Hey jij daar! We wensen je heel veel succes vandaag en op je examen straks! Namens het team van de Nationale Examentraining,

Transcriptie

1 Trainingsboek Duits HAVO 2016

2 Hey jij daar! Welkom op de examentraining Duits HAVO! Het woord examentraining zegt het al: trainen voor je examen. Tijdens deze training behandelen we de examenstof in blokken en oefenen we ermee. Daarnaast besteden we ook veel aandacht aan de vaardigheden voor je examen; je leert handigheidjes, krijgt uitleg over de meest voorkomende vragen en leert uit welke onderdelen een goed antwoord bestaat. Verder gaan we in op hoe je de stof het beste kunt aanpakken, hoe je verder komt als je het even niet meer weet en vooral ook hoe je zorgt dat je overzicht houdt. Naast de grote hoeveelheid informatie die je krijgt, ga je zelf ook aan de slag met examenvragen. Tijdens het oefenen hiervan zijn er genoeg trainers beschikbaar om je verder te helpen, zodat je leert werken met de goede strategie om je examen aan te pakken. Hierbij is de manier van werken belangrijk, maar je kunt natuurlijk altijd inhoudelijke vragen stellen; ook over de onderdelen die niet klassikaal behandeld worden. Voor iedere vraag zijn er uiteraard uitwerkingen beschikbaar, maar gebruik deze informatie naar eigen inzicht. Vergeet niet dat je op je examen ook geen uitwerkingen krijgt. Sommige vragen worden klassikaal besproken, andere vragen moet je zelf nakijken. Mocht je nog meer willen oefenen na deze examentraining, neem dan een kijkje op Daar vind je oude examens en ons lesmateriaal van vorig jaar. Na de tips volgen het programma voor vandaag en de bijbehorende opgaven. We verwachten niet dat je alle opgaven binnen de tijd af krijgt, maar probeer steeds zo ver mogelijk te komen. Als je niet verder komt, vraag dan om hulp! We willen je graag leren hoe je er wél uit kunt komen. En onthoud goed, nu hard werken scheelt je straks misschien een heel jaar hard werken We wensen je heel veel succes vandaag en op je examen straks! Namens het team van de Nationale Examentraining, Eefke Meijer Hoofdcoördinator Nationale Examentraining Duits HAVO

3 Tips en tricks bij het voorbereiden en tijdens je examens Examens voorbereiden Tip 1: Heb vertrouwen in jezelf Laat je niet gek maken door uitspraken als Nu komt het er op aan. Het examen is een afsluiting van je hele schoolperiode. Je hebt er dus jaren naartoe gewerkt en hebt in die tijd veel kennis en kunde opgedaan om examen te kunnen doen. In al die jaren ben je nooit wakker geworden om vervolgens te ontdekken dat al je kennis was verdwenen. De beste garantie voor succes is voorbereiden, en dat is nu net wat je al die jaren op school hebt gedaan. Heb vooral vertrouwen in jezelf! Tip 2: Bereid je goed voor Om jezelf goed voor te bereiden op je eindexamen maak je een planning, leer je de stof en oefen je met vragen. Hoe pak je dit nou het beste aan? Begin allereerst met het maken van een overzicht van alle stof en een planning. Je kunt bijvoorbeeld een schema maken met daarin alle hoofdstukken die je moet leren en welke onderwerpen daarbij horen. Daarbij schrijf je wanneer je welk onderdeel gaat leren. Als je aan de slag gaat met leren, zorg dat je op tijd begint en plan dan niet teveel studieuren achter elkaar. Pauzes zijn noodzakelijk, maar zorg ervoor dat ze kort blijven, anders moet je iedere keer opnieuw opstarten. Wissel verschillende vakken af en wissel het leren af met oefenen. Op die manier kun je je beter concentreren en leer je effectiever. Wat je concentratie (en je planning) ook ten goede komt, is leren op vaste tijdstippen. Tip 3: Leer alsof je examens zit te maken Oefenen voor je examen bestaat natuurlijk ook uit het voorbereiden op de situatie zelf. Dit betekent dat je je leeromgeving zoveel mogelijk moet laten lijken op je examensituatie. Zorg dus voor zo min mogelijk afleiding (lees: leg je telefoon weg) en maak je tafel zo leeg mogelijk. Maak ook een keer een proefexamen met een timer of eierwekker erbij, zodat je weet hoe het is om voor langere tijd een examen te maken en zodat je weet hoe je je tijd het beste in kunt delen. Tip 4: Herhaal de geleerde stof Belangrijk is om alle leerstof te herhalen! Wat heb je de vorige dagen ook alweer geleerd? Door te herhalen blijft de stof langer in je hoofd (lange termijn geheugen) en verklein je de kans dat je het weer vergeet. Zorg dat je de dag vóór het examen geen nieuwe stof meer hoeft te leren en dat je alles nog even doorneemt en herhaalt. Tip 5: Leer op verschillende manieren (lezen, schrijven, luisteren, zien en uitspreken) Alleen maar lezen in je boek verandert al snel in staren in je boek zonder dat je nog wat opneemt. Wissel het lezen van de stof in je boek dus af met het schrijven van een samenvatting. Let op dat je in een samenvatting alleen belangrijke punten overneemt, zodat Nationale Examentraining Duits HAVO

4 het ook echt een samenvatting wordt. Kijk ook eens op Youtube, daar zijn talloze filmpjes te zien waarin de stof duidelijk wordt uitgelegd. Maak daar gebruik van, want op die manier komt de stof nog beter binnen omdat je er naar hebt kunnen luisteren. Met mindmaps zorg je er voor dat je de stof voor je kunt zien en kunt overzien. Het werkt tot slot heel goed om de stof aan iemand uit te leggen die de stof minder goed beheerst dan jij. Door uit te spreken waar de stof over gaat merk je vanzelf waar je nog even in moet duiken en welke onderdelen je prima beheerst. Mindmap: Goed voor jezelf zorgen! Tip 1: Zorg voor voldoende beweging Eigenlijk is leren net als topsport: het vergt een goede voorbereiding, planning, rust, oefenen en concentratie. Om een goede prestatie te leveren, is het belangrijk dat je je fit voelt. Sporten en bewegen tussen het leren door en aan het einde van de dag is daarom aan te raden. Het doorbreekt de sleur van het leren, brengt zuurtstof naar de hersenen, zorgt voor ontspanning en dat je je weer opgeladen voelt om verder te gaan met leren. Nationale Examentraining Duits HAVO

5 Tip 2: Zorg voor een goede balans tussen spanning en ontspanning Om een goede prestatie te leveren is er een goede balans nodig tussen spanning en ontspanning. Spanning zorgt ervoor dat je alert bent en ontspanning zorgt ervoor dat je je aandacht erbij kan houden. Teveel spanning is niet goed en teveel ontspanning ook niet. Als je merkt dat je té ontspannen bent en dat daardoor je concentratie en motivatie weg zijn, probeer dan voor jezelf doelen te stellen. Slagen met een 8 gemiddeld bijvoorbeeld, dan komt die gezonde spanning vanzelf. Als je té gespannen bent, probeer dan eens of mindfulness iets is voor jou of ga lekker sporten. Tip 3: Zorg voor voldoende slaap Een nachtje doorblokken is geen slim idee. Je hebt namelijk slaap nodig om goed te kunnen functioneren en concentreren. Bovendien, tijdens je slaap wordt alle geleerde informatie van die dag vastgelegd in je geheugen. Langdurig onthouden lukt dus beter als je na het leren gaat slapen, in plaats van eindeloos door te blijven leren. Tip 4: Zorg dat je goed eet en drinkt Het onderzoek naar het verband tussen voeding en geheugen staat weliswaar nog in de kinderschoenen, toch weten we al een aantal handige dingen daarover. En waarom zou je daar geen gebruik van maken? Zo is het inmiddels duidelijk dat je hersenen veel energie nodig hebben in periodes van examens, dus ontbijt elke dag goed. Let dan wel op wat je eet, want brood, fruit en pinda s leveren meer langdurige energie dan koekjes en snoep. Koffie en thee bevatten cafeïne, wat kan zorgen voor een betere concentratie. Drink er echter niet teveel van; het kan je onrustig maken. En dan het examen zelf De dag is eindelijk gekomen. Je bent er klaar voor en de examens worden uitgedeeld. Je mag beginnen! Tip 1: Blijf rustig en denk aan de strategieën die je hebt geleerd Wat doe je tijdens het examen? - Lees rustig alle vragen - Blijf niet te lang hangen bij een vraag waar je het antwoord niet op weet - Schrijf zoveel mogelijk op maar. voorkom wel dat je onzinverhalen gaat schrijven. Dat kost uiteindelijk meer tijd dan dat het je aan punten gaat opleveren. - Noem precies het aantal antwoorden, de redenen, de argumenten, de voorbeelden die worden gevraagd. Schrijf je er meer, dan worden die niet meegerekend en dat is natuurlijk zonde van de tijd. - Vul bij meerkeuzevragen maar één antwoord in. Verander je je antwoord, geef dit dan duidelijk aan. Nationale Examentraining Duits HAVO

6 - Ga je niet haasten, ook al voel je tijdsdruk. Tussendoor even een mini-pauze nemen is alleen maar goed voor je concentratie. - Let niet op wat klasgenoten doen. Sommige van hen zullen al snel klaar zijn, maar trek je daar niets van aan en ga rustig verder. - Heb je tijd over? Controleer dan of je volledig antwoord hebt gegeven op álle vragen. Hoe saai het ook is, het is belangrijk, je kunt immers gemakkelijk per ongeluk een (onderdeel van een) vraag overslaan. - Tot slot: bedenk van tevoren of je thuis je antwoorden van het zojuist gemaakte examen wilt nakijken. Hoe reageer je als blijkt dat je veel fouten hebt? Heeft dit negatieve of juist positieve invloed op het leerwerk voor de examens die nog komen gaan? Tip 2: Los een eventuele black-out op met afleiding Mocht je toch een black-out krijgen, bedenk dan dat je kennis echt niet verdwenen is. Krampachtig blijven nadenken versterkt de black-out alleen maar verder. Het beste is om even iets anders te gaan doen. Ga even naar de WC of leg gewoon even je pen neer. Als je goed bent voorbereid, zit de kennis in je hoofd en komt het vanzelf weer boven. En mocht het bij die ene vraag toch niet lukken, bedenk dan dat je niet alle vragen goed hoeft te hebben om toch gewoon je examen te halen. Nationale Examentraining Duits HAVO

7 Hoe pak je open vragen en meerkeuzevragen aan? Een examen bestaat vaak uit een mix van open en meerkeuzevragen. Je hebt verschillende strategieën om tot het juiste antwoord te komen. Bij meerkeuzevragen gaat het erom dat je de juiste uitspraak of bewering kiest, bij meerkeuzevragen is het belangrijk dat je antwoord geeft op de vraag, dat je volledig bent of dat je de juiste berekening toepast. Meerkeuzevragen Veel leerlingen vinden meerkeuzevragen lastig. Er staan namelijk vaak meerdere antwoordmogelijkheden die op elkaar lijken. Hoe pak je zo n vraag nou het handigste aan? Tip 1: Omcirkel en streep de foute antwoorden weg Lees de vraag goed en omcirkel eventueel de belangrijkste kernwoorden uit de vraag. Vervolgens kun je het beste eerst nagaan welk antwoord je zelf zou geven. Daarna vergelijk je dat met alle antwoordmogelijkheden die er staan. Vaak kun je dan al de twee meest foute antwoord wegstrepen. Er blijven dan nog twee antwoorden over. Lees de vraag nogmaals en bekijk welk antwoord van de twee overgebleven antwoorden het meest volledig is. Tip 2: Blijf bij je gevoel Het komt je vast bekend voor: je krijgt een toets terug, waarbij je ziet dat je het goede antwoord toch nog op het laatst hebt veranderd in een antwoord dat fout blijkt te zijn. Daarom: je eerste ingeving blijkt meestal te kloppen. Verander je antwoord alleen als het een extreem wilde gok was, als je nieuwe inzichten hebt gekregen of als je de vraag per ongeluk verkeerd hebt gelezen. Tip 3: Gok als je het antwoord niet weet Het kan natuurlijk gebeuren dat je het antwoord echt niet weet op de vraag. Gok in dat geval het antwoord, wie weet gok je goed. Je hebt immers een kans van 1 op 4 en misschien zelfs groter als je een fout antwoord hebt weg kunnen strepen. Als je moet gokken, kun je dat slim doen : - Streep foute antwoorden eerst weg - Let op woorden als altijd, nooit of in geen enkel geval. Vaak zijn die fout. - Laat je niet leiden door de langste zin of het meest ingewikkelde antwoorden. - Heb je bij je vorige vragen al drie keer A geantwoord, trek je daar niets van aan. Een vierde keer A kan ook gewoon. - Bekijk welke antwoorden sterk op elkaar lijken, vaak is een van die twee antwoorden juist. Open vragen Nationale Examentraining Duits HAVO

8 Tip 1: Wees volledig Het komt vaak voor dat vragen niet volledig worden beantwoord en dat je daardoor niet alle punten voor die vraag krijgt. Kijk daarom goed wat er precies gevraagd wordt. Let op woorden als: leg uit, verklaar, waarom etc. Als er gevraagd wordt naar twee redenen, let er dan op dat je ook echt twee redenen geeft. Als je er meer geeft, tellen die niet mee. Nadat je het antwoord hebt opgeschreven, lees de vraag dan nog even door en kijk of je volledig bent geweest. Tip 2: Haal informatie uit de bronnen Vaak krijg je bij een vraag een bron erbij. Dit kan een kaart, afbeelding, grafiek, tabel of afbeelding zijn. Het goed bestuderen van de bron kan je al een eind op weg helpen in het beantwoorden van de vraag. Wat zie ik eigenlijk? Wat is de titel? Wat geeft de bron weer? Is er een legenda? Wat staat er op de x-as en y-as? Welke eenheden zijn er gebruikt? Wie is de maker? Staat er een jaartal bij? Tip 3: Schrijf tussenstappen op Je krijgt niet alleen punten voor het juiste antwoord, ook de tussenberekeningen leveren punten op. Het is jammer om die punten te verliezen, terwijl je wel weet hoe het moet. Tip 4: Schrijf nuttige informatie op Weet je het antwoord op de vraag niet, maar weet je wel iets nuttigs te melden over de vraag? Schrijf maar op! Vaak krijg je hier ook punten voor. Zorg er wel voor dat het relevant blijft en dat je geen onzin op gaat schrijven. Tip 5: Zorg dat je alles nog even controleert Je hebt de laatste vraag gemaakt en het liefst wil je zo snel mogelijk naar huis. Blijf toch nog even zitten en controleer je toets nog even. Heb je niet per ongeluk een vraag overgeslagen? Heb je antwoord gegeven op de vraag? Zijn je antwoorden leesbaar? Ben je nog iets vergeten? Nationale Examentraining Duits HAVO

9 Programma Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 Stappenplan aanpak tekst Signaalwoorden Vraagsoorten Gatenteksten Nationale Examentraining Duits HAVO

10 Nationale Examentraining Duits HAVO

20 Introductie Duits examentraining Vandaag ga je aan de slag met de examentraining Duits. Je zult aan de hand van allerlei onderwerpen de examenstof doornemen. Voordat we daar aan beginnen, is het belangrijk om te bepalen wat je al kunt en wat je doelen zijn voor deze dag. Beschrijf aan de hand van de volgende vragen wat je vandaag zou willen bereiken. 1. Hoe heb jij het afgelopen jaar aan Duits gewerkt? 2. Hoe tevreden ben jij over de training leesvaardigheid tijdens de Duitse lessen op jouw school? 3. Wat vind je precies moeilijk aan het vak Duits? 4. Wat wil je deze dag bereiken? Nationale Examentraining Duits HAVO

21 Inleiding examen Duits 1. Inhoud Het examen Duits Havo bestaat uit teksten, van verschillende tekstsoorten en over allerlei onderwerpen. Bij deze teksten worden vragen gesteld die je er toe zetten om nauwkeurig de tekst door te nemen. Het examen is meestal zo ingedeeld dat je begint met wat kortere teksten en vervolgens komen de wat moeilijkere wetenschappelijke teksten. Het doel van het voorbereiden en maken van het examen is dat je: in staat bent om in een variatie aan tekstsoorten de hoofdgedachte te herkennen en de belangrijkste informatie eruit te halen. Dat betekent niet dat je alle woorden hoeft te kennen maar dat je de trucjes kunt toepassen waarmee je die belangrijke informatie kunt vinden zonder gelijk alle woorden te moeten vertalen naar het Nederlands. 2. Talenprobleem? Het lastige van het leren van een taal is dat het niet zomaar even geleerd kan worden. Er moet over het algemeen flink wat tijd in gestoken worden voordat je beter wordt. Het is eigenlijk net als sporten. Je moet regelmatig trainen. Conditietraining, krachttraining, maar ook moet je op je voeding letten. Pas na verloop van tijd zie je resultaat in je conditie en prestaties doordat je al die elementen een langere tijd consequent hebt gedaan. Er is dus niet één manier waardoor je taalvaardigheid ineens een stuk verbetert. Dat betekent dat je veel moet spreken, lezen, schrijven en luisteren voordat je merkt dat je de taal beter begrijpt. Daarnaast is het ook vaak zo dat sommige onderwerpen of vaardigheden jou beter liggen dan andere. Dit alles is de reden dat je soms hele goede cijfers voor een taal kunt halen en soms ook helemaal niet. 3. Benodigdheden Voor deze examentraining en ook voor het examen zelf, heb je een aantal dingen nodig. Dit zijn: 1) pen 2) kleurpennen of kleurpotloden 3) woordenboeken DU-NE en NE-DU. Nationale Examentraining Duits HAVO

22 Natuurlijk is het heel handig om tijdens deze training gebruik te maken van een online woordenboek of app op je smartphone. Toch is het aan te raden om een papieren woordenboek te gebruiken omdat je dit op je examen ook moet doen. Het kost veel meer tijd om hier een woord in op te zoeken, dan dat het via het internet kost. Tijdens je voorbereiding moet je namelijk kunnen bepalen of je misschien te veel tijd kwijt bent aan het opzoeken van woorden, of dat je misschien juist tijd over hebt. Nationale Examentraining Duits HAVO

23 Blok 1 Stappenplan aanpak tekst Stap 1: Wat voor soort tekst is het? De meeste teksten op het examen zullen uiteenzettingen zijn. Dit zijn voornamelijk artikelen uit kranten of tijdschriften waarin een onderwerp besproken wordt. Ook zullen er betogen, recensies, brieven of fragmenten uit een boek in het examen voorkomen. Het is belangrijk dat je kan herkennen met wat voor soort tekst je te maken hebt om de vragen goed te kunnen beantwoorden. 1. Uiteenzetting: een uiteenzetting heeft als doel om de lezer te informeren over een bepaald onderwerp. De tekst wordt gebaseerd op feiten en is objectief in aard. Verschillende standpunten over dit onderwerp kunnen belicht worden door onder andere uitspraken van experts. 2. Betoog: de schrijver probeert de lezer te overtuigen van zijn standpunt. Dit kan in de vorm van een brief of een uiteenzetting zijn. De tekst zal een duidelijke toon hebben (positief of negatief) en er worden normaal gesproken alleen argumenten gebruikt die de hoofdgedachte van het betoog ondersteunen. 3. Recensies: de schrijver geeft commentaar op één of meerdere dingen, in de meeste gevallen films of boeken. De toon van de tekst kan per recensie verschillen. Als bijvoorbeeld 3 boeken worden besproken kan er 1 heel positief zijn en 2 negatief. Vaak heeft een recensie een conclusie waarin kort de bevindingen van de schrijver nog even samengevat worden. 4. Fragment uit een boek: hierbij is er vaak geen normale indeling van inleiding, midden en slot. Ook is er meestal geen titel of illustratie waar je de inhoud van de tekst uit af kan leiden. Het gaat bij deze teksten meestal niet om feiten en er zullen meestal geen argumenten gegeven worden voor of tegen iets. Belangrijk is dat je begrijpt wat voor personages er in het verhaal voorkomen, hun relatie en wat je uit dat stuk kunt afleiden over de inhoud van het boek. 5. Brief: een brief is altijd geadresseerd aan iemand. Op het examen gaat het vaak om ingezonden brieven. Hierbij heeft iemand een brief geschreven naar bijvoorbeeld een krant om te reageren op een eerder artikel of interview. De toon kan per brief verschillen maar is normaal gesproken óf erg positief óf erg negatief. 6. Interview: een gesprek met een of meerdere personen. Je kunt dit herkennen doordat de tekst onderverdeeld is in vraag en antwoord. Alles wordt verteld vanuit de mening van degene die geïnterviewd wordt. Nationale Examentraining Duits HAVO

24 Stap 2 Bepaal de grote lijn (hoofdgedachte) van de tekst In andere woorden: wat is het belangrijkste onderwerp/boodschap van de tekst? De hoofdgedachte van één of meerdere alinea s kan in één zin worden opgeschreven. Hiervoor kun je de belangrijkste zin uit het tekstgedeelte citeren. De belangrijkste zin (de kernzin) van een alinea staat op een voorkeursplaats: de eerste of laatste zin van de alinea. Op het examen kan er gevraagd worden naar de hoofdgedachte van de tekst of van een aantal alinea s. Een vraag naar de hoofdgedachte van de hele tekst wordt vaak in de vorm van een meerkeuzevraag gesteld. Bij het bepalen van de hoofdgedachte van een tekst kijk je naar de tekstkenmerken: de titel, inleiding, tussenkopjes, slot en illustratie. Hiermee kun je ook veel te weten komen over de toon van de tekst. Is de titel bijvoorbeeld positief of negatief? Is de illustratie sarcastisch bedoeld? Onderstreep de kernzinnen en bepaal kort voor jezelf wat het belangrijkste uit de tekst is. Streep alle voorbeelden, opsommingen en citaten weg. De belangrijkste informatie van een tekst wordt vaak herhaald of samengevat in de conclusie. Als je tussen twee antwoorden twijfelt, kijk dan naar wat er in de conclusie staat en kies het antwoord dat hier het beste bij aansluit. Nationale Examentraining Duits HAVO

25 Oefening 1: Oriënteren Welke koppen horen bij welke plaatjes? Wat kun je uit deze combinaties afleiden over de inhoud en de toon van de tekst? A. B. Nationale Examentraining Duits HAVO

26 C. D. 1 + Wat zegt dit over de tekst? 2 + Wat zegt dit over de tekst? 3 + Wat zegt dit over de tekst? 4 + Wat zegt dit over de tekst? Nationale Examentraining Duits HAVO

27 Oefening 2: Recensie Nationale Examentraining Duits HAVO

28 Lees de recensie op de vorige pagina en beantwoord de bijhorende vragen. Wat is de mening van de auteur? Markeer de woorden die aangeven of de beschrijving positief of negatief is en zet een + en een - daarbij. Nationale Examentraining Duits HAVO

29 Stap 3 Lees de vraag. Vaak zul je niet genoeg tijd hebben om eerst alle teksten helemaal te lezen. Dit is ook niet nodig. - Zorg ervoor dat je alle woorden uit de vraag snapt als deze in het Duits is. Zoek de woorden uit de vraag (en de antwoorden) dus op als je ze niet kent! Vaak kun je onderscheid maken tussen positieve (+) en negatieve (-) antwoorden. Zet een plusje of een minnetje voor het antwoord. - Onderstreep de woorden uit de tekst waar de vraag over gaat. Als de vraag over een hele alinea gaat zet dan een streepje voor de regels zodat je weet waar je naar het antwoord moet zoeken. Is de tekst positief of negatief? Hierdoor kun je vaak al meerdere antwoorden wegstrepen. - Ga terug naar de vraag en bekijk per overgebleven antwoord of je die woorden of het idee/gevoel dat in het antwoord verwoord wordt uit de tekst kunt halen. Is dit niet het geval, streep het antwoord door. - Vaak hou je hierna nog twee antwoorden over. Een goed antwoord en een antwoord dat bijna goed is. Lees deze antwoorden nog een keer goed door en onderstreep de belangrijkste woorden in de antwoorden. Komen deze woorden letterlijk of in een iets andere bewoording terug in de tekst? Hoe meer woorden je terug kan vinden in de tekst, hoe beter. - Het goede antwoord is altijd het antwoord dat het meeste overeenkomt met de grote lijn van het verhaal. Hou deze dus altijd in je achterhoofd! Als je twee antwoorden overhoudt die allebei goed zouden kunnen zijn kies dan dus altijd het meest algemene antwoord dat het meest overeenkomt met de hoofdgedachte van de tekst. - Als je naar de volgende vraag gaat, lees dan het hele stuk tekst tussen de vorige vraag en de nieuwe vraag. Als een vraag over de laatste zin van een alinea gaat, lees dan ook altijd de eerste zin van de volgende alinea. Gaat een vraag over de eerste zin van een alinea, lees dan ook nog even terug naar einde van de vorige alinea. Nationale Examentraining Duits HAVO

30 TIP: Voor het beantwoorden van de vragen is het niet belangrijk wat jij vindt. Alle antwoorden staan in de tekst! Lees de tekst dan ook zorgvuldig en vul de tekst niet aan met je eigen ideeën over een onderwerp. Antwoorden op open vragen moeten dan ook altijd beginnen met in de tekst staat en niet ik denk of ik vind.!zelfstandig DENKEN IS VERBODEN! Nationale Examentraining Duits HAVO

31 Tekst 1 (Tekst 2, Eindexamen Havo 2008, tijdvak 1) Keine halben Sachen (titel) 1. Wat wil de auteur met deze woorden duidelijk maken? 2. Wie lässt sich der Ton des Textes charakterisieren? A Als enttäuscht. B Als erstaunt. C Als ironisch. D Als verärgert. Nationale Examentraining Duits HAVO

32 Tekst 2 (Tekst 5, Eindexamen Havo 2008, tijdvak 1) 1. Symphonisches Rascheln (Titel) Aus welchem Anlass machten die Musiker dies? A Es handelte sich um ein experimentelles Musikprojekt. B Es handelte sich um Werbung für eine Zeitung. C Mit dieser Aufführung feierten sie ihre Rückkehr auf die Bühne. D Mit dieser Kampagne sammelten sie Geld für einen gemeinnützigen Zweck ein. Nationale Examentraining Duits HAVO

33 Tekst 3 (Tekst 2, Eindexamen Havo 2009, tijdvak 1) 1. Geef van elk van de onderstaande beweringen aan of deze overeenkomt met de inhoud van de tekst. Op het in de tekst beschreven congres 1 kregen de musici onvoldoende gelegenheid hun ongenoegen te uiten. 2 werden als grap hoestbonbons uitgedeeld. 3 werden geen echte oplossingen voor het hoestprobleem gevonden. 4 zocht men ook naar redenen waarom er gehoest wordt. Noteer het nummer van elke bewering, gevolgd door wel of niet. Nationale Examentraining Duits HAVO

34 Tekst 4 (Tekst 3, Eindexamen Havo 2009, tijdvak 1) 1. Wovor will Sense about Science Stars schützen? A Vor Betrügern. B Vor Blamagen. C Vor Gesundheitsrisiken im Showbiz. D Vor Schadensersatzforderungen. Nationale Examentraining Duits HAVO

35 Tekst 5 (Tekst 6, Eindexamen Havo 2009, tijdvak 1) 1. Um wessen Rechte geht es in diesem Text? Um die Rechte A der Tiere. B des Parlaments. C einer Partei. D eines Architekten. Nationale Examentraining Duits HAVO

36 Tekst 6 (Tekst 8, Eindexamen Havo 2009, tijdvak 1) 1. Was beinhaltet das Projekt Zu Tisch, à table? Nicole Rehbein A bildet in einem Restaurant bekannte Deutsche als Kellner aus. B hat in einem Restaurant Obdachlose als Kellner eingestellt. C organisiert Wohltätigkeitsdiners, bei denen bekannte Deutsche servieren. D serviert in verschiedenen Großstädten Obdachlosen Wohltätigkeitsdiners. 2. Was treibt Nicole Rehbein zu ihrem Handeln? A Ehrgeiz B Mitleid C Schuldgefühl D Spaß Nationale Examentraining Duits HAVO

37 Tekst 7 (Tekst 7, Eindexamen Havo 2007, tijdvak 1) 1. Wie wird Das verru ckte Chemie-Labor beurteilt? Es ist A ein tolles Geschenk. B nicht interessant für Kinder. C teilweise ungeeignet für Kinder. Nationale Examentraining Duits HAVO

38 Blok 2 Signaalwoorden Signaalwoorden zijn woorden of woordgroepen waarmee een verband wordt aangegeven tussen twee alinea s of twee zinnen. Deze woorden zijn erg belangrijk om te bepalen of er een conclusie volgt, een tegenstelling, een voorbeeld etc. Leer deze woorden dus uit je hoofd, ze komen erg vaak voor! Opdracht 1: Signaalwoorden Setzen Sie folgende Konjunktionen ein. Einige Konjunktionen passen nicht. aber, als, bevor, bis, damit, denn, nachdem, obwohl, oder, sobald, sondern, und, während, weil, wenn 1. Michael hat kein Geld auch keine Arbeit. 2. Er sucht zwar eine Arbeit, er findet keine. 3. er täglich die Stellenanzeigen liest, findet er keine passende Stelle. 4. Heute steht Michael sehr früh auf, er einen Termin beim Arbeitsamt hat. 5. Er fährt nicht mit dem Auto, nimmt den Bus. 6. der Bus endlich kommt, muss er etwa 15 Minuten an der Bushaltestelle warten. 7. er mit dem Bus fährt, liest er erneut die Zeitung. Zuerst die Sportnachrichten. 8. er den Sportteil zu Ende gelesen hat, will er die Stellenanzeigen lesen. 9. er jedoch die Stellenanzeigen liest, kontrolliert er die gestrigen Lottozahlen. 10. er sie gelesen hat, wird er nervös und kontrolliert seinen Tipp. Bron: Nationale Examentraining Duits HAVO

39 Opdracht 2: Signaalwoorden Setzen Sie folgende Konjunktionen ein. aber Bevor damit dann denn nachdem sondern Der Sportnachmittag Heute findet an unserer Schule der Sportnachmittag statt. Stefanie und Asya gehen gemeinsam hin, [ ] ihnen macht Sport großen Spaß. Volleyball mögen beide besonders gern während der Ferien, [ ] wenn es nicht anders geht, [ ] halt auch am Nachmittag in der Schulzeit. Asya spielt nicht auf dem Spielfeld mit, [ ] er ist Schiedsrichter. [ ] ein Spiel beginnt, spricht Asya mit den Spielern nochmals über die Regeln, [ ] es ein faires Spiel gibt. Natürlich pfeift Asya das Spiel erst an, [ ] die beiden Mannschaften sich freundschaftlich begrüßt haben. Das Spiel, das folgt, ist jedenfalls toll. Bron: Nationale Examentraining Duits HAVO

40 Tekst 1 Nationale Examentraining Duits HAVO

41 (Tekst 10, Eindexamen Havo 2007, tijdvak 2) 1. Welche Aussage(n) stimmt/stimmen mit dem 1. und 2. Absatz überein? 1. Als Erwachsene hat Nina Griesshammer den Wunsch Ihrer Kindheit in die Tat umgesetzt. 2. Als Kind machte Nina Griesshammer sich noch keine Gedanken über Naturschutz. A. Beide B. Nur 1. C. Nur 2. D. Keine von beiden 2. Ergänze das ausgelassene Wort. (Zeile 29) A. aber B. also C. auch D. außerdem Nationale Examentraining Duits HAVO

42 3. Was kann man aus dem 3., 4. und 5. Absatz über Ninas großes Arbeitsengagement schließen? A. Sie beeindruckt immer wieder ihre Kollegen B. Sie braucht immer neue Herausforderungen C. Sie hat immer weniger Zeit für ihre Freunde D. Sie kann immer schlechter Arbeit delegieren 4. Ich bewundere die Aktivitäten von Julia (regel 49-50) Welk aspect van die activiteiten past NIET in de aanpak van Nina Griesshammer? Citeer het betreffende woord uit alinea Geef van elk van de onderstaande beweringen aan of deze wel of niet overeenkomt met de inhoud van alinea Bosbezitters krijgen het FSC-keurmerk over het algemeen te gemakkelijk 2. Consumenten zullen voor hout uit duurzame bosbouw meer moeten betalen 3. Duurzame bosbouw kan alleen door strenge wetten afgedwongen worden 4. Het FSC-keurmerk speelt ook een rol bij het verbeteren van de positie van de bosarbeiders Noteer het nummer van elke bewering, gevolgd door wel of niet. 6. Schließlich stammen. (Zeile ) Was spricht aus diesen Worten? A. Gleichgültlgkeit B. Hoffnung C. Kritik D. Verständniss 7. Welche Aussage(n) stimmt/stimmen mit dem 8. und 9. Absatz überein? Das FSC-Siegel 1. ist auf dem besten Wege, eine immer größere Rolle zu spielen 2. macht anderen Umweltlogos zunehmend Konkurrenz A. Beide B. Nur 1. C. Nur 2. D. D. Keine von beiden Nationale Examentraining Duits HAVO

43 Tekst 2 (Tekst 3, Eindexamen Havo 2006, tijdvak 2) Nationale Examentraining Duits HAVO

44 1. Welche Aussag(en) über die Berliner Studenten stimmt/stimmen mit dem 1. Absatz überein? 1. Weil es in Berlin kaum passende Verdienstmöglichkeiten für sie gab, haben die Studenten mit einem eigenen Geschäft angefangen. 2. Weil das Wetter immer ein Unsicherheitsfaktor ist, kann die Arbeitszeit der Pflanzensitter variieren A. Beide B. Nur 1. C. Nur 2. D. Keine von beiden 2. Ihre Pflanzen Luise (Zeile 31-34) Wie verhalten sich diese Worte zu den Worten Wir wollen... Fürsorge brachen (Zeile 23-27)? A. Sie bilden einen Gegensatz dazu B. Sie geben ein Beispiel dazu C. Sie geben eine Begründung dazu D. Sie ziehen eine Schlussfolgerung daraus 3. Welches Wort / Welche Worte kann mann im Sinne des Textes zwischen Pflanzensittern (Zeile 35) und garantiert (Zeile 36) einsetzen? A. also B. nicht immer C. trotzdem D. übrigens 4. Was machen die Pflanzensitter dem 3. Absatz nach, um das Vertrauen der Vertragspartner zu gewinnen? A. Sie bemühen sich, in jeder Hinsicht einen gediegenen Eindruck zu machen B. Sie lassen sich bei ihrer Betriebsführung regelmässig von Experten beraten C. Sie schenken dem Kunden am Ende immer einen Blumenstrauss mit Visitenkarte 5. Nicht nur aufmerksam. (regel 77-80) Leg uit waaruit dat blijkt. 6. Welche Aussage(n) über das Unternehmen stimmt/stimmen mit dem 4. Absatz überein? 1. Weil das Unternehmen wächst, müssen die Studenten neue Arbeitskräfte einstellen 2. Wenn Isgard Kracht ihr Studium absolviert hat, wird sie den Service noch weiter ausbauen A. beide B. nur 1 C. nur 2 D. keine von beiden Nationale Examentraining Duits HAVO

45 BLOK 3 Vraagsoorten (Open en meerkeuze) In het examen komen verschillende soorten vragen voor. Dit zijn zowel Open vragen als Meerkeuzevragen. Deze verschillende soorten vragen hebben ook een verschillende aanpak nodig om ze goed te kunnen beantwoorden. 1. Open vragen Open vragen worden in het Nederlands gesteld en moeten ook in het Nederlands beantwoord worden. Er zijn verschillende soorten open vragen die vaak gesteld worden. Waarom.? o Dit vraagt naar een oorzaak. Hierbij ga je op zoek naar signaalwoorden in de tekst die een oorzaak aangeven (Weil, durch, deswegen, etc.) 2 of meer (oorzaken/redenen/.) o Dit vraagt naar een opsomming. Kijk hiervoor naar signaalwoorden die een opsomming aangeven (und, dann, auch, etc.) Komen de volgende elementen wel of niet voor in de tekst? o Hierbij moet je de elementen waarvan je moet aangeven of ze wel of niet voorkomen goed doorlezen! Vaak zit het goede antwoord in een detail (bv staat er niet terwijl het wel moet zijn). Ook worden dingen wel geïmpliceerd in de tekst maar niet uitdrukkelijk gezegd. In dat geval komt het element dus niet voor in de tekst. Ook hiervoor geldt: kijk alleen wat letterlijk in de tekst staat! Zijn de volgende beweringen wel/niet waar of positief/negatief? o Ook hier geldt voor dat het goede antwoord vaak in een detail zit. Onderstreep in de tekst waar je het antwoord gevonden denkt te hebben en lees deze zorgvuldig door. Als je hierin een woord niet begrijpt, zoek het op! Dit kan het verschil maken tussen of iets wel of niet waar is. Hou ook hierbij altijd de grote lijn van het verhaal in gedachten. Wat wordt er bedoeld met.? o Hierbij is het niet voldoende om de vertaling van dit begrip op te schrijven. Je moet dan uitleggen wat dit begrip betekent in relatie tot de tekst. Tips: Schrijf je antwoord beknopt op. Het eerste antwoord dat je in je antwoord geeft is het antwoord dat beoordeeld wordt! Geef je antwoord in het Nederlands, tenzij er uitdrukkelijk om een citaat gevraagd wordt. Als hier niet uitdrukkelijk om gevraagd wordt en je gebruikt toch Duitse tekst/woorden in je antwoord wordt dit fout gerekend. Lees de vraag goed! Wat voor antwoord wordt er verwacht? Dit kan een woord, een beknopt antwoord of juist een hele zin zijn. Als je antwoord hier niet aan voldoet wordt het fout gerekend. Nationale Examentraining Duits HAVO

46 2. Meerkeuzevragen De meeste vragen in het examen zijn meerkeuzevragen. Hierbij staan zowel de vragen als de antwoorden in het Duits. Hierbij volg je de stappen zoals eerder in het programma besproken zijn. In het kort nog een keer: 1. Bepaal de grote lijn van de tekst d.m.v. de titel, het plaatje en de introductie. 2. Lees de vraag, zoek woorden die je niet kent uit zowel de vraag als de antwoorden op. 3. Maak onderscheid tussen positieve (+) en negatieve (-) antwoorden. 4. Onderstreep het stuk tekst waar het antwoord in moet staan. 5. Is dit stuk tekst positief of negatief? Streep de antwoorden die hier niet mee overeen komen weg. 6. Kies tussen de twee overgebleven antwoorden. Ga na hoe vaak de woorden uit het antwoord voorkomen in de tekst, of alle elementen uit het antwoord kloppen en of de antwoorden passen in de grote lijn van de tekst. Bij twijfel, kies altijd het meest algemene antwoord! Nationale Examentraining Duits HAVO

48 (Tekst 4, Eindexamen Havo 2011, tijdvak 1) 1. In de ondertitel noemen Michaela Brethauer en Stefan Dannel werkgelegenheid als reden om juist naar Nederland te emigreren. Welke andere reden noemen zij in alinea 1? 2. Welche Ergänzung passt in die Lücke? A anrufen B duzen C kritisieren D vertreten Michaela Brethauer en Stefan Dannel hebben ook kritiek op de Nederlanders. Nationale Examentraining Duits HAVO

50 (Tekst 10, Eindexamen Havo 2014, tijdvak 2) 1. wenn auch kaum einen am Stück (regel 16) Welke reden wordt daarvoor in alinea 1 gegeven? 2. Was erklärt Christiane Rüdebusch im 3. Absatz? A Wann man statt einer Puppe einen lebendigen Schauspieler einsetzt. B Warum man bei bestimmten Szenen am besten Puppen benutzt. C Wer bei den Dreharbeiten für die Puppen zuständig ist. D Wie die Puppen nach Beschädigungen repariert werden. 3. Welche U berschrift passt zum 4. Absatz? A Hände und Beine rechtzeitig bestellen! B Hochkonjunktur im Leichengeschäft! C Leichen zur Zeit ausverkauft! D Lieber tot als lebendig! 4. Was geht aus dem 5. Absatz hervor? A Alle bei Tricky Mac FX produzierten Ko rperteile sind einzigartig. B Es gibt immer wieder neue Entwicklungen in der Dummybranche. C Es gibt kaum ein Ko rperteil, das man nicht künstlich herstellen kann. D Was Dummys betrifft, haben Filmemacher oft unmo gliche Wünsche. 5. Dabei ist alles nur ein Trick. (Zeile 83) Wozu braucht man wohl diesen Gedanken? A zur Beruhigung B zur Erklärung C zur Rechtfertigung D zur Verneinung Nationale Examentraining Duits HAVO

52 (Tekst 9, Eindexamen Havo 2011, tijdvak 1) 1. Manche Lehrer den Schulalltage. (Zeile 15-16) ist in Bezug auf Absatz 1 A. eine Relativierung B. eine Schlussfolgerung C. eine Widerlegung 2. Welche Aussage stimmt mit dem 2. Absatz überein? Viele künftige Lehrer A. haben sich schon in ihrer eigenen Schulzeit auf den Lehrerberuf gefreut B. kennen sich in dem Fach, das sie unterrichten möchten, nicht ausrechend aus C. sind zwar motiviert, haben aber von dem Lehrerberuf eine falsche Vorstellung D. verfügen nicht über die für den Lehrerberuf wichtigen Eigenschaften Nationale Examentraining Duits HAVO

53 3. Wozu dient der Test Fit für den Lehrerberuf (Zeile 40-41) in erster Linie? Der Test dient A. der Besinnung auf die Studienwahl B. der Messung der Intelligenz C. der Prüfung der Fachkenntnisse 4. Welche Ergänzung passt in die Lücke in Zeile 65? A. Ausbildung B. Auswahl C. Beurteilung D. Bezahlung 5. Jeder Dritte dem Burnout. (regel 88 89) Een leraar in Duitsland werkt gemiddeld 52,9 uur per week Welke DRIE aspecten spelen een rol bij de hoge werkdruk? 6. Welche Eränzung passt in die Lücke in Zeile 103? A. erfahrener B. lockerer C. strenger D. vielseitiger 7. Wirksame Auswahlverfahren (regel ) Met welk woord in alinea 6 wordt hiervan een concreet voorbeeld genoemd? Citeer het betreffende woord. Nationale Examentraining Duits HAVO

54 Blok 4 Gatenteksten Gaten kunnen op verschillende plaatsen in de zin zitten. De gaten aan het begin van de zin zijn vaak het lastigst. Hier moet vaak een signaalwoord ingevuld worden. Zoals eerder besproken geven signaalwoorden het verband aan tussen de vorige alinea/zin en de alinea/zin dat begint met het gat. Volg hiervoor het volgende stappenplan: 1. Bekijk de antwoorden. Schrijf achter elk antwoord wat voor verband dit signaalwoord aangeeft (bv een tegenstelling of een opsomming). 2. Lees de alinea/zin voorafgaand aan het gat. Waar gaat het hier over? Is dit iets positiefs of negatiefs? Schrijf dit als je dat fijn vindt voor jezelf even op. 3. Lees de alinea met het gat erin. Belangrijk is dat je de hele alinea doorleest zodat je een goed idee hebt wat er gezegd wordt. Waar gaat dit stuk over? Vergelijk dit dan met je antwoord op stap 1. Is dit bijvoorbeeld een uitbreiding op wat er in het vorige stuk verteld werd, een tegenstelling of een vergelijking? Als je dit weet kun je het signaalwoord kiezen dat bij dit verband past. Voor gaten op andere plaatsen in de zin volg dit stappenplan: 1. Bekijk de antwoorden. Schrijf achter elk antwoord of dit een positief of negatief antwoord is (waar van toepassing). 2. Lees de tekst tot 1 zin na het gat (daar staat vaak het goede antwoord). Waar mogelijk streep met deze informatie antwoorden weg op basis van positief/negatief. 3. Let op de signaalwoorden! Hierdoor kan de tekst net een andere richting in gaan dan je anders zou denken. 4. Is een van de antwoorden letterlijk of in andere woorden in de tekst terug te vinden? Kies dan dit antwoord. 5. Als er een tegenstelling in de antwoordmogelijkheden zit moet je hier tussen kiezen! Bijv. a. Bank b. hoog c. mooi d. laag Als je het na deze stappen nog steeds niet zeker weet, kies dan altijd het antwoord dat het best binnen de grote lijn van het verhaal past! Nationale Examentraining Duits HAVO

56 (Tekst 3, Eindexamen Havo 2010, tijdvak 1) 1. In Denemarken is een groot personeelstekort door de Vollbeschäftigung (regel 19) Citeer het woord uit alinea 1 waaruit blijkt dat de nood bij werkgevers erg hoog is. 2. Welches der folenden Wörter passt in die Lücke in Zeile 32? A. Billiger B. Einfacher C. Schlimmer 3. Warum braucht Dänemark dem 3. Absatz nach jetzt so viele Arbeitskräfte? A. Das Land hat einfach zu weniger Einwohner B. Die Arbeitsproduktivität der Dänen hat abgenommen C. Die Jugend lässt sich kaum noch zu Handwerkern ausbilden D. Die Ökonomie ist durch Umstrukturierungen stark gewachsen 4. Warum nehmen die Dänen dem 4. Absatz nach gerne deutsche Arbeitskräfte? A. die Deutschen akzeptieren auch weniger gute Arbeitsbedingungen B. die Deutschen brauchen nicht weit zu pendeln C. die Deutschen sind gut geschult und haben eine vergleichbare Mentalität 5. Wie hat Manuale Feiter dem 5. Absatz nach Dänisch gelernt? A. Sie bekam von ihrem neuen Arbeitgeber einen Dänischkurs angeboten B. Sie hat mit ihren Kindern die Sprachaufgaben aus der Schule geübt C. Sie hatte als Kind schon Dänisch gelernt D. Sie wurde von der deutschen Arbeitsagentur zur eineme Dänischkurs verpflichtet Nationale Examentraining Duits HAVO

57 6. Warum gefällt Josef Reher (zeile 92) das Arbeitklima in Dänemark so gut? A. Ausländer werden da problemlos akzeptiert B. Da weiß man seinen Einsatz zu schätzen C. Er hat da kleine Konflikte mit seinen Chefs D. Man geht da locker miteinander um 7. Welches der folgenden Wörter passt in die Lücke in Zeile 98? A. bedauert B. bestätigt C. bestreitet D. bezweifelt Tekst 2 Nationale Examentraining Duits HAVO

59 (Tekst 9, Eindexamen Havo 2013, tijdvak 1) 1. An welche Stelle im Text gehört der Absatz? A. a B. b C. c 2. Welche Eränzung passt in die Lücke in Zeile 7? A. das breite Angebot B. die flotte Bedienung C. die gesunden Süßigkeiten D. die persönlichen Worte Nationale Examentraining Duits HAVO

60 3. In alinea 2 worden voorbeelden van de kwaliteit van het eten gegeven. Welk zelfstandig naamwoord geeft aan wat de schrijver van de kwaliteit van de kantine vindt? Citeer het betreffende zelfstandignaamwoord. 4. Wat kann man aus dem 3. Absatz schließen? A. der Preis der Schulmahlzeiten ist für die meisten Schüler zu hoch B. die Qualität der Schulmahlzeiten hat sich in den letzten Jahren verslechtert C. Immer mehr deutsche Schulen sehen sich gezwungen die Schüler mit Mahlzeiten zu versorgen D. Schulen bekommen bei der Zubereitung der Mahlzeiten immer öfter professionelle Unterstützung 5. Worüber staunt Ulrike Arens-Azevedo im 4. Absatz? A. das Essen in Schulkantinen stundenlang warm gehalten wird B. Eltern verlangen, dass es in den Schulkantinen vegetarische Gerichte gibt C. man in mehr als der Hälfte der Schulkantinen das Essen nicht selber kocht D. nur wenige an einem gesunden Essen in Schulkantinen interessiert sind 6. Welche Eränzung passt in die Lücke in Zeile 49? A. da kann man nichts machen: B. darüber lässt sich reden: C. das scheint übertrieben: D. das soll sich ändern: 7. Welche Ergänzung passt in die Lücke in Zeile 58? A. also B. dennoch C. stattdessen D. zudem Nationale Examentraining Duits HAVO

62 (Tekst 6, Eindexamen Havo 2013, tijdvak 2) 1. Oder, noch schlimmer, die Konfetkrionsgro ße. (Einleitung) Was bringt der Verfasser in diesem Satz zum Ausdruck? A. Angst B. Begeisterung C. Spott D. Zweifel 2. Welche Ergänzung passt in die Lücke in der Einleitung? A. also B. außerdem C. trotzdem 3. Welke beschrijving past bij welke alinea? a. Es ist diskret b. Es ist einfach c. Es ist preiswert d. Es ist up-to-date e. Es macht erfinderisch f. Es macht Spaß Noteer het nummer van de alinea s 2 t/m 5, gevold door de letter van de betreffende beschrijving. Let op: Je mag elke letter maar 1 keer gebruiken en je houdt 2 letters over. Nationale Examentraining Duits HAVO

64 (Tekst 1, Eindexamen Havo 2012, tijdvak 1) 1. Welche Ergänzung passt in de Lücke am Ende der 2. Frage? a. anhänglich b. einfallslos c. offenherzig 2. Geef van elk van de volgende beweringen aan of deze wel of niet overeenkomt met de tekstfragementen 1 tot en met 4 1. als koosnamen worden vaak dierennamen gebruikt 2. het idee dat de man de vrouw beschermt, is achterhaald 3. het woordt «Schatz» bleek onverwacht veel populairder dan alle andere koosnamen 4. koosnamen zijn vaak verkleinwoorden Noteer het nummer van elke bewering, gevolgd door wel of niet 3. Welk woord vormt de kern van het antwoord («In der verstehen ist.») op intervieuwvraag 5? Citeer het betreffende woord. 4. Welche Frage passt in die Lücke über der 6. Antwort? a. Ändern sich Kosenamen im Laufe Einer Beziehung? b. Bekommt ein neuer Partner denselben Kosenamen wie der vorige Partner? c. Benutzen alle Paare Kosenamen? d. Wann fängt ein Paar mit Kosenamen an? Nationale Examentraining Duits HAVO

65 Antwoorden Blok 1 Oefening 1 Oriënteren 1. C (b.v. akupunktuur, Chinese geneeskunde, gezondheid in balans) 2. D (kritische drempel mbt klimaat verandering, foto: verdwijnen gletsjer) 3. A ((oud-)bondskanselier Merkel & Schröder) 4. B (bewegingspatroon vliegtuigpassagiers) Tekst 1 Keine halben Sachen 1. De kern van het goede antwoord is : - Hij wil het hele (telefoon)gesprek (kunnen) horen. / hij wil geen halve telefoongesprekken horen 2. C Tekst 2 Symphonisches Rascheln 1. B Tekst 3 Der Musik was husten 1. niet 2. niet 3. wel 4. wel Tekst 4 Forscherrat für Prominente 1. B Tekst 5 Tiere an der Macht 1. D Tekst 6 Frau des Monats 1. C 2. D Tekst 7 Platschen & Zündeln 1. C Nationale Examentraining Duits HAVO

66 Blok 2 Opdracht 1 Opmerking : In sommige gevallen passen ook andere signaalwoorden. Daarom is dit alleen een leidraad voor een goed lopend verhaal. 1. und 2. aber 3. obwohl 4. weil 5. sondern 6. bis 7. während 8. nachdem/sobald 9. bevor 10. nachdem/sobald Opdracht 2 1. denn 2. aber 3. dann 4. sondern 5. bevor 6. damit 7. nachdem Tekst 1 Lebenstraum Baum 1. B 2. A 3. A 4. Konfrontation (r ) Niet 2. niet 3. niet 4. wel 6. B 7. B Tekst 2 Mit Pflanzen flüstern 1. A 2. B 3. D 4. A 5. Een bloemiste heeft gesolliciteerd naar een baantje bij de Pflanzensitter 6. D Nationale Examentraining Duits HAVO

67 Blok 3 Tekst 1 Für uns war Holland ein Hype 1. Nederlandse architecten/nederlanders houden van experimenten 2. B Tekst 2 Supermarkt des Grauens 1. De kern van een goed antwoord is: - Het materiaal/silicone is (heel/te) duur. Opmerking: Acceptabel: Vanwege de kosten 2. B 3. B 4. C 5. A Tekst 3 Macht Unterricht Spaß? 1. B 2. D 3. A 4. B 5. - de klassen worden (steeds) groter - het aantal (les)uren neemt toe - er bestaat angst voor (sommige) leerlingen 6. D 7. Vorpraktikum (regel 110) 1. D 2. C Nationale Examentraining Duits HAVO

68 Blok 4 Tekst 1 Deutsche für die Post 1. Händeringend (regel 26) 2. C 3. D 4. C 5. A 6. D 7. B Tekst 2 Junkfood aus der Thermobox 1. B 2. D 3. Abfütterungshallen (regel 15) 4. C 5. D 6. D 7. D Tekst 3 Ich klick mich schick 1. C 2. C 3. 2 a 3 f 4 b 5 d 4. A Tekst 4 «Ich hab dich so lieb, Mausebär» 1. B wel 2. niet 3. wel 4. wel 3. Privatcode 4. A Nationale Examentraining Duits HAVO

69 Afsluiting Actief lezen Het zal niet vaak meer voorkomen dat je ongeveer twee uur achter elkaar verschillende soorten teksten van allerlei onderwerpen in hoge concentratie moet lezen en er vragen over moet beantwoorden, zelfs niet in je vervolgopleiding. Het is eigenlijk een wat gekke manier van lezen dat heel veel van je energie en concentratie vraagt. Wees dus niet verbaasd als dit een lastige klus blijkt en kijk niet gek op wanneer je eens een keer afgeleid bent. Dit is heel normaal! Hier een aantal tips om het lezen vol te houden en zoveel mogelijk uit de tijd te halen: 1. Gebruik kleuren. Het is niet voor niets toegestaan om een heel palet aan kleuren mee te nemen tijdens je examen. Deze kun je gebruiken om iets te onderstrepen, een aantekening te maken of gewoon een tekeningetje te maken om even aan iets anders te denken. Het is slim om dit met kleurtjes te doen. Dit geeft wat afwisseling in de zwart witte bedoening van de teksten die je voor je hebt. Daarnaast maakt je die saaie tekst zelf wat prettiger om naar te kijken. 2. Gebruik je fantasie. Wanneer je over een onderwerp leest dat wat saai is, bedenk dan wat je er al over weet of je kunt er een gek verhaal over bedenken. Dit helpt je om je voorkennis te activeren en ook om je concentratie bij de tekst te houden. Het klinkt misschien gek maar je hersenen hebben soms die variatie nodig om zich op een bepaalde taak te kunnen richten. 3. Afgeleid worden is niet erg. Concentratie is niet iets dat je twee/drie uur vol kunt houden. Dat hoeft dus ook niet. Het geeft niks als je afgeleid bent. Neem regelmatig een rustpauze en kijk de zaal rond. Wanneer je denkt dat je weer energie hebt, duik je die gatentekst weer in. 4. Zet op papier wat er in je hoofd zit. Dit betekent dat je opnieuw actief met je pen/potlood in de weer moet zijn. Wordt er bijvoorbeeld verwezen naar een paragraaf, onderstreep die dan. Kom je een signaalwoord tegen? Onderstreep het. Heb je een woord opgezocht in het woordenboek? Schrijf de betekenis bij het woord. Dit helpt je om bij de tekst te blijven en zo vergeet je geen belangrijke informatie. Nationale Examentraining Duits HAVO

70 5. Let op je leeshouding. Deze wordt nogal eens vergeten. Probeer niet te dicht met je neus op de tekst te zitten. Niet alleen omdat dit waarschijnlijk geen gezonde houding is om te leren, maar omdat dat het begrijpen van de tekst niet bevordert. Je hersenen lezen een tekst niet woord voor woord maar zin voor zin en zelfs alinea voor alinea. Onze hersenen richten zich op de globale boodschap van een stuk tekst, niet op de details. Daarom is het belangrijk om als een helikopter boven de tekst te blijven hangen. Nationale Examentraining Duits HAVO

Nog meer weergeven