Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Lucas 2, 14 Ochtenddienst. Broeders en zusters,

Transcriptie

1 Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Lucas 2, 14 Ochtenddienst Broeders en zusters, Votum 1. Zegengroet 2. Zingen : Psalm 89 : 1 en 3 3. Schuldbelijdenis en aansluitend Zingen : Gezang 17 : 1 en 2 4. Genadeverkondiging en aansluitend Zingen : Gezang 12 : Gebed voor de opening van het Woord 6. Schriftlezing : Lucas 2 : Zingen : Gezang 13 : 1 en 2 8. Tekst : Lucas 2 : Zingen : Lied 135 : Lezing van de wet als regel van het Koninkrijk van onze Here Jezus Christus 11. Zingen : Psalm 119 : 1 en Dankzegging en voorbede 13. Gezang 11 1

2 Geliefde gemeente van onze Here Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes, Feest. Het is feest van vandaag. We vieren vandaag een groot feest in de kerk. Het is feest in onze huizen. We hebben onze huizen versierd. De straten zijn versierd. Overal schitteren de lichtjes. Vanavond branden de kaarsen. En niet alleen hier in Hoogvliet. Maar in heel Nederland. En niet alleen in Nederland. Nee. Op het hele westelijk halfrond van de aarde wordt feest gevierd. Op de televisie kun je dat ook zien. Overal wordt feest gevierd. En bijna iedereen doet mee. Met onze kerstviering staan we in een heel lange traditie. Al vele honderden jaren wordt er kerst gevierd in ons land. Ja, het feest van kerst is zo oud als kerst zelf. Want in de kerstnacht werd de geboorte van onze Here Jezus ook gevierd. Door Jozef en Maria. Al is het wel de vraag of Jozef en Maria in zo n uitbundige feeststemming zijn geweest. Zij zullen zich van tevoren een wat andere voorstelling hebben gemaakt van de geboorte van dit bijzondere kind, dat Maria mocht dragen. Waarschijnlijk hadden ze zich verheugd op een rustige bevalling in hun eigen huisje in Nazareth. Waar ze de bevalling goed hadden kunnen voorbereiden en er helpende handen zouden zijn geweest. Maar de harde werkelijkheid was dat Maria had moeten bevallen in een stal en ze Jezus in een voerbak van de dieren hadden moeten leggen. Wat een schril contrast trouwens met de uitbundige en luxe manier waarop wij in ons land het Kerstfeest vieren. Toch is in die Kerstnacht de geboorte van de Here Jezus ook uitbundig gevierd. Zoals duidelijk blijkt uit het lied dat de engelen in die nacht in het veld bij de herders hebben gezongen. Ik bedien u vanmorgen Gods Woord onder het volgende thema: Uit de lofzang van de engelen in de kerstnacht blijkt de heerlijke verbondenheid van hemel en aarde. We zullen daarbij twee dingen zien: 1. Hoe intens de band van de hemel met de aarde is, 2. Hoe de band van de aarde met de hemel hersteld wordt. Hoe Jozef en Maria zich die nacht gevoeld hebben vertelt de Bijbel ons niet. Waarschijnlijk zeer gemengd. Blij dat Jezus gezond en wel geboren was en Maria ook was blijven leven. Maar tegelijk toch ook eenzaam. Er was niemand om dit blijde moment mee te delen. Ze waren alleen. 2

3 Maar nu gaat de hemel voor feestgangers zorgen. Tot nu toe hadden maar een paar mensen geweten, dat de Messias op het punt stond in de wereld te komen. Jozef, Maria, Elisabet en Zacharias. Maar nu Jezus geboren is, laat God het bekendmaken. En zoals God altijd doet, stuurt God niet een engel naar de plek die wij zouden verwachten. Naar het paleis of naar de tempel. Of naar een belangrijk plein in Jeruzalem. Nee. God stuurt een engel naar herders. Herders, die in de buurt van Betlehem op hun schapen aan het passen waren. Vermoedelijk waren de schapen van verschillende kuddes bijeengedreven en pasten de herders gezamenlijk, of om de beurt, op de schapen. En opeens staat daar, midden in die nacht, een engel van de Heren. Bij de herders. En deze engel straalde. Een groot licht straalde van hem af. Zo groot zelfs dat het de herders in het licht zette. De herders zijn geschrokken. Maar de engel stelt ze al snel op hun gemak. Want hij heeft groot nieuws. Hij heeft groot nieuws voor deze mannen. Voor deze ruwe mannen, die in hun levensonderhoud voorzien door schapen te weiden. Manen, die geregeld de strijd aan bonden met wilde dieren. Mannen, die waarschijnlijk nogal een ruw in de mond waren. Nergens lezen we dat God ze had uitgekozen vanwege hun vroomheid. Vanwege hun vrees voor de Here. Maar toch worden uitgerekend deze mannen door God uitgekozen om als eersten het grote nieuws te horen. Zij worden als eersten uitgenodigd om naar de Messias te gaan kijken. Niet de priesters en schriftgeleerden zullen als eersten de Messias begroeten, maar deze herders. Weer kiest God het onaanzienlijke uit. Weer doet God wat je als mensen het minst verwacht. Wat in de ogen van mensen onaanzienlijk is, bekleedt God met grote eer. En terwijl de engel nog bij ze staat, zien ze plotseling een grote hemelse legermacht. Engelen komen op aarde op feest te vieren. Ze sluiten zich bij de ene engel aan. Het is een grote menigte. En ze loven en prijzen God. Ze vieren feest. Ja, jongens en meisjes, broeders en zusters. Er werd in de kerstnacht feest gevierd. Feest gevierd door de engelen in het veld van Betlehem. Maar ook door allen die die nacht in de hemel waren. Ja, wij staan daar vaak heel weinig bij stil. Ons blikveld is vaak niet groter dan deze aarde. Maar, broeders en zusters, jongens en meisjes, er is een hemel. En de hemel heeft nog meer dan de aarde uitgezien naar deze dag dat de Zoon van God mens zou worden, om de aarde met de hemel te verzoenen. Of om het persoonlijker te zeggen: om ons zondige mensen met God te verzoenen. Want het laat de hemel niet koud wat er hier op aarde gebeurt. Het laat de hemel niet onberoerd dat wij mensen 3

4 vanwege onze zonden ten dode waren opgeschreven. Ook de hemel ziet uit naar het herstel van de aarde. Naar het moment dat de kloof die er nu tussen de hemel en de aarde is vanwege onze zonden, wordt overbrugd. Ja, beter nog, verdwenen is. De woonplaats van God wordt verbonden met de zondige aarde. Want God is uit de hemel neergedaald en is mens geworden. God heeft op aarde zijn intrek genomen. En zo wordt de kloof tussen de hemel, waar God verblijft, en de aarde, waar men met God gebroken heeft, overbrugd. En dat is het waard om gevierd te worden. En de engelen hebben ons daarvoor de juiste woorden geleerd. En is het niet machtig om het lied te kennen waarmee de engelen God hebben geloofd in de kerstnacht. En is het niet machtig dat wij met hen mogen meezingen. Dat het één koor wordt van mensen en engelen die God loven met hetzelfde lied. Als dat geen machtige eredienst is, dan weet ik niet meer. Hemel en aarde één in hun lof aan de Here. Deze verbondenheid tussen hemel en aarde blijkt niet alleen uit ons gezamenlijke lied en onze gezamenlijke blijdschap. Maar blijkt ook uit de eenheid van ons lied. In onze bijbelvertaling is die verbondenheid van de hemel en de aarde een beetje verloren gegaan. In het Grieks is die veel duidelijker zichtbaar. Want letterlijk staat er in het Grieks: Heerlijkheid in de hoogste (hemelen) aan God, en op de aarde vrede, in mensen welbehagen. De engelen roepen met de uitroep: heerlijkheid in de hoogste hemelen aan God, op tot het eren van de Here. Nu is dit hier maar niet een algemene oproep. Maar het is een uitroep. Het is een reactie op het wonder dat er is gebeurd. Het is een reactie op de daden van God. De Drie-enige God. Op de Vader die zijn Zoon heeft gezonden in het lichaam van een mens, een jongen. Op de Zoon die zijn heerlijkheid in de hemel heeft afgelegd om een mens te worden. En op de Heilige Geest die Jezus in de schoot van Maria verwekt heeft en de geboorte gezegend heeft. Ze eren God om zijn intense betrokkenheid met de verloren mensheid. Een betrokkenheid die niet zonder gevolgen blijft, maar die God ertoe heeft gebracht om als God het vlees van een mens aan te nemen. Ja, om een echt mens te worden. Wat een daad van liefde en wat een daad van zelfverloochening. Zoiets groots heeft de aarde nog nooit gezien. Zoveel liefde is nog nooit gezien. 4

5 Daarom roepen de engelen op tot het vereren van de Here tot in de hoge. Met dat in de hoge worden de hoogste hemelen bedoeld. Zelfs in de hoogste hemelen moet lovend aandacht geschonken worden gegeven aan wat daar in die stal in Betlehem is gebeurd. Ja, God moet geëerd worden om dit wonder in Betlehem. Heerlijkheid of eer aan God, zo staat er. Wat moeten we ons daar bij voorstellen bij die eer of heerlijkheid voor God? Want het woord eer heeft in onze samenleving nog maar een beperkte plaats. Zeker als we dat vergelijken met andere culturen. Zoals de oosterse culturen. Deze "heerlijkheid" of "eer" is de vertaling van het Griekse woord "doxa", en dat woord is weer de vertaling van het Hebreeuwse "kavood". Dit Hebreeuwse woord wordt in het Oude Testament bijvoorbeeld gebruikt in het vijfde gebod waar staat dat wat onze vader en moeder moeten eren. Letterlijk gebruikt heeft dat woord te maken met gewichten. Als bijvoeglijk naamwoord betekent het "zwaar". Als God tegen ons zegt, dat we onze ouders moeten eren, dan staat er dus eigenlijk in het Hebreeuws, dat we onze ouders zwaar moeten achten. We moeten ze belangrijk achten. Deze op het eerste gezicht misschien wat vreemde samenhang tussen gewicht en eer, kunnen we toch ook terugvinden in het Nederlands. Wij zeggen toch ook wel van mensen, dat ze gewichtig zijn. Soms zeggen we daarmee op een mooie manier dat ze dik zijn. Maar normaal gesproken bedoelen we ermee te zeggen dat iemand belangrijk is. De engelen die dus oproepen tot eer aan God in de hoogste hemelen, roepen dus alle bewoners van de hemel op om God de Here als de grote God te loven en te prijzen. Roepen op om deze God als de belangrijkste te zien. Om Hem als de belangrijkste te aanbidden. En dat niet alleen om Wie Hij is, maar ook om zijn daden. Om zich daarover te verwonderen. Ja, om zich te verheugen over intense verbondenheid van God met de aarde, die Hem er zelfs toe heeft gebracht om zijn eniggeboren Zoon naar de aarde te sturen om te leven in de gestalte van een mens, een dienstknecht. Dat in de eerste plaats. In de tweede plaats zullen we letten op het herstel van de verbondenheid van de aarde met de hemel. Nadat we in het eerste punt gezien hebben hoe heel de hemel met ons verbonden is en de Here looft om zijn liefde voor ons, zullen we nu letten op wat er op aarde gebeurt. Het herstel van de verbondenheid. Want daar zingen de engelen ook over. Ze zingen vrede op aarde: in mensen welbehagen. 5

6 Ze zingen dus over vrede op aarde. Op de aarde is er vrede. Er is vrede voor de mensen. En de vrede waar de Bijbel het over heeft, omvat veel meer dan de vrede waar velen met Kerst over spreken. De vrede van de mensen onderling. Het is zelfs maar zeer de vraag of we aan deze vrede moeten denken. De Here Jezus heeft later zelf eens gezegd. "Meent gij, dat Ik gekomen ben om vrede op aarde te brengen? Neen, zeg Ik u, veeleer verdeeldheid. Want van nu aan zullen vijf in één huis verdeeld zijn, drie tegen twee en twee tegen drie. Zij zullen verdeeld zijn, vader tegen zoon en zoon tegen vader, moeder tegen dochter en dochter tegen moeder, schoonmoeder tegen schoondochter en schoondochter tegen schoonmoeder." Jezus heeft dus zelf gezegd, dat Hij niet de vrede is komen brengen, waar deze wereld de mond van vol heeft. De vrede die op aarde is gekomen door Jezus Christus is een heel andere vrede. Niet een vrede voor de hele wereld, maar de vrede met God. De vrede die er in het paradijs was. Toen alles goed was tussen God en ons. En die zo wreed verstoord was door Adam en Eva. Deze vrede komt dit kind, in doeken gewikkeld en liggende in een kribbe herstellen. En deze vrede met God zal zich uitbreiden over het hele leven. Over de rassen, over de volken, over landen, over steden en over families. Over zonen en dochters, vaders en moeders, schoondochters en schoonmoeders. Over iedere menselijke relatie. De vrede van Jezus Christus is de eeuwige allesomvattende zegen van God. Een blijvende zegen. Een zegen, die aan alle moeiten, alle zwoegen, alle pijn en alle verdriet een einde zal maken. Die ook een einde zal maken aan alle innerlijke strijd. De geboorte van dat kleine kind, is het begin van een nieuw rijk. Hij is de nieuwe David. Hij is geboren in de stad van David. Maar Hij is meer dan David. Want zijn rijk is het rijk van de eeuwige vrede. Hij, dit kind, gewikkeld in doeken en liggende in een krib, omdat voor zijn vader en moeder geen plaats was, is de grote en eeuwige Vredekoning. Hijzelf is de vrede die op aarde is gekomen. Want Hij brengt vrede tussen God en mensen door verzoening te brengen over onze zonden. Je mag ook zeggen de vrede die Christus is en die Hij op aarde brengt is dit: dat God in mensen een welbehagen heeft. In mensen een welbehagen. Zo zingen we toch, jongens en meisjes? Maar weten jullie ook wat dat betekent. Ik moet eerlijk zeggen dat ik het heel lang niet begrepen heb. Laten we maar beginnen bij dat woord welbehagen. Wat betekent dat? Je kent misschien wel het woord behagen. Als je iemand wil behagen, dan 6

7 wil je iemand blij maken. Dan wil je ervoor zorgen dat iemand zich fijn voelt. Welbehagen, betekent dus dat je er een goed gevoel bij hebt. Nu is het verder de vraag wie volgens de engelen dat goede gevoel heeft. Sommige mensen menen dat het om mensen gaat die een goed gevoel hebben. Dit komt omdat sommige mensen denken dat er staat in mensen van het welbehagen. In onze bijbeltjes staat dat ook zo. In mensen des welbehagens. Des betekent van het. Dat sommige mensen dat lezen en het ook zo in onze bijbeltjes staat, komt omdat dat in een paar heel oude Griekse Bijbels staat. En dan leggen ze ze het zo uit dat het om mensen gaat die een goede wil hebben. Er zijn weer andere mensen die ook lezen in mensen van het welbehagen, en dan gaat het om het fijne gevoel dat God heeft bij bepaalde mensen. En God heeft dat fijne gevoel omdat dat de mensen zijn die in Hem geloven. Over die mensen heeft God dan een goed gevoel. En voor die mensen is er vrede op aarde. Voor de mensen die God heeft uitgekozen om zijn kinderen te zijn. Toch geloven wij niet dat dat de goede uitleg is. Want in het overgrote deel van de oude Bijbels staat: in mensen een welbehagen. Precies zoals we dat ook straks zullen zingen in Gezang 11. En dan betekent dat heel eenvoudig dat God een blij gevoel heeft over mensen. Dat is de vrede op aarde waarover de engelen zingen. Dat God welbehagen heeft in mensen. Over mensen een blij gevoel heeft. En dat niet omdat die mensen nu van zichzelf zo aardig zijn. Nee, de mensen zijn zondig en God haat de zonde. Maar toch is God blij met de mensen. Omdat met de geboorte van zijn Zoon er een nieuwe mensheid begint. Een mensheid die niet langer vanwege zijn zonde vervloekt is door God, maar die vrij is van de zonden. Die rechtvaardig is voor God. En waarover God dus echt blij kan zijn. Zo wordt door het kind in de kribbe de band tussen de aarde en de hemel hersteld. Zodat beide feest kunnen vieren. Hemel en aarde. En samen zingen: Ere zij God in de hoge, vrede op aarde: in mensen een welbehagen. Amen. 7