Werkplan 2016 Adviesraad Sociaal Domein Lopik

Transcriptie

1 Werkplan 2016 Adviesraad Sociaal Domein Lopik secretariaat: p/a Groot Hoefblad DH BENSCHOP

2 Ter introductie De Adviesraad Sociaal Domein Lopik (ASDL) bestaat uit inwoners van Lopik die een actieve verhouding hebben met het sociale domein dat betekent dat we uit eigen ervaring weten waar we het over hebben als het gaat over beleidsmatige veranderingen in het sociale domein. We kunnen die veranderingen begrijpen als burger. En we zijn in staat om met andere burgers het gesprek te voeren, zodanig dat onze beelden méér zijn dan individuele opvattingen. Als ASDL zijn wij in contact met bewoners van de verschillende kernen in Lopik door allerlei informele en formele verbanden. Familie en vrienden. Op het werk, het schoolplein, in vereniging, in ons dorp, kennen wij mensen die we kunnen aanspreken als het onderwerp daarom vraagt. We hebben als burgers van de gemeente contact met kerken en verenigingen waar we lid van zijn en stichtingen, kennisinstituten, politieke partijen en zo voort. Met al deze mensen kunnen we praten, luisteren om vervolgens tot een inhoudelijk en gedragen advies te komen. Hierbij laten we ons inspireren door het VN-verdrag voor een toegankelijke samenleving. Wij willen ons graag inzetten voor een omgeving waar het goed leven is, iedereen mee kan doen en waar je op je omgeving kunt rekenen als dat nodig is. Adviesraad Sociaal Domein Lopik,

3 1. Visie op het sociale domein Respect voor een goed ontwikkelde gemeenschap Burgers in de gemeente Lopik doen in grote getale actief mee in de samenleving, gemotiveerd van binnen uit door hun geweten. Mensen en hun verbanden kunnen worden aangesproken als dat nodig is, maar ze zijn altijd meer dan een middel dat door het publieke bestuur kan worden ingezet voor een doel. Mantelzorgers, vrijwilligers en anderen die van binnen uit gemotiveerd zijn zich in te zetten voor de ander is een sterke kracht van een gemeenschap als de negen kernen van de gemeente Lopik. Deze interne motivatie kan niet worden vervangen door prikkels van buiten af. Daarbij moet er aandacht zijn voor het risico dat mensen uitgeput raken. Waar het gebeurt: in de kernen Lopik is een gemeente met negen kernen Benschop, Cabauw, Jaarsveld, Lopik, Lopikerkapel, Polsbroek, Polsbroekerdam, Uitweg en Willige Langerak. De kernen zijn de plek waar zich in de loop der eeuwen sterke en herkenbare leefgemeenschappen hebben ontwikkeld. Elke kern met een heel eigen cultuur en een eigen kerkelijke gemeenschap. De kerk heeft in alle kernen weer een andere betekenis, maar overal is die betekenis aanzienlijk. Verder zien we een veelheid aan buurtorganisaties, ouderencomités en andere organisatievormen die respect verdienen. Ons ideaal is dat in elke kern mensen voor elkaar kunnen zorgen en een zelfstandig en een zinvol leven kunnen leiden. De zorg voor iedereen die dat nodig heeft, ouderen, jongeren, mensen met een beperking, is eerst een kwestie voor de mensen in de gemeenschap van de kernen. In alle kernen moeten er daarom ook voorzieningen zijn om elkaar te ontmoeten, dingen te organiseren of om simpelweg mee te kunnen doen en om eenzaamheid of isolatie te voorkomen. Het welzijn van mensen en vooral van senioren en mensen met beperkingen vraagt om aandacht en soms om voorzieningen in de publieke ruimte, op straat, en in de gebouwen. Menselijke problemen vragen om zorgvuldigheid Voor iemand die wordt geconfronteerd met ouderdom, een ziekte of een probleem kan het lastig zijn om daar nuchter over na te denken. Dan kan een professioneel aanbod verleiden om de problemen maar zo te zien dat ze zijn opgelost als er een pil voor is, of als er een dienstverlener voor is. Maar menselijke problemen zijn breder. Het is de moeite waard om het hele plaatje in beeld te brengen. Om vast te stellen wat men echt nodig heeft, kan men soms wat hulp gebruiken en die moet gekregen kunnen worden in een veilige omgeving waar het oplossen van het probleem centraal staat. Iedereen, jong en oud moet z n zorgvraag kunnen formuleren in een veilige, toegankelijke omgeving, waar men niet wordt afgeleid door de belangen van afnemers en de overheden. Vanuit de Adviesraad zetten we ons in voor een mensgerichte, effectieve aandacht bij het helder maken van problemen, het in kaart brengen van oplossingen en door eigen inbreng van de burger bij de te maken keuzes. 3

4 Passende voorzieningen, beschikbare informatie Het beleid moet er op gericht zijn voorzieningen te scheppen die bij de echte behoeften van mensen aansluiten. Daarbij mogen geen groepen worden uitgesloten omdat ze lastig zijn, dat wil zeggen met name mensen met een beperking in fysieke of mentale zin. Ook het formuleren van een goed aanbod vraagt aandacht. Tenslotte, waar vraag en aanbod samen komen is ons ideaal dat er een markt van wonen, werken, welzijn en zorg zal zijn in Lopik, die eerst werkt op lokaal niveau, in de kernen. Daar is de informele zorg ook in beeld. Daar wonen de mensen. Maar ook bovenlokale, gemeentelijke en intergemeentelijke voorzieningen moeten gewoon in die lokale markt bereikbaar zijn. Mensen moeten goed geïnformeerd worden. Informatie moet goed toegankelijk zijn. Niet praten over, maar praten met Als de overheid taken uitvoert of nieuwe taken op zich neemt, moeten burgers dat kritisch kunnen volgen en de overheid moet zich voor die houding open stellen. Dat is een grondvoorwaarde om te komen tot oplossingen. Mensen moeten hun zegje kunnen doen over beleid dat hun aangaat. Overheden moeten dat met respect aanhoren en daar iets mee doen desnoods uitleggen dat andere belangen voorgaan. In die interactie speelt de Adviesraad Sociaal Domein Lopik een rol. Als adviesorgaan zullen wij niet praten over mensen, zonder met die mensen zelf, het goede gesprek te hebben gevoerd. Wonen is onderdeel sociaal domein Onze invalshoek is die van de bewoners van de gemeente Lopik. Daardoor leggen we onze eigen accenten. Zorg en welzijn staan op dit moment politiek sterk in de spotlights. Dat geldt ook voor jeugdzorg en werk en inkomen. Vanuit het gezichtspunt van de bewoners hoort wonen daar beslist bij. De ontwikkeling van woonlasten (huur, hypotheeklasten, energie) is een wezenlijke factor. Ook zijn woonvoorzieningen (woningbouw) voor senioren van directe invloed op de (on)mogelijkheden van voorzieningen en de haalbaarheid van zelfstandig wonen, dit speelt een rol met name voor ouderen en mensen met beperkingen. Maar ook de verhouding tussen mensen die wonen in sociale huurwoningen en woningbezitters. Voor de gemeenschap in de gemeente Lopik hoort wonen er bij. Communicatie vormt de basis onder ons bestaansrecht Geen advies zonder dat de gebruiker gehoord is. Hiervoor kunnen we een beroep doen op de individuele netwerken van de Adviesraad binnen en buiten de gemeente Lopik. Verder kennen wij organisaties van zorgaanbieders en professionals in zorg en welzijn. We hebben toegang tot MEE en Werk en Inkomen Lekstroom. Wij zullen als dat nodig is die netwerken inzetten bij het organiseren van ons gesprek met de samenleving. Ook via de moderne media: Linked-in, Facebook, twitter, zijn we verbonden met allerlei mensen. We weten via de traditionele media: kranten, radio 9, de mensen te bereiken. Ook zijn we aangesloten op 4

5 communicatienetwerken zoals de beursvloer en andere initiatieven. We zijn in staat om contacten te leggen met ondernemers en ondernemingen in de gemeente Lopik en daarbuiten. Tenslotte zijn wij als leden van de Adviesraad goed verbonden met de gemeentelijke overheid en zijn organisaties. De Adviesraad weet wat er speelt in de samenleving en maakt daar via de geëigende kanalen melding van zodat problemen écht, praktisch worden opgelost en kansen echt praktisch worden benut. 5

6 2. De criteria van de Adviesraad Sociaal Domein Wij hanteren voor ons werk criteria die zijn gebaseerd op de hiervoor beschreven visie. De samenleving Beleid heeft respect voor de sociale samenhang en de dynamiek van de kernen. Motivatie van binnen uit mag niet worden verstoord door beleidsmatige prikkels van buiten af. Iedereen hoort er bij en moet mee kunnen doen. Beleid voor doelgroepen mag die doelgroepen niet isoleren. Jongeren en ouderen zijn niet alleen problemen, ze zijn waardevolle deelnemers aan de samenleving. De overheid De overheid richt zich op het sociale domein vanuit een houding zorgen dát (faciliteren) De overheid neemt daarbij het welzijn van de burgers en hun verbanden als uitgangspunt en maakt de institutionele doelstellingen en machtsverhoudingen daaraan ondergeschikt De overheid zorgt dat informatie beschikbaar is, zodat mensen goed geïnformeerd worden. De markt De vraag o Mensen krijgen de ruimte om hun vraag goed in beeld te brengen. Het aanbod o Het aanbod wordt gericht op de werkelijke vraag (rekening houdend met het sociale systeem rond de klant/zorgvrager) De marktplaats o Er is transparantie over vraag, aanbod en prijs en partijen moeten zo direct mogelijk daarover met elkaar in contact zijn (maximale speelruimte binnen overheidskaders). Beleid In deze fase van de ontwikkeling van het sociale domein wordt er een beroep gedaan op de zelfredzaamheid van mensen. Daarvoor geldt sterker dan voorheen als uitgangspunt voor de beleidsontwikkeling: nooit over u zonder u. Doelen en middelen mogen daarbij geen stuivertje wisselen: doel is een sterke, zelfredzame samenleving. Middel zijn de organisaties van overheid, maatschappelijk middenveld en markt. Inhoud Wonen verdient extra aandacht als element in het sociale domein. 6

7 3. Werkzaamheden in 2016 De gemeenten in Nederland staan voor een grote uitdaging. In 2015 is voor het eerst gewerkt in de nieuwe vorm en de weeffouten worden nu zichtbaar. Ook de eindigheid van budgetten worden zichtbaar, waardoor aanvullende maatregelen nodig zijn. Maar ook eerder geplande bezuinigingen moeten in 2016 daadwerkelijk gerealiseerd zijn. De schetsontwerpen op participatie moeten in 2016 tot uitwerking en uitvoer worden gebracht. Als Adviesraad sociaal domein zetten we ons graag in om mee te denken en een lokale vertaling te realiseren. 3.1 Inhoudelijke aandachtspunten Breed Sociaal Loket In 2016 worden de effecten van de transities zichtbaar. Voor de Adviesraad reden om de ontwikkelingen goed te volgen en signalen door te geven. Ook willen we in 2016 opnieuw een sociale simulatie uitvoeren om beeld te krijgen over hoe het BSL ervaren wordt. En op basis van alle informatie mee blijven denken over hoe het BSL nog kan verbeteren en middelen zo goed mogelijk worden verdeeld. Bibliotheekvoorzieningen In co-productie willen we graag blijven meedenken over de toekomstige bibliotheek in de gemeente Lopik. Burger/overheidsparticipatie De schetsontwerpen zullen verder uitgewerkt moeten worden, als Adviesraad denken we daar graag over mee. Hierbij vragen we met name aandacht voor klantgroep 4, Wajong en WSW. Wonen De gedachte dat wonen een belangrijk onderdeel van het sociaal domein is wordt nog steeds ondersteund. Mede omdat de blijvende stroom van vluchtelingen die een beroep doen op de schaars beschikbare sociale woningen, de druk doen toenemen. We denken ook aan bijvoorbeeld een blijversregeling om kosten voor het BSL op de lange termijn te verlagen. Ontwikkelingen jeugdbeleid Het zoeken naar financiële grip maakt veranderingen op dit terrein wellicht noodzakelijk. Als adviesraad denken we graag mee over werkbare oplossingen. Ontwikkelingen met betrekking tot mantelzorg- en vrijwilligersbeleid. Na invoering van het mantelzorgcompliment in 2015, denken we graag mee over een vervolg. Maar ook zorgen over overbelasting van deze groep die liefdevolle zorg levert is voor de Adviesraad een blijvend punt van zorg. 7

8 Preventie Voorkomen is altijd beter dan genezen en door tijdig te signaleren kan men erger voorkomen. Dit principe is belangrijk voor de Adviesraad en zal op langere termijn zichzelf zeker uitbetalen. Om die reden zal de Adviesraad vanuit dit oogpunt van preventie naar plannen en ontwikkelingen binnen de gemeente kijken en waar mogelijk voorstellen aandragen. Sport neemt hierin een belangrijke rol, vandaar dat we als Adviesraad de verbinding met de sportraad willen onderzoeken. 3.2 Organisatorische aandachtspunten Optimaliseren contact met de achterban Als Adviesraad beschikken we over een breed netwerk binnen de gemeente, maar we kennen niet iedereen. Als Adviesraad vinden we het bereiken en betrekken van inwoners van Lopik met een (potentiële) zorgvraag een voorwaarde om ons advieswerk goed te kunnen doen. In 2016 optimaliseren we de informatieverstrekking via de website om zo de achterban beter te informeren over actuele onderwerpen binnen de Adviesraad. Contacten gemeente, wethouder en gemeenteraad De goede samenwerking die vanaf 2014 is opgebouwd in de samenwerking met de gemeente, willen we in 2016 graag voortzetten. Daarnaast zal ook het regelmatig overleg tussen contactpersoon van de gemeente en voorzitter ASDL worden gecontinueerd. Ook het overleg met de wethouder willen we graag in 2016 continueren. Andere adviesorganen binnen de gemeente Als Adviesraad willen we graag de verbinding aangaan met andere Adviesraden. Als eerste contact zien we de Sportraad binnen de gemeente, aangezien sport een belangrijke rol in preventie en signalering kan spelen. Vastgesteld in de vergadering van de Adviesraad Sociaal Domein Lopik van 25 april Petra Doornenbal voorzitter Anita Dogterom communicatie 8