Ruimte voor Talent; Ruimte voor Wetenschap en Techniek

Transcriptie

1 Excellentie, wetenschap en techniek Is het u wel eens opgevallen, dat een kleuter altijd precies weet welk stuk taart het grootst is? Of dat een peuter begint te jengelen als u niet de afslag naar de speeltuin neemt? Dat komt omdat kleuters uitstekend hoeveelheden kunnen vergelijken en peuters de eerste beginselen van navigeren al onder de knie hebben. Op school, op de kinderopvang of gewoon thuis: dagelijks worden leerkrachten en ouders verrast door de talenten van kinderen. Talenten zoals logisch redeneren, probleem oplossen en creativiteit; talenten die lastig te herkennen zijn, maar die we hard nodig hebben. Talenten die tot uiting komen én nodig zijn bij wetenschap en techniek. De Nederlandse samenleving heeft behoefte aan mensen die geschoold zijn in wetenschap en techniek om onze maatschappij te onderhouden, verder te ontwikkelen en met wijsheid te beheren. Het beste uit elk kind halen De talenten van kinderen in Nederland worden helaas nog niet optimaal benut. Nederland heeft weinig uitblinkers: er wordt naar verhouding veel aandacht besteed aan leerlingen met een leerachterstand en minder aan het uitdagen van leerlingen die meer kunnen en willen. Daarnaast komen basisschoolleerlingen en leerkrachten te weinig in aanraking met wetenschap en techniek. Dat heeft een achterstand opgeleverd ten opzichte van andere landen in bijvoorbeeld probleem oplossen, een belangrijke leer- en denkvaardigheid voor de 21 ste eeuw, maar ook in taal, rekenen en onderwijs in wetenschap en techniek. Actieplan Basis voor presteren In het Actieplan Basis voor presteren spreekt de minister de ambitie uit om meer te halen uit de 15 tot 20% beste leerlingen en om onder andere wetenschap en techniek daarvoor te benutten. Opbrengstgericht werken leidt aantoonbaar tot betere prestaties. Daarom wil de minister het opbrengstgericht werken breed invoeren in het basisonderwijs. Van scholen wordt verwacht dat ze de landelijke ambities vertalen naar schoolniveau, zodat ze passen bij de eigen schoolontwikkeling. Alle gelden die voorheen verdeeld werden in subsidiepotten en projectgelden, worden gebundeld in de prestatiebox. Vanaf het schooljaar krijgen scholen bovenop de lumpsum een bedrag dat bedoeld is om o.a. in te zetten voor taal en rekenen, opbrengstgericht werken en leiderschap, wetenschap en techniek, excellentie en talentontwikkeling en voor de professionalisering van leerkrachten en schoolleiders. Het doel is dat de prestaties van leerlingen, maar ook van leerkrachten, schoolleiders en -bestuurders omhoog gaan. Verantwoording van de gelden uit de prestatiebox gaat via het financieel jaarverslag van de school. School aan zet Voor scholen betekent dit een behoorlijke verandering: zij zijn in the lead bij het vertalen van landelijke prioriteiten naar eigen schoolambities en zijn zelf verantwoordelijk om opbrengstgericht te werken aan het beoogde resultaat. Scholen zijn ook aan zet als het gaat over het inkopen van expertise en professionalisering bij ondersteunende partijen als onderwijsadviesdiensten en pabo s. Dit veranderende speelveld betekent dat alle scholen moeten schakelen naar een nieuwe rol: de school wordt geacht ambities te formuleren op basis van de beleidsprioriteiten uit het Actieplan en die professioneel tot uitvoering te brengen. De ondersteunende partijen in de schoolnabije omgeving zullen daarbij vraaggestuurd te werk moeten gaan. 1 / 5

2 Ondersteunende partijen in de regio Om ervoor te zorgen dat er schoolnabij voldoende relevante up to date kennis aanwezig is over excellentie, wetenschap en techniek zijn er in de regio West (Zuid-Holland en Zeeland), drie regionale steunpunten W&T ingericht. Deze steunpunten werken samen met partijen met kennis en expertise op het gebied van wetenschap, techniek, talentontwikkeling en excellentie en met schoolbesturen met het doel om zicht te krijgen op de vragen van scholen met betrekking tot die thema s en daar adequate ondersteuning bij te bieden. Scholen uit de regio voeren de regie over dit regionale ondersteuningsnetwerk en hebben zeggenschap over de kwaliteit van de geleverde diensten. Het Platform Bèta Techniek sluit hiermee aan bij het convenant van de PO-raad met de HBO-raad. Dit convenant heeft het doel om het basisonderwijs te versterken door schoolnabije ondersteuning te organiseren en de samenwerking met de PABO-opleidingen te verbeteren. Wat doen we in 2011? Het jaar 2011 wordt gebruikt om scholen en ondersteunende partijen in de regio s voor te bereiden op de uitvoering van het actieplan Basis voor presteren. Het ministerie van OCW heeft de opdracht daarvoor gegeven aan het Platform Bèta Techniek. Voor scholen betekent dat, dat zij dit jaar aan de slag kunnen met, wetenschap en techniek, excellentie en opbrengstgericht werken. Daarvoor biedt het Platform Bèta Techniek in de regio West onder de naam Ruimte voor Talent; Ruimte voor Wetenschap en Techniek diverse mogelijkheden aan: Professionalisering wetenschap, techniek en excellentie voor leraren In de regio West worden professionaliseringstrajecten voor leraren aangeboden. Centraal in deze professionalisering staat: Hoe kunt u als leerkracht bij uw leerlingen bètatalent herkennen, erkennen, aanmoedigen en betere resultaten bereiken op het gebied van wetenschap en techniek? Hoe creëert u een uitdagende leeromgeving voor uw leerlingen? Bent u in staat om excellente leerlingen te stimuleren door gebruik te maken van talent ontlokkende materialen en uitdagende werkvormen? Uw persoonlijke leervragen, de dagelijkse praktijk en de ambities van uw school. U gaat concreet aan slag met het verkennen van de mogelijkheden van wetenschap en techniek in de eigen leefomgeving van kinderen. De professionaliseringstrajecten zijn in het schooljaar nog gratis, Vanaf kunnen scholen hun middelen uit de prestatiebox inzetten ten behoeve van professionalisering. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het steunpunt in uw regio (zie pagina 5) 2 / 5

3 Managementtraject: voor schoolleiders en schoolbestuurders Ook wordt in de Regio West professionalisering voor schoolleiders en bestuurders aangeboden. Het gaat om een visietraject opbrengstgericht werken met de thema s excellentie, wetenschap en techniek. Doel van het traject is dat scholen niet in termen van tijdelijke projecten bezig zijn met wetenschap en techniek en excellentie, maar dat zij vanuit hun eigen schoolontwikkeling een duurzame opbrengstgerichte invulling geven aan de thema s. Welke visie heeft uw school op excellentie, wetenschap en techniek? Wat zijn uw ambities in termen van verbeterde prestaties bij leerlingen en leerkrachten en hoe kunt u deze ambities omzetten naar het beleid van uw school? Met onder andere deze vragen gaat u aan de slag in het gratis kortdurende managementtraject dat bestaat uit drie trainingen en een netwerkbijeenkomst. Na afloop bent u in staat om een realistisch, uitdagend en concreet ambitieplan excellentie, wetenschap en techniek voor uw school op te stellen. Hiermee haakt u in op het actieplan Beter presteren. Het is mogelijk om de visietrajecten in combinatie met de professionaliseringstrajecten af te nemen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het steunpunt in uw regio (zie pagina 5) Vindplaatsen Een bijzonder onderdeel van het programma voor wetenschap, techniek en excellentie vormt het onderzoek van TalentenKracht. TalentenKracht is gestart door drie hoogleraren in de bètawetenschap. Zij verwonderden zich over de talenten die hun eigen jonge kinderen toonden op gebieden als logisch redeneren, ruimtelijk inzicht en begrip van getallen en vroegen zich af of niet alle kinderen dergelijke talenten hebben. Het gaat om cognitieve talenten die zichtbaar worden in de context van wetenschap en techniek, die verder ontwikkeld kunnen worden als volwassenen er meer aandacht voor zouden hebben. Dat is vervolgens een aantal jaar onderzocht aan verschillende universiteiten in Nederland. Het onderzoek van de komende jaren moet nu een TalentenKaart opleveren, die een overzicht biedt van cognitieve talenten van jonge kinderen, van wetenschap- en techniekactiviteiten waarmee die talenten getriggerd worden en van interventies van volwassenen (leerkrachten, ouders en pedagogisch medewerkers) die de talenten verder tot ontwikkeling brengen. De TalentenKaart is een wetenschappelijk instrument dat in de periode praktisch bruikbaar gemaakt wordt voor scholen, ouders en instellingen voor kinderopvang. Het Platform Bèta Techniek zoekt daarom scholen die een bijdrage willen leveren aan TalentenKracht en aan de TalentenKaart. Wij noemen deze scholen Vindplaatsen, omdat we niet direct iets nieuws met scholen willen gaan doen, maar in eerste instantie willen kijken naar wat scholen al doen op het gebied van wetenschap, techniek en talentontwikkeling in brede zin. Dat betekent dat een vindplaats altijd een school is die al bezig is met wetenschap en techniek. Samen met onderzoekers wordt dan gekeken hoe de activiteiten van de school bruikbaar gemaakt kunnen worden voor de TalentenKaart en overgedragen kunnen worden naar andere scholen of instellingen. Overigens zijn we niet alleen op zoek naar scholen. Ook de kinderopvang, voorschools én naschools, is een plek waar kinderen spelenderwijs hun cognitieve talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen. Instellingen voor kinderopvang of samenwerkingsverbanden tussen scholen en kinderopvanginstellingen (zoals brede scholen) worden dan ook van harte uitgenodigd zich aan te melden als vindplaats. Een vindplaatstraject 3 / 5

4 duurt maximaal 2 jaar. Scholen ontvangen een bijdrage van maximaal ,- per jaar van het Platform Bèta Techniek, waarvan de school de inzet van eigen medewerkers en die van de onderzoekers kan bekostigen. Scholen die hiervoor in aanmerking willen komen, kunnen contact opnemen met het steunpunt W&T in uw regio (zie pagina 5)Vervolgens wordt de school in contact gebracht met de onderzoekers van TalentenKracht. Scholen dienen vervolgens samen met de onderzoeker van TalentenKracht een voorstel voor een vindplaats in bij het Platform Bèta Techniek. 100-scholentraject: een pilot met 100 scholen Zoals gezegd krijgen scholen vanaf 2012 middelen via een prestatiebox bovenop de lumpsum. Komend jaar gaat het Platform Bèta Techniek in een pilot met 100 scholen én met de regio de do s en dont s van de prestatiebox toetsen en testen. Scholen die participeren in het 100-scholentraject doorlopen een traject op maat en gaan opbrengstgericht aan de slag met één of meer van de thema s wetenschap & techniek, excellentie en TalentenKracht. De 100 scholen werken mee en dragen bij aan de ontwikkeling van landelijke en schoolindicatoren voor wetenschap & techniek en excellentie. Daarnaast participeren de scholen in een cyclus van het toetsen en testen van meetinstrumenten op het gebied van wetenschap en techniek en excellentiebevordering. Tot slot leveren scholen een bijdrage aan een te ontwikkelen richtinggevend kompas voor schoolontwikkeling. Hiervoor doet de school mee aan diverse kennisontwikkelingsactiviteiten en documenteert de school inspirerende voorbeelden. Wat krijgen scholen hiervoor terug? Scholen kunnen op meerdere fronten profijt hebben om mee te doen met de 100-scholenpilot: Scholen ontvangen voor hun participatie. Dat geld kan benut worden om opbrengstgericht in te zetten ten bate van de doelstellingen van de school op het gebied van wetenschap, techniek en excellentie. De scholen krijgen inzicht in en ervaring met succesfactoren voor opbrengstgericht werken aan de uitvoering van het Actieplan op school. Dit door gezamenlijk met het Platform en de regio een richtinggevend kompas te ontwikkelen, als hulpmiddel om succesvol te zijn in het programma. Scholen worden nauw betrokken bij landelijke ontwikkeling en hebben hierdoor een voortrekkersrol. De scholen leveren actief een bijdrage aan de ontwikkeling van het landelijke beleid in het kader van opbrengstgericht werken en de prestatiebox. Aanvraag Het Platform Bèta Techniek zoekt honderd scholen die willen participeren in het 100-scholentraject en daarmee hun steentje willen bijdragen aan het werken met de prestatiebox. We zijn hiervoor op zoek naar een gemêleerd gezelschap van scholen: scholen die inzetten op excellentie, wetenschap en techniek en juist ook scholen die dat niet doen, scholen die hebben geparticipeerd in het VTB-programma en ook scholen die dat niet gedaan hebben. Het 100-scholentraject loopt van september 2011 tot en met maart Scholen die meedoen met het 100-scholentraject ontvangen een bedrag van 7.500,-. Dit bedrag is bedoeld als tegemoetkoming voor de inspanningen die de school levert, en kan benut worden voor wetenschap, techniek en excellentie. Scholen kunnen zich voor het 100-scholentraject aanmelden via de website 4 / 5

5 Contactpersonen in de Regio West: Provincie Zeeland: Steunpunt W&T Zeeland Anne-Marie Dogger, RPCZ, (0118) / / adogger@rpcz.nl Marjan Bastiaansen, RPCZ, (0118) / / mbastiaansen@rpcz.nl Omgeving Haaglanden, Rijnland en Delft: Steunpunt W&T Haaglanden - Rijnland Marianne Hoeing, HHS, 070) / m.a.hoeing@hhs.nl Omgeving Rotterdam, Rijnmond, Drechtsteden en Gouda: Steunpunt W&T Rotterdam - Gouda Rosanne Muileboom, CED Groep, (010) / r.muileboom@cedgroep.nl Regio Noord Provincie Groningen Grietha de Boer, Hanzehogeschool, g.h.a.de.boer@pl.hanze.nl Provincie Friesland Anke Postma, Cedin, a.postma@cedin.nl Provincie Drenthe Gerrit Rotman, Klassewijzer, g.rotman@klassewijzer.nl Regio Oost (Twente en IJssel, Vecht, Veluwe): Gerard Venneman, g.venneman@tcijvv.nl Regio Gelderland (m.u.v. de gemeenten die vallen onder Regio Oost) Joop Haverkort, Conexus, j.haverkort@conexus.nu Regio Noord-Holland en Flevoland Cor de Beurs, C.deBeurs@uva.nl Regio Utrecht Roos den Houdijker, Marnix Academie, r.denhoudijker@hsmarnix.nl Regio Zuid Provincies Noord-Brabant en Limburg Harry Cornelissen, secretariaat RvT Brabant/Limburg, ruimtevoortalent@syncope.biz 5 / 5