BESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 51 van de Electriciteitswet.

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer / 26 Betreft zaak: E-ON Benelux Generation B.V. vs. TenneT TSO B.V. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 51 van de Electriciteitswet. I. Verloop van de procedure 1. Bij brief van 25 augustus 2005 heeft E.ON Benelux Generation N.V. (hierna: E.ON) de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de Raad) verzocht uitspraak te doen in een geschil dat zij heeft met TenneT B.V. (hierna: TenneT) 2. Bij brief van 2 september 2005 ( kenmerk /4.B211) is TenneT in de gelegenheid gesteld te reageren op de aanvraag geschilbeslechting van E.ON. 3. Bij brief van 14 september 2005 (met referentie MR ) heeft TenneT haar standpunt uiteengezet inzake het geschil met E.ON. 4. Op 29 september 2005 heeft een hoorzitting plaatsgevonden. Namens E.ON is verschenen de heer V.A. Verheij. Namens TenneT zijn verschenen de heer ing. G.J. van Oeveren, de heer mr. H.F.M. Rietveld en mevrouw drs. Y.A. Gremmen. II. Juridisch kader Elektriciteitswet 5. Ingevolge artikel 16, aanhef, sub e, E-wet heeft de netbeheerder binnen zijn verzorgingsgebied tot taak om op grondslag van artikel 23 derden te voorzien van een aansluiting. 6. Ingevolge artikel 28, lid 1, E-wet bestaat het aansluittarief dat de netbeheerder in rekening mag brengen uit kosten in verband met: 1 Openbaar

2 a. het verbreken van het net van de desbetreffende netbeheerder om een fysieke verbinding van de installatie van een afnemer met dat net tot stand te brengen; b. het installeren van voorzieningen om het net van de desbetreffende netbeheerder te beveiligen en beveiligd te houden; c. het tot stand brengen en in stand houden van een verbinding tussen de plaats waar het net verbroken is en de voorzieningen om het net te beveiligen. TarievenCode 7. In paragraaf 2.2 en 2.3 van de TarievenCode is beschreven welke kosten gedekt zijn door het aansluittarief en is opgenomen hoe de tariefstructuur van de aansluitdienst is opgebouwd. Het aansluittarief bestaat uit ten hoogste drie tariefdragers waaronder een periodieke vergoeding in euro s per maand ter dekking van de kosten voor het instandhouden van de aansluiting. III. Het geschil 8. Het geschil betreft de kosten van de vervanging van de aansluiting van de centrale van E.On op de Maasvlakte op het net van TenneT. Partijen hebben hun standpunten schriftelijk uiteengezet. De standpunten zijn op de hoorzitting mondeling nader toegelicht en aangevuld. E.ON 9. E.On stelt zich op het standpunt dat de kosten van de vervanging van de aansluiting in redelijkheid niet uitsluitend voor rekening van E.ON dienen te komen. Dit standpunt wordt onderbouwd door te stellen dat het aansluitingsstation pas in 2012 vervangen zou worden. TenneT heeft echter besloten het station eerder te vervangen. Onder de regels van de Elektriciteitswet zoals die golden vóór de Elektriciteitswet 1998, zou E.ON reeds betaald hebben voor zowel de oprichting van het station als de instandhouding daarvan. Dat de wetgeving nadien gewijzigd is, is een omstandigheid die naar de mening van E.ON niet voor haar rekening dient te komen. Dit geldt te meer volgens E.ON omdat de verplaatsing of wegneming van de aansluiting niet op haar verzoek als aangeslotene is geschied, waar de TarievenCode vanuit gaat, maar op initiatief van TenneT. 10. Tot slot merkt E.ON op dat ook al zou TenneT geheel gerechtigd zijn het station vroegtijdig te vervangen om te voldoen aan haar verplichting als netbeheerder, zij toch gehouden is op grond van het beginsel van rechtmatige overheidsdaad E.ON schadeloos te stellen voor het door haar geleden nadeel. Naar de opvatting van E.ON zou de keuze tussen een integraal tarief en de uitgestelde betaling kostenneutraal moeten zijn, dat wil zeggen dat de kosten van het vervangen van een aansluiting na 2 Openbaar

3 verloop van de levensduur even hoog zijn als het totaal van het verschil tussen de twee tarieven gedurende die levensduur. TenneT 11. TenneT voert daar tegen aan dat voor het tot stand brengen van een aansluiting van meer dan 10 MVA de feitelijke aansluitkosten zoals berekend door de netbeheerder, verschuldigd zijn aan de netbeheerder. Voor het in stand houden van die aansluiting is daarnaast een periodiek aansluittarief verschuldigd. Dit dient in beginsel ter dekking van de kosten voor onderhoud en de kosten voor vervanging. 12. Om tegemoet te komen aan de wensen van bepaalde afnemers, waaronder E.ON, heeft TenneT een tarief in het leven geroepen waarin niet de kosten voor vervanging van de aansluiting verwerkt zijn: de zogenaamde Aansluittarief Uitgestelde Betaling. In dat tarief zijn uitsluitend de onderhoudskosten opgenomen. De kosten voor vervanging worden uitgesteld totdat deze daadwerkelijk worden gemaakt. Zodra deze feitelijke kosten zich voordoen, worden deze in rekening gebracht bij de aangeslotene. E.ON heeft gekozen voor uitgestelde betaling. 13. In het onderhavige geval is de aansluiting thans aan vervanging toe en dient E.ON als gevolg van de door E.ON gekozen uitgestelde betaling de nieuwe aansluiting te betalen, aldus TenneT. IV. De feiten 14. Op grond van de inhoud van de door partijen ingediende stukken alsmede hetgeen door partijen mondeling is toegelicht op de hoorzitting, gaat de Raad van Bestuur ervan uit dat tussen partijen de volgende feiten vaststaan. 15. Voor de instandhouding van een verbinding zal de aansluiting, indien de levensduur daarvan is verstreken, dienen te worden vervangen. De wet kent nadat een eenmalig aansluittarief in rekening is gebracht voor eeuwigdurende aansluitingen, geen afzonderlijke tarief voor de vervanging daarvan. De kosten voor de noodzakelijke vervanging van de aansluiting worden in beginsel verwerkt in het periodieke aansluittarief. 16. E.ON heeft voor haar centrale op de Maasvlakte een aansluiting op het hoogspanningsnet van TenneT. Deze aansluiting is 30 jaar in bedrijf. TenneT heeft in 2002 besloten tot vervanging van de aansluiting over te gaan. 3 Openbaar

4 17. De onderhavige aansluitingen zijn tot stand gekomen op grond van de toenmalige Algemene Sep-overeenkomst. Voor de verdeling van de kosten was de uitvoeringsregeling Kostenverdeling koppelnet van toepassing. De door de aangeslotene te betalen kosten bestonden, anders dan de huidige tarieven op basis van de E-wet, uit een vergoeding van kapitaallasten op basis van historische kosten en de kosten voor onderhoud. In de kosten waren destijds geen kosten begrepen voor de vervanging van de aansluiting. Nadien is de wetgeving gewijzigd. De huidige tarieven zijn tot stand gekomen op basis van de E-wet (Elektriciteitswet 1998). 18. TenneT heeft een tarief in het leven geroepen dat geen dekking biedt voor vervanging van de aansluiting. Het tarief biedt uitsluitend dekking voor het onderhoud van de aansluiting. Dit tarief wordt aangeboden voor aansluitingen van meer dan 10MW, zijnde maatwerkaansluitingen. De kosten van vervanging komen dan, zodra zij zich voordoen, voor rekening van de afnemer. Dit tarief staat bekend als de uitgestelde betaling van de vervanging. E.ON heeft gekozen voor uitgestelde betaling. 19. In de brief van TenneT aan E.ON van 10 december inzake de tarieven TenneT die door DTe zijn vastgesteld, wijst TenneT er op dat voor de maatwerkaansluiting moeilijk vooraf is te bepalen wanneer vervanging voor de instandhouding van de verbinding aan de orde is alsmede welke kosten hiermee gemoeid zijn. De zeer ongewisse kosten zouden leiden tot een hoog integraal tarief. TenneT heeft bij het aanbieden van de mogelijkheid van uitgestelde betaling uitdrukkelijk als voorwaarde gesteld dat de aangeslotene bereid is, wanneer tot vervanging moet worden overgegaan, alsnog de daarmee gepaard gaande kosten te voldoen Het integraal periodiek tarief voor de onderhavige aansluiting zou circa EUR per jaar bedragen. In 25 jaar zou dat ongeveer EUR zijn. Het thans in rekening gebrachte tarief bedraagt EUR per jaar, hetgeen neerkomt op circa EUR per 25 jaar. In het onderhavige geval doet zich de situatie voor dat de aansluiting van E.ON aan vervanging toe was. De kosten van de door TenneT vervangen aansluiting bedragen circa EUR. 1 Brief van TenneT van 10 december 2002, MR , aan E.ON Benelux Generation N.V. 2 Brief van TenneT van 14 februari 2003, MR , aan E.ON Benelux Generation N.V. 4 Openbaar

5 V. Beoordeling van het geschil Toepasselijke regelgeving 21. Met betrekking tot de door E.ON opgeworpen vraag of de huidige regelgeving van toepassing is danwel de regelgeving die gold ten tijde van het tot stand brengen van de aansluiting, kan het volgende worden opgemerkt. 22. Het geschil betreft een aansluittarief cq. de kosten van een aansluiting zoals die geregeld zijn sedert de inwerkingtreding van de E-wet. Het geschil wordt dus beheerst door de huidige regelgeving. Sedert de inwerkingtreding van de E-wet worden aansluittarieven vastgesteld op grond van die wet en de daaruit voortvloeiende tariefstructuren en tariefvoorwaarden. De E-wet kent geen uitzonderingen of overgangsbepalingen dienaangaande. Dat destijds bij het tot stand brengen van de aansluiting andere wetten en regels golden, is dus thans niet van belang. 23. Aangezien tussen partijen onbetwist is dat het tarief met uitgestelde betaling ten behoeve van de afnemer in het leven is geroepen en de afnemer de vrijheid behoudt te kiezen voor een integraal tarief overeenkomstig de tariefstructuur zoals omschreven in de TarievenCode, acht de Raad van Bestuur deze aanvullende voorziening van TenneT niet in strijd met de TarievenCode. Immers TenneT biedt meer aan dan waar zij op grond van de TarievenCode gehouden is, namelijk een keuzemogelijkheid. Uitgestelde betaling 24. Met de mogelijkheid van uitgestelde betaling beogen partijen, zo blijkt uit de door partijen ingediende stukken alsmede hetgeen partijen ter zitting hebben toegelicht, uitsluitend de daadwerkelijk gemaakte kosten van vervanging te betalen zodra deze zich feitelijk voordoen. 25. Door de keuze voor uitgestelde betaling neemt de aangeslotene bepaalde financiële risico s voor haar rekening, die zonder deze keuze voor rekening van de netbeheerder zouden komen. Indien de aangeslotene over de feitelijke kosten en het tijdstip waarop deze zich voordoen niet in het ongewisse wenst te verkeren, kan hij kiezen voor het integraal tarief. Met het aanvaarden van het tarief met uitgestelde betaling heeft E.ON zich gebonden aan de voorwaarden waaronder deze wordt gehanteerd, namelijk dat de aangeslotene bereid is, wanneer tot vervanging moet worden overgegaan, alsnog de daarmee gepaard gaande kosten te voldoen. 26. Gelet op de door E.ON gemaakte keuze voor uitgestelde betaling is de Raad van Bestuur van oordeel dat als het standpunt van TenneT dat vervanging thans reeds is aangewezen 5 Openbaar

6 voldoende onderbouwd en niet onredelijk is, de toepasselijke regelgeving zich er in beginsel niet tegen verzet dat TenneT de kosten hiervan aan E.ON in rekening brengt. 27. Dit zou eerst anders kunnen zijn indien zou blijken dat TenneT zich niet heeft gehouden aan haar taken en verantwoordelijkheden, dan wel toezeggingen aan E.ON heeft gedaan op grond waarvan laatstgenoemde gerechtvaardigd vertrouwen is opgewekt omtrent tijdstip en/of kosten van vervanging. 28. TenneT is op grond van wet- en regelgeving gehouden bepaalde kwaliteitsnormen bij de uitvoering van de aan de netbeheerder opgedragen taken, dus ook voor aanleg en instandhouding van de aansluiting, in acht te nemen. In het onderhavige geval is de noodzaak van vervanging van de aansluiting vanwege omdat deze niet langer voldeed aan de daarvoor geldende technische, milieutechnische en veiligheids eisen, voldoende onderbouwd en niet betwist. 29. Gesteld noch gebleken is voorts dat de vervanging van de onderhavige aansluiting het gevolg is van nalatigheid of van anderszins het niet adequaat uitvoeren van de aan TenneT opgedragen taken. Hierin is naar het oordeel van de Raad van Bestuur geen grond gelegen op grond waarvan moet worden geconcludeerd dat TenneT de kosten van de vervanging niet of niet geheel aan E.ON mag doorberekenen. 30. Ten slotte is naar het oordeel van de Raad van Bestuur evenmin gebleken van andere gronden die zich zouden verzetten tegen het doorberekenen van de kosten van vervanging aan E.ON. zoals een beroep op het vertrouwensbeginsel. Hiertoe overweegt de Raad van Bestuur dat door TenneT nimmer een exacte levensduur of vervangingsbedrag aan E.ON is voorgehouden. Dit ligt ook niet in de rede omdat men met uitgestelde betaling juist beoogt de feitelijke kosten te dragen wanneer die zich voordoen. Feitelijke kosten zijn niet op voorhand exact te bepalen. 31. Dat bij de rechtsvoorganger van E.ON de verwachting leefde dat de aansluiting eerst in 2012 vervangen zou moeten worden, maakt dit niet anders. Een harde toezegging inzake de exacte levensduur en de kosten van vervanging is gesteld noch gebleken. 32. Door omstandigheden zoals veranderingen van milieueisen, het niet voortbestaan van leveranciers van onderdelen en de planologische realiteit, was de aansluiting nu reeds en niet eerst in 2012 aan vervanging toe. Deze omstandigheden kunnen bij de keuze voor uitgestelde betaling niet voor rekening van TenneT worden gebracht. Zoals gesteld houdt uitgestelde betaling juist in dat men niet op voorhand exact weet hoe hoog de vervangingskosten zullen bedragen, wanneer en onder welke omstandigheden deze zullen plaatshebben. De kosten kunnen hoger uitvallen dan verwacht, maar ook lager. De 6 Openbaar

7 kosten kunnen zich eerder voordoen dan verwacht, maar ook later. Het risico dat dus eerder dan 2012 kosten gemaakt worden, komt door de keuze van E.ON voor uitgestelde betaling, voor rekening en risico van E.ON. Overigens is gesteld noch gebleken dat het in rekening brengen van de vervangingskosten bij E.ON per saldo nadeliger is dan wanneer het integraal tarief in rekening zou zijn gebracht. 33. De stelling van E.ON dat uitgestelde betaling uiteindelijk budgettair kostenneutraal zou moeten zijn ten opzichte van een integraal tarief, gaat naar het oordeel van de Raad van Bestuur niet op. Dat zou namelijk impliceren dat indien een aansluiting onverhoopt juist langer meegaat dan verwacht en niet vervangen wordt, E.ON toch de vervangingskosten van de aansluiting zou betalen om kostenneutraal uit te komen. Dit is evenwel niet wat partijen beogen met de keuze voor uitgestelde betaling. E.ON heeft zelf aangegeven dat indien de aansluiting niet vervangen wordt, zij het uitgespaarde bedrag ten opzichte van het integraal tarief, zelf behoudt. Dit is niet te rijmen met de stelling dat de keuze voor een tarief budgettair neutraal zou moeten zijn. Overigens heeft E.ON bij het aanvaarden van het tarief met uitgestelde betaling ook niet bedongen dat deze budgettair kostenneutraal is. 34. Het gevolg van de keuze van de afnemer voor uitgestelde betaling is dat niet de netbeheerder de kosten draagt voor de vervanging van de aansluiting indien deze zich voordoen, maar de aangeslotene. Met het aanvaarden van een tarief dat geen dekking biedt voor vervanging, heeft E.ON zich bereid getoond de daadwerkelijke kosten voor haar rekening te nemen wanneer deze zich voordoen. 35. Naar het oordeel van de Raad van Bestuur kan, gelet op het voorgaande, niet worden gesteld dat TenneT in deze een ongeoorloofd dan wel een onredelijk standpunt inneemt. De kosten van de vervanging van de aansluiting komen, gelet op de keuze van E.ON voor uitgestelde betaling, voor rekening van E.ON. VI. Samenvatting en Conclusie 36. De vervanging van de aansluiting van de Maascentrale van E.ON op het net van TenneT is noodzakelijk. 37. De noodzaak voor de vervanging van de aansluiting van de Maascentrale van E.ON is niet het gevolg van nalatigheid of het niet voldoen aan haar verplichtingen door TenneT. 7 Openbaar

8 38. TenneT is niet buiten haar bevoegdheden of de strekking van de TarievenCode getreden door afnemers de mogelijkheid te bieden te kiezen voor uitgestelde betaling van de vervanging van de aansluiting. 39. Uitgestelde betaling beoogt de feitelijke kosten in rekening te brengen bij de afnemer, indien en wanneer deze zich voordoen. 40. Uitgestelde betaling is uit haar aard niet kostenneutraal ten opzichte van het integraal tarief. Ware het anders, dan zou het een variant zijn op het integraal tarief. Met uitgestelde betaling kan de aangeslotene kosten besparen indien de aansluiting langer meegaat dan voorzien of de vervangingskosten lager uitvallen dan voorzien. Dat brengt impliciet met zich mee dat de aangeslotene tevens het risico draagt dat een aansluiting eerder dient te worden vervangen of tegen hogere kosten wordt vervangen dan voorzien. 41. TenneT is gerechtigd de feitelijke kosten van de vervanging van de aansluiting in rekening te brengen bij E.ON. 8 Openbaar

9 VII. Besluit 42. De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit verklaart de klacht van E.ON tegen TenneT ongegrond. Den Haag, 22 november 2005 De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze, overeenkomstig het door de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit genomen besluit: W.g. P. Kalbfleisch Voorzitter van de Raad van Bestuur Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven, Postbus 20021, 2500 EA s-gravenhage. 9 Openbaar