Belastingadviezen en Horizontaal Toezicht: Hoe transparant moet je zijn?

Transcriptie

1 Belastingadviezen en Horizontaal Toezicht: Hoe transparant moet je zijn? Gemeenten met een convenant Horizontaal Toezicht beloven open en transparant met de Belastingdienst te communiceren. Dit betekent dat de gemeente bij het voorleggen van een kwestie de relevante stukken aan de inspecteur verstrekt. De inspecteur neemt op basis van deze stukken een standpunt in. Het lijkt daarbij logisch dat hij ook het advies van de belastingadviseur in zijn beschouwing wil betrekken en dus vraagt hij dit toe te zenden. Deze bijdrage behandelt de mogelijkheden van de inspecteur belastingadviezen op te vragen. Belastingadviseurs verstrekken hun adviezen op basis van ontvangen inlichtingen en de op dat moment geldende stand van de wet- en regelgeving en de rechtspraak. Het merendeel van de adviezen is gebaseerd op standpunten waarover tussen adviseurs en de Belastingdienst geen verschil van inzicht bestaat. Soms ligt dit nog wel eens genuanceerder. De bepalingen inzake btw-heffing moeten namelijk worden uitgelegd in overeenstemming met de bedoeling van de Europese richtlijngever en veel minder volgens de bedoeling van de Nederlandse (mede)wetgever; lees de staatssecretaris van Financiën. Btw-adviseurs adviseren vaak op basis van gunstigere Europese btw-regels. Die regels zijn echter nog niet altijd uitgekristalliseerd. De btw-adviseur geeft daarom ook aan of de inspecteur tegenargumenten zou kunnen inbrengen en zo ja, welke. Een belastingadviseur in het algemeen en EFK Belastingadviseurs in het bijzonder stelt zich ten doel pleitbare standpunten in te nemen in haar advisering. Het ontmoet dan ook geen bezwaar de geadviseerde weg ter goedkeuring aan de inspecteur voor te leggen. Wij vinden het echter voor onze cliënten vervelend dat de inspecteur die weg vervolgens van de hand wijst op basis van door ons aangedragen tegenargumenten. Vragen mag Gelet op het voorgaande, adviseren wij onze cliënten om adviezen niet uit eigen beweging te overleggen aan de Belastingdienst. Het staat de inspecteur echter - net als elke burger - vrij gegevens op te vragen. Hij mag dus - simpel gesteld - naar het advies vragen. De positie van de inspecteur wijkt echter af van die van een normale burger op het moment waarop de gemeente niet voornemens is gegevens te verstrekken. In dat geval kan de inspecteur met een beroep op artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen afgifte afdwingen van alle stukken, die voor de belastingheffing of btw-compensatie van belang kunnen zijn. Fair play-beginsel Het lijkt erop dat de inspecteur dus ook de afgifte van een belastingadvies kan afdwingen. Dit is echter niet het geval. Reeds in 2005 heeft de Hoge Raad (LJN: AU3140) zich uitgelaten over het zogenoemde pseudo-verschoningsrecht van belastingadviseurs. De Hoge Raad overwoog dat het "beginsel van fair play zich ertegen verzet dat een inspecteur van zijn bevoegdheid ex artikel 47 AWR gebruik maakt om kennis te krijgen van rapporten en andere geschriften van derden voor zover zij ten doel hebben de fiscale positie van de belastingplichtige te belichten of hem daaromtrent te adviseren. Deze overweging geldt ook voor de onderdelen van die geschriften die met dat doel gegevens van feitelijke of beschrijvende aard bevatten.". Houding convenantpartners Uit het voorgaande volgt dat de inspecteur geen wettelijke bevoegdheid heeft afgifte van belastingadviezen af te dwingen. Ook het convenant Horizontaal Toezicht biedt hem die mogelijkheid niet. Het convenant verplicht de gemeente wel open en transparant op te treden, maar legt geen aanvullende verplichtingen op die de wet niet kent. De inspecteur weet dit en mag dus geen enkele (morele) druk op de gemeente uitoefenen om toch tot afgifte over te gaan. Omdat de gemeente in het convenant belooft de wet- en regelgeving naar letter en naar geest uit te zullen voeren, mag van de andere convenantpartner worden verlangd dat zij dat ook als uitgangspunt neemt voor haar handelen. Of een individuele inspecteur zich dit realiseert en daar naar handelt, blijkt in de praktijk nog wel eens anders te zijn.

2 Hoe de Belastingdienst 400 miljoen gaat bezuinigen Eén van de maatregelen is het met toenemende voortvarendheid afsluiten van convenanten Horizontaal Toezicht met organisaties. Wij merken in onze praktijk dat de Belastingdienst met een zeer pro-actieve houding woningcorporaties, provincies, waterschappen en ook gemeenten verleidt een convenant af te sluiten. Zelfcontrole, vertrouwen, transparantie en begrip zijn sleutelwoorden in dit proces. Ons advies is in dit proces altijd uw eigen tempo aan te houden, werkend vanuit een noodzaak zelf in control te willen komen (uw eigen ambitie) en het Horizontaal Toezicht Convenant als bonus te beschouwen.

3 Spreken is zilver. Sinds enige jaren is de btw-vrijstelling voor diensten van lijkbezorgers (waaronder ook begrepen de exploitanten van begraafplaatsen en crematoria) omlijnd, door de vrijstelling alleen toe te passen op diensten die naar maatschappelijke opvattingen als kenmerkend en essentieel voor de lijkbezorging worden aangemerkt. De rechtbank Leeuwarden heeft onlangs het beroep behandeld van een onderneemster die tijdens uitvaartplechtigheden een terugblik geeft op het leven van de overledene. De vraag is of haar prestatie btw-vrijgesteld is of niet. In deze procedure blijkt het karakter van een btw-vrijstelling eens te meer. Niet de hoedanigheid van de onderneming, maar de aard c.q. karakter van de prestatie bepaalt of een btw-vrijstelling van toepassing is. In Europese rechtspraak is bepaald dat vrijstellingen alleen van toepassing zijn op diensten die kenmerkend en essentieel zijn voor de diensten die van btw-heffing zijn vrijgesteld. Kijkende naar de letterlijke tekst van de vrijstelling, dan zien we twee kenmerkende woorden: lijk en bezorgers. De rechtbank geeft aan dat zij in dit kader als kenmerkende en essentiële diensten beschouwt de verzorging en opbaring van het lichaam van de overledene, de verzorging van de uitvaartplechtigheid en de teraardebestelling of crematie (inclusief de asverstrooiing). De staatssecretaris voegt in zijn besluit uit 2008 hieraan nog toe dat het dragen van de lijkkist onder de vrijstelling valt. In feite zien we hier voor ons de feitelijke gang van het lichaam van de overledene vanaf het moment van overlijden tot aan het moment van het ter aarde bestellen of cremeren. Het zal u waarschijnlijk nu niet meer verbazen dat de rechtbank besluit dat het spreken op de uitvaart niet valt onder de btw-vrijstelling voor lijkbezorgers. Gemeenten kunnen in het recente verleden subsidies hebben verleend aan een exploitant voor de bouw van een rouwcentrum c.q. mortuarium. Met name nu het verstrekken van koffie en cake geen btw-vrijstelling (meer) van toepassing is, geeft dit de exploitant ook gedeeltelijk recht op aftrek van btw met betrekking tot de bouw van het centrum. Of dit recht op teruggaaf van btw ook tot terugbetaling van een deel van de subsidie zal leiden, valt - denken wij eerder onder het motto zwijgen is goud.

4 Gemeente Venlo: Belastingadvies is people s business "Er verandert in een jaar zoveel in de fiscale wetgeving dat je dit vak niet in je eentje kunt uitvoeren. Een zelfstandige adviseur is gewoonweg niet in staat alle vakkennis bij te houden. Als je een fiscale partner zoekt, selecteer je naast de drive, het plezier, de kunde en de klantgerichtheid natuurlijk ook op persoonlijkheid. Je moet dezelfde bloedgroep hebben. Het enthousiasme van EFK Belastingadviseurs werkt aanstekelijk. Mijn gevoel is: de mensen die daar werken hebben veel plezier in het werk. De adviezen zijn lekker te lezen. Het is maatwerk gewoon", zegt Leon Mees. Hij is accountmanager Fiscale Zaken bij de gemeente Venlo.

5 Lezervragen Onderwerp: Fietsenregeling en btw Vraag: Met belangstelling lees ik deze info in jullie laatste nieuwsbrief. Als ik goed begrijp kan de gemeente (mits de nota op naam van de gemeenste staat) de BTW compenseren. Betekent dit dat dit voordeel dan ook richting de werknemer doorwerkt? Antwoord In directe zin niet. De fietsregeling blijft in eerste aanleg een goedkeurende maatregel in de loonheffingsfeer, waarbij een gunstige werking van toepassing is tot een prijs van 749 inclusief btw. Het feit dat de gemeente - onder voorwaarden - de door de leverancier in rekening gebrachte btw terugontvangt van het Rijk doet aan de eerder genoemde prijsstelling inclusief btw niets af. In indirecte zin heeft de compensatie van btw mogelijk wel tot gevolg dat het beschikbare gemeentelijke budget minder snel is uitgeput. Het is aan de gemeente en het personeel over deze (extra) bestedingsruimte al dan niet nadere afspraken te maken. Vraag: Maakt het nog iets uit dat de fiets eigendom wordt van de ambtenaar? Antwoord In het Besluit Uitsluiting Aftrek staat aangegeven dat de btw op de aankoop van de fiets - onder voorwaarden van de fietsregeling - niet van aftrek wordt uitgesloten voor het verstrekken of ter beschikking stellen van een fiets aan de werknemer. Met het gebruik van de term verstrekken wordt aangegeven dat de fiets in eigendom kan worden overgedragen aan de werknemer, terwijl in de andere situatie (ter beschikking stellen) het eigendom van de fiets bij de gemeente blijft. Voor het recht op compensatie maakt het dus niet uit dat de fiets na aanschaf door de gemeente, in eigendom wordt overgedragen aan de ambtenaar.

6 Tax Control Framework in oprichting Veel gemeenten hikken om diverse redenen aan tegen het invoeren van Horizontaal Toezicht. Het is vaak een kostbaar project om fiscaal in control te komen en dat in tijden van bezuinigingen. Daarnaast kost zo n project veel tijd, terwijl het opstellen en controleren van de jaarrekening 2010, de meeste inspanningen zullen vergen. Misschien het moment om beide aspecten samen te voegen. Alle gemeenten voeren in het kader van de jaarrekening verschillende interne controles uit. Daarbij worden zaken als toepassing van aanbestedingsregels en rechtmatigheid getoetst. Er zijn geen vastomlijnde regels op basis waarvan deze audits worden uitgevoerd althans, welke dossiers worden onderzocht. Voor de hand ligt om de te onderzoeken dossiers gelijk op alle te toetsen elementen worden onderzocht. Dan hebben wij het over de techniek van single audit. Bij het uitvoeren van een single audit kunnen de te onderzoeken dossiers tevens worden getoetst op de uitvoering van fiscale wetgeving. Door te onderzoeken in welke mate aan het dossier fiscale relevante kleeft en anderzijds vast te leggen welke beheersmaatregelen voor dit dossier nodig zijn voor een juiste fiscale verwerking te garanderen, is de gemeente zelf al bezig een Tax Control Framework op te bouwen. De uitkomst van de single audit zal soms aanleiding geven bepaalde procedures aan te passen en zullen redenen ontstaan financiële correcties toe te passen. De aldus aan de fiscaliteit aangepaste procedures alsmede de controle daarop middels de single audit noemen wij het Tax Control Framework (TCF). Op basis van de uitkomsten kan een gedegen plan van aanpak worden opgesteld dat de basis dient voor de verdere opbouw van het TCF. Dit hoeft uiteraard niet gelijk voor alle Rijksbelastingen te worden gedaan. Men kan de single audit beginnen door in eerste instantie alleen te toetsen op toepassing van de btw-wetgeving, inclusief toepassing van de Wet op het BTW-compensatiefonds. Een jaar later kan men de single audit uitbreiden met de loonbelasting, et cetera. Op deze wijze wordt het TCF als het ware going concern opgebouwd. Wij maken twee kanttekeningen op deze gemeentelijk inspanningen. Alleen een audit op bijvoorbeeld de 20 grootste projecten geeft weliswaar inzicht in de risico s van de projecten, maar zegt niets over het in control zijn van de gemeente. De gemeente zal daarom een aselecte en verifieerbare steekproef moeten uitvoeren zodat de Belastingdienst kan constateren dat niet alleen grote projecten zijn beoordeeld, maar ook de kleine projecten en dat (hopelijk) de uitkomsten gelijk zijn. De opdracht aan en de uitvoering door de controlerend accountant kan worden bijgesteld. Hij hoeft in kader van toetsing van de fiscale regels (ook rechtmatigheid; het voldoen aan wet- en regelgeving) straks alleen nog een steekproef te doen op een aantal van de door de gemeente uitgevoerde audits. De gemeente is weliswaar in eerste instantie meer tijd en geld kwijt aan de single audit, maar kan deze extra inspanningen weer besparen op de kosten van de accountantscontrole. Daarnaast is het denkbaar dat de gemeente een veelvoud van deze kosten kan besparen als zij de fiscaliteit integraal onderdeel laat uitmaken van haar eigen interne audit processen.

7 Btw-besparing bij exploitatie sportaccommodaties onder druk? In voorgaande nieuwsbrieven hebben wij aandacht gegeven aan het gelegenheid geven tot sporten en de daarbij behorende fiscale mogelijkheden. In dit artikel attenderen wij u op ontwikkelingen en aandachtspunten, zodat u in de dialoog met de Belastingdienst aan kunt geven hoe u in de wedstrijd staat. Door sportaccommodaties niet simpelweg te verhuren maar daarbij een uitgebreider dienstenpakket aan te bieden gericht op het sporten, wordt onder voorwaarden de (van btw-heffing vrijgestelde) verhuur van een sportaccommodatie getransformeerd naar het (btw-belaste) gelegenheid geven tot sporten. In veel gevallen zijn de gehanteerde modellen (de gemeente treedt zelf op als exploitant van een sportaccommodatie of er wordt bijvoorbeeld een stichting opgericht, die de exploitatie verzorgt) ter goedkeuring voorgelegd aan de Belastingdienst. De door de Belastingdienst verstrekte goedkeuring geeft hen echter altijd de ruimte achteraf te controleren of hetgeen aan hen is gepresenteerd ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Indien niet wordt voldaan aan de voorwaarden dan wordt de in aftrek gebrachte btw met terugwerkende kracht weer verschuldigd Uitvoering is belangrijk In onze advisering benadrukken wij dat daadwerkelijk uitvoering wordt gegeven aan hetgeen in de diverse overeenkomsten is afgesproken. De overeenkomsten mogen immers geen papieren tijgers zijn. Het is dan ook van groot belang dat regelmatig wordt gekeken of nog aan de voorwaarden voor het gelegenheid geven tot sporten wordt voldaan. Mocht blijken dat hier niet meer volledig aan wordt voldaan, dan is het ter voorkoming van terugbetalen van reeds in aftrek gebrachte btw zaak dit zo snel mogelijk te herstellen. Ander gebruik dan voor de sportbeoefening Als wezenlijke wijzigingen optreden in het feitelijk gebruik van de sportaccommodatie, adviseren wij u de financiële consequenties daarvan in beeld te brengen en dit af te stemmen met de Belastingdienst. Verlies daarbij niet uit het oog dat de inspecteur graag geïnformeerd wil worden, maar nimmer uw adviseur zal is. Uiteraard is het beter bij de voorgenomen veranderingen in gebruik de financiële consequenties in beeld te hebben en dit mede bepalend te laten zijn voor het al dan niet toestaan van het andere gebruik. Ontwikkeling landelijk beleid Belastingdienst Wij hebben begrepen dat de Belastingdienst landelijk beleid aan het formuleren is. Wat dit beleid exact gaat behelzen is niet bekend, maar mogelijk zal een aanscherping plaatsvinden. Zo is onze ervaring dat over het model, waar één stichting als exploitant optreedt met slechts één gebruiker, momenteel geen beslissingen worden genomen. Zodra meer duidelijkheid bestaat over het beleid zullen wij u hierover via onze nieuwsbrief informeren.