Lessenserie 'Je eigen leefomgeving'

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Toby Schadenberg 14 juni 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Introductie Leerdoelen Nodig voor deze lessenserie Les 1 Powerpointpresentatie Les 1: Je Eigen Leefomgeving Huiswerk voor les 2 Les 2 Powerpointpresentatie Les 2: Je eigen leefomgeving Extra uitleg: de voedselkring Huiswerk voor les 3 Les 3 Huiswerk voor les 4 Les 4 Powerpointpresentatie Les 4: Je eigen leefomgeving Huiswerk voor les 5 Les 5 Powerpointpresentatie Les 5: Je eigen leefomgeving Huiswerk Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Introductie Vanaf het moment dat je s ochtends opstaat, bevind je je in de natuur. Overal om je heen leven planten, dieren en andere organismen. Niet alleen in de weilanden waar je tussendoor fietst of onder de struiken in je tuin, maar zelfs tussen de straatstenen! Al deze planten en dieren in jouw leefomgeving hebben elkaar nodig. Net als jij. In deze lessenserie ga je jouw eigen leefomgeving onderzoeken. Hoe leven de planten en dieren om jou heen? Hoe sta jij daar tussen? Welke dieren en planten eten elkaar? En wat eet jij eigenlijk? Aan het einde van dit project kun jij je mening hier over geven en deze ook goed onderbouwen (Schadenberg, 2016). Je leert: Over het leefgebied van organismen hoe planten en dieren samen leven in een bepaald gebied welke organismen gegeten worden door andere en hoe je dat opschrijft dat planten en dieren niet zonder elkaar kunnen leven (Akkerman, Hertog, & Hulst, 2012) De afgelopen maanden heb je al geleerd over fotosynthese. Dat komt terug in dit project. Ook heb je leren determineren. Tijdens dit project ga je deze kennis toepassen! Deze lessenserie bestaat uit vijf lessen. Er komen verschillende manieren van werken aan bod. We werken regelmatig zelfstandig uit het Nectar leer- en activiteitenboek, waarvan we paragrafen 6.2, 6.3 en 6.4 behandelen. Maar ook krijg je een instagramopdracht en ga je naar buiten om te determineren. De lessenserie eindigt met een presentatie van het portfolio dat je met je groepje in Google slides hebt gemaakt. Jullie krijgen een overkoepelend cijfer voor je inzet tijdens deze lessenserie en je portfolio. Doe dus goed je best! Veel plezier! Pagina 2

4 Leerdoelen In dit project werken we toe naar een aantal leerdoelen. Wat weet en wat kun je allemaal aan het einde van dit leerarrangement? 1. Je kunt de volgende vaktermen gebruiken: Biotoop Ecosysteem Biosfeer Populatie Organisme Concurrenten Habitat Biodiversiteit Natuurontwikkeling Fotosynthese Voedselrelatie Voedselketen Schakel voedselweb Voedselpiramide Piramide van aantallen Piramide van gewicht Voedselkringloop Producenten Consumenten Afvaleters Reducenten Bodemprofiel Natuurlijk afval Strooisellaag Bodemdieren Humuslaag Grondlaag Bacteriën Schimmels Mineralen Dierlijke mest Kunstmest Pagina 3

5 2. Je hebt inzicht in biotoop en habitat, voedselkringloop, voedselketen en fotosynthese 3. Je kunt organismen determineren met behulp van digitale determinatie-tools 4. Je kunt samenwerken in een portfolio-opdracht (Schadenberg, 2016) Pagina 4

6 Nodig voor deze lessenserie Nectar biologie 1 havo/vwo leerboek Nectar biologie 1 havo/vwo activiteitenboek Smartphone Computer of laptop Wit vel papier Tenminste 1 gmail-adres per groepje Pagina 5

7 Les 1 Op 26 mei 2016 opgehaald van Kahoot: weten jullie het nog? kn.nu/ww.d4c32d0 (play.kahoot.it) Vandaag maken we een begin met deze lessenserie. Eerst gaan we kijken wat jullie nog weten door middel van een Kahoot test. Pak je smartphone en ga naar Dit is je game pin: Wie weet het meest? En wie is het snelst? Vervolgens gaan we een woordenspin maken rondom het begrip 'biodiversiteit'. Wat is biodiversiteit? Wat weet je er al over? Tot slot legt de docent uit hoe deze lessenserie zal verlopen: Les 1: Voorkennis activeren Huiswerk: Flip-de-klas videofilm bekijken Les 2: Verdiepen kennis paragraaf 6.2 en 6.3, maken bijbehorende vragen Huiswerk: Instagram opdracht, alvast doorlezen omschrijving les 3 op Wikiwijs Les 3: Excursie op het schoolplein: groepsgewijs determineren met Leafsnap en Florakompas.nl Huiswerk: Determineer thuis 3 extra planten, plaats in portfolio Les 4: Groepsgewijs portfolio-opdracht afronden, presentatie voorbereiden Huiswerk: Doorlezen paragraaf 6.4 Les 5: Presenteren portfolio-opdracht met je groepje Huiswerk: maken vragen paragraaf 6.4 Powerpointpresentatie Les 1: Je Eigen Leefomgeving Powerpoint Je Eigen Leefomgeving: Les 1 kn.nu/ww.63b6fea (pdf, maken.wikiwijs.nl) Huiswerk voor les 2 Bekijk het Flip-de-klas filmpje 'Uitleg paragraaf 6.3 Eten of gegeten worden' Pagina 6

8 Pagina 7

9 Les 2 Kahoot: Eten of gegeten worden kn.nu/ww.844d26e (play.kahoot.it) In een park leven allerlei planten en dieren. Maar welke planten en dieren? En hebben ze elkaar nodig of zitten ze elkaar juist in de weg? (Akkerman & Hertog, 2012) Eerst gaan we testen hoe goed jullie het Flip-de-klas filmpje hebben bekeken! We maken de Kahoot quiz. Pak je smartphone en ga naar De game pin is: Tijdens de verdere les gaan we zelfstandig aan het werk. Je mag rustig overleggen met je klasgenoten. Je leerkracht is aanwezig om je te helpen als dat nodig is. Maak van paragraaf 6.2 de volgende vragen: Opdracht 3 tot en met 6, opdracht 8 tot en met 14 Kernbegrippen: Biotoop Concurrenten Biodiversiteit Natuurontwikkeling Maak vaan paragraaf 6.3 de volgende vragen: Opdracht 3abc, opdracht 7, 8, 13 en 14 Kernbegrippen: Fotosynthese Voedselrelatie Voedselketen Schakel Voedselweb Pagina 8

10 Voedselpiramide Piramide van aantallen Piramide van gewicht Tot slot geeft de leerkracht nog een uitleg over de portfolio-opdracht. Ook legt hij uit hoe jullie de volgende les gaan determineren. Jullie hebben de apps Leafsnap en Google Slides al gedownload. De leerkracht deelt jullie vast in in groepjes van 4 leerlingen. Je hebt kort de tijd om te zorgen dat jullie groepje hetzelfde Google Slides bestand deelt. Wissel adressen uit. Degene met een gmail-account maakt het Google Slides bestand aan en nodigt de andere leerlingen uit. Dit kan zowel op de smartphone als op de pc. Check of iedereen toegang heeft op zijn/haar smartphone of thuis op je pc. Let op: voeg ook je docent toe! adres: leerkracht@school.nl. Geen smartphone? Overleg even met je docent. Je gaat dan samenwerken met een groepsgenoot die er wel een heeft. Powerpointpresentatie Les 2: Je eigen leefomgeving Powerpoint Je Eigen Leefomgeving: Les 2 kn.nu/ww.9105c79 (pdf, maken.wikiwijs.nl) Extra uitleg: de voedselkring Extra uitleg: de voedselkring kn.nu/ww.3e6499b (youtube.com) Huiswerk voor les 3 Lees alvast Les 3 door op Wikiwijs Instagram opdracht Overal om je heen kun je voorbeelden zien van voedselrelaties. Een merel die een pier uit de grond trekt, een slak die de slablaadjes in de tuin opeet, je kat die een muis heeft gevangen... Kijk de komende dagen goed om je heen en houd je smartphone in de aanslag. Zie je een voedselrelatie? Maak er dan meteen een foto van. We gaan de foto's met elkaar delen op Instagram. Heb je geen Instagram? Maak dan een nieuw account aan; de app is gratis. Je kunt hem downloaden in de App Store of Google Play store. Post de foto's op Instagram met de volgende hashtags: #voedselrelatiesh1c #biologie #naamvanschool Post tenminste 3 verschillende foto's vóór de volgende les begint. Bewaar de foto's; je plaatst ze ook in je portfolio voor deze lessenserie. Pagina 9

11 Les 3 Tijd om je eigen leefomgeving eens wat nauwkeuriger te bekijken! Welke planten en bomen groeien er eigenlijk op en rondom jullie schoolplein? De leerkracht heeft jullie al in groepjes verdeeld. Samen gaan jullie een portfolio samenstellen in Google Slides van de planten en bomen die jullie tegenkomen. Hiervoor gaan we gebruik maken van de app Leafsnap en de website florakompas.nl. Leafsnap kun je gratis downloaden in de Google Play store of de Apple Store. Hoe werkt het? Open de app Houd een wit vel papier strak achter het boomblad dat je wilt determineren Maak een foto Leafsnap gaat vervolgens op zoek naar een match in de database. Je controleert zelf of Leafsnap het bij het juiste eind heeft. Zit de goede boom er tussen? In de database van Leafsnap zit een beperkt aantal bomen. Wil je juist een struik determineren of een plant die tussen de tegels groeit? Gebruik dan de website van Florakompas.nl. Met deze site kun je determineren zoals je het in de les geleerd hebt: op basis van opvallende kenmerken van de plant ga je steeds een stapje verder en kom je uiteindelijk bij de juiste plant of boom uit. Vergelijk jouw plant altijd goed met de foto's op Florakompas.nl en Leafsnap. Weet je zeker dat je de goede plant gevonden hebt? Overleg met je groepsgenoten! Maak een goede foto van de plant of boom en sla deze op je telefoon op onder de juiste naam. Je hebt deze nodig voor de portfolio-opdracht. Houd in Google Slides bij welke planten en bomen je gevonden hebt. Plaats de foto en vermeld de geslachtnaam, soortnaam en Nederlandse naam. Neem het volgende mee: Pagina 10

12 Smartphone Vel wit papier Pen en papier Benodigde apps en websites: Leafsnap Florakompas.nl Google Slides Kernbegrippen: Biotoop Concurrenten Habitat Biodiversiteit Natuurontwikkeling Fotosynthese Huiswerk voor les 4 Thuis ga je nog 3 nieuwe planten of bomen determineren met behulp van Leafsnap of Florakompas.nl Doe dit huiswerk alleen Maak een goede foto van de plant en sla deze op je telefoon op onder de juiste naam Noteer in Google slides welke planten en bomen je gevonden hebt Vermeld de geslachtnaam, soortnaam en Nederlandse naam Pagina 11

13 Les 4 Vandaag gaan jullie zelfstandig werken aan je portfolio. De docent is aanwezig om indien nodig te helpen. De volgende les gaan jullie presenteren welke planten en bomen jullie gedetermineerd hebben! Er zijn een paar zaken waar jullie aan moeten denken: Zorg ervoor dat de foto s van al jullie planten en bomen in Google Slides staan Geef bij alle foto's een beschrijving met geslacht- en soortnaam, en Nederlandse naam Voeg de foto s van jullie Instagram-opdrachten toe Geef een beschrijving van de voedselrelatie en de plaats waar je ze gevonden hebt Zorg ervoor dat je presentatie er netjes uitziet Vervolgens gaan jullie de presentatie voorbereiden. Let op: de docent wijst aan wie van jullie groepje gaat presenteren. Zorg dus dat jullie je allemaal goed voorbereid hebben! De presentatie duurt 5 minuten. Je gaat vertellen over jullie determinatie-opdracht en jullie Instagramopdracht. Aandachtspunten: Benoem een aantal van de planten en bomen die jullie gevonden hebben Beschrijf een aantal voedselrelaties die jullie gefotografeerd hebben Zijn er verschillen opgevallen tussen het schoolplein en bij de verschillende leerlingen thuis? Vertel erover! Jullie krijgen een overkoepelend cijfer voor je inzet tijdens deze lessenserie en je portfolio. Doe dus goed je best! Powerpointpresentatie Les 4: Je eigen leefomgeving Je Eigen Leefomgeving - les 4.pdf kn.nu/ww.fbe6863 (pdf, maken.wikiwijs.nl) Huiswerk voor les 5 Pagina 12

14 Doorlezen paragraaf 6.4 Indien nodig: presentatie verder voorbereiden Pagina 13

15 Les 5 Vandaag gaan jullie je portfolio presenteren! Welke voedselrelaties hebben jullie gevonden in je omgeving? En welke planten en bomen staan er rondom de school en jouw huis? Welke verschillen zijn jullie opgevallen tussen deze verschillende locaties? Laat het zien aan je klasgenoten! Let op: de docent wijst aan wie van jullie groepje gaat presenteren. Zorg dus dat jullie je allemaal goed voorbereid zijn. De presentatie duurt 5 minuten. Je vertelt over jullie determinatie-opdracht en jullie Instagramopdracht. Aandachtspunten: Benoem een aantal van de planten en bomen die jullie gevonden hebben Beschrijf een aantal voedselrelaties die jullie gefotografeerd hebben Zijn er verschillen opgevallen tussen het schoolplein en bij de verschillende leerlingen thuis? Vertel erover! Tot slot gaan we samen de lessenserie evalueren. Hoe vond je het om zo veel met je smartphone te werken? Heb je meer geleerd dan tijdens normale lessen? Vertel het maar! Powerpointpresentatie Les 5: Je eigen leefomgeving Je Eigen Leefomgeving - les 5.pdf kn.nu/ww.44f22db (pdf, maken.wikiwijs.nl) Huiswerk Maak de volgende vragen van paragraaf 6.4: 3, 4, 9, 14 en 16ab Pagina 14

16 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Toby Schadenberg Laatst gewijzigd 14 juni 2016 om 22:08 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 1; VWO 1; Leerinhoud en Dynamisch evenwicht; Biologie; Biosfeer; Ecosysteem; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 10 uur en 0 minuten Trefwoorden biodiversiteit, biologie, biotoop, brugklas, determineren, ecosysteem, havo/vwo, voedselketen, voedselkringloop, voedselrelaties Bronnen Bron Kahoot: weten jullie het nog? Kahoot: Eten of gegeten worden Extra uitleg: de voedselkring Type Link Link Link Pagina 15