiling, zwerfvuil, rommel en hondenpoep op straat. Verder wordt achterstallig onderhoud van woningen en de woonomgeving en leegstand genoemd. En ook over- zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 22 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

25 Figuur 3.5 Oordeel over de buurt: % achteruit gegaan Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Wielwijkers hebben het meeste vertrouwen in de toekomst van hun buurt. Zowel het aandeel bewoners dat een vooruitgang verwacht (38%) als het aandeel dat een achteruitgang verwacht (11%) wijkt gunstig af van het Dordtse gemiddelde. Ook in Oud-Krispijn denken duidelijk meer bewoners dan gemiddeld dat hun buurt er op vooruit zal gaan (36%). Bewoners van Sterrenburg verwachten duidelijk minder dan gemiddeld dat hun buurt vooruit zal gaan (5%). Het vertrouwen in de toekomst van de buurt is vergeleken met 2007 vooral toegenomen in Crabbehof/ Zuidhoven en Stadspolders; meer inwoners verwachten een vooruitgang en minder een achteruitgang. In Noordflank en Sterrenburg denken nu juist meer bewoners dat hun buurt achteruit zal gaan dan in Zie figuur 3.7 en 3.8 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 3.3 Toekomstige ontwikkeling van de buurt Het vertrouwen in de toekomst van de buurt neemt toe. Al sinds 2001 zien we een geleidelijke toename van het aandeel Dordtenaren dat een vooruitgang van de buurt verwacht. Het aandeel dat een achteruitgang verwacht is juist geleidelijk afgenomen en is nu stabiel gebleven. Anno 2009 verwachten twee op de tien Dordtenaren (19%) dat hun buurt de komende jaren achteruit zal gaan; het aandeel dat juist een vooruitgang verwacht is bijna even groot (17%). Zie figuur 3.6 Figuur 3.6 Oordeel over de toekomstige ontwikkeling van de buurt (%) % 30% % 39% % 39% % achteruit gegaan 44% vooruit gegaan % 42% % 12% % 18% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

26 Figuur 3.7 Oordeel over de buurt: % zal vooruit gaan Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Rol van de gemeente Hoe beoordelen Dordtenaren de rol van de gemeente? Dit hebben we achterhaald aan de hand van twee vragen. Vinden zij dat de gemeente voldoende doet om bewoners te betrekken bij veranderingen in de eigen buurt? En heeft de gemeente eigenlijk wel voldoende aandacht voor de problemen in de buurt? Bewoners betrekken bij veranderingen De laatste jaren zien we een stijging in het aandeel Dordtenaren dat positief is over de mate waarin de gemeente bewoners betrekt bij veranderingen in de buurt. Anno 2009 vindt een derde van de Dordtenaren dat de gemeente bewoners voldoende betrekt 6. Zie figuur 3.9. zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Figuur 3.9 De gemeente doet voldoende om bewoners bij veranderingen in de buurt te betrekken (%) Figuur 3.8 Oordeel over de buurt: % zal achteruit gaan 35% Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling % 30% 33% 25% 26% 27% 27% 20% 15% 21% 22% 10% 5% 0% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 6 Tegelijkertijd blijft het aandeel dat oordeelt dat bewoners te weinig worden betrokken bij veranderingen stabiel (26% in 2005, 27% in 2007 en 25% in 2009). 24 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

27 Bewoners van het stadsdeel Centrum en alle hiertoe behorende wijken oordelen positiever dan twee jaar geleden over de mate waarin de gemeente bewoners betrekt bij veranderingen in de buurt (Centrum: +8 procentpunt). Het stadsdeel Centrum scoort nu bovengemiddeld tevreden (41%) op dit punt. Dit komt vooral door de Staart, waar maar liefst de helft van de bewoners positief is. In de andere stadsdelen is het oordeel gelijk gebleven aan twee jaar terug. Stadsdeel Oost (27%) scoort onder het Dordtse gemiddelde; in Sterrenburg (26%) en Dubbeldam (28%) vinden relatief weinig inwoners dat bewoners voldoende betrokken worden. Zie figuur 3.10 Aandacht voor problemen in de buurt Bewoners ervaren de buurtproblemen uit eerste hand. Voelen zij zich hierbij gesteund door de gemeente? Heeft de gemeente volgens hen voldoende aandacht voor de problemen in hun buurt? Drie op de tien Dordtenaren vinden van wel. Dit aandeel komt overeen met 2007, maar is wel hoger dan in de jaren daarvoor 7. Zie figuur Net als het oordeel over de mate waarin bewoners betrokken worden, scoort ook het oordeel over de aandacht voor de buurtproblemen in het stadsdeel Centrum nu positiever dan in 2007 (+4 procentpunt). Figuur 3.11 De gemeente heeft voldoende aandacht voor problemen in de buurt (%) 30% 25% 27% 20% 22% 24% 21% 23% 19% 15% 10% 5% 28% Figuur 3.10 Rol gemeente bij veranderingen in buurt 0% Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Hier heeft de toename zich echter niet in álle onderliggende wijken voorgedaan, maar alleen in de Binnenstad (+11 procentpunt) en de Noordflank (+6 procentpunt). Ook in Stadsdeel West denken de bewoners nu wat positiever over de gemeentelijke aandacht dan twee jaar terug (+ 5 procentpunt). Dit betreft vooral Wielwijk met een toename van 11 procentpunt. zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Anno 2009 wijkt stadsdeel Centrum positief af van het Dordtse gemiddelde (+4 procentpunt); West en Oost scoren gemiddeld. Op wijkniveau zijn vooral de bewoners van Wielwijk (39%), de Binnenstad (36%) en Oud-Krispijn (34%) bovengemiddeld te spreken over de aandacht van de gemeente voor de buurtproblemen. Nieuw-Krispijn scoort juist wat ondergemiddeld (22%). Zie figuur Het aandeel inwoners dat juist vindt dat de gemeente te weinig aandacht heeft voor buurtproblemen, ligt de laatste jaren steeds op hetzelfde niveau: van 37% in 2005, via 35% in 2007, naar opnieuw 37% in Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

28 Figuur 3.12 De gemeente heeft voldoende aandacht voor problemen in de buurt Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 26 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

29 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

30 28 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

31 Woonomgeving 4 Hoe beoordelen Dordtenaren hun woonomgeving? Wat vinden ze bijvoorbeeld van de kwaliteit van hun woning? Hoe tevreden of ontevreden zijn ze met de voorzieningen in hun buurt? En hoe graag blijven ze in hun woonomgeving wonen of zijn er juist verhuisplannen? Dit en meer leest u in dit hoofdstuk. Figuur 4,1 Indicatorscore woonkwaliteit (hoe hoger, hoe beter) 8,0 7,5 7,6 7,7 7,7 7,4 7,4 7,0 7,6 7,7 Op wijkniveau zien we dat Nieuw-Krispijn als enige wijk een gunstige ontwikkeling van de woonkwaliteit heeft doorgemaakt. Desondanks is de woonkwaliteit in deze wijk nog steeds duidelijk lager dan het stedelijk gemiddelde. Ook de andere wijken binnen stadsdeel West scoren (duidelijk) lager dan gemiddeld op woonkwaliteit. Daarnaast scoort alleen de Staart (7,0) nog relatief laag. Zie figuur Woning De woonomgeving begint allereerst bij de eigen woning. Wat vinden de Dordtenaren van de kwaliteit van hun woning? Is de woning bijvoorbeeld groot genoeg en goed onderhouden? Het oordeel over de kwaliteit van de eigen woning hebben we samengevat in de indicatorscore woonkwaliteit 8 die loopt van 0 tot 10. Hoe hoger de score, hoe beter het oordeel over de woonkwaliteit. De gemiddelde score op de indicator woonkwaliteit bedraagt 7,7. In 2001 is de score licht verbeterd. Sinds die tijd ligt woonkwaliteitscore op hetzelfde niveau. Zie figuur 4.1 6,5 6, Algemene waardering eigen woning Als de Dordtenaren hun waardering voor hun eigen woning weer moeten geven in een rapportcijfer, dan geven ze in 2009 gemiddeld een 7,8. Na jaren op precies hetzelfde niveau te hebben gelegen (7,6), zien we nu een voorzichtig stijgende lijn. Zie figuur 4.3 Figuur 4.2 Indicatorscore woonkwaliteit (hoe hoger, hoe beter) Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling De woonkwaliteit scoort in stadsdeel West (7,2) duidelijk lager dan gemiddeld. In Oost (8,1) is de waardering van de eigen woning juist wat hoger dan gemiddeld. zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 8 Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

32 Figuur 4.3 Rapportcijfer eigen woning 8,0 7,5 7,0 6,5 7,6 7,6 7,6 7,6 7,6 7,7 7,8 Net als voorgaande jaren waarderen bewoners van stadsdeel West (7,4) hun woning lager dan gemiddeld en in stadsdeel Oost (8,1) hoger dan gemiddeld. Op wijkniveau is het gemiddeld rapportcijfer voor de eigen woning het laagst in Nieuw-Krispijn (7,2) en Oud-Krispijn (7,3) en het hoogst in Dubbeldam (8,3). In Nieuw-Krispijn is het rapportcijfer wel iets hoger dan in In alle andere wijken is het gelijk gebleven aan Zie figuur 4.4 Het gemiddeld rapportcijfer voor de woonomgeving is een 7,2. Ook hier is een voorzichtig positieve ontwikkeling zichtbaar sinds Zie figuur 4.5 Figuur 4.5 Rapportcijfer woonomgeving 8,0 7,5 6, Figuur 4.4 Rapportcijfer eigen woning 4.2 Woonomgeving Waardering woonomgeving De Dordtenaren waarderen hun woonomgeving wat lager dan hun eigen woning. 7,0 6,5 7,0 7,0 7,0 7,0 7,0 7,1 7,2 6, Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Het beeld dat we zojuist zagen op gebiedsniveau voor de woonkwaliteit en de algemene waardering voor de woning, gaat ook op voor de woonomgeving. In West ligt het rapportcijfer voor de woonomgeving duidelijk lager dan gemiddeld (6,7) en in Oost duidelijk bovengemiddeld (7,7). Dit was ook in 2007 het geval. zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig De relatief lage score van stadsdeel West komt duidelijk terug in alle wijken binnen West: Nieuw- Krispijn, Wielwijk, Crabbehof/Zuidhoven (alle drie 6,7) en Oud-Krispijn (6,6) scoren allemaal duidelijk onder het stedelijk gemiddelde. In stadsdeel Oost scoort Dubbeldam duidelijk bovengemiddeld (8,0). De waardering van de woonomgeving is in geen van de wijken veranderd sinds Zie figuur Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

33 Figuur 4.6 Rapportcijfer woonomgeving Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 4.7 Woongenot: aandeel bewoners dat (zeer) prettig woont in de eigen buurt (%) 100% 90% 92% 93% 92% 80% 85% 86% 85% 85% 70% 60% 50% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Woongenot Figuur 4.8 Woongenot Nog steeds vinden vrijwel alle Dordtenaren het (zeer) prettig wonen in hun eigen buurt. Sinds 2005 ligt dit Afwijking van Dordts gemiddelde aandeel onveranderd hoog op ruim negen van de tien. Zie figuur 4.7 scoren juist bovengemiddeld. Vergeleken met twee jaar terug zien we een licht negatieve ontwikkeling in Oud-Krispijn en Nieuw-Krispijn; in deze beide wijken is het aandeel bewoners dat (zeer) prettig in hun buurt woont, gedaald met 5 procentpunt. Zie figuur 4.8 Ontwikkeling Ook op stadsdeelniveau is het woongenot hetzelfde gebleven als in In West (86%) is het woongenot iets lager en in Oost (97%) wat hoger dan gemiddeld in Dordrecht. Wielwijk scoort samen met Oud-Krispijn (beide 82%) en Crabbehof/Zuidhoven (84%) ondergemiddeld op dit punt. Sterrenburg (97%) en Dubbeldam (98%) zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

34 Figuur 4.10 Rapportcijfer voorzieningenniveau in de buurt 4.3 Voorzieningen in de buurt De algemene voorzieningen in de buurt waarderen de Dordtenaren gemiddeld met het rapportcijfer 6,8. Dit is gelijk aan twee jaar geleden. Zie figuur 4.9 Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 4.9 Rapportcijfer voorzieningen in de buurt 8,0 7,5 7,0 6,5 6,7 6,7 6,5 6,6 6,7 6,8 6,8 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 6, In het Centrum (6,4) en in West (6,5) ligt het rapportcijfer wat lager dan in Oost (7,0). Vooral in de Staart (6,0), Nieuw-Krispijn (6,1) en Noordflank (6,2) is de algemene waardering van de voorzieningen lager dan gemiddeld. Bewoners van Stadspolders (7,2) zijn daarentegen het meest te spreken over de voorzieningen. Vergeleken met twee jaar geleden is het oordeel nauwelijks veranderd, alleen in Crabbehof/Zuidhoven is het iets verbeterd (+0,3 punt). Zie figuur 4.10 Naast het algemene rapportcijfer voor de voorzieningen in de buurt, hebben we de bewoners ook gevraagd naar hun tevredenheid met een aantal specifieke buurtvoorzieningen. Net als in voorgaande jaren is de tevredenheid het grootst over de winkels voor dagelijkse boodschappen (82%), het basisonderwijs (78%) en de straatverlichting (76%). Wel is het aandeel Dordtenaren dat hier (zeer) tevreden over is iets gedaald ten opzichte van Ook hoog scoort het openbaar vervoer (73%); de tevredenheid hierover is juist wat toegenomen ten opzichte van twee jaar terug (+7 procentpunt). Ondanks de toegenomen tevredenheid over de voorzieningen voor jongeren (24%), scoort dit nog steeds het laagst. Ook de parkeergelegenheid in de buurt stemt nu tot minder tevredenheid dan in 2007 (-6 procentpunt); dit aspect scoort nu als één-na-laagst. Zie figuur Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

35 Figuur 4.11 Tevredenheid buurtvoorzieningen: aandeel (zeer) tevreden (%) winkels voor 82% dagelijkse boodschappen 78% basisonderwijs 76% straatverlichting 73% openbaar vervoer 64% groenvoorziening % 2007 sportvoorzieningen % 2001 onderhoud wegen en fietspaden 47% voorzieningen voor 65-plussers In tabel 4.1 ziet u per wijk over welke voorzieningen bewoners meer of minder dan gemiddeld tevreden zijn. Crabbehof/Zuidhoven, dat we elders in het rapport relatief vaak zien terugkomen als een wijk die negatief afwijkt van het gemiddelde, scoort juist het beste van alle wijken bij tevredenheid over de buurtvoorzieningen. De tevredenheid is hier voor acht van de twaalf voorzieningen hoger dan gemiddeld in Dordrecht, en geen van de twaalf voorzieningen scoort onder het gemiddelde. Ook Wielwijk scoort goed met zes positieve afwijkingen van het gemiddelde en geen enkele negatieve. Net als twee jaar terug is de tevredenheid over de twaalf buurtvoorzieningen het laagst in de Binnenstad en de Noordflank. In beide wijken zien we voor negen voorzieningen een negatieve afwijking van het gemiddelde en voor geen enkele voorzieningen een positieve afwijking. Zie tabel 4.1 voor dagelijkse boodschappen en het basisonderwijs en in Stadspolders de voorzieningen voor ouderen. Positieve ontwikkelingen zijn er ook; de meeste in Crabbehof/Zuidhoven. Daar zijn de bewoners positiever geworden in hun tevredenheid met de winkels voor dagelijkse boodschappen, de speelmogelijkheden voor kinderen, het basisonderwijs, voorzieningen voor jongeren en een buurthuis/wijkcentrum. Duidelijk positieve ontwikkelingen in andere wijken betreffen voorzieningen voor ouderen in de Noordflank en Oud-Krispijn, voorzieningen voor jongeren in Wielwijk en Dubbeldam, het openbaar vervoer in de Staart, en speelmogelijkheden voor kinderen en een buurthuis/ wijkcentrum in Wielwijk. speelmogelijkheden voor kinderen buurthuis of wijkcentrum parkeergelegenheid voorzieningen voor jongeren 45% 43% 40% 24% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Vergeleken met 2007 vallen het Reeland en Sterrenburg in negatieve zin op. De tevredenheid is daar gedaald voor respectievelijk zeven en zes voorzieningen. In het Reeland betreft het in het bijzonder de winkels voor de dagelijkse boodschappen en parkeergelegenheid. In Sterrenburg gaat het naast de winkels voor de dagelijkse boodschappen vooral om de straatverlichting, het openbaar vervoer, een buurthuis/wijkcentrum en voorzieningen voor ouderen. Duidelijke afnamen van de tevredenheid in andere wijken betreffen in Oud-Krispijn, de Staart en Crabbehof/Zuidhoven de parkeergelegenheid, in Nieuw-Krispijn het onderhoud van wegen en fietspaden, in Dubbeldam de winkels Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

36 Tabel 4.1 Oordeel over voorzieningen in de buurt (positieve of negatieve score t.o.v. het gemiddelde (zeer) tevreden ) Binnenstad + geen - winkels dagelijkse boodschappen (76%), straatverlichting (68%), onderhoud wegen en fietspaden (52%), basisonderwijs (73%), speelmogelijkheden voor kinderen (26%), groenvoorzieningen (45%), parkeergelegenheid (29%), buurthuis/wijkcentrum (30%), voorzieningen voor ouderen (38%) Noordflank + geen - winkels voor dagelijkse boodschappen (59%), speelmogelijkheden voor kinderen (32%), groenvoorzieningen (46%), onderhoud wegen en fietspaden (50%), basisonderwijs (71%), voorzieningen voor jongeren (18%), parkeergelegenheid (31%), buurthuis/wijkcentrum (36%), voorzieningen voor ouderen (36%) Oud-Krispijn + buurthuis/wijkcentrum (48%) - groenvoorzieningen (58%), voorzieningen voor ouderen (40%) Nieuw-Krispijn + geen - winkels voor dagelijkse boodschappen (68%), speelmogelijkheden voor kinderen (35%), openbaar vervoer (49%), onderhoud wegen en fietspaden (51%), voorzieningen voor ouderen (30%) Reeland + buurthuis/wijkcentrum (52%) - groenvoorzieningen (58%), parkeergelegenheid (34%), voorzieningen voor ouderen (37%) Staart + groenvoorzieningen (79%), openbaar vervoer (84%), onderhoud wegen en fietspaden (72%), parkeergelegenheid (46%), buurthuis/wijkcentrum (51%) - winkels voor dagelijkse boodschappen (65%), speelmogelijkheden voor kinderen (33%), basisonderwijs (67%) Wielwijk + winkels voor dagelijkse boodschappen (89%), speelmogelijkheden voor kinderen (51%), voorzieningen voor jongeren (30%), parkeergelegenheid (60%), buurthuis/wijkcentrum (61%),voorzieningen voor ouderen (55%) - geen Crabbehof/ Zuidhoven + winkels voor dagelijkse boodschappen (93%), speelmogelijkheden voor kinderen (55%), groenvoorziening (78%), openbaar vervoer (80%), voorzieningen voor jongeren (32%), parkeergelegenheid (53%), buurthuis/wijkcentrum (64%), voorzieningen voor ouderen (59%) - geen Sterrenburg + groenvoorziening (70%), openbaar vervoer (79%), basisonderwijs (86%), buurthuis (48%), voorzieningen voor ouderen (52%) - straatverlichting (71%) Dubbeldam + straatverlichting (82%), groenvoorzieningen (75%), parkeergelegenheid (58%) - openbaar vervoer (50%), onderhoud wegen en fietspaden (52%), basisonderwijs (72%), buurthuis (22%), voorzieningen voor ouderen (42%) Stadspolders + winkels voor dagelijkse boodschappen (94%), speelmogelijkheden voor kinderen (60%), straatverlichting (82%), onderhoud wegen en fietspaden (64%), basisonderwijs (83%), voorzieningen voor ouderen (53%) - parkeergelegenheid (33%), buurthuis/wijkcentrum (30%) 34 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

37 4.4 Verhuisneiging De verhuisgeneigdheid van de Dordtenaren is over de jaren heen stabiel. In 2009 zegt 5% de komende 12 maanden zeker te zullen verhuizen en 13% misschien. Zie figuur 4.12 Figuur 4.12 Verhuisneiging: aandeel van plan om binnen twaalf maanden te verhuizen 15% 13% 13% 13% 12% 10% 11% (+16 procentpunt) en in Oud-Krispijn (+7 procentpunt). In deze wijken is de verhuisgeneigdheid nu ook groter dan gemiddeld in Dordrecht. Andere wijken met een grotere verhuisgeneigdheid dan het stedelijk gemiddelde zijn Crabbehof/Zuidhoven (27%), Nieuw-Krispijn en Noordflank (beide 23%). Zie figuur 4.14 Figuur 4.14 Verhuisneiging: aandeel van plan om binnen twaalf maanden te verhuizen Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling % 7% 8% 7% 7% 5% 0% ja, zeker ja, misschien Ook op stadsdeelniveau is de verhuisgeneigdheid nog hetzelfde als twee jaar geleden. In West lopen meer bewoners dan gemiddeld met het idee om te verhuizen (6% zeker, 19% misschien), in Oost minder (5% zeker, 7% misschien). Op wijkniveau is de totale verhuisgeneigdheid (zeker + misschien) in de afgelopen twee jaar in de Binnenstad aanzienlijk lager geworden (-12 procentpunt). Een toename van de verhuisgeneigdheid zien we in de Staart zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

38

39 5 Leefbaarheid in de buurt Wat zien de Dordtenaren als belangrijkste In stadsdeel West is het gemiddeld rapportcijfer buurtproblemen? Hoe staat het met de duidelijk lager dan gemiddeld (6,6). Dit zien we in alle wijken binnen West in meer of mindere mate terug. verloedering van de buurt? Is er veel overlast? Stadsdeel Oost (7,1) en al haar wijken scoort juist En hoe staat het met eventuele drugsoverlast bovengemiddeld. In de meeste wijken van Dordrecht en horeca- en alcoholoverlast? U leest het in dit is de algemene waardering van de leefbaarheid niet hoofdstuk over de leefbaarheid in de buurt. noemenswaardig veranderd ten opzichte van 2007; alleen in Oud-Krispijn en Dubbeldam zien we een licht positieve ontwikkeling (beide + 0,3 punt). 5.1 Leefbaarheid in de buurt Zie figuur 5.2 Het rapportcijfer voor de leefbaarheid in de buurt vertoont sinds 1999 een langzaam stijgende lijn. Anno 2009 waarderen de Dordtenaren de leefbaarheid gemiddeld met een 7,1. Zie figuur 5.1 Figuur 5.2 Rapportcijfer leefbaarheid in de buurt 5.2 Verloedering Ligt er vaak rommel op straat? En worden muren en/ of gebouwen wel eens beklad? Zien Dordtenaren hun buurt verloederen of gaat het juist de goede kant op met de buurt? De mate van ervaren verloedering hebben we weergegeven middels een indicatorscore 9 tussen 0 (komt nooit voor) en 10 (komt vaak voor). Hoe hoger de score, hoe meer verloedering bewoners dus in de buurt ervaren. In figuur 5.3 ziet u dat de ervaren verloedering in 2009 op hetzelfde niveau ligt als twee jaar terug. Hiermee ervaren de Dordtenaren meer verloedering in hun buurt dan in 2005 en Zie figuur 5.3 Figuur 5.1 Rapportcijfer leefbaarheid in de buurt Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling ,0 7,5 7,0 6,9 6,8 6,8 6,9 6,9 7,0 7,1 6,5 6, zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 9 Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

40 Figuur 5.3 Indicatorscore verloedering (hoe hoger, hoe meer ervaren verloedering) 6,0 5,5 Na een daling van de ervaren overlast in 2005, is er weer een stijging ingetreden zodat het nu weer op precies hetzelfde niveau ligt als in Zie figuur 5.5 Figuur 5.5 Indicatorscore overlast (hoe hoger, hoe meer ervaren overlast) 4,0 3,5 5,0 5,2 4,9 4,9 5,2 5,3 3,0 2,8 2,9 2,9 3,2 3,0 3,1 3,2 4,5 4,5 4,5 2,5 4, , In stadsdeel Centrum ervaren de bewoners de meeste verloedering (5,6). Dit speelt vooral in de Binnenstad (5,8), maar ook in de Noordflank en Reeland waar de ervaren verloedering zich duidelijk negatief heeft ontwikkeld sinds In Oost ervaren de bewoners de minste verloedering (4,7), maar Sterrenburg vormt hierop een uitzondering; in deze wijk is de ervaren verloedering toegenomen ten opzichte van 2007 en is nu even hoog als in de Binnenstad. Zie figuur 5.4 Figuur 5.4 Indicatorscore verloedering Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Overlast De mate van ervaren overlast in de buurt hebben we gemeten aan de hand van een aantal vervelende voorvallen zoals overlast van groepen jongeren en/ of omwonenden die we aan de bewoners hebben voorgelegd. De indicatorscore overlast 10 geeft weer hoeveel overlast bewoners in hun buurt ervaren en loopt van 0 (nooit) tot 10 (vaak). Een hoge score staat dus voor veel ervaren overlast. zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 10 Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores. 38 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

41 Net als twee jaar geleden ervaren de bewoners in stadsdeel Oost (2,3) duidelijk minder overlast dan de bewoners van Centrum (3,9) en West (3,8). In Centrum en West is de ervaren overlast in de afgelopen twee jaar ook nog eens licht toegenomen. Op wijkniveau hebben vooral de Binnenstad (+0,7 punt), Noordflank (+0,6 punt) en Nieuw-Krispijn (+0,5 punt) te maken gehad met een toename van ervaren overlast. In Sterrenburg is de overlast juist afgenomen (-0,5 punt). figuur Verkeersoverlast Hebben Dordtenaren last van verkeersoverlast in hun buurt? De indicatorscore verkeersoverlast 11 maakt dit inzichtelijk. Een hoge score betekent dat verkeersoverlast vaak voorkomt volgens de bewoners (0=nooit, 10=vaak). Vanaf 1997 zit er een geleidelijk stijgende lijn in de ervaren verkeersoverlast. Deze stijging is sinds 2007 niet verder doorgezet; de indicatorscore is met 3,6 gelijk gebleven. Zie figuur 5.7 Figuur 5,7 Indicatorscore verkeersoverlast (hoe hoger, hoe meer ervaren verkeersoverlast) 4,0 3,5 3,6 3,6 3,5 3,4 3,4 3,2 3,0 3,0 2,5 2, Figuur 5.6 Indicatorscore overlast Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling In Oost ervaren bewoners duidelijk minder verkeersoverlast dan gemiddeld (3,0), in het Centrum duidelijk meer (4,3). Vooral in de Binnenstad (4,8) en de Noordflank (4,8) is de verkeersoverlast een punt van aandacht. Vergeleken met twee jaar geleden is de ervaren verkeersoverlast in de Binnenstad ook nog eens toegenomen volgens de bewoners (+0,3 punt). Verder valt vooral de Staart op als wijk waar een flinke toename van ervaren verkeersoverlast te zien is (+0,9 punt). Zie figuur 5.8 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 11 Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

42 Figuur5.8 Indicatorscore verkeersoverlast Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 5.9 Top-vijf van meest voorkomende buurtproblemen (% komt vaak voor ) hondenpoep op straat 43% % rommel op straat 34% te hard rijden 33% vernieling bushokjes 32% parkeeroverlast zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 0% 10% 20% 30% 40% 50% 5.5 Buurtproblemen Met welke buurtproblemen worden de inwoners van Dordrecht geconfronteerd? Welke vervelende zaken komen volgens hen vaak voor in hun buurt? In figuur 5.9 staat de top-vijf van buurtproblemen weergegeven. Deze top-vijf bevat dezelfde buurtproblemen als twee jaar geleden. Op nummer één staat nog steeds hondenpoep op straat. Volgens vier op de tien Dordtenaren komt dit vaak voor in hun wijk. Wel kruipen de vijf meestvoorkomende buurtproblemen naar elkaar toe in de mate waarin bewoners ze vaak vinden voorkomen. Verder zijn de nummer twee en drie vergeleken met 2007 van positie gewisseld. Het aandeel bewoners dat rommel op straat vaak vindt voorkomen is iets toegenomen en staat nu op nummer twee; te hard rijden is iets afgenomen en staat nu op nummer drie. Verder valt op dat de parkeeroverlast duidelijk is toegenomen ten opzichte van 2007 (+ 5 procentpunt) en ook hoger ligt dan in de jaren daarvoor. Een op de drie Dordtenaren vindt nu dat parkeeroverlast vaak voorkomt in de buurt. Sinds 2001 is de vernieling van bushokjes ook geleidelijk steeds verder toegenomen. Zie figuur 5.9 In tabel 5.1 ziet u de top-drie van buurtproblemen per wijk. De top-drie van heel Dordrecht zien we uiteraard ook in veel wijken terug. De nummer één in Dordrecht hondenpoep op straat staat ook in elke wijk in de top-drie. Voor rommel op straat en te hard rijden is dat niet het geval. In Sterrenburg en Stadspolders is de vernieling van bushokjes het meest voorkomende buurtprobleem; (ruim) de helft van de bewoners vindt dit in hun wijk vaak voorkomen. Ook in de andere wijk van stadsdeel Oost (Dubbeldam) staat dit in de top-drie. Zie tabel Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

43 Tabel 5.1 Top-3 van meest voorkomende buurtproblemen per wijk Binnenstad hondenpoep 51 rommel op straat 45 bekladding muren 43 Noordflank hard rijden 56 hondenpoep 53 rommel op straat 47 Oud-Krispijn rommel op straat 55 hondenpoep 52 hard rijden 42 Nieuw-Krispijn hondenpoep 54 rommel op straat 47 hard rijden 41 Reeland hondenpoep 52 rommel op straat 42 hard rijden 34 Staart rommel op straat 38 hondenpoep 35 hard rijden 33 Wielwijk hondenpoep 45 rommel op straat 39 hard rijden 32 Crabbehof/Zuidhoven hard rijden 38 rommel op straat 36 hondenpoep 31 Sterrenburg vernieling bushokje 58 hondenpoep 42 parkeeroverlast 34 Dubbeldam hard rijden 38 hondenpoep 28 vernieling bushokjes 21 Stadspolders vernieling bushokjes 48 parkeeroverlast 45 hondenpoep 37 Dordrecht hondenpoep 43 rommel op straat 36 hard rijden 3 Hoe staat het met de ontwikkeling van de buurtproblemen binnen elke wijk van Dordrecht? In de Noordflank, de Binnenstad en Oud-Krispijn zijn relatief veel buurtproblemen toegenomen volgens de bewoners. In de Noordflank is het vooral de rommel op straat die nu volgens aanzienlijk meer bewoners dan in 2007 vaak voorkomt. In de Binnenstad zien we de grootste toename voor dronken mensen op straat en gebruik en handel in soft- en/of harddrugs. In Oud-Krispijn zien we de grootste toename bij het voorkomen van rommel op straat en parkeeroverlast. De wijk die er juist in positieve zin uitspringt is het Reeland. Hier zijn zes buurtproblemen in omvang afgenomen. Meer details vindt u in tabel 5.2. Met voorrang aanpakken Zojuist heeft u kunnen lezen welke buurtproblemen het meest voorkomen. We hebben de bewoners ook gevraagd welke buurtproblemen volgens hen met voorrang aangepakt moeten worden. Dit blijkt het hondenpoepprobleem te zijn (43%). Dit was ook het probleem dat volgens bewoners het vaakst voorkomt in de buurt. Het tweede buurtprobleem dat met voorrang aangepakt moet worden is volgens de bewoners de parkeeroverlast (37%). Op de derde plaats staat zwerfvuil, containers en graffiti (30%). De percentages kunnen overigens niet vergeleken worden met voorgaande jaren, vanwege een verschil in vraagstelling 12. Zie figuur 5.10 Toelichting op figuur 5.10: Percentages tellen op tot meer dan 100% omdat de respondenten meerdere antwoorden op deze vraag konden geven. Figuur 5.10 Buurtprobleem dat met voorrang aangepakt moet worden (%) hondenpoep 43% parkeeroverlast 37% zwerfvuil, containers, 30% graffiti speelvoorzieningen 23% kinderen groenvoorzieningen 18% jongerenoverlast 18% verkeersoverlast 15% geluidsoverlast 15% drugs-/alcoholoverlast 14% criminaliteit/onveiligheid 12% problemen woningen 7% voorzieningenniveau 5% burenruzies 3% anders 7% 12 In 2007 hebben we in de vragenlijst hier een open vraag over gesteld, in 2009 een gesloten vraag met verschillende wijzen waarop burgers zich actief kunnen inzetten. Waarschijnlijk hebben de antwoordcategorieën veel bewoners op ideeën gebracht over hun eigen inzet in de buurt.. 0% 10% 20% 30% 40% 50% Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

44 Tabel 5.2 Ontwikkelingen buurtproblemen per wijk, Binnenstad + fietsendiefstal, geluidsoverlast door verkeer, stankoverlast - overlast van groepen jongeren, dronken mensen op straat, drugsoverlast, parkeeroverlast, agressief verkeersgedrag, gebruik en handel van soft- en/of harddrugs op straat Noordflank + parkeeroverlast - andere vormen van geluidsoverlast, overlast van groepen jongeren, dronken mensen op straat, rommel op straat, overlast door omwonenden, drugsoverlast, agressief verkeersgedrag, te hard rijden, gebruik van soft- en/of harddrugs op straat Oud-Krispijn + geen - andere vormen van geluidsoverlast, dronken mensen op straat, rommel op straat, geweldsdelicten, parkeeroverlast, agressief verkeersgedrag, gebruik van soft- en/of harddrugs op straat Nieuw-Krispijn + bekladding van muren en/of gebouwen - andere vormen van geluidsoverlast, dronken mensen op straat, overlast door omwonenden, agressief verkeersgedrag, te hard rijden Reeland + diefstal uit auto s, beschadiging of vernieling aan auto s, bekladding van muren en/of gebouwen, te hard rijden, gebruik en handel in soft- en/of harddrugs op straat - rommel op straat, overlast door omwonenden, parkeeroverlast Staart + geen - bedreiging, dronken mensen op straat, vernieling van bushokjes, overlast door omwonenden, drugsoverlast Wielwijk + andere vormen van geluidsoverlast, overlast van groepen jongeren, vernieling van bushokjes - rommel op straat, hondenpoep op straat, parkeeroverlast Crabbehof/ Zuidhoven + hondenpoep op straat, inbraak in woningen, - parkeeroverlast, agressief verkeersgedrag Sterrenburg + geen - rommel op straat, vernieling van bushokjes, parkeeroverlast, agressief verkeersgedrag Dubbeldam + geluidsoverlast door verkeer, rommel op straat, hondenpoep op straat, vernieling van bushokjes - inbraak in woningen Stadspolders + bekladding van muren en/of gebouwen, hondenpoep op straat, te hard rijden - geen 42 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

45 Hondenpoep en zwerfvuil/containers/graffiti uit de Dordtse top-3 van buurtproblemen die met voorrang aangepakt zouden moeten worden, staan ook in vrijwel alle wijken in de top-3. Voor parkeeroverlast geldt dit niet. In de Binnenstad, de Staart, Wielwijk en Crabbehof/Zuidhoven staat dit niet in de top-3. In de Binnenstad en Crabbehof/Zuidhoven staat daarvoor in de plaats het probleem van drugs-/alcoholoverlast; in de Staart en Wielwijk het gebrek aan speelvoorzieningen voor kinderen. In stadsdeel Centrum ervaren bewoners meer dan gemiddeld drugsoverlast in de buurt (14%). Hier is de ervaren drugsoverlast ook toegenomen ten opzichte van 2007 (+5 procentpunt). Zowel de negatieve score ten opzichte van het gemiddelde als de negatieve ontwikkeling ten opzichte van 2007, zien we terug in de onderliggende wijken Binnenstad en Noordflank. Figuur 5.12 Het vóórkomen van drugsoverlast in de eigen buurt (% komt vaak voor) * In deze wijken zegt één op de vijf bewoners dat drugsoverlast vaak voorkomt in hun buurt. In stadsdeel Oost ervaren de bewoners juist minder drugsoverlast dan gemiddeld in Dordrecht (1%). Dit betreft ook alle drie de onderliggende wijken van dit stadsdeel. Zie figuur Drugsoverlast Op drugsoverlast gaan we in deze paragraaf wat dieper in. Hoe vaak ervaren de Dordtenaren drugoverlast in hun buurt? In heel Dordrecht zegt 7% van de bewoners vaak te maken te hebben met drugsoverlast in de buurt. Dit aandeel schommelt de laatste jaren rond hetzelfde niveau. Zie figuur 5.11 Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 5.11 Het vóórkomen van drugsoverlast in de eigen buurt (% komt vaak voor) * 12% 10% 8% 8% 6% 4% 7% 6% 5% 7% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 2% 0% * De percentages zijn dit jaar op een andere vraag uit de vragenlijst gebaseerd dan voorheen. De cijfers van voorgaande jaren wijken hierdoor wat af van de cijfers die in eerdere rapporten vermeld staan. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

46 5.7 Horeca- en alcoholoverlast Horecagelegenheden zijn niet in alle wijken even prominent aanwezig. Vandaar dat we alleen aan bewoners van bepaalde wijken gevraagd hebben naar de mate van horeca- en alcoholoverlast. Dit betreft de wijken Binnenstad, Noordflank, Oud-Krispijn, Nieuw- Krispijn, Wielwijk en Crabbehof/Zuidhoven. In de Binnenstad en Noordflank is een flinke stijging te zien van het aandeel bewoners dat zegt wel eens onaanvaardbare overlast te hebben gehad van (bezoekers van) cafés of andere horecabedrijven (in de afgelopen 12 maanden). In de Binnenstad hebben vier op de tien bewoners hier wel eens overlast van gehad (+13procentpunt) en in de Noordflank drie op tien bewoners (+14procentpunt). Zie figuur 5.13 Figuur 5.13 Wel eens onaanvaardbare horecaoverlast in afgelopen 12 maanden (%) 40% Binnenstad 31% Noordflank 14% Oud-Krispijn 17% Nieuw-Krispijn 10% Crabbehof/Zuidhoven 7% Wielwijk 0% 10% 20% 30% 40% 50% We hebben de bewoners ook gevraagd hoe vaak ze last hebben van alcoholoverlast door personen die alcohol gebruiken. Ook het aandeel bewoners dat hier vaak last van heeft, is in de Binnenstad en de Noordflank flink toegenomen. In de Binnenstad heeft één op de drie bewoners hier vaak last van (+15procentpunt) en in de Noordflank een kwart (+10%). Verder zien we dat dit aandeel in Crabbehof/ Zuidhoven sinds 2003 langzaamaan blijft stijgen en anno 2009 inmiddels op 8% ligt. Zie figuur 5.14 Figuur 5.14 Vaak onaanvaardbare alcoholoverlast (% komt vaak voor) 34% Binnenstad 24% Noordflank 10% Oud-Krispijn 4% Nieuw-Krispijn Crabbehof/Zuidhoven 8% Wielwijk 6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 44 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

47 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

48

49 6 Sociale samenhang in de buurt Hoe staat het anno 2009 met de sociale samenhang in de buurt? Dit is een belangrijke factor voor de leefbaarheid in de buurt. In dit hoofdstuk leest u hier meer over. Wat vinden bewoners van hun buurtgenoten? Zijn zij gehecht aan hun buurt? En voelen zij zich eigenlijk wel medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt? 6.1 Sociale samenhang Kennen mensen elkaar in de buurt? Gaan buurtbewoners prettig met elkaar om? En voelen zij zich thuis bij de mensen in de buurt? De mate van sociale samenhang in de buurt kunnen we weergeven in een indicatorscore 13 met een score tussen de 0 en 10. Hierbij geldt: hoe hoger de score, hoe meer ervaren sociale samenhang in de buurt. Al sinds 2001 ligt de sociale samenhang in de buurt op hetzelfde niveau (6,0). Zie figuur 6.1 Figuur 6.1 Indicatorscore sociale samenhang 6.2 De buurtbewoners (hoe hoger, hoe meer sociale samenhang) Hoewel de sociale samenhang al jaren op hetzelfde 6,5 6,0 6,1 6,1 6,0 6,0 6,0 5,5 5,4 5,3 5,0 4, niveau ligt, lijken de Dordtenaren wel iets positiever te gaan denken over hun buurtgenoten. Sinds 2005 zien we een voorzichtig stijgende lijn in het gemiddeld rapportcijfer dat zij geven voor de mensen in de buurt. Anno 2009 is dit een 7,1. Zie figuur 6.3 Net als twee jaar geleden geven de bewoners van West gemiddeld een lager rapportcijfer aan hun buurtgenoten dan gemiddeld (6,7); vooral in Crabbehof/Zuidhoven (6,5) en Wielwijk (6,6). In Oost is de waardering voor buurtgenoten juist hoger dan gemiddeld. Dit betreft met name Dubbeldam (7,7) en Sterrenburg (7,4). Figuur 6.2 Indicatorscore sociale samenhang in de buurt Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Ook op het niveau van de stadsdelen en de wijken is de sociale samenhang niet noemenswaardig veranderd sinds In West ervaren de bewoners de minste sociale samenhang (5,5) en in Oost de meeste (6,3). Op wijkniveau scoren Crabbehof/Zuidhoven (5,0), Wielwijk en de Staart (beide 5,5) duidelijk onder het gemiddelde. In Dubbeldam is de sociale samenhang duidelijk bovengemiddeld (6,5). Zie figuur 6.2 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 13 Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

50 Figuur 6.3 Rapportcijfer mensen in de buurt Figuur 6.5 Rapportcijfer sfeer in de buurt 8,0 7,5 7,0 7,1 7,0 7,0 7,0 7,0 6,9 6,9 6,5 6, Vergeleken met twee jaar terug is de waardering voor buurtgenoten alleen in Dubbeldam wat toegenomen. In de overige wijken treden geen noemenswaardige verschillen op. Zie figuur 6.4 Figuur 6.4 Mensen in de buurt 6.3 De sfeer Ook de sfeer in de buurt heeft zich de afgelopen jaren (licht) positief ontwikkeld. Sinds 1999 zien we een geleidelijke toename van het gemiddeld rapportcijfer. In 2009 waarderen Dordtenaren de sfeer in de buurt met het gemiddeld rapportcijfer 7,0. Zie figuur 6.5 Net als we zagen bij de waardering voor buurtbewoners, zien we ook voor de sfeer in de buurt een gunstigere score in Oost (7,3) en een ongunstigere score in West (6,6). Centrum scoort ook hier weer gemiddeld (6,9). Op wijkniveau zijn de bewoners van Crabbehof/Zuidhoven het minst te spreken over de sfeer in de buurt (6,4). Wielwijk is de enige wijk waar een licht positieve ontwikkeling heeft plaatsgevonden. Toch scoort de sfeer in deze wijk nog iets onder het gemiddelde (6,6). Zie figuur 6.6 Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling ,0 7,5 7,0 7,0 6,9 6,9 6,8 6,8 6,8 6,7 6,5 6, Binding met de buurt Zes op de tien Dordtenaren zijn (zeer) gehecht aan hun buurt. Dit komt overeen met Hiermee is er (voorlopig) een einde gekomen aan de geleidelijke toename van de binding aan de buurt van de afgelopen jaren. Zie figuur 6.7 Figuur 6.7 Binding met de buurt (% (zeer) gehecht aan de buurt) 70% 65% 60% 60% 62% 60% 61% 63% 64% 62% 55% 50% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 48 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

51 Figuur 6.6 Rapportcijfer sfeer in de buurt Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling De afname van de binding met de buurt heeft vooral in stadsdeel West plaatsgevonden (-5 procentpunt) en in bijna alle wijken binnen dit stadsdeel. Vooral Crabbehof/Zuidhoven (-11 procentpunt) heeft te maken met een achteruitgang. Ook de Staart in stadsdeel Centrum heeft te maken met een sterke afname van de binding aan de buurt (-12 procentpunt). Beide wijken scoren nu ook duidelijk lager dan gemiddeld in Dordrecht. Zie figuur 6.8 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 6.5 Medeverantwoordelijkheid Drie kwart van de Dordtenaren voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt. Dit aandeel ligt over de jaren heen steeds op ongeveer hetzelfde niveau. Zie figuur 6.9 Figuur 6.8 Binding met de buurt Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 6.9 Medeverantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in de buurt (%) 85% 80% 75% 76% 76% 76% 73% 74% 74% 74% 70% 65% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

52 Figuur 6.11 Actieve inzet in het afgelopen jaar (%) In West voelen wat minder inwoners (68%) zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt dan gemiddeld. Centrum (77%) en Oost (79%) scoren gemiddeld. Op wijkniveau scoren vooral de wijken Crabbehof/Zuidhoven (63%) en Oud-Krispijn (64%) relatief laag. In de Binnenstad en Sterrenburg (beide 81%) voelen wat meer bewoners zich medeverantwoordelijk dan gemiddeld in Dordrecht. Vergeleken met twee jaar terug is de situatie in het Reeland het duidelijkst verbeterd (+14 procentpunt). In 2007 stak het Reeland nog negatief af ten opzichte van het gemiddelde, maar dankzij de positieve ontwikkeling scoort deze wijk nu gemiddeld (79%). Zie figuur 6.10 Figuur 6.10 Verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in de eigen buurt 30% 25% 26% 20% 18% 17% 17% 15% 16% 16% 15% 10% Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Actieve inzet Je medeverantwoordelijk voelen voor de leefbaarheid in de buurt is één ding, je er actief voor inzetten een ander. Het aandeel bewoners dat zich het afgelopen jaar actief heeft ingezet om de leefbaarheid in de buurt te verbeteren ligt zoals altijd een stuk lager dan het aandeel dat zich medeverantwoordelijk voelt. Wel zien we een flinke stijging van de actieve inzet. Anno 2009 heeft een kwart van de Dordtenaren zich hier op de een of andere manier actief voor ingezet, in 2007 was dit nog 16%. Door een deel wordt deze toename verklaard door het verschil in de wijze waarop de vraag gesteld is. In 2007 hebben we de bewoners een open vraag gesteld, in 2009 een gesloten vraag met daarin opgenomen de verschillende wijzen waarop burgers zich kunnen inzetten. Waarschijnlijk hebben deze antwoordcategorieën veel bewoners op ideeën gebracht over hun eigen inzet in de buurt. Daarnaast zet de gemeente zich ook steeds meer in om bewoners in hun buurt actiever te laten worden. Zie figuur 6.11 Actieve inzet voor verbetering van de leefbaarheid in de buurt kan op verschillende manieren. Wat voor manieren komen het meest voor? Op de eerste plaats staat het onderhouden van eigen huis en/of tuin. Zeven op de tien actieve Dordtenaren hebben zich op deze manier ingezet. Ook het verwijderen van zwerfvuil is een veel voorkomende manier (59%). Daarnaast doen vier op de tien Dordtenaren aan sociale controle in de buurt/contact leggen in de buurt (42%) en/of onderhoud van een openbare of gemeenschappelijke ruimte (41%). Zie figuur 6.12 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 50 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

53 Figuur 6.12 Vormen van actieve inzet (% van de actieve Dordtenaren) onderhoud eigen huis/tuin verwijderen zwerfvuil sociale controle of contact gelegd onderhoud openbare of gemeenschappelijke ruimte contact met instelling 30% 42% 41% 59% 71% In stadsdeel Centrum (31%) zetten de bewoners zich meer dan gemiddeld actief in voor de verbetering van de leefbaarheid in de buurt. Vooral de wijk Noordflank (36%) scoort hoog op actieve inzet, maar ook de Binnenstad (34%) en het Reeland (31%). In stadsdeel West is er juist minder dan gemiddeld actieve inzet (22%). Deze lagere score in West wordt echter alleen veroorzaakt door de aanzienlijk lager dan gemiddelde actieve inzet in Crabbehof/Zuidhoven (15%). lid van buurt-/wijkvereniging of bijeenkomst bezocht organiseren buurtactiviteit (handtekeningen) actie 15% 8% 25% De overige wijken binnen West scoren rond het stedelijk gemiddelde. Crabbehof/Zuidhoven is ook de enige wijk waar de actieve inzet niet toegenomen is sinds Zie figuur 6.13 overig 11% 0% 20% 40% 60% 80% Figuur 6.13 Actieve inzet Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Toelichting op figuur 6.12: Percentages tellen op tot meer dan 100% omdat de respondenten meerdere antwoorden op deze vraag konden geven. zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

54

55 7 Veiligheid in de buurt Hoe veilig of onveilig voelt de Dordtenaar Figuur 7.2a Onveiligheidsgevoel in het algemeen (% wel eens onveilig) zich? Hoe zit dat in de eigen buurt? En hoe komt het dat sommige Dordtenaren zich niet veilig voelen? Met deze vragen beginnen we dit hoofdstuk. Daarna gaan we in op vermogensdelicten en dreiging in de buurt. We sluiten het hoofdstuk af met een andere vorm van veiligheid, de verkeersveiligheid. Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Onveiligheidsgevoelens Onveiligheid in het algemeen Drie op de tien Dordtenaren voelen zich wel eens onveilig. Dit aandeel is gelijk aan 2007 en hiermee is de afname van het onveiligheidsgevoel van de afgelopen jaren nu gestabiliseerd. Het aandeel Dordtenaren dat zich vaak onveilig voelt, ligt anno 2009 op 8%. Sinds 2005 zien we een licht stijgende lijn in het aandeel dat zich vaak onveilig voelt. Zie figuur 7.1 Figuur 7.1 Onveiligheidsgevoelens in het algemeen (%) 50% 45% 46% 40% 41% 35% 38% 38% 30% 32% 25% 27% 28% 20% 15% 10% 5% 4% 6% 5% 4% 6% 6% 8% 0% zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig In de stadsdelen Centrum (34%) en West (32%) is het aandeel bewoners dat zich wel eens onveilig voelt wat hoger dan gemiddeld in Dordrecht. In Centrum ligt dit aandeel wat hoger dan twee jaar terug (+5 procentpunt). Op wijkniveau voelen de bewoners van de Noordflank zich duidelijk vaker onveilig dan gemiddeld; vier op de tien bewoners voelen zich hier wel eens onveilig (39%) en bijna twee op de tien (16%) voelen zich vaak onveilig. Ook bewoners uit de Binnenstad voelen zich vaker dan gemiddeld onveilig (37% wel eens, 13% vaak). Verder valt Crabbehof/Zuidhoven in negatieve zin op met twee op de tien bewoners die zich vaak onveilig voelen (19%). wel eens onveilig vaak onveilig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

56 Figuur 7.2b Onveiligheidsgevoel in het algemeen (% vaak onveilig) Vergeleken met 2007 heeft Oud-Krispijn zich gunstig ontwikkeld; zowel het aandeel bewoners dat zich wel eens onveilig voelt (-5 procentpunt), als het aandeel dat zich vaak onveilig voelt is afgenomen (- 8 procentpunt). In zes van de elf wijken is het aandeel dat zich wel eens onveilig voelt juist iets toegenomen, namelijk in de Binnenstad, de Noordflank, de Staart, Nieuw-Krispijn, Wielwijk en Dubbeldam. Kijken we naar het aandeel dat zich vaak onveilig voelt, dan zien we vooral in Crabbehof/ Zuidhoven en Noordflank een negatieve ontwikkeling en in Wielwijk een positieve ontwikkeling. Zie figuur 7.2 Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Onveiligheid in de buurt Zojuist zagen we dat drie op de tien Dordtenaren zich wel eens onveilig voelen in het algemeen. Het aandeel dat zich ook in de eigen buurt wel eens onveilig voelt, ligt iets maar niet veel lager; bij één op de vijf Dordtenaren is dit het geval. Dit komt overeen met twee jaar terug. Als we naar de frequentie van die onveiligheidsgevoelens kijken, heeft zich wel een negatieve ontwikkeling voorgedaan. Het aandeel dat zich vaak onveilig voelt in de eigen buurt is nu namelijk wat hoger dan in 2007 en aanzienlijk hoger dan in 2001 en Zie figuur 7.4 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Figuur 7.4 Onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt (%) 50% 45% 40% 37% 35% 32% 30% 27% 28% 25% 23% 22% 22% 20% 15% 10% 2% 4% 6% 6% 9% 5% 0% wel eens onveilig vaak onveilig 54 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

57 Figuur 7.5a Onveiligheidsgevoel in de buurt (% wel eens onveilig in de buurt) Stadsdeel Centrum en West scoren op dit punt slechter dan gemiddeld en stadsdeel Oost beter dan gemiddeld. Dat was twee jaar geleden ook al zo. In Centrum springen met name de Binnenstad en Noordflank in het oog met een aanzienlijk groter aandeel bewoners dat zich wel eens onveilig voelt in de buurt. Vergeleken met twee jaar terug is de situatie in stadsdeel Centrum ook verslechterd in alle onderliggende wijken behalve in het Reeland. Verder voelen in Nieuw-Krispijn meer bewoners dan in 2007 zich wel eens onveilig in de buurt. De frequentie van onveiligheidsgevoelens is buiten stadsdeel Centrum verder toegenomen in Dubbeldam, Sterrenburg en Crabbehof/Zuidhoven. In Oud-Krispijn, Wielwijk en Stadspolders heeft de frequentie van onveiligheidsgevoelens zich juist positief ontwikkeld. Zie figuur 7.5 Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Het gevoel van onveiligheid in de buurt wordt vooral veroorzaakt door angst voor groepjes jongeren die op straat rondhangen; de helft van de bewoners die zich wel eens onveilig in de buurt voelen, geven dit als reden. Op de tweede plaats staat de angst om beroofd te worden (30%) en op de derde plaats de angst om mishandeld te worden (23%). We hebben de bewoners ook gevraagd waar zij zich in de buurt wel eens onveilig voelen. De meeste bewoners geven aan dat dit s avonds overal in de buurt het geval is. Op de tweede plaats noemen de bewoners de straat (in het algemeen). Op de derde plaats wordt rondom de eigen woning genoemd. Figuur 7.5b Onveiligheidsgevoel in de buurt (% wel eens onveilig in de buurt) Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

58 Figuur 7.8 Rapportcijfer veiligheid in de buurt 7.2 Veiligheidsgevoel Als de Dordtenaren hun algemene gevoel voor veiligheid weer moeten geven in de vorm van een rapportcijfer, dan geven zij hier gemiddeld een 7,0 voor. De zojuist geconstateerde geleidelijke toename van het aandeel bewoners dat zich vaak onveilig voelt in de buurt zien we niet terug in het rapportcijfer voor de veiligheid in de buurt. Sinds 2005 vertoont dit rapportcijfer namelijk een geleidelijk opwaartse lijn. Zie figuur 7.7 Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 7.7 Rapportcijfer veiligheid in de buurt 8,0 7,5 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 7,0 7,0 6,9 6,7 6,5 6,6 6,6 6,6 6,4 6, De algemene waardering voor de veiligheid in de buurt krijgt in stadsdeel Oost (7,5) duidelijk een hoger cijfer dan gemiddeld. Dit zien we terug in alle wijken binnen dit gebied, maar in Dubbeldam in het bijzonder (7,8). Stadsdeel West (6,5) en Centrum (6,7) scoren lager dan gemiddeld. In West betreft dit ook alle wijken, in Centrum alleen de Noordflank (6,4) en de Staart (6,7). Deze situatie komt overeen met twee jaar geleden. Zie figuur Vermogensdelicten Komen er volgens de Dordtenaren vaak vermogensdelicten zoals fietsendiefstal en woninginbraken voor in hun buurt? Dit hebben we weergegeven in de indicatorscore vermogensdelicten 14 die varieert tussen de 0 (nooit) en 10 (vaak). Hoe hoger de score, hoe meer vermogensdelicten er volgens de bewoners in hun buurt gepleegd worden. Sinds 2003 heeft deze indicatorscore zich (zeer) positief ontwikkeld. Anno 2009 ligt de score op 3,6. Er komen volgens de bewoners dus aanzienlijk minder vermogensdelicten in hun buurt voor dan in 2001, 2003 en Zie figuur 7.9 Figuur 7.9 Indicatorscore vermogensdelicten (hoe hoger, hoe meer vermogensdelicten) 5,5 5,0 5,1 4,9 4,5 4,3 4,0 4,0 4,1 3,5 3,7 3,6 3, Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores.. 56 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

59 Figuur 7.10 Indicatorscore vermogensdelicten In West (4,0) komen volgens de bewoners duidelijk meer vermogensdelicten voor dan gemiddeld. Ook het Centrum (4,1) scoort negatiever dan gemiddeld in Dordrecht. Hier heeft de indicatorscore vermogensdelicten zich ook licht negatief ontwikkeld sinds Oost heeft volgens de bewoners juist duidelijk minder dan gemiddeld te maken met vermogensdelicten (2,9). Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling In de wijk Noordflank ervaren de bewoners nu duidelijk meer vermogensdelicten in de buurt dan in 2007 (+0,6 punt). Deze wijk scoort dan ook aanzienlijk slechter dan gemiddeld op dit punt (4,5). Andere wijken die duidelijk slechter dan gemiddeld scoren zijn Crabbehof/Zuidhoven (4,8), Binnenstad (4,4) en Oud-Krispijn (4,1). In Stadspolders (2,7) en Dubbeldam (2,8) zijn vermogensdelicten veel minder prominent aanwezig volgens de bewoners. Zie figuur Dreiging In hoeverre hebben Dordtenaren te maken met dreiging in hun buurt? Heeft hun buurt bijvoorbeeld vaak te maken met dronken mensen op straat, drugsoverlast en tasjesroof? De mate waarin er volgens de bewoners dreiging in de buurt voorkomt staat weergegeven in de indicatorscore dreiging 15 die uiteenloopt van 0 (nooit) tot 10 (vaak). De score op deze indicator komt overeen met twee jaar geleden. Wel is de ervaren dreiging nog minder dan in 1999, 2001 en Zie figuur 7.11 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Figuur 7.11 Indicatorscore dreiging (hoe hoger, hoe meer dreiging) 2,0 1,5 1,6 1,6 1,5 1,3 1,0 1,2 1,2 1,2 0,5 0, Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores.. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

60 Op gebiedsniveau valt Oost (0,5) in positieve 7.5 Verkeersveiligheid zin op. Alle wijken binnen dit gebied wijken in In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk gaan we positieve zin af van het gemiddelde. Hier wordt dus specifiek in op de verkeersveiligheid. Aan de hand duidelijk minder dreiging ervaren dan gemiddeld in van de mate waarin agressief verkeersgedrag, te Dordrecht. Dit was overigens in 2007 ook het geval. hard rijden en aanrijdingen volgens bewoners in In stadsdeel Centrum ervaren de bewoners duidelijk hun buurt voorkomen, hebben we de indicatorscore meer dreiging dan twee jaar terug (+0,6 punt). Dit verkeersveiligheid 16 samengesteld. Hierbij staat de betreft alle wijken binnen dit stadsdeel, maar in score 0 voor geen ervaren verkeeronveiligheid en de het bijzonder de Binnenstad (+0,7) en het Reeland score 10 voor veel ervaren verkeersonveiligheid. Hoe (+0,5). De Binnenstad scoort hier nu dan ook flink hoger de score, hoe slechter dus. ondergemiddeld (3,3); voor het Reeland (1,5) is de ervaren dreiging echter nog overeenkomstig aan De verkeersveiligheid ligt anno 2009 op hetzelfde het gemiddelde voor Dordrecht. Naast de Binnenstad niveau als in 2007 en Dit betekent wel een scoren ook Crabbehof/Zuidhoven (2,6), Noordflank veiligere situatie als in de jaren 2003 en eerder. (2,5) en Oud-Krispijn (2,0) duidelijk slechter dan Zie figuur 7.13 gemiddeld. Zie figuur 7.12 Figuur 7.12 Indicatorscore dreiging Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling Figuur 7.13 Indicatorscore verkeersveiligheid (hoe hoger, hoe meer verkeersonveiligheid) 5,0 4,5 4,3 4,3 4,2 4,0 4,1 4,0 4,0 3,9 3,5 3, Op gebiedsniveau heeft de verkeersveiligheid zich in West licht negatief ontwikkeld vergeleken met 2007 (+0,4 punt). Dit betreft vooral de wijk Nieuw- Krispijn (+0,6 punt). In Oud-Krispijn zien we juist een licht positieve onwikkeling (-0,3 punt); toch scoort deze wijk nog wat slechter dan gemiddeld. Andere wijken waar anno 2009 relatief veel sprake is van verkeersonveiligheid zijn Noordflank (5,3), Crabbehof/ Zuidhoven (4,6) en de Binnenstad (4,5). In stadsdeel Oost heeft de verkeersveiligheid zich juist positief ontwikkeld (-0,3 punt). Dit komt exclusief door een positieve ontwikkeling in Stadspolders (-0,7 punt) waar de bewoners nu relatief positief denken over de verkeersveiligheid (3,7). Ook Sterrenburg scoort beter dan gemiddeld op verkeersveiligheid (3,5). Tot slot verdient het Reeland nog een vermelding vanwege de positieve ontwikkeling van de verkeersveiligheid ten opzichte van twee jaar terug (-0,6 punt). Zie figuur 7.14 zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig 16 Zie bijlage 3 voor de samenstelling van alle indicatorscores.. 58 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

61 Figuur 7.14 Indicatorscore verkeersveiligheid Afwijking van Dordts gemiddelde Ontwikkeling zeer gunstig gunstig geen verschil / ontwikkeling ongunstig zeer ongunstig Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

62

63 8 Vermijdingsgedrag en slachtofferschap Als mensen zich op bepaalde plaatsen of in bepaalde situaties onveilig voelen, zullen zij deze situaties meestal proberen te vermijden. In hoeverre vertoont de Dordtse bevolking vermijdingsgedrag? En blijft het vooral bij een onveilig gevoel en vermijdingsgedrag, of zijn Dordtenaren ook daadwerkelijk in grote getalen slachtoffer geworden van bepaalde delicten? U leest het in dit laatste hoofdstuk van het rapport. Figuur 8.1 Vermijdingsgedrag (% komt vaak voor) 's avonds/'s nachts niet open doen kind(eren) verbieden ergens naar toe te gaan waardevolle spullen thuislaten 9% 14% 16% % 8.1 Vermijdingsgedrag Van de Dordtenaren doet 16% s avonds/ s nachts de deur niet open en verbiedt 14% van de ouders hun kinderen om naar bepaalde plekken te gaan om veiligheidsredenen. De andere drie vormen van vermijdingsgedrag komen minder vaak voor. Sinds 2001 zijn de verschillende soorten van vermijdingsgedrag vrijwel allemaal geleidelijk afgenomen, alleen het s avonds/ s nachts niet open doen is de laatste paar jaar weer toegenomen. Zie figuur 8.1 De (lichte) toename van het s avonds/ s nachts de deur niet opendoen zien we op stadsdeelniveau ook terug in Centrum (+5 procentpunt) en Oost (+4 procentpunt), maar niet in West. In Oost is daarnaast een lichte toename van het verbieden van kinderen om naar bepaalde onveilige plekken te gaan (+4 procentpunt). In stadsdeel West is deze omrijden/omlopen onveilige plekken mijden 6% 0% 5% 10% 15% 20% 25% vorm van vermijdingsgedrag juist licht gedaald (-5 procentpunt). Op wijkniveau zien we dat in Crabbehof/Zuidhoven drie van de vijf vormen van vermijdingsgedrag vaker dan gemiddeld voorkomen; hier wordt vaker s avonds niet opengedaan (21%), waardevolle spullen thuisgelaten (15%) en omgereden/omgelopen om onveilige plekken te vermijden (13%). Ouders uit deze wijk zijn echter minder streng in het verbieden van hun kinderen om bepaalde plekken te bezoeken (9%). In de Noordflank (27%), Oud-Krispijn (25%) en in mindere mate Wielwijk (20%) komt dit laatste juist relatief veel voor. Vergeleken met 2007 zien we op wijkniveau een toename van twee van de vijf vormen van vermijdingsgedrag in de Binnenstad, Noordflank, Dubbeldam en Stadspolders. In de andere wijken doen zich minder verschuivingen voor in vermijdingsgedrag. Zie figuur 8.2 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

64 8.2 Slachtofferschap In het vorige hoofdstuk en de vorige paragraaf heeft u gelezen over de mate waarin Dordtenaren zich onveilig voelen en de mate waarin zij vermijdingsgedrag vertonen. Maar in welke mate zijn Dordtenaren daadwerkelijk slachtoffer geworden van een misdrijf? Om hier een inschatting van te geven, hebben we de bewoners een aantal delicten voorgelegd en gevraagd of zij hier de afgelopen 12 maanden slachtoffer van zijn geworden. Eerst gaan we in op verschillende vormen van diefstal en vernieling. Vervolgens op overige, meer persoonsgebonden delicten. Diefstal en vernieling De mate waarin Dordtenaren slachtoffer zijn geworden van diefstal en vernieling verschilt niet noemenswaardig van Wel zien we in figuur 8.2 voor de meeste delicten een geleidelijk positieve ontwikkeling sinds Anno 2009 is ruim één op de vijf Dordtenaren de afgelopen 12 maanden slachtoffer geworden van diefstal vanaf hun auto (bijvoorbeeld nummerbord, buitenspiegel, wieldoppen) of vernieling aan hun auto. Eén op de tien Dordtenaren heeft te maken gehad met fietsendiefstal. De verzamelcategorie overige vernielingen scoort met 13% ook relatief gezien aan de hoge kant. Zie figuur 8.2 Op gebiedsniveau ligt het slachtofferschap in Centrum voor drie van de acht delicten wat hoger dan het Dordtse gemiddelde.dit is het geval voor diefstal vanaf een auto/vernieling aan een auto (28%), Figuur 8.2 Slachtofferschap diefstal en vernieling (% slachtoffer in laatste 12 maanden) diefstal vanaf auto/ vernieling aan auto diefstal van fiets diefstal uit auto poging tot inbraak inbraak woning diefstal van auto overige vernielingen overige diefstal 3% 3% 2% 1% 8% 8% 13% 22% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% fietsendiefstal (12%) en overige vernielingen (18%). In Oost komt diefstal vanaf een auto of vernieling aan een auto juist iets minder vaak voor dan gemiddeld (17%) Op wijkniveau vallen de Noordflank en Oud-Krispijn op met elk op drie van de acht delicten een hoger slachtofferschap dan het stedelijk gemiddelde. Dit zijn in beide wijken diefstal vanaf een auto/vernieling aan een auto (respectievelijk 29% en 28%) en fietsendiefstal (respectievelijk 14% en 13%). Daarnaast is in de Noordflank een hoger slachtofferschap op overige vernielingen (20%) en in Oud-Krispijn op overige diefstal (13%). In de Binnenstad scoren twee van de acht delicten hoger dan gemiddeld. Dit betreft delicten die ook in de Noordflank hoog scoorden, namelijk diefstal vanaf een auto/vernieling aan een auto (28%) en overige vernielingen (18%). Overige delicten Van de overige delicten is een aanrijding zonder doorrijden de meest voorkomende (7%), gevolgd door bedreiging met lichamelijk geweld (4%). Het aandeel Dordtenaren dat in de afgelopen 12 maanden slachtoffer is geworden van de overige delicten, komt 62 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

65 overeen met twee jaar geleden. Als we verder terug in de tijd kijken, zien we wel een geleidelijke lichte afname van slachtofferschap van bedreiging met lichamelijk geweld, diefstal van portemonnee zonder geweld en aanrijding met doorrijden. Zie figuur 8.3 Het slachtofferschap op de overige delicten ligt in alle drie de stadsdelen rond het stedelijk gemiddelde. Ook op wijkniveau zijn er vrijwel geen noemenswaardige verschillen. Alleen bedreiging met lichamelijk geweld komt relatief vaker voor in de Noordflank (9%). Vergeleken met 2007 zijn er binnen de stadsdelen en wijken geen noemenswaardige toenamen of afnamen van de verschillende overige delicten. Hier is één uitzondering op; het aandeel Dubbeldammers dat slachtoffer zegt te zijn geweest van een aanrijding (zonder doorrijden) is toegenomen van 3% in 2007 naar 9% in Figuur 8.3 Slachtofferschap overige delicten aanrijding zonder doorrijden bedreiging met lichamelijk geweld diefstal portemonne zonder geweld aanrijding met doorrijden mishandeling diefstal portemonnee met geweld (% slachtoffer in laatste 12 maanden) 2% 2% 1% 0% 4% 7% 0% 5% 10% 15% 20% Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht

66 64 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

67 Bijlagen Bijlage 1 Vragenlijst Leefbaarheid en Veiligheid Toelichting bij de vragenlijst Dit is de vragenlijst die het Onderzoekcentrum Drechtsteden samen met uw gemeente heeft gemaakt. In deze vragenlijst wordt u een aantal vragen gesteld die te maken hebben met de leefbaarheid en de veiligheid in uw buurt, zodat: u de gelegenheid krijgt een mening te geven die telt, de deskundigen de mogelijkheid krijgen te ontdekken wat goed gaat en wat beter kan,de gemeente een goede indruk krijgt van wat haar burgers belangrijk vinden. Om dit te kunnen realiseren is het belangrijk dat u de vragenlijst zo volledig mogelijk invult. U kunt er zeker van zijn dat al uw antwoorden vertrouwelijk en anoniem worden behandeld en alleen voor dit onderzoek worden gebruikt. Na het afronden van het onderzoek kunt u de uitkomsten terugvinden op onze website: (publicaties/veiligheid). We verwachten het rapport aan het einde van 2009 te publiceren. Als u bij het invullen van het enquêteformulier nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de interview-unit van I&O Research, telefoon: (053) ; interview-unit@ioresearch.nl A. Voorzieningenniveau in de gemeente 1. Als eerste wil ik u enkele vragen stellen over een aantal voorzieningen in de hele gemeente. Kunt u voor elk van deze voorzieningen aangeven of u daar zeer tevreden, tevreden, ontevreden of zeer ontevreden mee bent. Voorzieningen in uw gemeente a. het totale winkelaanbod b. de uitgaansmogelijk-heden, horeca en dergelijke c. het aanbod van culturele voorzieningen d. het aanbod van verenigingen, clubs, cursussen e.d. e. de sportvoorzieningen f. het onderwijs in het algemeen g. de gezondheids-voorzieningen in het algemeen h. de welzijns-voorzieningen (zoals een buurthuis of jongerencentrum) i. de fietsvriendelijkheid van uw gemeente j. de parkeer-mogelijkheden in uw gemeente zeer tevreden tevreden tevreden noch ontevreden zeer ontevreden weet niet/ ontevreden geen mening Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht