KAPITALE KANSEN SLIM GELD VOOR AMBITIEUZE ONDERNEMERS

Transcriptie

1 KAPITALE KANSEN SLIM GELD VOOR AMBITIEUZE ONDERNEMERS Marcel Kleijn Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) 5 juli 2011

2 INHOUD Over de AWT Advies Kapitale kansen Financiering van innovatie en groei Knelpunten Overheidsbeleid Aanbevelingen

3 OVER DE AWT Strategische adviesraad, onafhankelijk, adviseert regering en parlement over wetenschaps-, technologie- en innovatiebeleid 11 raadsleden Minister EL&I Minister OCW regering parlement

4 ADVIES KAPITALE KANSEN Adviesvraag: Hoe kan de toegang tot privaat (risico)kapitaal voor (snelgroeiende) innovatieve ondernemingen verbeterd worden? Advies op 14 maart 2011 aan minister van EL&I aangeboden Kern advies: Overheid heeft instrumentarium om marktfalen financiële sector te repareren in handen en zou hier meer en beter gebruik van moeten maken Maar minstens even belangrijk: meer ondernemers met groeiambitie nodig

5 ADVIES GELD SPEELT GEEN ROL Adviesvraag: Hoe kan de toegang tot privaat (risico)kapitaal voor (snelgroeiende) innovatieve ondernemingen verbeterd worden? Advies op 14 maart 2011 aan minister van EL&I aangeboden Kern advies: Overheid heeft instrumentarium om marktfalen financiële sector te repareren in handen en zou hier meer en beter gebruik van moeten maken Maar minstens even belangrijk: meer ondernemers met groeiambitie nodig

6 VRAAG VERSUS AANBOD

7 FINANCIERING VAN INNOVATIE EN GROEI Een onderneming die wil investeren in innovatie (om snel te groeien) heeft verschillende mogelijkheden om dit te financieren: Interne financiering Kredieten Privaat risicokapitaal Aandelenkapitaal Subsidie Combinatie van bovenstaande Externe financiering Meestal voorkeur voor interne financiering, maar: onmogelijk voor jonge ondernemingen met weinig kasstromen of (nog) geen winst

8 ETERNE FINANCIERING: BRONNEN 100M Privaat risicokapitaal Investeringsbedrag 10M 5M Privaat venture capital Privaat risicokapitaal Banken Banken Aandelenkapitaal Privaat venture capital 1M 100k 10k Informele investeerders Subsidie Public-backed venture capital Informele investeerders Subsidie Business invention Business creation Business operation Seed financiering Startup financiering Latere -fase venture capital Vroege-fase venture capital venture capital Business growth Expansie financiering Buyout/ turn-around Late fase financiering Risicokapitaal

9 ETERNE FINANCIERING: BRONNEN 100M durfinvesteerder Privaat risicokapitaal Investeringsbedrag 10M 5M Privaat venture capital Privaat risicokapitaal Banken Banken Aandelenkapitaal 1M Privaat venture capital Public-backed venture capital bank 100k 10k Informele investeerders Subsidie Informele investeerders Subsidie Business invention Business creation Business operation Seed financiering Startup financiering Latere -fase venture capital Vroege-fase venture capital venture capital Business growth Expansie financiering Buyout/ turn-around Late fase financiering Risicokapitaal

10 DE VALLEI DES DOODS Problemen grootst in valley of death, met name voor jonge innovatieve ondernemingen die (snel) willen groeien Behoefte aan kapitaal groot in deze fase, maar beschikbaarheid laag, want: Geen kasstromen, geen zekerheden -> banken zeggen Risico s vaak nog te groot voor durfinvesteerders, in verhouding tot mogelijk rendement

11 DURFINVESTEERDER HEEFT SLIM GELD Sleutel tot verbetering van toegang tot kapitaal voor innovatieve ondernemingen ligt in handen van durfinvesteerders Durfinvesteerder levert meer dan kapitaal, ook Kennis Ervaring Netwerk Durfkapitaal wordt daarom ook slim geld genoemd

12 RISICO VERSUS RENDEMENT Investeringsbeslissing: risico versus rendement rendement Durfinvesteerder gevoelig voor upward potential, accepteert geen laag rendement risicokapitaal krediet Bank gevoelig voor downside risk, accepteert geen hoog risico risico

13 PROBLEEM DURFKAPITAAL: LAAG RENDEMENT

14 VERSCHIL VS EN EUROPA Rendementen in VS zijn hoger (nog ); wat verklaart verschil tussen VS en Europa? Verschillen in fondskarakteristieken Meer expertise en specialisatie aanwezig in de VS Grotere schaal in de VS Meer syndicatie in de VS Actievere rol van kapitaalverschaffers in de VS Minder financieringsronden nodig in de VS Slechtere exit-mogelijkheden in Nederland

15 KNELPUNTEN Waar gaat het fout? Ondernemer zoekt externe financiering Bank Zijn er kasstromen en/of voldoende zekerheden? Durfinvesteerder Is er voldoende groeiperspectief? $ Zijn de risico s goed in te schatten en te beheersen? Zijn er voldoende exitmogelijkheden? $

16 KNELPUNTEN EN OVERHEIDSBELEID Waar gaat het fout? Hoe helpt de Rijksoverheid? Ondernemer zoekt externe financiering Bank Zijn er kasstromen en/of voldoende zekerheden? Durfinvesteerder Is er voldoende groeiperspectief? $ Zijn de risico s goed in te schatten en te beheersen? Garantieregelingen SBIR Innovatief aanbesteden Zijn er voldoende exitmogelijkheden? Innovatiekrediet TechnoPartner SEED fondsen $

17 AANBEVELINGEN VOOR VERBETERING TOEGANG TOT KAPITAAL Continueer huidig instrumentarium Zorg voor meer groeiperspectief Groeiambitie ondernemers Markt creëren (SBIR/Innovatief aanbesteden) Zorg dat risico s beter in te schatten zijn en beheersbaar worden Budget Innovatiekrediet uitbreiden Budget SBIR uitbreiden Zorg voor betere exitmogelijkheden Limieten van SEED fondsen verruimen Ondernemer zoekt externe financiering Zijn er kasstromen en/of voldoende zekerheden? Stimuleer oprichting nieuw Fund of funds (dakfonds) $ Bank Garantieregelingen Is er voldoendegroeiperspectief? SBIR Innovatief aanbesteden Innovatiekrediet TechnoPartner SEED fondsen Durfinvesteerder Zijnde risico s goedin te schatten en te beheersen? Zijn er voldoende exitmogelijkheden? $

18 MINSTENS ZO BELANGRIJK: MEER ONDERNEMERS MET GROEIAMBITIE NODIG Durfinvesteerders haken af bij onvoldoende groeiperspectief Groeiperspectief hangt af van veel factoren, maar groeiambitie is zeer belangrijke factor. Meeste ondernemers groeien omdat ze willen groeien. Ondernemer zoekt externe financiering Zijn er kasstromen en/of voldoende zekerheden? $ Bank Durfinvesteerder Is er voldoende groeiperspectief? Groeiambitie van Nederlandse ondernemers is relatief laag (t.o.v. andere landen) Zijn de risico s goed in te schatten en te beheersen? Zijn er voldoende exitmogelijkheden? $

19

20