Houtaantasting onder water
|
|
- Jan van der Wal
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Houtaantasting onder water René Klaassen Informatieavond funderingsproblematiek 10 december 2008
2 Inleidingtekst Houtaantasting onder water Mijn naam is René Klaassen en werk bij SHR in Wageningen. Het houtinstituut SHR doet houtonderzoek in de breedste zin van het woord, testen (certificering) en ontwikkelen van houten producten voor de timmerindustrie (ramen, deuren, kozijnen), meubelindustrie, verduurzaamd hout, houtmodificatie, het lijmen en verven van hout, houtconstructies, plaatmaterialen, eigenschappen van tropische houtsoorten. Verder in kaart brengen en oplossen van problemen met hout in de toepassing (schades als verkleurd, gescheurd, gebroken en verrot hout). Dat doen we voor nieuwbouw, maar ook voor monumenten en de archeologie en hierbij staat aantasting centraal. We weten veel over aantasting en binnen SHR is dat mijn werkveld en ik hoop u vanavond enige inzicht te kunnen over het proces van aantasting in houten heipalen. Info avond heipalen
3 SHR Hout Research
4 SHR Hout Research
5 SHR Hout Research
6 SHR Hout Research
7 Aantasting een inleidingtekst Houtaantasting onder water Droog hout wordt niet aangetast. Er is dan te weinig vocht voor micro-organismen. Echter drooghout kan wel door insecten worden aangetast zoals hier te zien is: houtworm, huisboktor. We zijn er lang vanuit gegaan dat waterverzadigd hout ook niet wordt aangetast. Micro-organismen hebben namelijk zuurstof nodig. Het wateren van hout van een manier om aantasting te voorkomen. Hier ziet u palen in water dat met zuurstof is verzadigd en hier vindt wel aantasting door schimmels plaats. Dit kan alleen als er heel veel turbulentie is dus bij watervallen en door schroeven van schepen. Info avond heipalen
8 SHR Hout Research
9 Aantasting een inleidingtekst Houtaantasting onder water Hier ziet u palen die met de kop ver boven de grond uitsteken en met hun punt tot in het grondwater komen. De palen zijn bovenin droog alleen vanuit boven kan regen in wateren. Hier is dus water en lucht (zuurstof) en binnen één jaar kan een niet duurzame houtsoort (beuk en grenen) volledig zijn weggerot door schimmels (wit of bruinrotters). Verder naar onder is het hout droog en gebeurt niets. Nog lager maakt optrekkend vocht de paal vocht en nog lager waterverzadig. Dan zit je al in de grond en vanuit de grond komt lucht met zuurstof bij de paal en ontstaat in het waterverzadigde hout aantasting. Onder het grondwater is geen zuurstof en stopt de schimmelaantasting. Info avond heipalen
10 foto: FUGRO foto WARECO
11 BACPOLES SHR Hout Research
12 Aantasting een inleidingtekst Houtaantasting onder water De schimmels die nat hout kunnen aantasten alleen met aanvoer van zuurstof vanaf de omgeving rondom de paal noemen we softrot. Deze vorm van aantasting gaat een factor 10 langzamer dan de aantasting in vochtig hout. Onderwater waar geen zuurstof wordt hout aangetast door bacteriën. Deze aantasting is weer een factor 10 langzamer dan softrot. Hout lijkt onaangetast maar toch is bij deze sterk aangetaste Zaanse paal nauwelijks nog sterkte aanwezig. In tegenstelling tot schimmelaantasting die alleen de kop van een paal aantast die boven water uitsteekt, tasten bacteriën de paal over de hele lengte aan. Info avond heipalen
13 SHR Hout Research
14 Hout algemeen tekst Houtaantasting onder water Er zijn met name vuren en grenen palen in Nederland gebruikt. We schatten in dat er zo n 25 miljoen in de grond staan. Hier in Rotterdam vinden we ook wel dennen palen en bij oude funderingen ook wel populier, eik en els. De verschillende houtsoorten hebben effect op de weerstand tegen rot. Hiervoor moet u weten dat hout uit kernhout en spinthout bestaat. Spinthout is open (grenen is opener dan vuren) het kernhout zit vol met fungicide (veel bij grenen, nauwelijks bij vuren en dennen) Info avond heipalen
15 Uit Nilsson & Björdal 2008 SHR Hout Research
16 Bacteriële aantasting tekst Houtaantasting onder water Bacteriële aantasting wordt veroorzaakt door een consortium van bacteriën die afhankelijk van elkaar zijn. Hier ziet u ze ongeveer een 2 duizendste mm lang. De een soort leeft van de afvalstoffen van de ander. Houtaantastende bacteriën komen altijd en overal voor en het zijn heel gespecialiseerde micro-organismen. Ze kunnen onder hele arme omstandigheden, sterker nog, ze willen hebben hele arme omstandigheden nodig om te groeien. Hout is arm aan voedingsstoffen en de omgeving moet arm aan voedingsstoffen zijn, lekkende rioleringen hebben dus geen positief effect in deze zin. De snelheid van aantasting ligt maximaal op 1 mm/jaar, dus elk jaar kan een heipaal een schil van 1 mm verliezen. Voor een Rotterdamse paal van 25 cm betekent dit dat na 100 jaar slechts een diameter van 5 cm over is. Info avond heipalen
17 Foto, Leuschner, Göttingen, 6000 jaar oude grove den
18 Bacteriële aantasting tekst Houtaantasting onder water Echter deze snelheid wordt alleen gehaald in bodems met sterke grondwaterdynamiek. Zit er geen beweging in het grondwater dan is er geen aantasting en blijven palen duizenden jaren onaangetast zoals deze 6000 jaar oude grove dennen. Houtsoorten met een open houtstructuur (zoals grenen) zijn veel gevoeliger voor bacteriële aantasting dan houtsoorten met een gesloten structuur zoals vuren (helft van de snelheid van aantasting). Houtsoort en bodemomstandigheden bepalen snelheid van aantasting. Info avond heipalen
19 SHR Hout Research
20 SHR Hout Research
21 Softrotaantasting tekst Houtaantasting onder water Zoals gezegd gaat softrot aantasting 10x zo snel als bacteriële aantasting. Dus maximaal 10 mm/jaar en in 10 jaar is van een Rotterdamse paal van 25 cm nog maar 5 cm diameter over. Softrot ontstaat alleen bij aanraking met lucht en dit kan alleen voorkomen bij droogstand. Als een paal niet meer met zijn kop omgeven wordt door de bodem (zoals hier te zien is) dan leidt peilverlaging snel tot luchttoevoer en tot softrotactiviteit. Softrotschimmels komen altijd en overal in de bodem voor. Droogstand leidt dus altijd tot schimmelactiviteit. Info avond heipalen
22 SHR Hout Research
23 Softrotaantasting tekst Houtaantasting onder water Waterpeilverhoging stopt de aantasting meteen. Echter is er reeds sprake van schimmelinfectie (eerste keer droogstand) dan zullen de grote hoeveelheid sporen die in het hout zijn achtergebleven snel ontkiemen en de aantasting snel op gang brengen. U kunt u voorstellen dat paalhout water aanvoert vanuit de diepere bodemlagen waarmee het hout waterverzadigd blijft. Bij langshout is dit niet mogelijk en uitdroging en daarmee luchttoevoer in het hout treedt eerder op. Langshout wordt sneller aangetast dan paalhout. Niet alleen omdat het hoger ligt en bij droogstand eerder droog staat maar ook omdat het eerder uitdroogt. Info avond heipalen
24 SHR Hout Research
25 Softrotaantasting tekst Houtaantasting onder water De natuurlijke weerstand van houtsoorten tegen schimmelaantasting is verschillend. Kijkend naar maximale snelheden dan is dat in grenen en vurenspint 10 mm/jaar, maar in vurenkern 5 mm/jaar en in grenenkern 2 mm/jaar. Hierbij is ook de hoeveelheid spinthout van belang. Palen hebben altijd de hele weinig duurzame spintrand terwijl bij balkhout veel spint is weggezaagd en er hout achterblijft met een hogere weerstand tegen schimmelaantasting. De twee tekeningen hier laten dit zien en bovendien dat de ene boom meer spint maakt dan de andere boom. Softrot ontstaat altijd bij droogstand maximale snelheid circa 10 mm/jaar Info avond heipalen
26 Uit Berendse 1997 SHR Hout Research
27 SHR Hout Research
28 SHR Hout Research
29 Maatregelen tekst Houtaantasting onder water Softrot kan locaal ontstaan door lekkende riolen of verdampende bomen Softrot kan ook ontstaan bij ontgravingen. Zoals hier bij herstel werkzaamheden aan het stoomgemaal Mastenbroek. Afhankelijk van de paaldiameter en paalkwaliteit kan een paal wel enkele weken droogstand verdragen. Zeker als de temperatuur laag is want bij 4 C is er nauwelijks schimmelactiviteit maar in de zomer met 25 C kan aantasting snel gaan. Bij een bodemsaneringsoperatie zoals hier in Rotterdam kan ook overwogen worden om de palen in te smeren met een verduurzamingsmiddel (boorzuur) waardoor de eerst infectie en uitgroei wordt tegen gegaan. Info avond heipalen
30 Model: Museum of Flekkefjord, picture Niels Bonde SHR Hout Research
31 SHR Hout Research
32 Maatregelen tekst Houtaantasting onder water Voor bacteriële aantasting dus aantasting onder water weten we nog te weinig over de precieze relatie met grondwaterdynamiek. De Poolse vuren palen zijn op dit moment gezond en 350 jaar oud. Of de veranderende hydrologisch situatie door de aanleg van de Noord Zuidlijn effect heeft op de kwaliteit van de palen dat kunnen we niet met zekerheid zeggen. Wel is duidelijk dat dat effect pas over 25 of langer zichtbaar wordt en dan is niemand meer verantwoordelijk. We hebben door jaren lang onderzoek wel mogelijke conserveringstechnieken op het oog maar deze moeten in de praktijk worden uitgeprobeerd en omdat het hier om langjarige processen gaat en om mogelijke enorme schadeposten houdt de Nederlandse overheid zich hierbij afzijdig. Info avond heipalen
33 SHR Hout Research
34 SHR Hout Research
35 (Rotterdam ø palen 250 mm, 14,5 meter lang, nauwelijks aangetast) foto Fugro SHR Hout Research
36 SHR Hout Research
37 Samenvattend Houtaantasting onder water Houten heipalen worden onder water altijd aangetast Houten heipalen zijn robuust Aantastingsnelheid onder water 0 tot 1 mm/jaar bij droogstand 2 tot 10 mm/jaar bij sterke droogstand 100 mm/jaar Snelheid van aantasting onder water is in Rotterdam laag Opheffen droogstand stopt direct de softrotactiviteit Verrot is verrot Info avond heipalen
Houtaantasting onder water -stopt het ooit-
Houtaantasting onder water - stopt het ooit - René Klaassen 17 januari 2012 7 de nationale houten heipalendag Inleiding-1, tekst Beste mensen, Op de nationale houten heipalendag is houtaantasting natuurlijk
Nadere informatieTweede Nationale heipalendag
Tweede Nationale heipalendag Nieuwe inzichten vanuit het onderzoek naar houtaantasting 16 januari 2007 René Klaassen / Jan Hamming SHR Hout Research Welkom allemaal, grote opkomst, 1 ste dag circa 40 mensen
Nadere informatie22/01/2013. Heipalen. René Klaassen. 17 januari ste Nationale Houten Heipalendag SHR
Heipalen in water en grond René Klaassen 17 januari 2013 8 ste Nationale Houten Heipalendag SHR 1 SHR foto FUGRO SHR 2 Database, tekst We krijgen al 15 jaar lang dit soort boorkernen binnen waaraan SHR
Nadere informatieConservering van houten paalfunderingen onder woningen en kunstwerken Stoppen bacteriële (onder water) aantasting
Conservering van houten paalfunderingen onder woningen en kunstwerken Stoppen bacteriële (onder water) aantasting Dr. René Klaassen Innovatie dag Platform Slappe bodem, Workshop: Innovaties van nu en voor
Nadere informatiePT6420. Definitiestudie Bodemsaneren en paalrot
PT6420 Definitiestudie Bodemsaneren en paalrot Definitieve rapportage Ing. W.J.Braam, Dumea-KBBL (penvoerder) Ing. A.J.W. Smits, Dumea-KBBL Dr. R.K.W.M. Klaassen, SHR Ir. P.J.M. den Nijs, Wareco Juni 2009
Nadere informatieDe klimaatbestendige (oude) stad
De klimaatbestendige (oude) stad Peter den Nijs Wareco ingenieurs F3O KANS OP PAALROT Groot deel Nederland Grote verschillen bodemopbouw Grote verschillen in klimaateffect Grote spreiding in risico s 1
Nadere informatieAANVULLENDE FUNDERINGSINSPECTIES ENERGIEHUIS AAN DE NOORDENDIJK 148 TE DORDRECHT
FUGRO INGENIEURSBUREAU B.V. Regio Zuid - Geotechniek RAPPORT betreffende AANVULLENDE FUNDERINGSINSPECTIES ENERGIEHUIS AAN DE NOORDENDIJK 148 TE DORDRECHT Opdrachtnummer: 7009-0076-000 Opdrachtgever Constructeur
Nadere informatieINDELING INLEIDING (AANLEIDING?) GRONDWATERBEHEER IN DELEN DE WATERWET OVERLAST EN ONDERLAST: DE PROBLEMEN VERBONDEN.
INDELING Grondwaterbeheer in de stad: een kans Peter den Nijs Inleiding Grondwaterbeheer in de stad: een kans Beleid grondwater stedelijk gebied Het wordt alleen maar slechter Afsluiting en vragen Grondwaterbeheer
Nadere informatieThema 1 De wereld om je heen
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 1 De wereld om je heen Samenvatting De wereld van hout Veel dingen om je heen zijn gemaakt van hout. Hout is een natuurlijk materiaal, het komt van bomen.
Nadere informatieKennisdag Funderingen. Congres Aanpak Funderingsproblematiek. Techniek en funderingsherstel. Frits van Tol TU-Delft Deltares.
Kennisdag Funderingen Congres Aanpak Funderingsproblematiek Techniek en funderingsherstel Frits van Tol TU-Delft Deltares November 24, 2013 1 Vermelding Sectie GeoEngineering onderdeel organisatie Overzicht
Nadere informatieFASE 3 GRONDWATERONDERLAST EN FUNDERINGSITUATIE SCHILDERSKWARTIER WOERDEN
FUGRO GEOSERVICES B.V. Geo-Advies West-Nederland INNOVATIEONDERZOEK betreffende FASE 3 GRONDWATERONDERLAST EN FUNDERINGSITUATIE SCHILDERSKWARTIER WOERDEN Opdrachtnummer: 4013-0633-000 Projectleider Projectcoördinator
Nadere informatieEigenschappen van eiken
Eigenschappen van eiken ir. Jos Creemers SHR studiemiddag 1 oktober 2015 SHR, Nieuwe Kanaal 9 b, 6709 PA Wageningen, T:0317-467366, E: info@shr.nl, W: www.shr.nl 1 Eiken en eik (Quercus) 2 22 SHR Studiemiddag
Nadere informatieSchets van het probleem en hypothesen waarom er geen schade is vastgesteld. Fase 1: Verkennen t.p.v. de voormalige school
Bewonersavond Innovatieonderzoek Schilderskwartier Woerden Plan Van Aanpak. Peter Nelemans Maarten Profittlich 5 februari 2014 Inhoudsopgave Korte introductie Fugro en het projectteam Schets van het probleem
Nadere informatieFASE 2 GRONDWATERONDERLAST EN FUNDERINGSITUATIE SCHILDERSKWARTIER WOERDEN
FUGRO GEOSERVICES B.V. Geo-Advies West-Nederland INNOVATIEONDERZOEK betreffende FASE 2 GRONDWATERONDERLAST EN FUNDERINGSITUATIE SCHILDERSKWARTIER WOERDEN Projectnummer: 4013-0633-000 3440 AA WOERDEN Projectleider
Nadere informatieRapport betreffende funderingsonderzoek pand De Holland aan de Burgemeester de Raadtsingel 97 te Dordrecht. Datum rapport 14 mei 2012
Rapport betreffende funderingsonderzoek pand De Holland aan de Burgemeester de Raadtsingel 97 te Dordrecht Opdracht nummer AA12988-1 Datum rapport 14 mei 2012 AA12988-1 blz. 1 Rapport betreffende funderingsonderzoek
Nadere informatieDroogte in de stad Geohydrologie, civiele techniek en bouwkunde verbonden
Droogte in de stad Geohydrologie, civiele techniek en bouwkunde verbonden drs. ing. Maarten Kuiper Wareco ingenieurs ing. Arjen van Maanen Wat gaan we doen? Geohydrologische effecten van droogte (we meten,
Nadere informatieInformatiebijeenkomst funderingsproblematiek
Urgente Aanpak Ferry van der Kwaak Deze avond algemeen doel van dit project oorzaken van funderingsproblemen bloksgewijs funderingsonderzoek en subsidie hoe nu verder? Algemeen In Rotterdam ongeveer 60.000
Nadere informatieEen jonge sequoia opgegroeid tussen de as van een bosbrand en een jonge sequoia in een pot.
Hoofdstuk 8. De levensloop van de Sequoia gigantea: van zaadje tot reuzenboom Niet elk zaadje dat uit de kegel valt ontkiemt. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat van de zaadjes die in een groene
Nadere informatieREVIEW FUGRO EN WARECO
REVIEW FUGRO EN WARECO GRAVEN- EN BLOEMENBUURT OORZAKEN DROOGSTAND FUNDERINGSHOUT Inleiding In juni 2016 heeft de commissie grondwater Oud Hillegersberg op verzoek van bewoners een verkenning uitgebracht
Nadere informatieS CHILDERSKWARTIER. Infobrief. Funderingspalen zijn goed door gebrek aan zuurstof in de bodem. Wat leest u in deze nieuwsbrief?
S CHILDERSKWARTIER Ontwikkelingen rondom grondwateronderlast en funderingssituatie Nr. 12 - November 2014 Infobrief Wat leest u in deze nieuwsbrief? Met deze infobrief informeren de samenwerkende partijen
Nadere informatieProfessionalisering en kwaliteitsborging van funderingsonderzoeken
Professionalisering en kwaliteitsborging van funderingsonderzoeken Peter Nelemans KCAF congres Fugro GeoServices BV 21-11- 2013 Inhoud: Introductie F3O De F3O richtlijnen voor funderingsonderzoeken In
Nadere informatieProject Zeeuws Behout. Restauratieverslag van een vroeg 20 e eeuwse bascule, Museum Stoomtrein Goes-Borsele te Goes. Houtwerk.
Project Zeeuws Behout Restauratieverslag van een vroeg 20 e eeuwse bascule, Museum Stoomtrein Goes-Borsele te Goes. Houtwerk Van alle voorwerpen welke ingebracht zijn bij het project Zeeuws Behout was
Nadere informatieHygroscopische eigenschappen
2013/12 Hout Hygroscopische eigenschappen Hout en vocht Hout is een natuurproduct dat na droging en verwerking gevoelig blijft voor vocht. Dit betekent dat het kan uitzetten en krimpen. Gebeurt dit ongelijkmatig,
Nadere informatieProtocol voor het uitvoeren van een inspectie aan houten paalfunderingen versie 2003
Protocol voor het uitvoeren van een inspectie aan houten paalfunderingen versie 2003 Datum PROTOCOL INSPECTIE HOUTEN PAALFUNDERINGEN PROTOCOL INSPECTIE HOUTEN PAALFUNDERINGEN PROTOCOL INSPECTIE HOUTEN
Nadere informatieF3O richtlijn. Bedreigingen (voor de toekomst) te lage grondwaterstand nee geotechnische draagkracht bacteriële aantasting grenen palen ja
onderdeel overzicht resultaten funderingsonderzoek bouweenheid 025 beoordeling cfm F3O richtlijn Bureaustudie (bijlage 5) bouweenheid Schuttersweg 107-113 bouwkundig bouwjaar: 1909 originele bouwtekeningen:
Nadere informatieF3O richtlijn. Bureaustudie (bijlage 5) bouweenheid Exercitiestraat bouwkundig bouwjaar: 1924
onderdeel overzicht resultaten funderingsonderzoek bouweenheid 010 beoordeling cfm F3O richtlijn Bureaustudie (bijlage 5) bouweenheid Exercitiestraat 11-14 bouwkundig bouwjaar: 1924 originele bouwtekeningen:
Nadere informatiePrijslijst Eikenhout 1/8
Prijslijst Eikenhout 1/8 Belangrijk! Vergelijk geen appels met peren: Ons Eikenhout draagt de QPA-QP1 constructiekwaliteit en komt uit Oost-Europa. De eikenbomen groeien daar langzamer dan hier omdat het
Nadere informatieGrondwater en de fundering van uw huis
Grondwater en de fundering van uw huis Vlak onder de grond is de bodem verzadigd met water: dit is het grondwater. Als uw huis houten funderingspalen heeft of géén funderingspalen, dan kan een lage grondwaterstand
Nadere informatieRAADSINFORMATIEBRIEF 14R.00530
RAADSINFORMATIEBRIEF 14R.00530 Van : college van burgemeester en wethouders Datum : 2 december 2014 Portefeuillehouder(s) : wethouder Koster Portefeuille(s) : Openbare ruimte, onderdeel water Contactpersoon
Nadere informatieinhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 6.
Paddenstoelen inhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 8 6. Schimmelweetjes 11 7. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Colofon en voorwaarden
Nadere informatieGOUDA STEVIGE STAD AANPAK OVERLAST BODEMDALING BINNENSTAD
GOUDA STEVIGE STAD AANPAK OVERLAST BODEMDALING BINNENSTAD De bodem onder onze binnenstad daalt al eeuwen. Dat leidt tot overlast. In deze folder leest u meer over oorzaak, gevolgen en aanpak. STAD MET
Nadere informatieInformatie reader. Over bomen
Informatie reader Over bomen Bron: een selectie uit folders van de bomenstichting Hoe groeit een boom? blz. 1 t/m 4 Bomen en mensen blz. 5 t/m 7 Bomen en feesten blz. 8 t/m 10 Bomen en medicijnen blz.
Nadere informatieFunderingsonderzoek IJsclubstraat 37 Rotterdam.
Funderingsonderzoek IJsclubstraat 37 Rotterdam. C.J. SMIT & ZN bv Aannemingsbedrijf Funderingstechniek 23 januari 2017. C. J. Smit & Zonen b.v. AANNEMINGSBEDRIJF- FUNDERINGSTECHNIEK bezoekadres Oostbaan
Nadere informatie8304 Geraadpleegd. W. Visser, I. Elemans, J. Michel, M. Stam
VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: W. van Bodegraven Tel.nr. : 8304 Geraadpleegd consulent Datum: 19 september 2013 Afd.: Realisatie en Beheer Financieel: Tekenstukken: Ja Bijlagen: 3 Afschrift
Nadere informatieTechnische uitvoering van damwanden, steigers en meerpalen
Technische uitvoering van damwanden, steigers en meerpalen Damwanden Damwand wordt in de waterbouw toegepast om water en grond te scheiden, veelal langs een oever waar een bepaalde waterdiepte vereist
Nadere informatieBUITENPLANKEN. ipodeck
BUITENPLANKEN ipodeck WAAROM IPODECK? Amorim Wood Supplies introduceert een innovatief systeem voor het gebruik van hout in verschillende natuurlijke omgevingen zoals tuinen, zwembaden, voetgangersbruggen
Nadere informatieF3O richtlijn. Bedreigingen (voor de toekomst) te lage grondwaterstand nee geotechnische draagkracht bacteriële aantasting grenen palen nee
onderdeel overzicht resultaten funderingsonderzoek bouweenheid 026 beoordeling cfm F3O richtlijn Bureaustudie (bijlage 5) bouweenheid Schuttersweg 101-105, Schuttersstraat 45 bouwkundig bouwjaar: 1924
Nadere informatieHoutoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden
Houtoogst in relatie tot nutriëntenvoorraden in bossen op droge zandgronden Anjo de Jong, Wim de Vries, Hans Kros and Joop Spijker Inhoud Achtergrond: zorg over verarming van de bodem door oogst tak- en
Nadere informatieWelkom! Het programma. Welkom! Innopool 6/26/2017. Conserveren houten paalfunderingen. Op ontdekkingstocht naar praktijkervaring
Op ontdekkingstocht naar praktijkervaring Welkom! Geert Roovers, lector Bodem en Ondergrond, Antea Groep Mijn droom en mijn expeditie Je eigen logboek Het programma 13:00-14:00 Plenair programma 14:00-14:30
Nadere informatie2-2-2015. Terugblik op 5 jaar F3O en 10 jaar houten heipalendagen. Peter Nelemans 22 januari 2015. Melding van oprichting F3O à Krachten bundelen
Tussen 2006 en 2010 is 5 keer een nationale houten heipalendag georganiseerd door: René Klaassen (SHR) 2x Terugblik op 5 jaar F3O en 10 jaar houten heipalendagen Peter Nelemans 22 januari 2015 Peter den
Nadere informatieYves de Roder C U R S U S. Wondreacties
Yves de Roder C U R S U S Wondreacties 1. Wondreacties 2. Herhaling basis boombiologie 3. Oxidatie 4. Afgrendeling spinthout 5. CODIT 6. Wondovergroeiing 7. Wondbehandeling Supportpage TW14 honingboom
Nadere informatieSAMENVATTING. www.woerden.nl/onderwerpen/wonen-en-leefomgeving/grondwaterstand en funderingen
SAMENVATTING Aanleiding In het westelijke deel van het Schilderskwartier zijn de woningen gefundeerd op houten palen met betonopzetters. Uit onderzoeken in de jaren 90 is gebleken dat de grondwaterstand
Nadere informatieStoken met hout. Robbie Goris
Stoken met hout Robbie Goris Inverde hout = recent opgeslagen zonne-energie energie stoken met hout = koolstofneutraal t l hout juist stoken = milieuvriendelijk Koolstofcyclus Wat is hout? cellulose &
Nadere informatieWondreacties. Supportpage TW14
Yves de Roder C U R S U S Wondreacties 1. Wondreacties 2. Herhaling basis boombiologie 3. Oxidatie 6. Wondovergroeiing 7. Wondbehandeling Supportpage TW14 tw17 1 1. Wondreacties 2. Herhaling basis boombiologie
Nadere informatieRAPPORT FUNDERINGSINSPECTIE PAALFUNDERING GEBOUW F & G.
IFCO Funderingsexpertise BV Limaweg 17 2743 CB Waddinxveen Tel: (0182) 646 646 Fax: (0182) 646 654 E-mail: mail@ifco.nl Web: www.ifco.nl KvK: Gouda 290 32656 RAPPORT FUNDERINGSINSPECTIE PAALFUNDERING GEBOUW
Nadere informatieYERSEKE HANDEL WEG- EN WATERBOUW
GEЇMPREGNEERD HOUT Waarom Het doel van houtverduurzaming is om hout dat van nature voor bepaalde toepassingen onvoldoende duurzaam is kunstmatig bestand te maken tegen aantasting door schiels en insecten.
Nadere informatieUITWERKING EVALUATIE PAO cursus. Cursus
UITWERKING EVALUATIE PAO cursus Cursus : Funderingsproblematiek bij houtenpaalfunderingen en funderingen op staal Datum : en mei 009 Cursusleider(s) : Prof.ir. A.F. van Tol en ing. A. van Wensen Locatie
Nadere informatieVIBE-fiches. Keuzefiche: Hout zonder chemische verduurzaming februari 2007 p. 1. Inleiding. Houtaantasting. Gif niet nodig.
BE-fiches februari 07 p. 1 nleiding Hout wordt heel vaak chemisch behandeld tegen aantasting door schimmels en insecten. Meestal gebeurt dit door het hout te impregneren met stoffen die giftig zijn voor
Nadere informatieBuitengewoon beter dan hout
Buitengewoon beter dan hout Een duurzaam alternatief voor tropisch hardhout... Neodeck wordt vervaardigd uit een gelijkvormig mengsel van hout en kunststof en heeft hierdoor unieke eigenschappen. De unieke
Nadere informatieHoutaantastingen deel 2
2013/12 Hout Houtaantastingen deel 2 Houtaantastende organismen - Weekdieren en kreeftachtigen Of hout nu in zout of brak water wordt toegepast - in beide gevallen is het vatbaar voor aantasting. De aantasters
Nadere informatieOnderzoeksopdracht. Bodem en grondstaal
Onderzoeksopdracht Bodem en grondstaal Gebruik grondboor 1. Duw en draai gelijktijdig, in wijzerzin, de schroefachtige punt (het boorlichaam) in de bodem. Deze schroef verzamelt en houdt de grond vast.
Nadere informatieMAAK JE BAKKEN & ANDERE MATERIALEN
Stap 3: MAAK JE BAKKEN & ANDERE MATERIALEN Voor je Makkelijke Moestuin gebruik je bakken die je bovenop de bestaande grond zet. Vervolgens vul je die met Makkelijke Moestuin mix. Omdat je planten minimaal
Nadere informatieRobbert Wijers 23 mei 2011
Cursus inkoop en drogen van hout voor houtverwerkers Robbert Wijers 23 mei 2011 1) Inleiding 2) Onze practische expertise bestaat uit: - Houtkwaliteit van bomen - Relatie tussen de kwaliteit van hout en
Nadere informatieRAPPORT FUNDERINGSINSPECTIE HOUTEN PAALFUNDERING. PROJECT: ZOETERWOUDSESINGEL 34 TE LEIDEN.
IFCO Funderingsexpertise BV Limaweg 17 2743 CB Waddinxveen Tel: (0182) 646 646 Fax: (0182) 646 654 E-mail: mail@ifco.nl Web: www.ifco.nl KvK: Gouda 290 32656 RAPPORT FUNDERINGSINSPECTIE HOUTEN PAALFUNDERING.
Nadere informatieFUNDERINGEN. Presentatie Raadscommissie W+L 26 maart 2003 Naar aanleiding van de Evaluatie van januari 2003 Door P. Bekkers, PM iov SO
FUNDERINGEN Presentatie Raadscommissie W+L 26 maart 2003 Naar aanleiding van de Evaluatie van januari 2003 Door P. Bekkers, PM iov SO FUNDERINGEN Korte historie Beleid Fundering en funderingsproblemen
Nadere informatieIs het Eike- of eikenhout
Lezingenblok Hout en monumenten Is het Eike- of eikenhout Patrick Assink Assinkhout BV Mijn naam is Patrick Assink. Ik ben werkzaam in ons familiebedrijf, waar we rondhout zagen, schaven, verhandelen en
Nadere informatieSchep wortelruimte middels bodeminjectie
Bodeminjectering Bodemleven van groot belang De oorzaak van het niet goed functioneren van bomen en ander groen ligt meestal in de bodem. Verstoorde omstandigheden zoals verdichting hebben in eerste instantie
Nadere informatieM. Bekkers, W. van Bodegraven, M. Stam, J. Michel
VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: W. Visser Tel nr: 8635 Nummer: 14A.00921 Datum: 26 november 2014 Team: Realisatie en beheer Tekenstukken: Ja Bijlagen: 3 Afschrift aan:
Nadere informatieHerstel en bestrijding van houtaantasting
onderhoudswijzer Herstel en bestrijding van houtaantasting De nachtmerrie van iedere monumentenbezitter De houtworm, bonte knaagkever en de huisboktor: dit drietal vormt samen de grootste nachtmerrie van
Nadere informatieChemievrije sportvelden: praktijkervaringen
1 Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen 2 Aan de slag met sportvelden De regelgeving en de organisatie Wetgeving Gemeentes Haaren, Helmond, Bladel (en Schijndel) Leertraject: informatie en kennis
Nadere informatiePaalrot door lekke drainerende riolen
Stichting Platform Fundering Nederland (SPFN) Postbus 192 3300 AD Dordrecht e-mail: fundering@cs.com. internet: www.platformfundering.nl bankrek 10.22.67.847 KvK: 24370117 Paalrot door lekke drainerende
Nadere informatieBewonersbrief Wijziging start uitvoering voor werkzaamheden in uw buurt
Bewonersbrief Wijziging start uitvoering voor werkzaamheden in uw buurt Datum bewonersbrief: 15 februari 2017 Contactpersoon: L. Jongmans Telefoonnummer: 14 0 75 Inhoud bewonersbrief: In februari 2015
Nadere informatieGewaterd hout in de monumentenzorg
Gewaterd hout in de monumentenzorg René Klaassen 1 Hans Gierveld 2 1 SHR Hout Research Wageningen 2 Landgoed Twickel Vroeger, toen tijd nog niet synoniem was aan geld, werd hout vóór bewerking vaak gewaterd.
Nadere informatieDoelstelling onderzoek
Gemeentewerken Rotterdam Ingenieursbureau t.a.v. de heer A. van Bavel Galvanistraat 15 3029 AD Rotterdam Datum opname Betreft Rapportnummer Technisch adviseur vrijdag 14 juni 2013 Zwamonderzoek 13/0385_R082
Nadere informatieVoor wie. Probleemschets. Hoe herkent u funderingsproblemen?
Regeling funderingsherstel Klemmende deuren, ramen die niet meer goed dicht kunnen, scheuren in de muren en verzakkingen. Dit zijn typische kenmerken van funderingsproblemen, in de volksmond ook wel paalrot
Nadere informatieTitel : Kromme Nieuwegracht Renovatie Deel A - Particuliere zijde INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING GEGEVENS VAN DE CONSTRUCTIE...
Titel : Kromme Nieuwegracht Renovatie Deel A - Particuliere zijde Rapportnummer : 31099 Deel A, particuliere zijde INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 2 GEGEVENS VAN DE CONSTRUCTIE... 4 3 WIJZE VAN INSPECTIE...
Nadere informatie(FRUIT-)BOMEN SCHRIJVEN GESCHIEDENIS
(FRUIT-)BOMEN SCHRIJVEN GESCHIEDENIS MENSEN, DIEREN EN PLANTEN GROEIEN EEN BEPAALDE PERIODE VAN HUN LEVEN TOT ZE HUN UITEINDELIJKE GROOTTE HEBBEN BEREIKT. BIJ MENSEN EN DIEREN IS MEESTAL WEL TE ZIEN OF
Nadere informatieglaslatten aluminium profi elen
AVABEL NEDERLAND BV 3.1 glaslatten aluminium profi elen AVABEL NEDERLAND BV 3.2 AVABEL NEDERLAND BV 3.3 ZIJ- EN BOVENLATTEN Houtsoort Meranti, 1e keuze, klasse A (KVT 95) Kwaliteit Kernhout, 98% spintvrij
Nadere informatieWat doe ik als bestuurder met (mogelijke) funderingsproblemen?
Wat doe ik als bestuurder met (mogelijke) funderingsproblemen? Schrikbeeld in veel gemeenten Rotterdam Amsterdam Haarlem Dordrecht Weesp Zevenaar Schiedam Zaanstad Echten (Fr) Spakenburg Maar hoe zit het
Nadere informatieDerlage Junior Hout V.O.F. Tel.: 00 31 297 261012 Schoutenstraat 30, Fax: 00 31 297 264617. ND/MD Vinkeveen, April 2001. GUARIUBA
ND/MD Vinkeveen, April 2001. GUARIUBA Bot. Naam : Clarisia Racemosa, Spp. Familienaam : Moraceae. Handelsnamen : GUARIUBA, MURURE, Gameleiro, Guariuba Amarela, Oiti, Oiticia, Aji. Groeigebied Bomen : Voorkomend
Nadere informatieHout: Duurzaam zonder chemische verduurzaming
Houtconstructies zonder chemische verduurzaming Omgaan met grondstoffen en tekorten (Bron : ovam) Preventieve chemische verduurzaming Impregnering van het hout met pesticiden om de levensduur te verlengen
Nadere informatieHerfstwerkboekje van
Herfstwerkboekje van Herfst werkboekje groep 5 1 De bladeren aan de bomen worden bruin en rood en vallen naar beneden, het is weer herfst! September wordt herfstmaand genoemd, dit omdat op 22 september
Nadere informatierevolutionair in hout Dé duurzame houtsoort voor nieuwbouw en renovatie
revolutionair in hout Dé duurzame houtsoort voor nieuwbouw en renovatie Hoge isolatie waarde λ D 0,095 W/(m 2.K) - λ 90/90 0,092 W/(m 2.K) Onderhoudsvriendelijk, 15 jaar onderhoudsvrij 2 Duurzaamheidklasse
Nadere informatieInhoudelijke voortgangsrapportage van het project afronding onderzoek verhoging grondwaterstand (periode november 2014 t/m juni 2015)
Inhoudelijke voortgangsrapportage van het project afronding onderzoek verhoging grondwaterstand (periode november 2014 t/m juni 2015) Op 7 november 2014 heeft de commissie grondwater Oud Hillegersberg
Nadere informatieHet rijk van de schimmels
4 BASISSTOF 1 vwo gymnasium Het rijk van de schimmels thema 4 Ordening opdracht 10 Beantwoord de volgende vragen. 1 Heeft de gist die roos veroorzaakt (zie afbeelding 19) een celkern en een celwand? Gistcellen
Nadere informatieBrandstofgegevens Stukhout, Houtsnippers en Pellets
Warmte uit biomassa Brandstofgegevens Stukhout, Houtsnippers en Pellets Perfectie door Passie. Er is voldoende hout! Hout in Duitsland. -.4 miljoen kubieke meter hout totaal - 95 miljoen kubieke meter
Nadere informatieHET PLAATSEN VAN DUBBELE BEGLAZING :
HET PLAATSEN VAN DUBBELE BEGLAZING : Het plaatsen van dubbele beglazing moet voldoen aan bepaalde normen, zoals NEN3576 en NPR3577. Dit zijn normen ( eisen ) waarin precies omschreven wordt hoe dubbele
Nadere informatieI 221-1 Informatieblad houtaantasting
I 221-1 Informatieblad houtaantasting Herstel en bestrijding van houtaantasting Inleiding Uit de praktijk van de afgelopen jaren is ons gebleken dat bij de constatering van een actieve houtaantasting door
Nadere informatiePaalrot door lekke drainerende riolen
Paalrot door lekke drainerende riolen Tot 1960-1970 soms ook nog daarna zijn houten heipalen gebruikt in klei en veengebieden voor de fundering van woningen. Tot ongeveer 1910 als Amsterdamse en Rotterdamse
Nadere informatieLandhekken voor de centrale as. Regio de Walden / Fryslân
Landhekken voor de centrale as Regio de Walden / Fryslân 1.1 Samenvatting De Centrale As http://www.decentraleas.nl/ http://www.decentraleas.nl/ De verenging De Noardlike Fryske Wâlden heeft in samenwerking
Nadere informatieHet Wortelrapport 2017 De effecten van de toepassing van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de groei van wortels
De effecten van de toepassing van mycorrhiza, schimmels en bacteriën op de groei van wortels November 2017 2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De proef... 4 Producten... 4 Proefopzet... 5 Metingen... 5 Resultaten...
Nadere informatieBODEMLEVEN, GROND & BEMESTING
BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek
Nadere informatieHout. Hout. 1e college Utrecht 6 september Inleidend college Utrecht 7 september 2009 HKU HKU
Hout Hout Inleidend college Utrecht 7 september 2009 1e college Utrecht 6 september 2010 HKU HKU Speelgoed Verpakking 1 Meubels Meubels Auto (afwerking) Auto (afwerking) Vasily Lazarenko uit de Oekraïne
Nadere informatiePrijslijst vensterbank. www.ekookna.pl
jslijst vensterbank Prijslijst vensterbank Prijslijst vensterbank Prijslijst vensterbank Prijslijst vensterbank Prijslijst vensterbank Prijslijst vensterbank Prijslijst vensterbank PWK Binnenvensterbanken
Nadere informatieVERDUURZAMING KOMO geïmpregneerd: WaxedWood:
TUINHOUT 2013 VERDUURZAMING KOMO geïmpregneerd: Verduurzaamd hout is geïmpregneerd: het is behandeld met bestrijdingsmiddelen zodat het minder snel gaat rotten. Verduurzaamd hout is vaak herkenbaar aan
Nadere informatie8 BIJLAGE I. Funderingsonderzoek (ter info)
8 BIJLAGE I Funderingsonderzoek (ter info) Rijksvastgoedbedrijf Min. Van BZK Projectbureau HEMbrug Revisie 0 dd. 24-04-2017 Rapportage Code: 14633 9 februari 2017 Constructieve kwaliteit van de fundering
Nadere informatieWelkom. Grondwaterproblematiek Krimpenerwaard. Erwin Heeringa(Nederlek)
Welkom Grondwaterproblematiek Krimpenerwaard Erwin Heeringa(Nederlek) Inleiding Inhoud Grootonderhoud Prinsessebuurt Ontstaan grondwaterproblematiek Maatschappelijk impact / juridisch Burgers Bestuurders
Nadere informatieEEN BETERE BODEM. Op goede gronden een gezonde groei. Inhoudsopgave
EEN BETERE BODEM Op goede gronden een gezonde groei Inhoudsopgave Over Heicom Onze producten Zand en grond Zuurstof Bodemverdichting Water lucht en poriën PF curve Eigenschappen van zand Normen ISA sport
Nadere informatieNovaWood (Thermo Essen) Gevelbekleding:
NovaWood (Thermo Essen) Gevelbekleding: NovaWood of thermisch essen is hét beste alternatief voor kostbare exotische houtsoorten. Voordelen van thermisch essen gevelbekleding: Essenhout wordt bij een thermobehandeling
Nadere informatieSKH-Publicatie voor controle kozijnverbindingen in de timmerfabriek
SKH-Publicatie 10-02 d.d.07-02-2011 SKH-Publicatie voor controle kozijnverbindingen in de timmerfabriek Uitgave: SKH Nadruk verboden Uitgever: Certificatie-instelling SKH Postbus 159 6700 AD Wageningen
Nadere informatieBloeiend plantje Spoor van een dier
Volwassen boom Jonge boom Dode boom Hoge struik Lage struik Varen Mos Klimmende plant Bloeiend plantje Spoor van een dier Paddenstoel (op de grond) Bodemdiertje Paddenstoel (op een boom) Activiteit 3 :
Nadere informatieBos & milieu. Bomen 2013/12
2013/12 Bos & milieu Bomen In een boom speelt zich een aantal levensprocessen af die zorgen voor de groei. Dit verschijnsel heet fysiologie en komt bij alle levende organismen voor. De belangrijkste levensprocessen
Nadere informatieDuurzaam zonder verduurzaming Handleiding voor gebruik van hout zonder preventieve chemische behandeling
Duurzaam zonder verduurzaming Handleiding voor gebruik van hout zonder preventieve chemische behandeling door VIBE vzw in samenwerking met WWF met financiële steun van de Vlaamse overheid Inleiding FSC,
Nadere informatieProtocol voor het uitvoeren van een inspectie aan houten paalfunderingen versie Datum 23 juni 2003
Protocol voor het uitvoeren van een inspectie aan houten paalfunderingen versie 2003 Datum 23 juni 2003 CONCEPT-PROTOCOL INSPECTIE HOUTEN PAALFUNDERINGEN 2 / 15 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave 2 2 Inleiding
Nadere informatieF3O richtlijn. Bureaustudie (bijlage 5) bouweenheid Exercitiestraat 4-6 bouwkundig bouwjaar: 1925
onderdeel overzicht resultaten funderingsonderzoek bouweenheid 012 beoordeling cfm F3O richtlijn Bureaustudie (bijlage 5) bouweenheid Exercitiestraat 4-6 bouwkundig bouwjaar: 1925 originele bouwtekeningen:
Nadere informatieBachelor)Eindwerk)) Een%nieuwe%kijk%op% funderingsherstel % Civiele&Techniek&TU&Delft& Door:)! Ben!van!der!Kwaak! 1504525!
Bachelor)Eindwerk)) Civiele&Techniek&TU&Delft& Een%nieuwe%kijk%op% funderingsherstel % Afbeelding)1)Boven:)houtenpaalfundering(www.dichtbij.nl),)onder:)Doorsnede)voorspanbalk(Schipper,)2010)) Door:) BenvanderKwaak
Nadere informatieWARECO AMSTERDAM BV. ", atb~ Funderingsonderzoek Padlaan 12 te Krommenie. Uitgebracht aan:
WARECO AMSTERDAM BV. bode, wa fj-2 ", atb~ Funderingsonderzoek Padlaan 12 te Krommenie bodemsanering waterbeheer funderingen Uitgebracht aan: Gemeente Zaanstad Dienst Stadsbedrijven T.a.v. de heer R. Begers
Nadere informatieLEDlamp constructie. 2inkijkexemplaar. Datum Blz 1. Probleemstelling 4 2. Ontwerp 4 2.1. Hoe kun je meer licht krijgen op je werktafel?
1inkijkexemplaar LEDlamp constructie 2inkijkexemplaar Datum Blz 1. Probleemstelling 4 2. Ontwerp 4 2.1. Hoe kun je meer licht krijgen op je werktafel? 4 2.2. Je LEDlamp moet esthetisch zijn 5 2.3. Je LEDlamp
Nadere informatieMaatregelen voor bosherstel
Veldwerkplaats Voedselkwaliteit en biodiversiteit in bossen Maatregelen voor bosherstel Gert-Jan van Duinen Arnold van den Burg Conclusie OBN-onderzoek bossen Te hoge atmosferische stikstofdepositie Antropogene
Nadere informatieIn de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen.
Samenvatting Thema 3: Ecologie Basisstof 1 In de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen. Waarom leeft het ene dier hier en het andere dier daar? Alle organismen
Nadere informatie