HETKANGOEROEPOOTJE (ANIGOZANTHOS) Internverslagnummer61

Transcriptie

1 ét Proefstationvoorde Bloemisterij Linnaeuslaan2a 1431JVAalmeer Tel: HETKANGOEROEPOOTJE (ANIGOZANTHOS) Internverslagnummer61 Ing. Y. Hermes ProefstationvoordeBloemisterij November1987 Ditinterneverslagistebestellendoorstortingvan f5,-opgirorekening tennamevanProefstationAalsmeerondervermelding:Internverslag nummer 61: Kangoeroepootje. -^rz^o "J2H

2 HETKANGOEROEPOOTJE (ANIGOZANTHOS) Kangoeroepootjesbehoren totdefamilievande Haemodoraceae.Hiertoebehoren tweegeslachten:anigozanthosen Macropidia,beideafkomstiguit West- Australie. Anigozanthosmanglesiiisgekozenals 'floralemblem'van West- Australie. Hetzijnkruidachtigegewassenmetplatte,riemvormigebladerendievan een korte,dikkewortelstokkomen. Debladerenzijnomdemiddennerfgevouwen. Aan detopvande korte,gedrongen 'scheuten'ontwikkelenzichdebloemen. Deongewone, wollige, klauwofpootvormigebloemenkomeninarenaandetop vaneenlangesteel. Debloemenzijnaantrekkelijkvoornectarzoekende vogels,dezezorgenvoordebestuiving. HetgeslachtAnigozanthosomvateentientalsoorten. Hetbloemdekstaat ingeplantophetvruchtbeginsel.zesuitstekendemeeldradenstaaningeplant bovenindebuisdieaandeonderkantgespletenis. Elkvandedriehokkenvan hetvruchtbeginselbevatmeerdantweezaden. Devruchtspringtaandetop openmetdriekleppen. Debloemenzijnbehaardenhetbloemdekis asymmetrisch. HetgeslachtMacropidiaheeftalsenigesoort: M.fuliginosa. Macropidiaheeftintegenstelling tot Anigozanthoseenbovenstandig vruchtbeginselmetéénzadigehokjeseneenonregelmatigopenspringendevrucht. Kangoeroepootjeskunnenafhankelijkvandesoortgeteeldwordenalssnijbloem ofalspotplant.inhetkadervanproduktvernieuwing biedtdekangoeroepoot mogelijkheden. Debelangstellingvoorditproduktisgroeiendein Nederland alsgevolgvanimportuitvoornamelijk Israël. Vooralvoornieuwehybridendie doorbiotechopdemarktwordengebracht,bestaatbelangstelling. OpeenreisnaarAustralië,diegemaaktisinhetkadervanproduktvernieuwing,zijneengrootaantalsoortenverzameldomeenveredelingsprogrammaop te kunnenzettenophetivtte Wageningen, waarbijondernederlandse omstandighedenkanwordengeselecteerd.zaadenplantenvaneengrootaantal soortenzijnopgevangenophetproefstationte Aalsmeer. Eenaantal veelbelovendehybridenheeftdereisnaarhetproefstationnietoverleefd. OphetProefstationte Aalsmeerzijnmomenteeldevolgendesoortenaanwezig: Anigozanthosbicolor zaad A.flavidus zaadenplanten A.flavidus,redform zaad A.flavidus, greenform planten A.flavidus xpulcherrimus planten A.gabrielae planten A.humilis zaadenplanten A.manglesii zaad A.preissii zaad A.rufus zaad A.viridis zaad A.spec. eenplant Macropidiafuliginosa planten Desoortenwordeneerstbeschreven, waarnaeenalgemeneteeltbeschrijving volgt.

3 Anigozanthosbicolor -heeftsmalblad -eenrodebloemsteelvan30-50cm,engroenebloemen -bloeitinvoorjaar -istevermeerderendoorzaad -kantegenvochtigeomstandigheden -verlangt lichteschaduw -istegebruikenvoordesnij Anigozanthos flavidus,tallyellowkangaroopaw -heeftriemvormigblad,plantenvormenbossigekluiten,selectiesvariërenin groeikacht.in hetalgemeenzijnhetsterkeplanten, groenblijvend -debloemsteelkanondergoedeomstandigheden 2 meterhoogworden, veel vertakkingen -selectiesvariëreninbloemkleur,dekleinebloemenzijnroze, oranje, rood, groenofgeel (alleengoedgekleurdevermeerderen) -bloeit invoorjaarenzomer,bloeitlangerdoordananderesoorten -vermeerderendoorzaadendoorscheuren -meestgeteeldesoort -plantengroeienonderbijnaalleomstandighedenengrondsoorten -tolereertnatteomstandighedenenslechtedrainage -tolereertlichtevorst (-7 C) -iste gebruikenalssnijbloem -dezesoortisveelgebruiktvoorsoortkruisingen Anigozanthosgabrielae -lijktop A.bicolor -heeftkorte,groenebloemstelen -relatiefgrote,roodgroenebloemen, hoogte20cm -vermeerderendoorzaaden weefselkweek -kantegenvochtigeomstandigheden -verlangtlichteschaduw -istegebruikenalspotplant Anigozanthoshumilis,cat'spaw -bladiskortensikkelvormig -bloemstelen20-40cmhoog -plantenvariëreninkleuren vorm, geel,oranje, rood,bruin,eengeel bloeiendeisaanwezig -bloeiin winteren voorjaar -vermeerderendoorzaadmetwisselend resultaaten weefselkweek -moeilijklangdurigte kweken -indenatuursterfthetbladafindezomer,incultuurblijfthetblad aanwezig -verlangtvollezon -liefstzandigegrond, kalkrijk -tegebruikenalssnijbloem Anigozanthosmanglesii,redandgreenkangaroo paw, -rodebloemstelentot 1 meter -kleurvandebloemenisheldergroen -bloeibegintinde winteren kanincultuurdoorgaantotindezomer -invoorjaarenzomerlastvaninktvlekkenziekte,deplantenstervendaarom vaakafinzomer.fungicidenhebbenbeperktresultaat. Vooralbij een

4 intensieve teelt hebben de planten eenkorte levensduur. In verband hiermee worden planten ook wel als 1-of 2-jarigen geteeld, waarna de planten indien mogelijk worden gescheurd. -vermeerderen gaat makkelijk met zaad -verlangt volle zon -verlangt goed doorlatende grond, groeit in alle grondsoorten -matig met kunstmest, bij intensieve teelt sterven planten af inde zomer -veel last van slakken Anigozanthos preissii -niet groeikrachtig, met name voor wat betreft de blad- en wortelontwikkeling -bloemstelen tot 60cm -de oranje bloemen zijn de grootste van dekangoeroepootjes -vermeerderen met zaad gaat erg moeilijk -verlangt een plek half inde schaduw -groeit inde natuur op zanderige grond -de planten zijnkort levend en moeilijk in cultuur -geschikt voor produktie van hybriden, veel gebruikt voor soortkruisingen Anigozanthos rufus, Espérance paw -lijkt op A. pulcherrimus (deze heeft 1 meter lange,rode bloemstelen en goudgele bloemen), maar heeft rode bloemen -bloeit inde zomer -vermeerderen met zaad -verlangt volle zon -en goed doorlatende zanderige grond -kan tegen lichte vorst (-7 C) Anigozanthos viridis, green kangaroo paw -heeft bijna cilindrisch (uiachtig) fijn blad tot 30 cm lang dat niet afsterft -bloemstelen worden cm hoog, -bloemen zijn alleenstaand, de bloemkleur is helder groen -bloeit in winter en voorjaar -vermeerderen met zaad of door scheuren -verlangt volle zon -kan tegen slecht doorlatende grond, tolereert vochtige omstandigheden, komt in de natuur voor opvochtig zand, vooral in winter nat Macropidia fuliginosa,black kangaroo paw -bladeren cm lang aan dikke wortelstok -vertakte bloemstelen tot 1 meter hoog -groene bloemen zijn aan de buitenkant beroet,bedekt met zwarte, wollige haren, aan debinnenkant zitten gele of witte haren -vermeerderen door jaarlijks te scheuren, weefselkweek -verlangt een warme plek inde volle zon -verlangt goed doorlatende grond, zand of gravel -in potten te telen -heeft last van inktvlekkenziekte -zeer gevoelig voor fosfor

5 TEELT Grond,waterenbemesting Kangoeroepootjesverlangeneengoeddoorlatende,luchtigegrond. Indegroeiperioderuimwatermeteenlaagzoutgehalte.Indiendeplantenin derust-periodegeraken,geenofweinigwater.geennattevoeten.geen water opdeplanten,ofzorgendatdeplantensnel kunnenopdrogen. Regelmatig bijmesten,voorzichtigmetfosfor. Deplantenreagerenop bemesting,maarbijforcerenkunnendeplantenterugvallenen doodgaan. Temperatuur Voorzaailingenisdebestetemperatuurdag/nacht20/l2 C.Zereagerendan positiefop waterenbemesting (Hagiladi, 1983). Geadviseerdwordteenwintertemperatuurdag/nachtvan17/15 Cenindezomer 20/17 C.Voorbloeiisdebestetemperatuur indewinter15/12 C, maarbij dezelagetemperaturenkunnenmeerverdroogdebloemen voorkomen. Voor vegetatievegroeiiseenhogeretemperatuurbeter, maardankunnener problemenontstaanbijdebloemknopontwikkeling (Krogt, 1976, 1977, 1978). Nietteveeltemperatuurschommelingen inde kas. Bijtweemaandenoudezaailingengafeenkoudebehandeling van10 C, gedurende éénmaand 17uurperetmaal (van14.00tot7.00uur,overdag25 Cen 80% schaduw),eensnellereontwikkelingmetdientengevolgemeerscheuten, meer bloemendandeonbehandelde planten (Hagiladi, 1983).Eenlageretemperatuur geeftschadeaande bloemen. Licht Kangoeroepootjesverlangeneenhogelichtintensiteit,veel zon. Deplantenreagerennietop daglengte. Bloei Bloeiwordtbeïnvloeddoordetemperatuur (zieboven). Bloeiwordtniet beïnvloeddoordaglengte. Deplantenhebbenhogelichtintensiteitnodig. InIsraëlvondbloemdifferentiatieplaatsinfebruari (Hagiladi,1983) Bijdelangsteligesoortenwordendebloemstelengesteunddoor netten. Hetbestesnijstadiumisalsaanelkezijtroséénbloemopenis. Debloemen dienensnelop waterte worden gezet. Verpotten,schoonmaken In Australiëwordendeplantenaanheteindevandezomerofindeherfst overgepot, alsdeoudewortelsafstervenendenieuwewordengevormd. Eendeel vandeoude wortelswordenverwijderdvooropnieuwoppotten.indiennodig kunnendeplantenwordengescheurd. Nadebloeialsdebloemsteelafsterftenhetbladminderwordt, kunnende bladerenwordenverwijderdvandescheutendie hebbengebloeid.somsdoet men ditdoordeplantenin hungeheelterugtesnoeien.iederescheutbloeit slechts éénmaal. Bijdoortelenvan kangoeroepootjes kunnenproblemenindezomermaanden optredenalsdeplantenovergaanin hunvannaturegewonerust-periode.

6 Vermeerderen Vermeerderendoorzaadgaatsomsmoeilijk.Zaaieninjanuariinontsmette (gestoomde)zaaigrond bij18-20 C. Éénmaalverspenen (grootte3-5 cm), daarna ineen10cm-pot.inoktoberuitplanteninde kasofingroterepotten (Krogt, 1976).Hetzaadisnietaltijdevenkiemkrachtig,kiemingvindtmeestalplaats binnen25dagen. Voorbehandelingvanzaad:1-2uurineenwaterbadbij13-16 C (Wilkins,1985). Hetresultaatvanscheurenis wisselend,afhankelijkvandesoort.goedte scheurenzijniniedergeval A.flavidus, A.manglesiien A.viridis. Moeilijk tescheurenzijn A.rufus, A.pulcherrimusen M.fuliginosa.Plantenworden opgerooid indeherfst, waarbijhetbladen eendeelvandewortelswordt verwijderd.hiernawordendeplantenincaptangedoopteneenmaandbewaard bij 2 C. Hetresultaatis10-15nieuweplanten (Watkins,1985). Weefselkweekwordtsteedsvakerenmetsuccestoegepast. Deop het ProefstationAalsmeeraanwezigeplantenvan A.gabrielae, A.humilisen M. fuliginosazijnophetcowtte Lissevermeerderdmetbehulpvan weefselkweek. Deovergangvandebuisnaardepotgafgeengroteproblemen. Ziektenenplagen Spint,tripsenluis komenvoor.zegeven weinigschadeaande bloemen. Bestrijdingproefsgewijsuitvoerenomdatdegevoeligheidvoormiddelenniet bekendis. Fusariumoxysporum,grondwordtvoorafontsmetmet nitral. Inktvlekkenziekte (inkdisease) wordtveroorzaaktdooreen schimmel, Dreschleria irisid (Wrigley,1983,blz 71). Treedtveelopbijongunstige klimaatomstandigheden en/ofverkeerdeteeltmaatregelen.ookwordtwelbeweerd datzwartwordenvanbladerenonderstress-omstandighedenveroorzaaktwordt dooreenandereschimmeldandeinktvlekkenziekte. Vaakvolgteensecundaireaantastingvan Botrytis. VooralA.manglesiien A.viridiszijngevoeligvoorPythium,Fusariumen Sclerotinia (Crownenrootrotting fungi), eninktvlekkenziekte.hetzijn weiniggroeikrachtigesoorten. Tegeninktvlekkenziekte isdoorhybridisering enselectieeenhogematevan resistentieverkregenindebush GemsvanBiotech. Ditzijnmeestal groeikrachtigeplanten. Slakkenkunnenveelschadeaandebloemenaanbrengen. Ervaringenenvoortgangonderzoek Dein Aalsmeeraangekomenplantenvan A.flavidusgroeidenineersteinstantie zeertraag, maarin meikwamhierverbeteringinenzijndeplantengescheurd. Degroeiisnogsteedsgoed. Deplantenhebbennognietgebloeid.Metdeze soortisalteeltonderzoekverricht (Krogt, 1976, 1977, 1978).Erzijngeen plannenomditonderzoekweeropte pakken. VandesoortenA.gabrielae, A.humilisen M.fuliginosazijnselectiesuit AustraliëovergebrachtalsweefselkweekplantenenophetCOWTte Lisse vermeerderd.ophet Proefstationzijndeplantjesuitdebuisopgeplant. De aanslagwasgoed.zowel A.gabrielaeals A.humilisbloeienmomenteel volop. Beidesoortenzijngeschiktalspotplant. Metaanvullend teeltonderzoekkande teeltwordengeoptimaliseerd.m.macropidiabloeitnog niet. Deaanwezigeplantenenhetzaadzijnbeschikbaarvoorveredelingsonderzoekop hetivtte Wageningen.

7 GEBRUIKTELITERATUUR 1. Hagiladi, A. (1983),Influenceoftemperatureanddaylengthongrowthand floweryieldof A. manglesii, Hort. Science, Vol18(3)1983, p Krogt, Th.v.d. (1976), Anigozanthos,eendecoratieve snijbloem, Vakblad voordebloemisterij, 51/52,33 3. Krogt, Th.v.d. (1976, 1977, 1978),Anigozanthos, Jaarverslagen ProefstationvoordeBloemisterijin Nederland. 4. Motum, G.J.andP.B.Goodwin (1985), Kangaroopawsas acutflowerrowcrop in NSW,Austr. Hort. (1985)83(6), p Turner, M. (1986),Kangaroopaws: Gemsofthebush, Gardenscene,aug 1986, P Watkins,P.A.andR.W.Shephert (1985),Rhizomadivisionofkangaroo paws, AnigozanthosspandMacropidiafuliginosa, Acta Hortic,166 7.Wilkins, H.F. (1985),Anogozanthos,CRCHandbookofFlowering, VolI, AbrahamH.Halevy,1985, p Wrigley,J.W.and M.Fagg (1983),AustralianNative Plants, Collins, Sydney,2nded.ISBN

8