Universiteit Leiden, Instituut biologie Leiden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Universiteit Leiden, Instituut biologie Leiden"

Gerrit van de Velden
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Zomer Bruijn Anne-Jifke Haarsma Universiteit Leiden

1 Zoogdiervereniging VZZ Biotoop kwaliteit bepalen voor meervleermuizen, Friesland als testcase. Zomer Bruijn Anne-Jifke Haarsma Universiteit Leiden (IBL) en VZZ Universiteit Leiden, Instituut biologie Leiden

2 Opzet presentatie Stap 1- verblijven zoeken Stap 2 biotoop kwaliteit bepalen Stap 3 koppelen aan bescherming

3 Leven in netwerk

4 Meervleermuis. Gebouwbewonende vleermuissoort. Groepsgrootte 60 tot 500 individueen. Zomer Bruijn

5 Stap 1 - verblijven zoeken. Hoe, wanneer en waar nieuwe verblijfplaatsen zoeken? Hoe? Algemene methode: terugvolgen trekroute van of naar verblijfplaats, zoeken inzwermers. Extra: kerkzolder inventarisatie, telemetrie Janko van Beek

6 1. Verblijven zoeken Wanneer? Woont in hoofd en satelietverblijven Woont relatief kort in zomerverblijven Oorzaak :migrerende vleermuissoort

7 Hoofd en satelliet groepen Half meihalf juli April - oktober Half meihalf juli Verschil is de bezettingsduur van het verblijf en de reproduktieve status van de groep

8 Verhuizingen tussen groepen? Wanneer? seizoenverloop uitwisselingen tussen kolonies <> ander zelfde jun '02 aug '02 okt '02 dec '02 feb '03 apr '03 jun '03 aug '03 okt '03 dec '03 feb '04 apr '04 jun '04 aug '04 okt '04 dec '04 apr '05 jun '05 aug '05

9 1. Verblijven zoeken Waar? Meestal in dorpen, met voorkeur voor jaren 60 rijtjes huizen Bertrik Sikken

10 Zou het mogelijk zijn om locatie van een nieuwe verblijfplaats te voorspellen en de kwaliteit van het biotoop te bepalen? Stap 2 biotoop kwaliteit bepalen Yves Adams

11 In ZH en Ov valt op dat verblijfplaatsen niet random, maar in een vast patroon verspreid liggen. Opvallend dat: - actieradius van individuele meervleermuis is 6-14 (max 25 km) afhankelijk van het seizoen en kwaliteit van het biotoop - meervleermuis biotoop bestaat uit een combinatie van groot open water, waterwegen, vochtige weilanden en bomenrijen. - verblijf ligt vrijwel altijd in een dorp (jaren 60)

12 Hypothese: - Onderlinge afstand (hemelsbreed) tussen verblijfplaatsen is 6-10 km - Afstand en aantal vleren in een verblijfplaats is een reflectie van kwaliteit biotoop r = 6 opp 113 km2 R Opp = r 2 r =8 opp 201 km2 r = 10 opp 314 km2

13 oneindig groot moeras van constante kwaliteit

14 oneindig groot meer van constante kwaliteit

15 LET OP: Snelwegen kunnen een hindernis zijn en vertekenen beeld Dorpen zijn niet random verdeeld Kwaliteit van leefomgeving is zeer variabel Actieradius kan bijv. ook elliptisch zijn Theorie uittesten in Friesland.

16 km 8 km

17 Voorspellen van locaties km

18 Nieuw

19 Voorbereiding om kwaliteit te berekenen 1. Groepen horen bij elkaar, als uitwisseling door ringen, indicatie tijdens tellingen of door telemetrie onderzoek. 2. Bereken gemiddelde afstand tussen verblijfplaatsen

20 Categorieën: 1-20 dieren dieren dieren dieren dieren

21 Door rekenen in N dieren per hectare r= 6 opp 113 km2 r =8 opp 201 km2 r = 10 opp 314 km2 Dichtheid 100 dieren 314 km2 = 0,3 dieren p km , , , ,8

22 Dichtheid km 0,3 dieren p km2 0,8 1,3 1,8 2,3 6,8,10

23 Dichtheid komt overeen met batdetector waarnemingen Hypothese correct?! Kwaliteit biotoop wordt gereflecteerd door: - afstand tussen verblijven - aantal dieren in groep - dichtheid Yves Adams

24 Stap 3 koppelen aan bescherming Belang van een biotoop is gekoppeld aan dichtheid Janko van Beek

25 Is aanwijzing Habitatrichtlijn gebieden dan voldoende voor de meervleermuis? - plassen, maar niet het achterland (waterwegen) - aanwijzing niet gekoppeld aan kwaliteit biotoop - alle verblijven liggen buiten beschermde gebieden

26 Meer lezen: Haarsma, A -J., & A. H. Tuitert (2009). Overview and evaluation of methodologies for locating summer roost of pond bats in the Netherlands. Lutra, 52 (1): Schut, J., D.P.J. Kuijper, A.J. Haarsma, J. Ouwehand, H. Limpens & D.van Dullemen (2009). Meervleermuizen in Fryslân De levende Natuur 10-2:

27 Bedankt voor jullie aandacht Iedereen die heeft meegeholpen tijdens dit onderzoek, bedankt voor jullie inzet.

Vergelijkbare documenten

Wat vliegroutes van meervleermuizen ons kunnen vertellen

Wat vliegroutes van meervleermuizen ons kunnen vertellen A-J Haarsma Alterra/ Radboud Univ. Nijmegen ahaarsma @dds.nl Wetgeving: Europese habitat richtlijn (vormt basis voor nationale wetgeving) Verblijven