Aan de aandeelhouders van Afvalsturing Friesland NV. Leeuwarden, 27 oktober 2016 Onderwerp: stand van zaken kunststof verpakkingsafval

Transcriptie

1 Aan de aandeelhouders van Afvalsturing Friesland NV Leeuwarden, 27 oktober 2016 Onderwerp: stand van zaken kunststof verpakkingsafval Geachte mevrouw, heer, Het kunststof verpakkingendossier is volop in beweging. Op verschillende deelterreinen van dit complexe dossier zijn diverse ontwikkelingen. Door middel van deze brief willen wij u op de hoogte brengen van deze ontwikkelingen en, voor zover mogelijk, de betekenis schetsen van deze ontwikkelingen voor u als gemeente en voor ons als uw partner in het kunststof verpakkingendossier. Tevens gaan wij in deze brief in op een aantal aandachtspunten die samenhangen met de dagelijkse bedrijfsvoering rondom het kunststof verpakkingsafval. In deze brief wordt achtereenvolgens ingegaan op: a. Gescheiden inzameling kunststof verpakkingsafval b. Vermarktingsvergoeding c. Onderzoek naar het aandeel kunststof niet verpakkingen. d. PET-trays. e. Voorraadvorming kunststoffen. f. Resultaten fysieke controle Nedvang. g. Resultaten administratieve controle Nedvang. h. Onderhoudsstop externe sorteerder. Ad a. Gescheiden inzameling kunststof verpakkingsafval 2015 Op grond van de Raamovereenkomst Verpakkingen (hierna: De Raamovereenkomst) faciliteren de Nederlandse gemeenten het verpakkende bedrijfsleven bij het invullen van de producentenverantwoordelijkheid zoals deze is vastgelegd in het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton. De gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval in Nederland gebeurt aan de hand van twee gelijkwaardige systemen: een systeem van bronscheiding en een systeem van nascheiding. De door middel van bron- dan wel nascheiding verkregen hoeveelheid kunststof verpakkingsafval dient aansluitend verder gesorteerd te worden in de vijf voorgeschreven kunststof stromen waarvoor specifieke kwaliteitsnormen, de DKR-normen (zie bijlage A), gelden. De gesorteerde kunststof stromen worden vervolgens afgezet bij de kunststof recyclingindustrie. Omrin is handelsnaam van Afvalsturing Friesland NV Postbus 1622, 8901 BX LEEUWARDEN; Hidalgoweg 5, 8938 BA LEEUWARDEN T (058) info@omrin.nl KvK ; BTW-nr B01; IBAN. NL78 RABO

2 Pagina 2 In 2015 is door Omrin in totaal ruim ton aan kunststof van DKR-kwaliteit afgezet, oftewel 13,5 kg/inwoner. In bijlage B is een uitsplitsing van deze hoeveelheid naar kunststofsoort opgenomen. Voor de totale hoeveelheid van ton aan kunststof beschikt Omrin over een verwerkingsverklaring, afgegeven door het recyclebedrijf. In de verwerkingsverklaring geeft het recyclebedrijf aan een bepaalde hoeveelheid kunststof geaccepteerd te hebben voor recycling. Begin oktober 2016 is de nodige ophef ontstaan over een brief van Recycling Netwerk Nederland aan de Tweede Kamer over slechte resultaten bij de recycling van kunststof verpakkingen van Nederlandse huishoudens. Omrin herkent zich niet in het beeld dat door Recycling Netwerk Nederland wordt geschetst. Alle door Omrin uitgesorteerde kunststoffen van DKR-kwaliteit worden ter verwerking aangeboden bij de kunststofverwerkende industrie. Ter onderbouwing hiervan beschikt Omrin, zoals hiervoor aangegeven, over een verwerkingsverklaring voor alle bij de recyclingindustrie afgezette kunststoffen. Ad b. Vermarktingsvergoeding 2015 De werkgroep Vergoedingen, Kwaliteit en Ketenregie heeft op 25 juni 2014 ingestemd met de basisprincipes van de opzet voor de vergoedingen aan gemeenten voor de vermarkting van kunststof verpakkingsafval, afkomstig van huishoudens. De vermarktingsvergoeding voor het kunststof verpakkingsafval bestaat uit één bedrag per ton dat is gebaseerd op drie onderdelen: a. Kosten verbonden aan de organisatie van de vermarkting. b. Kosten verbonden aan transport van gesorteerde tonnen kunststof naar de recycler. c. Afzetkosten dan wel opbrengsten als gevolg van de vermarkting. De kosten verbonden aan de organisatie van de vermarkting (hierna: organisatiekosten) hebben betrekking op de activiteiten die moeten worden uitgevoerd om de afzet van kunststof stromen van DKR-kwaliteit mogelijk te maken. De organisatiekosten zijn vastgesteld op een vast bedrag van 15,- per ton kunststof van DKR-kwaliteit en worden voor de jaren na 2015 jaarlijks geïndexeerd met de consumentenprijsindex (hierna: CPI). Voor de kosten verbonden aan het transport van de gesorteerde tonnen van DKR-kwaliteit naar de recycler (hierna: de transportkosten) is voor 2015 een vast bedrag vastgesteld van 20,- per ton kunststof van DKR-kwaliteit en worden voor de jaren na 2015 jaarlijks geïndexeerd met de CPI. De laatste component van de vermarktingsvergoeding betreffen de kosten c.q. opbrengsten van de afzet van de gesorteerde tonnen kunststof van DKR-kwaliteit (hierna: afzetkosten). Hieromtrent is het volgende afgesproken: de afzetkosten dan wel opbrengsten worden bepaald na afloop van het te vergoeden jaar, bepaald op basis van het gewogen gemiddelde van feitelijk in het te vergoeden jaar gerealiseerde afzettarieven per stroom, waarbij wordt uitgegaan van een vastgestelde referentiesamenstelling van het materiaal. De afzetkosten dan wel opbrengsten over 2015 moeten nog altijd worden vastgesteld. In 2014 bedroegen de gemiddelde afzetkosten 30,- per ton. Samenvattend kan, uitgaande van gelijke afzetkosten in 2015 als in 2014, de volgende tabel worden samengesteld: Component vermarktingsvergoeding Vergoeding 2015 (in per ton kunststof van DKR-kwaliteit) Organisatiekosten 15,- (vast) Transportkosten 20,- (vast) Gemiddelde afzetkosten 30,- (nader te bepalen) Totaal 65,- (nader te bepalen) Voor 2015 is het Stichting Afvalfonds Verpakkingen (hierna: StAV; (organisatie belast met de betalingen namens het verpakkende bedrijfsleven) voor de bevoorschotting van de vermarktingsvergoeding uitgegaan van een bedrag van 30,- per ton. De gemiddelde afzetkosten voor de kunststoffen in 2015 zijn rond de 30,- per ton geweest.

3 Pagina 3 Uitgaande van dit gegeven kunt u als gemeente nog een bedrag van 35,- per ton kunststof tegemoet zien (werkelijke kosten ( 65,- per ton) -/- bevoorschotting ( 30,- per ton) maakt een bedrag van 35,- per ton). In onze maandelijkse afrekening met uw gemeente is reeds uitgegaan van een bedrag van 65,- per ton aan vermarktingskosten. Zodra meer duidelijkheid is over de hoogte van de vermarktingsvergoeding over 2015 zullen wij u hiervan op de hoogte stellen. Ad c. Onderzoek naar het aandeel kunststof niet-verpakkingen. Eind 2015 is door Eureco, samen met de universiteit van Wageningen, een onderzoek uitgevoerd naar het aandeel niet-verpakkingen in de kunststof stroom zoals deze bij kunststofrecyclebedrijven ter verwerking wordt aangeboden. Op basis van dit onderzoek wordt geconcludeerd dat het aandeel niet-verpakkingen in de kunststofstroom 9,8% betreft. Een deel van dit percentage aan nietverpakkingen kan worden toegeschreven aan inzamelsystematiek: de plastic hero zak (in geval van het systeem van bronscheiding) en de grijze huisvuilzak (in geval van het systeem van nascheiding) 1. Gecorrigeerd voor deze systeemeigen verpakkingen bedraagt het percentage niet-verpakkingen 7%. Het verpakkende bedrijfsleven stelt zich op het standpunt dat de opgave over 2015 met 7% gekort moet worden. Volgens het verpakkende bedrijfsleven kan de StAV de door haar bij producenten geïnde gelden niet besteden aan de inzameling, sortering en vermarkting van niet-verpakkingen. Dit zou niet rechtmatig zijn. In een brief van 10 oktober 2016 heeft het verpakkende bedrijfsleven dit richting alle gemeenten aangegeven. Wij begrijpen het standpunt van het verpakkende bedrijfsleven dat zij niet kunnen en willen opdraaien voor de kosten van de inzameling, sortering en vermarkting van niet-verpakkingen. Wat hierbij in onze ogen echter ook betrokken dient te worden, is dat bij de bepaling van de vergoedingen in 2012 de niet verpakkingen onderdeel vormden van de kunststofstroom waarop de kosten (en daarmee de vergoedingen) zijn gebaseerd 2. Deze beide aspecten zouden ons inziens meegenomen moeten worden in de in 2017 op te starten tussentijdse evaluatie van de Raamovereenkomst. In voornoemde brief van 10 oktober 2016 wordt u als gemeente gevraagd te reageren op het gestelde in de brief. Wij willen u adviseren dit gevoelige complexe punt door te schuiven naar de binnenkort op te starten tussentijdse evaluatie. Een brief die u hiervoor kunt gebruiken is opgenomen in bijlage C van deze brief. Ad d. PET-schalen Vanaf begin dit jaar wil de recyclingindustrie onze mix kunststoffen (DKR-350) alleen nog afnemen als deze geen PET-schalen bevat (op grond van de DKR-350 norm mogen PET-schalen in de stroom kunststof aanwezig zijn). Tot eind vorig jaar werden de PET-schalen als onderdeel van de stroom mix kunststoffen (DKR-350) afgezet. Echter, de recyclingindustrie heeft stringentere eisen gesteld aan de kwaliteit van deze stroom kunststoffen. 1 Op grond van de definitie worden de plastic hero zak en de grijze huisvuilzak niet aangemerkt als een kunststof verpakking. 2 In het door KplusV in 2010, in opdracht van Nedvang en VNG, uitgevoerde evaluatieonderzoek naar bron- en nascheiding wordt in de onderzoeksrapportage Evaluatieonderzoek bron- en nascheiding kunststof verpakkingsafval het volgende gesteld: Het aandeel niet verpakkingen in de brongescheiden kunststoffen in 2010 bedraagt gemiddeld 6,3%. Een deel van de kunststof niet-verpakkingen komt in de sorteeroutput. Omdat hier geen cijfers over beschikbaar zijn is er geen correctie doorgevoerd voor het kleine aandeel kunststof niet-verpakkingen. Met betrekking tot zowel de kwantitatieve gegevens (respons) als de kosten zijn vervolgens geen correcties voor het aandeel niet-verpakkingen toegepast. In de onderzoeken die hierna onder andere door PwC zijn uitgevoerd, wordt het aspect kunststof niet-verpakkingen niet aangeroerd.

4 Pagina 4 Sinds begin 2016 sorteer onze externe sorteerder, het Duitse Augustin uit Meppen, op grond van voorgaande de PET-schalen separaat uit de te sorteren stroom aan kunststoffen en drankenkartons. Aangezien hier momenteel geen verwerking voor is, worden de PET-schalen in afwachting hiervan separaat opgeslagen. Eind september 2016 bedroeg de voorraad aan PET-schalen ruim 1825 ton. De problematiek is samen met de overige sorteerders van het Nederlandse verpakkingsafval (Attero, Suez en Van Scherpenzeel) aanhangig gemaakt bij de Begeleidingscommissie Verpakkingen. Door de Nederlandse sorteerders wordt gesteld dat in het kader van de producentenverantwoordelijkheid de PET-schalen een probleem is van het verpakkende bedrijfsleven. Op dit moment is onduidelijk hoe de partijen uit de ontstane impasse rondom de PET-schalen zullen komen. Tot die tijd zullen wij de gesorteerde PET-schalen separaat opslaan in afwachting van een adequate oplossing. Ad e. Voorraadvorming kunststoffen In onze nascheidingsinstallatie in Heerenveen worden uit het huishoudelijk restafval de kunststof foliefractie gescheiden. Deze foliefractie voldoet aan de daarvoor geldende DKR-norm (DKR-310) voor hergebruik. De folie wordt afgezet bij meerdere kunststof verwerkende bedrijven. Eén van onze belangrijkste afnemers van ons foliemateriaal, heeft dit jaar de recyclingactiviteiten gestaakt. In de tussentijd zijn wij op zoek gegaan naar nieuwe afnemers voor ons foliemateriaal. Deze hebben wij in Duitsland kunnen vinden en hebben vervolgens kennisgevingen (de zogenaamde EVOA-beschikking) aangevraagd voor het overbrengen van ons foliemateriaal naar Duitse recyclebedrijven. Deze kennisgevingen hebben wij inmiddels verkregen. In de tussentijd hebben wij het foliemateriaal, in afwachting van verwerking, opgeslagen op Ecopark De Wierde. Eind september 2016 bedroeg de voorraad aan foliemateriaal circa ton. Vooralsnog gaan wij ervan uit dat deze hoeveelheid dit jaar nog grotendeels wordt afgevoerd en afgezet bij de Duitse recyclebedrijven. Ad f. Resultaten fysieke controle Nedvang Sinds augustus 2016 worden door Nedvang weer maandelijkse fysieke controles uitgevoerd op de kwaliteit van de door ons gesorteerde kunststoffen. Deze controle vindt zowel plaats op Ecopark De Wierde (controle van de foliestroom op de kwalificaties van de DKR 310 norm) als bij onze externe sorteerder, het Duitse Augustin (fysieke controle van alle kunststoffen stromen op de geldende DKRspecificaties (zie bijlage A)). De fysieke controles worden uitgevoerd aan de hand van een nieuw opgesteld meetprotocol. De resultaten van de uitgevoerde fysieke controles op Ecopark De Wierde op de geproduceerde foliestroom zijn weergegeven in onderstaande tabel. Datum controle Minimale zuiverheidseis (in %) Gerealiseerde zuiverheid (in %) , , ,0 Geconcludeerd kan worden dat de op Ecopark De Wierde geproduceerde foliestroom voldoet aan de in de DKR-norm opgenomen zuiverheidseisen. Bij Augustin zijn inmiddels twee fysieke controles uitgevoerd op de kwaliteit. De resultaten van de eerste controle, uitgevoerd op 12 september 2016, zijn beschikbaar. De resultaten van de tweede controle zijn momenteel nog niet beschikbaar. De resultaten van de eerste controles laten zien dat de PET (DKR 328-1), PE (DKR 329), Mix (DKR 350) en folie (DKR 310) (nagenoeg) voldoen aan de geldende specificaties. Op grond van deze eerste meting vormt alleen de PP (DKR 324) een

5 Pagina 5 aandachtspunt. Met Augustin zijn wij in gesprek om te kijken om de kwaliteit van de PP-stroom te verhogen. Ad g. Resultaten administratieve controle Nedvang Door het accountantskantoor Deloitte is een administratief onderzoek uitgevoerd naar de opgave over het jaar 2015 zoals deze in WasteTool staat. Door Deloitte is geconstateerd dat een beperkt deel van de aanvoer (circa 1,5%) bestaat uit bedrijfsafval. Dit betreft bedrijfsafval dat bij een beperkt aantal gemeenten tezamen met het huishoudelijk afval ingezameld wordt (hierna: mengvrachten). Aangezien het vergoedingssysteem alleen van toepassing is op het kunststof verpakkingsafval dat vrijkomt bij de Nederlandse huishoudens, zullen wij een correctie moeten toepassen voor het aandeel bedrijfsafval. Met Nedvang is afgesproken dat wij deze correctie van circa 1,5% in 2016 zullen doorvoeren. Vooralsnog gaan wij ervan uit dat deze correctie in de opgave van oktober 2016 verwerkt wordt. Met de gemeenten die bij ons mengvrachten aanleveren, vinden momenteel gesprekken plaats om binnen de desbetreffende gemeente een expliciete scheiding aan te brengen tussen huishoudelijk restafval en het daarmee vergelijkbare bedrijfsafval. Naar verwachting zal met ingang van 2017 vrijwel geen bedrijfsafval meer tezamen met het huishoudelijk restafval aangeleverd worden. Ad h. Onderhoudsstop externe sorteerder De mix aan kunststoffen die op Ecopark De Wierde wordt geproduceerd, wordt bij Augustin in Meppen (Duitsland) gesorteerd in de voorgeschreven kunststof stromen van DKR-kwaliteit. Recent heeft Augustin ons meegedeeld dat medio december 2016 een onderhoudsstop voorzien is, waarbij tevens de capaciteit van de installatie wordt uitgebreid. Op dat moment kan er niet gesorteerd worden. Dit betekent dat het te sorteren materiaal bij Augustin gebufferd wordt, in afwachting van sortering in Gevolg is wel dat de opgave aan gesorteerd materiaal over december 2016 en januari 2017 lager zal uitvallen. Dit zal in de maanden hierna hersteld worden. Tot slot Wij gaan ervan uit u hiermee op dit moment voldoende geïnformeerd te hebben. In een volgend contactmoment tussen uw gemeente en Omrin wordt nader op de inhoud van deze brief ingegaan. Voor vragen over het dossier Kunststof verpakkingen kunt u contact opnemen met ondergetekende, telefonisch te bereiken onder telefoonnummer (0513) of (06) of per hgrafhorst@omrin.nl. Met vriendelijke groet, H.J.C. Grafhorst bedrijfsdirecteur Recycling cc. ambtelijke contactpersonen Friese gemeenten

6 Pagina 6 BIJLAGE A. DKR-normen De volgende DKR-normen zijn van toepassing op kunststof en drankenkartons: a. PET: DKR 328. b. PE: DKR 329. c. PP: DKR 324. d. Folie: DKR 310. e. Mix kunststoffen: DKR 350. f. Drankenkartons: DKR 510.

7 Pagina 7 BIJLAGE B. Afzette kunststoffen van DKR-kwaliteit naar soort In 2015 is door Omrin in totaal ruim ton aan kunststof van DKR-kwaliteit afgezet, of te wel 13,5 kg/inwoner. In figuur is deze hoeveelheid uitgesplitst naar kunststofsoort Afgezette kunststoffen in 2015 (in tonnen) PET (DKR 328-1) PP (DKR 324) PE (DKR 329) Folie (DKR 310) Mix kunststoffen (DKR 350) Figuur 1: Afgezette kunststoffen van DKR-kwaliteit bij recyclingindustrie in 2015

8 Pagina 8 BIJLAGE C. Voorbeeldbrief als reactie naar Nedvang Bijgaande brief kan als reactie naar Nedvang verstuurd worden als reactie op de brief van 10 oktober 2016 betreffende het aandeel kunststof niet-verpakkingen. De brief als zodanig is opgesteld door de VNG/NVRD, Gemeente XX Stadsplein XX Nedvang Postbus AS Rotterdam Gemeente XX, 12 oktober 2016 Betreft: Antwoordbrief inzake niet-verpakkingen over 2015 Geachte heer Van de Grift, Wij hebben uw brief, kenmerk MvdG/CG/NV d.d.10 oktober 2016, ontvangen. De gemeente XX gaat niet akkoord met uw voorstel aangaande de eventuele verrekening van 7% op de huidige betaling vanwege een aandeel niet-verpakkingen in de gerecyclede kunststofstroom. Hiermee nemen wij het standpunt over van de VNG. Graag wijzen wij u op de mogelijkheid om dit onderwerp te adresseren tijdens de aanstaande (tussen)evaluatie van de Raamovereenkomst Verpakkingen Voorts verzoeken wij u zo spoedig mogelijk tot uitbetaling over te gaan. Met vriendelijke groet, College van B&W