LOKALE KLIMAATAMBITIES

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "LOKALE KLIMAATAMBITIES"

Transcriptie

1 LOKALE KLIMAATAMBITIES Welke lokale klimaatambities heeft u? Tijdens de Nationale Klimaattop op 26 oktober worden diverse lokale klimaatambities uitgesproken op verschillende thema s. Waarvoor maakt uw gemeente, provincie of waterschap zich sterk? Op woensdag 26 oktober organiseert het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de Nationale Klimaattop in Rotterdam. Onder andere premier Mark Rutte en staatssecretaris Sharon Dijksma zullen aanwezig zijn. Het doel van deze dag is om de afspraken van de Klimaattop in Parijs om te zetten in concrete acties. Dit zal met name gebeuren tijdens vele sessies in de middag. Op dit moment is het precieze programma nog niet bekend. Dit zal worden gecommuniceerd in week 39. Bestuurders van diverse gemeenten, provincies, waterschappen en Rijkswaterstaat zullen ambities uitspreken en tekenen met betrekking tot onderstaande onderwerpen. Deze ambities staan niet topdown vast, u kunt deze zelf bottom-up aangeven. U kiest zelf voor welk onderdeel, voor welk percentage in welk jaar enz. u tekent, waardoor de ambitie geheel op maat te maken is. In veel decentrale overheden hebben de volksvertegenwoordigers en/of de bestuurders al concrete doelen en activiteiten vastgesteld. Deze zijn bij uitstek geschikt om op de Klimaattop herbevestigd te worden. U laat dan aan de Nederlandse samenleving zien welke bijdrage u aan de nationale en internationale ( Parijs ) doelen levert. Door deze bijdrage uit te dragen, wordt het voor andere partijen duidelijker welke ambities u heeft en hoe zij u daarbij kunnen helpen. Die hulp kan bestaan uit: - Samenwerking tussen overheden met soortgelijke ambities, die Rijkswaterstaat, VNG, IPO, UvW en andere partijen kunnen organiseren; - Bestaande ondersteuning vanuit het Rijk, die beter gefocust kan worden op overheden die op de Klimaattop hun ambities uitspreken; - Interesse en investeringen van bedrijven, die zelf ook ambities hebben. Anderzijds zorgt het uitdragen hopelijk ook voor meer lokaal en regionaal commitment: niet alleen de lokale samenleving, maar de hele Nederlandse samenleving rekent op uw bijdrage. We gaan graag met u in gesprek over onderstaande doelen en ambities. Rijkswaterstaat brengt de voortgang van de meeste doelen en ambities in opdracht van het ministerie van IenM in beeld via de Klimaatmonitor. Deze indicatoren zijn oranje gemarkeerd. U hoeft deze dus niet te administreren en rapporteren, u krijgt deze gegevens van ons. Tegelijk kunt u nu al deze gegevens inzien voor de afgelopen jaren en bepalen of u op koers ligt om uw doelen te bereiken. Of om te bepalen welke doelen realistisch zijn. U vindt de indicatoren via het nieuwe Dashboard van de Klimaatmonitor: en uiteraard via de bestaande database van de Klimaatmonitor: Voor Openbare Verlichting geldt dat we in samenwerking met gemeenten, provincies en waterschappen de monitoring uitvoeren. Ook deze indicatoren zijn oranje gemarkeerd. Alle ambities zijn geformuleerd in termen van Gemeenten, maar u kunt hier uiteraard ook Provincie of Waterschap lezen. 1

2 Gemeente als grondgebied Gemeente bespaart in 2017 % op het gasverbruik van haar gehele grondgebied Gemeente bespaart in 2017 % op het elektriciteitsgebruik van haar gehele grondgebied Gemeente verhoogt het percentage hernieuwbare elektriciteit op haar gehele grondgebied naar % in 2020 (verplichte indicator Besluit Begroting en verantwoording 2016) Gemeente verhoogt het percentage hernieuwbare warmte op haar gehele grondgebied naar % in 2020 Toelichting: Veel gemeenten hebben de doelstelling om in de toekomst energie- of klimaatneutraal te worden. Om deze doelstelling te bereiken, moeten zij hier en nu stappen zetten. Deze stappen zijn te beschouwen als mijlpalen op weg naar neutraliteit. Een deel van de gemeenten heeft via onderzoek van het potentieel en backcasting vanuit de gewenste doelen realistische mijlpalen vastgesteld voor de komende jaren. Deze mijlpalen komen in aanmerking om als lokale ambitie op de Klimaattop uitgesproken te worden. Woningen Gemeente bespaart in 2017 % op het gasverbruik van de bestaande woningvoorraad Gemeente bespaart in 2017 % op het elektriciteitsgebruik van de bestaande woningvoorraad Gemeente dringt in 2020 energiearmoede (aandeel gezinnen met energiequote > 10 %) met 10 % terug Gemeente initieert in samenwerking met de netbeheerder een project gericht op energietransitie bij huishoudens met lagere inkomens. Gemeente verduurzaamt in wijk of complex in samenwerking met de netbeheerder de energieinfrastructuur Gemeente start stads- of dorpsvernieuwing in wijk of buurt en realiseert daarmee.. % energiebesparing Gemeente maakt prestatieafspraken met woningcorporatie, waarbij de woningcorporatie haar woningen renoveert naar label.. en de gemeente investeert in de openbare ruimte rond deze woningen Toelichting: Veel gemeenten beschouwen de bestaande woningvoorraad als één van de belangrijkste sectoren in hun klimaatbeleid. Energiebesparing en hernieuwbare opwek dragen niet alleen bij aan de energie- en klimaatdoelen, maar zorgen ook voor forse financiële besparingen en lokale investeringen. Daarnaast zorgt het ervaar dat huishoudens met een laag inkomen makkelijker hun energierekening kunnen betalen en geen betalingsachterstand oplopen. Tevens zorgt energierenovatie op wijkniveau onder andere voor gezondere gebouwen, toegenomen leefbaarheid op wijkniveau en werkgelegenheid. De meeste gemeenten hebben concrete doelen vastgesteld voor de komende jaren. Deze doelen komen in aanmerking om als lokale ambitie op de Klimaattop uitgesproken te worden. 2

3 Bedrijven Gemeente bespaart in 2017 % op het gasverbruik van haar bedrijven/branche Gemeente bespaart in 2017 % op het elektriciteitsgebruik van haar bedrijven/branche Gemeente bespaart in 2017 % op het gebruik van voertuigbrandstoffen van haar bedrijven/branche Toelichting: Gemeenten hebben de bevoegdheid om bedrijven via de Wet Milieubeheer te bewegen te investeren in energiebesparing. Vaak is deze bevoegdheid gedelegeerd naar een Omgevingsdienst. Veel gemeenten voeren daarnaast een stimuleringsbeleid uit ( wortel en stok ). De doelen die gemeenten met deze activiteiten willen bereiken komen in aanmerking om als lokale ambitie op de Klimaattop uitgesproken te worden. Hernieuwbare energie Gemeente wekt in 2020 TJ hernieuwbare elektriciteit op op haar grondgebied Gemeente wekt in 2020 TJ hernieuwbare warmte op op haar grondgebied Gemeente verhoogt het percentage hernieuwbare elektriciteit op haar grondgebied naar % in 2020 Gemeente verhoogt het percentage hernieuwbare warmte op haar grondgebied naar % in 2020 Gemeente wekt in 2020 TJ hernieuwbare energie op op haar eigen gronden en gebouwen Gemeente onderzoekt het potentieel voor zonnevelden of andere grootschalige hernieuwbare energie-opties en reserveert ruimte in bestemmingsplannen voor.. % van dit potentieel Gemeente zorgt dat in 2020 voor euro lokale maatschappelijke financiering van hernieuwbare energie is gerealiseerd Toelichting: Hernieuwbare energie is een onmisbare schakel om te komen tot energieneutraliteit. Gemeenten spelen een essentiële rol, omdat het maken van grote stappen via bijvoorbeeld windparken en zonnevelden goede ruimtelijke inpassing vereist. Daarnaast zijn gemeenten zelf eigenaar van gronden en infrastructuur, waarop zij zelf hernieuwbare energie kunnen (laten) ontwikkelen en daar zelf de financiële revenuen van kunnen plukken. Ook zijn gemeenten in positie om bij de ontwikkeling van hernieuwbare energie eisen te stellen aan maatschappelijk draagvlak en participatie, zodat niet alleen de lasten, maar ook de lusten bij de lokale bevolking terecht komen. Deze lusten kunnen oplopen tot significante bedragen. Zonnevelden en windparken vergen miljoenen aan investeringen, die zichzelf gedurende de levensduur ruimschoots terugverdienen. Het potentieel voor hernieuwbare opwek, en dus de mogelijke bijdrage aan de nationale doelen, verschil enorm per gemeente. Momenteel zijn er bijvoorbeeld ca. 10 gemeenten die evenveel of zelfs veel meer elektriciteit opwekken dan ze zelf gebruiken, terwijl er ook gemeenten zijn die slechts 0,1 % van hun gebruik zelf opwekken. De realistische bijdragen die gemeenten op basis van hun potentieel aan de nationale doelstellingen willen leveren, komen in aanmerking om als lokale ambitie op de Klimaattop uitgesproken te worden. 3

4 Openbare verlichting Gemeente... realiseert in 2020 minimaal 20% absolute energiebesparing bij OVL en VRI s ten opzichte van 2013 (doelstelling Energieakkoord). Gemeente... past vanaf nu alleen nog led toe in OVL en VRI s bij vervanging, reconstructie en nieuwbouw van verlichting Gemeente... heeft 100% led in OVL en VRI s in jaar. Gemeente... heeft minstens 40% slim energiemanagement (dimmen of anders schakelen dan zonnewende) in de OVL in Gemeente... maakt haar energieverbruik OVL, percentage energiezuinige OVL en percentage slimme OVL jaarlijks openbaar via de Klimaatmonitor. Toelichting: Openbare Verlichting is een zeer zichtbare vorm van energiegebruik en daarmee een visitekaartje van de rol die gemeenten spelen m.b.t. klimaatdoelen. In de meeste gemeenten is het elektriciteitsgebruik van Openbare Verlichting een significant onderdeel, zo niet de grootste post, op de eigen elektriciteitsrekening. Tegelijk zetten veel gemeenten al forse stappen in energiebesparing, door bijv. ledverlichting toe te passen, dynamisch te verlichten enz. Naast energiebesparing kan dit ook een besparing op onderhoud opleveren. De doelstellingen die gemeenten hebben geformuleerd voor hun Openbare Verlichting komen in aanmerking om als lokale ambitie op de Klimaattop uitgesproken te worden. Mobiliteit Gemeente realiseert bij vervanging/aanbesteding eigen wagenpark, transport en zakelijke reizen stappen richting zero-emissie mobiliteit (bv. 20 % emissiereductie) Gemeente stimuleert en faciliteert de keuze van burgers en bedrijven voor (elektrisch) fietsen, lopen, Openbaar Vervoer en deelauto s en zorgt daarmee voor % minder autokilometers in Gemeente zorgt dat het aantal elektrische laadpunten en vulpunten voor biobrandstoffen toeneemt met % in 2020 Gemeente zorgt dat het aantal deelauto s toeneemt met % in 2020 Toelichting: Mobiliteit zorgt voor 20 tot 30 % van de totale CO2-uitstoot. In een huishouden is (auto)- mobiliteit na ruimteverwarming de grootste energieverbruiker en -kostenpost. Verduurzaming van mobiliteit heeft positieve effecten op bereikbaarheid, gezondheid en de lokale economie. Verduurzaming kan bereikt worden via de 3 V s: Verminderen (volume), Veranderen (modaliteit) en verduurzaming (brandstoffen en voertuigen). Gemeenten spelen een rol bij het verduurzamen van de mobiliteit, zowel hun eigen mobiliteit als die van de burgers en bedrijven op hun grondgebied. De doelstellingen die gemeenten hebben geformuleerd voor hun mobiliteit komen in aanmerking om als lokale ambitie op de Klimaattop uitgesproken te worden. 4

5 Samenwerking met waterschap en Rijkswaterstaat Gemeente onderzoekt met waterschap, provincie en Rijkswaterstaat de technische en maatschappelijke haalbaarheid van warmte- en/of koudewinning uit oppervlakte-, riool- en grondwater als hernieuwbare bron en realiseert % van het resulterende potentieel. Gemeenten en provincies in regio richten een overleg- en afstemmingsproces met onder andere waterschappen in, waarin zij de kansen voor Hernieuwbare Energie vroegtijdig signaleren en zorgen dat onnodige belemmeringen in Ruimtelijke Ordening en vergunningverlening weggenomen worden. Toelichting: De waterschappen hebben zich reeds gecommitteerd aan doelstellingen, zoals zorgdragen dat zij 40 % van hun eigen energiegebruik zelf hernieuwbaar opwekken. Verschillende waterschappen hebben deze doelstelling al bereikt en zijn op weg naar energieneutraliteit. Daarnaast zijn er veel mogelijkheden voor hernieuwbare energie op assets als dijken, gronden en RWZI s van waterschappen die kans bieden voor de energieambities van andere overheden. Waterschappen en gemeenten hebben elkaar nodig voor de realisatie (vooral met de komst van de Omgevingswet) én voor het realiseren van de energietransitie op regionaal niveau. Rijkswaterstaat en de Unie van Waterschappen hebben ook het potentieel aan warmte en koude in het oppervlakte water in kaart gebracht. Gemeenten die deze forse potentiëlen als kans zien en bereid zijn om deze met hun waterschap en Rijkswaterstaat te verzilveren kunnen dit als lokale ambitie op de Klimaattop uitspreken. Gemeentelijke bedrijfsvoering Gemeente bespaart in 2017 % op het gasverbruik van haar eigen bedrijfsvoering Gemeente bespaart in 2017 % op het elektriciteitsgebruik van haar eigen bedrijfsvoering Gemeente verhoogt het percentage hernieuwbare elektriciteit in haar eigen bedrijfsvoering naar % in 2020 door zelf elektriciteit op te wekken Gemeente verhoogt het percentage hernieuwbare warmte in haar eigen bedrijfsvoering naar % in 2020 door zelf warmte op te wekken Gemeente realiseert bij vervanging/aanbesteding eigen wagenpark, transport en zakelijke reizen stappen richting zero-emissie mobiliteit (bv. 20 % emissiereductie) Gemeente certificeert zich in 20xx op de CO2-prestatieladder of vergelijkbaar Gemeente stelt minimumeisen bij inkoop Gemeente gaat de CO2-prestatieladder inzetten bij meer aanbesteding (naast werken zijn aanbestedingen voor afvalinzameling en ICT interessant!) Toelichting: Last but not least, gemeenten hebben net als alle andere bedrijven en organisaties een eigen bedrijfsvoering. Naast Openbare Verlichting zijn er vele andere onderdelen waar energie bespaard of zelf opgewekt kan worden, zoals het vastgoed, het eigen wagenpark, aanbestedingen, inkoop enz. De doelstellingen die gemeenten hebben geformuleerd voor hun eigen bedrijfsvoering komen in aanmerking om als lokale ambitie op de Klimaattop uitgesproken te worden. 5

6 Laat het ons weten Welke van deze ambities zou een bestuurder van uw gemeente, provincie of waterschap kunnen uitspreken tijdens de Klimaattop? Heeft u nog andere ambities hier niet genoemd zijn? Wij horen dit graag via lka@rws.nl. Wilt u ook doorgeven wat de naam en het adres zijn van de bestuurder die namens uw gemeente, provincie of waterschap bij de Klimaattop op 26 oktober aanwezig kan zijn? Bij voorbaat dank! 6

Duurzame mobiliteit. Integraal werken aan klimaatbeleid, luchtkwaliteit en goed mobiliteitsbeleid WOW-dag Martien Das Rijkswaterstaat WVL

Duurzame mobiliteit. Integraal werken aan klimaatbeleid, luchtkwaliteit en goed mobiliteitsbeleid WOW-dag Martien Das Rijkswaterstaat WVL Duurzame mobiliteit Integraal werken aan klimaatbeleid, luchtkwaliteit en goed mobiliteitsbeleid WOW-dag 2017 Martien Das WVL De uitdaging Mobiliteit zorgt voor gemiddeld ca 20% CO2-emissie, 1/3 van energievraag

Nadere informatie

Energieakkoorddoelstellingen. openbare verlichting: stand van zaken. Dyana Loehr 29 januari 2015 Dyana.Loehr@rws.nl

Energieakkoorddoelstellingen. openbare verlichting: stand van zaken. Dyana Loehr 29 januari 2015 Dyana.Loehr@rws.nl Energieakkoorddoelstellingen openbare verlichting: stand van zaken Dyana Loehr 29 januari 2015 Dyana.Loehr@rws.nl SER Energieakkoord voor Duurzame groei: Doelen: Gemiddeld 1,5% energiebesparing per jaar

Nadere informatie

SER Energieakkoord voor Duurzame groei:

SER Energieakkoord voor Duurzame groei: Energieakkoorddoelstellingen openbare verlichting: stand van zaken Dyana Loehr 29 januari 2015 Dyana.Loehr@rws.nl SER Energieakkoord voor Duurzame groei: Doelen: Gemiddeld 1,5% energiebesparing per jaar

Nadere informatie

Energierapport Gemeente Lingewaard. Genereerdatum:

Energierapport Gemeente Lingewaard. Genereerdatum: Energierapport Gemeente Lingewaard Genereerdatum: 20-05-2017 Algemeen Het Energierapport is een automatisch gegenereerd rapport met een momentopname van gegevens uit de Lokale Energie Etalage over de gemeente

Nadere informatie

SER Energieakkoord voor Duurzame groei:

SER Energieakkoord voor Duurzame groei: Energieakkoorddoelstellingen openbare verlichting Dyana Loehr 19 januari 2015 Dyana.Loehr@rws.nl SER Energieakkoord voor Duurzame groei: Doelen: Gemiddeld 1,5% energiebesparing per jaar 100 Petajoule energiebesparing

Nadere informatie

Ambities voor openbare verlichting

Ambities voor openbare verlichting Ambities voor openbare verlichting Energiebesparingsdoelstellingen Energieakkoord 5 maart 2014 SER Energieakkoord voor Duurzame groei 6 september 2013 gepresenteerd Basis voor een breed gedragen, robuust

Nadere informatie

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 1 edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2016: het edup

Nadere informatie

30196 Duurzame ontwikkeling en beleid. Brief van de minister van Infrastructuur en Milieu. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

30196 Duurzame ontwikkeling en beleid. Brief van de minister van Infrastructuur en Milieu. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 30196 Duurzame ontwikkeling en beleid Nr. 459 Brief van de minister van Infrastructuur en Milieu Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 5 juni 2016 Met deze brief informeer

Nadere informatie

SER Energieakkoord voor Duurzame groei

SER Energieakkoord voor Duurzame groei Energieakkoord-doelstellingen OVL en VRI s, Dyana Loehr, 10 september 2014 1 Energieakkoorddoelstellingen openbare verlichting en verkeersregelinstallaties Dyana Loehr 10 september 2014 SER Energieakkoord

Nadere informatie

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld

Nadere informatie

Energieakkoord-doelstellingen openbare verlichting en verkeersregelinstallaties

Energieakkoord-doelstellingen openbare verlichting en verkeersregelinstallaties Monitoren en benutten Energieakkoord OVL Agenda: 10:00 Toelichting op het Energieakkoord, de OVL-doelstellingen en de rol van Rijkswaterstaat (Dyana Loehr) Waarom is het IGOV aangehaakt (Arthur Klink)

Nadere informatie

Energieakkoorddoelstellingen. openbare verlichting: Stand van zaken. Dyana Loehr 21 januari 2016 Dyana.Loehr@rws.nl

Energieakkoorddoelstellingen. openbare verlichting: Stand van zaken. Dyana Loehr 21 januari 2016 Dyana.Loehr@rws.nl Energieakkoorddoelstellingen openbare verlichting: Stand van zaken Dyana Loehr 21 januari 2016 Dyana.Loehr@rws.nl SER Energieakkoord voor Duurzame groei (2013) Basis voor breed gedragen, robuust, toekomstbestendig

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein Datum 08 augustus 2017

Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein Datum 08 augustus 2017 Gemeenteraad 2017-272 Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein 2040 Datum 08 augustus 2017 Raadsvoorstel Afdeling Ruimtelijk Domein Portefeuillehouder mr. ing Peter W.M. Snoeren Onderwerp Routekaart

Nadere informatie

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner De eerste transitie naar aardgas Klimaattop dec 2018 en rapport IPCC oktober 2018 Zuid Korea Intergovernmental

Nadere informatie

ROUTEKAART DUURZAAM OSS

ROUTEKAART DUURZAAM OSS ROUTEKAART DUURZAAM OSS 2025-2030 Duurzaam Oss Alle gemeentelijke gebouwen energieneutraal of energieleverend in 2025 Bestaande woningen en gebouwen energiezuiniger maken Verduurzamen verkeer en vervoer

Nadere informatie

edup 2015 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn januari 2016

edup 2015 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn januari 2016 1 edup 2015 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn januari 2016 2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2015: het edup

Nadere informatie

Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting

Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting Verduurzamen gemeentelijk openbare verlichting Ridderkerk, 20 februari 2018 Inhoud Voorwoord... 3 1 Onze visie op openbare verlichting... 4 2 Onze uitgangspunten... 4 2.1 Beleid... 4 2.2 Richtlijnen openbare

Nadere informatie

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden, Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant Geachte bestuursleden, De decentrale overheden (gemeenten, waterschappen en provincies) werken vanaf het najaar 2018 in 30 regio s aan

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012

Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012 Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012 Sabine van Galen-Avegaart Agenda 1. De opgave Zutphen energieneutraal 2. Resultaat van ons beleid in cijfers 3. Wat hebben we in 2010-2011

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering : 22 januari 2013 Agendanummer : 15 Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : H.J.M. Schrijver : Beleid en Projecten : Schutten Voorstel aan de raad Onderwerp : Nota Langedijk

Nadere informatie

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei

Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug

Nadere informatie

Overijssel maakt werk van nieuwe energie!

Overijssel maakt werk van nieuwe energie! Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

Energie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel

Energie in de provincie Utrecht. Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Energie in de provincie Utrecht Een inventarisatie van het energiegebruik en het duurzaam energie potentieel Doel van Onderzoek Dit onderzoek dient om: 1. Een nieuw overzicht samen te stellen van het energiegebruik

Nadere informatie

Regio Stedendriehoek

Regio Stedendriehoek Regio Stedendriehoek 1 Energieneutrale regio Energietransitie Stedendriehoek Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst,Zutphen Netbeheer en Duurzame Gebiedsontwikkeling Pieter van der Ploeg, Alliander

Nadere informatie

Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285

Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285 Hoe kijkt de Nederlander tegen het aankomende klimaat- en energieakkoord aan? Nathalie Vermeij 2 mei 2018 H5285 Inhoudsopgave 1 De bekendheid met en het belang van het klimaat- en energieakkoord 5 2 Drijfveren

Nadere informatie

Rapportage monitoring CO2 emissie en Energiebesparing gemeente Kerkrade 2012. CO2 emissie gemeente Kerkrade

Rapportage monitoring CO2 emissie en Energiebesparing gemeente Kerkrade 2012. CO2 emissie gemeente Kerkrade Rapportage monitoring CO2 emissie en Energiebesparing gemeente Kerkrade 2012 CO2 emissie gemeente Kerkrade Afdeling Milieu en Bouwen gemeente Kerkrade januari 2013 INHOUDSOPGAVE: Inhoud 1. Inleiding...

Nadere informatie

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.

Nadere informatie

Westvoorne CO 2 - uitstoot

Westvoorne CO 2 - uitstoot Westvoorne CO 2 - uitstoot De grafiek geeft de CO 2-uitstoot verdeeld over de hoofdsectoren over de jaren 2010 tot en met 2013. Cijfers zijn afkomstig uit de Klimaatmonitor van RWS. Cijfers over 2014 zijn

Nadere informatie

openbare verlichting

openbare verlichting Duurzame Verlichtingstafel financiering Programma: 13:30 Opening Martijn Vroom Welkom Kees Geldof, gastheer gem. Utrecht 13:35 Energieakkoorddoelen OVL, Dyana Loehr 13:55 Financiering OVL Utrecht, Hilde

Nadere informatie

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?

2-7-2014. Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? Energieakkoord voor duurzame groei Juli 2014 WERK IN UITVOERING Ed Nijpels Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen? 1 Waarom een Energieakkoord? Perspectief Consistentie Ambitie Realiteit Groei

Nadere informatie

Minder emissies, betere bereikbaarheid. Haags Milieucentrum, 26 februari 2013 Huib van Essen, manager Verkeer, CE Delft

Minder emissies, betere bereikbaarheid. Haags Milieucentrum, 26 februari 2013 Huib van Essen, manager Verkeer, CE Delft Minder emissies, betere bereikbaarheid Haags Milieucentrum, 26 februari 2013 Huib van Essen, manager Verkeer, CE Delft Overzicht CE Delft Mobiliteit kost ons veel Mogelijkheden CO 2 -reductie transport

Nadere informatie

FACTCHECKER OVER MORGEN

FACTCHECKER OVER MORGEN FACTCHECKER OVER MORGEN De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. De hoogste tijd om in beweging te komen. Werk te maken van de leefbare stad, van elektrisch

Nadere informatie

Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET)

Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) Startbijeenkomst Energiestrategie Midden-Holland Woensdag 22 juni 2016 Workshopronde I sessie C Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) GR: samenwerking van

Nadere informatie

de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie

de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie 1 Alliander is van jou Wij staan voor een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft

Nadere informatie

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo Vergadering d.d. Agendapunt: 20 november 2018 Zaaknummer: 534361 Portefeuillehouder : J. Gopal Openbaar Besloten : R.A. Kraaijenbrink Team : Maatschappij

Nadere informatie

CONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5

CONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5 Blad 1 van 5 Hoogeveen deelprogramma Diep Onder Drenthe 1. WKO installatie BVG/CH/Raadhuis 2. WKO installatie 1. Een WKO installatie in het BVG/CH/Raadhuis. 2. Duidelijkheid over de haalbaarheid van een

Nadere informatie

AMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND

AMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Opsterland. Nr. 25469 16 februari 2017 AMBITIEDOCUMENT ZONNE-ENERGIE UITWERKING OMGEVINGSVISIE - GEMEENTE OPSTERLAND 1.INLEIDING ZONNE-ENERGIE IN OPKOMST Het

Nadere informatie

Ontwerp Gezonde Systemen

Ontwerp Gezonde Systemen Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden

Nadere informatie

Aanpak energietransitie Gemeente Helmond

Aanpak energietransitie Gemeente Helmond Aanpak energietransitie Gemeente Helmond Conferentie Versnellingsagenda 3 dagen 120 mensen, bont palet van Helmonders bedrijfsleven, woningcorporaties, onderwijs, duurzame ondernemers, energieclub Helmond

Nadere informatie

Gemeente Ede energieneutraal 2050

Gemeente Ede energieneutraal 2050 De gemeente Ede wil uiterlijk in 2050 energieneutraal zijn. Dit betekent dat we alle energie die in onze gemeente wordt gebruikt op een schone (hernieuwbare) manier willen opwekken. Dat doen we het liefst

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

Duurzaamheid, Energie en Milieu

Duurzaamheid, Energie en Milieu Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden

Nadere informatie

Energieakkoord, gevolgen voor lokale energie. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen

Energieakkoord, gevolgen voor lokale energie. Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Energieakkoord, gevolgen voor lokale energie Inspiratiebijeenkomst Netwerk Duurzame Dorpen Hoofdlijnen Besparing finale energieverbruik van 1,5% per jaar 100 Petajoule* aan energiebesparing in het finale

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Samenvatting en conclusies. 2. Bebouwde Omgeving. 3. Bedrijven & Industrie (inclusief Utiliteitsbouw) 4.

Inhoudsopgave. 1. Samenvatting en conclusies. 2. Bebouwde Omgeving. 3. Bedrijven & Industrie (inclusief Utiliteitsbouw) 4. CO 2 -monitor Haarlem 2013 De CO 2 -monitor heeft sinds 2012 heeft een andere opzet dan voorgaande jaren. Er is nu een management samenvatting waarin de grote lijnen en hoofdconclusies worden weergegeven

Nadere informatie

Monitoring Energieakkoord. Snel gids Invullen monitoringslijst. Snel gids Monitoring OVLVRI Energieakkoord September 2014 Pagina 1

Monitoring Energieakkoord. Snel gids Invullen monitoringslijst. Snel gids Monitoring OVLVRI Energieakkoord September 2014 Pagina 1 Monitoring Energieakkoord Snel gids Invullen monitoringslijst Snel gids Monitoring OVLVRI Energieakkoord September 2014 Pagina 1 Inleiding In het Energieakkoord dat in 2013 is ondertekend door ruim veertig

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder

Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 10 juli 2017 9 n.v.t. wethouder M. Blind Kenmerk 17.003559 *17.003559* Datum B&W-besluit

Nadere informatie

Maak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo

Maak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen

Nadere informatie

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming

Nadere informatie

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Samen geven we richting aan de koers van de NKC Samen geven we richting aan de koers van de NKC ₀ ₀ ₀ In de aanloop naar de klimaattop in Parijs is eind 2014 de Nederlandse Klimaatcoalitie van start gegaan om CO2 reductie bij bedrijven en andere organisaties

Nadere informatie

Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL)

Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL) Gemeentelijk besluit Energiebesparing bij Openbare Verlichting (OVL) Inleiding De primaire functie van openbare verlichting is een bijdrage te leveren aan verkeersveiligheid en de sociale veiligheid op

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

A. Timmerman's IJzerhandel B.V. Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018

A. Timmerman's IJzerhandel B.V. Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018 A. Timmerman's IJzerhandel B.V. Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018 Globale maat CO₂ uitstoot, scope 1 en 2 181 ton Omzet 5 miljoen Euro 36,2 ton/miljoen Euro Personeelsleden 24 FTE 7,54

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert

Nadere informatie

Energieakkoord voor duurzame groei

Energieakkoord voor duurzame groei Energieakkoord voor duurzame groei Netwerkbijeenkomst Duurzame regionale energie Gelderland 15 januari 2014 Lodewijk de Waal Energieakkoord Wie zaten aan tafel? Inhoud presentatie Hoofdlijnen Energieakkoord

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken

Ministerie van Economische Zaken DOORBRAAKPROJECT ICT EN ENERGIE Routekaart doorbraakproject ICT en Energie Ministerie van Economische Zaken Rapport nr.: 14-2884 Datum: 2014-10-15 SAMENVATTING ROADMAP Het kabinet wil dat de uitstoot van

Nadere informatie

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt. CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op

Nadere informatie

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben

Nadere informatie

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.

Nadere informatie

VERSNELLING DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA

VERSNELLING DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA VERSNELLING DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA Raadsmarkt 9 maart 2017 Margreet van der Woude Programma manager Duurzaamheid 2 Beantwoording Raad De Raad heeft aangedrongen op versnelde uitvoering toen het Duurzaamheidsprogramma

Nadere informatie

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Door de vastgestelde energie- en klimaatdoelstelling binnen Europa om in 2050 energieneutraal te zijn, is het voor de hele samenleving maar met name voor bedrijven

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

Startnotitie Klimaatvisie Gemeente Buren

Startnotitie Klimaatvisie Gemeente Buren Startnotitie Klimaatvisie Gemeente Buren Maurik, 21 november 2018 1 Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 De ambitie van Buren... 4 1.3 Deze Startnotitie is de eerste stap... 4 2.

Nadere informatie

Energie audit verslag Certificering op CO 2 -prestatieladdder

Energie audit verslag Certificering op CO 2 -prestatieladdder Energie audit verslag Certificering op CO 2 -prestatieladdder CO 2 -prestatieladder Niek Konijn Holding B.V. Niveau 3 Auteur(s): J.N. Bruinsma (Niek Konijn Holding B.V.) M. de Lange (Nedcon Organisatieadvies

Nadere informatie

Begrotingswijziging 76/17A

Begrotingswijziging 76/17A Begrotingswijziging 76/17A Voorgestelde behandeling : Procedurevergadering : 20 november 2017 Onderwerp Begrotingswijziging gereserveerde middelen Energie voor uitvoering Energietransitie 2018-2019 Aan

Nadere informatie

CO 2 -uitstootrapportage 2011

CO 2 -uitstootrapportage 2011 Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding

Nadere informatie

Routekaart Energietransitie procesafspraken

Routekaart Energietransitie procesafspraken Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers

Nadere informatie

Haarlemmermeers akkoord

Haarlemmermeers akkoord Haarlemmermeers akkoord of met regio? Pieter van der Ploeg Alliander 1 Alliander is van jou 2 Alliander is van jou 3 energietransitie 3 tenminste motieven 4 energietransitie onafhankelijk 5 energietransitie

Nadere informatie

Achtergrond en doel presentatie

Achtergrond en doel presentatie Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines

Nadere informatie

ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN. Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013

ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN. Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013 ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013 Dominiek Vandewiele Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen

Nadere informatie

Energiemanagement Actieplan 2015 CO 2 -Prestatieladder

Energiemanagement Actieplan 2015 CO 2 -Prestatieladder Bijlage E Energiemanagement Actieplan CO2- Prestatieladder Energiemanagement Actieplan 2015 CO 2 -Prestatieladder Sarens Nederland Pagina 28 van 40 E.1 Inleiding Uit CO2 uitstoot berekeningen over 2013

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Een energieneutrale regio in 2050, hoe gaan we dat met elkaar bereiken? Om de CO 2

Een energieneutrale regio in 2050, hoe gaan we dat met elkaar bereiken? Om de CO 2 Een energieneutrale regio in 2050, hoe gaan we dat met elkaar bereiken? Om de CO 2 -uitstoot te beperken zullen we anders met onze beschikbare energie om moeten gaan. Het vereist energiebesparingen, het

Nadere informatie

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen? SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Wat kunnen wij voor u betekenen? Van fossiel naar duurzaam Jeroen Besseling Beleidsmedewerker Duurzaamheid EEN GREEP UIT DE MEDIA DUURZAAMHEIDSAGENDA 2018-2022

Nadere informatie

Van Herk Groep B.V. Doelstelling CO₂-reductie

Van Herk Groep B.V. Doelstelling CO₂-reductie Van Herk Groep B.V. Bestaande uit: Van Herk Groep B.V. Bouwonderneming Stout B.V. Stout Bouwmaatschappij B.V. Herkon B.V. Exploitatiemaatschappij Hebo B.V. Exploitatiemaatschappij Hebo 2 B.V. Exploitatiemaatschappij

Nadere informatie

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015 Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot

Nadere informatie

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven.

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven. 1 Inhoud Inleiding... 3 A. Gemeentelijke gebouwen en maatschappelijk vastgoed... 3 B. Woningen... 4 C. Commerciële dienstverlening (MKB)... 4 D. Industrie en bedrijven... 5 E. Verkeer en Vervoer... 5 F.

Nadere informatie

Den Haag gaat voor klimaatneutraal in 2050

Den Haag gaat voor klimaatneutraal in 2050 Henry Terlouw realiseert ambitieus klimaatbeleid in de Hofstad Den Haag gaat voor klimaatneutraal in 2050 Ga even mee naar het Den Haag van 2050. Deze klimaatneutrale stad heeft volledig emissievrij vervoer.

Nadere informatie

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen Frank de Wit, Wethouder Onderwijs, Sport en Duurzaamheid Huib Bulthuis, huisvesting SCO Leiden, schoolbestuur Eveline Botter, Projectmanager Gemeente Leiden 2 Inhoud

Nadere informatie

Energie Beoordeling Co2 reductie

Energie Beoordeling Co2 reductie Energie Beoordeling Co2 reductie Opgesteld door: Cheryl de Vette VGMK coördinator 2.A.3 Energie Beoordeling 2016 Van Beek Infra Groep B.V. Conform Co2 Prestatieladder 3.0 Datum: 13-5-2016 Inhoud 1. Inleiding...

Nadere informatie

Wijk bij Duurstede, 16 september 2013. Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo. Van: Wethouder Robbert Peek. Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede

Wijk bij Duurstede, 16 september 2013. Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo. Van: Wethouder Robbert Peek. Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede Wijk bij Duurstede, 16 september 2013 Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo Van: Wethouder Robbert Peek Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede behandeld door Jelger Takken toestelnummer 609 bijlagen

Nadere informatie

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 gemeente Bunnik INFORMATIENOTA Aan: Van: De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 Onderwerp: Tussentijdse evaluatie Bunnik Duurzaam In december 2014 heeft de gemeenteraad

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma 2017 en Op weg naar een klimaatneutraal Gemeente Renkum

Uitvoeringsprogramma 2017 en Op weg naar een klimaatneutraal Gemeente Renkum Uitvoeringsprogramma 2017 en 2018 Op weg naar een klimaatneutraal 2040 Gemeente Renkum 1 Inleiding Onderhavig uitvoeringsprogramma geeft een overzicht van projecten en activiteiten die worden gecontinueerd

Nadere informatie

Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Elektriciteit. Versie maart 2017

Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Elektriciteit. Versie maart 2017 Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Elektriciteit 1. Scope/afbakening De productgroep Elektriciteit omvat alle elektriciteit die van het openbare net betrokken wordt door een

Nadere informatie

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013 Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013 Inhoud 1 Aanleiding 1 2 Werkwijze 2 2.1. Bronnen 2 2.2. Kentallen 2 3 CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie 3 4 Ontwikkeling 5 5

Nadere informatie

Elektrisch Rijden Utrechtse Heuvelrug

Elektrisch Rijden Utrechtse Heuvelrug Elektrisch Rijden Utrechtse Heuvelrug 1 Bijdrage van mobiliteit aan de klimaatvoetafdruk van de gemeente Figuur 1: voetafdruk grondgebied gemeente Utrechtse Heuvelrug 350.000 voetafdruk grondgebied 300.000

Nadere informatie

Inhoud. Pagina 2 van 7

Inhoud. Pagina 2 van 7 Energie Audit 2014 Inhoud 1. Introductie... 3 2. Doelstelling... 3 3. Energie-aspecten... 3 Uitstoot door procesemissies... 3 Uitstoot door fabriek installaties... 3 Uitstoot vanuit de kantoorpanden...

Nadere informatie

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen Duopresentatie Hennie Roorda en Tanja Klip 1. Ambities en resultaten waterschappen

Nadere informatie

ECFD/U201400578 Lbr. 14/019

ECFD/U201400578 Lbr. 14/019 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Ondersteuningsprogramma Energie uw kenmerk ons kenmerk ECFD/U201400578 Lbr. 14/019 bijlage(n) 2 datum 20 maart

Nadere informatie

Inventarisatie emissies en evaluatie doelstellingen

Inventarisatie emissies en evaluatie doelstellingen Inventarisatie emissies en evaluatie doelstellingen 2018-1 Inventarisatie emissies 2018-1 Inventarisatie 2018-1 Soort 2017-1 2018-1 Verschil Scope 1 emissie Leasewagenpark 119,26 109,94-7,8% Gasverbruik

Nadere informatie

CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012. Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: 16-aug-2011 Doc.nr: 10.

CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012. Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: 16-aug-2011 Doc.nr: 10. CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012 Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: Doc.nr: 10.A0320 CO 2 -reductierapport Distributielijst Naam B.Bor (Alf) M. Roeleveld (ALF) Accorderingslijst

Nadere informatie

CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan

CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan 2015 CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan Goedgekeurd door: H. van Wijk Auteurs: Y. van der Vlies & L. van Wijk Bedrijf: H. van Wijk transport- en Handtekening: aannemersbedrijf & H. van Wijk

Nadere informatie