Aan de commissie: Datum vergadering: Agendapunt :

Transcriptie

1 Aan de Raad Made, 21 juni 2005 Aan de commissie: Datum vergadering: Agendapunt : Raadsvergadering: 7 juli 2005 Onderwerp: kadernota 2006 Nummer raadsnota: Portefeuillehouder: Bijlagen: Ter inzage: J.A. van Meggelen Ambtelijke coördinatie: afdeling Middelen Steller: A.G.M. van de Lindelo 1. Raadsbesluit 2. Kadernota 2006 Voorstel: 1. Kennis nemen van de bijgevoegde kadernota en de in dit voorstel weergegeven consequenties van de ontwikkelingen van de gemeentefondsuitkering voor de uitwerking van de begroting Akkoord gaan met het dekken van de negatieve effecten gemeentefondsuitkering vanuit de verkoopopbrengsten Intergas 3. Besluit nemen tussen de twee voorgestelde opties voor de opvang van de wegvallende inkomsten in 2006 ozb gebruikers; a. Tekort vanaf 2006 opvangen in de overige ozb tarieven b. Tekort voor 2006 dekken uit inkomsten verkoop Intergas en vanaf 2007 opvangen in de ozb tarieven. Aanleiding Vooruitlopend op de uitwerking van de programmabegroting 2006 bieden wij u hierbij de kadernota 2006 aan. Gelet op het tijdstip waarop informatie ontvangen wordt over de ontwikkelingen van het gemeentefonds in het begrotingsjaar 2006 en de daarop volgende jaren hebben wij ervoor gekozen om u een kadernota te presenteren waarin alleen de structurele effecten van de bestuursrapportages van het najaar van 2004 en het voorjaar van 2005 zijn verwerkt. De consequenties van de ontwikkelingen van het gemeentefonds presenteren wij u in dit voorstel. Voorts treft u hierin aan een voorlopig dekkingsvoorstel voor het gecalculeerde begrotingstekort 2006 en meerjarenperspectief. Deze kadernota, die nader uitgewerkt wordt in de programmabegroting 2006, biedt geen ruimte voor nieuw beleid. Mede gelet op het feit dat er medio maart 2006 verkiezingen worden gehouden voor de gemeenteraad achten wij het niet opportuun om op dit moment maatregelen voor te stellen met een structureel effect temeer daar het meerjarenperspectief op termijn sluitend is.

2 Doelstelling/Argumenten Omdat het meerjarenperspectief een structureel sluitend beeld geeft wordt voorgesteld om het geraamde begrotingstekort voor 2006 en 2007 te dekken uit eenmalige onttrekkingen aan de algemene reserves, die ten gelijktijdig gevoed kunnen worden uit de verkoopopbrengst van Intergas. Uitdrukkelijk merken wij hierbij op dat er voor nieuw beleid geen middelen beschikbaar zijn. Uitvoering Op 7 juli a.s. dient de kadernota 2006 in uw reguliere vergadering tot besluitvorming te leiden. Wij stellen u tot 4 juli a.s. in de gelegenheid om schriftelijk vragen aan ons college te stellen. Beantwoording zal eveneens schriftelijk geschieden voorafgaand aan de raadsbehandeling. Na besluitvorming door uw raad zal ons college verdere uitwerking hieraan geven in de begroting Financiële positie Hieronder willen wij uw raad inzicht geven in de financiële positie van onze gemeente voor 2006 en volgende jaren. Hierbij zijn de volgende aspecten meegenomen: 1. het financieel beeld zoals dit door uw raad is vastgesteld bij de programmabegroting 2005 met daarin de meerjarenraming tot en met 2008; 2. de structurele doorwerking van de 2 e bestuursrapportage 2004; 3. de structurele effecten van de 1 e bestuursrapportage 2005; 4. de consequenties voor de gemeentefondsuitkering zoals weergegeven in de meicirculaire van het ministerie van Binnenlandse zaken d.d. 26 mei De eerste drie aspecten zijn beschreven en toegelicht in de bijgevoegde kadernota Hieruit rolt het onderstaande beeld, voor de toelichtingen verwijzen wij u naar de kadernota: Bedragen x Vastgestelde programmabegroting Structurele doorwerking Berap Onttrekking algemene reserve (vastgesteld) Stand na berap Berap incl. effect jaarrekening Stand na berap De laatste informatie van de gemeentefondsuitkering voor deze jaren is wezenlijk belang voor het financieel perspectief. Echter deze informatie komt te laat om deze integraal in de kadernota te verwerken. Daarom zijn de effecten hiervan in deze nota opgenomen. Op voorhand willen wij uw raad er op wijzen dat de uitkomsten van de meicirculaire 2005 over de gemeentefondsuitkering met de nodige onzekerheden is omgeven. Wij doelen hier met name op: De afschaffing van de OZB gebruikersbelasting op woningen. Het wetsvoorstel is aangeboden aan de Tweede Kamer doch moet nog worden goedgekeurd. Met name de VNG stelt zich krachtig op tegen invoering van het huidige voorstel, zonder voldoende compensatie op het gemeentelijk belastinggebied, daarnaast worden er vanuit gemeenteland vraagtekens gezet bij de geboden compensatie van 977 miljoen, waarop door Binnenlandse zaken tot heden geen antwoord kan worden gegeven.; 2

3 Invoering Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Hierbij worden taken overgeheveld vanuit de AWBZ naar de gemeenten. Het wetsvoorstel is op 30 mei ingediend bij de Tweede Kamer. De invoering van de wet is nu voorzien per 1 juli Gezien de stand van de discussie is het niet mogelijk om de financiële consequenties in beeld te brengen. Nadere berichtgeving volgt waarschijnlijk in de a.s. septembercirculaire. Financiële ontwikkelingen Vanaf het moment van vaststelling door uw raad van de begroting 2005 tot heden hebben zich uiteraard een aantal ontwikkelingen voorgedaan die relevant zijn voor de financiële positie van onze gemeente. Onderstaand geven wij uw raad een inzicht in de relevante mutaties. A. Gemeentefonds B. Reserves en voorzieningen C. Rechtmatigheid D. Tarievenbeleid E. Ontwikkelingen Intergas Gemeentefonds In de recente meicirculaire zijn een tweetal zaken die specifiek aandacht behoeven, namelijk de voorgenomen afschaffing van de gebruikersbelasting OZB op woningen en de herverdeling van de clusters Bijstand en Zorg met de daaraan gekoppelde effecten. 1. Afschaffing gebruikersbelasting OZB Zoals in de inleiding reeds is aangegeven ligt het wetsvoorstel tot afschaffing van de gebruikersbelasting OZB inmiddels bij de Tweede Kamer. De gehele operatie geschiedt op basis van de volgende randvoorwaarden: a. De gemeenten worden gecompenseerd. Deze compensatie zal plaatsvinden via de inkomstenmaatstaf en er wordt rekening gehouden met de beschikbare belastingcapaciteit. Hiertoe wordt een bedrag van 977 miljoen aan het gemeentefonds toegevoegd en verdeeld; b. omdat er sprake is van een herverdeeleffect wordt er een overgangstraject in acht genomen. Per gemeente zal het herverdeeleffect anders zijn: sommige gemeenten zullen een nadeel ondervinden, anderen gaan erop vooruit. Uitgaand van het uitgangspunt (standpunt Rijk) is dat geen enkele gemeente er reëel op achteruit ma g gaan, wordt het verschil verevend door middel van een suppletie; c. Om de aanvullende suppletie te bepalen is uitgegaan van de tarieven Hieraan ligt de overweging ten grondslag dat de gemeenten vanaf 2002 bekend waren met het kabinetsvoornemen tot afschaffing van de OZB; vanaf dat jaar kon dus bekend worden verondersteld dat eventuele tariefstijgingen tot een nadeel zouden kunnen leiden. Het kabinet heeft dit steeds uitgedragen, ook om eventueel strategisch gedrag niet lonend te maken; d. het kabinet wil de ontwikkeling van de lokale lasten beheersen en stelt daarom een maximum aan de tarieven. Naast maximum tarieven is er ook sprake van drempeltarieven. Gemeenten met tarieven onder de drempelwaarden (onze gemeente) mogen de tarieven verhogen tot het drempeltarief, daarna is de jaarlijkse stijging gemaximeerd. Het is U bekend dat onze gemeente qua tarieven OZB ruim onder het gemiddelde zit, dus ook onder het drempeltarief. Wel is sinds 2002 het tarief fors gestegen, met 42% tussen 2002 en Dit is een fors hoger percentage als waarmee het Rijk rekening houdt als inflatiecorrectie voor deze periode. Hierdoor levert deze operatie voor onze gemeente het volgende financiële plaatje op: 3

4 Omschrijving (bedragen X 1.000,--) 2006 Inkomstenmaatstaf begroting 2006 (sept. `04 circ.) Mutaties volgens meicirculaire: Nieuwe inkomstenmaatstaf Negatieve suppletie-uitkering Mutatie maatstaf woningen Totaal nieuwe inkomstenmaatstaf Batig saldo binnen het gemeentefonds 986 Vervallen opbrengst OZB gebruikers woningen vlgs begroting Nadeel gemeentelijke begroting Dit nadeel wordt dus veroorzaakt doordat bij de berekening van de compensatie is uitgegaan van het tarief 2002 plus inflatiecorrectie. Mocht de Tweede Kamer daadwerkelijk instemmen met het thans voorliggende wetsvoorstel dan betekent dit voor onze gemeente een inkomstenderving als gevolg van rijksbeleid. De insteek van ons college is om dit rijksbeleid onverkort door te vertalen. Dit is ook steeds het beleid van uw raad geweest. Concreet betekent dit dat de inkomstenderving wordt verhaald via de resterende OZBbelastingen. Dit is mogelijk omdat onze huidige tarieven beduidend onder de voorgestelde drempelwaarden liggen. In feite wordt hiermede bewaarheid dat er in de praktijk niet alleen sprake is van lastenverlichting, doch ook van een aanmerkelijke lastenverschuiving Herijking zorg en bijstand Het verdeelstelsel van het gemeentefonds wordt met ingang van 2006 aangepast. Hierbij worden de clusters Bijstand en Zorg vervangen door de drie nieuwe clusters Educatie; Werk en Inkomen en Maatschappelijke Zorg. Het betreft een omvangrijke wijziging, die ongeveer 4 à 5 miljard beslaat. Uitgangspunt is dat de herverdeeleffecten per jaar nooit groter mogen zijn dan 15,- per inwoner. Het herverdeeleffect voor onze gemeente is 9,- per inwoner negatief te wel een bedrag van ± ,-- Ook hier is een overgangstraject van toepassing. Dit betekent dat onze gemeente over 2006 nog een suppletie ontvangt van ,-- aflopend naar nul in De lumpsumvergoeding WWB ter bekostiging van de uitkeringen is structureel hoger dan de werkelijke kosten. Tot 2004 werden deze gelden gereserveerd voor een toekomstige groter aantal uitkeringsgerechtigden. Ultimo 2004 was er voldoende gereserveerd waardoor vanaf 2005 de overschotten gebruikt kunnen worden voor compensatie derving inkomsten gemeentefonds uitgaande van een gelijkblijvend aantal uitkeringsgerechtigden en een constante lumpsumvergoeding. Totaaloverzicht ontwikkeling gemeentefonds Bedragen x Ontwikkelingen accres/ mutaties uitkeringsfactor Suppletie-effecten herijking cluster zorg/ bijstand Mutaties in de basis (maatstaven) Behoedzaamheidsreserve Afschaffing gebruikersdeel ozb Korting ivm suppletie afschaffing ozb gebruikers Totaal effect meicirculaire gemeentefonds Zie in dit verband ook de visie van de VNG in het VNG-magazine d.d. 29 april

5 Reserves en voorzieningen In uw vergadering van 14 april 2005 is de nota reserves en voorzieningen vastgesteld. Sedertdien zijn er bij de afsluiting van de jaarrekening 2004 enige mutaties opgetreden waarvan de belangrijkste de gevormde voorziening is voor!go/wava. In de toelichting op de balans in de programmarekening 2004 kunt u deze mutaties ook terugvinden. Ten opzichte van de stand per 31 december 2004 zoals die is opgenomen in de jaarrekening 2004 verwachten wij geen grote mutaties. Rechtmatigheid In de vergadering van de commissie Algemeen Bestuur en Middelen van 9 juni jl. is het plan van aanpak inzake rechtmatigheid goedgekeurd. Dit heeft vooralsnog geen consequenties voor deze kadernota maar zal verder uitgewerkt worden in de begroting Tarievenbeleid Wij staan een ongewijzigd tarievenbeleid voor ten opzichte van Dit betekent een 100% kostendekkendheid voor diverse retributies en voor de resterende belastingen en tarieven een verhoging 1,5%. Voor tarieven onroerende zaakbelasting verwijzen wij u naar de voorstellen achteraan deze nota. Ontwikkelingen Intergas Zoals uw raad inmiddels bekend zal zijn heeft Intergas Energie N.V. overeenstemming bereikt met het Deense energiebedrijf DONG over de overname van de leveringsactiviteiten. De verkoopopbrengst bedraagt na aftrek van alle kosten circa 48 miljoen. Naar verwachting ligt het opbrengstniveau ruim boven de afgesproken minimumgrens van 275,-- per aansluiting. Hoeveel uit de verkoopopbrengst van de leveringsactiviteiten aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd moet nog worden besproken met de Raad van Commissarissen. De hoogte van dit bedrag hangt mede af van verstrekte garanties aan de koper. Een voorstel hieromtrent wordt in de AVA van 8 juli a.s. aan de aandeelhouders (= gemeenten en de gasunie) voorgelegd. Het uiteindelijke besluit hieromtrent ligt bij de aandeelhouders. De insteek van ons college is om de netto-opbrengst geheel aan de aandeelhouders te laten uitkeren. Ons aandeel in de verkoopopbrengst van de leveringsactiviteiten kan dan voor het einde van het lopende jaar tegemoet worden gezien. Indien de netto-opbrengst geheel tot uitkering komt betekent dit voor onze gemeente een aandeel van circa 3,2 miljoen. Ten aanzien van de bestemming is ons college voornemens om deze mogelijke eenmalige baten toe te voegen aan de algemene reserve. Bij de keuze voor een definitieve bestemming wil ons college de continuïteit van de jaarlijkse dividenduitkering betrekken. Dekkingsvoorstellen Zoals ieder jaar zullen wij uiteindelijk tot een structureel sluitende begroting voor de gemeente Drimmelen moeten komen. Tot dit moment is de stand als volgt: Bedragen x Stand na berap Effect gemeentefonds meicirculaire Wegvallen opbrengsten ozb gebruikers Stand incl ontwikkeling gemeentfonds Met de huidige ontwikkelingen geven de jaren 2006 tot en met 2008 een negatief saldo. Een sluitende begroting betekent dat de hiervoor geschetste ontwikkelingen zullen moeten worden gecompenseerd. Ons college van B&W doet u hiervoor de volgende voorstellen. 5

6 Inzet Lumpsumvergoeding wet Werk en Bijstand Zoals eerder gemeld bij het onderdeel gemeentefondsuitkering is er een overschot op de vergoeding die we ontvangen voor uitvoering van de wet werk en bijstand. Dit overschot kan (vanaf 2005) ingezet worden voor compensatie derving inkomsten gemeentefonds uitgaande van een gelijkblijvend aantal uitkeringsgerechtigden en een constante lumpsumvergoeding. Onttrekking algemene reserve; eenmalige inzet Intergasgelden Het voorstel van ons college is de negatieve ontwikkelingen van het gemeentefonds verder incidenteel af te dekken door voor de jaren 2006 en 2007 gelden te onttrekken aan de algemene reserve. Dit betreft een deel van de verkoopopbrengst intergas die in deze reserve zal worden gestort. Compensatie wegvallen opbrengsten ozb gebruikers woningen De negatieve effecten van de afschaffing van ozb op gebruikers van woningen bedragen ,= in het eerste jaar. Doordat uiteindelijk de suppletie-uitkering terug loopt, loopt ook het negatieve effect langzaam terug. Het college legt u twee voorstellen voor ter dekking van deze weggevallen inkomsten: a) Vanaf 2006 worden de niet gecompenseerde inkomsten teruggehaald via een extra verhoging van de overblijvende ozb tarieven, dit betekent voor het jaar 2006 de volgende tariefsontwikkeling: Rijk huidige nieuw drempeltarief Tarief eigenaren woningen 1,58 1,77 2,43 Tarief gebruikers niet woningen 2,08 2,32 2,45 Tarief eigenaren niet woningen 2,59 2,89 3,04 Dit levert een verhoging van 11,5% in plaats van 1,5%. b) Voor het jaar 2006 wordt een extra onttrekking van ,= gedaan uit de algemene reserve, ten laste van de opbrengsten Intergas en de compensatie middels de overblijvende ozb tarieven laten we ingaan met ingang van Dit levert het volgende beeld op voor het meerjarenperspectief: Bedragen x Stand inc.l ontwikkeling gemeentefonds Eenmalige inzet intergasgelden Lumpsumvergoeding wet Werk & Bijstand a) terughalen niet gecompenseerde ozb via tarieven v.a b) extra eenmalige inzet intergas en vanaf 2007 via ozb tarieven Saldi na verwerking dekkingsvoorstellen De provincie, als toezichthouder op onze financiële huishouding, verwacht dat uw raad besluit tot een structureel sluitende begroting. Eenmalige inzet van gelden uit reserves past daar wel in, structurele inzet van reserves onzekerheid over te halen opbrengsten niet. Burgemeester en wethouders van Drimmelen, mr. C.M.G.H. Wortel Secretaris drs. G.L.C.M. de Kok Burgemeester 6

7 7

8 De raad van de gemeente Drimmelen; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 14 juni 2005; gelet op; artikel 4 van de vastgestelde verordening artikel 212 gemeentewet;; B e s l u i t : 1. Kennis nemen van de bijgevoegde kadernota en de in dit voorstel weergegeven consequenties van de ontwikkelingen van de gemeentefondsuitkering voor de uitwerking van de begroting Akkoord gaan met het dekken van de negatieve effecten gemeentefondsuitkering vanuit de verkoopopbrengsten Intergas 3. Besluit nemen tussen de twee voorgestelde opties voor de opvang van de wegvallende inkomsten in 2006 ozb gebruikers; a. Tekort vanaf 2006 opvangen in de overige ozb tarieven OF b. Tekort voor 2006 dekken uit inkomsten verkoop Intergas en vanaf 2007 opvangen in de ozb tarieven. Made, 7 juli 2005 De raad voornoemd, mr. M.J.N. Schetters - Schuurbiers Griffier, drs. G.L.C.M. de Kok Voorzitter,