Het belang van tijdige herkenning van myeloma defining events (MDE) in het smoldering myeloom: een case report

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het belang van tijdige herkenning van myeloma defining events (MDE) in het smoldering myeloom: een case report"

Transcriptie

1 Het belang van tijdige herkenning van myeloma defining events (MDE) in het smoldering myeloom: een case report The importance of early recognition of myeloma defining events (MDE) in smoldering myeloma: a case report drs. L.G. Pelkmans 1 en dr. M-D. Levin 2 Samenvatting Een 76-jarige patiënte met een stabiele IgG-kappa MGUS ( monoclonal gammopathy of undetermined significance ) sinds 15 jaar presenteert zich met nieuwe lage rugpijnklachten. Gezien de 15% monoklonale plasmacellen in haar beenmerg blijkt er nu sprake van progressie naar een smoldering myeloom, echter ondanks uitvoerig aanvullend onderzoek worden er geen aanwijzingen gevonden voor een symptomatisch multipel myeloom (MM). In de daarop volgende maanden stijgt de vrije-lichteketen (VLK)- ratio tot >100, maar gezien verbetering van de pijnklachten wordt niet gestart met behandeling. Helaas presenteert de patiënte zich enkele maanden later met acuut toegenomen en invaliderende rugpijnklachten. Beeldvorming toont dan nieuwe fracturen van thoracale corpora 10 tot en met 12, echter zonder aanwijzingen voor skeletlaesies van het MM. Gezien de forse stijging van de VLK-ratio (>100) wordt gestart met behandeling. Met de nieuwe richtlijnen voor myeloma defining events (MDE) zou er, gezien de VLK-ratio van >100 en daarbij het hoge risico op progressie naar een symptomatisch MM, enkele maanden eerder al een behandelindicatie zijn geweest. Deze casus illustreert het belang van herkenning van MDE bij de follow-up van het smoldering myeloom. (Ned Tijdschr Hematol 2016;1:101-5) Summary A 76 year-old woman with a stable IgG kappa MGUS (monoclonal gammopathy of undetermined significance) for the past 15 years presented with new lower backpain. Given the 15% monoclonal plasmacells found in her bone marrow, she progressed to smoldering myeloma, but despite extensive testing there were no signs of a symptomatic multiple myeloma (MM). In the next months the free light chain (FLC) ratio increases to >100, but since there was significant amelioration of her symptoms, treatment was not initiated. Unfortunately, a few months later she presented with acutely progressive and disabling backpain. This time imaging demonstrated new fractures of thoracal corpora 10 through 12 without overt myeloma lesions. Because of the rapid increase in FLC ratio (>100) she was subsequently treated as symptomatic MM. According to the new guidelines for myeloma defining events (MDE) the indication to start treatment already existed a few months earlier, given the FLC ratio >100 with a high risk of progression to symptomatic MM. This case illustrates the importance of MDE in follow-up of smoldering myeloma. Casus Een 76-jarige patiënte presenteert zich in januari 2015 met plotseling ontstane lage rugklachten. Zij is sinds het jaar 2000 bekend met een MGUS ( monoclonal gammopathy of undetermined significance ) met een paraproteïne van het type IgG-kappa met stabiele serumconcentraties van ongeveer 9-12 gr/l, 5% monoklonale plasmacellen in het beenmerg, waarvoor halfjaarlijkse follow-up 1 arts-assistent interne geneeskunde, 2 internist-hematoloog, afdeling Interne Geneeskunde, Albert Schweitzer ziekenhuis. Correspondentie graag richten aan dhr. dr. M-D. Levin, internist-hematoloog, afdeling Interne Geneeskunde, Albert Schweitzer ziekenhuis, Postbus 444, 00 AK Dordrecht, tel: , adres: m-d.levin@asz.nl Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.. Trefwoorden: IMWG, multipel myeloom, myeloma defining event, smoldering myeloom, vrije-lichteketenratio Keywords: IMGW, free-lightchain ratio, myeloma defining event, smoldering myeloma, symptomatic multiple myeloma 101

2 Tabel 1. Overzicht van laboratoriumbepalingen van diagnose van de MGUS tot aan de presentatie van de MDE. Datum Paraproteïne IgG-kappa (g/l) Kappavrije lichte ketens (mg/l) Hemoglobine (mmol/l) Creatinine (umol/l) Calcium (mmol/l) IgG (g/l) , 76 2,45 1, ,9 70 2,1 15, ,0 55 2,29 17, ,0 7 2,44 15, ,9 7 2,9 17, ,5 89 2,42 19, ,41 17, ,4 86 2,5 17, ,5 8, , ,9 71 2,47 19, ,42 16, ,29 16, ,2 7 2,1 16, ,4 71 2, 20, ,9 70 2,4 2, ,4 76 2,27 24, ,7 70 2,2 26, , 71 28, ,8 70 2, 4,20 (zie Tabel 1 en Figuur 1). Overige voorgeschiedenis vermeldt primaire postmenopauzale osteopenie, driemaal percutane coronaire interventie (PCI) in verband met significant symptomatisch coronairlijden (2001, 200 en 2010) en een ongecompliceerde herniaoperatie op niveau L4-L5 (2010). De anamnese vermeldt progressieve lage rugpijn sinds 6 maanden met uitstraling naar het rechterbeen. Conventioneel röntgenonderzoek en een MRI van de wervelkolom laten op dat moment een degeneratief beeld van de laaglumbale wervelkolom zien zonder discusherniatie of myelumcompressie en zonder aanwezigheid van focale laesies. Aanvullend onderzoek toont een paraproteïne IgG-kappa van 15 gr/l met een vrije-lichteketenratio (VLK-ratio; kappa:lambda) van 24,61 en 15% kappa-monoklonale plasmacellen in het beenmerg, positief voor CD8, CD18 en CD56. Cytogenetica laat in 19% van de geanalyseerde plasmacellen een translocatie IGH/14q2 zien. Gezien de afwezigheid 102

3 NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR HEMATOLOGIE van eindorgaanschade (CRAB-criteria volgens IMWGrichtlijnen 200) en afwezigheid van myeloma defining events (MDE, volgens de nieuwe IMWG-richtlijnen 2014) zijn er geen aanwijzingen voor progressie naar een symptomatisch multipel myeloom. 1 Wel is er sprake van progressie naar een smoldering myeloom (SMM), aangezien het aantal monoklonale plasmacellen in het beenmerg op >10% wordt geschat. De daarop volgende maanden wordt de patiënte met enige regelmaat teruggezien met controle van de paraproteïne en vrije-lichteketens (zie Tabel 1). Hierbij valt op dat de VLK-ratio in mei 2015 reeds is opgelopen tot 141. De pijnklachten van de patiënte zijn op dat moment sterk verminderd, zodoende wordt het expectatieve beleid gecontinueerd. In september 2015 presenteert de patiënte zich echter met acute progressie van de rugpijnklachten. Op de MRI van de wervelkolom zijn nieuwe wervelinzakkingen van thoracale corpora 10 tot en met 12 zichtbaar, waarbij er geen duidelijke lytische laesies zijn (zie Figuur 2, pagina 104). Er zijn opnieuw geen aanwijzingen voor lytische laesies elders bij de skeletstatus. Aanvullend laboratoriumonderzoek toont nu een opgelopen IgG-kappaparaproteïne van 1 gr/l met een VLK-ratio van 1.98, waarbij in het beenmerg nu ruim 40% kappa-monoklonale plasmacellen worden gezien (positief voor CD8, CD18 en aberrant voor CD56) met enige verdringing van de normale hematopoëse. Cytogenetica laat in 8% van de geanalyseerde plasmacellen behalve de translocatie IGH/14q2 nu ook verlies van 1q14 zien. Beta- 2-microglobuline is 2,8 gr/l, het serumalbumine betreft 2 gr/l. Conform de IMWG-criteria opgesteld in 200 zou er met deze nieuwe osteoporotische wervelfracturen nu sprake zijn van progressie naar symptomatisch multipel myeloom, ISS-stadium II. Echter, volgens de laatste consensus van de IMWG (2014) geldt enkel een osteoporotische wervelfractuur bij patiënten op hogere leeftijd zonder aanwijzingen voor lytische laesies niet meer als criterium voor progressie naar een symptomatisch multipel myeloom (MM). 1 Bij onze patiënte was er inmiddels wel sprake van een forse stijging van de VLK-ratio boven de 100 met een kappa-vlk-getal van >1.000 mg/l. Volgens de nieuwe richtlijn is er dan sprake van een myeloma defining event (MDE) met het advies om dit ultra-hoogrisico smoldering myeloom te behandelen als symptomatisch myeloom. 1, Onze patiënte wordt momenteel behandeld in studieverband met melfalan, prednison en bortezomib in aangepaste doseringen voor de leeftijd (volgens HOVON 12). Omdat, ondanks de afwezigheid van lytische laesies in de wervelkolom, myeloomhaarden Figuur 1. Het beloop van het IgG-kappa-paraproteïne gedurende de jarenlange follow-up. Vanaf de presentatie in 2015 werden ook de kappa vrije-lichteketens bepaald. in de wervelinzakkingen niet met zekerheid kunnen worden uitgesloten en gezien de forse pijnklachten waarvoor hoge doseringen morfine noodzakelijk zijn, is de patiënte concomitant bestraald met 20 Gy op thoracale wervels 10 tot en met 12. Dit heeft een snelle verbetering van de pijnklachten gegeven. Discussie Onze patiënte liet sinds het stellen van de diagnose MGUS in 2000 een langzaam stijgend paraproteïne zien. Bij een zogenoemd evolving M-proteïne is de kans op maligne transformatie ongeveer 55% in de eerste 10 jaar en 80% 20 jaar na diagnose. 4 Daarom werd de paraproteïne conform richtlijnen iedere 6 maanden vervolgd. Het moeilijke van deze casus is het feit dat enkele maanden voordat onze patiënte voldeed aan de MDEcriteria en symptomatische wervelinzakkingen kreeg, er reeds sprake was van rugpijn zonder focale laesies op de MRI en een verhoogde VLK-ratio (<100). Wel voldeed de patiënte toen al aan de Mayo Clinic-criteria voor hoogrisico-smm op basis van het percentage plasmacellen in het beenmerg van >10% en de VLK-ratio van >8. Deze groep patiënten heeft een tweejaarsrisico op progressie naar symptomatisch MM van 50% en een vijfjaarsrisico van ongeveer 70%. Geadviseerd wordt dan ook deze groep nauwgezet te vervolgen. Indien er sprake is van een MDE neemt het tweejaarsrisico op progressie naar MM toe tot >70%. 1 Enkele maanden later voldeed deze patiënte wel aan de MDE-criteria (VLK-ratio >100), maar waren de klachten duidelijk verbeterd en is er toch gekozen voor een expectatief beleid met intensieve follow-up. Helaas presen- 10

4 2A 2B Figuur 2. A. MRI van de totale wervelkolom verricht in januari 2015, T1-gewogen opname. Er is sprake van een degeneratieve wervelkolom zonder aanwijzingen voor focale laesies. B. MRI van de totale wervelkolom verricht in september 2015, T1-gewogen opname. Er zijn nu duidelijke nieuwe inzakkingsfracturen van de thoracale wervels 10, 11 en 12. In de overige corpora zijn er geen aanwijzingen voor focale laesies. teerde ze zich kort daarna met de wervelinzakkingen en de forse stijging van de VLK-ratio. In 201 hebben Mateos et al. laten zien dat door vroegtijdige behandeling van patiënten met een SMM met een hoog risico op progressie tot een symptomatisch MM de morbiditeit en de mortaliteit verbetert. 5 Hoewel er in deze studie haken en ogen zaten met name in het verschil in de definitie van progressie tussen de observationele groep en de behandelgroep en de daaraan verbonden behandelconsequenties, is dit een van de weinige studies die selectief naar de groep van hoogrisico-smm-patiënten (met of zonder MDE) heeft gekeken en een indicatie geeft van het potentiële voordeel van vroegtijdige behandeling van deze groep. In de recentelijk herziene IMWG-richtlijn wordt dan ook geadviseerd patiënten met een smoldering myeloom te behandelen als er sprake is van MDE in afwezigheid van CRAB-criteria. 1 In retrospect had onze patiënte enkele maanden voor het ontstaan van de wervelfracturen al een indicatie voor behandeling als zijnde symptomatisch MM zonder CRAB. Het tweejaarsrisico op progressie naar symptomatisch MM bij een VLK-ratio van 100 is immers ongeveer 80%. 1,2 Of met behandeling in een eerder stadium de wervelfracturen hadden kunnen worden voor- 104

5 NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR HEMATOLOGIE Aanwijzingen voor de praktijk 1. Het risico op progressie van het smoldering myeloom (SMM) naar een symptomatisch multipel myeloom (MM) neemt significant toe, >70% binnen 2 jaar, wanneer sprake is van een myeloma defining event (MDE): 60% klonale plasmacellen in het beenmerg en/of VLK-ratio 100 en/of >1 focale laesie 5mm op MRI. 2. Tijdige behandeling van deze ultra-hoogrisico-smm (MM zonder CRAB) heeft als doel eindorgaanschade te voorkomen en overleving te verbeteren.. Het juiste moment om te starten met behandeling van het hoogrisico-smm blijkt in de praktijk lastig. Hiervoor dient de patiënt regelmatig te worden vervolgd met aandacht voor MDE. komen, is uiteraard niet te zeggen, met name omdat het gezien het ontbreken van focale/lytische laesies elders in het skelet niet zeker is of de oorzaak van de fracturen bij het myeloom ligt of dat het toch osteoporotische wervelinzakkingen betrof. Bij deze patiënte is geen PETscan verricht ten tijde van de rugklachten voordat de wervelinzakkingen optraden. Mogelijk dat een aankleuring van de wervelcorpora op de PET-scan de behandeling van de patiënte zou hebben vervroegd. Deze casus toont maar weer eens aan hoe lastig het is om te bepalen hoe vaak patiënten met een hoogrisico- SMM moeten worden vervolgd en wanneer het goede moment is gekomen voor aanvullende diagnostiek. Ondanks het feit dat patiënten met een VLK-ratio 100 een tweejaarsrisico tot progressie naar symptomatisch MM van ongeveer 80% hebben, is het risico bij lagere ratio s ook verhoogd. 1,2 Conclusie Patiënten met een smoldering myeloom dienen in kaart te worden gebracht met betrekking tot het percentage plasmacellen in het beenmerg, MRI van de wervelkolom en VLK-ratio. Indien patiënten voldoen aan MDE, dienen zij te worden behandeld als multipel myeloom. Referenties 1. Rajkumar SV, Dimopoulos MA, Palumbo A, et al. International Myeloma Working Group updated criteria for the diagnosis of multiple myeloma. Lancet Oncol 2014;15(12):e Dispenzieri A, Stewart AK, Chanan-Khan A, et al. Smoldering multiple myeloma requiring treatment: time for a new definition? Blood 201;122(26): Ghobrial IM, Landgren O. How I treat smoldering multiple myeloma. Blood 2014;124(2): Rosinol L, Cibeira MT, Montoto S, et al. Monoclonal gammopathy of undetermined significance: predictors of malignant transformation and recognition of an evolving type characterized by a progressive increase in M protein size. Mayo Clin Proc 2007;82(4): Mateos M-V, Hernández MT, Giraldo P, et al. Lenalidomide and dexamethasone for high-risk smoldering multiple myeloma. N Engl J Med 201;69(5): Ontvangen 22 oktober 2015, geaccepteerd 8 januari

Multipel Myeloom diagnose en behandeling anno 2015

Multipel Myeloom diagnose en behandeling anno 2015 Multipel Myeloom diagnose en behandeling anno 2015 Oncologie dag NVvO 30 sept 3015 Monique Minnema, internist-hematoloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Een abnormale eiwitelectroforese: wat nu? J. Lemmens 21/5/2019

Een abnormale eiwitelectroforese: wat nu? J. Lemmens 21/5/2019 & Een abnormale eiwitelectroforese: wat nu? J. Lemmens 21/5/2019 1 Abnormale piek in het eiwitprofiel Albumine, A1: antitrypsine/orosmucoid, A2: macroglobuline, haptoglobine, ceruloplasm B: transferrine,

Nadere informatie

Myeloom afwijkendeiwitspectrum: watmoetje daarmeedoen? Michel van Gelder, hematoloog MUMC

Myeloom afwijkendeiwitspectrum: watmoetje daarmeedoen? Michel van Gelder, hematoloog MUMC Myeloom afwijkendeiwitspectrum: watmoetje daarmeedoen? Michel van Gelder, hematoloog MUMC Dankzegging Leden van de HOVON Myeloom werkgroep: Niels van de Donk en Sonja Zweegman, hematologen uit VUMC Gerard

Nadere informatie

Vrije lichte ketens in serum svlk. Joke Boonstra Corrie de Kat Angelino Janneke Ruinemans-Koerts Ina Klasen. 13 oktober 2009

Vrije lichte ketens in serum svlk. Joke Boonstra Corrie de Kat Angelino Janneke Ruinemans-Koerts Ina Klasen. 13 oktober 2009 Vrije lichte ketens in serum svlk Joke Boonstra Corrie de Kat Angelino Janneke Ruinemans-Koerts Ina Klasen 13 oktober 2009 1 Inhoud Wat zijn vrije lichte ketens(-bepalingen) Toepassingsgebieden VLK bepalingen

Nadere informatie

Het solitair plasmacytoom

Het solitair plasmacytoom Het solitair plasmacytoom Moderator Prof. Dr. G.M.J. Bos. E.G.M. de Waal Afdeling Hematologie, UMCG Groningen. Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg

Nadere informatie

Klinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling

Klinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Klinische Dag 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Reversibele cardiale betrokkenheid bij multipel myeloom met AL-amyloidose Klinische hematologiedag 2013

Nadere informatie

Belangenverklaring. In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ)

Belangenverklaring. In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) Naam: Organisatie: AC Abrahams UMC Utrecht Ik heb geen 'potentiële' belangenverstrengeling Ik heb de volgende

Nadere informatie

MGUS undetermined significance to whom?

MGUS undetermined significance to whom? MGUS undetermined significance to whom? OED Lillehammer 2017 Lidwine Tick; internist hematoloog MMC Joyce Curvers; klinisch chemicus CZH Frederieke de Bever; huisarts Lillehammer NL - MGUS Wat is de relatie?

Nadere informatie

Monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS)

Monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS) Monoclonal gammopathy of undetermined significance (MGUS) Daan Dierickx Oudenaarde, 18 november 2014 MGUS Basisprincipes: plasmacellen, immuunglobulines, zware en lichte ketens MGUS SMM MM WM AL amyloidose

Nadere informatie

MULTIPLE MYELOOM Doneer voor genezing

MULTIPLE MYELOOM Doneer voor genezing MULTIPLE MYELOOM Doneer voor genezing Luister en leer Marlies Van Hoef, MD, PhD, MBA Multiple Myeloom Ziekte van Kahler werd aanvankelijk gediagnostiseerd in 1848 Kwaardaardige abnormaliteit van plasmacellen;

Nadere informatie

Achtergrond Gerandomiseerde studie om de waarde van autologe stamceltransplantatie aan te tonen bij nieuw gediagnosteerde multipel myeloom.

Achtergrond Gerandomiseerde studie om de waarde van autologe stamceltransplantatie aan te tonen bij nieuw gediagnosteerde multipel myeloom. Samenvatting Hovon 95 Achtergrond Gerandomiseerde studie om de waarde van autologe stamceltransplantatie aan te tonen bij nieuw gediagnosteerde multipel myeloom. Populatie Eerstelijns behandeling bij multipel

Nadere informatie

Klinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling

Klinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Klinische Dag 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Papiloedeem als eerste presentatie van het POEMS syndroom Dieneke Breukink, ANIOS Interne Geneeskunde R.

Nadere informatie

Multipel Myeloom; Diagnose, behandeling en de consequenties daarvan. Esther de Waal Medisch Centrum Leeuwarden 1 november 2014

Multipel Myeloom; Diagnose, behandeling en de consequenties daarvan. Esther de Waal Medisch Centrum Leeuwarden 1 november 2014 Multipel Myeloom; Diagnose, behandeling en de consequenties daarvan Esther de Waal Medisch Centrum Leeuwarden 1 november 2014 Indeling Introductie Wat is het multipel myeloom Hoe stel je de diagnose Behandeling

Nadere informatie

Hematologie voor de huisarts: Lymfocytose en paraproteïne.

Hematologie voor de huisarts: Lymfocytose en paraproteïne. Hematologie voor de huisarts: Lymfocytose en paraproteïne. Jan Van Droogenbroeck 11 maart 2017 INLEIDING: CASUS. BDZ, 03.06.1942 - VG: Hysterectomie 86, postop LE; Herpes zoster 09, Bilaterale knieprothese

Nadere informatie

Ontwikkelingen voor de behandeling van AL amyloïdose

Ontwikkelingen voor de behandeling van AL amyloïdose Ontwikkelingen voor de behandeling van AL amyloïdose Reinier Raymakers, internist-hematoloog Patientendag 17 feb 2018 Plasmacellen in Multipel Myeloom, MGUS en AL amyloidose (voorloper) kwaadaardige plasmacellen

Nadere informatie

Een zeldzame combinatie: multipel myeloom IgM-lambda en B-cel chronische lymfatische leukemie IgM/IgD-kappa

Een zeldzame combinatie: multipel myeloom IgM-lambda en B-cel chronische lymfatische leukemie IgM/IgD-kappa 7 Een zeldzame combinatie: multipel myeloom IgM-lambda en B-cel chronische lymfatische leukemie IgM/IgD-kappa A rare combination: multiple myeloma IgM lambda and B-cell chronic lymphocytic leukemia IgM/IgD

Nadere informatie

De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg

De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg Corien Eeltink, verpleegkundig specialist, VUmc, afdeling Hematologie, Amsterdam Disclosure Geen belangenverstrengeling

Nadere informatie

Analyse van M-proteïnen - Detectie en kwantificering -

Analyse van M-proteïnen - Detectie en kwantificering - Analyse van M-proteïnen - Detectie en kwantificering - Joke Boonstra Corrie de Kat Angelino Ina Klasen Janneke Ruinemans-Koerts 13 oktober 2009 Gerichte diagnostiek naar M-Proteïnen - Detectie - CBO Richtlijn

Nadere informatie

Conflict of Interest Disclosure Form

Conflict of Interest Disclosure Form Conflict of Interest Disclosure Form NAME : M.C. Minnema, MD, PhD AFFILIATION: UMC Utrecht Cancer Center. In accordance with the rules of the Health Care Inspectorate (IGZ), speakers are required to fill

Nadere informatie

How I treat: Refractair Multipel Myeloom

How I treat: Refractair Multipel Myeloom How I treat: Refractair Multipel Myeloom Prof. dr. G.M.J. Bos moderator Dr. Esther de Waal Dr. Annemiek Broijl Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg

Nadere informatie

AL amyloïdose oorzaak, behandeling en nieuwe ontwikkelingen

AL amyloïdose oorzaak, behandeling en nieuwe ontwikkelingen AL amyloïdose oorzaak, behandeling en nieuwe ontwikkelingen Monique Minnema, internist-hematoloog Patientendag 9 jan 2016 AL (en AH) amyloidose AL = Amyloid Light chain AH = Amyloid Heay chain + serum

Nadere informatie

HOVON EDUCATIONAL MYELOOM. Case 2

HOVON EDUCATIONAL MYELOOM. Case 2 HOVON EDUCATIONAL MYELOOM Case 2 NIELS VAN DE DONK SONJA ZWEEGMAN Department of Hematology, Amsterdam, Netherlands Amsterdam, Netherlands Clinical case: presentation 54-year-old patient with a diagnosis

Nadere informatie

Patiëntenboekje. Multipel myeloom is. een kwaadaardige. beenmergziekte die MULTIPEL MYELOOM. veroorzaakt wordt. door een woekering.

Patiëntenboekje. Multipel myeloom is. een kwaadaardige. beenmergziekte die MULTIPEL MYELOOM. veroorzaakt wordt. door een woekering. Multipel myeloom is een kwaadaardige beenmergziekte die veroorzaakt wordt door een woekering van plasmacellen Patiëntenboekje MULTIPEL MYELOOM Multipel myeloom is een kwaadaardige beenmergziekte die veroorzaakt

Nadere informatie

FORUM. 1. Wat is multipel myeloom (MM)?

FORUM. 1. Wat is multipel myeloom (MM)? Multipel Myeloom Ilse Meyers verpleegkundige hemodialyse, ZOL, Genk Multipel myeloom is een ziektebeeld waar in België jaarlijks een 600-tal mensen mee geconfronteerd worden. De aandoening komt voor bij

Nadere informatie

Verminderde perifere neuropathie bij subcutaan bortezomib-gebruik, ook na eerdere intraveneuze toediening

Verminderde perifere neuropathie bij subcutaan bortezomib-gebruik, ook na eerdere intraveneuze toediening Verminderde perifere neuropathie bij subcutaan bortezomib-gebruik, ook na eerdere intraveneuze toediening Reduced peripheral neuropathy in subcutaneously administered bortezomib, even after previous intravenous

Nadere informatie

Osteoporose in de praktijk

Osteoporose in de praktijk Osteoporose in de praktijk 29 januari 2019 Hannah C.M. van Loon Internist-endocrinoloog Osteoporose Programma: Inleiding met casus Waarom behandeling? Effect van orale bi(s)fosfonaten Reden voor switch

Nadere informatie

Botziekte bij multipel myeloom

Botziekte bij multipel myeloom Botziekte bij multipel myeloom Dr. Sonja Zweegman, drs. Josien Regelink en dr. Pierre Wijermans Wel 60% van de MM-patiënten heeft te maken met botbreuken en 90% heeft botziekte. Reden genoeg om hier aandacht

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres 2016

Landelijk Diabetes Congres 2016 Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder

Nadere informatie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie ASN Review 2012 Klinische implicaties van de EVOLVE studie Marc Vervloet, internist-nefroloog VU medisch centrum Associatie PTH met mortaliteit Kalantar-Zadeh, Kidney Int 2007 Welke evidence? Associatie

Nadere informatie

Diagnostiek bij multipel myeloom: de rol van beeldvorming, chromosoomanalyse en multiparameterflowcytometrie

Diagnostiek bij multipel myeloom: de rol van beeldvorming, chromosoomanalyse en multiparameterflowcytometrie Diagnostiek bij multipel myeloom: de rol van beeldvorming, chromosoomanalyse en multiparameterflowcytometrie Multiple myeloma diagnostics: the role of imaging, chromosome analysis and multiparameter flowcytometry

Nadere informatie

Nederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting

Nederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting 197 198 Samenvatting In het proefschrift worden diverse klinische aspecten van primaire PCI (Primaire Coronaire Interventie) voor de behandeling van een hartinfarct onderzocht.

Nadere informatie

Moderator. Speaker Drs. A.M.P. Demandt Internist-hematoloog MUMC

Moderator. Speaker Drs. A.M.P. Demandt Internist-hematoloog MUMC MYELOFIBROSE: DILEMMA VAN TRANSPLANTEREN Moderator Dr. B.J. Biemond Speaker Drs. A.M.P. Demandt Internist-hematoloog MUMC Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg

Nadere informatie

Disease morbidities 1; Polyneuropathy, Bing Neel, Amyloid

Disease morbidities 1; Polyneuropathy, Bing Neel, Amyloid International Waldentrom s Patient Meeting 9 oct 2016, Amsterdam Disease morbidities 1; Polyneuropathy, Bing Neel, Amyloid Monique Minnema, internist-hematoloog Morbus Waldenström Kankercellen : Waldenström

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Patiëntenboekje. Multipel myeloom is. een kwaadaardige. beenmergziekte die MULTIPEL MYELOOM. veroorzaakt wordt. door een woekering. van plasmacellen.

Patiëntenboekje. Multipel myeloom is. een kwaadaardige. beenmergziekte die MULTIPEL MYELOOM. veroorzaakt wordt. door een woekering. van plasmacellen. Multipel myeloom is een kwaadaardige beenmergziekte die veroorzaakt wordt door een woekering van plasmacellen. Patiëntenboekje MULTIPEL MYELOOM Multipel myeloom is een kwaadaardige beenmergziekte die veroorzaakt

Nadere informatie

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

HOVON 87 Multipel Myeloom

HOVON 87 Multipel Myeloom Naam patiënt:... Inductie behandeling Screening Kuur 1 Kuur 2 Kuur 3 Kuur 4 dag 1 15 1 15 1 15 1 15 datum 5-04-10 19-04-10 3-05-10 17-05-10 31-05-10 14-06-10 28-06-10 12-07-10 schriftelijke toestemming

Nadere informatie

- incidentele bevinding zonder klachten - weigering van chirurgische behandeling - slechte algehele conditie waardoor chirurgie niet verantwoord is

- incidentele bevinding zonder klachten - weigering van chirurgische behandeling - slechte algehele conditie waardoor chirurgie niet verantwoord is Auteur Soort studie Aantal patiënten Lee 2013 Qurashi Systematic review 1999-2011 Systematic review 1999-2011 Radiotherapie / Chirurgie (meestal gevolgd door ) 377 Conservatief waaronder Inclusiecriteria

Nadere informatie

Screening naar en follow-up van multipel myeloom en gerelateerde plasmaceldyscrasiee n

Screening naar en follow-up van multipel myeloom en gerelateerde plasmaceldyscrasiee n Screening naar en follow-up van multipel myeloom en gerelateerde plasmaceldyscrasiee n Inleiding Naar aanleiding van de vernieuwde (2014) definitie 1 van multipel myeloom en verwante aandoeningen zal in

Nadere informatie

Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Claudia Ootjers

Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Claudia Ootjers Dhr O., 60 jaar Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Claudia Ootjers Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen Claudia Ootjers Geen (potentiële) belangenverstrengeling Klinische Dag NVvH 2 Relevante

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN

Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN Osteoporotische indeukingsfractuur 60 jarige alleenstaande dame Plotse pijn in de dorso-lumbale wervelzuil Normaal klinisch onderzoek Geen voorgeschiedenis

Nadere informatie

Multipel myeloom: van molecuul tot medicijn. Marie José Kersten Afdeling Hematologie, AMC

Multipel myeloom: van molecuul tot medicijn. Marie José Kersten Afdeling Hematologie, AMC Multipel myeloom: van molecuul tot medicijn Marie José Kersten Afdeling Hematologie, AMC Multipel myeloom: ziekte van Kahler Otto Kahler Sarah Newbury, 1844 Rajkumar & Kyle, Blood 2008 Multipel myeloom

Nadere informatie

Niels versus Sonja. Gedoemd te verliezen door Sonja. VU University Medical Center Amsterdam The Netherlands

Niels versus Sonja. Gedoemd te verliezen door Sonja. VU University Medical Center Amsterdam The Netherlands Niels versus Sonja Gedoemd te verliezen door Sonja Belangenverklaring NAAM : Sonja Zweegman ORGANISATIE: Hematologie In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ), zijn

Nadere informatie

MULTIPEL MYELOOM : Prof. Dr. Michel Delforge Hematologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven

MULTIPEL MYELOOM : Prof. Dr. Michel Delforge Hematologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven MULTIPEL MYELOOM : Prof. Dr. Michel Delforge Hematologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven Samenvatting De perspectieven voor patiënten met multipel myeloom zijn de voorbije jaren sterk verbeterd. Gedurende

Nadere informatie

HOVON 114 MM (Multiple Myeloom) / multipel myeloom

HOVON 114 MM (Multiple Myeloom) / multipel myeloom HOVON 114 MM (Multiple Myeloom) / multipel myeloom Onderzoek voor patiënten met teruggekeerde of verslechterde multipel myeloom (ziekte van Kahler). Onderzocht wordt of een nieuw medicijn veilig en werkzaam

Nadere informatie

Radium 223 therapie bij botmetastasen

Radium 223 therapie bij botmetastasen Radium 223 therapie bij botmetastasen PKS nov 2017 Dr. J. Lavalaye Nucleaire Geneeskunde Disclosure belangen spreker: lavalaye Bijeenkomst titel en datum: PKS (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen S. Boerman. Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen S. Boerman. Geen (potentiële) belangenverstrengeling Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen S. Boerman Geen (potentiële) belangenverstrengeling Hemofagocytair syndroom klinische presentatie, behandeling en complicaties S. Boerman, AIOS St

Nadere informatie

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Prof. Dr. S. Goemaere Reumatoloog, UZ Gent Belgian Bone Club (BBC) International Osteoporosis Foundation (IOF) EU-Osteoporosis Consultation Panel IOF Working Parties

Nadere informatie

Symposium 15 jaar CMP Vlaanderen

Symposium 15 jaar CMP Vlaanderen Praktijkvoorbeelden met aandacht voor nieuwe diagnostische mogelijkheden in het labo Ann Van de Velde Antwerpen, 23/03/2019 Symposium 15 jaar CMP Vlaanderen B-lymfomen en paraproteïnemie 15 jaar CMP Vlaanderen

Nadere informatie

Reversibele cardiale betrokkenheid bij een patiënt met systemische AL-amyloïdose met CRAB-criteria

Reversibele cardiale betrokkenheid bij een patiënt met systemische AL-amyloïdose met CRAB-criteria Reversibele cardiale betrokkenheid bij een patiënt met systemische AL-amyloïdose met CRAB-criteria Reversible cardiac involvement in a patient with systemic AL-amyloïdosis with CRAB-criteria drs. R. Bijleveld

Nadere informatie

Beeldvorming in Multipel Myeloom en Ziekte van Waldenström. E. De Smet, P. Van Dyck, J. Gielen, K. Verstraeten

Beeldvorming in Multipel Myeloom en Ziekte van Waldenström. E. De Smet, P. Van Dyck, J. Gielen, K. Verstraeten Beeldvorming in Multipel Myeloom en Ziekte van Waldenström E. De Smet, P. Van Dyck, J. Gielen, K. Verstraeten Disclamer Letsels Screening/staging Opvolging Toekomst Conclusie Letsels Screening/staging

Nadere informatie

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking.

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Casusschets 1 Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Vraag 1: welke anamnestische punten zijn van belang om al dan niet tot een DEXA over te gaan?

Nadere informatie

Maligne hematologie. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014

Maligne hematologie. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014 Maligne hematologie Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014 Indeling Leukemie acuut AML (acute myeloïde leukemie) ALL (acute lymfoïde leukemie) chronisch CML (chronische myeloïde

Nadere informatie

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking.

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Casusschets 1 Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Vraag 1: welke anamnestische punten zijn van belang om al dan niet tot een DEXA over te gaan?

Nadere informatie

IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS MULTIPEL MYELOOM

IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS MULTIPEL MYELOOM IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS MULTIPEL MYELOOM IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS MULTIPEL MYELOOM Prof.dr. H. Lokhorst Hematon Tweede druk Utrecht, 2015 Omslagfoto: Dreamstime

Nadere informatie

belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten

belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van hematologische kankersoorten gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...

Nadere informatie

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C

C. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1

Nadere informatie

Nieuwsbrief CSA 2017

Nieuwsbrief CSA 2017 Nieuwsbrief CSA 2017 2 Nieuwsbrief over het CSAonderzoek (Clinically Suspect Arthralgia cohort) Geachte mevrouw of meneer, Met deze nieuwsbrief brengen wij u weer graag op de hoogte van de ontwikkelingen

Nadere informatie

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Chapter 8. Nederlandse samenvatting

Chapter 8. Nederlandse samenvatting Chapter 8 Nederlandse samenvatting Chapter 8 Nederlandse samenvatting Er is in de afgelopen jaren veel vooruitgang geboekt in de ontwikkeling van doelgerichte behandelingen tegen kanker. Helaas wordt ook

Nadere informatie

Multipel myeloom. Landelijke richtlijn, Versie: 3.0

Multipel myeloom. Landelijke richtlijn, Versie: 3.0 Multipel myeloom Landelijke richtlijn, Versie: 3.0 Laatst gewijzigd: 01-03-2017 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Landelijke Werkgroep Diëtisten Oncologie (LWDO) Inhoudsopgave Algemeen...1 De

Nadere informatie

CAT: Bepaling van vrije lichte ketens in serum met Freelite FM

CAT: Bepaling van vrije lichte ketens in serum met Freelite FM CAT: Bepaling van vrije lichte ketens in serum met Freelite FM Danielle Van der beek 2 e jaar GSO Klinische biologie 2003-2004 Supervisor: Dr. A. Mewis Dr. J.L. Rummens Virga Jesseziekenhuis Hasselt 1.

Nadere informatie

GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE BEENMERGONDERZOEK

GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE BEENMERGONDERZOEK ISSN 0778-8363 FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST VOOR LABORATORIA VAN KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN DESKUNDIGEN

Nadere informatie

M proteine diagnostiek SKML nabespreking, sectie HIM

M proteine diagnostiek SKML nabespreking, sectie HIM M proteine diagnostiek SKML nabespreking, sectie HIM 18 november 2014 J.F.M. (Hans) Jacobs, Ph.D. M.D. Radboud University Medical Center Department of Laboratory Medicine Nijmegen, The Netherlands H.Jacobs@Radboudumc.nl

Nadere informatie

Multipel myeloom de ziekte van Kahler

Multipel myeloom de ziekte van Kahler Interne geneeskunde/hematologie Patiënteninformatie Multipel myeloom de ziekte van Kahler U ontvang deze informatie, omdat wij u graag meer willen vertellen over het multipel myeloom, in Nederland vaak

Nadere informatie

Hooggradige B-cellymfomen met MYC-, BCL2- en/of BCL6- afwijkingen. dr. Lianne Koens Patholoog AMC, Amsterdam

Hooggradige B-cellymfomen met MYC-, BCL2- en/of BCL6- afwijkingen. dr. Lianne Koens Patholoog AMC, Amsterdam Hooggradige B-cellymfomen met MYC-, BCL2- en/of BCL6- afwijkingen dr. Lianne Koens Patholoog AMC, Amsterdam l.koens@amc.uva.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie

Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie Marc Vervloet Amsterdam Papendal 15 december 2016 Head to head: PTx vs Cinacalcet Will there be a winner? Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Klinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling

Klinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Klinische Dag 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen 14:30-15:15 dr. Monique Minnema - amyloïdose en andere gevaarlijke kleine klonen: pathogenese en behandeling

Nadere informatie

De klinische relevantie en aanpak van MGUS en MGUS-gerelateerde ziekten: aanbevelingen van het European Myeloma Network

De klinische relevantie en aanpak van MGUS en MGUS-gerelateerde ziekten: aanbevelingen van het European Myeloma Network 7 De klinische relevantie en aanpak van MGUS en MGUS-gerelateerde ziekten: aanbevelingen van het European Myeloma Network The clinical relevance and management of monoclonal gammopathy of undetermined

Nadere informatie

Morbus Waldenström en de nieuwste ontwikkelingen

Morbus Waldenström en de nieuwste ontwikkelingen Morbus Waldenström en de nieuwste ontwikkelingen Landelijke patienten contactdag 2015 Monique Minnema, internist-hematoloog Inhoud 1. Hoe zit deze ziekte in elkaar? 2. Behandelingen 3. Polyneuropathie

Nadere informatie

Monoclonale gammopathieën

Monoclonale gammopathieën 7.12.7. Monoclonale gammopathieën 1. Differentiële diagnose van monoclonale gammopathieën MGUS ( monoclonal gammopathy of undetermined significance ) multipel myeloom: (secreterend; zeer zelden niet-secreterend)

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de behandeling van AL amyloïdose. Monique Minnema, internist-hematoloog UMC Utrecht Patiëntendag 9 maart 2019

Ontwikkelingen in de behandeling van AL amyloïdose. Monique Minnema, internist-hematoloog UMC Utrecht Patiëntendag 9 maart 2019 Ontwikkelingen in de behandeling van AL amyloïdose Monique Minnema, internist-hematoloog UMC Utrecht Patiëntendag 9 maart 2019 Inhoud Algemene inleiding AL amyloïdose Behandeling en symptoombestrijding

Nadere informatie

Casus hematologie Huisarts Danny Hiel Hematoloog Inge Vrelust

Casus hematologie Huisarts Danny Hiel Hematoloog Inge Vrelust Gevorderde ziekte: geen curatie, wel controle! Casus hematologie Huisarts Danny Hiel Hematoloog Inge Vrelust Casus Plasmacelleukemie Man 1965, gezond leven Opname ICU met septische shock en multiorgaanfalen.

Nadere informatie

OLIJFdag 3 oktober 2015

OLIJFdag 3 oktober 2015 OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening

Nadere informatie

Pancreascysten prevalentie & risico op maligne ontaarding

Pancreascysten prevalentie & risico op maligne ontaarding 4 de GIOCA verpleegkundig congres AMC 23 januari 2015 Pancreascysten prevalentie & risico op maligne ontaarding Paul Fockens, MD PhD Professor and Chairman of Gastroenterology & Hepatology Academic Medical

Nadere informatie

Addendum. Nederlandse Samenvatting

Addendum. Nederlandse Samenvatting Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.

Nadere informatie

The clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients

The clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients Monique Brink AP CT TRACT-studie UMC anterior-posterior computed tomography TRauma CT-studie Universitair Medisch Centrum The clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients Dat multidetector

Nadere informatie

mepidemiologie en pathogenese

mepidemiologie en pathogenese Niels van de Donk, Ellen van der Spek Nieuwe behandelingen voor multipel myeloom mepidemiologie en pathogenese Multipel myeloom of ziekte van Kahler is een kwaadaardige woekering van plasmacellen in met

Nadere informatie

Academiejaar

Academiejaar FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2009-2010 DE PLAATS VAN WHOLE-BODY MAGNETISCHE RESONANTIE EN DIFFUSION WEIGHTED IMAGING IN DE DIAGNOSE EN FOLLOW-UP VAN MULTIPLE MYELOOM EN

Nadere informatie

Blasten in perifeer bloed

Blasten in perifeer bloed Man 50 jaar Chronische lymfatische leukemie, RAI stadium 0, zonder criteria van actieve ziekte waarvoor wait and see beleid diep veneuze trombose. 2 dagen later: presentatie op SEH in verband met veel

Nadere informatie

Myelofibrose, PV en ET. Harry C Schouten Department of Hematology Maastricht University Medical Center Maastricht, Netherlands

Myelofibrose, PV en ET. Harry C Schouten Department of Hematology Maastricht University Medical Center Maastricht, Netherlands Myelofibrose, PV en ET Harry C Schouten Department of Hematology Maastricht University Medical Center Maastricht, Netherlands plt ery MSC PSC mono neutro eo baso Blympho LSC T lympho MyeloProliferatieve

Nadere informatie

De waarde van MRI bij DCIS

De waarde van MRI bij DCIS De waarde van MRI bij DCIS Invasion or no invasion, that s the question E.E. Deurloo 1,2, J.D. Sriram 3, H.J. Teertstra 1, C.E. Loo 1, J. Wesseling 4, E.J.Th. Rutgers 3, K.G.A. Gilhuijs 1 Afdelingen radiologie

Nadere informatie

Normocytaire anemie. Dr. Paul Berendes, arts klinische chemie ASZ Dr. Peter Westerweel, internist-hematoloog ASZ

Normocytaire anemie. Dr. Paul Berendes, arts klinische chemie ASZ Dr. Peter Westerweel, internist-hematoloog ASZ Normocytaire anemie Dr. Paul Berendes, arts klinische chemie ASZ Dr. Peter Westerweel, internist-hematoloog ASZ Workshop Albert Schweitzer Anemie Symposium 3 juli 2013 DD anemie (NHG) Evidence-based aanpak?

Nadere informatie

Tromboseprofylaxe bij hematologische maligniteiten

Tromboseprofylaxe bij hematologische maligniteiten Tromboseprofylaxe bij hematologische maligniteiten Moderator M. Nijziel 1st author / speaker Roger Schutgens Afdeling hematologie en Van Creveldkliniek, centrum voor benigne hematologie, trombose en hemostase

Nadere informatie

5-jaars Follow-up van de FAME studie

5-jaars Follow-up van de FAME studie 5-jaars Follow-up van de FAME studie WCN Congres 2015, Amsterdam 20-11-2015 Drs. L.X. van Nunen namens de FAME studiegroep Potential conflicts of interest Ik, Lokien X. van Nunen, heb GEEN conflicts of

Nadere informatie

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Acute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders

Acute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders Acute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders Casus 47 jarige vrouw Voorgeschiedenis 2004 Primair scleroserende cholangitis 2012 Eindstadium primair scleroserende

Nadere informatie

Maligne pleura exsudaat

Maligne pleura exsudaat Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2

Nadere informatie

Myelodysplastisch syndroom

Myelodysplastisch syndroom Myelodysplastisch syndroom Dr. A.H.E. Herbers Hematoloog-Oncoloog 7 februari 2018 Myelodysplastisch syndroom Masterclass 7/2/18 Myelodysplastisch syndroom= MDS Opbouw presentatie: Meeste informatie is

Nadere informatie

Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom. MDO-praatje

Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom. MDO-praatje Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom MDO-praatje Casus Patient CutaanT-cel lymfoom, type mycosis fungoides met aanwijzingen voor lymfeklierbetrokkenheid (niet PA-bewezen). Buikproblemen

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19838 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nieuwenhuijse, Marcus Johannes Title: Percutaneous vertebroplasty for painful

Nadere informatie

Achtergrond. QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen. Number of surgeries in MCH for spinal metastases

Achtergrond. QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen. Number of surgeries in MCH for spinal metastases QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen Godard de Ruiter, Neurochirurg Claudine Nogarede, Verpleegkundig Specialist. Neuro & revalidatie congres 2016 Number of surgeries in MCH for spinal metastases

Nadere informatie

Osteoporotische indeukingsfracturen conservatief of kyphoplasty/vertebroplasty. Koen hendrix Heup/rug campus Henri Serruys Consulent UZ Gent rug

Osteoporotische indeukingsfracturen conservatief of kyphoplasty/vertebroplasty. Koen hendrix Heup/rug campus Henri Serruys Consulent UZ Gent rug Osteoporotische indeukingsfracturen conservatief of kyphoplasty/vertebroplasty Koen hendrix Heup/rug campus Henri Serruys Consulent UZ Gent rug Behandeling van osteoporotische indeukingsfracturen 1984

Nadere informatie

Morbus Waldenström en IgM geassocieerde polyneuropathie. Anna van Rhenen Klinische dag NVVH

Morbus Waldenström en IgM geassocieerde polyneuropathie. Anna van Rhenen Klinische dag NVVH Morbus Waldenström en IgM geassocieerde polyneuropathie Anna van Rhenen Klinische dag NVVH 1 Inhoud Casus Morbus Waldenström IgM geassocieerde polyneuropathie Literatuur Conclusies Dia 2 1 zou deze dia

Nadere informatie

Multipel myeloom en de ziekte van Waldenström: overeenkomsten en verschillen! Marie José Kersten

Multipel myeloom en de ziekte van Waldenström: overeenkomsten en verschillen! Marie José Kersten Multipel myeloom en de ziekte van Waldenström: overeenkomsten en verschillen! Marie José Kersten Multipel myeloom en de ziekte van Waldenström Overeenkomsten en verschillen: Voorkomen van de ziekte Klachten,

Nadere informatie

Waldenström s Macroglobulinemia familie en secundaire maligniteiten

Waldenström s Macroglobulinemia familie en secundaire maligniteiten familie en secundaire maligniteiten Patient Session October 9, 2016 Amsterdam, The Netherlands Robert A. Kyle, MD Mayo Clinic Rochester, MN, USA Scottsdale, Arizona Rochester, Minnesota Jacksonville, Florida

Nadere informatie

IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS MULTIPEL MYELOOM

IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS MULTIPEL MYELOOM IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS MULTIPEL MYELOOM Auteur Prof. dr. H. Lokhorst patiëntenorganisatie bloedkanker lymfklierkanker stamceltransplantatie IN DE EERSTE LIJN INFORMATIE VOOR DE HUISARTS

Nadere informatie