Nader onderzoek vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen - fase 1 en 2

Transcriptie

1 gemeente Tiel ontvangen op: *BD * BD Nader onderzoek vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen - fase 1 en 2 Vinkenhof, Tiel Arnhem, 4 augustus 2014

2 P a g i n a 2 Colofon Titel Subtitel : : Projectnummer : Datum : 4 augustus 2014 Veldonderzoek Auteur(s) Goedgekeurd door Opdrachtgever Contactpersoon : E.W.A. Janssen : E.W.A. Janssen : T. Kooij : SCW, Tiel : B. Giesbers Bezoekadres : Tivolilaan 205 Postcode : 6824 BV, Arnhem Postbus : 2, 6800 AA, Arnhem Telefoon : info@ekoza.nl Ekoza is lid van het Netwerk Groene Bureaus:

3 P a g i n a 3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Algemeen Vleermuizen Gierzwaluwen Huismussen Wettelijk kader Flora- en faunawet Gebiedsbeschrijving Gebiedsbeschrijving Voorgenomen ingreep Onderzoeksmethode Vleermuizen Gierzwaluwen Huismussen Resultaten Vleermuizen Gierzwaluwen Vleermuizen Conclusies en aanbevelingen Vleermuizen Gierzwaluwen Huismussen Vervolgstappen Bronnen Literatuur Websites... 18

4 P a g i n a 4 1. Inleiding 1.1 Algemeen De wijk Vinkenhof zal gerenoveerd worden en een klein deel zal gesloopt worden voor nieuwbouw. Dit zal in fasen over een periode van drie jaar gebeuren. Het betreft in totaal 84 woningen, waarvan er zes zullen worden gesloopt. Eén van de haalbaarheidsstudies die hiervoor dient te worden uitgevoerd is toetsing aan de natuurwet- en regelgeving. De bebouwing en groene elementen kunnen als rust- of verblijfplaats dienen voor verschillende diersoorten. Veel dieren en planten zijn middels de Flora- en faunawet beschermd. Om inzichtelijk te krijgen of voor het uitvoeren van de werkzaamheden een ontheffing nodig is in het kader van de Flora- en de faunawet, is het noodzakelijk om te weten of er beschermde dieren en/of planten op het terrein voorkomen. Veel dieren en planten zijn middels de Flora- en faunawet beschermd. Om inzichtelijk te krijgen of voor het uitvoeren van de werkzaamheden een ontheffing in het kader van de Flora- en de faunawet nodig is, is het noodzakelijk om te weten of er beschermde dieren en/of planten op het terrein voorkomen. Hiervoor is in juli 2014 door Ekoza een verkennend onderzoek uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat er mogelijk vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen in de gebouwen voorkomen. Of deze soort(groep)en er een verblijfplaats hebben zal nader onderzocht moeten worden. De vaste verblijfplaatsen van deze soorten zijn namelijk jaarrond beschermd. SCW heeft Ekoza verzocht onderzoek uit te voeren naar de aanwezigheid van vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen in de fasen 1 en 2 van de wijk Vinkenhof. 1.2 Vleermuizen Vleermuizen leven in een netwerk van verschillende verblijfplaatsen door het jaar heen. Zo hebben vleermuizen kraamverblijfplaatsen, paarverblijfplaatsen en winterverblijfplaatsen. De vrouwtjes wonen in de zomer in kraamverblijfplaatsen. Hier brengen ze hun jongen groot. Meestal leven ze hierbij in groepen (kolonies). Watervleermuizen, ruige dwergvleermuizen en rosse vleermuizen zijn voornamelijk boombewonende vleermuizen. De kolonies van deze soorten zijn vaak te vinden in boomholten. Andere soorten vleermuizen staan bekend als gebouwbewoners, voorbeelden zijn laatvliegers, meervleermuizen en gewone dwergvleermuizen. Deze kiezen als onderkomen vaak spouwmuren van woonhuizen of ruimten onder daken. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes vertrekken aan het einde van de zomer naar speciale paarkwartieren, waar ze slechts kort verblijven. Op deze plaatsen, die zowel in bomen als gebouwen te vinden zijn, roepen de mannetjes luid om vrouwtjes aan te trekken. Vleermuizen overwinteren in gebouwen, bunkers, ijskelders, groeven en boomholtes. In de winter moet de verblijfplaats koel en vorstvrij zijn. Watervleermuizen, meervleermuizen,

5 P a g i n a 5 franjestaarten en baardvleermuizen gebruiken voor de winterslaap vooral mergelgroeven, forten, bunkers en ijskelders. Gewone dwergvleermuizen en laatvliegers zijn meestal te vinden in droge plekken in gebouwen. Rosse vleermuizen gebruiken holle bomen als winterslaapplaats. Uiteindelijk keren de vleermuizen ieder jaar terug naar hun vaste serie verblijfplaatsen, die dus vele tientallen jaren achter elkaar in gebruik kunnen zijn. 1.3 Gierzwaluwen Gierzwaluwen zijn zomergasten; ze verblijven buiten de broedtijd in Afrikaanse landen. Ongeveer drie maanden per jaar zijn de gierzwaluwen in Nederland, om vervolgens te vertrekken naar hun wintergebieden in zuidelijk Afrika. Daar zwerven ze rond, maar kunnen ook in bepaalde regio s maandenlang verblijven, waarbij gierzwaluwen uit midden-europa (Verenigd Koninkrijk, België) zuidelijker lijken te overwinteren dan gierzwaluwen uit Noord- Europa (Zweden). Wanneer de gierzwaluwen weer uit Afrika vertrekken, kunnen ze in betrekkelijk korte tijd in hun broedgebieden aankomen, waarbij treksnelheden tot 650 km per dag zijn berekend. Ook de Nederlandse gierzwaluwen laten dit patroon zien. Dit onderzoek bij de gierzwaluwen wordt vergemakkelijkt doordat de vogels zeer plaatstrouw zijn: jarenlang gebruiken ze hetzelfde nest (maximaal waargenomen is 13 jaar lang) ( Nesten bevinden zich vaak onder dakpannen maar ook in spouwmuren en andere gaten / holten van gebouwen.. De plaatstrouwheid en de geringe flexibiliteit ten opzchte van het vinden van andere nestplaatsen maakt dat het belang van de verblijfplaats voor de gierzwaluw relatief groot is. Het is dan ook jaarrond beschermd. 1.4 Huismussen Huismussen zijn standvogels; ze verblijven het hele jaar rond dezelfde plek (erf) en maken daarbij gebruik van dezelfde verblijfplaatsen. De huismus is een sociale vogel die zelden alleen overnacht. Ook broeden gebeurt gewoonlijk in groepsverband. Nesten bevinden zich meestal onder dakpannen, maar ook in wintergroene hagen of in gaten in muren of in andere holten in gebouwen. Gezien de negatieve aantalsontwikkeling (meer dan een halvering van het aantal huismussen sinds 1960) en de plaatstrouwheid van de huismus, genieten de vaste rust- en verblijfplaatsen van de huismus jaarrond bescherming.

6 P a g i n a 6 2. Wettelijk kader In dit hoofdstuk wordt in het kort het wettelijk kader en de toepassing op ruimtelijke ontwikkelingen beschreven. Bij de bescherming van natuur in Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen soortenbescherming en gebiedsbescherming. De soortbescherming is geregeld in de Flora- en faunawet en de gebiedsbescherming in de Natuurbeschermingswet. De gebiedsbescherming is reeds besproken in de quickscan Flora en Fauna (Ekoza, 2013). Hieruit blijkt dat de werkzaamheden geen negatieve effecten veroorzaken in het kader van de Natuurbeschermingswet. 2.1 Flora- en faunawet Sinds 1 april 2002 is de Flora- en faunawet van kracht. Deze wet vormt het wettelijke kader voor bepalingen die voorheen in verschillende wetten waren opgenomen, zoals de Vogelwet, de Jachtwet, de Wet bedreigde uitheemse diersoorten en een deel van de Natuurbeschermingswet (soortbescherming). Tevens is de Flora- en faunawet het nationale wettelijke kader waarin de bepalingen van EU-richtlijnen op het gebied van natuurbescherming (soorten) zijn omgezet naar nationaal recht. Doel van de Flora- en faunawet is het in stand houden van de planten- en diersoorten die in het wild voorkomen. Hiertoe is een groot aantal plant- en diersoorten beschermd. In principe mogen er geen handelingen worden uitgevoerd die schadelijk zijn voor de soort. Van de verbodsbepalingen is onder bepaalde voorwaarden een ontheffing mogelijk. Voor alle soorten geldt er een zorgplicht : een ieder dient voldoende zorg in acht te nemen voor in het wild levende planten en dieren. Verbodsbepalingen volgens de Flora- en faunawet: Artikel 8: Artikel 9: Artikel 10: Artikel 11: Artikel 12: Het is verboden planten, behorende tot een beschermde inheemse plantensoort, te plukken, te verzamelen, af te snijden, uit te steken, te vernielen, te beschadigen, te ontwortelen of op enigerlei andere wijze van hun groeiplaats te verwijderen. Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te doden, te verwonden, te vangen, te bemachtigen of met het oog daarop op te sporen. Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, opzettelijk te verontrusten. Het is verboden nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren. Het is verboden eieren van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te zoeken, te rapen, uit het nest te nemen, te beschadigen of te vernielen. Daarnaast is artikel 13 eventueel nog van belang in verband met verplaatsen van soorten. Het vervoeren en onder zich hebben van beschermde inheemse soorten is verboden.

7 P a g i n a 7 Zorgplicht volgens de Flora- en faunawet: Artikel 2: 1. Een ieder neemt voldoende zorg in acht voor de in het wild levende dieren en planten, alsmede voor hun directe leefomgeving. 2. De zorg, bedoeld in het eerste lid, houdt in ieder geval in dat een ieder die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat door zijn handelen of nalaten nadelige gevolgen voor flora of fauna kunnen worden veroorzaakt, verplicht is dergelijk handelen achterwege te laten voor zover zulks in redelijkheid kan worden gevergd, dan wel alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevergd teneinde die gevolgen te voorkomen of, voor zover die gevolgen niet kunnen worden voorkomen, deze zoveel mogelijk te beperken of ongedaan te maken. Algemene Maatregel van Bestuur Middels een Algemene Maatregel van Bestuur is de regelgeving rond de Flora- en faunawet nader ingevuld. Het belangrijkste gevolg is dat de procedures bij ruimtelijke ingrepen en bij bestendig gebruik en beheer aanzienlijk eenvoudiger worden, aangezien voor de meest algemene soorten er een vrijstelling van de verbodsbepalingen komt (voor onder meer ruimtelijke ingrepen en bestendig gebruik en beheer). Bij het toepassen van de Flora- en faunawet wordt voortaan een onderscheid gemaakt in drie categorieën van beschermde soorten: Tabel 1: De algemene beschermde soorten waarvoor ten aanzien van activiteiten in het kader van ruimtelijke ontwikkeling en bestendig gebruik en beheer een vrijstelling zonder nadere voorwaarden geldt. Tabel 2: De bedreigde beschermde soorten: voor een aantal soorten planten en dieren geldt een strikter beschermingsregime. Omdat ze in Nederland als bedreigd worden beschouwd. Vrijstelling geldt als op basis van een goedgekeurde gedragscode wordt gewerkt. Ontheffing kan worden verleend als geen afbreuk wordt gedaan aan de gunstige staat van instandhouding van de soort. Tabel 3: De strikt beschermde soorten: alle vogelsoorten alsmede plant- en diersoorten die vermeld staan in Bijlage IV van de Habitatrichtlijn of bij Algemene Maatregel van Bestuur zijn aangewezen als bedreigde soorten (genoemd in Bijlage 1 van het betreffende besluit). Voor bestendig gebruik en beheer geldt ook voor deze soorten een vrijstelling ten aanzien van de verbodsbepalingen in artikelen 8, 9, 11 en 12, mits men werkt op basis van een door de minister goed gekeurde gedragscode. Voor het overtreden van verbodsbepalingen bij ruimtelijke ingrepen is voor aangewezen bedreigde soorten altijd een ontheffing op grond van artikel 75 van de Flora- en faunawet noodzakelijk. Ontheffing kan alleen worden verleend als er geen andere bevredigende oplossing voorhanden is, er sprake is van een in de wet genoemde reden van openbaar belang en er geen afbreuk worden gedaan aan de gunstige staat van instandhouding van de soort.

8 P a g i n a 8 3. Gebiedsbeschrijving 3.1 Gebiedsbeschrijving Het plangebied bestaat uit woonblokken rond het Sint Josephplein te Tiel. Het betreft Meidoornstraat 13, Sint Josephstraat 1-44, 9, 48, Binnenhoek , Vinkenstraatje 1-23 Eduard Pielsstraat 1 en 2 Hogestraat , St. Josephplein Zie figuur 1 voor de globale ligging. Figuur 1. Globale ligging van het plangebied (bron: Het plangebied ligt centraal in Tiel, in de wijk 'Sandwijk'. Het betreft een aantal woonblokken, met centraal het Sint Josephplein. Daartussen liggen tuintjes en schuurtjes van de bewoners. De jaren twintig woningen zijn voorzien van (oranje) dakpannen, witte gevelbetimmering en metalen, smalle schoorsteenpijpen. Fraaie poortjes bieden toegang tot paden achter de huizen en de straat. Een meer gedetailleerde indruk van de ligging en de omgeving wordt gegeven in figuren 2 en 3.

9 P a g i n a 9 Figuur 2. Het plangebied in meer detail (bron: Figuur 3. Impressie van het plangebied, boven het te slopen woonblok.

10 P a g i n a Voorgenomen ingreep SCW is hier eigenaar van 84 woningen. De wens is om de wijk te behouden, gezien haar monumentwaardige kwaliteiten. Echter gedeeltelijke sloop of herontwikkeling is ook aan de orde. Uit de situatiestudies en een analyse van de ontwerpuitgangspunten van de oorspronkelijke architect is overeenstemming bereikt over de sloop van zes woningen aan de St. Josephstraat. Voor de renovatie van de woningen is uiteindelijk gekozen voor een rigoureuze aanpak. Alle voorgevels, zijgevels, poortgevels worden behouden. De begane grondvloeren, verdieping- en zoldervloeren worden vervangen. Ook de woningscheidende wanden en de kapconstructies worden vervangen. Nagenoeg alle achtergevels, met uitzondering van de poortgevels, komen te vervallen door de toe te voegen achteruitbouwen. De bestaande houten voordeurkozijnen kunnen behouden blijven m.u.v. de voordeuren. Alle kunststof kozijnen uit de renovatie van de jaren 80 worden vervangen door authentiek gedetailleerde kozijnen. SCW heeft een voorkeursfasering gemaakt, bestaande uit 5 fasen. Voor de jaren staat de renovatie van de buurt en de aanpak van de woonomgeving op het programma. Deze fasering is aangegeven op de overzichtstekening hieronder. In 2014 / 2015 zullen fase 1 en 2 aan de orde zijn. Figuur 4. De fasering van de ingreep.

11 P a g i n a Onderzoeksmethode 4.1 Vleermuizen De gehanteerde methode bestond uit vier onderzoeksronden met een batdetector in de avond- en ochtenduren. Uitvoering was bijna geheel conform Vleermuisprotocol: tussen de onderzoeksdata kon helaas geen 10 dagen meer gewacht worden, vanwege de relatief late aanvraag half juli. Verder is het vigerende Vleermuisprotcol gevolgd en de hele Vinkenhof op in- en uitvliegende, foeragerende of roepende vleermuizen onderzocht, naast mogelijk aanwezige vliegroutes. In tabel 1 worden de omstandigheden weergegeven, waarbij de resulaten van de laatste paaronderzoeksronde zullen worden nagezonden aan de vergunningverlener. Met de batdetector werd gedurende drie avonden en een ochtend geluisterd en gezocht naar vleermuizen. Omdat vleermuizen bij het uitvliegen meestal snel en rechtlijnig van de locatie vertrekken was de kans op missen aanwezig. Daarom is ook in de ochtenduren een inspectie uitgevoerd om terugkerende dieren op te kunnen sporen. In de ochtenduren hebben vleermuizen (m.n. gewone dwergvleermuizen) namelijk de neiging om gedurende een half uur te gaan zwermen rondom de invliegopening. Hierdoor zijn verblijfplaatsen tijdens de vroege ochtend beter te vinden. Voor de inventarisaties is gebruik gemaakt van een batdetector met time-expansion (Petterson D240x). Hiermee kunnen vertraagde opnames worden gemaakt zodat deze geanalyseerd kunnen worden in het programma Batsound. Met name voor de soorten van het geslacht Myotis is dit noodzakelijk om tot een zekere determinatie te komen. In dit onderzoek is dit uiteindelijk niet nodig gebleken. In het voortplantingsseizoen (tot 20 juli) zijn twee controles uitgevoerd om vast te stellen of het plangebied als kraamkolonie wordt gebruikt door vleermuizen. Deze controles zijn uitgevoerd op de avond van 14 juli en op de ochtend van 17 juli In het paarseizoen is één controle uitgevoerd om te kijken of de gebouwen als paarverblijf wordt gebruikt door vleermuizen. Deze controle is s avonds op 22 juli 2014 uitgevoerd. De tweede ronde zal half augustus plaatsvinden, waarna de gegevens in een aanvullende notitie zullen worden weergegeven en verzonden naar opdrachtgever en RVO. De omstandigheden tijdens deze bezoeken staan hieronder vermeld. Tabel 1. De omstandigheden tijdens de veldbezoeken voor vleermuizen Datum Tijd Weer Wind 14 juli u-23.30u Onbewolkt, 17 C ZW 2 17 juli u-06.00u Helder, 16 C NO 2 22 juli u-23.30u Licht bewolkt, 20 C NW 2 aug 2014 Volgt half augustus 2014

12 P a g i n a Gierzwaluwen De gebruikte methode is voor zoveel mogelijk, gezien het moment van aanvraag, overeenkomend de richtlijnen uit de Soortenstandaard Gierzwaluw van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), maart Afwezigheid is hierbij aangetoond wanneer men op drie avonden in de periode 1 juni-15 juli geen gierzwaluwen aantreft in of zeer nabij het te onderzoeken object. De omstandigheden per bezoek zijn in tabel 2 terug te vinden. De drie bezoeken zijn gebracht in de avondschemer. Volgende tekst is afkomstig uit de Soortenstandaard (2014): "Nestentelling levert de beste resultaten op maar kost veel tijd (15-30 minuten posten per strategisch gekozen plek, van waaruit verschillende potentiële nestlocaties overzien kunnen worden). Als dit onmogelijk is kunnen alle laagvliegende vogels worden genoteerd, met onderscheid tussen luidruchtige vluchten op dakgoot-, nok- en huishoogte en bezoek van (waarschijnlijke) nestplaats door invliegende exemplaren: vluchten op dakgoot-, nok- en huishoogte. Groepje vliegt gierend door de straten ter hoogte van de daken; houd in de gaten over welke afstand ze zich verplaatsen. Hoogste aantal per deelgebied aanhouden en delen door 1,5. bezoek waarschijnlijke nestplaats. Vogel duikt in razende vaart onder dakgoot, achter regenpijp, dakkapel, dakpan, gat in de muur enz., of verschijnt plotseling uit zo'n plek. Niet te verwarren met bouncen. hoogvliegende vogels negeren, dit in tegenstelling tot aanwijzingen bij Meetnet Urbane Soorten- MUS. Alleen tellen bij goede weersomstandigheden (droog, weinig wind). Een telling in de ochtenduren is minder zinvol (vogels zijn dan minder luidruchtig)." Tabel 2. De omstandigheden tijdens de veldbezoeken voor gierzwaluwen Datum Tijd Weer Wind 14 juli u-23.30u Onbewolkt, 17 C N juli u-22.15u Licht bewolkt, 24 C NO 2 22 juli u-23.30u Licht bewolkt, 15 C NW 2 29 juli 2014 a 07.30u-11.00u Zonnig, 24 C ZW 2 a Dakpaninspectie 4.3 Huismussen Huismussen - soortenstandaard De gehanteerde methode is zoveel mogelijk overeenkomend met de richtlijnen uit de Soortenstandaard Huismus van de RVO, maart 2014: "Afwezigheid van broedende huismussen is aangetoond, als er tijdens twee gerichte veldbezoeken in de periode 1 april tot en met 15 mei of tijdens vier gerichte veldbezoeken in de periode 10 maart tot en met 20 juni geen aanwezigheid kan worden aangetoond. De inventarisatie moet tijdens goede weersomstandigheden plaatsvinden, op geluidsluwe momenten (bijvoorbeeld de zondagmorgen in stedelijk gebied), rond 1 à 2 uur na zonsopkomst en met een tussenperiode van minimaal 10 dagen."

13 P a g i n a 13 Bezoeken specifiek voor huismussen vonden gezien het moment van aanvraag pas plaats in juli 2014 (zie tabel 3). Gelet is daarbij op een nestindicatieve waarnemingen: een nest of nestbouw of bezoek van een huismus aan een waarschijnlijke nestplaats of transport van voedsel of ontlastingpakketjes of bedelende jongen in nest of zingende mannetjes (veelal op de dakrand) of een paartje bij een potentiële nestplaats of balts. Tabel 3. De omstandigheden tijdens de veldbezoeken voor huismussen Datum Tijd Weer Wind 14 juli u-23.30u Onbewolkt, 17 C N juli u-06.00u Helder, 16 C NO 2 17 juli u-22.15u Licht bewolkt, 24 C NO 2 22 juli u-23.30u Licht bewolkt, 20 C NW 2 29 juli u-11.00u Zonnig, 24 C ZW 2 a Dakpaninspectie De tijd in het seizoen is ongeschikt om op basis van bovengenoemde methode een betrouwbaar onderzoek te kunnen uitvoeren. Dit zou op zijn vroegst weer kunnen in april en mei Aangezien er meer inzicht in de aantallen benodigd is, is daarom besloten in overleg met Ekoza een schatting van het aantal huismussen in de Vinkenhof te doen op basis van het aantal aanwezige nesten onder de eerst twee rijen dakpannen. Huismussen - nesten Op 29 juli 2014 is een inspectie door een ecoloog van Ekoza van de onderste twee dakpanrijen in de gehele Vinkenhof uitgevoerd (fig. 2). Op basis van aanwezige nesten is zo getracht tot een inschatting te komen van het aantal paartjes in de wijk. Hierbij bleek als snel dat de de ruimte boven de dakgoot in de gehele wijk is afgezet met zogenaamd vogelschroot, een kunststof opstaande rand van circa 10 cm hoog met daarbovenop een kunststof kam (fig. 3). Toegang tot de ruimte onder de dakpannen vanuit de dakgoot is hiermee zo goed als uitgesloten. Bij navraag bleek dit al in de jaren tachtig aangebracht. Wel zijn er in deze oude wijk nog enkele toegangsmogelijkheden tot het dak, met name langs de kilt (verticale regengoot tussen daken) en op enkele meters dakgoot (max. 10m voor de hele wijk) welke niet zijn voorzien van vogelschroot. Tijdens deze inspectie, met hoogwerker, ladder en rolsteiger zijn deze plekken zo goed als redelijkerwijs mogelijk gecontroleerd op nesten of sporen.

14 P a g i n a 14 Figuur 2. Inspectie van mogelijke verblijfplaatsen op huismusnesten. Figuur 3. Vogelschroot onder de onderste dakpanrij is aanwezig in de hele Vinkenhof.

15 P a g i n a 15 5 Resultaten 5.1 Vleermuizen Vleermuizen - kraamtijd De gehanteerde methode bestond uit twee onderzoeksronden met een batdetector in de avond- en ochtenduren half - eind juli met de nadruk op fase 1 en 2. Op de avond van 14 juli werden op een drietal plekken 1-2 gewone dwergvleermuizen foeragerend waargenomen en op de ochtend van 17 juli werden 3 gewone dwergvleermuizen zwermend en aantikkend bij een gevel op de Sint Jospehstraat 2 gezien; ten minste 1 vleermuis kroop weg achter de witte gevelbetimmering. Verder waren er vier tot vijf gewone dwergvleermuizen aan het foerageren aan de noordzijde van het plangebied, boven het groen van de tuintjes tussen de Sint Josephstraat en de Esdoornstraat. Verder 1 gewone dwergvleermuis op twee andere plaatsen, zuid en oost (zie figuur 4).

16 P a g i n a 16 Figuur 4. Waarnemingen van vleermuizen in juli Geel: foeragerende gew. dw., blauw: paarroepende gew. dw.,; rood: verblijfplek gew.dwergvleermuis. Vleermuizen - paartijd Tijdens de eerste ronde in de paartijd op 22 juli werden geen mogelijke paarverblijfplaatsen gevonden in fase 1 of 2. Er was geen sprake van roepende vleermuizen hier. Wel was er sprake van een regelmatig roepend mannetje gewone dwergvleermuis aan de achterzijde van Vinkenstraatje 9-13 (fig. 4), welke onderdeel is van fase 4. Resultaten van de tweede ronde zullen half augustus worden nagezonden aan RVO. 5.2 Gierzwaluwen Op drie avonden is getracht een zo goed mogelijk beeld te krijgen van aantallen en verblijflocaties van aanwezige gierzwaluwen. Op alle avonden werden vele tientallen gierzwaluwen gezien hoog boven de Vinkenhof en de noordelijk ervan gelegen wijk. De meeste daarvan begaven zich bij lage vluchten in de wijken ten noorden van het plangebied maar maximaal twintig vogels per avond joegen op dakgoothoogte door de Vinkenhof, in verschillende straten. Zowel door de Sint Josephstraat als het meest westelijk deel van het plangebied rond de achterzijde van Hogestraat en de Meidoornstraat. Twee tot drie invliegers waren te zien op St. Joseph-plein nr. 7, rond de eindvorst boven de gevelbetimmering aan de straatkant (noord). 5.3 Vleermuizen Op de vroege ochtend van 17 juli werd in totaal slechts 1 roepende huismus gehoord rond de tuintjes van Hogestraat 84 en 86. Tijdens de andere bezoeken, met uitzondering van 29 juli, werden geen huismussen waargenomen. Op 29 juli waren er zo'n 15 huismussen aanwezig in rond de tuinen van Hogestraat (fase 5). Volgens de bewoners van dit gedeelte ook broedend onder het dak. Nesten werden niet gevonden onder de onderste twee dakpanrijen maar wel poep, veren en strootjes. De wijk is verder overhet algemeen behoorlijk ongeschikt (gemaakt) voor huismussen door het vogelschroot. Het aantal broedparen is het best in het voorjaar te bepalen, maar er worden gezien de anti-vogelmaatregelen niet veel huismussen verwacht in de wijk.

17 P a g i n a Conclusies en aanbevelingen Aan de hand van het voorgaande kan een aantal conclusies worden getrokken en worden aanbevelingen gegeven voor de te nemen vervolgstappen. 6.1 Vleermuizen In fasen 1 en 2 van het plangebied zijn geen (verblijfplaatsen van) vleermuizen aanwezig. Een ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet is daarom niet nodig. Dit is onder voorbehoud dat de resultaten van de laatste paarronde (zie aanvullende notitie van half augustus 2014, welke zal worden nagestuurd), geen paarverblijven voor fase 1 of 2 aantonen. Een nader vleermuisonderzoek naar fasen 3 t/m 5 dient in 2015 te worden uitgevoerd, omdat hieraan in 2014 slechts zijdelings aandacht is geschonken. 6.2 Gierzwaluwen In fasen 1 en 2 van het plangebied zijn hooguit enkele (verblijfplaatsen van) gierzwaluwen aanwezig. Een ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet is daarom nodig. Er dient een ontheffing voor de vernietiging van maximaal 10 verblijfplaatsen (art. 11) aangevraagd te worden, inclusief een maatregelen- / mitigatieplan. Gezien de voor gierzwaluw (te) late onderzoeksdata dient er in 2015 een nader onderzoek naar de fasen 3 t/m 5 te worden uitgevoerd. Dit zal gedeeltelijk gecombineerd worden met het vleermuisonderzoek. 6.3 Huismussen In fasen 1 en 2 van het plangebied zijn hooguit enkele (verblijfplaatsen van) huismussen aanwezig. Een ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet is daarom nodig. Er dient een ontheffing voor de vernietiging van maximaal 15 verblijfplaatsen (art. 11) aangevraagd te worden, inclusief een maatregelen- / mitigatieplan. Twee aanvullende onderzoeksronden tussen 1 april en half mei 2015 dienen daarnaast te worden uitgevoerd voor fasen 3 t/m Vervolgstappen Vanwege de mogelijke aanwezigheid van algemeen voorkomende broedvogels in het plangebied is het advies de verwijdering van bomen en struiken buiten het broedseizoen om uit te voeren. Globaal kan voor het broedseizoen de periode van 15 maart tot en met 15 juli worden aangehouden.

18 P a g i n a 18 Bronnen Literatuur Broekmeyer, M.E.A., F.G.W.A. Ottburg en F.H. Kistenkas, Flora- en faunawet, Toepassing van artikel 75 in de praktijk. Alterra, Wageningen. Ekoza, juli Quickscan flora en fauna Vinkenhof, Tiel. Ekoza rapportnummer Kapteyn, K Vleermuizen in het landschap. Over hun ecologie, gedrag en verspreiding. Schuyt & Co, Haarlem. Websites Soortenstandaard gewone dwergvleermuis: 4dd845c-866b-4894-a724-1a2808e75d2f Soortenstandaard huismus: Soortenstandaard gierzwaluw: Ontheffingsaanvraag art. 75 Flora- en faunawet: