Omzendbrief betreffende de registratie van in de aquacultuursector actieve operatoren en de voorwaarden voor toelating/erkenning van de voorzieningen

Transcriptie

1 Federaal Agentschap vr de Veiligheid van de Vedselketen Omzendbrief betreffende de registratie van in de aquacultuursectr actieve peratren en de vrwaarden vr telating/erkenning van de vrzieningen Referentie PCCB/S2/ Datum 01/12/2011 Huidige versie 1.0 Van tepassing vanaf Datum publicatie Trefwrden Aquacultuur, registratie, telating, erkenning, vrwaarden Opgesteld dr Rettigner, Chantal, attaché Gedgekeurd dr Diricks, Herman, directeur-generaal 1. Del De bestrijding van de ziekten van aquacultuurdieren steunt hfdzakelijk p het preventief beletten dat de ziekten zich vrden. Operatren die aquacultuurdieren (vissen, schaaldieren, weekdieren, met inbegrip van dieren vr sierdeleinden) huden f verhandelen, meten dus bij het FAVV geregistreerd zijn en hun vrzieningen meten tegelaten/erkend zijn. Het kninklijk besluit van 9 nvember 2009 legt, nder meer, de vrwaarden vr telating/erkenning van de vrzieningen vast. De peratren die reeds actief waren kregen vanaf het in werking treden van het besluit 3 maand de tijd m hun situatie in rde te brengen. Deze mzendbrief heeft als del een beschrijving te geven van de vrwaarden vr telating/erkenning van de vrzieningen en van de prcedure vr het indienen van een aanvraag m telating/erkenning. Tevens legt de mzendbrief een uiterste datum vast vr het indienen van een aanvraag m registratie f m telating/erkenning vr alle reeds actieve peratren. 2. Tepassingsgebied De registratie van peratren die aquacultuurdieren (vissen, schaaldieren, weekdieren, met inbegrip van dieren vr sierdeleinden) huden f verhandelen en de telating/erkenning van de vrzieningen waar de aquacultuurdieren wrden gehuden/verhandeld. 1

2 3. Referenties 3.1. Wetgeving Kninklijk besluit van 9 nvember 2009 betreffende veterinairrechtelijke vrschriften vr aquacultuurdieren en de prducten daarvan en betreffende de preventie en bestrijding van bepaalde ziekten bij waterdieren. Verrdening (EG) nr. 1251/2008 ter uitvering van richtlijn 2006/88/EG van de Raad wat betreft de vrwaarden en certificeringsvrschriften vr het in de handel brengen en de inver in de Gemeenschap van aquacultuurdieren en prducten daarvan en tt vaststelling van een lijst van vectrsrten. Beschikking 2008/896/EG betreffende richtsneren vr de prgramma s vr de p risic s gebaseerde bewaking van de diergezndheid, als bedeld in richtlijn 2006/88/EG van de Raad. Kninklijk besluit van 16 januari 2006 tt vaststelling van de nadere regels van de erkenningen, telatingen en vrafgaande registraties afgeleverd dr het FAVV. Ministerieel besluit van 8 augustus 2008 tt vaststelling van de bijzndere mdaliteiten vr een melding met het g p registratie f een aanvraag vr telating en/f erkenning bij het FAVV Andere Website van het FAVV : - Berepssectren > Dierlijke prductie > Aquacultuur - Berepssectren > Erkenningen, telatingen en registraties (activiteitenlijst) - Berepssectren > Labratria > Erkende labratria > Algemeenheden en Referentielabratria + DGZ/ARSIA > Wetgeving en cntracten : Eurpese en natinale wetgeving, gezndheidsstatussen, register van aquacultuurbedrijven en ng andere infrmatie. 4. Definities en afkrtingen In de handel brengen : het feit van het verhandelen van aquacultuurdieren, ze te kp aanbieden f enige andere vrm van al dan niet kstelze verdracht alsmede iedere vrm van verplaatsing. In de handel brengen is dus niet alleen kpen en verkpen maar k heruitzetting in het wild f verbrengen naar de vrzieningen van een andere verantwrdelijke, zelfs als dat gratis gebeurt; VEN : vestigingseenheidsnummer dat wrdt tegekend dr de Kruispuntbank van ndernemingen. Inschrijving bij de Kruispuntbank van ndernemingen is verplicht vr eenieder die een handelsactiviteit, ambachtelijke activiteit f niet-cmmerciële activiteit naar privaat recht wil uitefenen; Vrziening (inrichting) : een plaats die gegrafisch gezien kan geïdentificeerd wrden dr een adres, waar ten minste een activiteit wrdt uitgeefend f van waaruit deze wrdt uitgeefend. Er 2

3 kunnen zich meerdere types van vrzieningen die elk met een activiteit vereenstemmen p een enkele gegrafische plaats bevinden; In samenhang met de registratie van peratren en de telating/erkenning van de vrzieningen werd het begrip kwekerij zals bedeld in het kninklijk besluit van 09/11/2009 nderverdeeld in verscheidene categrieën (type vrzieningen). Vr deze mzendbrief gelden dus de vlgende definities : - Geslten vrziening : dierenwinkels, tuincentra, tuinvijvers, handelsaquaria, grthandels die waterdieren vr sierdeleinden huden die niet in rechtstreeks cntact staan met natuurlijke wateren f die ver een systeem vr de behandeling van effluenten beschikken dat het risic van verntreiniging van de natuurlijke wateren tt een aanvaardbaar niveau terugbrengt : de geslten vrziening hudt alleen waterdieren vr sierdeleinden, en de geslten vrziening brengt alleen dieren in de handel met als bestemming andere geslten vrzieningen. - Heruitzettingsgebied : een gebied in zet water, in zee, in een lagune f estuarium dat duidelijk met beien, palen f andere verankerde materialen is afgebakend en dat uitsluitend bestemd is vr de natuurlijke zuivering van levende weekdieren ; - Kwekerij : gebuwen, geslten ruimte f installaties van een aquacultuurbedrijf waar aquacultuurdieren wrden gekweekt m in de handel te wrden gebracht. De dieren zijn geen waterdieren vr sierdeleinden; - Open vrziening : alle andere vrzieningen vr waterdieren vr sierdeleinden dan geslten vrzieningen : de pen vrziening is niet afgeznderd van natuurlijke wateren (zie definitie geslten vrziening), en de pen vrziening hudt alleen waterdieren vr sierdeleinden. - Plaats vr het tijdelijk nderbrengen : alle vrzieningen waar in het wild verzamelde f gevangen waterdieren f aquacultuurdieren tijdelijk wrden ndergebracht vr het slachten, znder dat ze wrden gevederd. Het gaat niet m waterdieren vr sierdeleinden; - Put-and-take visbedrijf : vijvers f andere installaties waarin de vissen bestemd zijn vr recreatineel vissen en waar de herppulatie gebeurt met aquacultuurdieren ; - Prductiegebied : een gebied in zet water, in zee, in een estuarium, p het land f in een lagune waarin zich hetzij natuurlijke grnden vr weekdieren, hetzij gebieden gebruikt vr de kweek van weekdieren bevinden en waar weekdieren wrden verzameld; - Vrziening waar waterdieren wrden gehuden : alle vrzieningen waar waterdieren wrden gehuden znder de bedeling ze in de handel te brengen (waterdieren vr sierdeleinden en/f andere aquacultuurdieren). Zie FAQ p de website vr meer uitleg ver de verschillen tussen de types van vrzieningen (bijlage I, FAQ versie van 19/04/2011). 3

4 5. Registratie van peratren en telating/erkenning van de vrzieningen Alle peratren 1 die aquacultuurdieren huden f verhandelen meten bij het FAVV geregistreerd zijn. - Uitzndering : peratren die verantwrdelijk zijn vr geslten vrzieningen. Daarnaast meten alle vrzieningen waar aquacultuurdieren wrden gehuden f verhandeld dr het FAVV zijn tegelaten f erkend. - Uitznderingen : geslten vrzieningen, vrzieningen waar waterdieren wrden gehuden en put-and-take visbedrijven. Zie k bijlage IV Aanvraag m registratie van peratren en m telating/erkenning van vrzieningen A. De melding met het g p registratie/telating/erkenning gebeurt vlgens de prcedure die is vastgelegd in het ministerieel besluit van 8 augustus De activiteitencdes van het FAVV met betrekking tt de sectr aquacultuur zijn beschikbaar p de website van het FAVV (zie bijlage II). B. De bijkmende infrmatie die vr elke vrziening bij het frmulier vr het aanvragen van een registratie, telating en/f erkenning met wrden gevegd mvat ten minste de gegevens die zijn vermeld in bijlage 2 bij het KB van 09/11/2009 (zie bijlage III) : - Cncreet kan een vrziening bestaan uit meerdere vijvers/bassins die sms zeer dicht bij elkaar zijn gelegen maar sms k enkele hnderden meter van elkaar verwijderd zijn ; - Wanneer verschillende types van vrzieningen zich p dezelfde gegrafische plaats bevinden met het plan het mgelijk maken m elk type vrziening te identificeren en indien ndig m de specifieke waterinlaat en afverplaatsen van elke vrziening te identificeren; - De cördinaten vr het identificeren van de gegrafische plaats van de vrziening meten vlledig zijn en het gebruikte systeem met wrden aangegeven, bijvrbeeld : 50, en 4, : GPS, tientallig stelsel f N en O : GPS, zestigtallig stelsel. - Wat het type kwekerij betreft, met wrden verstaan nder : bassin : een cnstructie in hard materiaal, bijvrbeeld betn; vijver : een waterpartij (natuurlijke f kunstmatige) waarvan de wanden meestal uit aarde bestaan. - Wat het prductietype betreft, met wrden verstaan nder : pkweek ( vr menselijke cnsumptie) : 1 = vistelers, kwekers, grthandelaars, 4

5 vissen/schaaldieren : het vetmesten/kweken tt een maat die geschikt is vr het slachten in de kwekerij/in een inrichting vr het bereiden/verwerken; weekdieren : het vetmesten/kweken tt een maat die geschikt is m ze te verzamelen vr cnsumptie; Opmerkingen : als de vissen/schaaldieren wrden vetgemest m te wrden gebruikt vr herppulatie van natuurlijke waterlpen (heruitzetting in het wild), met men : andere vermelden en daarbij : herppulatie, pgeven; als de vissen wrden vetgemest met het del ze met een andere kwekerij als bestemming in de handel te brengen met men andere vermelden en daarbij : bestemming kwekerij, pgeven; als de vissen wrden vetgemest met het del ze met een visbedrijf als bestemming in de handel te brengen met men andere vermelden en daarbij : bestemd vr visbedrijf, pgeven; als de vis wrdt vetgemest met het g p het verzamelen van kaviaar met men : andere vermelden en daarbij : kaviaar, pgeven. put-and-take visbedrijf : de plaats wrdt gebruikt vr recreatineel vissen. - Vr waterdiersrten die tegelijk wrden gekweekt als dieren vr sierdeleinden en vr menselijke cnsumptie (bijvrbeeld steur) meten de ndersrt en het ras wrden vermeld en, waar ndig, f het gaat m dieren vr sierdeleinden Vrwaarden vr het verkrijgen van een telating-erkenning A. De aanvraag m telating/erkenning wrdt dr de PCE berdeeld m uit te maken f de betreffende activiteit geen naanvaardbaar risic met zich meebrengt vr verspreiding van ziekten naar vrzieningen f naar bestanden van wilde waterdieren gelegen in de nabijheid van de vrziening waarvr een aanvraag is ingediend. Op basis van die risicanalyse bepaalt de PCE het vr de vrziening typische risicniveau. Dat niveau bepaalt de minimale inspectiefrequentie die de erkende dierenarts met tepassen in het kader van de pvlging van het diergezndheidsprgramma (zie deel B, bijlage 3, KB 09/11/2009). Als de risicanalyse wijst p een naanvaardbaar risic vr verspreiding van ziekten kan de peratr maatregelen vrstellen die erte strekken dat risic te verminderen, bijvrbeeld : verplaatsen van de betreffende activiteit. De risicanalyse hudt rekening met de algemene principes die zijn vastgelegd in beschikking 2008/896/EG, bijlage 6. Vraleer een erkenning kan wrden verleend vr vrzieningen die aquacultuurdieren in de handel brengen met als bestemming een ziektevrij( e) lidstaat/gebied/cmpartiment met eerst een verklaring wrden gedaan bij de Eurpese Cmmissie en die met, waar ndig, 5

6 wrden gedgekeurd. Als gevlg daarvan bedraagt de termijn vr het verlenen van de erkenning ten minste 3 maand. B. De peratren meten een register bijhuden dat in chrnlgische vlgrde vr elke aanver en afver van aquacultuurdieren in en uit de vrziening het vlgende vermeldt : - identificatie van de vrziening van vertrek (naam en gegevens f VEN-nr.); - identificatie van de vrziening/verwerkingsinrichting van bestemming (naam en gegevens f VEN-nr.); - datum van de beweging ; - srt, ntwikkelingsstadium (eieren, jnge dieren, vr de handel geschikte maat, enz); - heveelheid (in kg f aantal stuks); - nr. van de vergunning van de ververder (zie verrdening (EG) nr. 1/2005). Daarnaast vermeldt het register k : - de datum van het bezek van de erkende dierenarts en resultaten van het bewakingsprgramma vr dierenziekten; - de mrtaliteit vastgesteld in elke epidemilgisch eenheid 2. Uitznderingen : - vrzieningen die waterdieren huden en geslten vrzieningen : geen register verplicht; - put-and-take visbedrijven : de uitgaande bewegingen van dieren meten niet wrden geregistreerd. Zie k bijlagen I en IV. C. De peratren meten gede hygiënische praktijken tepassen die zijn afgestemd p de betreffende activiteit. Bij gebrek aan een dr het FAVV gevalideerde sectrgids Aquacultuur meten de peratren erp tezien dat ten minste de vr de primaire prductie geldende algemene hygiënevrschriften wrden tegepast die zijn vastgelegd in bijlage I bij het kninklijk besluit van 14 nvember 2003 betreffende autcntrle, meldingsplicht en traceerbaarheid in de vedselketen. Bijzndere aandacht met wrden besteed aan de vlgende punten : - reiniging van de infrastructuur (bassins in betn, ), uitrusting (laarzen, emmers, werkkledij, ), gereedschap (schepnetten, ) en vertuigen (cntainers, ) en ntsmetting indien ndig. Er met een ntsmetting plaatsvinden na elk cntact met aquacultuurdieren f wilde dieren en prducten daarvan en/f met water van een lagere f een nbekende gezndheidsstatus en na levering aan een visbedrijf; - uitrusting en gereedschap : als de vrziening bestaat uit verschillende epidemilgische eenheden met elke epidemilgische eenheid beschikken ver haar eigen uitrustingen en gereedschap die uitsluitend daarvr wrden gebruikt. De verdracht van uitrustingen 2 Epidemilgisch eenheid = Grep van waterdieren met ngeveer dezelfde risic s van bltstelling aan een ziekteverwekker in een welbepaalde sectr. Het risic hangt samen met eenzelfde mgeving f managementmethden die de snelle verspreiding van een ziekteverwekker van de ene naar de andere grep in de hand werken. 6

7 en gereedschap tussen de verschillende sectren van een en dezelfde vrziening met zveel mgelijk wrden vermeden f de uitrustingen en gereedschap meten wrden gereinigd en ntsmet vrdat ze in een andere sectr wrden gebruikt. - pslaan en hanteren van kadavers en rganisch afval : de pslagplaatsen meten makkelijk kunnen wrden gereinigd en ntsmet. Kadavers en rganisch afval meten wrden bewaard in een geslten en ndrlatend recipiënt (f gelijkwaardig vrwerp) en nbereikbaar zijn vr rfdieren, vrdat ze cnfrm de geldende wetgeving wrden verwijderd ; - pslaan en hanteren van biciden (ntsmettingsmiddelen) : de biciden meten in België zijn tegelaten en wrden gebruikt in vereenstemming met de vrschriften p het etiket. De lijst van tegelaten biciden is beschikbaar p de vlgende website : ( PORTAL) ; - hygiënisch pslaan van veder m verntreiniging ervan te vermijden en beschermd tegen vcht ; - gebruik van diergeneesmiddelen, fytfarmaceutische prducten en biciden in vereenstemming met de wetgeving. De traceerbaarheid van aquacultuurdieren en dierlijke prducten, dierveder, diergeneesmiddelen, fytfarmaceutische prducten en biciden met in vereenstemming zijn met de geldende wetgeving. Uitzndering : - vrzieningen waar aquacultuurdieren wrden gehuden en geslten vrzieningen : geen verplichte gede hygiënische praktijken. Zie k bijlagen I en IV. D. De peratren stellen een bewakingsprgramma vr dierenziekten in dat steunt p een risicanalyse en aangepast is aan het betreffende prductietype, waarvr de minimale inspectiefrequentie steunt p het dr het PCE bepaalde risicniveau. Het gaat m een bewakingsprgramma dat wrdt ingesteld in elke vrziening m de detectie mgelijk te maken van een verhgde sterfte 3 en/f de aanwezigheid van een ziekte van waterdieren. De peratr met er zelf vr zrgen dat een afdend systeem wrdt ingesteld en hij det een berep p een erkende dierenarts. De erkende dierenarts vert de bedrijfsbezeken uit zals hiernder beschreven staat. Hij adviseert de verantwrdelijke met betrekking tt aangelegenheden in verband met de diergezndheid en treft k de ndzakelijke veterinaire maatregelen. De minimale frequentie waarmee de erkende dierenarts bedrijfsbezeken met uitveren hangt af van de status van de vrziening en van het risicniveau ervan (zie deel B, bijlage 3, KB 09/11/2009). 3 Een niet te verklaren tename van de sterfte tt bven het niveau dat in de gewne mstandigheden als nrmaal kan wrden beschuwd. 7

8 Buiten de bedrijfsbezeken vert de erkende dierenarts ten minste uit : - het nderzek van het register, met name van de sterftegegevens m een gezndheidsbalans van de vrziening te kunnen pmaken en een verhgde sterfte te kunnen vaststellen ; - een visuele cntrle van een representatief mnster van alle epidemilgische eenheden ; - het uitwendig en inwendig klinisch nderzek van een representatief mnster van dieren die nlangs zijn gestrven f stervend zijn teneinde symptmen/tekens van een in de lijst vermelde ziekte te kunnen pspren 4 ; - bij vermeden van de aanwezigheid van een ziekte van de lijst, melding van dat vermeden aan de PCE ; - bij verhgde sterfte, mnsters vr diagnse nemen die meten wrden nderzcht 5. Bij elk uitgeverd bezek meten de gedane vaststellingen en de getrffen maatregelen wrden vermeld in het register met aanduiding van de datum, de naam en de handtekening van de erkende dierenarts. De peratr met zich er k van vergewissen f het persneel beschikt ver de ndzakelijke infrmatie met betrekking tt het pspren van ziekten van de lijst. Uitznderingen : - vrzieningen waar waterdieren wrden gehuden, put-and-take visbedrijven en geslten vrzieningen : geen verplicht prgramma vr de bewaking van dierenziekten. Zie k bijlage IV. E. Vrzieningen waar waterdieren wrden gehuden met de bedeling ze binnen te brengen in een lidstaat, een gebied f een cmpartiment die (dat) ziektevrij is meten daarnaast vlden aan de vrwaarden die zijn vastgelegd in bijlage 5 bij het kninklijk besluit van 09/11/2009 m ziektevrij te kunnen wrden verklaard en de erkenning te krijgen Vrwaarden vr het behuden van de telating/erkenning A. De peratren kmen de verplichtingen inzake traceerbaarheid, de tepassing van gede hygiënemethden en de instelling en tepassing van het bewakingsprgramma vr dierenziekten na. B. De betreffende activiteit brengt geen naanvaardbaar risic vr de verspreiding van ziekten met zich mee. C. Als het gaat m vrzieningen waar waterdieren wrden gehuden met de bedeling m ze binnen te brengen in een lidstaat, een gebied f een cmpartiment die (dat) ziektevrij is : 4 De lijst van de betreffende ziekten is weergegeven in deel B van bijlage 4 bij het KB van 09/11/ De analyses vr de diagnse van een in de lijst vermelde ziekte meten wrden uitgeverd dr een dr het FAVV erkend labratrium (zie de website van het FAVV). 8

9 er met altijd wrden vldaan aan de in bijlage 5 bij het kninklijk besluit van 09/11/2009 vastgelegde vrwaarden m ziektevrij te wrden verklaard; er is een systeem vr gerichte bewaking vrhanden 6. De erkenning wrdt geschrst als wrdt vermed dat de ziektevrij status van de vrziening niet meer wrdt nageleefd. De erkenning wrdt ingetrkken als wrdt bevestigd dat de ziektevrij status van de vrziening niet meer wrdt nageleefd Heffingen De peratren wier activiteiten nder de bevegdheid van het FAVV vallen meten elk jaar een heffing betalen vr elke vestigingseenheid (= een plaats die gegrafisch geïdentificeerd kan wrden aan de hand van een adres waar ten minste één activiteit wrdt uitgeefend) waarvr zij verantwrdelijk zijn. Smmige peratren uit de aquacultuursectr zijn verantwrdelijk vr vrzieningen met verschillende gegrafische lcaties. In dat geval wrdt per prvincie 1 VEN f Cntrlepunt tegewezen en vervlgens wrden de verschillende vrzieningen per lcatie geregistreerd in SANITEL. De betrkken peratren betalen slechts één heffing per prvincie k als zij verantwrdelijk zijn vr 2 f meer vrzieningen die gelegen zijn p verschillende plaatsen in dezelfde prvincie Termijn A. Alle betrkken peratren die reeds actief zijn meten hun aanvraag m registratie, telating f erkenning vr 27/02/2012 indienen bij hun PCE. B. De betrkken peratren ng niet actief zijn f die zinnens zijn een nieuwe activiteit te beginnen f nieuwe installaties in gebruik te nemen meten zich vraf laten registreren bij het FAVV en een telating/erkenning verkrijgen vrdat zij de vrzieningen in gebruik nemen. 6 Zie deel B, III bijlage 3 bij het KB van 09/11/

10 Bijlagen BIJLAGE I: FAQ versie van 19/04/2011 BIJLAGE II: Lijst van FAVV-cdes vr activiteiten die verband huden met de sectr aquacultuur en visserij BIJLAGE III: Kninklijk besluit van 9 nvember 2009 betreffende veterinairrechtelijke vrschriften vr aquacultuurdieren en de prducten daarvan en betreffende de preventie en bestrijding van bepaalde ziekten bij waterdieren BIJLAGE IV: Overzicht van de eisen vr registratie, telating en erkenning en van de vrwaarden vr het verkrijgen ervan 6. Overzicht van de revisies Overzicht van de revisies van de mzendbrief Versie Van tepassing vanaf Reden en mvang van de revisie 1.0. Datum publicatie 10