Geïntegreerde Bioraffinage

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Geïntegreerde Bioraffinage"

Transcriptie

1 Geïntegreerde Bioraffinage in de TKI Biobased Economy 1 De Biobased Economy Teelt van biomassa ogst en mobilisering biomassa Primaire productie en verwerking Bioraffinage Verwerking nieuwe biomassa en reststromen Bestaande food en non-food biobased producten Conversie zuivere componenten tot chemicaliën Marktontwikkeling en valorisatie hoogwaardige componenten Directe benutting Kringloopsluiting / recycling Afstemming ketenoptimalisatie Integratie in bestaande infrastructuur 2 1

2 Visie en strategie Bioraffinage beoogt plantaardige en dierlijke grondstoffen te ontrafelen, zodat de volledige potentie van haar inhoudstoffen benut kan worden Gecascadeerd alle waardevolle componenten isoleren Geïntegreerd in de huidige biobased ketens Chemie: betaalbare, duurzame en beschikbare groene grondstoffen Agro-Food: meer waarde van het land via nieuwe producten, reductie footprint Tuinbouw: meer waarde uit tuinbouwgewassen via nieuwe producten; energie efficiency Energie: energievoorziening op duurzame en economische wijze vergroenen Water: duurzame kringlopen sluiten, vrucht-, proces- en afvalwater valoriseren Logistiek: voorkomen onnodig transport van water, mineralen, materialen Life Sciences: benutten genetische potentie van planten en organismen 3 Plaatje chemie Betaalbare, duurzame en beschikbare groene grondstoffen 4 2

3 Meer waarde van het land via nieuwe producten, Reductie footprint 5 Meer waarde uit tuinbouwgewassen via nieuwe producten, Energie efficiency 6 3

4 Energievoorziening op duurzame en economische wijze vergroenen 7 Duurzame kringlopen sluiten, Vrucht-, proces- en afvalwater valoriseren 8 4

5 Biobased grondstoffen Logistiek Life Sciences Water Tuinbouw + uitgangsmat. Energie Agro-food Chemie Procestechnologie Energie & Resource-efficiënte processen, Industriële ecologie Procestechnologie Lignocellulose Building blocks Eiwitten Mineralen Building blocks Cascadering Mineralen Building blocks Mineralen rganische stof Veredeling / GM gewassen Bioraffinage. 9 Biobased componenten 10 5

6 Innovatiethema s Technologische concepten Lignocellulose als grondstof Koolhydraatvalorisatie Eiwitvalorisatie Mineralen uit zijstromen Valorisatie van oliën en vetten Valorisatie (proces/afval)-water Advanced separation technologies Geïntegreerde bioraffinage concepten Totaalvalorisatie Cascadering vóór bijstook Kringloopsluiting (mineralen, water) Procesefficiëntie, industriële ecologie Chemie, A&F, T&U, Energie A&F, T&U, Chemie A&F, T&U Chemie, A&F, T&U, Water, Energie Water, A&F A&F, Chemie, T&U A&F, Chemie, T&U A&F, T&U, Chemie Energie, Chemie, A&F T&U, A&F, Water A&F, Chemie, Water Kleinschalige lokale bioraffinage T&U, A&F, Water 11 Lignocellulose als grondstof Lignine ntsluiting Cellulose Lignocellulose grondstoffen en reststromen Hemicellulose Chemicaliën Pyrolyse Raffinage Brandstof Energie 12 6

7 Lignocellulose als grondstof - ontsluiting Wat? Valorisatie lignocellulose houdende reststromen ntsluiting van lignocellulose tot individuele componenten, incl. voorbehandeling Hydrolyse van lignocellulose tot suikers Verdere conversie tot chemicaliën en materialen, eg. lignine (link naar biochemie en biomaterialen) Chemie, A&F, Energie Waarom? Bulk hoeveelheid groene uitgangsmaterialen voor chemicaliën Nieuwe vezelgrondstoffen voor vezelgebaseerde industrieën (eg. papier) (Grote) reststroom voor energie 13 Lignocellulose als grondstof - thermisch Wat? Pyrolyse gebaseerde bioraffinage (link naar biochemie en biomaterialen) Chemie, A&F, Energie Waarom? Hoogwaardige bulkchemicaliën (eg. phenolen, organische zuren) Totaalverwaarding van biomassa 14 7

8 Koolhydraatvalorisatie Wat? Fractionering, functionalisering, hydrolyse en/of conversie van polysaccharide koolhydraten A&F, Chemie Waarom? Toegevoegde waarde voor koolhydraten Benutten valorisatiepotentieel van zijstromen uit agro-food en papierindustrie Precision feeding voor veehouderij Nieuwe functionaliteiten en producten voor eg. biokunststoffen, voedingssupplementen, additieven voor papier, coatings, lijmen, cosmetica 15 Eiwitvalorisatie Wat? Isolatie, fractionering en functionalisering van eiwitten uit zijstromen Voeding en hoogwaardige technische toepassingen Grondstofflexibiliteit: toepassen van verschillende eiwitbronnen voor voedsel en andere producten Productie van algen, zeewieren op suikerrijke reststromen (link naar teelt) A&F, T&U Waarom? Toegevoegde waarde voor zijstromen en werkgelegenheid Lokale kringloopsluiting door minder soja-import Eiwitten met lagere ecologische footprint 16 8

9 Mineralen uit zijstromen Wat? ntwikkeling efficiënte valorisatietechnologieën voor mineralen uit vaste en vloeibare zijstromen ntwikkeling duurzame markten met nuttige toepassing Chemie, A&F, T&U, Water, Energie Waarom? Toegevoegde waarde voor reststromen en werkgelegenheid Globale kringloopsluiting het in balans brengen van Nederlandse overschot met wereldwijde schaarste 17 Valorisatie proces- en afvalwater Wat? ntwikkeling valorisatietechnologieën voor opgeloste componenten in vloeibare zijstromen Concepten voor watercascadering en hergebruik A&F, Water Waarom? Water is de kern van biobased processen: bepalend voor proceskosten, en toe te passen bioraffinage technologieën Veel van de waardevolle componenten zijn opgelost in water Water tot waarde brengen! Water is the next big thing 18 9

10 Advanced tunable separation technologies Wat? Identificatie en isolatie specifieke chemische componenten uit planten en plantenresten, en afval- en proceswaterstromen voor food en non-food producten Isolatie van biobased building blocks voor chemicaliën uit speciaal geteelde gewassen (link met teelt) Valorisatie overige waardevolle componenten (olie, vetten, biociden, kleurstoffen, pharmaceutica, etc.) A&F, Chemie, T&U, Water Waarom? Toegevoegde waarde voor zijstromen en werkgelegenheid Vervanging fossiele grondstoffen 19 GEÏNTEGREERDE BIRAFFINAGE CNCEPTEN 20 10

11 Totaalvalorisatie van grondstoffen en zijstromen Agrarische gewassen Agrarische en agro-industriële zijstromen Zijstromen uit de tuinbouwsector / secundaire plantenstoffen Zijstromen overige biobased processen (waterzuivering, papierproductie, ) Dierlijke bijproducten (mest, slachtafval) 21 CASCADERING VR BIJSTK 22 11

12 1.B From BEC to BBE park [Cuijk 2.0] Paper industry Paper Biomass/agro residues Enzyme Paper fibres Phase 5 Bio refinery Aa s peptides Lactate Phase 1 BEC fuel testing Electricity Phase 2 Heat Manure Kumac Pigs and cows Kumac ±200 farmers Kumac Phase 4 Green Gas bjectives Enzyme Digester Green C2 1 Running BEC Cuijk commercially (with two SDE+ subsidies) by unlocking lower grade biomass feedstock 2 Developing BEC Cuijk towards a BBE / C2C total concept as an example in The Netherlands (including future independence from subsidies) Lignine Cellulose Phosphate Chemical industry Manure valorization play ground Heat Phase 3 Dryer H2 Digestate Dry digestate and phosphate Export Internal Use 23 KRINGLPSLUITING, BDEM 24 12

13 Safe water, nutrient, and carbon re-use cycles B I M A S S R e F I N E R y & p R C E S S I n g F D C H E M I C A L S F I B E R S Washing water rganic solid residues AC chemicals Disease vectors MBR C-rich process water Products: Methane, Polymers,. anaerobic treatment Removal of salts biorotor sandfiltration helophyte effluent sludge AC chemicals Disease vectors Water P, N, K Valorisation H. & S. Metals Carbon to soil reuse in processing & agriculture Agroproduction environmental technology 25 PRCESEFFICIENTIE / INDUSTRIËLE ECLGIE TTAALCNCEPTEN 26 13

14 27 ethanol corn wheat 4 15 Qualitative example of Biorefinery Rotterdam (700PJ) DDGS 5 starch18 C6 sugars 18 7 ethanol 11 ethylene propylene fuel ethanol D cassava chips 8 2 glycerol fermentation products 2.5 plant oils soybeans rapeseed jatropha seed oil press cake (high protein) Medium protein 1 st residues - DDGS Mt raw materials converted to: - fuels = 12.5 Mt - chemicals = 9.5 Mt - animal feed 2 Mt - syngas 3 Mt - electricity 3800 MW glycerol methanol biodiesel 6 2 protein lignocellulose (LC) C5 sugars 1.5 C6 sugars MW lignin 1.5 -chemicals 0.5 diesel fuel animal feed N-chemicals lactic acid fuel ethanol electr MW R R D torrefied LC pyrolysis oil 3000 MW 10 syngas : operation D: development R: research 3 D 14

15 KLEINSCHALIGE LKALE BIRAFFINAGE 29 Forward integration reduces tranport cost and seasonality and will give more income to the farmer Fields Farm Processing Present 100% 100% Return flow 10% concentration fermentation Concept 100% Small scale processing 30% Return flow 70% 15

16 ZeaFuels/Byosis en Acrres: eiwit/ olie/ ethanol/wkk/ algen/... Mobiele grasrefiner: GRASSA! :Eiwit/ papier/ voeder 16

17 Hoe? - Voortzetten van en voortbouwen op bestaande succesvolle initiatieven en kennisbasis DL, TN en ECN - Binnen succesvolle PPS-constructies - ISPT, CCC, Wetsus, Protin - Gebruik makend van bestaande / in oprichting zijnde open biobased innovatie faciliteiten - Met versterkende kracht van MKB en regionale clusters - EU projecten als extra financiële ondersteuning voor kennisopbouw 33 En wat gaat u doen met bioraffinage? 34 17

Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen

Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen Heusden, 11 en 12 september 2014 Prof. Dr. J.P.M. (Johan) Sanders Biobased Commodity Chemicals (BCH) De nieuwe uitdaging voor biomassa

Nadere informatie

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Jan Peter Nap Hanze Research Energy De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017 Energietransitie 2 Er staat veel op het spel Klimaatverandering - CO 2, opwarming, milieu, afspraken

Nadere informatie

Hout in de BBE. Houtachtige Bio massa in het. Nederlandse Klimaat. Energie beleid.. Probos 27 Jan 2011 Ton Runneboom

Hout in de BBE. Houtachtige Bio massa in het. Nederlandse Klimaat. Energie beleid.. Probos 27 Jan 2011 Ton Runneboom Hout in de BBE Houtachtige Bio massa in het Nederlandse Klimaat en Energie beleid.. Biobased Economy (BBE) De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!! Het gaat om het creëren van toegevoegde economische

Nadere informatie

Toekomstige Biobased Materialen. Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products

Toekomstige Biobased Materialen. Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products Toekomstige Biobased Materialen Dr Harriëtte Bos Wageningen UR, Biobased Products Geld verdienen met biomaterialen 23 november 2011 Groene grondstoffen in non-food toepassingen Zo oud als de mensheid!

Nadere informatie

De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!!

De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!! Biobased Economy (BBE) De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!! Het gaat om het creëren van toegevoegde economische waarde en het maken van optimale keuzes terwijl doelstellingen gehaald worden

Nadere informatie

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030 Prof. dr. M.B. Katan, Prof. dr ir R. Rabbinge & Prof. dr. L.E.M. Vet Bijeenkomst Commissie Corbey / Utrecht, 16 januari 2015 1 Light use efficiency: terrestrial

Nadere informatie

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage Hernieuwbare brandstoffen in transport en de bredere betekenis van bioraffinage Nederland als internationaal tankstation 962 PJ 1124 PJ Onderdeel van Klimaatakkoord 1990 wegvervoer 2018 scheepvaart scheepvaart

Nadere informatie

iobased Economy Visie en ambitie

iobased Economy Visie en ambitie iobased Economy De roadmap Biobased Economy is integraal onderdeel van de cross-sectorale Onderzoeksagenda Biobased Economy 2015 2027 van de topsectoren Agri & Food, Chemie en Energie (http://edepot.wur.nl/338385).

Nadere informatie

Subsidies Biobased Economy

Subsidies Biobased Economy Subsidies Biobased Economy Amsterdam, 23 juni 2014 Astrid Hamer Subsidies Weinig gebruikt door bedrijven (spec. BBE) Wijs ze erop. WBSO regio Overzicht regelingen BBE door RVO.nl RDA SDE+ NL EU MIT: MKB

Nadere informatie

W210 Resource use efficiency voor de circulaire koolstofeconomie. Dr. Harriëtte Bos, Wageningen UR-FBR

W210 Resource use efficiency voor de circulaire koolstofeconomie. Dr. Harriëtte Bos, Wageningen UR-FBR W210 Resource use efficiency voor de circulaire koolstofeconomie Dr. Harriëtte Bos, Wageningen UR-FBR Prioriteiten NL voor circulaire economie Biomassa en voedsel Kunststoffen Bouw Maakindustrie Consumptiegoederen

Nadere informatie

Workpackage Geïntegreerde Bioraffinage

Workpackage Geïntegreerde Bioraffinage Workpackage Geïntegreerde Bioraffinage Kansen voor bedrijven en maatschappij Bioraffinage beoogt plantaardige en dierlijke grondstoffen op efficiënte, ecologisch verantwoorde en economische wijze te ontrafelen,

Nadere informatie

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012 Byosis Group oplossingen voor vergisters; maisraffinage Door: René Oudman Datum: September 2012 Bedrijf Byosis is opgericht in 2007. Technologie ontwikkeld samen met Wageningen Universiteit. Oprichters:

Nadere informatie

VERKENNING van de BioBased Economy

VERKENNING van de BioBased Economy VERKENNING van de BioBased Economy Biobased of Biowaste? Vereniging van Ver(s)kenners Martijn Wagener 28-nov-2013 Indeling Introductie Virida! Wat is de Biobased Economy?! Principes: cascadering en raffinage!

Nadere informatie

Van biofuels naar biobased

Van biofuels naar biobased Van biofuels naar biobased PPA-dag, 11 maart 2010, Delft Rolf Blaauw Wageningen Universiteit en Researchcentrum Food & Biobased Research Inhoud Introductie De chemische industrie nu Chemicaliën uit biomassa

Nadere informatie

BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN. Johan van Groenestijn

BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN. Johan van Groenestijn BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN Johan van Groenestijn johan.vangroenestijn@tno.nl Biobased Economy In de Biobased Economy wordt biomassa gebruikt voor de productie van energie, transportbrandstoffen,

Nadere informatie

Masterclass Duurzaam Ondernemen

Masterclass Duurzaam Ondernemen Masterclass Duurzaam Ondernemen Gijsbrecht Gunter Projectmanager Mobiel: 06 52 123 146, e-mail: gijsbrechtgunter@impulszeeland.nl Terneuzen, 10 november 2011 Inhoudsopgave 1 Wat is Biobased Economy 2 Agenda

Nadere informatie

Biobased Economy in BioBRUG tussen wetenschap en praktijk

Biobased Economy in BioBRUG tussen wetenschap en praktijk B r u g t u s s e n m a r k t e n k e n n i s i n d e r e g i o v o o r d e b i o b a s e d e c o n o m y Biobased Economy in BioBRUG tussen wetenschap en praktijk Prof. dr. Gert-Jan Euverink 14 11-2012

Nadere informatie

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage René van Ree & Bert Annevelink Informatiebijeenkomst Innovatieagenda Energie, 3 november 2009 Inhoud presentatie introductie begrip bioraffinage Nederlandse

Nadere informatie

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Prof. dr ir R. Rabbinge Prov. Gelderland / Arnhem, 19 oktober 2015 1 Bio-fuel in historisch perspectief ethanol Energie uit Bieten en Bintjes, Chemisch

Nadere informatie

De Biobased Economy in de Zuidvleugel

De Biobased Economy in de Zuidvleugel De Biobased Economy in de Zuidvleugel Wat is er nodig om de biobased-economy in de Zuidvleugel een impuls te geven? 17 1 13, Douwe-Frits Broens LEI: Biobased Economics - financiële en milieudoelen halen

Nadere informatie

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE KCPK DOORWERTH 1 FEBRUARI 2017 SIA 2020: VISIE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE "Papiersector is aanjager van een biomassa gebaseerde circulaire economie. We halen

Nadere informatie

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 Circulaire economie en de rol van groen Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018 DBC leden DBC netwerk en geassocieerde leden DBC Missie Het vollediger tot economische waarde brengen

Nadere informatie

Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl

Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl Bioraffinage de biovaluator van de toekomst www.costa-due.nl Rob van Haren ism met werkgroep biocascadering Costa Due (prov Groningen): Ad Pot (Cosun), Frans Goudriaan (HTU), Anita Westenbroek (NVP), Sjef

Nadere informatie

Dutch Biorefinery Cluster

Dutch Biorefinery Cluster Dutch Biorefinery Cluster Visie, strategie en actieplan 2014-2018 Inleiding De toekomst is aan hernieuwbare recyclebare en upcyclebare groene grondstoffen voor elke denkbare toepassing. De mogelijkheden

Nadere informatie

Interdepartementaal Programma BioBased Economy. Dirk de Jong

Interdepartementaal Programma BioBased Economy. Dirk de Jong Interdepartementaal Programma BioBased Economy Dirk de Jong 2 Drivers van de BioBased Economy Innovatie Milieubeleid Broeikasgassen (o.a. CO 2 ) Werkgelegenheid Regionaal en landbouwbeleid Energiezekerheid

Nadere informatie

EEN NIEUW DIGITAAL KENNISPLATFORM VOOR DE BIO-ECONOMIE IN VLAANDEREN. Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen

EEN NIEUW DIGITAAL KENNISPLATFORM VOOR DE BIO-ECONOMIE IN VLAANDEREN. Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen EEN NIEUW DIGITAAL KENNISPLATFORM VOOR DE BIO-ECONOMIE IN VLAANDEREN Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen Digitaal kennisplatform bio-economie een initiatief van de POM Oost-Vlaanderen als provinciale antenne

Nadere informatie

Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens?

Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens? Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens? Wolter Elbersen (Wageningen UR) Amersfoort, 1 december 2011 Biomassa en Bioenergie in Nederland Netherlands 4 million ha total and 2 million ha agriculture

Nadere informatie

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange Agri Investment Fund Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015 Marc Rosiers Nicolas De Lange Inhoudstafel 1. Agri Investment Fund 2. Actiedomeinen FromFarm tofood Smart Farming Sustainable Farming Biobased

Nadere informatie

Bioraffinage, de brug tussen landbouw en de chemie

Bioraffinage, de brug tussen landbouw en de chemie Bioraffinage, de brug tussen landbouw en de chemie Zeewolde, 15 juni 2017, Veldleeuwerik Em Prof dr Johan Sanders Wageningen University and Research, Food & Biobased Research Onze gezamenlijke uitdaging..

Nadere informatie

www.wageningenur.nl/ete 6 Hernieuwbare energie en chemicaliën uit organisch afval Minisymposium Woord van welkom Openingswoord dagvoorzitter

www.wageningenur.nl/ete 6 Hernieuwbare energie en chemicaliën uit organisch afval Minisymposium Woord van welkom Openingswoord dagvoorzitter Minisymposium Meer maatschappelijke waarde met organisch afval Efteling - 24 oktober 2012 Woord van welkom Pierre Vincent Openingswoord dagvoorzitter Chantal Verspaille Directrice OVAM te Mechelen Biobased

Nadere informatie

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving Dr. Hans Derksen Lector Biobased Economy Het petrochemisch tijdperk? een kort interval in de geschiedenis van de mensheid! De wereldoliereserves

Nadere informatie

Nederland en de Biobased Economy

Nederland en de Biobased Economy Nederland en de Biobased Economy Hoe mobiliseren we de benodigde (houtachtige) biomassa Peter Paul Schouwenberg RWE TKI BBE Wageningen, 3 juli 2014 Informatie voor belanghebbenden Duurzaamheid vaste biomassa

Nadere informatie

KB Biobased Economy in R(&D)eality. Erik van Seventer - WUR BbE team. Den Haag, 12 mei 2009

KB Biobased Economy in R(&D)eality. Erik van Seventer - WUR BbE team. Den Haag, 12 mei 2009 KB-10 2008 Biobased Economy in R(&D)eality Erik van Seventer - WUR BbE team Den Haag, 12 mei 2009 Welke toekomst willen we? Of? Trends 2050+ To Do : Eco 2* Toenemende uitputting en vervuiling Voedsel

Nadere informatie

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach Biobased economy vanuit ketenperspectief Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach 1 Van lineair naar circulair 2 Van ketens naar netwerken Productie biomassa

Nadere informatie

BIOFUELS: ZIN EN ONZIN

BIOFUELS: ZIN EN ONZIN BIOFUELS: ZIN EN ONZIN KIVI NIRIA 2010 F. Goudriaan and J.E. Naber (BIOFUEL BV) 1 HTU 2005 ONZIN: ONZIN: STOPPEN MET BIOBRANDSTOFFEN Vragen van het lid De Mos (PVV) aan de minister van Volkshuisvesting,

Nadere informatie

Bio NL. Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director

Bio NL. Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director Bio NL Een unieke collectie plantenstoffen: de brug tussen telers en nieuwe markten. Leon A. Mur Managing director Doelstelling Kenniscentrum Een doorbraak creëren voor de toepassing van plantenstoffen

Nadere informatie

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN Jeroen Sluijsmans mob. 06 53544671 / sluijsmans@kiemt.nl Symposium Circulaire technologie Saxion

Nadere informatie

Bio-energie ketens: ethanol

Bio-energie ketens: ethanol Bio-energie ketens: ethanol Rob Bakker Business Unit Biobased Products Agrotechnology & Food Innovations Wageningen UR robert.bakker@wur.nl Overzicht Wat is ethanol? Eigenschappen Welke ketens? Huidige

Nadere informatie

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN ROADMAP 2017-2020 EN JAARPLAN 2018 MICHIEL ADRIAANSE VISIE EN IMPACT Visie: - Oudpapier blijft voornaamste grondstof voor PKI Nl - Hoeveelheid & samenstelling oudpapier verandert

Nadere informatie

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen OPEN PRODUCTIE CONCEPT BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen Ambitie OMC 1. Ter beschikking stellen infrastructuur 2. Ter beschikking stellen van productietechnologieën/-methoden 3. Ontwikkeling van nieuwe

Nadere informatie

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle, 14-10-2010 Organisation Medewerkers Participatie Maatschappij BTG B.V. 100% BTG Biomass Technology Group B.V. (NL) Consultancy Technology 100% 78% 100%

Nadere informatie

Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof. Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017

Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof. Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017 Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017 De wereld is van ons allemaal We zijn er alleen niet altijd even zuinig

Nadere informatie

Biobased producten uit resthout

Biobased producten uit resthout Biobased producten uit resthout Tijs Lammens, Bio-energiedag Overijssel Your partner in the bioeconomy Inhoud Verschillende perspectieven van hout Over biobased producten: materialen vs. chemicaliën Biomassa

Nadere informatie

Lokale Bioraffinage. De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa. Marieke Bruins. Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15

Lokale Bioraffinage. De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa. Marieke Bruins. Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15 Lokale Bioraffinage De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15 Marieke Bruins De afgelopen eeuw was er een belangrijke trend in de agrarische

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt

MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt Peter Jaeken Algemeen Secretaris 10 jaar BELFertil Antwerpen - 15 september 2017 Belgisch - Luxemburgse Minerale Meststoffen Vereniging BELFertil vertegenwoordigt

Nadere informatie

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Agenda Noord-Nederland Eisse Luitjens Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Economy Een economie die niet meer afhankelijk is van fossiele grondstoffen, maar haar energie en materialen

Nadere informatie

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek Biobased Economy Wageningen UR Food & Biobased Research Windesheim 3 december, Ben van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen UR Universiteit Onderzoeksinstituten Wageningen UR Food

Nadere informatie

Terugwinning en benutting van fosfaat in de voedselketen

Terugwinning en benutting van fosfaat in de voedselketen 6/22/211 Terugwinning en benutting van fosfaat in de voedselketen Oene Oenema, Oscar Schoumans, Phillip Ehlert, Johan Sanders en vele anderen Wageningen University Phosphorus flows in the food chain P

Nadere informatie

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS GRENZELS BIBASED NDERWIJS Met onderwijs naar duurzame toekomst Inspiratiedag@HGENT 1 februari 2019 Ruben Guisson ruben.guisson@vito.be Project Manager Team Biobased Economy VIT NV Boeretang 200 2400 Mol

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources Smart Delta Resources Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen Werkconferentie Energieakkoord

Nadere informatie

Biobased Asfalt. Werkconferentie Topsector Energie: sessie Duurzaam dorp. Dr. Richard Gosselink

Biobased Asfalt. Werkconferentie Topsector Energie: sessie Duurzaam dorp. Dr. Richard Gosselink Biobased Asfalt Werkconferentie Topsector Energie: sessie Duurzaam dorp Dr. Richard Gosselink Wageningen UR: organizational structure Supervisory Board Executive Board Concern staff Facility Services Agrotechnology

Nadere informatie

Creating circular values Cases van het Dutch Biorefinery Cluster. Annita Westenbroek Netwerkevent

Creating circular values Cases van het Dutch Biorefinery Cluster. Annita Westenbroek Netwerkevent Creating circular values Cases van het Dutch Biorefinery Cluster Annita Westenbroek Netwerkevent Bio-economie@ILVO DBC members 1 DBC network Why cooperation? Biobased Economy: Biomass becomes more scarce,

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen RVO/PDB Kennissessie Den Haag 17 januari 2018 Context: energieverbruik in Nederland en aandeel hernieuwbaar

Nadere informatie

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december

Nadere informatie

Biobrandstoffen en Bioraffinage. Rob Bakker (met bijdragen van Rolf Blaauw, Edwin Keijsers, en Ana Lopez)

Biobrandstoffen en Bioraffinage. Rob Bakker (met bijdragen van Rolf Blaauw, Edwin Keijsers, en Ana Lopez) Biobrandstoffen en Bioraffinage Rob Bakker (met bijdragen van Rolf Blaauw, Edwin Keijsers, en Ana Lopez) Overzicht Biobrandstoffen: afbakening Huidige biobrandstoffen Bioethanol Biodiesel Geavanceerde

Nadere informatie

Watertechniek en mestverwerking

Watertechniek en mestverwerking Watertechniek en mestverwerking Workshop Wetsus & Innovatienetwerk 27 juni 2012 Leon Korving combining scientific excellence with commercial relevance 1 Rioolwater vs mest Overeenkomsten: Herkomst (vnl.

Nadere informatie

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal Jan Peter Lesschen Kimo van Dijk en Oene Oenema Introductie Bodemvruchtbaarheid ongelijk verdeeld in de wereld Natuurlijke

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry 2015 9 april 2015 Jeroen Koot -CEO Content Bio-methanol belangrijke grondstof voor o.a. transport en chemie BioMCN ontwikkelt duurzame en bio-based

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Natuurvezels, Natuurlijk Witte Donderdag 2018 in Woerden, Leon Joore M.SC

Natuurvezels, Natuurlijk Witte Donderdag 2018 in Woerden, Leon Joore M.SC Natuurvezels, Natuurlijk Witte Donderdag 2018 in Woerden, Leon Joore M.SC Inhoud Zelf introductie en kadering circulaire BBE Introductie lignocellulose vezels Natuurvezels in papier en karton applicaties

Nadere informatie

Duurzaam ondernemen in Renkum

Duurzaam ondernemen in Renkum Duurzaam ondernemen in Renkum Ontwikkeling Biorefinery Campus Renkum 15 september 2011 Cinemec, Ede De wereld van Norske Skog Follum Skogn Saugbrugs Corporate centre, Oslo Parenco Golbey Walsum Bruck Sing

Nadere informatie

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases Mei 18, 2011 Waarom koploper? Zuidwest-Nederland: Aanwezigheid grondstoffen Hoogwaardige bedrijven in agro,

Nadere informatie

Reststromen: nieuwe kansen in de Biobased Economy

Reststromen: nieuwe kansen in de Biobased Economy Reststromen: nieuwe kansen in de Biobased Economy Bert Annevelink, Harriëtte Bos & Paul Bartels Wageningen UR, Biobased Products Lunchbijeenkomst Greenport Betuwse Bloem, Enspijk, 29 maart 2011 Inhoud

Nadere informatie

NEW BUSINESS. Guy Konings

NEW BUSINESS. Guy Konings 2015 Guy Konings Stedin is verantwoordelijk voor transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: Altijd energie voor onze klanten, vandaag en morgen. Simpel, betaalbaar en duurzaam KERNGETALLEN

Nadere informatie

PPS Kleinschalige Bioraffinage

PPS Kleinschalige Bioraffinage PPS Kleinschalige Bioraffinage December 17, 2013 Chris de Visser, René van Ree, Jan Willem Heesakkers, Marieke Bruins, Rommie van der Weide en vele anderen Wat is kleine schaal? Small scale LNG: Arctic

Nadere informatie

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Conferentie Agro met Energie verbinden, Rotterdam, 10 mei 2011 Jan Smits Toekomst Tuinbouw in de Biobased Economy Achtergrond Wat willen we bereiken Kenniscentrum

Nadere informatie

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN Dr. Ir. Leen Bastiaens Hernieuwbare componenten VITO Not for distribution

Nadere informatie

Introductie Biobased Economy

Introductie Biobased Economy Introductie Biobased Economy Ontwikkelcentrum, Ede 3 Maart 2014 Ben van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen UR Universiteit Onderzoeksinstituten Wageningen UR Food & Biobased Research

Nadere informatie

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010 Methanol De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010 1 Onderwerpen CCS CCS & Biomassa Methanol & DME als brandstof Varnamo Biomethanol Kosten Conclusies 2 CCS Klein

Nadere informatie

De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie

De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie Irene Mouthaan, themaleider Bio-based Economy, directie Industrie & Handel, ministerie van LNV en IPE 0 Opbouw Presentatie Bio-based Economy

Nadere informatie

Interactie tussen bio-materialen en bio-energie. Annita Westenbroek 17 december 2013

Interactie tussen bio-materialen en bio-energie. Annita Westenbroek 17 december 2013 Interactie tussen bio-materialen en bio-energie Annita Westenbroek 17 december 2013 Discussiepunten (1) Er is genoeg biomassa! Ja, na gebruik voor materialen en chemie blijft er voldoende over voor energie!

Nadere informatie

Glastuinbouw Business met Biomassa

Glastuinbouw Business met Biomassa Glastuinbouw Business met Biomassa Caroline Labrie, Jan Willem Donkers, Wageningen UR Glastuinbouw Douwe Frits Broens, LEI 27 september 2011 Inhoud Waardepiramide en de glastuinbouw Voorbeelden Aanpak

Nadere informatie

Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek

Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek Platform Vezelgrondstoffen 12 maart 2013 Michiel Adriaanse sheet 1 w Doelstelling van de Dag - MIMO concept introduceren - Uitwisselen best practices - Inspiratie

Nadere informatie

Programma. Introductie 19:30-19:45. Waarom Zevenellen ontwikkelen 20:00-20:15 Wat is biobased 19:45-20:00

Programma. Introductie 19:30-19:45. Waarom Zevenellen ontwikkelen 20:00-20:15 Wat is biobased 19:45-20:00 WELKOM! Programma 19:30-19:45 Introductie 19:45-20:00 Waarom Zevenellen ontwikkelen 20:00-20:15 Wat is biobased 20:15-20:30 Wat is biobased agriculture 20:30-21:00 In gesprek 21:00-21:10 Samenvatting en

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

Een duurzame verwerking van levensmiddelen door biocascadering

Een duurzame verwerking van levensmiddelen door biocascadering Een duurzame verwerking van levensmiddelen door biocascadering Paul Bartels P. Bartels 2010 Wageningen UR Duurzame keten Duurzaam: Wij zorgen er voor dat onze kinderen dezelfde leefmogelijkheden in deze

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA

Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA Bio-based Economy Den Haag, 17 april 2013 VAVI VAVI is een belangenvereniging die de belangen behartigt van 7 Nederlandse ondernemingen binnen de aardappelverwerkende

Nadere informatie

Biobased economy in het Groene Hart

Biobased economy in het Groene Hart Biobased economy in het Groene Hart Energie & Bio/Groen Gas 27 juni 2013, Langeraar, Michiel van Galen Inhoud Landelijke doelen energie en beleid Stimuleringsbeleid Groen Gas Het proces Stand van zaken

Nadere informatie

Innovatie met biomassa: meer dan techniek

Innovatie met biomassa: meer dan techniek Biobased innovation Innovatie met biomassa: meer dan techniek InnoTeP Nijmegen, 26 September 2014 Hans Langeveld (Biomass Research) Foluke Quist-Wessel (AgriQuest) foluke.quist@gmail.com hans@biomassresearch.eu

Nadere informatie

Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen

Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen Wageningen UR: Food & Biobased Research WFBR: 200 medewerkers Biobased Products: drie samenhangende programma s

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient

Duurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient Duurzame Industrie De overgang van energie-intensief naar energie-efficient De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

Productschap Margarine, Vetten en Oliën

Productschap Margarine, Vetten en Oliën Introductie Toepassingen biotech in food en feed Mondiale ontwikkeling ggo-gewassen Posities key stakeholders EU (overheid, retail, industrie, ngo s) Ggo en relatie met 1e generatie biobrandstoffen Toekomstige

Nadere informatie

Bioraffinagesite Renkum-Wageningen

Bioraffinagesite Renkum-Wageningen Bioraffinagesite Renkum-Wageningen Inventarisatie mogelijke keten activiteiten Paulien Harmsen (WUR-FBR) met medewerking van Steef Lips (WUR-FBR), Edwin Bosma(NSP), Erwin Schuitema (NSP) en Joep Koene

Nadere informatie

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam

Nadere informatie

Productie van chemicaliën, biotransportbrandstoffenen materialen uit biomassa

Productie van chemicaliën, biotransportbrandstoffenen materialen uit biomassa Productie van chemicaliën, biotransportbrandstoffenen materialen uit biomassa B.F. van Egmond Energieonderzoek Centrum Nederland Materials, Testing& Analysis Rotterdam, 1 oktober 2013 Inhoud ECN Materials

Nadere informatie

Noord-zee-wier-keten. Zonder samenwerking,... geen keten

Noord-zee-wier-keten. Zonder samenwerking,... geen keten Noord-zee-wier-keten Zonder samenwerking,... geen keten TO2-dag 22 mei 2015 Floris Groenendijk Inhoud Noord-zee-wier-keten 1. Belang van zeewier de toekomst van de energievoorziening. 2. Het belang van

Nadere informatie

supply storage Nuclear energy Sustainable

supply storage Nuclear energy Sustainable Er bestaan uitgebreide statistieken van bio-energieproductie in Nederland. De herkomst van de biomassa is echter zeer slecht te achterhalen. De duurzaamheid van bioenergie hangt echter wel zeer nauw samen

Nadere informatie

Bioraffinage, de brug tussen landbouw en chemie

Bioraffinage, de brug tussen landbouw en chemie Bioraffinage, de brug tussen landbouw en chemie D66 Biobased Economy Symposium, Bergen op Zoom, 27 februari 2015 Johan Sanders Em Professor Biobased Commodity Chemicals DLO/Food & Biobased Research/ Wageningen

Nadere informatie

Biomassa in de duurzame energievoorziening

Biomassa in de duurzame energievoorziening Biomassa in de duurzame energievoorziening Hamid Mozaffarian ECN Perslunch, Amsterdam, 5 oktober 2010 www.ecn.nl Inhoud Bijdrage biomassa in de wereld primaire energie-mix Nederlandse HE-doelstellingen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 185 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

Biobased Economy: van groene grondstoffen naar biobased materialen

Biobased Economy: van groene grondstoffen naar biobased materialen Biobased Economy: van groene grondstoffen naar biobased materialen Wageningen UR Food & Biobased Research Fontys, 24 februari 2014, L.A.M. (Ben) van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen

Nadere informatie

Het Groene Hart Werkt

Het Groene Hart Werkt Het Groene Hart Werkt Verwaarding van grasmaaisels Aldert van der Kooij Alphen a/d Rijn, 29 maart 2018 Wat zijn maaisels? Maaisels van wegbermen, dijken, parken, watergangen en natuurterreinen Bestaat

Nadere informatie

EnergieConversiePark Moerdijk Een ECP aansluitend op bestaande verwerking van biomassa

EnergieConversiePark Moerdijk Een ECP aansluitend op bestaande verwerking van biomassa EnergieConversiePark Moerdijk Een ECP aansluitend op bestaande verwerking van biomassa Nathalie Márquez Luzardo, Jan Venselaar (Avans Hogeschool) en Patrick Reumerman (BTG) Inleiding - ECP Moerdijk is

Nadere informatie

GFT-afval is een waardevolle bron voor nieuwe grondstoffen. Maar hoe ziet de toekomst eruit?

GFT-afval is een waardevolle bron voor nieuwe grondstoffen. Maar hoe ziet de toekomst eruit? GFT-afval is een waardevolle bron voor nieuwe grondstoffen. Maar hoe ziet de toekomst eruit? Spreker: Datum: Locatie: Joop Suurmeijer en Robert Jansen 19 maart 2015 VNG-congres Utrecht GFT-afval heeft

Nadere informatie